Ruch robotniczy w Europie

i jego nurty

Niekorzystne położenie

społeczne robotników

przemysłowych

• Masowa produkcja w przemyśle fabrycznym – wzrost ilości

pracowników najemnych.

• Brak ustawodawstwa prawa pracy.

• Niskie zarobki, długi dzień pracy (11-16 godzin).

• Praca kobiet i dzieci w nocy, niższe płace.

• Brak ubezpieczeń społecznych przy wypadkach w pracy.

• Niska higiena pracy.

• Prymitywne warunki mieszkaniowe.

• Wysoka śmiertelność wśród robotników i ich rodzin.

Pierwsze akty oporu

• Strajki – zakazy prawne we Francji i Anglii.

• Nedd Ludd – niszczyciele maszyn (luddyści).

• Powstanie w Lyonie – 21.11.1831 r, 04.1834 r. – setki ofiar

Socjalizm utopijny

• Socjalizm – idea budowy ustroju

sprawiedliwości społecznej,
społeczna własność środków
produkcji, likwidacja wyzysku, równy
podział dóbr.

• Socjalizm utopijny – nierealistyczny.

Klaudiusz Henryk de Saint

Simon

Pochodził z arystokracji,

władza dla ludzi pracy

(bankierów, fabrykantów i

robotników), krytyka

spekulantów i arystokracji.

Jego uczniowie domagali

się zniesienia dziedziczenia

dóbr i uspołecznienia

środków produkcji.

1760-1825

Karol Fourier

1772-1837

Kupiec. Postulat tworzenia

organizacji spółdzielczych

– falanstery. Wspólnoty o

podobnych zdolnościach i

upodobaniach. Dochody

miały być dzielone wg

wkłądu pracy, talentu i

kapitału. Próby zakładania

falasterów w Teksasie –

przeciwnik rewolucji.

Robert Owen

Pochodził z rodziny chłopskiej,

właściciel manufaktur,

skracanie czasu pracy,

rzecznik zniesienia

własności prywatnej i

tworzenia organizacji

robotniczych. Założyciel

kolonii Nowa Harmonia w

USA

1771-1858

Piotr Proudhon

1809-1865

Idea tworzenia

stowarzyszeń drobnych

właścicieli, robotników i

rękodzielników

wymieniających

bezgotówkowo rezultaty

własnej pracy, krytykował

własnośc kapitalistyczną i

istnienie pieniądza.

Ludwik August Blanqui

Działacz spiskowo-rewolucyjny,

nawoływał do obalenia

ustroju kapitalistycznego na

drodze rewolucji, dokonać

tego miałą nieduża grupa

wyszkolonych wojskowo

spiskowców, która po

zwycięstwie miała rządzić

państwem w imieniu i dla

dobra ludu.

1801-1881

Marksizm

Studiował w Bon i Berlinie

prawo, historie i filozofię,

uzyskał tytuł doktora.

Współtwórca Związku

Komunistów (1847) autor

Manifestu Komunistycznego.

Rewolucjonizm, walka klasowa,

konieczność upadku kapitalizmu

Reformizm

Edward Berstein

Odrzucenie ideologii

rewolucyjnej, socjalizm poprzez

reformy parlamentarne,

ustawodawstwo pracy i

działalność partii robotniczych –

socjaldemokracja

Anarchizm

MichałBakunin

Walka z państwem jako

źródłem nędzy i ucisku,

negacja potrzeby

utrzymywania takich organów

jak: wojsko, policja,

administracja, sądy.

Idea federacji autonomicznych

gmin

Piotr Kropotkin