PRAWO WSPÓLNOTOWE

Aktualne ujęcie doktryny praw

podstawowych

w prawie wspólnotowym

Prawa podstawowe



Wspólnotowy system prawny

zawiera własne prawa podstawowe

oraz prawa człowieka i obywatela,

które co prawda pozyskane zostały

dzięki porównawczej analizie

systemów konstytucyjnych państw

członkowskich, ale są od nich

niezależne.

cd.



Istotnym wzorcem dla praw podstawowych

włączonych do prawa wspólnotowego jest

także EKPC, ratyfikowana przez wszystkie

państwa członkowskie Wspólnoty. Pomimo że

Wspólnota dotychczas nie mogła przystąpić

do EKPC, to poprzez jej członków jest zależna

od Konwencji w tym sensie, że organy

wspólnotowe nie mogą naruszyć standardów

praw podstawowych zawartych w wykładni

organów EKPC (

wyrok z 18 czerwca 1991 w

Sp. C-260/89, Ellimiki Radio Tileorassi

ERT)

cd.



Wspólnotowe prawa podstawowe nie muszą

we wszystkich szczegółach odpowiadać

średniemu czy najwyższemu poziomowi

ochrony tych praw w państwach

członkowskich. Ich jakość w konkretnych

przypadkach oraz całkowita ochrona prawna

z nich wynikająca jest właściwa systemowi

prawa wspólnotowego. Treść i zasięg

wspólnotowych praw podstawowych dzisiaj

daje się. dość łatwo wywnioskować z

obszernego orzecznictwa ETS .

cd.

Obok podstawowych praw, jak prawo do:



własności,



wykonywania zawodu,



wypowiadania poglądów,

Trybunał przejął także takie zasady państwa

prawa jak :



zgodna z prawem działalność administracji,



zakaz podwójnego karania,



prawo do rzetelnego procesu z szeroko

zagwarantowanym prawem do wysłuchania

sądowego i ogłosił je

„

powszechnymi zasadami prawnymi

prawa wspólnotowego".

cd.

. Włączenie do prawa pierwotnego

wniosków wynikających z orzecznictwa

Trybunału jest pośrednim przyjęciem

przez państwa członkowskie stanowiska

Trybunału w kwestii praw podstawowych

w prawie wspólnotowym.

Po ratyfikacji Traktatu Nicejskiego wszedł

w życie nowy art. 7 TUE, który wzmocnił

kontrolę Unii Europejskiej nad

respektowaniem praw podstawowych

przez państwa członkowskie.

cd.



W ramach procedury nadzoru Rada.

działając na wniosek 1/3 państw

członkowskich, Parlamentu lub Komisji,

może stwierdzić, że istnieje poważne

ryzyko naruszenia art. 6 TUE przez

państwa członkowskie,

czyli naruszenie

podstawowych zasad prawnych, praw

człowieka, praw demokratycznych i

wolnościowych

. Przegłosowanie takiej

konstatacji wymaga 4/5 głosów członków

Rady.

cd.



Przed stwierdzeniem takiego naruszenia Rada

musi wysłuchać zdania państwa

członkowskiego, któremu zarzucane jest

łamanie praw fundamentalnych oraz uzyskać

zgodę Parlamentu, który podejmuje decyzję

większością 2/3 głosów, przy obecności ponad

połowy posłów.



Rada może również powołać niezależnych

ekspertów, którzy przedłożą w stosunkowo

krótkim terminie raport na temat

respektowania praw w danym państwie

członkowskim. Rada jest również zobowiązana

do dokonywa nią regularnych przeglądów

sytuacji prawnej w danym państwie

cd.



W dalszej części procedury, na wniosek l/3

państw członkowskich lub Komisji Rada

Europejska w

głosowaniu jednomyślnym

może definitywnie

stwierdzić poważne i

trwałe naruszania praw podstawowych

przez dane państwo. Również w tym

przypadku Rada Europejsku musi uzyskać

zgodę Parlamentu, a rząd tego państwa

powinien zostać wysłuchany. Po takim

definitywnym stwierdzeniu Rada,

podobnie jak w zapisie przyjętym już w

Traktacie Amsterdamskim, może zawiesić

wykonywanie przez to państwo

członkowskie pewnych praw wynikających

z prawa wspólnotowego.

cd.



Restrykcje mogą sięgać aż zawieszenia

prawa do głosowania w Radzie włącznie.

Natomiast wszelkie zobowiązania danego

państwa wynikające z prawa

wspólnotowego, są dla niego cały czas

wiążące. Głosowanie w tej części procedury

odbywa się kwalifikowaną większością i w

taki sam sposób Rada może następnie

zmienić lub odwołać zakres restrykcji

nałożony na dane państwo.

Równouprawnienie kobiet i

mężczyzn w miejscu pracy

A. Uwagi wstępne



Artykuł 141 TWE jest jedynym

zapisanym prawem podstawowy»

w prawie wspólnotowym, które

działa na korzyść każdego

obywatela także w stosunku do

obywateli własnego państwa

członkowskiego.

Zasada równouprawnienia

wynagrodzeń cd.

Artykuł 141 TWE [119] gwarantuje:



„

zasadę jednakowego

wynagrodzeniu dla mężczyzn i kobiet

za jednakową pracę" w państwach

członkowskich.



Czyli gwarantuje jednakowe

wynagrodzenie „

dla pracobiorców

kobiet i mężczyzn, wykonujących

jednakową pracę w tym samym

przedsiębiorstwie państwowym

lub prywatnym".

Zasada równouprawnienia

wynagrodzeń w orzecznictwie

Trybunału Sprawiedliwości



W wyroku z 8 kwietnia 1978 r. w Sp.

43/75,

Defrenne II

Trybunał po raz

pierwszy Wyjaśnił, że

art. 141 TWE

spełnia nie tylko cele ekonomiczne i

zadania związane z zapewnieniem

jednolitych warunków konkurencji,

ale takie socjalno-polityczne

Z powodu tego dwojakiego, gospodarczego i

socjalnego, celu

zasada ta zalicza się do

„praw podstawowych" Wspólnoty.

Zasada równouprawnienia

wynagrodzeń



Jednocześnie jest faktem, że ze

względu na brzmienie skierowana

jest ona tylko do państw

członkowskich, co nie jest jednak

sprzeczne z jej pośrednią

skutecznością, ponieważ art. 141

TWE zawiera jasny i bezwarunkowy

obowiązek, który nadaje się do

tworzenia praw dla jednostki.

cd. Zasada równouprawnienia

Jednocześnie Trybunał wyjaśnił, iż art.

141 TWE dotyczy nie tylko stosunku

pracy w organach władz państwowych

i w przedsiębiorstwach. Przepis ten w

taki sam sposób działa na regulacje w

zbiorowych, jak i indywidualnych,

cywilnoprawnych umowach o pracę,

tworzy więc (poziomy) skutek między

osoba zatrudnioną a pracodawcą.

cd. Zasada równouprawnienia



W swoich ostatnich wyrokach

Trybunał konsekwentnie podtrzymał,

a nawet wzmocnił społeczne i

publicznoprawne cele art. 141 TWE,

stwierdzając że są one nadrzędne

względem celów ekonomicznego

znaczenia i celu tego artykułu (

Sp. C-

50/96, z 11 lutego 2000 r. oraz poł.

Sp. C-270/97 i C-271/97

, Deutsche

PobI AG vs. Sievers i Schrage, z 11

lutego 2000 r.).

Dyrektywy dotyczące

równouprawnienia



Dyrektywa 76/207

o urzeczywistnieniu

zasady równouprawnienia mężczyzn i kobiet

w odniesieniu do dostępu do pracy,

kształcenia zawodowego i do kariery

zawodowej, jest pod względem warunków

pracy do dnia dzisiejszego wzorcem dla

krajowych praw wykonawczych a jej

stosowanie w praktyce ma duże znaczenie.

Według art. 2 tej dyrektywy zasada

równouprawnienia oznacza,

,,że nie może

mieć miejsca żadna bezpośrednia lub

pośrednia dyskryminacja z powodu płci".

Dyrektywy dotyczące

równouprawnienia



Dyrektywa 79/7

o stopniowym

urzeczywistnianiu zasady

równouprawnienia mężczyzn i kobiet w

obszarze bezpieczeństwa socjalnego

dotyczy przede wszystkim likwidacji

dyskryminacji w obszarze ustawowych

systemów świadczeń w przypadku:



choroby,



inwalidztwa,



starości,



wypadku przy pracy,



chorób zawodowych,



bezrobocia.

Dyrektywy dotyczące

równouprawnienia



Stanowczo zakazana jest

dyskryminacja w dostępie do

systemów świadczeń, obowiązku

płacenia i ustalania składek oraz

ustalania świadczeń. Odnośne

przepisy uznane zostały przez

Trybunał za bezpośrednio skuteczne.

Co oznacza „jednakowe

wynagrodzenie za [...]

jednakową pracę"?



Najpierw Trybunał ograniczył treść

zasady równości wynagrodzenia

„przedstawia [...] specjalne

postanowienie", które nie może być

rozumiane tak, że nakaz równości

przekłada się również na

równouprawnienie dotyczące pozostałych

warunków pracy jak np. ustalaniu wieku

emerytalnego (wyrok z 1978 r. w Sp.

I49/77, Defrenne III).

Co oznacza…



Następnie Trybunał rozwinął zasadę

równości, wychodząc stopniowo poza ścisłe

brzmienie art. 141 TWE. W wyroku z 27

marca 1980 r. w

Sp. 129/79 Wendy

Smith

wyjaśnił, że

jednakowa praca

niekoniecznie wykonywana musi być

jednocześnie w tym samym zakładzie

Stąd art. 141 TWE zabrania także

dyskryminacji kobiet na stanowiskach,

które przedtem zajmowane były przez

lepiej opłacanych mężczyzn, jeżeli różnice

w wynagrodzeniu nie są uzasadnione

przesłankami obiektywnymi.

Co oznacza…



W sp. 157/86, Mary Murphy

(wyrok z 4

lutego 1988 r.) Trybunał rozpatrywał

przypadek, w którym pracodawca cynicznie

argumentował, iż zasada równości

wynagrodzenia ograniczona jest do

jednakowej pracy i nie może być stosowana

do pracy niejednakowej. Stąd też nie

przeciwstawia się ona dyskryminacji kobiet,

które otrzymują mniejsze wynagrodzenie za

bardziej wartościową pracę. Trybunał

bardzo zdecydowanie opowiedział się

przeciw temu rozumowaniu i wezwał sądy

krajowe do rzeczywistego art. 141 TWE.

Pośrednia dyskryminacja

płacowa



W wyroku z 7 lutego 1991 r. w Sp. C-

184/89

Nimz

, Trybunał doszedł do

wniosku, iż art. 141 TWE jest wtedy

naruszony, kiedy pracownicy

zatrudnieni w niepełnym wymiarze

godzin, np. na 1/2 etatu, muszą

dwukrotnie dłużej pracować w

danym przedsiębiorstwie, by przejść

do wyższej grupy uposażeń.

Pośrednia dyskryminacja

płacowa



Podobnie w wyroku z 13 lipca 1989

r. w Sp. 171/88, Rinner-Kuhn

Trybunał uznał, że odmowa uznania

ciągłości płacowej pracowników

zatrudnionych w nie pełnym

wymiarze godzin jest sprzeczna z

art. 141 TWE [119].

Pośrednia dyskryminacja

płacowa,



podstaw tego orzecznictwa leży fakt, iż

praktycznie we wszystkich państwach

członkowskich o wiele więcej kobiet niż

mężczyzn zatrudnionych jest w niepełnym

wymiarze godzin. Wskazanie na tę

okoliczność nie jest tu, więc neutralne pod

względem płci. Zatem zróżnicowane

traktowanie pracowników zatrudnionych w

niepełnym wymiarze godzin dozwolone jest

tylko wtedy, gdy pracodawca udowodni, iż

jest to uzasadnione względami obiektywnymi,

np. jakość i wartości pracy jednego z

pracowników zatrudnionych w niepełnym

wymiarze godzin jest rzeczywiście niższa z

powodu mniejszego doświadczenia

Dyskryminacja przy

rozwiązaniu stosunku pracy i

przy roszczeniach

emerytalnych

W wyroku z 17 maja 1990 r. w Sp. C

262-88, Barber Trybunał uznał

odprawy przy zwolnieniu oraz

zakładowe systemy emerytalne za

części składowe wynagrodzenia w

rozumieniu art. 141 TWE. Tym samym

naruszeniem zasady wynagrodzeń jest

sytuacją, kiedy mężczyźni z powodu

różnicy wieku emerytalnego muszą

dłużej pracować w danym zakładzie

niż kobiety, aby zdobyć takie samo

prawo do emerytury.

Dyskryminacja przy rozwiązaniu

stosunku pracy i przy

roszczeniach emerytalnych



Z drugiej strony Trybunał przyznał

jednak, iż ogólne ustalenie

zróżnicowanego wieku emerytalnego

dla kobiet i mężczyzn oraz

wynikające z tego różnice w prawach

emerytalnych nie są w żaden sposób

dyskryminujące w rozumieniu 141

TWE (por. wyrok z 16 lutego 1982 r.

w Sp. 19/81, Burton)

Dyskryminacja przy rozwiązaniu

stosunku pracy i przy

roszczeniach emerytalnych



W odniesieniu do ustawowych systemów

ubezpieczeń emerytalnych Trybunał jest związany

Dyrektywą 79/7, gdyż jej art. 7 o stopniowym

urzeczywistnieniu zasady równego traktowania

mężczyzn i kobiet w obszarze zabezpieczeń

socjalnych potwierdza kompetencję państw

członkowskich do ustalania zróżnicowanego

wieku emerytalnego nawet, jeśli różnice wieku

emerytalnego wpływają na wysokość innych

świadczeń. Jest to wyjątek od zasady

jednakowego traktowania kobiet i mężczyzn w

wieku emerytalnym. Również art. 7 a Dyr.79/7

musi być restrykcyjnie interpretowany. Trybunał

dał temu wyraz w licznych sprawach np. od Sp.

C-328/91, Thomas, Sp. C-137/94, Ridiarclson.

Dyskryminacja przy rozwiązaniu

stosunku pracy i przy roszczeniach

emerytalnych



Sądy krajowe często składają zapytania do ETS o

orzeczenie wstępne w kwestii powiązania danego

elementu z państwowym systemem ubezpieczeń

emerytalnych. Przykładem może być Sp. C-382/98,

Taylor z 16 grudnia 1999 r., w której Trybunał

uznał, że państwo brytyjskie nie może uzależniać

uprawnień do dopłat do ogrzewania w zimie od

osiągnięcia wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i

65 lat dla mężczyzn). Sam fakt przyznania dopłat

dla osób w starszym wieku wystarcza, aby zaliczyć

płatność do zakresu materialnego art. 3 Dyr.,

jednak stosowanie wyjątku (art. 7 a Dyr.) od reguły

równego traktowania kobiet i mężczyzn jest

niedopuszczalne, ponieważ dopłaty do ogrzewania

nie są co do zasady wewnętrznie powiązane z

wiekiem emerytalnym.

Dyskryminacja przy rozwiązaniu

stosunku pracy i przy roszczeniach

emerytalnych



Z kolei w innym orzeczeniu w Sp. C-

154/96, Wolfs, Trybunał opowiedział

się przeciwko różnicowaniu metod

obliczania emerytur dla mężczyzn i

kobiet w sytuacji, kiedy prawo

krajowe likwiduje różnice w

osiągnięciu wieku emerytalnego.

Dyrektywy dotyczące

równouprawnienia



W szeregu tzw. dyrektyw

dotyczących równouprawnienia

utworzono przepisy ramowe, których

realizacja w prawie krajowym

zagwarantować ma efekty w

równouprawnienie kobiet i mężczyzn

w miejscu pracy, także pod wzgląd

powszechnych warunków pracy i

innych elementów, nie związanych

bezpośrednio z wynagrodzeniem.

Obowiązek przedstawienia

dowodów dyskryminacji

w miejscu pracy



Przeprowadzenie dowodu jest proste w

przypadkach bezpośredniej dyskryminacji

pracowników poprzez nierówne

wynagrodzenie za jednakową pracę w tym

samym zakładzie. Trudności sprawia

natomiast udowodnienie dyskryminacji tych

pracowników, którzy wykonują jednakową

pracę w różnym czasie, albo na

wynagrodzenie, których wpływają także

kryteria wtórne.

Obowiązek przedstawienia

dowodów dyskryminacji

w miejscu pracy



Rada Unii przyjęła 15 grudnia 1997

dyrektywę 97/80

nakładającą na

pracodawców tzw. Ciężar dowodowy. Artykuł

2. tej Dyr. stwierdza, że wszelkie działania,

kryteria lub przepisy, które negatywnie

wpływają na statystycznie większą liczbę,

kobiet mogą być usprawiedliwione tylko i

wyłącznie w oparciu o obiektywne czynniki

nie związane z płcią.

Obowiązek przedstawienia

dowodów dyskryminacji

w miejscu pracy



Duńskie przedsiębiorstwo DANFOSS

posiadało system różnych dodatków do

niskiej płacy podstawowej. Przy

przyznawaniu dodatków pod uwagę

pozornie obiektywne kryteria, jak jakość

pracy, pracowników, samodzielność,

odpowiedzialność, wykształcenie i staż,

pracy. W rezultacie system ten doprowadził

jednak do tego, iż kobietom wypłacano

średnio 7 % niniejsze wynagrodzenie niż

mężczyznom na podobnych stanowiskach –

Sp. 109/88 Danfoss

Obowiązek przedstawienia

dowodów dyskryminacji

w miejscu pracy



W takich przypadkach Trybunałowi wystarczy,

gdy pokrzywdzony udowodni dyskryminację

na podstawie danych statystycznych. Wtedy

pracodawca musi wnieść dowód przeciwny, iż

zróżnicowane traktowanie usprawiedliwione

jest kryteriami obiektywnymi. Wobec

pojedynczych kryteriów na rzecz

zróżnicowanego traktowania Trybunał jest

bardzo krytyczny. Rzadko który pracodawca

będzie w stanie udowodnić, iż średnia jakość

pracy kobiet jest niższa mężczyzn. Do

pozornie obiektywnych kryteriów, jak

wykształcenie zawodowe należy podchodzić

ostrożnie, gdyż Trybunał uznaje je tylko wtedy,

kiedy rzeczywiście wpływają one na jakość i

tym samym na wartość pracy.

Obowiązek przedstawienia

dowodów dyskryminacji

w miejscu pracy



Negatywny wpływ może się odnosić do ilości

płacy, możliwości awansu, przepisów

urlopowych, stażu pracy i wielu innych

składowych systemu pracy. Ciężar

dowodowy takiego uzasadnienia spoczywa

na pracodawcy. ETS podtrzymał tę linię

rozumowania, zachęcając sądy krajowe które

rozstrzygają sprawy różnych zawoalowanych

form dyskryminacji, do weryfikacji w oparciu

o dostępne dane statystyczne i do czujności

w kwestii wszelkich pośrednich form

dyskryminacji naruszającej art. 141 TWE

por. C-281/97, Kruger.

Prawne skutki

naruszenia zasady

równouprawnienia



Przy okazji skutków prawnych naruszenia

zasady równouprawnienia należy rozróżnić,

czy naruszenie dotyczy prawa pierwotnego,

tzn. z reguły art. 141 TWE czy też

konkretny nakaz równouprawnienia wynika

z jednej z dyrektyw.



W przypadku roszczeń na podstawie

dyrektywy, która na poziomie krajowym nie

znalazła dokładnego lub pełnego

zastosowania obowiązują powszechne

reguły o bezpośredniej skuteczności

postanowień dyrektyw

Prawne skutki

naruszenia zasady

równouprawnienia



we wszystkich przypadkach, w

których obywatel nie może powołać

się na ustalenia dyrektywy lub dozna

szkody w wyniku nieprawidłowej lub

niepełnej implementacji możliwe jest

wysunięcie roszczeń opartych na

zasadach formułowanych w sprawie

Francovich.

Prawne skutki

naruszenia zasady

równouprawnienia



W przypadku, kiedy obywatel może

powołać się na przepisy zawarte w

odnośnych dyrektywach lub kiedy

zastosowanie znajduje art. 141 TWE,

przyjmuje następujące zasady

postępowania:

Prawne skutki

naruszenia zasady

równouprawnienia



jeżeli zarzut o naruszenie zasady

równouprawnienia jest uzasadniony, to

istnieje zobowiązanie państwa

członkowskiego do ponownego

uregulowania swojego porządku prawnego

i praktyki administracyjnej. Państwo

członkowskie nie jest przy tym jednak

zobowiązane prawem wspólnotowym do

przydzielania w przyszłości wszystkim

pracownikom danej grupy roszczeń na

poziomie grupy dotychczas

uprzywilejowanej, lecz może ustalić

wynagrodzenie na niższym poziomie.

Prawne skutki

naruszenia zasady

równouprawnienia



Do momentu przyjęcia nowej regulacji

osoby poszkodowane mogą jednak

wysuwać żądanie równouprawnienia

płacowego (lub innego) na poziomie

wyższym, obowiązującym do czasu

wejścia w życie tej nowej zasady.

Prawne skutki

naruszenia zasady

równouprawnienia



Wsteczne oddziaływanie

wyroków za

okres zatrudnienia i okres

ubezpieczenia przed wydaniem wyroku

Trybunał ograniczał ze względu na

skutki finansowe dla przedsiębiorstw.

Jedynie powód oraz inne osoby, które

przed ogłoszeniem odnośnego wyroku

Trybunału wniosły podobny pozew,

mają prawo do odszkodowania również

za okres sprzed wydania wyroku (por.

np. wyrok z 8 kwietnia 1976 r. w

spraiwe 43/75, Defrenne II)

Podstawowa ochrona

prawna przeciwko środkom

państw członkowskich



Prawa podstawowe osób fizycznych i

prawnych mogą być naruszone

zasadniczo na trzy sposoby:



bezpośrednio przez regulacje

organów

wspólnotowych (up. przez

środki prawne przyjęte przez Komisję w

procedurze dochodzeniowej związane z

prawem o konkurencji),



przez środki prawne władz i sądów

własnego państwa członkowskiego (np.

zastrzeżenia przy wydawaniu koncesji

lub ograniczenia swobody wykonywania

wolnego zawodu),

Podstawowa ochrona

prawna przeciwko środkom

państw członkowskich



przez akty prawne i

postanowienia

władz i sądów

innego państwa członkowskiego (np.

przez ograniczenia dotyczące prawa

do nabywania domków

letniskowych).

Podstawowa ochrona prawna

przeciwko środkom państw

członkowskich

OSOBY FIZYCZNE I PRAWNE

WŁASNE PAŃSTWO

CZŁONKOWSKIE

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA

INNE PAŃSTWO

CZŁONKOWSKIE

Krajowe

Prawa

podstawowe

ETS prawa

podstawowe

Krajowe

Prawa

podstawowe

EKPC

Art.. 141 TWE

Art.. 12

Art.. 141

EKPC

Art.. 141 TWE

+ art..12 TWE

Podstawowa ochrona

prawna przeciwko środkom

państw członkowskich

Od wymienionej zasady istnieją następujące wyjątki,

w których władze i sądy państw członkowskich są

bezpośrednio związane gwarancjami praw

podstawowych prawa wspólnotowego:



zasada równości wynagrodzenia kobiet

i mężczyzn



W obszarze stosowania" TWE

zakazana

jest jakakolwiek dyskryminacja z

powodu przynależności państwowej

art. 12 TWE

Podstawowa ochrona

prawna przeciwko środkom

państw członkowskich



Osoby fizyczne i prawne, które czują się

pokrzywdzone w swoich prawach

podstawowych przez środki władz

krajowych jednego z państw

członkowskich, mogą się powołać na

prawa podstawowe zawarte w systemie

danego państwa oraz na EKPC, lecz nie na

podstawowe prawa w prawie

wspólnotowym. Te ostatnie wiążą tylko

organy WE.

Podstawowa ochrona

prawna przeciwko środkom

państw członkowskich



Zakaz, ten skierowany jest zarówno przeciwko

organom wspólnotowym, jak i państwom

członkowskim i obejmuje także dyskryminację

własnych obywateli, którzy czynią, lub uczynili

użytek ze swoich praw do swobodnego

przemieszczania się i przez to weszli w pewnym

sensie w obszar stosowania TWE. Podobnie

działają swobody fundamentalne prawa

wspólnotowego w dziedzinach wykraczających

poza granice państw względnie na korzyść osób

fizycznych i prawnych, które rzeczywiście

czynią lub uczyniły z tych swobód użytek.

Podstawowa ochrona

prawna przeciwko środkom

państw członkowskich



Jeżeli władze państw członkowskich

opierają ingerencję w prawa osób

prywatnych na prawie wspólnotowym, np.

ograniczenie swobody przepływu usług

uzasadniają zastrzeżeniem o porządku

publicznym i bezpieczeństwie, to muszą w

ramach tego działania przestrzegać

podstawowych praw prawa

wspólnotowego (por. wyrok w sp. z 18

czerwca 1991 r. w Sp. C-260/89, Elliniki

Radio Tileorassl ERT,

Skutki braku działań

ustawodawczych

W swoim wyroku z 5 marca 1996 r. w poł. Sp. C-46

C-

48/93, Brasseric du

Pecheur przeciwko Niemcom

Factortame III

ETS orzekł, co następuje:



państwa członkowskie ponoszą zasadniczo pełną

odpowiedzialność za bark działań

ustawodawczych, który skutkuje naruszeniem

prawa wspólnotowego,



przy naruszeniu prawa wspólnotowego przez

ustawodawcę krajowego poszkodowanemu

przysługuje roszczenie o odszkodowanie, o ile

naruszony przepis prawny Wspólnoty miał na

celu nadanie mu praw, naruszenie to

wystarczająco poważne i między naruszeniem a

szkodą poniesioną przez jednostkę istnieje

bezpośredni związek przyczynowy".

Skutki braku działań

ustawodawczych



Roszczenie o odszkodowanie musi być wysunięte i

zaspokojone zgodnie z zasadami prawa krajowego.

Władze i sądy krajowe są jednak związane

następują. standardami prawa Wspólnoty:



roszczenia odszkodowawcze oparte na prawie

wspólnotowym nie mogą być traktowane gorzej niż

porównywalne roszczenia oparte na prawie

krajowym; ich dochodzenie nie może być w żadnym

wypadku uniemożliwione lub nadmiernie

utrudnione;



„

sąd krajowy nie może, w ramach stosowanego

przez siebie prawa, uzależniać odszkodowania od

tego, czy instytucji państwowej, która naruszyła

prawo, można przypisać winę umyślną czy

nieumyślną";

Naruszenie prawa

wspólnotowego



Naruszenie prawa

wspólnotowego

przez organ władzy

ustawodawczej lub

wykonawczej

państwa

członkowskiego,

lub przez jego

regionalne albo

komunalne

instytucje



Postępowanie inicjowane

przez Komisje w trybie

nadzoru art. 226 TWE



Postępowanie przed

krajowymi sądami

(administracyjnymi),

zawierające w razie

potrzeby odesłanie do

Trybunał. Zgodnie z art.

234 TWE [177]



Skarga o nieważność

danego aktu prawnego

zgodnie z art. 230 TWE

wniesiona przez inny

organ wspólnotowy lub

państwo członkowskie

Naruszenie prawa

wspólnotowego



Naruszenie prawa

europejskiego przez

organ wspólnotowy

lub inną wspólnotową

instytucję



W przypadku, kiedy dane

działanie lub akt prawny

dotyczy jednostki w

sposób bezpośredni i

indywidualny, jednostka

może zaskarżyć ważność

aktu prawnego zgodnie z

art. 230 TWE



Przy wykonywaniu

prawa przez urzędy

krajowe możliwe jest

zaskarżenie i

postępowanie przed

krajowymi sądami

(administracyjnymi), z

uwzględnieniem roli

Trybunału jako instancji

orzekającej

Naruszenie prawa

wspólnotowego



Spowodowanie

szkód przez

niezgodne z

prawem

wspólnotowym

działanie (lub

zaniechanie

działania) organów

i instytucji

wspólnotowych



Skarga przed sądami

krajowymi o

odszkodowanie

zgodnie z art. 288 I

TWE [215 I]

(odpowiedzialność

traktatom -Wspólnoty)

lub zaskarżenie do

Trybunału

Sprawiedliwości

zgodnie z art. 235

TWE w związku z art.

(pozaumowna

odpowiedzialność

Wspólnoty)

Naruszenie prawa

wspólnotowego



Spowodowanie

szkód przez

niezgodne z prawem

wspólnotowym

działanie (lub

zaniechanie

działania) krajowych

organów

wykonawczych i/lub

prawodawczych



Pozwy przed sądami

krajowymi w ramach

krajowego prawa i

procedur dotyczących

odpowiedzialności

odszkodowawczej państwa

opartych na zasadach

wypracowanych przez

Trybunał w orzecznictwie

o odszkodowaniach z

tytułu naruszenia prawa

wspólnotowego

(Francovich; Brasserie i

Factortame III;

Dillenkofer)

Obowiązki państw

członkowskich



Sp. 79/83, Harz

Trybunał wyjaśnił, że:

„[...] wszystkie organy władzy państwowej, w

tym również sądy, podlegają wynikającemu z

dyrektywy zobowiązaniu państw

członkowskich dążenia do osiągnięcia

wyznaczonego w niej celu, jak również

obowiązkowi, zgodnie z art. 5 Traktatu o

EWG, do przedsięwzięcia wszystkich środków

ogólnej lub szczególnej natury, nadających

się do wypełnienia tego zobowiązania.

Wynika stąd, że sąd krajowy przy stosowaniu

prawa krajowego [...] wyłożyć je musi

zgodnie z brzmieniem i celem dyrektywy, by

osiągnąć z kolei cel wskazany w art. 189 III."

Obowiązki państw

członkowskich



Trybunał włączył tym samym do zobowiązania

implementacji dyrektyw nie tylko rządy i

parlamenty, lecz także sądy państw

członkowskich. Oznacza to, iż wobec całego

prawa krajowego - tzn. zarówno wcześniejszego,

nie dopasowanego jeszcze do dyrektywy, jak i

nowego, w którym, nie dokonano właściwej

transformacji dyrektywy - sądy muszą, tam gdzie

to tylko możliwe, stosować wykładnię zgodną z

dyrektywami.



We wszystkich pozostałych przypadkach

Trybunał oświadczył, iż niewdrożenie lub

niepełne wdrożenie dyrektywy może prowadzić

odpowiedzialności odszkodowawczej

państwa zgodnie z art. 226 TWE.

Grupy osób

w obszarze swobodnego

przemieszczania się

4. Pracownicy

etatowi

5. Nie pracujący

tymczasowe

6. Renciści

i emeryci

7. Pozostali

członkowie rodzin

8. Pozostałe osoby

niepracujące

3. Dokształcający się

i studiujący w ramach

powszechnych programów

kształcenia zawodowego

2. Dokształcający się

i studiujący w ramach

powszechnych programów

kształcenia ogólnego

1. Dzieci w wieku

przedszkolnym

i szkolnym

Zakres swobody

przemieszczania się



Pracownicy przemieszczający się

osoby, które czynią użytek ze swojego

prawa do swobodnego przemieszczania

się, tzn. przeprowadziły się do innego

państwa członkowskiego i pracują tam

(lub pracowały) bezterminowo albo

co najmniej przez dłuższy czas (co

zazwyczaj oznacza ponad sześć

miesięcy)

jako pracownicy etatowi (grupy 4-6).

Zakres swobody

przemieszczania się

Pracownicy przygraniczni

to osoby zamieszkałe

w jednym państwie członkowskim, a pracujące

w innym państwie członkowskim, tzn.

codziennie lub przynajmniej co tydzień

przekraczający granicę w celu dotarcia do

miejsca pracy (gr. 4).



Przeniesienie miejsca zamieszkania do innego

państwa członkowskiego przy utrzymaniu

miejsca pracy w kraju ojczystym nie wystarcza,

by móc korzystać ze wspólnotowych praw do

swobodnego przemieszczania się. Decydujące

jest tu podjęcie działalności zawodowej w innym

państwie członkowskim niż kraj ojczysty (wyrok

z 26 stycznia 1993 r. w

Sp. C-112/91,

Werner).

Zakres swobody

przemieszczania się



Stażyści

są obywatelami jednego z

państw członkowskich, którzy poza

swoim krajem ojczystym, w innym

państwie członkowskim uczestniczą

w szkoleniu lub dokształcaniu

zawodowym. W trakcie szkolenia są

oni w znacznej mierze zrównani z

pracownikami przemieszczającymi

się (z grupy 3).

Zakres swobody

przemieszczania się



Uprzywilejowanymi członkami

rodzin

są w pierwszym rzędzie

małżonkowie oraz zstępni (tzn.

dzieci i wnukowie pracownika

przemieszczającego się

i/lub

jego

małżonki), którzy nie ukończyli 21

lat lub pozostają na utrzymaniu

pracownik przemieszczającego się

(grupa 1 i 2).

Zakres swobody

przemieszczania się

Natomiast krewni w linii wstępującej

tzn.

rodzice i dziadkowie) pracownika

przemieszczającego się lub jego małżonki

zaliczają się do uprzywilejowanych członków

rodziny, jeśli pozostają na jego utrzymaniu

(grupa 7). W przeciwieństwie do samych

pracowników przewieszających się nie jest

ważne, czy osoby te posiadają obywatelstwo

któregoś z państw członkowskich; roszczenia

pochodne obowiązują także w stosunku do

tych członków rodzin, którzy posiadają

obywatelstwo państwa trzeciego (art. 10

Rozp. 1612/68).

Zakres swobody

przemieszczania się



Nieuprzywilejowanymi członkami rodzin

są inni krewni przemieszczającego się

pracownika albo uprzywilejowanego członka

jego rodziny (grupa 7). Osoby te, o ile nie

kwalifikują się już do innej grupy, posiadają

prawo do roszczeń dotyczących tylko pobytu,

tzn. nie mogą być dyskryminowane z powodu

przynależności państwowej, jeżeli z

pracownikiem przemieszczającym się

pozostają w jednym gospodarstwie

domowym

lub

są przez niego utrzymywane

(por. art. 10 Rozp. 1612/68).

Zakres swobody

przemieszczania się



Wszystkie inne osoby są

krajowcami (Rezydentami) lub

obywatelami państwa trzeciego

nie posiadają prawa do żadnych

roszczeń wywodzących się z prawa

wspólnotowego w zakresie swobody

przemieszczania się.

Roszczenia w obszarze

swobody przemieszania się



A- brak roszczeń

wywodzących się z

prawa wspólnotowego



B- roszczenia

dotyczące tylko

pobytu



C- tylko roszczenia

pochodne



D- szerokie roszczenia

dotyczące swobody

przemieszczania się

Podstawy roszczeń do

swobodnego

przemieszczania się



Pierwotne

prawo wspólnotowe, art.

39 TWE [zm. 48] i n.



art. 39 II TWE pod pojęciem

swobody przemieszczania się w

prawie wspólnotowym rozumie się

traktowanie obywateli innych

państw członkowskich tak samo

jak obywateli własnego kraju

odniesieniu do „zatrudnienia,

wynagrodzenia i innych warunków

pracy".

Pierwotne

prawo

wspólnotowe



Art. 39TWE [zm. 48 III] konkretyzuje

uboczne roszczenia do równego

traktowania w miejscu pracy, takie jak:



ubieganie się o (zaproponowane przez

pracodawców) miejsca pracy;



swoboda

wjazdu (przy ubieganiu się o

pracę);



Prawo do pobytu (w celu wykonywania

pracy);



prawo do pozostania po zakończeniu

zatrudnienia.

Wtórne prawo wspólnotowe



Rozporządzenie 1612/68 o

swobodnym przepływie

pracowników wewnątrz Wspólnoty



Artykuły 10-12 tego rozporządzenia

regulują prawa członków rodzin

pracowni

ków

(w sensie

wspólnotowym) dotyczące

swobodnego przemieszczania się,

Wtórne prawo wspólnotowe



Prywatnoprawne w umowach o pracę są

natomiast całkowicie nieważne, jeśli

dyskryminują cudzoziemców ze Wspólnoty

lub taką dyskryminację dopuszczają (art.

7 Rozp.). W przypadku dyskryminacji

kobiet (prawo podstawowe!) Trybunał

Sprawiedliwości s

twierdził,

iż nie ma

potrzeby czekać aż strony w umowie o

pracę zlikwidują dyskryminujące zapisy,

gdyż od początku zapisy te są nielegalne

(Sp. C-184/N1. Nimz,).

Wtórne prawo wspólnotowe



Dyrektywa 68/360 o zniesieniu

ograniczeń dotyczących podróżowania i

pobytu pracobiorców państw

członkowskich i członków ich rodzin

wewnątrz Wspólnoty



Myśl przewodnia Dyr. 68/360 to:

„ Sytuacja pracowników innych

państw członkowskich i członków

ich rodzin powinna być, tak dalece

jak to możliwe, zrównana z

sytuacją własnych obywateli".

Wtórne prawo wspólnotowe



Postanowieniami dyrektywy objęte są wszystkie osoby,

wobec których znajduje zastosowanie Rozp. 1612/68

(art. 1 Dyr.). Rozróżnienie dokonywane jest zasadniczo

pomiędzy osobami, które wjeżdżają do innego państwa

członkowskiego, by tam przez dłuższy czas pracować i

mieszkać (art. 4-7 Dyr.), a osobami które:



albo wjeżdżają do innego kraju członkowskiego na

okres maksymalnie trzech miesięcy i chcą tam

pracować (art. 8 I lit. a Dyr.),



albo jako pracownicy graniczni zachowują swoje

miejsce zamieszkaniu w kraju ojczystym, a w kraju

goszczącym jedynie pracują lub też pracują i

mieszkają tylko w dni robocze (art. 8 I lit. b Dyr.),



albo są pracownikami sezonowymi (np. pomocnicy

przy żniwach, art. 8 I lit. | Dyr.).

Pracownicy, którzy należą do

trzech ostatnich grup,

mogą podjąć pracę w innym państwie członkowskim

bez zezwolenia na pobyt lub zatrudnienie.

Wtórne prawo wspólnotowe



Rozporządzenie 1251/70 o prawie

pracowników do pozostania w obszarze

państwa członkowskiego po ustaniu

zatrudnienia



Z rozporządzenia wynika, którzy

pracownicy i którzy członkowie rodzin, po

ilu lalach pracy i pobytu w innym państwie

członkowskim, uzyskują prawo do

nieograniczonego pozostania w tym

państwie członkowskim. Prawo do

pozostania na podstawie Rozp. 1251/70

należy oddzielić od prawa pobytu zgodnie

z Dyr. (90/365, a przede wszystkim od

prawa pobytu określonego w Dyr. 90/364.

Wtórne prawo wspólnotowe



Dyrektywa 90/365

dotyczy

zasadniczo tych

samych grup

osób, co rozp. 1251/70 o

pracownikach

i Dyr. 75/34

prawie obywateli państwa

członkow

skiego do pozostania w

obszarze innego państwa

członkowskiego po zakończeniu

samodzielnej pracy.

Dyrektywa

90/365 w trzech aspektach jest

jednak obszerniejsza:

Wtórne prawo wspólnotowe



minimalne okresy wykonywania

czynności zawodowych i zasady

dotyczące

pobytu

w innym

państwie członkowskim nie

obowiązują osób, które w

innym

państwie członkowskim pracowały

samodzielnie lub niesamodzielnie do

chwili

nabycia prawa stałego pobytu

po ustaniu zatrudnienia;

Wtórne prawo wspólnotowe



Dyr. 90/365 nadaje prawo pobytu

nie tylko w tym państwie

członkowskim

w którym wykonywane były czynności

zawodowe, lecz w każdym dowolnym

państwie członkowskim, obojętnie

czy dana osoba kiedykolwiek

pracowała

w tym państwie

samodzielnie lub niesamodzielnie;

Wtórne prawo wspólnotowe



Dyr. nie jest ograniczona do osób, które w

przeszłości uczyniły użytek ze

wspólnotowego prawa do swobody

przemieszczania się lub swobody

prowadzenia działalności gospodarczej,

dlatego przyznaje wszystkim emerytom i

rencistom (włącznie z osobami pobierającymi

renty inwalidzkie z powodu

niezdolności

pracy i renty przedemerytalne) oraz

członkom ich rodzin stałe prawo pobytu w

dowolnym miejscu, w dowolnym państwie

członkowskim Wspólnoty.

Wtórne prawo wspólnotowe



Tym samym po raz pierwszy w

prawie wspólnotowym swoboda

przemieszczania się - zależna jest od

zamieszkania, a nie od miejsca

pracy. Stąd też podstawą prawną

dyrektywy jest art. 308 TWE [235], a

nie art. 40 TWE [zm. 49]

Wtórne prawo wspólnotowe



Dyrektywa 93/96 o prawie do

pobytu dla studentów



Zgodnie z dyr. 93/96 powszechne

prawo

do pobytu

obejmuje, podobnie jak w

przypadku emerytów i rencistów,

także

studentów w czasie

trwania

studiów.

Dyrektywa

stwierdza

im, iż nie mogą się

oni domagać od państwa

przyjmującego

wsparcia

ze studiami. Z orzecznictwa

Trybunału wynika jednak, że

studenci z

innego państwa

członkowskiego nie mogą

być dyskryminowani w dostępie

systemu kształcenia

(wyrok z 13 lutego

1985

w Sp. 293/83 G

ravier )

Wtórne prawo wspólnotowe

Dyrektywa 90/364 o prawie do pobytu



dyr. 90/364 jest ustaleniem zbiorczym dla

osób, „których prawo

do pobytu zostało

określone na podstawie innych ustaleń

prawa wspólnotowego". Wymienione

wcześniej warunki znajdują tutaj

odpowiednio zastosowanie.

Wtórne prawo wspólnotowe



Rozporządzenie 1408/71 o stosowaniu systemu

zabezpieczeń socjalnych wobec

przemieszczających się pracobiorców i

pracowników samodzielnych, jak i członków ich

rodzin

Zgod

nie z art. 10 Rozp. 1408/71 świadczenia z tytułu

ubezpieczeń społecznych nie mogą być ani cofnięte,

ani skrócone, jeśli osoba uprawniona posiada miejsce

stałego zamieszkania w innym państwie członkowskim

niż to, w którym znajduje się podmiot odpowiedzialny

za świadczenia. Dotyczy to też przypadków, w których

pracownik przemieszczający się mieszka i pracuje w

jednym państwie członkowskim, ale jego rodzina

(tymczasowo) mieszka w innym państwie

członkowskim (art. 23 Rozp.) Pracownicy

przemieszczający się tym samym posiadają pełną

ochronę z tytułu ubezpieczeń społecznych w całej

Unii.

Treść i warunki roszczeń dot. swobodnego

przemieszczenia się

Osoby

uprawnione

do roszczeń

Podstawy roszczeń

Pojedyncze roszczenia

Bariery prawa

do swobodnego przemieszczenia się

Pracownicy posiadający

obywatelstwo

państwa członkowskiego

Członkowie rodzin

Pracownika i inne os.

prowadzące z nim gospodarstwo

Przyszli pracownicy

Art. 39 TWE

Rozp 1612/68

Różne dyrektywy

Brak roszczeń do swobodnego

podjęcia pracy w

Odniesieniu do zatrudnienia

w adm. publicznej

Ograniczenie ze względu

na bezpieczeństwo

i porządek publiczny

oraz ochronę zdrowia

Wyjazd z kraju ojczystego

Wjazd do państwa przyjmującego

Poszukiwanie pracy

Trwały pobyt w państwie przyjmującym

Nabycie mieszkania własnościowego

Równe traktowanie w odniesieniu do

Innych uprawnień

Pracobiorca



Pracobiorcą w prawie

wspólnotowym jest ten kto:



związany jest poleceniami, tzn.

pracuje dla kogoś innego



otrzymując wynagrodzenie lub

świadczenie wzajemne.



Sprawa 53/81 Levina

Pracobiorca, który czyni użytek

z prawa do swobodnego

przemieszczania się



W stałym orzecznictwie Trybunału

pracobiorcy tylko wtedy mogą

korzystać

z praw do swobodnego przemieszczania

się ze względu na miejsce pracy, kiedy

pracują, pracowali lub będą pracować

w innym państwie członkowskim niż ich

kraj ojczysty (państwa, których

posiadają obywatelstwa)

Pracobiorca, który czyni

użytek …



Tak zwana

dyskryminacja krajowców

nie jest zakazana prawem

wspólnotowym. Państwa członkowskie

mogą tolerować dyskryminację

własnych obywateli w odniesieniu do

wynagrodzenia, warunków pracy itp.,

pomimo iż pracowników

przemieszczających się z innych państw

członkowskich muszą przed tym

chronić

Pracobiorca, który czyni

użytek …

Od dopuszczalności dyskryminowania krajowców

istnieją dwa wyjątki:



dyskryminacja z powodu płci jest zabroniona

przez prawo europejskie bez względu na

przynależność państwową,



obywatele własnego kraju nie mogą być

dyskryminowani, jeżeli w jakikolwiek sposób

wiąże się to z ich

wcześniejszym

zatrudnieniem

za granicą. Zapobiegać ma to obawie obywateli

państwa członkowskiego przed wykorzystaniem

swoich praw do swobodnego przemieszczania

się z uwagi na możliwe późniejsze skutki

negatywne.

Pracownik

przemieszczający się



Elementem decydującym o zaklasyfikowaniu

osoby jako „pracownika przemieszczającego

się" jest miejsce pracy za granicą. Według

ETS nie wystarczy jednak by pracobiorca

przez dłuższy czas mieszkał co prawda w

sąsiednim państwie, ale pracował w kraju

ojczystym, np. jako pracownik graniczny

codziennie dojeżdżający do

pracy

w kraju

ojczystym (wyrok z 26 stycznia 1993 r. w

Sp.

C-112/91, Werner).

Pracownik

przemieszczający się



Pracownik przemieszczający się traci

uprzywilejowaną pozycję, gdy

z własnej woli

zrezygnuje z wykonywania zawodu, nie z

powodu przejścia na emeryturę, np. ze

względu na podjęte szkolenie, nie wiążące się

z wcześniejszą pracą (wyrok z 26 lutego 1992

r. w

Sp. C-357/89, Raulin).

Szkolenie to

jednak musi

stanowić przygotowanie do

przyszłej działalności zawodowej, może

uzasadniać prawa do swobodnego

przemieszczania się.

Pracobiorca posiadający

obywatelstwo jednego z

państw członkowskich



Barierę swobodnego przemieszczania

się może stanowić art. 10 TWE [5],

jeżeli państwo członkowskie zbyt hojnie

swoje obywatelstwo nadaje obywatelom

pań

stw

trzecich. Wywodzące się z

prawa międzynarodowego kryterium

genuine link p

osługuje się podobną

argumentacją (wyrok MTS z 6 kwietnia

1955 r. w sprawie

Nottebohm,

Verdross/Simma

Korzystanie z praw

do swobodnego przemieszczania

się

przez członków rodziny

pracownika



Współmałżonkowie i dzieci poniżej 21

lat

są osobami uprzywilejowanymi i jako

takie zawsze są uprawnione do pobytu.

Posiadają roszczenie do wszystkich

przywilejów socjalnych, jakich państwo

przyjmujące udziela współmałżonkom i

dzieciom własnych obywateli w podobnych

sytuacjach życiowych



Dziećmi

są rodzone lub adoptowane dzieci

pracownika przemieszczającego się, pary

małżeńskiej lub jednego współmałżonka (art.

10 Rozp. 1612/68 i orzecznictwo)

Korzystanie z praw

do swobodnego przemieszczania

się

przez członków rodziny

pracownika



Osoby uprzywilejowane nie muszą

także (stale) mieszkać u pracownika

przemieszczającego się (wyrok z 13

lutego 1985 r. w

Sp. 267/83, Diatta

i art. 11Rozp. 1612/68), który

wyraźnie przyznaje tym osobom

prawo do „wykonywania

jakiejkolwiek działalności za

wynagrodzeniem" „na całym

obszarze" państwa przyjmującego).

Korzystanie z praw

do swobodnego przemieszczania

się

przez członków rodziny

pracownika



Faworyzowani krewni

to wstępni

pracownika przemieszczającego się

lub jego współmałżonka, tzn. rodzice

i dziadkowie. Osoby te posiadają

prawo do pobytu, jeżeli

przemieszczający się pracownik

świadczy na ich utrzymanie (art. 10

Rozp. 1612/68).

Korzystanie z praw

do swobodnego przemieszczania

się

przez członków rodziny

pracownika



Pozostałe osoby,

tzn. dalsi krewni oraz

wszystkie osoby niespokrewnione (np.

pomoce domowe, niańki) nie mogą wywodzić

swojego prawa do pobytu od

przemieszczającego się pracownika. Państwa

członkowskie zobowiązały się co prawda do

„uprzywilejowania" pozostałych „członków

rodzin", jeśli przemieszczający się pracownik

świadczy na ich utrzymanie albo jeśli

pozostają z nim w jednym gospodarstwie

domowym (art. 10 Rozp. 1612/68),

jednak

konkretnego roszczenia nie można

wyprowadzić w oparciu o to

zobowiązanie.

Korzystanie z praw

do swobodnego przemieszczania

się

przez członków rodziny

pracownika



Wszystkie wymienione grupy osób

pozostające w jednym gospodarstwie domowym,

mogą ewentualnie posiadać

własne,

tzn. nie

pochodzące od przemieszczającego się

pracownika, roszczenie do pobytu. Jest ono

wtedy nad rzędne wobec roszczenia

pochodnego. Warunkiem własnego roszczenia

jest to, że osoby te same są lub będą

przemieszczającymi się pracownikami. W końcu

osoby te mogą uzyskać własne roszczenie z

tytułu samodzielnej działalności zarobkowej, np.

jako prywatni nauczyciele języków lub

korepetytorzy.

Istotnym warunkiem własnego

roszczenia jest jednak obywatelstwo

jednego

państw członkowskich.

Przyszli pracownicy

odbywający szkolenie

zawodowe



Osoby, które przebywają na

szkoleniu

zawodowym

(związanym ze studiami lub

praktyką zawodu, ale na poziomie wyższym

niż szkoła średnia) w określonych

wpadkach mogą posiadać roszczenia do

swobodnego przemieszczania się.



Pracownicy przemieszczający się, którzy

pracowali

w innym państwie członkowskim

i zrezygnowali z tej pracy, by kształcić się

dalej, zachowują swoją uprzywilejowaną

pozycję, jeżeli szkolenie rzeczowo związane

jest poprzednim zawodem (por. wyrok z 21

czerwca 1988 r. w

Sp. 39/86, Lair).

Przyszli pracownicy

odbywający szkolenie

zawodowe



Osoby, które odbywają szkolenie zawodowe i

jednocześnie

wykonują

prace

wynagrodzeniem uważane są za pracowników

przemieszczaj

ących

się i posiadają prawo do

uzyskania pozwolenia na pobyt i prawo do

równego traktowania w odniesieniu do

wszystkich przywilejów (wyrok z 26 lutego

1992 r. w

Sp. C-357/89, Raulin).

To samo

dotyczy

samodzielnych, dodatkowych

czynności zarobkowych, np. udzielaniu

prywatnych

walnych lekcji muzyki, języków i

korepetycji, jeśli służą one rzeczywiście celom

zarobkowym.

Przyszli pracownicy

odbywający szkolenie

zawodowe



Stażyści, którzy

odbywają szkolenie

zawodowe, by później zostać

pracobiorcą,

początkowo nie posiadali

żadnych roszczeń do przyznania

pozwole

nia na pobyt i zezwolenia na

szkolenie. W wyroku z 13 lutego 1985

293/83, Gravier,

Trybunał oświadczył

jedynie, że jeżeli takie osoby zostały

już raz

dopuszczone do określonego szkolenia, to

nie mogą być później dyskryminowane w

stosunku do krajowców.

Przyszli pracownicy

odbywający szkolenie

zawodowe



każda osoba, która posiada obywatelstwo

państwa członkowskiego i która

dopuszczona została do studiów przez

wyższą szkołę innego państwa

członkowskiego,

posiada roszczenie

prawa pobytu na

czas

nauki. Roszczenie

to może być czasowo ograniczone, ale

musi

być przyznane

także

współmałżonkom i pozostającym na

utrzymaniu dzieciom, niezależnie od ich

por. wymienione już wyroki w

Sp. 293/83

ravier

i w

Sp. C-357/89, Raulin).

Przyszli pracownicy

odbywający szkolenie

zawodowe



Studenci, którzy są lub byli pracownikami

przemieszczającymi się albo członkami

rodzin przemieszczających się pracowników,

muszą być traktowani jak krajowcy także w

odniesieniu do stypendiów. Wobec osób tych

zastosowanie

art.12

TWE

[zm. 6]. W

skrajnych przypadkach może to oznaczać, iż

państwo członwskie, które dofinansowuje

zagraniczne studia własnych obywateli,

będzie zobowiązane

do wspierania studiów

dzieci pracowników przemieszczających się i

kraju ojczystym

(por. wyrok z 13

listopada 1990 r. w

Sp. C-308/89,

Szczegóły roszczeń

Wyjazd z kraju ojczystego



Artykuł

2 Dyr. 68/360 zobowiązuje

państwa członkowskie do zezwolenia

własnym

obywatelom

i członkom ich

rodzin na wyjazd i do wydania

wszystkich niezbędnych do tego

dokumentów podróży, jeżeli chcą oni

pracować w innym państwie

członkowskim. Obejmuje to również

np. zabierane ze sobą ruchomości i

bagaż podróżny.

Wjazd do kraju przyjmującego



Artykuł 3 Dyr. 68/360 ustala, iż państwa

członkowskie nie są uprawnione do

żądania wizy od obywateli innych państw

członkowskich, którzy chcą wjechać na

ich teren w celu poszukiwania lub

wykonywania pracy. Natomiast

członkowie

rodzin, którzy są obywatelami państwa

trzeciego, mogą podlegać obowiązkowi

posiadania wizy.

Wjazd do kraju przyjmującego



Państwa członkowskie nie mogą

uzależniać pozwolenia na wjazd - poza

kontrolą

ważności dokumentów osobistych - od

odpowiedzi na pytania o cel i długość

planowanego pobytu, bądź też

przedstawienia niezbędnych środków

finansowych

na pobyt (por. wyrok z 30 maja 1991 r. w

Sp. C-68/89, Komisja przeciwko

Holandii (kontrole graniczne)).

Poszukiwanie pracy



Pomimo że zasadniczo, zgodnie z art. 4

Dyr. 68/360, od wjeżdżających

pracowników może być wymagane

potwierdzenie zatrudnienia od przyszłego

pracodawcy, to dopuszczalny jest także

wjazd w celu poszukiwania pracy (por. art.

39 TWE [zm. 48 i art. 5 Rozp. 1612/68).



Cudzoziemcowi ze Wspólnoty podczas

poszukiwania pracy państwo przyjmujące

zobowiązane jest zagwarantować „taką

samą pomoc" ze strony urzędów pracy,

jaką zapewnia własnym obywatelom

Poszukiwanie pracy



Według art. 69 I Rozp. 1408/71 o zabezpieczeniu

socjalnym przemieszczających się pracowników,

roszczenie osoby wobec państwa, w którym

pracowała ona wcześniej przez 3 miesiące po

wyjeździe z kraju, istnieje, o ile osoba ta

pracowała tam wcześniej oraz nie z własnej woli

została pozbawiona pracy. Po upływie tego czasu

realizacja prawa do zasiłku dla bezrobotnych

odnosi się do państwa przyjmującego. roszczeń

nie posiadają natomiast te osoby, które

dobrowolnie zostały bezrobotnymi lub też

pozostając nadal w stosunku pracy szukają

innego zatrudnienia (por.wyrok z 8 kwietnia

1992 w

Sp. C-62/91, Gray).

Poszukiwanie pracy



Trybunał w wyroku z 26 lutego 1991 r. w

Sp. C-292/89, Antonissen

ograniczył

generalnie okres poszukiwania pracy w

państwie przyjmującym do sześciu

miesięcy. Kto po sześciu miesiącach nie

znalazł pracy lub nie potrafi przedstawić

konkretnych dowodów na szybkie jej

podjęcie, może być wydalony, chyba że

spełnione są warunki z

Dyrektywy 90/364

o prawie do pobytu.

Pobyt stały w państwie

przyjmującym



Jeżeli przemieszczający się pracownik zawrze umowę

o pracę na czas nieokreślony, to pozwolenie na pobyt

wydane musi być na

okres co najmniej 5 lat

(art. 6

Ib Dyr. 68/360). Po tym czasie przemieszczający się

pracownik posiada roszczenie do nieograniczonego

prawa pobytu, jeżeli pracuje nadal lub nie jest

bezrobotnym z własnej woli dłużej niż przez 12

miesięcy Dyrektywa ustala, iż zaświadczenie to

określane jest jako



„

Pozwolenie na pobyt dla obywateli państwa

członkowskiego EWG"

i musi się różnić od

pozwolenia na pobyt dla obywateli państw trzecich.



Wydawanie i przedłużanie pozwolenia na pobyt musi

być bezpłatne lub za pobraniem takich opłat, które

obywatele państwa przyjmującego wnoszą za

wystawienie lub przedłużenie ważności dowodu

osobistego (art. 9 I Dyr. 68/360).

Równe traktowanie w dostępie do

zatrudnienia, w wynagradzaniu,

wszystkich pozostałych warunkach

pracy i przy zwalnianiu



W zakres zakazu dyskryminacji w odniesieniu

do warunków pracy, w szerszym pojęciu,

wchodzą zarówno pracodawcy publiczni, jak i

prywatni. Poziomy skutek wobec osób

trzecich praw o swobodnym przemieszczaniu

się, tzn. ich oddziaływanie w

prywatnoprawnych stosunkach pracy, zostało

wyraźnie przez Trybunał potwierdzone 12

grudnia 1974 r. w

Sp. 36/74, Walrave i

Koch,

jednakże tylko w

odniesieniu

zakładowych umów zbiorowych

Poziomy

skutek wobec

poje

dynczych umów o pracę

nie

został jeszcze

pełni wyjaśniony,

Równe traktowanie w dostępie do

zatrudnienia, w wynagradzaniu,

wszystkich pozostałych warunkach

pracy i przy zwalnianiu



W obszarze umów zbiorowych każda

dyskryminacja z powodu przynależni

państwowej jest zabroniona.

Sprawdzić należy, czy obywatel

przyjmującego kraju członkowskiego

w takiej samej sytuacji nie jest w

jakiś sposób lepiej

traktowany.



Dyskryminacja z innych powodów

niż przynależność państwowa nie

wchodzi w zakres art. 39 TWE

[zm. 48] i n

Nabycie mieszkania

własnościowego



Zgodnie z art. 9 I Rozp. 1612/68 pracownicy

przemieszczający się nie mogą być wykluczeni z

możliwości nabycia „mieszkania, którego

potrzebują". W swoim wyroku z 30 maja 1989 r.

Sp. 305/87, Komisja przeciwko Grecji

(nabywana

nieruchomości) Trybunał orzekł

konsekwentnie, iż przepisy, które zakazują

nabywania przez cudzoziemców nieruchomości w

suwerennym obszarze innego państwa

członkowskiego, korzystaniu z nich i

dysponowania nimi są sprzeczne z art. 39 TWE„.

A „jeżeli chodzi o swobodę świadczenia usług, to

dostęp do własności i używania nieruchomości

gwarantowany jest w taki sam sposób przez art.

49 TWE [zm. 59], o ile jest istotny dla

rzeczywistego korzystania z tej swobody".

Nabycie mieszkania

własnościowego



W odniesieniu do nabywania kolejnych

mieszkań i domów letniskowych względnie

kupna nieruchomości jako lokaty kapitału,

prawno wspólnotowe reguły

swo

body

przemieszczania się nie są jednak barierą

przeciwko ograniczeniom ze

stro

poszczególnych państw członkowskich.

Dotychczas nie została rozstrzygnięta

kwestia, czy nabycie nieruchomości dla

celów amortyzacyjnych (oszczędności z

tytułu podatkowi, może być zaliczone do

„przywilejów socjalnych" w rozumieniu art.

Rozp

1612/68.

Równe traktowanie

w odniesieniu do pozostałych

przywilejów

Przykłady, w których Trybunał domagał się

równouprawnienia

przemieszczających

się

pracowników w ramach „pozostałych przywilejów

socjalnych„:



1) Dumping socjalny:

państwa członkowskie

muszą stosować

swoje przepisy o

ochronie

pracy i minimalnych wynagrodzeniach w taki

sposób

korzyść pracowników

przemieszczających się, aby uchronić ich przed

wykorzystaniem przez nieuczciwych

pracodawców (wyrok z 4 kwietnia

1975r.

Sp.167/73, Komisja przeciwko

Francji). W

stosunku

do obywateli państw

trzecich nie

istnieje natomiast żadna prawnowspólnotowa

ochrona

przed

dumpingiem socjalnym, por.

wyrok z 17 marca 1993 r. w

Sp. Sloman Neptun

Równe traktowanie

w odniesieniu do

pozostałych przywilejów

2) O

chrona osób dotkniętych

kalectwem przed wypowiedzeniem

pracy:

wewnętrzne przepisy o

ochronie osób dotkniętych kalectwem

chronią

pracowni

ków

przemieszczających się w równym

stopniu, jak pracowników

kraju

szczącego również dotkniętych

kalectwem (wyrok

z 13 grudnia

1972

' w

Sp. 44/72, Marsman).

Równe traktowanie

w odniesieniu do

pozostałych przywilejów



Pozamałżeńskie wspólnoty życiowe:

państwo członkowskie, które

niezamężnym/nieżonatym cudzoziemskim

partnerom własnych

obywateli

przyznaje

prawo do pobytu, musi czynić to samo

wobec pracowników przemies

czających

się z innych państw członkowskich,

którym towarzyszą

ich

nieza

mężni/nieżonaci

partnerzy lub

zamierzają do nich przyjechać, (

wyrok

17 kwietnia 1986 r. w

Sp. 59/85, Reed).

Równe traktowanie

w odniesieniu do

pozostałych przywilejów



Służba wojskowa:

ustanowiony

prawnie obowiązek pracodawcy w spraw

utrzymania stanowiska pracy dla

pracowników podczas odbywania przez

nich służby wojskowej lub służby

zastępczej, dotyczy także pracowników

przemieszczających się, którzy muszą

wrócić do kraju ojczystego, tam służbę

wojskową

(

wyrok z 15 października 1969

r. w Sp, 15/69

Ugliola).

Równe traktowanie

w odniesieniu do

pozostałych przywilejów



Ulgi na przejazd dla rodzin

wielodzietnych:

prawo do

ulgowego biletu na przejazd kolejami

państwowymi dla nieletnich dzieci

posiadani rodzin posiadających 3 lub

więcej dzieci musi obejmowac także

pracowników przemieszczających się

(wyrok z 30 września 1975 i. w Sp.

32/75, Cristini)

Równe traktowanie

w odniesieniu do

pozostałych przywilejów



Nieoprocentowana pożyczka

urodzinowa:

krajowy bank

kredytowy, udzielający

niskooprocentowanych pożyczek dla

młodych rodziców, nie może

uzależniać ich przyznania od tego,

by chociaż jedno z nich posiadało

obywatelstwo danego kraju

członkowskiego (wyrok z 15 stycznia

1982 r., 65/81, Reina)

Równe traktowanie

w odniesieniu do

pozostałych przywilejów



Język urzędowy w sądzie:

pracownicy

przemieszczający się mają praw do tego,

by wdrożone przeciwko nim postępowanie

karne odbywało się w inny języku, np. w

ich mowie ojczystej, nawet wtedy, gdy nie

jest to normalny język procedowania sądu,

(wyrok z 11 lipca 1985 r. w Sp. 137/84

Mutsch

) Warunkiem jest jednak, aby

obywatelom tegoż państwa przysługiwało

takie samo prawo wyboru.

Specjalne prawa

małżonków i dzieci



Artykuł 12 Rozp. 1612/68 przyznaje

dzieciom pracowników

przemieszczających się możliwość udziału

w powszechnej nauce szkolnej, jak i w

programach szkolenia zawodowego

praktykantów i uczniów na takich samych

warunkach, jakie obowiązują obywateli

państwa przyjmującego. Niedopuszczalne

są np. specjalne egzaminy wstępne lub

wyższe opłaty za naukę. Z drugiej strony

państwa przyjmujące nie są jednak

zobowiązane do organizowania dla dzieci

pracowników przemieszczających się

nauki w ich ojczystym języku.

Specjalne prawa

małżonków i dzieci



W wyroku z 3 czerwca 1974 r. w Sp.

9/74, Casagrande Trybunał orzekł

ponad to, że do równoprawnego udziału

w powszechnym obowiązku szkolnym

należy także przyznanie stypendiów,

jeżeli obywatele goszczącego kraju

członkowskiego w identycznej sytuacji

mają prawo do takiego wsparcia.

Odpowiednio dotyczy to stypendiów w

szkołach wyższych

( wyr. z 26.02.1992

w sp. C- 3/90 Bernini)

Wyjątki na rzecz bezpieczeństwa

i porządku publicznego

oraz ochrony zdrowia



Dyrektywa 64/221 znajduje zastosowanie

zarówno wobec pracowników przemieszczających

się, jak i wobec członków ich rodzin. Jej ustalenia

obowiązują także usługodawców lub

usługobiorców, jak i osoby prowadzące

samodzielną działalność gospodarczą,(art. 1

)



Zgodnie z art.. 2 tejże dyrektywy państwa

członkowskie mogą w stosunku do

wymienionych grup osób powołać się na

zasady bezpieczeństwa porządku publicznego

lub ochrony zdrowia, aby:



odmówić im wjazdu,



odmówić

im wydania pozwolenia na pobyt lub

jego przedłużenia,



zażądać

wyjazdu

z terytorium państwa;

cd.



Inne

środki, a

szczególnie

ewentualna dyskryminacja w miejscu

pracy,

nie mogą być

natomiast

usprawiedliwione względami

bezpieczeństwa i

porządku

publicznego

lub ochrony zdrowia.

Okoliczności

usprawiedliwiające

ograniczenia w swobodnym

przemieszczaniu się



Trybunał stwierdził w sposób ogólny, iż

tam, gdzie Traktat wyraźnie dopuszcza

wewnątrzpaństwowe i dyskryminujące

ograniczenia podstawowych wolności,

stosować należy restrykcyjną

wykładnię. Zatem, dokładnie tak samo

jak przy art. 30 TWE [zm. 36], lista

dopuszczalnych wyjątkóv w art. 39 II

TWE [zm. 48 II] jest zamknięta i nie

może zostać rozszerzona ani przez

pojedyncze państwa członkowskie, ani

przez Trybunał Sprawiedliwości

Względy porządku i

bezpieczeństwa publicznego



Swoboda przemieszczania się może

zostać ograniczona z uwagi na

konieczność zachowania zasad

porządku i bezpieczeństwa publicznego

tylko wtedy, gdy obiektywne

okoliczności wskazują, że postępowanie

określonej osoby może aktualnie

rzeczywiście i poważnie zagrażać

podstawowym interesom społecznym w

państwie przyjmującym.

Względy porządku i

bezpieczeństwa publicznego



Zatem prewencyjne środki odstraszające

są tym samym całkowicie

wykluczone

(por. wyrok z 27 października 1977 r. w

Sp. 67/74, Bonsignore,

jak i wyrok z 28

października 1975 r. w

Sp. 36/75,

Rutili).



Ponieważ zaistnieć musi okoliczność

„obecnego"

zagrożenia, do wydalenia

nie są wystarczające wcześniej wydane

wyroki w sprawach karnych, chyba że

prawdopodobne jest

niebezpieczeństwo powtarzania przez

daną osobę zachowań niezgodnych z

prawem (Sp. 30/77, Bouchereau).

Względy porządku i

bezpieczeństwa publicznego



Wreszcie taka działalność jak np.

prostytucja nie może być uważana przez

państwo

członkowskie za znaczące

zagrożenie porządku i bezpieczeństwa

publicznego, jeżeli to samo państwo

członkowskie wobec własnych obywateli

nie stosuje żadnych lub podobnie

drastycznych środków

przeciwdziałających prowadzeniu tego

typu działalności (wyrok z 18 maja 1982 r.

w poi.

Sp. 115 i 116/81 Adoui).

Względy ochrony zdrowia



Państwa członkowskie mogą odmówić

obywatelom innych państw członkowskich

prawa do wjazdu lub wydania pozwolenia

na pobyt, jeżeli osoby te cierpią na jedną

z chorób wymienionych w załączniku do

Dyr. 64/221 np. gruźlicę, syfilis. Jeżeli

choroba taka wystąpi dopiero po wydaniu

pierwszego pozwolenia na pobyt, to

wydalenie lub odmowa przedłużenia

pozwolenia na pobyt nie są już więcej

możliwe

(

art. 4 ustępy I, II Dyr. 64/221).

Względy ochrony zdrowia



W pozostałych przypadkach obowiązuje

generalna klauzula o

„innych chorobach i

dolegliwościach zaraźliwych lub

zakaźnych, o ile w państwie przyjmującym

istnieją przepisy o ochronie krajowców

przed tymi chorobami i dolegliwościami".

Trybunał wobec ograniczeń na podstawie

art. 39 II TWE wymaga, by zachodziła

okoliczność obecnego i znacznego

zagrożenia podstawowych interesów

społecznych, toteż i ta klauzula musi być

stosowana

restrykcyjna.

Względy ochrony zdrowia



zastosowanie jej do osoby

chorującej na AIDS będzie wtedy

tylko możliwe

, gdy

obiektywne

okoliczności potwierdzą obawę,

że osoba ta poprzez

swoje

nieostrożne zachowanie

może

spowodować

zarażenie

innych

osób

Postępowanie sądowe w

państwach

członkowskich



Artykuły 5-9 Dyr. 64/221 zawierają

gwarancje proceduralne, których państwa

członkowskie muszą przestrzegać przy

stosowaniu środków ograniczających prawa

swobodnego przemieszczania się. Osoby

podlegające weryfikacji mają prawo

tymczasowego przebywania w państwie

przyjmującym w trakcie procedury

weryfikacyjnej ich pierwszego wniosku o

zezwolenie na pobyt. W przypadku

negatywnej decyzji mają prawo żądać

ujawnienia powodów i prawo odwołania do

sądu wyższej instancji administracyjnej.

Wyjątki dotyczące administracji

publicznej w państwach

członkowskich

Zgodnie z art. 39 IV TWE [zm. 48 IV]

swoboda przemieszczania

się

pracowników „nie dotyczy zatrudnienia w

administracji publicznej" państw

członkowsk

ich. Cudzoziemcy z WE mogą

poza tym na podstawie art. 8

Rozp,

1612/68

zostać wyłączeni z udziału w

zarządzaniu instytucjami publicznymi i

sprawowaniu funkcji o charakterze

publiczno-prawnym".

Wyjątki dotyczące administracji

publicznej w państwach

członkowskich



Zatrudnieniem w administracji publicznej po raz

pierwszy Trybunał zajął się w orzeczeniu z 12

lutego 1974 r. w Sp. 152/73, Sotgiu. Chodziło w

niej Waleta osobę obywatela włoskiego, który był

zatrudniony na czas nieokreślony w niemieckiej

firmie federalnej jako pracownik wykwalifikowany.

Początkowo pan Sotgiu tak jak jego niemieccy

koledzy, otrzymywał odszkodowanie za rozłąkę z

rodziną w wysokości 7,5 marki niemieckiej

dziennie. W 1965 r. odszkodowanie dla

pracowników, których rodziny mieszkały w innej

miejscowości niż ich miejsce pracy, podniesiono

do 10 marek. Podwyżka ta nie objęła jednak pana

Sotgiu, ponieważ jego rodzina nadal mieszkała we

Włoszech, więc wniósł on sprawę do Trybunału,

który orzekł że nie pozwala na dyskryminację

Wyjątki dotyczące administracji

publicznej w państwach

członkowskich



cudzoziemca w ramach stosunku pracy w

administracji publicznej jeśli został on już

do tej pracy dopuszczony.



Z powodu

braku jakiegokolwiek

rozróżnienia w tym postanowieniu nie ma

znaczenia, czy pracobiorca zatrudniony

jest jako robotnik, pracownik

etatowy,

urzędnik, czy też jego stosunek pracy

podlega prawu publicznemu czy

prywatnemu.

Wyjątki dotyczące administracji

publicznej w państwach

członkowskich



Gdyby stosowanie prawa do swobodnego

przemieszczania się i podejmowania

pracy

państwa członkowskie mogły uzależniać od

zakresu ograniczeń wewnętrznych

związanych z wykonywaniem funkcji w

ramach szeroko rozumianej administracji

publicznej, to swobodne przemieszczanie

się byłoby tolerowane i chronione prawem

w rożnym stopniu w różnych państwach

członkowskich.

Wyjątki dotyczące administracji

publicznej w państwach

członkowskich



Państwa członkowskie, zdaniem Trybu

Sprawiedliwości, mogą zastrzegać dla

własnych obywateli tylko te stanowiska,

które w znacznym stopniu wiążą się „z

wykonywaniem władzy zwierzchniej (wyroku

z 26 maja 1982 r, w Sp.

149/79,

Komisja

przeciwko Belgii

)



Trybunał przyznał tu jedynie państwom

członkowskim możliwość rezerwowania

określonych czynności dla własnych

obywateli, co nie wyłącza cudzoziemców z

WE z zatrudnienia w administracji publicznej

(wyrok z 16 czerwca 1987 r. w

Sp. 225/85,

Consiglio Nazionale delie Ricerche)

Wyjątki dotyczące administracji

publicznej w państwach

członkowskich



Od stanowisk urzędniczych w służbie

publicznej odróżnić należy stanowiska

urzędników komunalnych, pochodzące z

wyborów. Art. 19b I TWE wyraźnie

przewiduje

dla cudzoziemców z

czynne i bierne

prawo

wyborcze

wyborach komunalnych.

Rada wydała

ponadto 19 grudnia 1994 r.

Dyrektywę

szczegółach realizacji czynnego i biernego

prawa wyborczego w wybo rach

komunalnych dla obywateli Unii

zamieszkałych w państwie członkowskim,

którego nie są obywatelami

Aktualne systemy

świadczeń

Artykuł 4 Rozp. 1408/71 rozciąga

rzeczowy

obszar

stosowania przepisów o ubezpieczeniach

społecznych na następujące rodzaje świadczeń:



świadczenia w przypadku choroby i

macierzyństwa,



świadczenia w wypadku inwalidztwa i innych

przypadków niezdolności do

pracy,



rent i emerytur,



świadczenia dla krewnych zmarłego,



świadczenia w razie wypadków przy pracy lub

chorób zawodowych,



zasiłki pogrzebowe,



świadczenia w przypadku bezrobocia,



świadczenia rodzinne.

Prawodawstwo wspólnotowe

w obszarze polityki

socjalnej



Opierając

się na zapisach traktatowych

dotyczących polityki socjalnej Rada

Unii

wraz z

Parlamentem i Komisją przyjęły szereg aktów

prawnych,

które

mają znaczenie zarówno dla

pracowników przemieszczających się, jak i dla

pra

owników

- obywateli danego państwa

członkowskiego. Przykładem

może być

Dyrektywa Rady 80/987/EWG z 20 października

1980 r. dotycząca

harmonizacji

prawa w

obszarze ochrony pracowników przed

niewypłacalnością

pracodawców

, która miała

pośrednio ogromne

znaczenie

rozwoju

wspólnotowych zasad odpowiedzialności państwa

za szkody spowodowane niewdrożeniem dyrektyw

(por.

Sp. Francovich-I

Prawodawstwo wspólnotowe

w obszarze polityki

socjalnej



■

Dyr. Rady 78/610 z 29 czerwca 1978 r.

dotycząca harmonizacji przepisów prawnych i

rozporządzeń administracyjnych w państwach

członkowskich w obszarze ochrony zdrowia

pracowników narażonych na działanie chlorku

winylu,



Rozp. Rady 23/97 z 20 grudnia 1996 r,

dotyczące pozyskiwania danych statystycznych

na temat poziomu i struktury kosztów pracy,



Dyr. Rady 93/104 z 23 listopada 1993 r.

dotycząca niektórych aspektów organizacji

czasu pracy,



Decyzja Rady 2000/436 z 29 czerwca 2000 r.

ustanawiająca Komitet Ochrony Socjalnej,

Prawodawstwo wspólnotowe

w obszarze polityki

socjalnej



Decyzja Komisji 98/500 z 20 maja 1998

r. ustanawiająca Komitet Dialogu

Branżowego wspierający konsultacje i

dialog między partnerami społecznymi

na poziomie Wspólnoty Europejskiej,



Dyr. Rady 83/477 z 19 września 1983 r.

dotycząca ochrony pracowników przed

ryzykiem związanym z pracą w

otoczeniu azbestu,



Dyr. Rady 86/188 z 12 maja 1986 r.

dotycząca ochrony pracowników przed

hałasem w miejscu pracy

Prawodawstwo wspólnotowe

w obszarze polityki

socjalnej



Dyr.

Rady 89/391 z 12 czerwca 1989 r.

dotycząca

wprowadzenia odpowiednich

przepisów zachęcających

ustawodawcę i

pracodawców do podwyższenia

standardów

bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia

pracowników

w miejscu pracy.



Dyr. Rady 91/533 z 14 października 1991 r.

dotycząca obowiązków pracodawcy w

zakresie informowania pracowników o

szczegółach umowy o pracę,



Decyzja Rady 2000/98 z 24 stycznia 2000 r.

powołująca Komitet d. s. Zatrudnienia,

Prawodawstwo wspólnotowe

w obszarze polityki

socjalnej



Dyr. Rady 98/59 z 20 lipca 1998 r.

dotycząca harmonizacji przepisów

prawnych państw członkowskich na

polu zwolnień grupowych,



Dyr. Rady 2001/23 z 12 marca 2001 r.

dotycząca harmonizacji przepisów

państw członkowskich w zakresie

zabezpieczenia praw pracowniczych w

przypadku przeniesienia

przedsiębiorstwa lub części

przedsiębiorstwa.

Wspólnotowe prawo do

płatnego urlopu



W swoim wyroku w Sp.

C-173/99,

BECTU, z 26 czerwca 2001 r. Trybunał

podkreślił, że pracownicze prawo do

płatnego urlopu w każdym roku jest

niezbywal nym prawem wszystkich

pracowników Wspólnoty, niezależnym od

przepisów krajowych. Pracownicy mogą

się na to prawo bezpośrednio powoływać i

w przypadku kolizji z regulacjami

krajowymi, te ostatnie nie mogą być

stosowane.

Wspólnotowe prawo do

płatnego urlopu



Dyrektywa 2000/34 Parlamentu i

Rady z 22 czerwca 2000 r. określa,

że każdy pracownik, musi mieć

zapewnione prawo do przynajmniej 4

tygodni płatnego urlopu rocznie.

Prawo to jest niezależne od rodzaju

umowy oraz od sektora gospodarki

narodowej.

Obowiązek informowania

pracowników o szczegółach

umowy o pracę



Obowiązek informowania o szczegółach

umowy o pracę został nałożony na

pracodawców Dyrektywą Rady 91/533 z 14

października 1991 r. Lista takich istotnych

elementów umowy o pracę nie została w

Dyrektywie zamknięta. Pracodawcy muszą

więc mieć świadomość, że obowiązek

odpowiedniego poinformowania leży po ich

stronie. Przykładem takiego obowiązku jest

przekazanie pracownikom oczekiwań co do

konieczności pracy w nadgodzinach na

żądanie pracodawcy

Obowiązek informowania

pracowników o szczegółach

umowy o pracę



W Sp. C-350/99, Wolfgang Lange z 8

lutego 2001 r., ETS został

skonfrontowany z sytuacją

pracownika, od którego pracodawca

domagał się pracy w nadgodzinach bez

uprzedniego określenia tego

obowiązku w umowie o pracę. Kiedy

pracownik, pan Lange odmówił pracy

w nadgodzinach, otrzymał

wypowiedzenie, którego uzasadnienie

opierało się na tej odmowie.

Obowiązek informowania

pracowników o szczegółach

umowy o pracę



którego uzasadnienie opierało się na tej

odmowie. ETS, zapytany przez niemiecki

sąd pracy o stanowisko, stwierdził, że

konieczność pracy w nadgodzinach na

żądanie pracodawcy jest przykładem

istotnego elementu umowy o pracę, który

musi być

pracownikowi zakomunikowany w

formie pisemnej. Konsekwentnie,

pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć

pracownikowi

umowy

o pracę motywu jąc

decyzję niewykonaniem

polecenia,

którego

treść i forma nie zostały określone w

umowie.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90
Slide 91
Slide 92
Slide 93
Slide 94
Slide 95
Slide 96
Slide 97
Slide 98
Slide 99
Slide 100
Slide 101
Slide 102
Slide 103
Slide 104
Slide 105
Slide 106
Slide 107
Slide 108
Slide 109
Slide 110
Slide 111
Slide 112
Slide 113
Slide 114
Slide 115
Slide 116
Slide 117
Slide 118
Slide 119
Slide 120
Slide 121
Slide 122
Slide 123
Slide 124
Slide 125
Slide 126
Slide 127
Slide 128
Slide 129
Slide 130
Slide 131
Slide 132
Slide 133
Slide 134
Slide 135
Slide 136
Slide 137
Slide 138
Slide 139
Slide 140
Slide 141
Slide 142
Slide 143
Slide 144
Slide 145
Slide 146

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Funkcjonowanie w UE Prawo Wspólnotowe
PW Sciąga III sem, Prawo wspolnotowe i integracja eurpejska
Sprawa 14 83 Colson Kamann v. Nadrenia-Westfalia, Europeistyka, Prawo Wspólnotowe, ORZECZENIA - fisz
Prawo wspolnotowe ZALICZENIE, Politologia UMCS - materiały, Magisterka I semestr, Prawo UE
prawo wspólnotowe-wykłady (24 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo wspólnotowe (19 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
integracja europejska -w2, Integracja europejska i Prawo Wspólnotowe
integracja europejska -w5, Integracja europejska i Prawo Wspólnotowe
integracja europejska -w8, Integracja europejska i Prawo Wspólnotowe
24 p union de, Europeistyka, Prawo Wspólnotowe, ORZECZENIA - fiszki
32 pupino, Europeistyka, Prawo Wspólnotowe, ORZECZENIA - fiszki
36 Postanowienie TK z 19 grudnia 2006r, Europeistyka, Prawo Wspólnotowe, ORZECZENIA - fiszki
E Maniewska, Prawo Wspólnotowe w orzecznic SN IP eps 2007 09 035
WYROK TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO K 18 04 Fiszka, Europeistyka, Prawo Wspólnotowe, ORZECZENIA - fiszki
9. Prawo wspólnotowe a ochrona własności intelektualnej, 1 rok, 2 semestr 1 rok, Ochrona Własności
34 Komisja przeciwko Polsce, Europeistyka, Prawo Wspólnotowe, ORZECZENIA - fiszki

więcej podobnych podstron

(7871) prawo wspólnotowe 2

Document Outline