SPIS TREŚCI
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
SPIS TREŚCI
•
BITWA POD ISSOS PODBÓJ FEN
ICJI I EGIPTU
•
BITWA POD GAUGAMALĄ PODB
ICIE PERSJI I MEZOPOTAMI
I
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
RZYM
LEGIONY
• Armia cesarstwa rzymskiego
• Podstawową jednostką wojskową sił cesarstwa rzymskiego był
legion. Legion rzymski liczył od 4000 do 5000 żołnierzy.
Dodatkowo w skład legionu wchodziło około 500 - 1000
żołnierzy pomocniczych (obcych) składających się z żołnierzy
nie będących obywatelami Rzymu. Legion składał się z kohort i
centurii. Typowy legion liczył 10 kohort. Każda kohorta liczyła
6 centurii, z wyjątkiem pierwszej, gdzie było 5 centurii
podwójnych. Dowódcą każdej centurii był centurion.
• Służba w legionach trwała około 16 lat, w tym czasie
legionista nie mógł się ożenić (zakaz uchylono w 197 roku
n.e.). Z czasem służbę przedłużono do 20 lat plus opcjonalnie 5
lat jako weterani.
•
ELITA RZYMSKIEJ ARMII
• Pretorianie - (łac. praetoriani) straż przyboczna w starożytnym
Rzymie.
• W czasach republiki kohorta pretorianów stanowiła ochronę dowódcy
armii rzymskiej. Swoją straż przyboczną mieli również namiestnicy
prowincji.
• Za cesarstwa pretorianie stali się gwardią cesarską, którą dowodził
prefekt pretorianów (później dwóch prefektów). Gwardię tę tworzyło 9
kohort (później 10), liczących 1000 ludzi każda. Kohortami dowodzili
trybunowie. Pretorianie stacjonowali w północno-wschodniej części
Rzymu, w castra
praetoria.
• Mieli oni duży wpływ na politykę wewnętrzną Rzymu. Wielokrotnie sami
decydowali o tym, kto ma być cesarzem (np. po śmierci Kaliguli wybrali
Klaudiusza, którego powszechnie, acz błędnie, uważano za wariata).
Charakterystyka
Pryncypatu
Kasjusz Dion, Historia rzymska, LIII.
W ten sposób cala władza ludu i senatu przeszła na Augusta i od niego zaczyna się pełne jedynowładztwo. Albowiem tak było właściwie, choć
później
rządziły równocześnie dwie lub trzy osoby. Wprawdzie sam tytuł Jedynowładcy był dalece znienawidzony przez Rzymian, że nie nazywali oni swych
cesarzy ani dyktatorami, ani królami, ani w podobny sposób; jednak nie ma powodu, by nie można było mówić, iż panowała u nich monarchia, ponieważ
w ich rękach spoczywała najwyższa władza. Jakkolwiek urzędy z wyjątkiem cenzury obsadzane są według dawnego prawa, to jednak kierownictwo i
zarząd wszystkich spraw zależy wyłącznie od woli każdorazowego cesarza. Ażeby jednak zachować pozory, iż nie posiadają niczego samowolnie, lecz
wszystko zgodnie z prawem, zjednoczyli w swoim ręku, z zachowaniem dotychczasowych nazw, wszystkie urzędy, które za czasów władztwa ludu za jego
zgodą decydujące miały znaczenie, z wyjątkiem wszakże dyktatury. Często piastują godność konsulów, a jego prokonsulowie występują, ilekroć
opuszczają mury miasta.
Tytuł imperatora przybierają nie tylko ci, którzy odnieśli jakieś zwycięstwa, lecz również mm dla oznaczenia ich nieograniczonej władzy, zamiast tytułu
króla lub dyktatora. Tego ostatniego tytułu nie noszą oni wprawdzie, ponieważ nie jest on w państwie dobrze widziany, jego treść zamykają w tytule
imperatora. Na podstawie tego tytułu zarządzają pobór wojska, ściągają podatki, wypowiadają wojnę, zawierają pokój, panują wszędzie nad prowincjami i
obywatelami, tak że w obrębie murów mogą karać nawet śmiercią rycerzy i senatorów. Wykonują om uprawnienia, które zresztą przysługiwały konsulom
lub innym organom wyposażonym w pełnię władzy.
Z tytułu godności cenzorskiej sprawują nadzór nad naszym sposobem życia i nad naszymi obyczajami, przeprowadzają spis ludności, przyjmują do stanu
rycerskiego i senatorskiego względnie wykluczają zań według swego swobodnego uznania. Ponieważ są członkami wszystkich kolegiów kapłańskich, a
ponad to rozdają w nich stanowiska według uznania, ponieważ dalej jeden z nich, nawet tam, gdzie jest dwóch lub trzech cesarzy, piastuje godność
najwyższego kapłana, mają więc wszelką świecką i duchowną władzę.
Władza trybuna ludowego, która obowiązywała w czasach ludowładztwa, daje im uprawnienie sprzeciwienia się każdej uchwale senatu, która im nie
odpowiada, i zapewnia nietykalność, tak że mogą skazać na śmierć bez sądu i prawa jako przestępcę każdego, kto im przeciwstawił się słowem lub
czynem w najlżejszy sposób. Jako patrycjusze uważają rzeczywiste piastowanie godności trybuńskiej za niestosowne, przywłaszczają sobie jednak władzę
trybunów ludowych w całej jej rozciągłości. Również liczą według niej lata swojej władzy, jak gdyby corocznie odnawiano im tę władzę razem z innymi
każdorazowymi trybunami.
Zachowali oni pod dawnymi nazwami wszystkie te urzędy z czasów republikańskich w ich poprzedniej postaci, ażeby stworzyć pozór, iż nie otrzymali
niczego w ich zakresie bez przyzwolenia obywateli.
Prócz tego potrafili uzyskać dalsze prawo, którego nie przyznano nikomu w dawnym Rzymie i na podstawie którego mogli wykonywać wyżej wymienione i
inne uprawnienia. Nie są oni mianowicie związani żadnym prawem, co określa łacińskie powiedzenie „legibus soluti", tzn. nie obowiązuje ich przymus
prawa i nie muszą się stosować do żadnych pisanych norm. W ten sposób skupili w swoim ręku wszelką władzę, która przedtem należała do ludu, i są w
rzeczywistości królami, nie nosząc tego znienawidzonego tytułu. Tytuł bowiem Cezara i Augusta me dają im żadnej szczególnej władzy, lecz określają z
jednej strony dziedziczne następstwa, z drugiej zaś blask ich godności. Tytuł ojca daje im - jak przypuszczać można by - władzę nad nimi wszystkimi na
podobieństwo tej władzy, którą ojcowie wykonują wobec synów, właściwie jednak nie ma on tego znaczenia, gdyż został im nadany dla ich uczczenia i
zachęty, aby kochali swych
poddanych jak dzieci, a ci ostatni czcili ich jak ojców. To są wszystkie tytuły, które władcy nosili według prawa i zwyczaju
GAJUSZ JULIUSZ CEZAR
• Gaius Iulius Caesar,
Gajusz Juliusz Cezar,
Cezar, ur. 12 lipca 100
p.n.e. (13 lipca 102 r. p.n.e.,
- koncepcja Mommsena),
zm. 15 marca 44 p.n.e. (za
konsulatu C. Iuliusa Caesara
i M. Antoniusa) - rzymski
pisarz, polityk, mąż stanu i
wódz. Jeden z członków
stronnictwa popularów,
spokrewniony z Cynną i
Mariuszem.
•
W okresie dyktatury Sulli przebywał w Azji Mniejszej,
gdzie zdobył pierwsze doświadczenia wojenne. W kilka
lat po śmierci dyktatora (nastąpiła w 78 p.n.e.) wrócił do
Rzymu i rozpoczął karierę senatorską obejmując w 68
p.n.e. urząd kwestora. Wygłosił mowę ku czci swojej
zmarłej żony Julii, jak i ciotki Julii, żony Mariusza.
Ustawił wówczas pominki Mariusza w Rzymie, dzięki
czemu zyskał poparcie ludu. Cztery lata później został
edylem kulturalnym i wsławił się organizacją wystawnych
igrzysk, na których według świadectwa Plutarcha
wystąpiło 320 par gladiatorów, co znacznie uszczupliło
budżet Cezara. Podczas spisku Katyliny opowiedział się
za niekaraniem śmiercią spiskowców, tłumacząc, iż
śmierć byłaby za małą karą za zbrodnie, które popełnili.
Popadł wówczas w konflikt z Cyceronem.
W 75 p.n.e. - podczas podróży na Rodos - został porwany
przez piratów. W 68 p.n.e. umarła jego pierwsza żona
Kornelia. W 67 ożenił się z Pompeją, z którą się rozwiódł
w 62 z powodu afery w jego domu, związanej z
domniemanym kochankiem Pompei, Klodiuszem.
W roku (63 p.n.e.) otrzymał godność Pontifeksa
Maximusa, czyli najwyższego kapłana, a dwa lata później
został desygnowany na namiestnika prowincji Hiszpanii
Dalszej (Hispania Ulterior). Niedługo po powrocie, w
roku 60 p.n.e., zawarł pierwszy triumwirat - tajne
porozumienie z konsulami Pompejuszem i Krassusem,
dzięki któremu m.in. rok później został konsulem.
Następne lata to otrzymanie namiestnictwa Galii Przed- i
Zaalpejskiej oraz wojna z plemieniem Helwetów, po
której nastąpił podbój Galii oraz wojna z Ariowistem.
Następnie dwa razy wyprawił się do Brytanii, nie
podbijając jednak wyspy. W latach 52-51 p.n.e. stłumił
wielkie powstanie Galów, zjednoczonych pod wodzą króla
Arwernów, Wercyngetoryksa.
TYBER
• Tyber (wł. Tevere) - rzeka w
środkowej części Włoch. Według
legendy nazwa Tyber wywodzi się
od Tiberinusa.
• Źródła Tybru znajdują się w
Apeninie Etruskim, potem rzeka
płynie w kierunku południowym
poprzez Umbrię i Kampanię
Rzymską, uchodząc poniżej Rzymu
do Morza Tyrreńskiego, dwoma
ramionami przepływającymi przez
Ostię i Fiumicino.
• Długość: 405 km, druga co do
długości po Padzie rzeka Włoch
Powierzchnia dorzecza: 17,2 tys.
km²
Główny dopływ: Nera (lewy).
•
Alea iacta est
• Jego rosnąca potęga zaniepokoiła senat, który powierzył
konsulat Pompejuszowi i udzielił mu wszelkich
pełnomocnictw w sprawach wojskowych (imperium),
uniemożliwiając tym samym ponowne objęcie konsulatu
przez Cezara w roku 49 p.n.e. Cezarowi, któremu kończyło
się namiestnictwo Galii, groziła polityczna śmierć. Gdy
dostał od senatu wezwanie do stawienia się w Rzymie,
przekroczył nocą 10 stycznia na 11 stycznia 49 p.n.e. rzekę
Rubikon, która oddzielała Italię od Galii Przedalpejskiej.
Tym samym złamał zakaz wkraczania do Italii z wojskami.
Pokonując Rubikon wypowiedział słynne słowa alea iacta
est – kości zostały rzucone. Rozpoczęła się trwająca kilka
lat wojna domowa (bellum civile).
•
Opanowanie Italii
• Cezar błyskawicznie opanował Italię, z której uciekli jego
przeciwnicy i przejął władzę w państwie jako dyktator. Walcząc z
Pompejuszem i jego sojusznikami w Hiszpanii i Grecji 9 sierpnia
48 p.n.e. rozbił wojska Pompejusza pod Farsalos w Grecji.
Pompejusz zbiegł do Egiptu, gdzie został podstępnie zamordowany
z rozkazu 14-letniego króla Ptolomeusza XIII, który chciał
przypodobać się zwycięskiemu Cezarowi. Gdy rzymski wódz
wylądował w Aleksandrii dostał głowę zabitego Pompejusza. W
Egipcie toczyła się wtedy wojna domowa pomiędzy dziedzicami
tronu, nieletnim Ptolomeuszem XIII i jego starszą siostrą
Kleopatrą, wygnaną z Aleksandrii. Cezar sprzymierzył się z
Kleopatrą, która została jego kochanką i przy jego pomocy
uzyskała niepodzielnie egipską koronę po krótkiej wojnie
aleksandryjskiej, stoczonej przez Rzymian z Ptolemeuszem XIII.
•
Veni vidi vici
•
W 47 p.n.e. Cezar pokonał buntującego się króla
Pontu w Azji Mniejszej, Farnacesa II, a po
zwycięskiej bitwie, kończącej wyprawę wojenną,
przesłał do Rzymu meldunek ze słowami: veni, vidi,
vici (przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem). List z
takimi właśnie słowami dostarczono senatorowi
Amincjuszowi.
•
W następnych latach Cezar walczył ze zwolennikami
Pompejusza w Afryce i ponownie w Hiszpanii, gdzie
w 45 p.n.e. zniszczył ostatnią armię pompejan.
•
Te liczne ekspedycje wojenne bardzo ograniczały czas
pobytu Cezara w Rzymie. Wykorzystywał go na
wprowadzanie reform, dotyczących głównie wojska,
administracji i finansów państwa. Obejmowały one
również prowincje rzymskie, przyczyniając się do
integracji imperium. Zapoczątkował m.in. romanizację
prowincji zewnętrznych poprzez wielkie akcje
przesiedleńcze z terenów Italii weteranów wojen i
proletariatu rzymskiego, głównie do Galii, Azji Mniejszej i
Afryki. Ustanowił nową złotą monetę aureus, zaś w 46
p.n.e. jako Pontifex Maximus przeprowadził przy pomocy
aleksandryjskiego astronoma Sosigenesa reformę
kalendarza, tworząc obowiązujący w zasadzie do dziś
kalendarz juliański. Za jego panowania powstały w
Rzymie po raz pierwszy: świątynia marmurowa, łuk
triumfalny i budowle kopułowe.
Koniec cezara
Te wszystkie działania umacniały jedynowładztwo Cezara, który
mianował się dożywotnim dyktatorem in perpetuum, najwyższym
kapłanem, imperatorem i “ojcem ojczyzny”. Budziło to sprzeciw
senatu, zagrożonego w swej dotychczasowej władzy. 15 marca 44
roku p.n.e. (Idy marcowe), w przerwie posiedzenia senatu Cezar
został zasztyletowany przez grupę republikańskich spiskowców,
którymi przewodził senator Marek Juniusz Brutus, bliski przyjaciel
Cezara.
Grecka Falanga
•
Falanga - zwarta formacja bojowa greckiej, a potem macedońskiej i
hellenistycznej piechoty.
•
Falangę typu greckiego tworzyli hoplici ustawieni w 8-16 szeregach jeden za
drugim. Gdy zginął hoplita z pierwszego szeregu, na jego miejsce wchodził
żołnierz z drugiego. Falanga najczęściej przystępowała do bitwy w szyku
zamkniętym, gdzie każdy z hoplitów osłaniał lewą połową swojej tarczy (tzw.
hoplonem) swojego towarzysza. Podczas starcia walczyły tylko dwa pierwsze
szeregi, pozostali zaś nadawali impetu uderzeniom oraz uniemożliwiali ucieczkę
towarzyszom.
•
Leonidas i bitwa pod
Termopilami
•
Leonidas (?-480 p.n.e.), od około 490 p.n.e. król
Sparty.
•
W 480 p.n.e. dowodził obroną przełęczy
termopilskiej, stojąc na czele oddziału 300
Spartiatów i kilku tysięcy żołnierzy z innych
greckich państw. Przez dwa dni odpierał ataki
wielotysięcznej armii króla Persji, Kserksesa
która nie mogła w wąskim przejściu wykorzystać
swojej liczebnej przewagi. W wyniku zdrady
pasterza Efialtesa, wrogie oddziały zaszły od tyłu
greckich żołnierzy. Leonidas odesłał wtedy wojska
państw sprzymierzonych i wraz ze Spartanami
oraz siedmioma setkami Tebańczyków i
Tespijczyków bronił wąwozu do jest symbolem
bohaterstwa i mężnego poświęcenia, nawet w
sytuacji bez wyjścia. W miejscu końca.
Poświęcenie Leonidasa i jego wojowników dało
czas reszcie żołnierzy na wycofanie się. Perski król
kazał trupowi Leonidasa ściąć głowę, a ciało
rozpiąć na krzyżu.
•
Postać Leonidasa śmierci jego i jego oddziałów
postawiono obelisk w kształcie lwa (tropaion) z
wyrytym epitafium Symonidesa: Przechodniu,
powiedz Sparcie, iż wierni jej prawom tutaj
spoczywamy.
•
Bitwa pod Termopilami
Opis
• Bitwa pod Termopilami - rozegrana w roku 480 p.n.e. w wąwozie
Termopile, była najsłynniejszym epizodem drugiej wojny perskiej. Celem
Greków było powstrzymanie ogromnej armii pod wodzą Kserksesa przed
przedarciem się do Attyki. Siły greckie pod wodzą Leonidasa liczyły 7,3 tys.,
podczas gdy Persów wzięło udział w starciu około 100 tysięcy. Mimo tak
wielkiej przewagi liczebnej kolejne próby rozerwania greckiej obrony przez
azjatyckich najeźdźców nie dawały rezultatu (o czym decydowała skuteczność
greckiej falangi i korzystne warunki terenowe, uniemożliwiające atak jazdy
perskiej ze skrzydła). Obrona była skuteczna do chwili wskazania Persom
przez greckiego zdrajcę okrężnej, górskiej drogi. W obliczu klęski, Leonidas
odesłał żołnierzy sojuszniczych miast Hellady, a sam wraz z oddziałem 300
Spartan pozostał na placu boju, by kontynuować walkę. Według przekazów
wszyscy polegli. Bitwa pod Termopilami zakończyła się przegraną Greków,
którzy nie zdołali uchronić Aten przed złupieniem, jednakże długie
powstrzymywanie Persów w wąwozie termopilskim pozwoliło Grekom
zreorganizować obronę i wycofać flotę, która na jesieni tego roku
zadecydowała o ponownym wyparciu najeźdźców z Attyki.
•
Ateny
• Ateny (gr. Αθήνα) to stolica i
największe miasto Grecji; 744 tys.
mieszkańców (zespół miejski Attyki -
3,7 miliona). Miasto istniało już w
starożytności. Było wtedy jednym z
najważniejszych miast-państw
starożytnej Grecji. Od 1830 roku są
stolicą zjednoczonej Grecji.
•
Partenon
• Ateny to jeden z najważniejszych
ośrodków kulturalnych i
turystycznych Europy z bezcennymi
zabytkami kultury antycznej (m.in.
Akropol i agora). Uchodzą za
najbardziej zanieczyszczone spalinami
miasto Starego Kontynentu.
• Spis treści
Mit o pochodzeniu nazwy
Aten
• Pewnego dnia bogini Atena z nudów kłóciła się z
królem mórz, Posejdonem, o to, czyim imieniem
zostanie nazwane najważniejsze miasto w Helladzie.
Sami mieszkańcy miasta zbudowanego wokół skały -
Akropol zaproponowali „zawody”. Miasto zostanie
nazwane imieniem tego boga, który podaruje im
najbardziej przydatny prezent. Posejdon dotknął
zbocze Akropolu i ze szczeliny trysnęło źródełko.
Atena dotknęła włócznią wolną przestrzeń tuż obok
źródełka. W tym miejscu wyrosło pierwsze drzewko
oliwne. Miasto to zostało nazwane od jej imienia.
•
Polis
• Polis (
) l.mn. poleis - forma państwa w starożytnej Grecji, nazywanego
też miastem-państwem. Terytorialnie polis obejmowało najczęściej samo
macierzyste miasto z otaczającymi je wiejskimi terenami - tzw. chora.
Bywały duże polis - (jak np. ateńskie), w skład którego wchodziły osiedla o
charakterze miejskim, nie będące odrębnymi organizmami; a także poleis,
które w ogóle nie posiadały ośrodka miejskiego.
• Polis było wspólnotą wolnych obywateli, w której decyzje o ich życiu były
podejmowane przez zgromadzenie ludowe (mężczyzn). Poza wspólnotą
znajdowali się niewolnicy, a mieszkający w niej na stałe cudzoziemcy nie
mieli prawa głosu, podobnie jak kobiety. Najczęstszymi ustrojami w polis
były demokracja i oligarchia. Zdarzało się również, że władzę w państwie
przejmował tyran (zazwyczaj przy poparciu części obywateli).
• Dla Greka polis było pewnym ośrodkiem identyfikacji obywatelskiej i
głównym środowiskiem politycznym w życiu którego brał udział, czyli w
pewnym sensie ojczyzną.
•
Partenon
• Partenon jest jednym z centralnie
położonych budynków ateńskiego
Akropolis. Jego budowę rozpoczęto
w 447 p.n.e., a zakończono w roku
438 p.n.e. Budowla powstała wg
planów Iktionosa i Kallikratesa.
Elementy rzeźbiarskie opracował
Fidiasz.
• Nazwa Partenon nawiązuje do
Ateny Partenos (Ateny Dziewicy),
której świątynia była poświęcona.
• Partenon zbudowano z białego
marmuru, jednakże nie oparł się on
zniszczeniom i grabieży.
Zbudowany w zgodzie z
porządkiem doryckim, jest uważany
za najdoskonalszy jego przykład
•
Zdjęcia
Partenon
Północno-zachodni bok Partenonu
na ilustracji z początków XX w
Metopa z Partenonu
(Muzeum Brytyjskie,
Londyn)
Procesja panatejska, fragment
fryzu z 445 - 438 p.n.e. (Luwr,
Paryż
Partenon opis
•
Świątynia zbudowana na planie peripterosu, stoi na stylobacie o wymiarach 69,51 x
30,86 m. Otacza ją kolumnada złożona z 46 kolumn (po 17 na dłuższych bokach i po 8 na
krótszych). Pronaos i opistodomos poprzedza po 6 kolumn. Za pronaosem
(przedsionkiem) znajduje się cella, w której na podium umieszczony był wysoki na 11 m
posąg Ateny Partenos, wykonany przez Fidiasza w technice chryzelefantynowej. Wnętrze
celli z trzech stron otacza dwupoziomowa kolumna, która je dzieli na trzy nawy.
Opistodomos, (starożytni tylko tą salę nazywali Partenonem) to kwadratowa sala,
wewnątrz której ustawiono cztery kolumny w porządku jońskim. Ściany świątyni
ozdobiono ciągłym fryzem jońskim (tzw. fryz Panatenajski). Długość fryzu umieszczonego
na ścianach zewnętrznych wynosi 160 m a na ścianach wewnętrznych 60 m. Przyczółki
Partenonu zdobiły płaskorzeźby nawiązujące do narodzin Ateny (tympanon wschodni)
oraz do sporu pomiędzy Ateną i Posejdonem o panowanie nad Atenami (tympanon
zachodni). W dekoracji przyczółków po raz pierwszy w sztuce greckiej zastosowano tzw.
styl mokrych szat (w przedstawieniu Mojr obserwujących scenę narodzin).
•
Metopy umieszczone na belkowaniu zostały ozdobione scenami przedstawiającymi walkę
bogów i herosów. Postacie walczących umieszczone są parami. Ściana południowa
(najlepiej zachowana) to ilustracja walk Lapitów z centaurami, ściana zachodnia
przedstawia walkę Greków z Amazonkami, ściana wschodnia ukazuje zmagania bogów z
Gigantami, na ścianie północnej pokazano sceny ze zdobycia Troi.
•
Partenon opis cd.
•
Fryz Panatenajski (jego nazwa związana jest z Panatejami, świętem obchodzonym ku czci Ateny od 24 do 29
Hekatombajonu, czyli, według dzisiejszego kalendarza, na przełomie lipca i sierpnia). Fryz został
umieszczony na wysokości 11,0 m powyżej stylobatu. Opasuje ściany świątyni z zewnątrz i po stronie
wewnętrznej. W ukazanej procesji bierze udział ponad 400 postaci ludzkich i 200 zwierzęcych. W ukazanej
procesji biorą udział wszyscy mieszkańcy Aten. Są tam wizerunki młodzieńców niosących wodę, starców z
gałązkami oliwnymi, pochód 140 jeźdźców, zwierzęta prowadzone na ofiarę (hekatombę). Na ścianie
wschodniej procesja dziewcząt kroczy w kierunku kapłanki, która odbiera z rąk dziecka peplos (punkt
kulminacyjny procesji), nową szatę dla Ateny.
•
Podczas budowania Partenonu wprowadzono szereg krzywizn, które miały na celu niwelację złudzeń
optycznych oraz dostosowanie fryzu doryckiego do wymogów zasady tryglifów. Środkowe części stylobatu
zostały podniesione w stosunku do płaszczyzny poziomej o 6,6 (na krótszym boku) i 17,7 cm (na boku
dłuższym). Aby uniknąć złudzenia wychylenia kolumn skrajnych na zewnątrz pochylono je do środka o 7 cm
(dzięki temu zmniejszono także interkolumnium co pozwoliło na zachowanie zasady tryglifów). Na
zmniejszenie interkolumnium wpłynęło także powiększenie średnicy skrajnych kolumn. Dla zachowania
wrażenia pionu kolumn wprowadzono entazis na wysokości 2/5 trzonu. Zastosowane krzywizny dają
złudzenie idealnego pionu i poziomu wszystkich elementów świątyni.
•
Proces systematycznego niszczenia Partenonu rozpoczął się w V w n.e., kiedy to usunięto z niego niektóre
rzeźby, w tym olbrzymi posąg Ateny dłuta Fidiasza, i zamieniono na kościół chrześcijański. Po zajęciu Aten
przez Turków (1458) został zamieniony na meczet. W czasie oblężenia Aten przez Wenecjan (1687)
eksplozja wewnątrz budynku (przerobionego przez Turków na magazyn prochu) spowodowała ogromne
zniszczenia. Na początku XIX wieku większość pozostałych tam jeszcze wówczas rzeźb została za zgodą
władz tureckich wywieziona do Anglii jako tzw. "marmury Elgina" i sprzedana British Muzeum. Niektóre
rzeźby trafiły do Luwru i do Kopenhagi
•
Agora grecka
• W starożytnej Grecji agora był to główny plac miasta. Agora była
miejscem, gdzie odbywały się się czasami zgromadzenia obywateli.
• Początkowo agora była nieplanowa, o niezbyt wyraźnych granicach,
często jej plan był zaburzony budynkami o charakterze publicznym lub
religijnym, czy przebiegającą ulicą.
• Od ok. V wieku p.n.e. tzw. agora jońska miała najczęściej kształt
prostokąta, który - począwszy od okresu klasycznego - otaczały portyki
kolumnowe (stoa). Przez jej środek z reguły przechodziła główna ulica
miasta. Na agorze znajdowały się zazwyczaj budowle o przeznaczeniu
religijnym i publicznym, mównice i siedzenia dla urzędników oraz
pomniki.
• Wejście do agory miało niekiedy formę imponującej bramy, np. w Efezie,
Priene czy Milecie.
•
Do najbardziej znanych agor należy agora ateńska.
• Rzymskim odpowiednikiem agory było forum (Rzym)
•
Akropol ateński
•
Akropol ateński (gr. Akropolis - górne miasto)
to położone w Atenach wapienne wzgórze o
wysokości względnej 95 m. Był on
ufortyfikowanym wzgórzem, na którym już w
czasach mykeńskich zbudowano cytadelę. W
okresie późniejszym Akropol stał się miejscem
kultu. Świątynie zbudowane w okresie
archaicznym zostały zniszczone podczas wojen
perskich. Podczas odbudowy zainicjowanej
przez Peryklesa powstał tu kompleks świątyń:
Partenon, Erechtejon, Apteros, sanktuarium
Artemidy Brauronia i Propyleje. Zniszczone
rzeźby, elementy starszych budowli zostały
użyte przy poszerzaniu tarasu w kierunku
południowym (odnaleziono je podczas prac
archeologicznych rozpoczętych w latach
siedemdziesiątych XVIII wieku, w tzw.
"gruzowisku perskim"). Perykles odbudowę
Akropolu powierzył Fidiaszowi. W pracach
uczestniczyli także inni wielcy architekci
greccy: Iktinos, Mnesikles i Kallikrates.
•
Mykeny
•
Mykeny, Mikine, Mikinai to starożytne miasto greckie
znajdujące się w północno-wschodniej części
Peloponezu. W drugiej połowie II tysiąclecia p.n.e.
ośrodek kultury mykeńskiej. Miasto było zamieszkane
przez Achajów, po zniszczeniu przez Dorów straciło
znaczenie. Mitologicznym królem Myken był
Agamemnon.
•
Na miejscu dawnego grodu prowadzone są
wykopaliska. Początkowo prowadzone były przez
Heinricha Schliemanna w latach 1874 – 1876,
kontynuowane przez jego współpracownika Wilhelma
Dörpfelda (1885 – 1887), a od 1920 pod
kierownictwem A.J.B Wace’a, który ustalił chronologię
poszczególnych stanowisk archeologicznych na terenie
Myken. W ostatnich latach prowadzili je greccy
archeologowie (m.in. J. Papademetriu i G. Mylonas). Do
najważniejszych wykopalisk należą ruiny akropolu
wraz z pozostałościami pałacu oraz bogato wyposażone
grobowce szybowe oraz komorowe (m. in znajdowały
się w nich złote maski, np. maska Agamemnona,
biżuteria, luksusowa broń). Znaleziono też ruiny wielu
domów znajdujących się poza cytadelą, 50 tabliczek z
pismem linearnym B, posągi gliniane. Mykeński
akropol, nazywany jest też mykeńską cytadelą.
•
Mykeny
•
Zabudowania położone na zboczu wzgórza otaczają
potężne mury cyklopowe. Do wnętrza prowadziły
dwie duże bramy: Lwia Brama datowana na ok.
1250 p.n.e. oraz Tylna Brama, oraz dwie mniejsze.
Po przeprowadzeniu badań archeologicznych
ustalono, że znajdujące się w obrębie murów
obronnych groby szybowe pochodzą z okresu
wcześniejszego. Pierwotnie znajdowały się poza
murami. Podczas rozbudowy cytadeli poszerzono
jej obszar i część nekropoli została włączona jej
obszar. Podczas tej rozbudowy wybudowano także
słynną Lwią Bramę. W najwyższej części twierdzy
znajdował się megaron, siedziba władcy. W nim
odkryto pozostałości fresków zdobiących ściany
(przedstawienia figuralne scen walki oraz postaci
kobiecych, możliwe że kapłanek), stiuków oraz
posadzki ułożonej z kamienia gipsowego. Na
terenie twierdzy znajdowały się także magazyny,
pomieszczenia gospodarcze oraz domy mieszkalne.
•
Około 1100 p.n.e. cytadela została zdobyta przez
Dorów.
•
Do najbardziej znanych grobowców odnalezionych
na terenie nekropoli należą Skarbiec Atreusza,
zwany też grobem Agamemnona, oraz grób
Klitajmestry
Wyrocznia delficka
• Wyrocznia Delficka - sławna w starożytnej Grecji wyrocznia w
Delfach, która ogłaszała swe przepowiednie przez kapłankę. Kapłanka
ta musiała mieć co najmniej 50 lat i zwana była Pytią. Pytia piła ze
świętego źródła Kassotis, żuła liście laurowe i z wysokości swego
trójnogu wygłaszała święte słowa wyroczni czasami od razu w formie
heksametrycznej, zwykle jednak dopiero świątynni poeci układali jej
słowa w formie poetyckiej. Zwyczaj ten, poniechany w czasach
upadku, znów został wskrzeszony za cesarstwa rzymskiego. Co jakiś
czas odżywają sugestie, że Pytia wygłaszała swe przepowiednie pod
wpływem upajających wyziewów, wydobywających się w świątyni.
Zapytywać wyrocznię mieli prawo tylko mężczyźni po szeregu
obrzędów oczyszczających i po złożeniu przepisanych ofiar. Pytania
mogły dotyczyć wszystkich dziedzin życia. Słynne było, na przykład,
pytanie Chajrefona, kto jest najmądrzejszym człowiekiem w Grecji.
Odpowiedź wyroczni brzmiała: Sokrates.
•
O MACEDONII
•
Starożytna Macedonia – antyczne królestwo na Półwyspie Bałkańskim, którego centrum
obejmowało terytorium dzisiejszej Macedonii, północno-środkowej Grecji oraz południowo-
zachodniej Bułgarii.
•
Starożytni Macedończycy byli spokrewnieni z Grekami, którzy jednak zaliczali ich do
barbarzyńców. Mimo to dopuszczali Macedończyków do igrzysk olimpijskich. W
odróżnieniu od większości greckich państw Macedonia była monarchią. Jako założyciela
państwa wymienia się Perdikkasa I (ok. 700 p.n.e.), jednak większe znaczenie uzyskała
Macedonia dopiero pod rządami Archelaosa I (413-399 p.n.e
.
).
•
Mocarstwową pozycję Macedonii ugruntował Filip II (panował w latach 359-336 p.n.e.),
podporządkowując sobie Epir, podbijając m.in. znaczną część Tracji i niemal całą Grecję.
Jego syn Aleksander Wielki przyłączył do królestwa ogromne imperium perskie. Po śmierci
Aleksandra (323 p.n.e.) jego zdobycze zostały rozdzielone między wodzów macedońskiej
armii (tzw. diadochów). Macedonia wraz z Grecją i krajami sąsiednimi przypadła
Antypatrowi I.
•
W końcu III w. p.n.e. król Filip V sprzymierzył się z Hannibalem przeciwko Rzymowi. Tytus
Kwinkcjusz Flamininus pobił Filipa w 197 p.n.e. pod Kynoskefalaj i zmusił do zrzeczenia się
hegemonii nad Grecją. W kolejnej wojnie Aemilius Paulus pokonał syna Filipa Perseusza
pod Pydną (168 p.n.e.) i zdetronizował dynastię. Macedonia stała się rzymską prowincją.
Przy podziale państwa rzymskiego w 395 została przyłączona do cesarstwa wschodniego.
W VI w. do Macedonii wdarli się Słowianie.
•
FILIP II MACEDOŃSKI
•
Filip II Macedoński (382 p.n.e.-336
p.n.e.) syn Amyntasa III, ojciec Aleksandra
Wielkiego. Panował w Macedonii od 359
p.n.e., po śmierci brata Perdikkasa III.
Poślubił córkę króla Epiru Olimpias dla
przypieczętowania z nim politycznego
sojuszu.
•
Wybitny polityk i wódz. Scalił kłócące się
frakcje i stworzył silne, nowoczesne
państwo. Kolejno podbijał Traków, Illirów
(południowych) i Greków (bitwa pod
Cheroneą - 338 p.n.e.). Zapoczątkował
okres panowania macedońskiego w
Helladzie. Około 340 p.n.e. rozwiódł się z
Olimpias i poślubił Kleopatrę. Niedługo
później (336
p.n.e.), w trakcie
przygotowań do wyprawy przeciw Persom,
został zamordowany przez Pauzaniasza
•
Pozostawił silne państwo swemu synowi,
który kontynuował politykę ojca.
•
ALEKSANDER WIELKI
(MACEDOŃSKI)
Aleksander III Macedoński (gr. Aleksandros, "Obrońca") zwany
też Aleksandrem Wielkim (356-10 czerwca 323 p.n.e.) był królem
Macedonii z dynastii Argeadów (336-323 p.n.e.). Jest uznawany
powszechnie za jednego z największych zdobywców w historii
ludzkości i wybitnego stratega. W latach 334-327 p.n.e. podbił
największe państwo ówczesnego świata – imperium perskie.
Najsłynniejsze zwycięstwa odniósł pod Issos, Gaugamelą i nad rzeką
Hydaspes. Gdy umierał w wieku 33 lat w Babilonie, jego imperium
miało ze wschodu na zachód 5 tysięcy kilometrów długości.
Spis treści
ZDJĘCIA
Aleksander
Macedoński
Aleksander na Bucefale podczas bitwy
pod Issos. Fragment tzw. mozaiki
Aleksandra z Pompejów
Spis
treści
WCZESNE LATA
ALEKSANDRA
• Aleksander był najstarszym synem króla Macedonii i twórcy potęgi tego
państwa, Filipa II. Matką przyszłego zdobywcy była epirocka księżniczka
Olimpias. Przekonywała ona Aleksandra, że jego prawdziwym ojcem jest
Zeus, król bogów. Młody książę został wszechstronnie wykształcony m.in.
przez samego Arystotelesa. Podobno był pełen wyobraźni, odważny i
gwałtowny. Marzył o wielkich czynach, którymi przyćmiłby sławę Achillesa
i Heraklesa. Już jako 9-letnie dziecko miał ujarzmić wierzchowca, z którym
nie radzili sobie najlepsi jeźdźcy. Bucefał (gr. Boukephalos, "głowa wołu") –
tak młody książę nazwał konia – został rumakiem bojowym Aleksandra.
• Pierwszy raz Aleksander dowodził wojskiem w wieku 16 lat, gdy
północnym granicom Macedonii zagroziło jedno z trackich plemion. Dwa
lata później młody książę dowodził macedońską jazdą w bitwie pod
Cheroneą (338 p.n.e.), gdzie miał za zadanie zniszczyć najlepszy oddział
tebańskiej armii (tzw. Święty Zastęp). Zadanie wykonał bezbłędnie, a
zwycięstwo nad ateńsko-tebańskimi wojskami zapewniło Filipowi
hegemonię w Grecji.
• Spis treści
WCZESNE LATA C.D
• Władzę objął po zamordowaniu Filipa II przez byłego kochanka
króla, Pauzaniasza. Według oficjalnej wersji mordercę, który został
zabity podczas ucieczki, przekupił król Persji Dariusz III. Podejrzenie
o spisek padło jednak na Aleksandra i Olimpias, których pozycja była
zagrożona przez nowe małżeństwo Filipa. Po ojcu Aleksander
odziedziczył silną Macedonię, kontrolującą od niedawna znaczną
część Grecji, dobrze zorganizowaną armię oraz ideę podboju Persji,
która od dwóch stuleci była największym zagrożeniem dla Grecji.
• Gdy wkrótce po objęciu przez Aleksandra władzy, na wieść o jego
śmierci w walce z Trakami zbuntowało się greckie miasto Teby (335
p.n.e.), młody król błyskawicznie je zdobył. Około sześciu tysięcy
mieszkańców zostało wymordowanych, a 30 tysięcy sprzedano w
niewolę. Miasto zrównano z ziemią. Ów pokaz siły schłodził
buntownicze zamiary innych greckich państw.
• Spis treści
ZAJĘCIE ANATOLII
• W roku 334 p.n.e. Aleksander zostawił w Macedonii z częścią wojsk regenta
Antypatra i wyruszył na podbój Persji na czele 47 tysięcy żołnierzy –
Macedończyków, Greków, Traków i Ilirów. Wyprawa według oficjalnej
propagandy miała na celu wyzwolić greckie miasta w Anatolii oraz pomścić
krzywdy, jakich doznała Grecja podczas perskich najazdów na początku V w.
p.n.e. Pierwsza bitwa z perskimi wojskami miała miejsce nad rzeką Granik. Król
Macedonii zwyciężył. Po bitwie wysłał do pracy w kopalniach dwa tysiące
wziętych do niewoli greckich najemników, którzy służyli w perskiej armii.
Według niektórych źródeł wielu najemników zostało zamordowanych zaraz po
bitwie.
• Przez kilkanaście kolejnych miesięcy opanował Anatolię, zajmując bez walki
wiele miast. Poważniejszy opór stawiły jedynie Milet i Halikarnas, w których
broniły się perskie garnizony wspierane przez mieszkańców. Z reguły zabraniał
swojej armii rabunków, od miast żądał umiarkowanych danin i pozostawiał na
zdobytych terenach niezmienioną administrację. W trakcie podboju Anatolii
Aleksander zawitał do miasta Gordion, gdzie rozsupłał legendarny węzeł. Zrobił
to bardzo prosto: wyjął miecz i rozciął go. Wedle legendy ten, kto tego dokona,
miał zostać panem Azji.
• Spis treści
BITWA POD ISSOS PODBÓJ
FENICJI I EGIPTU
•
Po opanowaniu dzisiejszej zachodniej Turcji Aleksander skierował się ze swoją armią do
Fenicji (dzisiejszy Liban). Chciał zająć wszystkie perskie porty nad Morzem Śródziemnym, by
uniemożliwić wrogom inwazję na Grecję. Przeciwko niemu ruszył z Mezopotamii król Persji
Dariusz III, prowadząc potężną armię, w której służyło między innymi 30 000 greckich
najemników. Obie armie spotkały się w pobliżu Issos. Wyrównaną bitwę rozstrzygnęła
brawurowa szarża macedońskiej jazdy prowadzona przez samego Aleksandra, która zmusiła
perskiego władcę do ucieczki. Pozbawiona dowódcy perska armia rozpadła się. Korzystając z
chaosu, Macedończycy zabili tysiące swych wrogów (starożytni mówili o stu tysiącach, ale
niechybnie mocno przesadzili). Wojska Aleksandra miały stracić jedynie 302 zabitych. W
zdobytym obozie wroga Aleksander pojmał między innymi matkę, żonę i dzieci Dariusza III,
które – co podkreślali starożytni pisarze – Aleksander traktował bardzo dobrze. Po bitwie
macedoński władca przeszedł przez Fenicję i dotarł do jej największego miasta – położonego
na przybrzeżnej wyspie Tyru, który nie otworzył przed nim swoich bram. Rozpoczęło się
oblężenie, trwające aż osiem miesięcy. Przełom nastąpił dopiero, gdy na stronę Aleksandra
przeszły okręty z Fenicji i Cypru, które dotychczas walczyły dla perskiego króla. Po zdobyciu
miasta 8000 jego mieszkańców zostało zamordowanych, a 30 000 sprzedano w niewolę.
•
Następnie Aleksander musiał zdobyć bronioną przez perski garnizon Gazę, po czym dotarł do
Egiptu, który chętnie poddał się jego władzy. Założył tam najsłynniejsze z wielu miast
nazwanych swoim imieniem. Egipska Aleksandria stała się później siedzibą władców z
dynastii Ptolemeuszy oraz jednym z najważniejszych miast starożytnego świata.
• Spis treści
BITWA POD GAUGAMELĄ
OPANOWANIE MEZOPOTAMII I
PERSJI
• W roku 331 p.n.e. na czele 40 000 piechoty i 7000 jazdy Aleksander wyruszył w
głąb Azji. Pod Gaugamelą w Asyrii na jego drodze stanął Dariusz III w asyście 40
000 konnych oraz 16 000 ciężkich piechurów wspartych słoniami, rydwanami i
ogromnymi rzeszami lekkozbrojnej piechoty. Według ostrożnych szacunków
armia perska liczyła około 100 tysięcy ludzi. Bitwę raz jeszcze rozstrzygnęła
szarża ciężkiej macedońskiej jazdy – hetajrów – która wdarła się w lukę między
perskimi oddziałami i ruszyła prosto na Dariusza. Ten już po raz drugi musiał
ratować się ucieczką. Armia perska znowu poszła w rozsypkę. Po tym
zwycięstwie Aleksander zajął Babilon i zdobył skarbiec perski w Suzie
zagarniając bajeczne skarby perskiego władcy.
• Kolejna armia perska przegrała z macedońskimi zdobywcami w 330 p.n.e., gdy
próbowała zablokować drogę do stolicy Persji, Persepolis. Zdobyte miasto
zostało splądrowane i spalone. W pościgu za uciekającym Dariuszem armia
Aleksandra dotarła w okolice dzisiejszego Teheranu, a później ruszyła w
kierunku Afganistanu. W końcu Aleksander dogonił Dariusza, który konał od ran
zadanych mu przez perskich satrapów, którzy wybrali nowym królem Bessosa.
Nie zakończyło to jednak kampanii. Aleksander postanowił pojmać morderców
Dariusza i wyruszył ich śladem na wschód.
• Spis treści
WALKI W BAKTRII I SOGDIANIE
• Przez kolejne lata Aleksander prowadził ciężkie walki w Baktrii i
Sogdianie (obecne tereny Uzbekistanu i Afganistanu). Pojmał w
końcu Bessosa i innych zabójców Dariusza. By zdławić ciągłe
bunty, założył w tych prowincjach liczne Aleksandrie, w których
osiedlał weteranów i kolonistów z Grecji. Ostatecznie
podporządkował sobie te prowincje zawierając małżeństwo z
Roksaną, córką jednego z miejscowych arystokratów -
Oksyartesa, którego uczynił swoim satrapą w Sogdianie. W tym
samym czasie doszło do pierwszych konfliktów z częścią
macedońskich arystokratów, którym nie podobało się
przejmowanie przez Aleksandra perskich obyczajów i coraz
większa rola Persów w otoczeniu macedońskiego króla. Ofiarą
gniewu Aleksandra padł m.in. Parmenion, najważniejsza osoba
w armii po Aleksandrze.
• Spis treści
KAMPANIA W INDIACH
• Po zakończeniu podboju Sogdiany żądny dalszych zwycięstw Aleksander ruszył w
roku 327 p.n.e. na Indie. W wyprawie uczestniczyło już wtedy około 120 tysięcy
ludzi – macedońskich, greckich i azjatyckich żołnierzy oraz kupców, tragarzy,
niewolników, kurtyzan i żon. Była to najcięższa część kampanii. Mieszkańcy ziem
nad Indusem okazali się twardym przeciwnikiem, a klimat (m.in. częste deszcze)
dawał się we znaki wojskom Aleksandra. Rozdrażnieni żołnierze urządzali
prawdziwe rzezie miejscowej ludności. Nad rzeką Hydaspes macedoński król
pokonał wojska indyjskiego księcia Porosa, który miał aż 200 słoni bojowych. Było
to już ostatnie wielkie zwycięstwo Aleksandra. W politeistycznych Indiach
Północnych Aleksander wywarł takie wrażenie na hindusach, że przez pewien czas
był czczony jako bóstwo. Słynne plemię walecznych Ghurków wywodzi pochodzenie
swoich noży Kukri od greckich mieczy Kopis w które uzbrojeni byli żołnierzy
Aleksandra. Zmęczone niekończącą się wojną wojsko odmówiło dalszego marszu.
Wielki zdobywca musiał wrócić na zachód. W drodze powrotnej podczas szturmu na
jedno z indyjskich miast Aleksander sam rzucił się na mury by pociągnąć
niechętnych wojaczce żołnierzy do szturmu. Swojej brawury mało nie przypłacił
życiem, gdy indyjska strzała zraniła go w płuco. Maszerując z Indii do Persji ruszył
z częścią sił przez pustynną Gedrozję. Marsz zakończył się śmiercią tysięcy ludzi z
braku wody i jedzenia
• Spis treści
OSTATNI ROK
• W 324 p.n.e. Aleksander zorganizował w Suzie olbrzymie wesele: nakłonił
wielu dostojników macedońskich do małżeństwa z przedstawicielkami
arystokracji perskiej. Sam poślubił dwie córki królów perskich: Parisatis
(córkę Artakserksesa III) i Statejrę (córkę Dariusza III). Wokół tej
uroczystości powstało mnóstwo teorii w nowożytnej historiografii,
starającej się zgłębić motywy i cele macedońskiego króla. W oczach wielu
historyków Aleksander coraz szybciej przekształcał się w despotę i tracił
kontakt z rzeczywistością. W świetle najnowszych badań ten sąd wydaje
się jednak zbyt pochopny. Podczas wyprawy Aleksandra do Baktrii,
Sogdiany i Indii, wielu satrapów, sądząc, że nigdy już stamtąd nie
powróci, nadużywało władzy przez niesubordynacje, zły zarząd, a nawet
grabież królewskich pieniędzy (vide Harpalos). Po powrocie króla ze
wschodu wielu satrapów podejrzanych o spisek (np. niedostarczenie
zapasów dla maszerującej przez Gedrozję armii) zostało skazanych na
śmierć lub też zdjętych ze stanowiska, co być może było jedynym
sposobem by opanować poważny kryzys imperium, jaki wówczas nastąpił.
• Spis treści
OSTATNI ROK C.D
Już w roku 333 p.n.e. wyrocznia w Egipcie ujawniła Aleksandrowi, że jest
synem samego Zeusa. Aleksander z czasem zaczął wierzyć, że jest
półbogiem, a pod koniec swego życia nabrał przekonania, że jest wręcz
bogiem i wysłał list nakazujący greckim miastom uznania jego boskości. Te
uczyniły to, ale nie obyło się bez drwin pod adresem króla.
Stan Aleksandra pogorszył się po śmierci latem 324 p.n.e. w Ekbatanie jego
najbliższego przyjaciela i współpracownika – Hefajstiona. Na pogrzeb i
grobowiec wydał gigantyczną fortunę i zaczął jeszcze bardziej nadużywać
alkoholu.
Rok później Aleksander – podobno wtedy już alkoholik z nadwagą – zmarł, po
kilkunastu dniach choroby. Nie można wykluczyć, że został otruty przez
obawiających się kolejnej fali czystek dowódców jego armii (najczęściej
wymienia się tu Kassandra syna Antypatra).
Mimo że nie rządził swoim wielkim imperium zbyt długo, efekty jego
podbojów były ogromne. Zakładane przez niego greckie kolonie
spowodowały rozprzestrzenienie się helleńskiej kultury na ogromnych
obszarach, co spowodowało powstanie kultury hellenistycznej. W kilka lat po
jego śmierci imperium zostało podzielone w wyniku wojen diadochów –
dowódców armii Aleksandra Wielkiego. Założone przez nich królestwa na
wiele lat zdominowały Bliski Wschód.
Dzieje Aleksandra są nam znane dzięki przekazom Flawiusza Arriana,
Plutarcha, Diodora Sycylijskiego oraz Kurcjusza Rufusa
Spis treści
HETAJROWIE I KATAFRAKCI
•
Hetajrowie (gr. hetairoi)- tzw.
towarzysze - ciężkozbrojna jazda
macedońska rekrutująca się z
przedstawicieli arystokracji, stanowiąca
królewską gwardię przyboczną,
dowodzoną podczas bitwy bezpośrednio
przez króla.
•
Uzbrojenie hetajra stanowiła włócznia
długości ok. 3 m i krótki miecz. Do
osłony służył mu pancerz składający się
z łuskowatego napierśnika, tarczy,
hełmu i nagolenników. Podobny
łuskowaty pancerz chronił też głowę i
klatkę piersiową jego konia.
•
Szarże hetajrów rozstrzygnęły na
korzyść macedońskich królów m.in.
bitwy pod Cheroneą, Issos i Gaugamelą.
Podczas bitwy nad rzeką Hydaspes
manewry hetajrów miały decydujące
znaczenie dla wyniku starcia
• Katafrakt był to ciężki
kawalerzysta w czasach
starożytnych i w średniowieczu.
Termin wywodzi się z języka
greckiego i oznacza pokryty,
osłonięty, opancerzony. Jeźdźców
takich używali m.in.
Sarmaci,
Partowie, Sasanidzi, Ormianie,
Rzymianie i Bizantyjczycy.
• Katafrakci używali specjalnie
hodowanych ciężkich koni
bojowych. Ich opancerzenie
najczęściej stanowiła kolczuga lub
pancerz łuskowy oraz hełm.
Zazwyczaj byli uzbrojeni w długą
włócznię, ciężki miecz oraz łuk.
Nierzadko opancerzone były
również konie.
Spis
treści
Document Outline
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Starożytność Mezopotamia, Egipt, Grecja, Rzym
04 Grecja właściwa i Macedonia
HISTORIOGRAFIA Grecja i Rzym
Grecja i Rzym
GRECJA i RZYM, architektura krajobrazu
Nagrody wojskowe, Grecja i Rzym
pojęcia związane z rzeźbą, Archeologia, Grecja i Rzym
1 Test starożytna Grecja Rzym lic, gimnazjum i liceum
grecja rzym lo notatki, Rzeczy do szkoły
Grecja pod władzą Macedonii
Teksty i pomniki - I zrodla epigraficzne, Grecja i Rzym
Architektura starożytna - pojęcia, Archeologia, Grecja i Rzym
RzrelAr, Grecja i Rzym
Starożytna Grecja i Rzym, 000 STUDIA ♥
CHINY, GRECJA RZYM
Starożytność Mezopotamia, Egipt, Grecja, Rzym
więcej podobnych podstron