FUNDUSZE STRUKTURALNE

I SYSTEM FINANSOWANIA PROJEKTÓW

UNII EUROPEJSKIEJ

KSZTAŁTOWANIE SIĘ

POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI
UNII EUROPEJSKIEJ

DR BOGDAN EKSTOWICZ

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ROZDZIAŁ I. KSZTAŁTOWANIE SIĘ
POLITYKI STRUKTURALNEJ W UE



1. Charakterystyka unijnej polityki strukturalnej



1.1. Podstawowe definicje i pojęcia polityki strukturalnej i
spójności



1.2. Początki polityki strukturalnej w latach



1957 – 1975



1.3. Rozwój europejskiej polityki regionalnej w latach 1976 –
1992



1.4. Wdrażanie funduszy strukturalnych w latach 1993 – 1999
oraz w okresie 2000 - 2006

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2. Główne cele i zasady europejskiej polityki

strukturalnej



2.1. Cele realizowane w UE latach



1989 – 2006



2.2. Zasady wdrażania europejskiej polityki

strukturalnej



2.2.1. Zasady generalne



2.2.2 Zasady organizacji polityki regionalnej



2.2.3. Zasady finansowania polityki regionalnej



2.2.4. Zasady oceny realizacji programów



2.3. Przyszłość polityki regionalnej

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3. Główne podmioty europejskiej polityki



2.3.1. Struktura instytucjonalna
europejskiej polityki strukturalnej



2.3.2. Komisja Europejska



2.3.3. Komitet Regionów



2.3.4. Komitet Ekonomiczno Społeczny



2.3.5. Europejski Bank Inwestycyjny

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ROZDZIAŁ II. INSTRUMENTY

POLITYKI STRUKTURALNEJ



2.1. Instrumenty finansowe europejskiej

polityki strukturalnej



2.1.1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego



2.1.2. Europejski Fundusz Społeczny



2.1.3. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej



2.1.4. Instrument Finansowy Orientacji Rybołówstwa



2.1.5. Fundusz Spójności

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.2. Unijne Inicjatywy Wspólnotowe



2.2.1. INTERREG III



2.2.2. URBAN



2.2.3. EQUAL



2.2.4. LEADER+



2.2.5. INNE UNIJNE FORMY POMOCY

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3. pomoc przedakcesyjna dla krajów Europy

Środkowej i Wschodniej, tym dla Polski w latach 2000-

2006



2.3.1. Program pomocy przedakcesyjnej PHARE



2.3.2. Program PHARE dla Polski



2.3.3. Program pomocy przedakcesyjnej ISPA



2.3.4. Program ISPA dla Polski



2.3.5. Program pomocy przedakcesyjnej SAPARD



2.3.6. Program SAPARD dla Polski



2.3.7. Problemy wykorzystania pomocy w Polsce



2.3.8. Inne formy pomocy dla krajów przedakcesyjnych

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.4. Kluczowe czynniki wspierania
harmonijnego rozwoju w UE



2.4.1. Priorytety spójności społecznej



2.4.2. Priorytety spójności ekonomicznej



2.4.3. Priorytety spójności przestrzenno-
terytorialnej

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ROZDZIAŁ III. WDRAŻANIE POLITYKI

STRUKTURALNEJ W POLSCE



3.1. Kształtowanie polityki strukturalnej w

Polsce w ramach integracji z UE



3.1.1. Droga Polski do członkostwa w UE



3.1.2. Wyzwania społeczno-ekonomiczne

związane z członkostwem Polski w UE



3.1.3. Znaczenie Agendy 2000 dla członkostwa

Polski w UE

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



3.2. Uwarunkowania w kształtowaniu
unijnej pomocy strukturalnej w Polsce



3.2.1. Czynniki polityczne



3.2.2. Czynniki społeczne



3.2.3. Czynniki ekonomiczne



3.2.4. Uwarunkowania przestrzenne

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



3.3. Polska w polityce strukturalnej



Unii Europejskiej



3.3.1. Przygotowanie Polski do systemu

wdrażania funduszy strukturalnych i Funduszu

Spójności



3.3.2. Realizacja unijnych funduszy

strukturalnych i Funduszu Spójności



3.3.3. Pierwsze problemy i kryzysy w

prowadzeniu polityki strukturalnych i w

wykorzystywaniu środków z funduszy

strukturalnych w Polsce

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ROZDZIAŁ IV. PROGRAMY I PROJEKTY

MODERNIZACJI SPOŁECZNO – EKONOMICZNEJ W

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ



4.1. Strategia rozwoju kraju [SRK] w latach 2007-1015



4.1.1. Priorytety wyznaczone przez SRK



4.1.2. Finansowanie SRK



4.1.3. Konsultacje społeczne SRK



4.1.4. Prognoza oddziaływania na środowisko SRK

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



4.2. Programy Operacyjne na lata



2007 -2015



4.2.1. Program Operacyjny Infrastruktura i

Środowisko



4.2.2. Program Operacyjny Innowacyjna

Gospodarka



4.2.3. Program Operacyjny Kapitał Ludzki



4.2.4. Program Operacyjny Rozwój Polski

Wschodniej



4.2.5. Program Operacyjny Pomoc Techniczna

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



4.2.7. Program Operacyjny Europejska

Współpraca Terytorialna



4.2.7.1. Programy Współpracy

Transgranicznej



4.2.7.2. Programy Współpracy

Transnarodowej



4.2.7.3. Programy Współpracy

Międzyregionalnej

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ROZDZIAŁ V. REGIONALNE

PROGRAMY OPERACYJNE W POLSCE



5.1. Regionalne Programy Operacyjne –

linia demarkacyjna podziału obszarów

wsparcia



5.2. Fundusze unijne dla województw w

Polsce w latach 2007 -2015

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



5.2.1. Fundusze unijne dla województwa

zachodniopomorskiego



5.2.2. Fundusze unijne dla województwa pomorskiego



5.2.3. Fundusze unijne dla województwa kujawsko-

pomorskiego



5.2.4. Fundusze unijne dla województwa warmińsko –

mazurskiego



5.2.5. Fundusze unijne dla województwa podlaskiego



5.2.6. Fundusze unijne dla województwa wielkopolskiego



5.2.7. Fundusze unijne dla województwa mazowieckiego



5.2.8. Fundusze unijne dla województwa lubelskiego

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



5.2.9.

Fundusze unijne dla województwa łódzkiego



5.2.10. Fundusze unijne dla województwa lubuskiego



5.2.11. Fundusze unijne dla województwa świętokrzyskiego



5.2.12. Fundusze unijne dla województwa dolnośląskiego



5.2.13. Fundusze unijne dla województwa śląskiego



5.2.14. Fundusze unijne dla województwa opolskiego



5.2.15. Fundusze unijne dla województwa małopolskiego



5.2.16. Fundusze unijne dla województwa podkarpackiego

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ZAKOŃCZENIE



EGZAMIN



PROWADZENIE WYKŁADU



Dr Bogdan EKSTOWICZ

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ROZDZIAŁ I. KSZTAŁTOWANIE SIĘ

POLITYKI STRUKTURALNEJ W UE



1. Charakterystyka unijnej polityki strukturalnej



1.1. Podstawowe definicje i pojęcia polityki strukturalnej i

spójności



Polityka strukturalna -

generalnie oznacza celową

działalność organów władzy publicznej

zmierzająca do przebudowy struktury

ekonomicznej i pobudzenia rozwoju

gospodarczego danego obszaru

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Polityka strukturalna ma za zadanie:



Wyrównywać różnice rozwoju,



Uzupełniać i korygować właściwości rynku w
zakresie gospodarczym, socjalnym [rynku pracy]
i branżowym,



Za realizację polityki strukturalnej UE
odpowiadają fundusze strukturalne [instrumenty
WE].



Jest formą celowej integracji państw w regionach

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Polityka regionalna [wspieranie regionalne] jest definiowana jako:



1

. Europejska polityka regionalna jest definiowana

najczęściej jako

całokształt czynności państwa do

świadomego oddziaływania na rozwój społeczno-

gospodarczy kraju.



2. Polityka regionalna UE jest tematycznie

uporządkowanym, wytyczanym przez ośrodek decyzji,

działaniem mającym na celu, przy pomocy zespołu

instrumentów prawnych i finansowych,

usunięcie

dysproporcji w rozwoju gospodarczym i społecznym

regionów w UE oraz zapewnienie zrównoważonego wzrostu

wszystkich jej obszarów z zachowaniem jej wewnętrznej

spójności ekonomicznej i społecznej

[według M. Rudnicki].

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Polityka spójności społeczno –ekonomicznej
to:



Ramy realizacji polityk strukturalnych i regionalnych
oraz interwencyjnych w państwach członkowskich



Cel Polityki spójności społeczno –ekonomicznej
to:

poprawa konkurencyjności obszarów

najbiedniejszych oraz zmniejszenie różnic
rozwojowych poszczególnych regionów, z
uwzględnieniem PKB oraz stopy bezrobocia

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Polityka spójności jest definiowana jako:



1. Stopień, w którym zróżnicowania w zakresie dobrobytu

ekonomicznego i społecznego między regionami lub

grupami w ramach wspólnoty są politycznie i społecznie

zaakceptowane.



2. Wspólnotowa polityka spójności musi wspierać zatem

wszelkie działania, przyczyniające się do zmniejszenia

różnic gospodarczych, społecznych i terytorialnych na

obszarze Unii Europejskiej, a tym samym do wyrównywania

poziomu życia i szans wszystkich obywateli UE bez względu

na miejsce zamieszkiwania.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



AKTY PRAWA PIERWOTNEGO



Traktat o Unii Europejskiej, [TUE]



Traktat ustanawiający Wspólnotę
Europejską - rozdział XVII, art. 158

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.2. Początki polityki strukturalnej

w latach 1957–1975



Raport belgijskiego ministra spraw zagranicznych

Paula – Henrego Spaaka



Na mocy art. 198,

Traktatu o EWG

powołano nową

instytucję finansową

– Europejski Bank

Inwestycyjny

, EBI [European Investment Bank,

EIB], który dysponował początkowo kapitałem

własnym o wysokości 1 mld DEM

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.2. c.d.



Niewielkie zmiany w traktowaniu polityki strukturalnej

na płaszczyźnie europejskiej przyniosły lata 60-te,

kiedy to Parlament Europejski, PE [European

Parlament, EP] i Komisja Europejska, KE [European

Commission, EC] sporządzały regularne raporty,

wskazujące na potrzebę koordynacji i harmonizacji

działań w zakresie rozwoju regionalnego



Impulsem do takiego traktowania polityki strukturalnej i

regionalnej było powołanie w 1958 roku przez radę

Europy – Konferencji Władz Lokalnych [KWL], która

zwracała uwagę w swoich raportach na niekorzystny

wpływ integracji europejskiej na rozwój regionalny

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.2. c.d.



Świadectwem rosnącego znaczenia polityki rozwoju

strukturalnego na płaszczyźnie europejskiej było utworzenie w

1967 roku Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej,

której zadaniem było przygotowanie koncepcji przyszłej

europejskiej polityki regionalnej. Elementami propozycji było:



wskazanie, że regiony powinny się rozwijać w kierunkach,

wyznaczonych przez cele ogólne Traktatu;



wypracowanie koncepcji budowy regionalnych programów

rozwoju;



stworzenie stałego Komitetu Rozwoju Regionalnego, w

którego skład wchodziliby przedstawiciele Komisji Europejskiej

i państw członkowskich;



udzielanie pomocy finansowej w ramach np. Funduszu

Rabatowego Rozwoju Regionalnego, [FRRR]

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.2. c.d.



Europejska polityka regionalna nabrała znaczenia pod koniec lat

60-tych także z dwóch innych ważnych powodów. Pierwszym była

koncepcja ustanowienia do 1980 roku Unii Gospodarczej i

Walutowej,

którą zawierał opublikowany w 1970 roku „Raport

Wernera”



Duże znaczenie dla dalszego rozwoju polityki regionalnej miał

1973 rok i postanowienia „

Szczytu Paryskiego”.

Właśnie tam,

któ

zdecydowano o powołaniu do 31 grudnia 1975 roku

nowego funduszu regionalnego

ry miałby wspierać biedniejsze

regiony EWG



Nowy fundusz miał także rozwiązywać problemy, jakie pojawiły się

w 1973 roku wraz z rozszerzeniem Wspólnot o nowe trzy kraje:

Irlandię, Wielką Brytanię i Danię

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.2. c.d.



Następnym krokiem w kształtowaniu się

europejskiej polityki strukturalnej było przyjęcie

przez Komisję Europejską w maju 1973 roku

„Raportu Thomsona”,



Raport Thomsona - dotyczył regionalnych

dysproporcji na obszarze wspólnoty. Analizowano

w nim aspekty ekonomiczne, psychologiczne i

ekologiczne zróżnicowań regionalnych zakresie

przyszłego zastosowania funduszu regionalnego i

koordynacji działań krajowych

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.3. Rozwój europejskiej polityki regionalnej w latach 1976 –

1992



Utworzenie w marcu 1975 roku Europejskiego Funduszu

Rozwoju Regionalnego, EFRR [European Reginonal

Development Fund, ERDF] stanowiło uwieńczenie starań

KE oraz PE w zakresie kształtowania się wspólnotowej

polityki strukturalnej, która nabrała od tej pory

aktywnego charakteru, Rozporządzenie Rady 724/75/EWG

z 21 marca1975 roku.



Rekompensata dla Wielkiej Brytanii za wysokie koszty

partycypacji w budżecie WE.



Naciski Irlandii.



EFRR otrzymał na trzy pierwsze lata działalności środki w

wysokości

1,3 mld ecu

, w tym

300 mln ecu w 1975 roku i

po 500 mln

w następnych dwóch latach.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.3. c.d.



Od 1975 roku do końca 1988 roku, finansowanie polityki regionalnej

opierało się na systematycznie ewoluującym schemacie pomocy

strukturalnej, realizowanej głównie ze środków trzech funduszy

strukturalnych: EFRR, EFS oraz Europejskiego Funduszu

Orientacji i Gwarancji Rolnictwa, EFOGR [European Agriculture

Guidance and Guarantee Fund, EAGGF].



Wspólnota w 1985 roku zdecydowała się na sfinansowanie specjalnego

instrumentu – Zintegrowanego Programu Śródziemnomorskiego

[ZPŚ], który objął swoim zasięgiem takie kraje jak:

Grecję, Włochy i

Francję.





KE w 1986 roku zgodnie z postanowieniami JAE została zobowiązana

do przygotowania projektu reformy polityki strukturalnej opartej na

funduszach strukturalnych.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.3. c.d.



W 1993 roku ustanowiono czwarty fundusz strukturalny tj.

Instrument Finansowy Orientacji Rybołówstwa, IFOR

[Financial Instrument of Fisheries Guidance, FIFG]



Zdefiniowano priorytety polityki strukturalnej na lata 1994-1999.



W 1997 roku przyjęto dokument “Agenda 2000”, który m.in.

określił perspektywy finansowe UE na lata 2000-2006



Jednocześnie w wyniku przyjęcia TUE i zobowiązaniu się państw

członkowskich do szczególnego wsparcia finansowego słabiej

rozwiniętych państw członkowskich –

w 1993 roku ustanowiono

tymczasowy finansowy instrument spójności

, który został w

1994 roku zastąpiony Funduszem Spójności, FS [Cohesion Fund,

CF].

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.3. c.d.



Periodyzacja rozwoju unijnej polityki
regionalnej



okres pierwszy – od 1975 roku do 1987 roku;



okres drugi – od 1988 roku do 1993 roku;



okres trzeci – od 1994 roku do 1999 roku;



okres czwarty – od 2000 roku do 2006 roku;



Okres piaty –

od 2007 roku do 2013 roku.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



WYDATKI BUDŻETOWE WE NA FUNDUSZE

STRUKTURALNE



Tabela 1. Wydatki budżetowe WE na fundusze

strukturalne w latach 1975-1987 [płatności w mln ecu]



Tabela 2. Wydatki budżetowe WE na fundusze

strukturalne w latach 1975-1987 [płatności w %]



Tabela 3. Wydatki budżetowe WE na fundusze

strukturalne w latach 1988-1993 [płatności w mln ecu]



Tabela 4. Wydatki budżetowe WE na fundusze

strukturalne w latach 1988-1993 [płatności w %]

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Podpisany w 1986 roku Jednolity Akt Europejski [JAE] znacznie wzmocnił

znaczenie polityki regionalnej WE



„Wielka Reforma” weszła w życie w 1988 roku, która wyznaczyła obszary

zmian:



A - skoncentrowanie interwencji na dynamicznych celach;



B - wprowadzenie nowych metod interwencyjnych, decentralizacja, dojście

do programów i projektów;



C - wzmocnienie koordynacji wszystkich instrumentów finansowych

Wspólnot;



D - ulepszenie i ułatwienie reguł zarządzania, monitoringu, oceny i kontroli;



E -uelastycznienie i uwolnienie środków strukturalnych;



F- współfinansownie projektów przez wszystkie fundusze strukturalne;



G- ustanowienie instytucji „Inicjatyw Wspólnotowych” w celu

skuteczniejszego wpływania na interwencje strukturalne;



H- wydzielenie środków na wspieranie zatrudnienia i walkę z bezrobociem

.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.4. Wdrażanie funduszy strukturalnych w latach

1993 – 1999 oraz w okresie 2000 – 2006



Reforma z 1993 roku była następstwem oczekiwań jakie

wiązano z Traktatem z Maastrichtu:



- zwiększyła znacznie środki finansowe,



- budżet funduszy strukturalnych na lata 1994-1999 wyniósł

ponad 140 mld ECU. Największe środki, bo aż 52%

otrzymał EFRR, następnie 30% EFS, 16% EFOiGR i tylko

2% IFUR

. Na Fundusz Spójności, który wspierał tylko państwa

posiadające niższy od 90% wskaźnik przeciętnego PKB w Unii

Europejskiej, przeznaczono dodatkowo 15,5 mld ecu.,



- rok budżetowy -1994 był pierwszym rokiem korekty reformy

funduszy strukturalnych dokonanej w 1988 roku,

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Tabela 5. wydatków budżetowych UE na fundusze

strukturalne w latach 1994-1996 [płatności w mln ecu]



Tabela 6. wydatków budżetowych UE na fundusze

strukturalne w latach 1994-1996 [płatności w %]



Tabela 7. wydatków budżetowych UE na fundusze

strukturalne w latach 1997-1999 [płatności w mln ecu]



Tabela 8. wydatków budżetowych UE na fundusze

strukturalne w latach 1997-1999 [płatności w %]



Tabela 9. wydatków budżetowych UE na operacje

strukturalne na lata 2000-2006 [w mld euro]

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



1.4. c.d.



AGENDA 2000



- KE przedstawiła 15 lipca 1997 dokument pn. „Agenda 2000”



- Zmiana w polityce regionalnej w nowym okresie wsparcia

strukturalnego 2000-2007



- Rozszerzenie o nowe kraje



- Agenda 2000 została przyjęta przez Radę Europejska w marcu

1999 roku na „Szczycie w Berlinie”



- Przeznaczono 213 mld euro na cztery fundusze

strukturalne i na Fundusz Spójności [

195 mld + FS 18

mld]



- Około 45 mld ecu z budżetu Unii zostało zarezerwowanych dla

krajów, które wstąpią do Unii Europejskiej w najbliższych latach,

w tym 7 miliardów ecu na cele dostosowawcze i pełnej integracji

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Mapa 1. Obszary UE funduszy
strukturalnych celu 1 i 2.



Źródło:
Http://www.eu.europa.eu/regionalpolicy
/atlas/maps/pdf/map.eu 25en.pdf

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2. Główne cele i zasady europejskiej polityki

strukturalnej



2.1. Cele realizowane w UE latach 1989 – 2006



1.

Trzy okresy realizacji celów:



- pierwszy okres w latach 1989-1993,



- drugi okres w latach 1994-1999



- trzeci okres w latach 2000-2006



2. Podział celów:



- cele horyzontalne



- cele regionalne

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.1. c.d.



3. „Wielka Reforma” sklasyfikowała po raz pierwszy

główne cele polityki strukturalnej



- w pierwszym okresie ustanowionych zostało 6 celów

[3

horyzontalnych i 3 regionalne]



- w drugim 7 celów

[4 regionalne i 3 horyzontalne]



- a od 2000 roku obowiązują 3 cele

[2 regionalne i 1

horyzontalny]



4. Główne cele polityki strukturalnej UE to:



zapewnienie, że problemy regionalne są brane pod uwagę w

innych politykach WE;



próba koordynacji polityk regionalnych państw członkowskich;



dostarczenie szerokiej pomocy finansowej na rozwój

najbiedniejszych regionów Wspólnoty.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.1. c.d.



W latach 1989 – 1993 realny wpływ polityki strukturalnej na rozwój

społeczno-ekonomiczny WE miały urzeczywistniać cele – 1,2,3,4,5a i

5b:



Cel 1 – Wspieranie i strukturalne dostosowanie regionów zacofanych

gospodarczo [kryteria; PKB na 1 mieszkańca mniejszy niż 75% przeciętnej

wartości we Wspólnocie].



Cel 2 – Restrukturyzacja sektorów gospodarczych w regionach przygranicznych

i dotkniętych upadkiem przemysłu [

kryteria: wyższe bezrobocie niż

przeciętne we Wspólnocie i zmniejszająca się liczba zatrudnionych

].



Cel 3 – Zwalczanie długoterminowego bezrobocia [

kryteria: pracownicy

powyżej 25 roku życia, bezrobotni dłużej niż 12 miesięcy].



Cel 4 – Ułatwianie młodzieży dostępu do rynku pracy [

kryteria: szukający

pracy poniżej 25 la

t].



Cel 5 – Zreformowanie polityki agrarnej Wspólnoty:



dostosowanie struktur agrarnych,



wspieranie obszarów wiejskich.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ, REGIONALNEJ I

SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.1. c.d.



PRIORYTETY WSPARCIA



- Priorytetem

był Cel 1- 63%

wszystkich środków strukturalnych



- Na Cel 2 w 1989 roku przeznaczono

11,1%

, a w 1993 roku

10,3%

środków strukturalnych



- W Portugalii, Grecji i Irlandii wspieranie odbywało się tylko - w

ramach celu 1.



- W latach 1989-1993 najwięcej środków z funduszy

strukturalnych przyznanych zacofanym regionom jednolitego

rynku europejskiego przeznaczono na inwestycje produkcyjne -

[14 103 mln ecu] – większości wsparły one proces modernizacji i

reorganizacji w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz

ustanawianie nowych jednostek produkcyjnych; dużą pomoc

otrzymali również producenci żywności

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



- W

Grecji, Irlandii, Hiszpanii i Portugalii

środki z funduszu trafiły

do sektora przetwórstwa produktów rolnych, a w

nowych landach RFN

i w Irlandii

zasiliły rybołówstwo [modernizacja floty, poprawa

infrastruktury w portach rybackich].



- Drugim pod względem wielkości wydatków obszarem

zainteresowania funduszu były inwestycje w rozwój

infrastruktury łączącej różne regiony jednolitego rynku

europejskiego, szczególnie w

Grecji I Hiszpanii,

które wykorzystały na

ten cel najwięcej środków [odpowiednio 32,6 i 40,4% ogólnej kwoty].



- Następnym obszarem dofinansowania była szeroko pojęta

edukacja, głównie rozwój kształcenia zawodowego,

dokształcanie pracowników, szkolenie bezrobot

Hiszpanii,

Portugalii i Grecji

nych i pomoc w poszukiwaniu pracy

zawodowej. W znaczne środki przeznaczono na budowę szkół

[podstawowych, średnich, wyższych] oraz ich wyposażenie w pomoce

naukowe.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



- W latach 1994-1999, podobnie jak w poprzednim okresie,

środki z funduszy strukturalnych dla regionów zacofanych

przeznaczono przeważnie na modernizację rolnictwa [

35 721

mln euro

], poprawę infrastruktury [

29 273 mln euro

] i rozwój

czynnika ludzkiego [

26 713 mln euro

].



- Z rozwojem infrastruktury wiązał się jednak nie tylko awans

cywilizacyjny obszarów miejskich, ale również ożywienie

gospodarcze terenów wiejskich i rozszerzenie zakresu

produkcji rolnej [

na przykład w Holandii

wspierany przez

państwo rozwój infrastruktury stał się najskuteczniejszą

metodą modernizacji krajowego rolnictwa].

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w drugim okresie:



Cel 1 – strukturalne dostosowanie regionów zacofanych w rozwoju



Warunkiem otrzymania wsparcia finansowego w ramach tego celu

było, podobnie jak we wcześniejszych latach, posiadanie przez kraj

członkowski lub region PKB w wysokości nie większej niż 75%

przeciętnej wartości przypadającej na 1 mieszkańca Wspólnoty.

Wspieranie w ramach celu 1 obejmowało 22%

obszarów całej

Wspólnoty. Środki finansowe przeznaczone były głownie na

pobudzenie w

regionach gospodarki, inwestycji, rozbudowy infrastruktury

komunikacyjnej i zaplecza ochrony środowiska naturalnego

. Do

obszarów wspieranych w ramach tego celu należały:

cały obszar Grecji,

Irlandii i Portugalii

, duża

część Hiszpanii [76% terytorium i 58%

ludności}, południowe Włochy [Mezzogiorno], północna Irlandia,

zamorskie departamenty Francji oraz Korsyka

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w drugim okresie:



- Cel 2 – restrukturyzacja obszarów dotkniętych upadkiem

przemysłu



Wsparcie z tego celu otrzymały regiony, które wskutek załamania

się gałęzi przemysłu dotknięte były ponadprzeciętnym poziomem

bezrobocia w skali Wspólnoty.

Dotyczyło to regionów, w których

przeważały następujące gałęzie przemysłu: tekstylny węglowy,

stoczniowy, stalowy, elektroniczny. Główny nacisk kładziono na

wspieranie inwestycji w branżach, które stwarzały perspektywę

pełnego zatrudnienia.



Cel 2 obejmował bardzo wiele różnych regionów w poszczególnych

państwach [włączając kraje i regiony objęte już celem 1], w których

zamieszkiwało blisko 15% ludności UE.

Na cel 2 przeznaczono

w okresie 1994-1999 około 7,2% środków strukturalnych.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w drugim okresie:



- Cel 3 – zwalczanie długoterminowego bezrobocia oraz ułatwianie

młodzieży, a także innym grupom poszkodowanym, dostępu do

rynku pracy



W ramach celu 3 przewidziano możliwość organizowania całej gamy

szkoleń, poradnictwa i pośrednictwa pracy, doskonalenia zawodowego,

przygotowania kadr i personelu, podejmowanie działań mających na celu

wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy.



W okresie lat 1994-1999 na cel 3 przyznano 27,4% środków

budżetu funduszy strukturalnych

. W ramach tego celu nie wspierano

już regionów i krajów zasilanych przez cel 1. Przykładowo landy wschodni-

niemieckie prowadziły i nadal prowadzą bardzo aktywną politykę

zwalczania bezrobocia nie przy pomocy celu 3, lecz celu 1. Podobnie było

w Irlandii i jest w Portugalii, Hiszpanii, i wielu regionach Grecji.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w drugim okresie:



- Cel 4 – przystosowywanie siły roboczej do zmian w systemie

produkcji



Środki z tego celu przeznaczane były głównie na badanie i

wdrażanie startego związanej z możliwością zmian w systemie

produkcyjnym.

Czwartym celem było ułatwianie dostosowywania

się pracowników do zmian zachodzących w przemyśle i

systemach produkcji na jednolitym rynku europejskim.



Rola UE w tym zakresie objęła przede wszystkim:

kontrolę rozwoju

sytuacji na rynku pracy i wprowadzenie działań

wyprzedzających konieczne adaptację programów

szkoleniowych przystosowujących kwalifikacje pracowników do

nowych profili produkcyjnych, zapobieganie kryzysom

dotykającym restrukturyzowane gałęzie produkcji.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w drugim okresie:



- Cel 5a – Wspieranie obszarów rolniczych



Cel ten dotyczył wspierania rozwoju obszarów rolniczych

przez przyśpieszenie dostosowania struktury agrarnej w

ramach reformy Wspólnotowej Polityki Rolnej, [WPR].

Chodziło tu przede wszystkim o odpowiednie kształtowanie i

kontrolę produkcji rolnej i sektora rybnego tak, by poprawić

konkurencyjność oraz stworzyć zaplecze do lepszego jej

przetwarzania.



Cel ten nie obejmował jednak innych problemów wsi takich jak:

ekologia obszarów rolnych czy zalesianie powierzchni

uprawnych

.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w drugim okresie:



- Cel 5a – ułatwianie rozwoju i dostosowywanie strukturalne

obszarów wiejskich



Unia pragnęła wspierać słabo rozwinięte obszary wiejskie

[

zamieszkiwane przez 8,2% ludności UE

], które nie zostały zaliczone do

grupy regionów zacofanych i spełniały następujące kryteria: posiadały

wysoką stopę zatrudnienia w rolnictwie, uzyskiwały niski poziom

dochodów w lotnictwie –

mierzonych wartością dodaną oraz

charakteryzowały się małą gęstością zaludnienia.



Pomoc w tych obszarach przeznaczono głównie na

dywersyfikację produkcji rolnej i leśnej, rozwój sektorów

nierolniczych i agroturystyki

, wydatkując

w latach 1994-1999

kwotę 6 859 mln euro

, a wiec trzykrotnie więcej niż w poprzednim

okresie. Największe wsparcie otrzymała

Francja [36,5% ogółu

środków], RFN [20%], Włochy [14,8%], Wielka Brytania [13,3%] i

Hiszpania [10,8%].

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w drugim okresie:



- Cel 6 – wspieranie obszarów z bardzo niską gęstością

zaludnienie



W 1995 roku, na skutek rozszerzenia UE o Austrię, Szwecję i

Finlandię,

dokonano korekty zasad polityki strukturalnej. Ze względu

na niską gęstość zaludnienia w wielu regionach państw skandynawskich

- wprowadzono w polityce regionalnej nowy cel 6,

który dotyczył

wspierania głównie regionów nordyckich o wyjątkowo niskiej

gęstości zaludnienia niżej niż 8 osób na km2.



Wsparcie z tego celu otrzymywała].

od 1995 roku tylko Finlandia

[841 000 mieszkańców, to jest 16,6% populacji całego

społeczeństwa] i Szwecja [451 000 to jest 5% populacji.



Cel ten miał znaczenie bardziej symboliczne, aniżeli praktyczne.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w drugim okresie:



Realizowane w latach 1994-1999 cele o charakterze regionalnym –

dotyczące tylko regionów zacofanych –

to cele 1, 2, 5b, i 6

, zaś o charakterze

horyzontalnym – dla wszystkich regionów i państw –

to cele 3, 4 i 5a

.



Ostatni okres realizacji celów polityki strukturalnej UE przypadł na

lata 2000-2006. Komisja Europejska 18 marca 1998 roku zaproponowała

następujące główne przesłanki przy formułowaniu nowych regulacji w polityce

strukturalnej:



potrzeba utrzymania solidarności finansowej i większej efektywności kosztowej;



chęć nowego partnerstwa pomiędzy Komisja państwami członkowskimi,

polegającego na jasnym podziale odpowiedzialności między stronami;



promocja czterech podstawowych priorytetów Wspólnoty, tj

.

zrównoważonego wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i

innowacyjności, zatrudnienia i zasobów ludzkich oraz równości szans

między mężczyznami i kobietami.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Cele polityki strukturalnej UE w trzecim okresie:



-

Trzy cele

[dwa regionalne i jeden horyzontalny]:



Cel 1 –

promocja rozwoju i dostosowanie

strukturalne regionów opóźnionych w rozwoju;



Cel 2 –

wspieranie gospodarczej i społecznej

konwersji regionów przeżywających strukturalne

trudności;



Cel 3 –

wspieranie adaptacji i modernizacji polityki

i systemów edukacji, szkolenia oraz zatrudnienia.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



- w porównaniu z latami 1994-1999,

Cel 1

pozostaje bez zmian,



- Cel 2 obejmuje poprzednie: Cele 2 i 5b,



-

Cel 3 jest nowym celem

, przeznaczonym

dla regionów nie objętych Celem 1 i

wyznaczającym ramy polityki dla wszystkich

środków promocji zasobów ludzkich

niezależnie od specyfiki regionów

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY
WSPARCIA c.d.



Tabela.
Wykorzystanie
funduszy
strukturalnych do
realizacji celów
priorytetowych UE w
latach 2000-2006

RODZAJE CELÓW

PRIORYTETOWYCH

FUNDUSZE

STRUKTURALNE

CEL 1

ERDF, ESF,

EAGGF – Sekcja

Orientacji, FIFG

CEL 2

ERDF, ESF,

EAGGF – Sekcja

Gwarancji

CEL 3

ESF

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



Podział KRAJÓW ze względu na dysproporcje społeczno-ekonomiczne:



1 - kraje najbiedniejsze

, do których zalicza się Grecję, Irlandię[1], Portugalię i

Hiszpanię oraz Polskę i inne kraje, które wstąpiły do Unii Europejskiej w dniu 1

maja 2004 roku. W krajach tych priorytetem jest rozwój ekonomiczny;



2 - kraje z dużym zróżnicowaniem

społeczno-gospodarczym

poszczególnych regionów. Należą do nich RFN z podziałem na nowe i stare

landy oraz Włochy z podziałem na Północ i Południe. W krajach tych zarówno

rozwój ekonomiczny, jak i bezrobocie są priorytetem, ale w różnym

stopniu w poszczególnych regionach;



3 - państwa północne i kontynentalne,

do których należą: Austria, kraje

Beneluksu, Dania, Francja i Wielka Brytania. W krajach tych priorytety

koncentrują się wokół spraw zatrudnienia, a problemy regionalne

charakteryzują się różnorodnością i podatnością na zmiany;



4 - kraje nordyckie

, a więc Szwecja i Finlandia. W krajach tych priorytetem

są czynniki demograficzne i przyrodnicze

Obecnie poziom ekonomiczny Irlandii mierzony PKB na jednego mieszkańca

zbliżony jest do Wielkiej Brytanii, ale jest ona zakwalifikowana do tej grupy w

polityce regionalnej.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY WSPARCIA c.d.



INICJATYWY WSPÓLNOTOWE I OBSZARY ICH DZIEDZIN

W LATACH 2000-2006:



- międzygraniczną, międzynarodową i

międzyregionalną współpracę mającą na celu

harmonijny, zrównoważony i trwały rozwój obszaru

całej WE [INTERREG],



- ekonomiczną i społeczną odnowę znajdujących się w

stanie kryzysu miast i otoczenia miejskiego w celu

promocji ich trwałego rozwoju [URBAN],



- rozwój obszarów wiejskich [LEADER],



- międzynarodową współpracę mającą na celu promocję

nowych środków zwalczania wszystkich form

dyskryminacji i nierówności w związku z rynkiem pracy

[EQUAL].

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



PRIORYTETY
WSPARCIA c.d.



INICJATYWY WSPÓLNOTOWE
I ŹRÓDŁA ICH
FINANSOWANIA W LATACH
2000-2006

:



Źródło: Na podstawie Council

Regulation [EC] No 1260/1999 of 21
June 1999 laying down general
provisions on the Structural Funds
[OJL, 26.061999, s. 23]

INICJATYWY

WSPÓLNOTOWE

FUNDUSZE

STRUKTURALNE

INTERREG

ERDF

URBAN

ERDF

LEADER

EAGGF

EQUAL

ESF

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.2. Zasady wdrażania europejskiej polityki strukturalnej



2.2.1. Zasady generalne



Zasady generalne obejmują:

subsydiarność i partnerstwo



ZASADA SUBSYDIARNOŚCI - POMOCNICZOŚCI



Źródło w regulacjach Rady UE, a także w ogólnych wytycznych KE dla państw

członkowskich



Zasadę subsydiarności wprowadzono w ramach Wielkiej Reformy z 1988

roku,



Dotyczy ona kwestii udzielania pomocy obszarom, grupom ludności i

przedsiębiorstwom, które nie są w stanie poradzić sobie z trudnościami, a

które po udzieleniu wsparcia rokują nadzieje na wyjście z kryzysu,



Zasada subsydiarności oznacza, że to każde państwo i poszczególne regiony

odpowiedzialne są za rozwój regionalny swoich terenów, natomiast UE pełni

rolę pomocniczą.



Polega ona na decentralizacji działań i decyzji na szczebel lokalny. Przyjmuje

się, że społeczności lokalne są lepiej zorientowane w sytuacji regionów,

problemów społecznych i ekonomicznych, a także deficytów w infrastrukturze

i inwestycjach.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Zasady generalne obejmują: subsydiarność i partnerstwo

c.d.



ZASADA PARTNERSTWA



Uważana jest w UE za podstawową wartość kształtowania

warunków do zwiększania demokratyzacji społecznej i

instytucjonalnej, a także tworzenia społeczeństwa

obywatelskiego w poszczególnych regionach,



Zasada partnerstwa oznacza, iż przygotowanie programów,

finansowanie, monitorowanie i ewaluacja pomocy są

dokonywane wspólnie, w partnerstwie między KE a krajami

członkowskimi



Zasada ta wymaga od wszystkich uczestników

zaangażowanych w realizację pomocy strukturalnej

przyjęcia pełnej odpowiedzialności za swoje działania,



Zasada partnerstwa:

jako partnerstwo wertykalne i

partnerstwo horyzontalne.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



SYSTEM PROGRAMOWANIA c.d.



Zasada programowania

, polega więc na tym, że

finansowane są nie pojedyncze przedsięwzięcia,

ale kompleksowe i długofalowe programy

rozwoju. Konsekwencją tej zasady było przyjęcie

długiej, bo pięcioletniej perspektywy

realizowania programów rozwojowych [1989-

1993], a w okresie późniejszym programów

sześcioletnich. Pod wpływem tej zasady

realizacja programów oraz kontrola

wydatkowania środków podlega surowym i

precyzyjnym procedurom prawnym, między

innymi z punktu widzenia skuteczności realizacji

założonych celów.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.2.2 Zasady organizacji polityki regionalnej



Zasady organizacji polityki regionalnej obejmują

system

programowania i kompatybilności

.



SYSTEM PROGRAMOWANIA



Istnieje w okresach wieloletnich od 1988 roku,



Na rzecz dofinansowania kompleksowych i

zintegrowanych projektów,



Celem programowania jest skoncentrowanie wysiłków

na rzecz stabilnych wieloletnich planach rozwojowych,



- perspektywa średnio i długookresowa,



- trwała ewolucja programów,



- długoterminowe wspieranie strukturalne.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Drugą zasadą organizacji polityki regionalnej jest:



ZASADA KOMPATYBILNOŚCI



Czyli spójność, która związana jest ze zgodnością

polityki regionalnej z pozostałym

ustawodawstwem,



Konieczna jest też zgodność polityki regionalnej z

polityką gospodarczą w skali makroekonomicznej,



Specjalne dziedziny: cztery obszary działań

mających specjalne znaczenie dla polityki

Wspólnoty tj.:

równouprawnienie kobiet i

mężczyzn, ochrona środowiska, tworzenie

społeczeństwa informatycznego [e-Europa] oraz

lokalne działania

.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Drugą zasadą organizacji polityki regionalnej
jest:



ZASADA KOMPATYBILNOŚCI

c.d.



Zasada kompatybilności oznacza, iż pomoc
udzielana z funduszy strukturalnych i
Funduszu Spójności, a także otrzymywana
z Europejskiego Banku Inwestycyjnego
musi być zgodna z postanowieniami
traktatów oraz całościową polityką UE.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ZASADA KOMPATYBILNOŚCI

c.d.



Ważna jest spójność z działaniami
promującymi konkurencyjność i tworzenie
nowych miejsc pracy



Kraje z 2004.05.01:

60%

- cel

konwergencja



Kraje z 2004.05.01:

75%

- cel

konkurencyjność regionalna i zatrudnienie

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.2.3. Zasady finansowania polityki regionalnej



Kluczowe zasady finansowania polityki regionalnej stanowią:

koncentracja i uzupełnienie.



ZASADA KONCENTRACJI:



Koncentracja, czyli skupienie maksymalnej części środków UE

w regionach znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji

ekonomicznej [

tzw. obszarach problemowych

]. Dlatego

fundusze strukturalne obejmują jedynie ograniczoną liczbę

celów priorytetowych;



Zasada koncentracji polega zatem na kierowaniu środków do

regionów o najtrudniejszej sytuacji społeczno-ekonomicznej,

objętych pomocą w ramach poszczególnych celów.



ZASADA KONCENTRACJI

c.d.:



Zasada koncentracji została wprowadzona w ramach

reformy z 1988 roku. Wówczas zdecydowano o

wspieraniu ograniczonej liczby obszarów.



Zasada koncentracji znalazła również potwierdzenie w

Rozporządzeniu Rady UE z 21 czerwca 1999 roku

wprowadzającym ogólne przepisy dotyczące funduszy

strukturalnych [1260/1999/WE]. W rozporządzeniu tym

wymienia się koncentrację celów regionalnych 1 i 2 dla

określonych regionów.

Cel 3 jako cel horyzontalny

polityki strukturalnej generalnie nie podlega zasadzie

koncentracji

. Wspiera on wszystkie regiony UE, za

wyjątkiem tych, które są już wspierane w ramach celu 1.

Dz. U. WE nr L 160, z 26.06.1999 r.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



ZASADA
KONCENTRACJI
c.d.:



Tabela przedstawia zasięg funduszy
strukturalnych dla celów regionalnych w
ramach zasady koncentracji środków w
latach 1993-2006

[% całkowitej liczby

ludności]



Źródło: M. Olszewski, Polska a system
regionalnej polityki strukturalnej UE, op. cit.,

s. 43 na podstawie II Raportu Spójności

.

CELE

1993

1999

2006

CEL 1

21.7

24.6

22.2

CEL 2

16.8

16.4

18.2

RAZE

M

48.5

41.0

40.4

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Druga zasada finansowania polityki regionalnej:



ZASADA UZUPEŁNIENIA [dodatkowości,

komplementarności]



Uzupełnienie stanowi drugą z zasad finansowania polityki

strukturalnej UE. Zasada ta została wprowadzona w ramach

„I

Pakietu Delorsa”.



KE uznała, że środki z funduszy strukturalnych mogą być tylko

uzupełnieniem wsparcia ze środków państwowych i regionalnych

poszczególnych państw członkowskich;



Oznacza to konieczność traktowania środków europejskich jedynie

jako dodatkowego wkładu publicznego w działania na rzecz

spójności ekonomiczno-społecznej.



Współfinansowanie powinno jednak pochodzić z wiarogodnego

oficjalnego źródła tzn.

budżetu państwa, budżetów krajowych

i regionalnych [samorządowych] i od oficjalnych instytucji i

stowarzyszeń.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.2.4. Zasady oceny realizacji programów:

monitoring,

kontrola finansowa i ocena.



INSTYTUCJA MONITORINGU



Szczególne znaczenie w drugiej połowie lat 90-tych,



W 1999 roku nowo wybrana KE postanowiła wdrożyć strategię

SEM 2000 [Sound and Efficient Management]. Jednym z

integralnych jej elementów było wzmocnienie systemu

monitorowania środków w ramach regionalnej polityki

strukturalnej,



Celem monitorowania stał się nadzór nad zasadnością i

przebiegiem procesu wdrażania projektów.



Monitoring działalności funduszy strukturalnych jest

obowiązkiem prawnym na bazie Rozporządzenia Ramowego.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



INSTYTUCJA MONITORINGU

c.d.



1. Na szczeblu Wspólnotowych Ram Wsparcia [WRW] monitoring

polega na określaniu przez Komitety Monitorujące [KM]

poszczególnych aspektów dotyczących poprawiania działań

interwencji funduszy, jeśli zachodzi taka potrzeba Komitety

Monitorujące na ogół zatrudniają niezależnych ekspertów, którzy

oceniają obiektywnie sposób działania programów w ramach funduszy

strukturalnych. Eksperci posiadają prawo dostępu do wszystkich

danych pozwalających wypracować rzetelna opinię i ocenę.



2. Na płaszczyźnie beneficjenta [programy, inicjatywy] KM sprawdzają

jak działają poszczególne programy i projekty wspierania.

Sporządzane są tutaj roczne sprawozdania z postępów w realizacji

pomocy, a następnie sprawozdania końcowe.



3. Monitoring dotyczy płaszczyzny europejskiej tj. KE [dla

Wspólnotowych Ram Wsparcia], płaszczyzny krajowej i regionalnej

[dla Programów Operacyjnych, PO] i płaszczyzny beneficjenta – dla

każdego projektu lub programu.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Druga zasada oceny

realizacji programów jest:



KONTROLA FINANSOWA



1. Odpowiedzialność za finansową kontrolę pomocy

strukturalnej biorą na siebie państwa członkowskie.

Komisja Europejska zobowiązuje państwa członkowskie

do organizacji takiej struktury kontrolnej, która

gwarantuje efektywne i prawidłowe wykorzystanie

unijnych funduszy pomocowych.



2.

Kontrola finansowa podzielona jest najczęściej na

kontrolę państwową i regionalną.

Kontrolę

wewnątrzpaństwowe i regionalne są prowadzone w

oparciu o wewnętrzne prawodawstwo poszczególnych

krajów, dlatego Komisja Europejska zastrzega sobie

prawo do wyrywkowych kontroli dowolnych operacji

finansowych, programów i projektów.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Trzecia zasada oceny realizacji programów, to cztery instrumenty

oceny programów



INSTRUMENTY OCENY PROGRAMÓW:



1.

ocena ex-ante

– polega na wstępnej ocenie założeń

programu, sytuacji w regionie, doborze celów i priorytetów

wspierania, a także analizie planów realizacyjnych, jakie

ma dany program przed jego uruchomieniem;



2.

ocena przejściowa

– jest dokonywana już w trakcie

realizacji programu. Przeprowadzana jest przez Komisję

Europejską i organ zarządzający i dotyczy ustalenia

zgodności programu z wynikami ex-ante, zbieżności z

wcześniejszymi planami i celami;



Zob. szerzej: Artykuł 38 i 39 Rozporządzenia Rady z

21.06.1999 roku wprowadzające ogólne przepisy dotyczące

funduszy strukturalnych [1260/99/WE].

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



INSTRUMENTY OCENY PROGRAMÓW C.D.:



3.

ocena śródterminowa

– winna zawierać informacje

o wykorzystaniu środków finansowych oraz o

skuteczności monitoringu i wdrażania, tak by można

wprowadzić ewentualne poprawki i korekty w działaniu i

stosowaniu pomocy w drugiej połowie okresu

wspierania;



4.

ocena ex-post

– dokonywana jest przez Komisję

Europejską wraz z państwem członkowskim i organem

zarządzającym po zakończeniu działania programu.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Nowe zasady pomocy strukturalnej 2007-
2013



ZASADA KOORDYNACJI:



Dla zapewnienia wysokiej efektywności
działań finansowych z budżetu UE;



KE i państwa członkowskie zapewniają
koordynację pomocy z funduszy
strukturalnych –FS – EFRROW – interwencji
EBI + innych finansowych instrumentów

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Nowe zasady pomocy strukturalnej 2007-2013
c.d.



ZASADA NALEŻYTEGO ZARZĄDZANIA FINANSAMI



Dotyczy wykonywania budżetu UE



Dotyczy realizacji polityki spójności



Nieprawidłowości – restrykcje KE



ZASADA RÓWNOŚCI – NIEDYSKRYMINACJI



Zapobieganie wszelkiej dyskryminacji: płeć, rasa,
pochodzenie etniczne, religia lub swiatopogląd,
niepełnosprawność, wiek, orientacja seksualna

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



Nowe zasady pomocy strukturalnej 2007-2013 c.d

.



ZASADA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU



Cele FS osiągane są w ramach:



Zrównoważonego rozwoju



Programowania na poziomie całej
Wspólnoty



Ochrony i poprawy jakości środowiska
naturalnego



ZASADA INTERWENCJI PROPORCJONALNEJ

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3. Przyszłość polityki regionalnej



1. Aktualna reforma polityki regionalnej ma na celu

zwiększenie skuteczności działania funduszy

strukturalnych, przy jednoczesnym zachowaniu wielkości

wsparcia finansowego i zwiększeniu liczby krajów i

regionów otrzymujących pomoc;



2. Nowa polityka regionalna skoncentruje się w jeszcze

większym stopniu na wspieraniu regionów opóźnionych

ekonomicznie, a także na różnicowaniu działalności

gospodarczej regionów i rozwoju zasobów ludzkich;



3. Najbliższe lata muszą zatem przynieść zasadnicze

zmiany w definiowaniu roli i zakresu polityki strukturalnej

UE;



4. Ostatnie rozszerzenie 10 + 2 + ?



5.

Nowa polityka spójności UE na lata 2007-2013

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3. Główne podmioty europejskiej polityki



2.3.1. Struktura instytucjonalna europejskiej polityki

strukturalnej



Definicja:



Polityka strukturalna UE – jako zespół określonych działań – jest

tworzona i realizowana w oparciu o strukturę instytucjonalną

UE – jako organizacji integracyjnej. Struktura ta dba o

prawidłowy kształt i odpowiednią formułę realizacyjną polityki

regionalnej; podejmuje sformalizowane działania prawodawcze,

wykonawcze, kontrolne i administracyjno-techniczne przez

określone instytucje UE. Każda z głównych instytucji UE

odgrywa określoną rolę w tworzeniu, kształtowaniu i realizacji

polityki regionalnej.



Zob. szerzej: S. Parzymies [red.], Europejskie struktury

współpracy, Warszawa 1995, passim

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.1. Struktura instytucjonalna europejskiej polityki

strukturalnej c.d.



Podmioty europejskiej polityki strukturalnej są to

osoby prawne [kompetencje],



Podmioty można podzielić na podmioty wspólnotowe,

czyli organy i instytucje UE działające na obszarze

polityki regionalnej,



Podmioty pozarządowe,



Podmioty UE mają za zadanie wyrównywać szanse

rozwoju poszczególnych regionów zgodnie z zasadą

traktatowej sprawiedliwości. Natomiast podmioty

pozarządowe mają na celu wszechstronne uzupełnienie

działań instytucji UE na rzecz regionów ekonomicznie i

socjalnie najsłabszych.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.1. Struktura instytucjonalna europejskiej

polityki strukturalnej c.d.

PODZIAŁ PODMIOTÓW ZE WZGLĘDU NA FUNKCJE:



prawodawcza

[Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej,

Parlament Europejski];



wykonawcza

[Komisja Europejska, Europejski Bank

Inwestycyjny, Europejski Bank Centralny];



doradcza

[Komitet Regionów],;



kontrolna [Rzecznik Praw Obywatelskich, Trybunał

Obrachunkowy];



sądownicza

[Trybunał Sprawiedliwości].

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.1. Struktura instytucjonalna europejskiej polityki

strukturalnej c.d.



1.

Do podmiotów pozarządowych zalicza się

: . Do

podmiotów tych zalicza się stowarzyszenia, zrzeszenia i

związki grupujące ludzi o podobnych zainteresowaniach,

którzy chcą w zorganizowany sposób przyczynić się do

rozwoju ekonomicznego i kulturalnego danego regionu.



2. Wszystkie organizacje pozarządowe mają swoje

programy i zasady działania, a członkowie ich korzystają z

określonych praw i obowiązków.



3. Organizacje w UE zaangażowane są w znaczna liczbę

projektów badawczych i rozwojowych finansowanych z

funduszów strukturalnych. Szczególną aktywną

działalność realizują organizacje pozarządowe w

projektach finansowanych ze środków

EFS

ze względu na

specyfikę interwencji funduszu.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.1. Struktura instytucjonalna europejskiej polityki

strukturalnej c.d.



PODMIOTY LOKALNE

:



Podmioty lokalne w UE mają - w zakresie określonym prawem –

pełną swobodę działania w każdej sprawie, która nie jest

wyłączona z ich kompetencji lub nie wchodzi w zakres kompetencji

innych organów władzy państwowej.

Działają one od ponad

piętnastu lat w oparciu o

Europejską Kartę Samorządu

Terytorialnego [EKST].

Podmiotami lokalnymi w UE jest ponad

300 regionów

. Realizują one m.in. następujące zadania:

udzielanie

pomocy regionom zacofanym, restrukturyzacja regionów

zagrożonych upadkiem przemysłu, zwalczanie bezrobocia,

popieranie rozwoju regionów wiejskich, rozwój infrastruktury

ochrony zdrowia i oświaty, wspieranie małych i średnich

przedsiębiorstw, ułatwianie dostępu do lokalnego rynku pracy,

tworzenie nowych miejsc pracy, podnoszenie kwalifikacji

zawodowych oraz doskonalenie szkolnictwa.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.1. Struktura instytucjonalna europejskiej polityki

strukturalnej - Instytucje niemające odrębnych komórek



RADA EUROPEJSKA:



DEBATY [SZCZYTY, KONFERENCJE]



Kierunki rozwoju i integracji Wspólnot



W zakresie rozwoju polityki strukturalnej

regionów UE i państw członkowskich



Nowe perspektywy finansowe np. 2007-

2013

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.1. Struktura instytucjonalna europejskiej polityki
strukturalnej - Instytucje niemające odrębnych komórek



EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI



W OKRESIE 2000-2006 TS ROZPATRZYŁ 100 SPRAW
W ZAKRESIE POLITYKI REGIONALNEJ



Skargi wpływające do TS dotyczą najczęściej
nieprawidłowości wykorzystania funduszy
strukturalnych



Wnoszone przez kraje członkowskie



Wnoszone również przez KE

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.1. Struktura instytucjonalna europejskiej polityki
strukturalnej - Instytucje mające odrębne komórki
organizacyjne ds. polityki regionalnej

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

•

Rada obraduje w składzie ministrów polityki regionalnej [

lub

ministrów, w których gestii leży ta dziedzina gospodarki

]

•

Kompetencje Rady UE:

-

Ustalanie ogólnych zasad dot. Wprowadzania w życie
polityki zrównoważonego rozwoju i spójności społeczno-
ekonomicznej;

-

Ustalanie warunków , na jakich udzielana jest pomoc z FS

-

Wydawanie zarządzeń, które są niezbędne do wykorzystania
środków z EFRR.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.2. Komisja Europejska



Komisja, zwana po Traktacie z Maastrichtu Komisją Europejską,

KE [European Commission, EC] jako

organ wykonawczy i

kierowniczy

Unii, została przewidziana we wszystkich trzech

traktatach ustanawiających poszczególne Wspólnoty.



Sprawy z zakresu polityki regionalnej są wyraźnie wyodrębnione

w strukturze KE.

Jeden z komisarzy europejskich jest

odpowiedzialny za całokształt spraw związanych z polityką

regionalną UE, w tym w szczególności z zarządzaniem

Funduszem Spójności, funduszami strukturalnymi i za kontakty z

Komitetem Regionów

. Komisarz ten zobowiązany jest przede

wszystkim do przygotowywania projektów aktów prawnych

regulujących sprawy z zakresu polityki regionalnej i do

przedstawienia tych projektów KE w celu powzięcia przez nią

inicjatywy prawodawczej, a także do nadzorowania prawidłowej

realizacji wspólnotowej polityki regionalnej.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.2. Komisja Europejska c.d.



„W wykonywaniu zadań z zakresu

wspólnotowej polityki regionalnej,

komisarza - wspomaga bezpośrednio

personel administracyjny, skupiony w

Dyrekcji XVI, odpowiedzialnej za

merytoryczne i formalne opracowanie

wszelkich dokumentów związanych z

zagadnieniami polityki regionalnej”.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.2. Komisja Europejska c.d.



Dyrekcja składa się z następujących dyrektoriatów:



-Dyrektoriat A – kontakty z PE, Komitetem S-E, Komitetem

Regionów, zasoby ludzkie i szkolenia, zarządzanie finansami i

budżetem;



Dyrektoriat B – koncepcja i reformy polityki spójności,

Fundusz Solidarności,



Dyrektoriat C – Strategia Lizbońska, działania innowacyjne i

ocena,



Dyrektoriat D – współpraca terytorialna, rozwój miast,

problemy regionów najsłabiej rozwiniętych,



Dyrektoriat E – programy i projekty w Austrii, Danii,

Niemczech, Łotwie, na Litwie i Słowacji oraz w Szwecji i Anglii,

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.2. Komisja Europejska c.d.



Dyrekcja składa się z następujących dyrektoriatów:



Dyrektoriat F – programy i projekty w Belgii, Republice

Czeskiej, Estonii, Finlandii, Irlandii, Luksemburgu i

Hiszpanii,



Dyrektoriat G – programy i projekty na Cyprze, Malcie,

Węgrzech, w Grecji, we Włoszech i Niderlandach,



Dyrektoriat H – programy i projekty w Bułgarii

, POLSCE,

Portugalii, Rumunii, Słowenii i we Francji,



Dyrektoriat I – odpowiedzialny za kontrolę [w tym

kontrolę nad EFRR, Funduszem Spójności i ISPA]

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.2. Komisja Europejska c.d.



KE konsultuje z komitetami swoje decyzje

wykonawcze w zakresie polityki regionalnej.

Do najważniejszych komitetów – biorących

udział w procedurze konsultacyjnej spraw z

zakresu polityki regionalnej - należą:



Doradczy Komitet Rozwoju i

Restrukturyzacji Regionów [DKRiRR];



Doradczy Komitet Integracji Programów

Śródziemnomorskich [DKIPŚ].

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.3. Komitet Regionów



Komitet Regionów, KR

[Committee of the Regions, CoR],

którego pierwsze posiedzenie konstytuujące odbyło się 9 marca

1994 r. w Brukseli, jest wspólnotowym organem doradczym

ustanowionym na mocy Traktatu z Maastrichtu, który uzupełnił

postanowienia traktatu o ustanowieniu Wspólnot Europejskich

dodając art. 198a, 198b i 198c.



Artykuły te tworzą rozdział IV tytułu I części V [Instytucje

Wspólnoty] wspomnianego traktat. Zgodnie z art. 198a Komitet

Regionów składa się z reprezentantów władz regionalnych i

lokalnych wszystkich państw członkowskich.



W ramach KR

działa osiem komisji roboczych i cztery podkomisje.



KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.3. Komitet Regionów c.d.



Podstawowym zadaniem i uprawnieniem Komitetu
Regionów jest wydawanie

opinii dla Rady Unii

Europejskiej [Rada UE] i KE na drodze konsultacji

.



W układzie instytucjonalnym Unii to:

„Komitet Regionów jest najistotniejszym

organem o charakterze doradczym,
działającym w zakresie tylko i wyłącznie
polityki regionalnej”.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.3.

Komitet Regionów

c.d.



Prace w KR odbywają się w sześciu komisjach

tematycznych:



1. Polityki spójności terytorialnej – COTER;



2. Polityki gospodarczej i społecznej – ECOS;



3. Zrównoważonego rozwoju – DEVE;



4. Kultury, edukacji i badań naukowych – EDUC;



5. Konstytucjonalnych, sprawowania rządów w Europie

oraz przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i

sprawiedliwości – CONST;



6. Stosunków zewnętrznych i zdecentralizowanej

współpracy – RELEX.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.4.

Komitet Ekonomiczno Społeczny



Komitet Ekonomiczno-Społeczny, KE-S [Economic

and social Committee, ESC] jest organem podobnym do

omawianego wyżej Komitetu Regionów.



Jest ciałem doradczym, z którym w bardzo szeroki

zakresie muszą konsultować KE i Rada UE.



Traktat Rzymski wyszczególnił szereg dziedzin, w

których przed podjęciem dyrektyw i rozporządzeń

konsultacja jest obowiązkowa.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.4. Komitet Ekonomiczno Społeczny c.d.



Komitet Ekonomiczno-Społeczny tworzą przedstawiciele

różnych grup interesów całej wspólnoty. Członkowie są

podzieleni na trzy grupy:



grupa I reprezentująca pracodawców;



grupa II reprezentująca pracowników;



grupa III reprezentująca różne interesy, np. interesy

konsumentów, rolników, przedstawicieli wolnych

zawodów, pracowników akademickich, itp.



D. Leonard, „The Economist”, Przewodnik po Unii Europejskiej, Wydanie II, Wydawnictwo

Studio EMKA, Warszawa 2003, s.89

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.4. Komitet Ekonomiczno Społeczny
c.d.



Siedem sekcji Komitetu pokrywa szerokie
spektrum działań UE.



Jedna z nich – ECO – zajmuję się m.in..
Polityką regionalną i strukturalną Wspólnoty, a
przede wszystkim wykorzystaniem Funduszy
Strukturalnych i Funduszu Spójności.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.5. Europejski Bank Inwestycyjny



Europejski Bank Inwestycyjny, EBI
[European Investment Bank, EIB] z siedzibą
w Luksemburgu został utworzony 1
stycznia 1958 r. na mocy przepisów
traktatowych.



Ogólne postanowienia traktatowe
dotyczące EBI zawarte są w rozdziale V
tytułu I części V Traktatu o ustanowieniu
Wspólnoty Europejskiej

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.5. Europejski Bank Inwestycyjny

c.d.



Zgodnie z art.. 267 TWE, zadaniem EBI

jest „…przyczynianie się (…) do

zrównoważonego i stałego rozwoju

wspólnego rynku w interesie

Wspólnoty. W tym celu Bank, nie dążąc

do osiągnięcia zysków, udziela

pożyczek i gwarancji (…) we

wszystkich sektorach gospodarki”

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.5. Europejski Bank Inwestycyjny c.d.



W roku 2000 EBI I Komisja podpisały umowę o
współpracy, określającą, w jaki sposób środki
KE oraz kredyty EBI mogą się uzupełniać.



W ramach tej współpracy EBI pomaga w
przygotowaniu i realizacji programów rozwoju
regionalnego, wydaje opinie i przygotowuje
ekspertyzy dotyczące projektów regionalnych

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.5. Europejski Bank Inwestycyjny c.d.



EBI umożliwia finansowanie następujących

projektów we wszystkich sektorach gospodarki:



- projektów rozwoju regionów mniej rozwiniętych;



- projektów modernizacji lub przekształcenia

przedsiębiorstw lub rozwoju nowych działań;



- projektów mających znaczenie dla większej

liczby państw członkowskich, o rozmiarach lub

charakterze nie pozwalającym na ich całkowite

finansowanie różnymi środkami dostępnymi w

poszczególnych państwach członkowskich.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI STRUKTURALNEJ,

REGIONALNEJ I SPÓJNOŚCI

UNII EUROPEJSKIEJ



2.3.5. Europejski Bank Inwestycyjny c.d.



A. Wykonując swe zadania, Europejski Bank Inwestycyjny umożliwia

finansowanie programów inwestycyjnych w połączeniu ze wsparciem

funduszy strukturalnych i innych instrumentów finansowych Unii

Europejskiej.



B. Strukturę administracyjną EBI wyznacza sześć dyrekcji

generalnych, odpowiedzialnych za określony zakres spraw. Personel

administracyjny banku liczy ponad

900 osób

.



C. Są to następujące dyrekcje:

Dyrekcja Operacji Pożyczkowych

we Wspólnocie Europejskiej, Dyrekcja Operacji Pożyczkowych

w państwach trzecich, Dyrekcja Finansowa, Dyrekcja Studiów

Ekonomicznych i Finansowych, Dyrekcja Spraw Prawnych i

Dyrekcja Doradztwa Technicznego

.