Bloki tematyczne

Psychologia środowiskowa

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

2

Psychologia środowiskowa



Interdyscyplinarna dziedzina zajmująca się
zachowaniem człowieka i jego
dobrostanem w relacji z socjofizycznym
otoczeniem (Altman 1987)



Integruje wiedzę socjologii, psychologii,
architektury, geografii

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

3

Obszar zainteresowań



Zachowania przestrzenne



Zachowania tłumu



Terytorializm pojawiający się w różnych
środowiskach:



Praca



Szkoła



Dom

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

4

Obszar zainteresowań



Zagadnienia bezpośrednio wpływające na
nasze życie codzienne



Wpływ prób nuklearnych na poczucie
bezpieczeństwa ludzi mieszkających w tym
rejonie



Zagęszczenie ludności w dużych miastach a
wzrost przestępczości

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

5

Metody badań



Badania w warunkach naturalnych częściej
niż w laboratorium



Kłopoty z generalizacją wyników



Kontrola eksperymentatora ograniczona



Wiele czynników zakłócających



Sytuacja wielowymiarowa

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

6

Metody badań



Problem z reprezentatywnością zmiennej

niezależnej i zależnej



Przykład: badanie dyskomfortu psychicznego w

różnym otoczeniu:



Manipulowanie temperaturą otoczenia



Poziomem hałasu



Deprywacja snu



Czy pozwalają on na wnioskowanie o zmiennej

zależnej, jak np. poziomie stresu

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

7

Metody badań



Badanie w laboratorium – problem z
zapewnieniem realizmu sytuacyjnego i
psychologicznego

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

8

Metody badań



Przykład: temperatura otoczenia a agresja

na ulicach miasta…



Laboratorium – wysoka dodatnia korelacja



Życie – więcej ludzi na ulicach w lecie –

częste kontakty – większe

prawdopodobieństwo wystąpienia takich

incydentów

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

9

Metody badań



Skutki zatłoczenia – szczury



Wyniki:



Patologie zachowania – starsze osobniki

pożerają młodsze



Zwiększona umieralność młodych



Samice przestały budować normalne gniazda



Czy wyniki można uogólnić na ludzi?

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

10

Metody badań



Badanie eksperymentalne niemożliwe ze

względów etycznych



Badania w warunkach naturalnych



 większość ludzi rodzi się, żyje i umiera

na przestrzenie o promieniu ok. 40km

(rodzaj ekosystemu)



 rozwój komunikacji (mediów) mnoży

zmienne

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

11

Zmienne zależne



Odczucia i emocje towarzyszące
obserwowanym zachowaniom



Stosunek do innych ludzi w zatłoczonym
pomieszczeniu



Spostrzegana wielkość pomieszczenia

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

12

Zmienne niezależne



Badania nad tłumem, terytorializm,
zachowania przestrzenne:



Nasycenie otoczenia: liczba osób na danym
obszarze



Manipulacja ilością osób lub wielkością pomieszczenia



Miejsce – inaczej: autobus, winda, pub,
dyskoteka

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

13

Zmienne niezależne



Stresory - czynniki wywołujące

nieprzyjemne napięcie – mobilizujące lub

demotywujące



Hałas



Temperatura



Zanieczyszczenie środowiska



Brak eleganckich zmiennych do

kontrolowania

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

14

Ćwiczenie 1



Zaplanować badanie testujące podobną hipotezę



Evans i wsp. 1989 – ludzie będą radzili sobie z
przeludnieniem wycofując się z życia społecznego
co zaowocuje pogorszeniem się zdrowia
psychicznego



Liczba osób w pokoju 11 – 2



r+ symptomy psychologiczne (kwestionariusze)



r- odczuwana bliskość z innymi osobami

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

15

Ćwiczenie 2



Analiza badania – błędy metodologiczne:



Zmienna niezależna – liczba osób na stacji kolejowej w
dwóch porach dnia: 10-11.30
i 17-18



Pora dnia nie ma istotnego wpływu



Uczestnicy dostają listę 42 zadań do wykonania (np.
znaleźć kasę, kupić coś w kiosku)



Zrobić ile się da w ciągu 30 minut



Pomiar nastroju

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

16

Ćwiczenie 2



Tłok – badani gorzej wykonywali zadania
wymagające zastanowienia się, cechował
ich większy niepokój



Wniosek – zagęszczenie pogarsza
funkcjonowanie poznawcze

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

17

Bańka prywatności



Koncepcja prywatnej przestrzeni, dystans

związany z terytorializmem



Więźniowie, którzy popełnili przestępstwo z użyciem

przemocy lub nie



Eksperymentator zbliża się do więźnia, aż ten powie

‘stop’



8 kierunków, kontrolowana osoba eksperymentatora i

rodzaj pomieszczenia



Więźniowie agresywni mieli większą bańkę

prywatności

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

18

Ćwiczenie 3 –
case flexible office Sun MS



Nowy styl środowiska pracy



Pracownicy nie mają swojego stałego miejsca –
rezerwują miejsce na czas pracy –
wykonywania konkretnego zadania

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

19

Flexible office



Przez rok psychologowie przygotowywali
680 pracowników SUN by wyeliminować u
nich „odruch zapuszczania korzeni”



Cel: nowoczesny pracownik aktywnie
włącza się w życie grupy i wspólnie
realizuje zadania

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

20

Flexible office



Koniec z zebraniami (d/h) i

konsultacjami



Tu i teraz – projekt -> potrzebni

specjaliści tworzą tymczasowy zespół,

rezerwują przestrzeń i ruszają do dzieła



Skutek: lepsza komunikacja, większa

wydajność, mniejsze koszty utrzymania

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

21

Flexible office



1/3 pracowników zawsze poza biurem:

spotkania, delegacje, szkolenia, urlopy,

choroby – nie ma sensu płacić za

niewykorzystaną powierzchnię



Spadek kosztów utrzymania biura o 40%



Można zatrudnić więcej pracowników i

zapewnić im lepszy komfort pracy

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

22

Flexible office



Dowolne godziny pracy – zawsze kontakt



System – terminale + serwer



Dostęp do danych po wczytaniu karty



Dokumenty rozsyłane po sieci – mało papieru



Mapa rezerwacji – szybka lokalizacja
pracowników

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

23

Flexible office



Mobilne biurko



80% pracowników korzysta z dobrodziejstw

systemu i nie chce powrotu do starego



SUN, IBM, HP, Oracle, Siemens, Andersen

SWPS PEII

Psychologia środowiskowa

24

Flexible office



Jakie są konsekwencje psychologiczne
pracy w takim biurze?



Zaprojektuj badanie