Rola witaminy D
Agnieszka Madej
Grupa V
Witamina D
(cholekalcyferol)
Nazwą tą obejmuje się wszystkie
związki steroidowe wykazujące
aktywność biologiczną
cholekalcyferolu
Nie jest właściwie witaminą a
raczej hormonem syntetyzowanym
w skórze na drodze
nieenzymatycznej pod wpływem
działania promieni ultrafioletowych
Źródła witaminy D
Skóra
Głównym źródłem są produkty
pochodzenia zwierzęcego:
☺ tran
☺ wątroba
☺ oleje pochodzenia zwierzęcego
☺ mleko i przetwory mleczne
☺ jajka
Skąd ta witamina?
Prowitaminą jest
7-dehydrocholesterol
powstający z cholesterolu.W
wyniku reakcji fotochemicznej
prowitamina zamienia się w
prewitaminę
D
3
,
która
spontanicznie izomeryzuje do
wit.
D
3
Wit. D
3
jest następnie zmieniana
w
kalcytriol
-aktywny hormon
7-dehydrocholeterol
h√
prewitamina
D3
witamina D3
hydroksylacja w wątrobie i nerkach
kalcytriol
Rola witaminy D
3
w
organizmie
Odgrywa kluczową rolę w
homeostazie wapnia i fosforu
Jest niezbędna dla rozwoju i
utrzymania właściwych parametrów
kości
Działa za pośrednictwem
specyficznych receptorów mających
charakter czynników
transkrypcyjnych
transport wapnia
zdrowe kości
centralny układu wydzielanie
hormonów
nerwowy
receptor wit.D
skóra i włosy
regulacja
układu
odpornościowego
proliferacja i różnicowanie się komórek
apoptoza
Udział wit D w regulacji
gospodarki mineralnej
organizmu
Podwyższa efektywność jelitowej
absorpcji wapnia i fosforanów
↑
przenikania wapnia do wnętrza enterocyta
↑
szybkości transferu wapnia do układu krążenia
↑
transportu fosforanów (znaczne część puli
fosforanów jest jednakże transportowana niezależnie
od wit.D)
Zwiększa wchłanianie zwrotne wapnia
i fosforanów w kanalikach bliższych
nerki,co pozwala na utrzymanie
prawidłowego ich stężenia we krwi
Zapewnia prawidłową mineralizację kości
*poprzez zapewnianie właściwego poziomu wapnia i
fosforanów w krążeniu
*
stymuluje wytwarzanie przez osteoblasty kolagenu, na
którym odkładają się kryształy hydroksyapatytu
*w obecności podwyższonych stężeń parathormonu
stymuluje osteoblasty do wytwarzania limfokin
pobudzających osteoklasty do resorpcji kości co powoduje
podwyższenie poziomu wapnia i fosforanów w układzie
krążenia
*ułatwia zamianę fosforu organicznego na nieorganiczny
Oprócz tkanek i narządów biorących udział
w homeostazie, receptory wit.D odkryto w
bardzo wielu lokalizacjach
* trzustka
* nadnercza
wit.D jest regulatorem
czynności
* tarczyca
wydzielniczej
* przysadka
*kom.ukł.odpornościowego
* skóra
czynnik
proróżnicujący
*mięśnie
antyproliferacyjny
*kom.nowotworowe
(zatrzymuje w fazie
G1)