Spostrzeganie

Spostrzeganie

-postrzeganie – percepcja. flv
-złudzenia.flv

Definicja

Definicja



Percepcja (spostrzeganie)

Percepcja (spostrzeganie)

to

to

proces

proces

aktywnej

aktywnej

interpretacji

interpretacji

danych zmysłowych z

danych zmysłowych z

wykorzystaniem wskazówek

wykorzystaniem wskazówek

kontekstualnych, nastawienia oraz

kontekstualnych, nastawienia oraz

wcześniejszej nabytej wiedzy. W jej

wcześniejszej nabytej wiedzy. W jej

wyniku dochodzi do rozpoznania

wyniku dochodzi do rozpoznania

obiektu

obiektu

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia



Spostrzeżenie:

Spostrzeżenie:

całościowe

całościowe

odzwierciedlenie obiektów,

odzwierciedlenie obiektów,

składających się na ten obiekt

składających się na ten obiekt

bodźców dystalnych i wywołanych

bodźców dystalnych i wywołanych

przez nie wrażeń.

przez nie wrażeń.

SPOSTRZEGANIE

SPOSTRZEGANIE



Spostrzeganie –

Spostrzeganie – proces poznawczy

polegający na odzwierciedleniu w

naszej świadomości całokształtu

danego przedmiotu lub zjawiska

oddziałującego na nasze narządy

zmysłowe. Przedmioty oddziałują na

nasze receptory jako bodźce złożone

– widząc jabłko odczuwamy jego

smak, zapach itp.



Podstawową cechą spostrzeżeń jest stałość, która

Podstawową cechą spostrzeżeń jest stałość, która

polega na tym, iż mimo zmiany warunków

polega na tym, iż mimo zmiany warunków

spostrzegania ( w pewnych granicach ) spostrzegamy

spostrzegania ( w pewnych granicach ) spostrzegamy

jako

jako

stałe pewne cechy przedmiotów :

stałe pewne cechy przedmiotów :



stałość barwy ( kartka papieru jest dla nas biała

stałość barwy ( kartka papieru jest dla nas biała

mimo różnego światła ), stałość wielkości ( do pewnej

mimo różnego światła ), stałość wielkości ( do pewnej

odległości obrazy spostrzeganych przedmiotów

odległości obrazy spostrzeganych przedmiotów

zachowują tą samą wielkość, mimo iż wraz z ich

zachowują tą samą wielkość, mimo iż wraz z ich

oddalaniem się zmniejsza się ich odbicie w siatkówce

oddalaniem się zmniejsza się ich odbicie w siatkówce

); stałość kształtu ( spostrzegamy przedmioty

); stałość kształtu ( spostrzegamy przedmioty

zgodnie z ich rzeczywistym kształtem, mimo, że

zgodnie z ich rzeczywistym kształtem, mimo, że

kształt obrazu danego przedmiotu zmienia się na

kształt obrazu danego przedmiotu zmienia się na

siatkówce wraz z każdym zmienieniem kata widzenia

siatkówce wraz z każdym zmienieniem kata widzenia

).

).



JAK SPOSTRZEGAMY?

JAK SPOSTRZEGAMY?



To co spostrzegamy to organizujemy

To co spostrzegamy to organizujemy

w umyśle w formę, kształt, melodię.

w umyśle w formę, kształt, melodię.

Wtedy tworzy się sensowna całość.

Wtedy tworzy się sensowna całość.

Gryząc jabłko nie jesteśmy

Gryząc jabłko nie jesteśmy

świadomi grupy wrażeń smakowych,

świadomi grupy wrażeń smakowych,

że jest kwaśne, słodkie, ale

że jest kwaśne, słodkie, ale

odczuwamy smak jabłka.

odczuwamy smak jabłka.

ZLUDZENIA

ZLUDZENIA



Gdy istnieje wyraźna różnica,

Gdy istnieje wyraźna różnica,

rozbieżność między tym co

rozbieżność między tym co

spostrzegamy, a rzeczywistymi

spostrzegamy, a rzeczywistymi

faktami, doświadczenie takie

faktami, doświadczenie takie

nazywa się złudzeniem

nazywa się złudzeniem

Uwaga jako cecha procesów

Uwaga jako cecha procesów

poznawczych.

poznawczych.



Uwaga – swoista cecha wszystkich procesów poznawczych,

Uwaga – swoista cecha wszystkich procesów poznawczych,

polega na skierowaniu świadomości na określony przedmiot,

polega na skierowaniu świadomości na określony przedmiot,

własne przeżycia pełnią dwie zasadnicze funkcje :

własne przeżycia pełnią dwie zasadnicze funkcje :

selekcjonowanie różnorodnych czynności człowieka;

selekcjonowanie różnorodnych czynności człowieka;

ukierunkowanie ich na osiągnięcie celu.

ukierunkowanie ich na osiągnięcie celu.



Funkcje te spełnia :

Funkcje te spełnia :

- uwaga mimowolna ( reaktywna ) – wywołana przez

- uwaga mimowolna ( reaktywna ) – wywołana przez

właściwości bodźców i sytuacji bez wysiłku ze strony człowieka

właściwości bodźców i sytuacji bez wysiłku ze strony człowieka

( przykładem może być odruch orientacyjny stanowiący

( przykładem może być odruch orientacyjny stanowiący

wrodzoną reakcję organizmu na bodźce nieznane i nowe )

wrodzoną reakcję organizmu na bodźce nieznane i nowe )

- uwaga dowolna ( kognitywna ) – wymaga świadomego

- uwaga dowolna ( kognitywna ) – wymaga świadomego

zamiaru i wysiłku woli. Koncentrujemy się na danym

zamiaru i wysiłku woli. Koncentrujemy się na danym

przedmiocie lub zadaniu mimo iż początkowo nie jesteśmy

przedmiocie lub zadaniu mimo iż początkowo nie jesteśmy

nim zainteresowani.

nim zainteresowani.





Cechy uwagi :

Cechy uwagi :

- zakres – zależy od własności spostrzeganych

- zakres – zależy od własności spostrzeganych

przedmiotów i jest na ogół stały ( obejmuje od

przedmiotów i jest na ogół stały ( obejmuje od

czterech do sześciu przedmiotów w polu widzenia )

czterech do sześciu przedmiotów w polu widzenia )

- natężenie zakres łączy się z natężeniem, jeżeli silnie

- natężenie zakres łączy się z natężeniem, jeżeli silnie

koncentrujemy na czymś uwagę, zawężamy jej

koncentrujemy na czymś uwagę, zawężamy jej

zakres.

zakres.

- Podzielność – oznacza możliwość jednorazowego

- Podzielność – oznacza możliwość jednorazowego

skupienia się na kilku przedmiotach, przeżutność

skupienia się na kilku przedmiotach, przeżutność

oznacza szybkie przechodzenie od jednego obiektu

oznacza szybkie przechodzenie od jednego obiektu

do drugiego.

do drugiego.

- Roztargnienie – brak koncentracji przez dłuższy czas

- Roztargnienie – brak koncentracji przez dłuższy czas

na jakimś obiekcie.

na jakimś obiekcie.

PODZIAŁ SPOSTRZEŻEŃ

PODZIAŁ SPOSTRZEŻEŃ



wzrokowe, słuchowe, dotykowe, smakowe, inne –

wzrokowe, słuchowe, dotykowe, smakowe, inne –

uzależnione od narządów zmysłowych dominujących

uzależnione od narządów zmysłowych dominujących

przy odzwierciedlaniu danego przedmiotu.

przy odzwierciedlaniu danego przedmiotu.



Spostrzeżenia polisensoryczne – mają charakter

Spostrzeżenia polisensoryczne – mają charakter

wielozmysłowy; spostrzeżenia monosensoryczne –

wielozmysłowy; spostrzeżenia monosensoryczne –

mają charakter jednozmysłowy. Możemy podzielić

mają charakter jednozmysłowy. Możemy podzielić

spostrzeżenia ze względu na rodzaj zjawisk

spostrzeżenia ze względu na rodzaj zjawisk

rzeczywistości odzwierciedlanych w spostrzeżeniu :

rzeczywistości odzwierciedlanych w spostrzeżeniu :

przedmiotów; przestrzeni i stosunków

przedmiotów; przestrzeni i stosunków

przestrzennych między przedmiotami; czasu i

przestrzennych między przedmiotami; czasu i

stosunków czasowych; ruchów istot, przedmiotów

stosunków czasowych; ruchów istot, przedmiotów

oraz własnego ciała.

oraz własnego ciała.