„ZASADY SPORZĄDZANIA I PREZENTACJI
SPRAWOZDAŃ JEDNOSTKOWYCH WG MSR I
MSSF”
Prowadzący
Wojciech Pisarski
Biegły rewident
2
Komitet Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości
Powołanie - 1973 r.
• - porozumienie między zawodowymi organizacjami
księgowych (Australia, Kanada, Wielka Brytania,
Irlandia,
Stany Zjednoczone, Francja, Niemcy, Japonia,
Meksyk,
Holandia)
Zwiększenie ilości członków
• - wszystkie zawodowe organizacje księgowych
będące członkami międzynarodowej
federacji
księgowych (IFAC).
3:Cele
-
opracowywanie, zgodnie z interesem publicznym, zestawu
wysokiej
jakości,
zrozumiałych
i
możliwych
do
wyegzekwowania globalnych standardów rachunkowości,
których
zastosowanie
sprawi,
że
informacje
w
sprawozdaniach
finansowych
i
innych
formach
sprawozdawczości finansowej będą wysokiej jakości,
przejrzyste i porównywalne, aby w ten sposób pomóc w
podejmowaniu decyzji uczestnikom światowych rynków
kapitałowych i innym użytkownikom tych sprawozdań,
- promowanie stosowania i rygorystycznego przestrzegania
tych standardów,
- doprowadzenie do sytuacji, w której krajowe standardy
rachunkowości
i
Międzynarodowe
Standardy
Rachunkowości będą ze sobą zgodne i oparte na wysokiej
jakości rozwiązaniach.
4:Restrukturyzacja IASC
(01.04.2001 r.)
Komitet Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości (KMSR)
zmienił nazwę na
Rada Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości (RMSR)
Przyszłe Międzynarodowe Standardy
Rachunkowości przyjmują nazwę
Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej
5: Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Komisji Europejskiej w sprawie zasad rachunkowości
państw członkowskich UE
1. Rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego
nr 1606/2002
2. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 1725/2003
3. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 707/2004
4. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 2086/2004
5. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 2236/2004
6. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 2237/2004
7. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 2238/2004
8. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 211/2005
Rozporządzenie Komisji Europejskiej
9.
(udziały członkowskie w spółdzielniach)
nr 1073/2005
10. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 1751/2005
11. Rozporządzenie Komisji Europejskiej
nr 1864/2005
6:
ROZPORZĄDZENIE (WE)
NR 1606/2002
PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
I Rady
z dnia 19 lipca 2002 r.
w sprawie stosowania
międzynarodowych
standardów
rachunkowości
7: Istotne elementy
Rozporządzenia (WE) nr 1606/2002
Artykuł 2
Definicje
Do
celów
niniejszego
rozporządzenia
"międzynarodowe standardy rachunkowości"
będą oznaczały Międzynarodowe Standardy
Rachunkowości
(MSR),
Międzynarodowe
Standardy
Sprawozdawczości
Finansowej
(MSSF) 1 odnoszące się do nich Interpretacje
(interpretacje SKI -KMISF), kolejne zmiany do
tych standardów i odnoszących się do nich
interpretacji, przyszłe standardy i związane z
nimi interpretacje wydane lub przyjęte przez
Radę
Międzynarodowych
.
Standardów
Rachunkowości (RMSR).
8 Istotne elementy
Rozporządzenia (WE) nr 1606/2O Artykuł
3
Przyjęcie i stosowanie międzynarodowych
standardów rachunkowości
1. 1. Zgodnie z procedurą ustanowioną w
art. 6
ust. 2,
Komisja podejmuje decyzję w sprawie
stosowania we Wspólnocie
międzynarodowych
standardów rachunkowości
9 Istotne elementy
Rozporządzenia WE nr 1606/2002
Artykuł 4
Skonsolidowane sprawozdania finansowe spółek notowanych
w
obrocie publicznym.
Za każdy rok obrotowy rozpoczynający się w dniu 1 stycznia
2005 r. lub tej dacie, spółki regulowane prawem Państwa
Członkowskiego sporządzą swe skonsolidowane sprawozdania
finansowe zgodnie z międzynarodowymi standardami
rachunkowości przyjętymi zgodnie z procedurą ustanowioną
wart. 6 ust. 2 jeżeli, na dzień bilansowy, ich papiery
wartościowe były dopuszczone do obrotu na regulowanym
rynku każdego z Państw
Członkowskich w rozumieniu art. 1 .
ust. 13 dyrektywy Rady 93/22/EWG z dnia 10 maja 1993 r. w
sprawie usług inwestycyjnych w zakresie papierów
wartościowych.
10. Istotne
Rozporządzenia (WE) nr 1606/2002
Artykuł 5
Opcje w odniesieniu do rocznych sprawozdań finansowych
spółek, które nie są notowane w obrocie publicznym
Państwa Członkowskie mogą zezwolić lub wymagać:
a) aby spółki określone wart. 4 sporządzały swoje roczne
sprawozdania finansowe,
b) spółki inne niż te określone wart. 4 sporządzały swoje
skonsolidowane sprawozdania finansowe i/lub roczne
sprawozdania finansowe, zgodnie z międzynarodowymi
standardami rachunkowości przyjętymi zgodnie z
procedurą ustanowioną wart. 6 ust. 2.
11: Istotne elementy
Rozporządzenia (WE)
nr 1606/2002
Artykuł 9
Przepisy przejściowe
W drodze odstępstwa od przepisów art. 4, Państwa Członkowskie
mogą postanowić, iż wymagania art. 4 będą miały zastosowanie dla
każdego roku obrotowego rozpoczynającego się w styczniu 2007 r. lub
później w odniesieniu do spółek:
• a) których tylko dłużne papiery wartościowe są dopuszczone na
• rynek regulowany, każdego Państwa Członkowskiego w
• rozumieniu art. 1 ust. 13 dyrektywy 93/22/EWG; lub
b) których papiery wartościowe są dopuszczone do publicznego
obrotu w państwie nie będącym członkiem i które stosują w tym
celu,
standardy uznawane w skali międzynarodowej począwszy od roku
obrotowego, który rozpoczyna się przed opublikowaniem
niniejszego
rozporządzenia w Dzienniku Urzędowym Wspólnot
Europejskich.
16
Zmiany standardów
Rozporządzenia Komisji Europejskiej
Zmiany w rozporządzeniach
707
2086 2236 2237 2238 211
1751 1864
Nr
MSR
Nazwa
Standardy
wprowadzone
1725/2003
2004 2004 2004 2004 2004 2005 2005 2005
Nowe
wersje
Nr
rozp.
Wycofanie
Nr rozp.
Nowe
standardy
MSS
F 1
Zastosowanie
Międzynarodowych
Standardów
Sprawozdawczości
Finansowej po raz pierwszy
-
x
x
x
x
x
Rozp. Nr
707/2004
MSS
F 3
Połączenie jednostek gospodarczych
-
x
Rozp. Nr.
2236/2004
MSS
F 4
Umowy ubezpieczeniowe
-
Rozp. Nr
2236/2004
MSS
F 5
Aktywa inne niż aktywa obrotowe
przeznaczone do sprzedaży oraz
wykazywanie i ujawnianie informacji
o działalnościach zaprzestanych
-
Rozp. Nr
2236/2004
MSS
F 2
Płatności i wypłaty wynagrodzeń w
akcjach
-
Rozp. Nr
211/2005
Ponadto Rozporządzeniem Komisji Europejskiej nr
1073/2005
wprowadzono
interpretację
Rady
Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości „Udziały członkowskie w spółdzielniach
i podobne instrumenty”
17
Standardy w przygotowaniu do
zatwierdzenia
► MSSF 6 – Poszukiwanie i ocena zasobów mineralnych
MSSF 7 – Instrumenty finansowe ujawnianie (od
1.01.2007r.)
- zastępuje część MSR 32 i MSR 30
Interpretacje
► IFRIC 4 – Ustalenie czy umowa zawiera elementy leasingu
► IFRIC 5 – Prawa do udziałów wynikające z uczestnictwa w
funduszach
likwidacyjnych,
rekultywacyjnych
oraz
funduszach na naprawę środowiska
►IFRIC 6 – Zobowiązania powstające w sferze działalności
specyficznego rynku – zużyty
sprzęt elektryczny i elektroniczny
18
Standardy w przygotowaniu do
zatwierdzenia – cd
► Zmiany istniejących standardów i interpretacji
► MSR 39 – Instrumenty finansowe –
ujmowanie i wycena
►SIC 12 – Konsolidacja – jednostki specjalnego
przeznaczenia
►MSSF 3 – Połączenia jednostek
gospodarczych
►MSR 37 – Rezerwy, zobowiązania warunkowe
i aktywa warunkowe
►MSR 27 – Skonsolidowane i jednostkowe
sprawozdania finansowe
19: Istotne zmiany w polskim prawie
bilansowym
-
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. i zmianie ustawy o
rachunkowości (Dz. U. NR 145 Z 2004 R., POZ. 15350
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o zmianie ustawy o
rachunkowości oraz zmianie ustawy o biegłych
rewidentach i ich samorządzie
-
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i
warunkach wprowadzania instrumentów finansowych
do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach
publicznych,
art..
108
–
zmiany
ustawy
o
rachunkowości (Dz. U. Nr 194 z 2005 r. , poz. 1539
23:Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o zmianie ustawy o
rachunkowości
oraz
zmianie
ustawy
o
biegłych
rewidentach i ich samorządzie oraz art. 108 ustawy o
ofercie
publicznej
i
warunkach
wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu
obrotu oraz o spółkach publicznych (zmiany od
01.01.2005 r.). Podstawowe zmiany.
I. Zakres stosowania MSR
1. Zakres stosowania MSR w sprawozdaniach jednostkowych –
zmiana art. 45 – po ust. 1 dodaje się ust. 1a – 1c w
brzmieniu:
1 a. Sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych
dopuszczonych do publicznego obrotu lub do obrotu na jednym
z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru
Gospodarczego
i
emitentów
papierów
wartościowych
ubiegających się o ich dopuszczenie do publicznego obrotu lub
do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów
Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą być sporządzane
zgodnie z MSR.
c.d.
1a.Sprawozdania finansowe emitentów papierów
wartościowych
dopuszczonych,
emitentów
zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o
ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków
regulowanych krajów Europejskiego Obszaru
Gospodarczego mogą być sporządzanie zgodnie z
MSR.
1b.Sprawozdania finansowe jednostek wchodzących
w skład grupy kapitałowej, w której jednostka
dominująca
sporządza
skonsolidowane
sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR, mogą być
sporządzane zgodnie z MSR
1c. Decyzję w sprawie sporządzania sprawozdań
finansowych zgodnie z MSR, przez jednostki, o
których mowa w ust. 1 a oraz 1 b, podejmuje organ
zatwierdzający
.
24:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o
zmianie ustawy o rachunkowości oraz
zmianie ustawy o biegłych rewidentach
i ich samorządzie oraz art. 108 ustawy
o ofercie publicznej i warunkach
wprowadzania
instrumentów
finansowych
do
zorganizowanego
systemu obrotu oraz o spółkach
publicznych (zmiany od 01.01.2005 r.).
Podstawowe
zmiany.
I.Zakres
stosowania MSR
1.Zakres stosowania MSR w
sprawozdaniach skonsolidowanych –
zmiana art. 55 po ust. 6 dodaje się ust. 6a-
6d w brzmieniu:
6 a. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe
emitenetów
papierów
wartościowych
dopuszczonych do publicznego obrotu oraz banków
sporządza się zgodnie z MSR.
6 a. Skonsolidowane sprawozdania finansowe
emitentów papierów wartościowych oraz banków
sporządza się zgodnie z MSR.
6 b. Skonsolidowane sprawozdania finansowe
emitentów papierów wartościowych ubiegających
się o ich dopuszczenie do publicznego obrotu lub
do obrotu na jednym z rynków regulowanych
krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego
mogą być sporządzane zgodnie z MSR.
6 b. Skonsolidowane sprawozdania finansowe
emitentów
papierów
wartościowych
zamierzających ubiegac się o ich dopuszczenie do
obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów
Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą być
sporządzane zgodnie z MSR.
6 c. Skonsolidowane sprawozdania
finansowe jednostek wchodzących w
skład grupy kapitałowej, w której
jednostka
dominująca
wyższego
szczebla sporządza zgo
6 d. Decyzję w sprawie sporządzania
skonsolidowanych sprawozdań
finansowych zgodnie z MSR, przez
jednostki, o których mowa w ust. 6b i
6c, podejmuje organ zatwierdzający
jednostki dominującej”
25:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004r. o zmianie ustawy o
rachunkowości oraz zmianie ustawy o biegłych
rewidentach
i
ich
samorządzie
(zmiany
od
01.01.2005r.)
Podstawowe zmiany:
I. Zakres stosowania MSR cd.
3.Zakres stosowania MSR w skonsolidowanych
sprawozdaniach emitentów dłużnych papierów
wartościowych – Art.2.
1.Skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów
wyłącznie dłużnych papierów wartościowych
dopuszczonych do publicznego obrotu lub do obrotu
na
jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego
Obszaru
Gospodarczego:
1)Mogą być sporządzane zgodnie z Międzynarodowymi
Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami
Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi
interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji
Europejskiej, począwszy od roku obrotowego rozpoczynającego
się w 2005r.;
2)Sporządza się zgodnie z Międzynarodowymi Standardami
Rachunkowości,
Międzynarodowymi
Standardami
Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi
interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji
Europejskiej, począwszy od roku obrotowego rozpoczynającego
się w 2007r.
1. Decyzję w sprawie sporządzenia skonsolidowanych sprawozdań
finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami
Rachunkowości,
Międzynarodowymi
Standardami
Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi
z nimi
interpretacjami ogłoszonymi w formie
rozporządzeń
Komisji Europejskiej, podejmuje organ zatwierdzający jednostki
dominującej.
26
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004r. o zmianie ustawy o
rachunkowości oraz zmianie ustawy o biegłych
rewidentach i ich samorządzie (zmiany od 01.01.2005r.)
Podstawowe zmiany
II.
Wprowadzenie do przepisów MSR
oraz ustawy o rachunkowości jako
uzupełnienia do MSR
- jednostki sporządzające sprawozdania
finansowe zgodnie z MSR, MSSF oraz
związanymi z nimi interpretacjami,
ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji
Europejskiej, stosują przepisy ustawy oraz
przepisy wykonawcze wydane na jej
podstawie, w zakresie nieuregulowanym w
MSR
III.
Inne zmiany
- wprowadzenie sankcji karnych za
prowadzenie
działalności
usługowego
prowadzenia
ksiąg
bez
wymaganych
uprawnień oraz za brak ubezpieczeń
- wprowadzenie delegacji dla Ministra
Finansów w sprawie wydania rozporządzeń
dotyczących
sprawozdań
funduszy
inwestycyjnych
27
Uregulowania ustawy o rachunkowości
obowiązujące jednostki sporządzające
sprawozdania finansowe zgodnie z MSR
► Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
►
Zasady
dokumentowania
zdarzeń
gospodarczych
► Zasady inwentaryzacji
► Sporządzanie sprawozdania z działalności
spółki
► Badanie, zatwierdzenie i ogłaszanie
sprawozdań finansowych
► Ochrona danych
► Odpowiedzialność karna
28: Wymogi stosowania MSR
► Zasada jednego sprawozdania
►
Dokonanie
wyboru
zasad
prowadzenia
ksiąg przez organ zatwierdzający
sprawozdanie
29:
Podsumowanie
Stosowanie MSR w Polsce
1.MSR / MSSF jako podstawowe sporządzania
sprawozdań skonsolidowanych mają obowiązek
stosować banki oraz jednostki dominujące, jeżeli
ich akcje znajdują się w publicznym obrocie.
2.MSR / MSSF, jako podstawę sporządzenia
sprawozdań jednostkowych mogą stosować
jednostki, których papiery wartościowe znajdują
się w publicznym obrocie oraz ich jednostki
podporządkowane lub jednostki ubiegające się o
ich dopuszczenie, o ile stosowną uchwałę w tym
zakresie podejmuje organ zatwierdzający. (c.d)
3.Inne jednostki jako podstawę
sporządzania sprawozdań mają
obowiązek przyjąc ustawę o
rachunkowości, a MSR / MSSF
mogą stosować wyłącznie w
przypadku gdy ustawa nie
reguluje danego zagadnienia.
30
Podsumowanie
Problemy stosowania MSR
► Zakres przedmiotowy stosowania MSR
► Kompetencje w zakresie interpretacji
transakcji opartych o lokalne prawo
► Wyniki finansowe i ich podział –
dyspozycyjność kapitałów wg uregulowań
kodeksu
spółek handlowych
► Wiarygodność ksiąg rachunkowych oraz
sprawozdań finansowych i ich rewizji na tle
wyników raportu Banku Światowego
Wycena rzeczowych aktywów trwałych na potrzeby
sporządzenia pierwszych sprawozdań finansowych
według Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej
I. Wprowadzenie
W niniejszym opracowaniu zostaną przedstawione prawidłowe
procesy przekształcenia sprawozdań w obszarze rzeczowego
majątku trwałego na potrzeby MSSF, w szczególności
zastosowanie w praktyce dozwolonej przez standardy
możliwości jednorazowej wyceny majątku wg wartości
godziwych.
W dalszej kolejności zostaną pokazane:
- dodatkowe korekty, które pomimo zastosowania wyceny wg
wartości
godziwych są niezbędne, aby sprawozdanie można uznać za
zgodne z
MSSF;
- zasady wyceny aktywów trwałych w kolejnych okresach
sprawozdawczych.
I.
Wycena majątku wg wartości godziwej
Dlaczego wycena wg wartości godziwej?
Na dzień przejścia na MSSF każda jednostka musi
zweryfikować
wartość
rzeczowego
majątku
trwałego ujętą w księgach i odpowiednio ją
skorygować do poziomu takiego, jaki byłby
ustalony gdyby MSSF/MSR były stosowane od
zawsze, czyli od dnia nabycia najstarszego
składnika majątku. Ten wymóg dotyczy nie tylko
wyceny (to jest krok następny), ale także
identyfikacji i rozpoznania środków trwałych. Może
się bowiem okazać, że w rejestrze środków
trwałych są pozycje, które nie spełniają warunków
rzeczowego
majątku
trwałego,
a
brakuje
składników majątku które się tam powinny znaleźć.
Częsta też będzie sytuacja, gdy w momencie
przejścia na MSSF dotychczasowe
środki trwałe
będą ulegały łączeniu i / lub podziałowi
Etapy
niezbędne
do
prawidłowej
wyceny
majątku
Aby wycenić majątek zgodnie z wymogami MSSF
należy wykonać następujące działania (etapy):
1. dokonać analizy posiadanego majątku trwałego
(nie tylko ujętego w rejestrze środków trwałych) i
na tej bazie na nowo „zdefiniować” środki trwałe
(czyli co będziemy wyceniać);
2. wycenić majątek wg wartości godziwej;
3. przeprowadzić testy na utratę wartości;
4. wprowadzić nowe wartości do ewidencji;
5. ustalić przewidywany okresu użytkowania
poszczególnych
składników majątku oraz ich wartości końcowej
(rezydualnej);
6. prowadzić pełną ewidencję zmian w majątku w
latach 2004 i 2005 zgodnie z MSSF.
Metoda odtworzeniowa, czyli zamortyzowanego kosztu
polega na ustaleniu, jaki jest koszt wytworzenia
nowego,
identycznego
składnika
majątku
oraz
określenie
stopnia
zużycia
składnika
majątku
wykorzystywanego przez jednostkę. Zastosowanie tej
metody pokazuje poniższy przykład:
Przykład 1 Zastosowanie metody odtworzeniowej
(zamortyzowany koszt)
Założenia:
środek trwały – maszyna;
wartość netto na 1 stycznia 2004r - 0 zł;
przewidywany okres dalszej eksploatacji (k) – 4 lata;
cena rynkowa nowego urządzenia wraz z kosztami
montażu (Wr) – 300.000 zł;
• okres użytkowania urządzenia nowego w normalnych
warunkach (t) – 10 lat.
Ustalenie wartości odtworzeniowej:
współczynnik korygujący z tytułu zużycia
przy założeniu, że zużycie jest funkcją
liniową czasu (wz) wynosi 4/10 = 0,4;
wartość odtworzeniowa (Wo) wynosi
300.000 x 0,4 = 120.000 zł;
roczna
stopa
amortyzacji
przy
planowanym okresie użytkowania maszyny
ocenionym na 4 lata wynosi 25%;
roczna amortyzacja maszyny wycenionej
metodą odtworzeniową wynosi 30.000zł.
Ustalenie przewidywanych okresów użytkowania i
wartości końcowych
Po ustaleniu nowych wartości początkowych (wartość brutto)
ustalonych jako :zakładany koszt”) i ich wprowadzeniu do
ewidencji konieczne jest ustalenie nowych przewidywanych
okresów użytkowania środków trwałych. Teoretycznie nie
powinno tu być różnic do ustawy o rachunkowości, w praktyce
natomiast często może się okazać, że ten okres będzie się różnił
od dotychczasowego.
Nowo ustalone stawki powinny być wprowadzone do rejestru
środków trwałych tak, aby wartość poszczególnych składników
majątku trwałego umorzyła się do zera w
czasie, w jakim
dany składnik majątku będzie generował korzyści
ekonomiczne dla jednostki.
Powyżej stwierdzono, że poszczególne składniki majątku
powinny się umorzyć do zera. W większości wypadków
będzie to prawidłowe założenie, natomiast może się
okazać, że niektóre pozycje mają znaczącą wartość
końcową ( rezydualną), czyli koniec okresu ich
ekonomicznej przydatności dla danej jednostki ich
wartości rynkowa jest istota.
Przykład 2 Wartość końcowa
Założenia:
środek trwały – nowy samochód
osobowy marki X;
wartość brutto na 1 stycznia 2004r.
– 90.000 zł;
przewidywany okres użytkowania –
3 lata;
obecna cena rynkowa trzyletniego
samochodu marki X = 36.000 zł.
Ustalenia rocznej amortyzacji:
wartość brutto 90.000 zł;
wartość końcowa 36.000 zł;
wartość podlegająca amortyzacji
54.000 zł (90.000 – 36.000);
stawka
amortyzacji
33,33%
(wykorzystywany w firmie przez 3
lata);
roczny koszt amortyzacji = 18.000
zł (54.000 zł * 33,33%).