Suwerenność i racja

stanu

Dr Arkady Rzegocki

SUWERENNOŚĆ



Termin związany z podmiotowością prawa
międzynarodowego – zdolność nabywania praw
i zaciągania zobowiązań międzynarodowych



Typologia

-

samowładność – niezależność od czynników
zewnętrznych (niepodległość – wolność „od”)

-

całowładność – normowanie wszytskich
stosunków wewnątrz państwa (suwerenność –
wolność „do”)

Suwerenność



Na rozumienie suwerenności
współcześnie wpływ mają:



Zwierzchność terytorialna



Niepodległość – wolny od ingerencji
ustrój polityczny, społeczny i gospodarczy



Możliwość współżycia z innymi
państwami/narodami

Suwerenność a integracyjne

procesy



Czy istnieje suwerenność całkowita?



Czy Polska wstępując do UE uszczupliła
swoją suwerenność?

Racja stanu



Uzasadnienie działania politycznego o
wyjątkowym, jednorazowym i
tymczasowym charakterze, którego
celem jest zapobieżenie zagrożeniu
istnienia wspólnoty politycznej.



Racja istnienia państwa



Zabezpieczenie żywotnych interesów
państwa (jego przetrwanie i rozwój)



Dla każdego państwa, w każdym
szczególnym momencie istnieje tylko
jeden idealny sposób działania, tylko
jedna idealna racja stanu.

Friedrich von Meinecke

Racja stanu – dzieje pojęcia



Machiavelli



Arcybiskup Giovanni della Casa, około
1525 rok



Francesco Guicciardini,



GovanniBotero, Della region di stato,
1589 rok

Racja stanu – dzieje pojęcia



Monarchie absolutne XVII i XVIII wiek



Kardynał Armand de Richelieu



Wiek XIX (Włochy, Niemcy, Hiszpania,
Polska)



Wiek XX



Okres międzywojenny



Po 1945 roku



Po 1981 roku

Obszary związane z pojęciem

racji stanu



Racja istnienia państwa



Bezpieczeństwo państwa i jego obywateli



Wyjątkowa sytuacja zagrożenia istnienia
wspólnoty politycznej



Racja stanu dotyczy napięcia
występującego pomiędzy wymaganiami
moralności a polityką



Realizm polityczny

Obszary związane z pojęciem

racji stanu



Oparcie polityki na zasadzie równowagi sił



Obiektywne okoliczności, które mąż stanu

musi brać pod uwagę, do których musi się

dostosować



Racja stanu rozumiana jako tajemna

sekretna wiedza dostępna jedynie nielicznym



Pretekst uzasadniający niecne czyny



Ochrona podstawowych interesów państwa

koniecznych do jego przetrwania i rozwoju

Racja stanu a interes

narodowy



Państwo



Naród

Specyfika polskiej racji stanu



Dwie tradycje:



Nowożytna



Klasyczna

Racja stanu Rzeczypospolitej

Polskiej?



Odbudowa i wzmocnienie ducha polskiego



Budowa państwa opartego o zasady:
wolności i sprawiedliwości



Wykorzystanie obecności w UE dla
poprawy tej organizacji i wzmocnienia
Polski



Wymiar sprawiedliwości, gospodarka,
bezpieczeństwo, infrastruktura

Racja stanu