Programowanie obciążeń
wysiłkowych w piłce
nożnej na podstawie
badań diagnostycznych
Dariusz Śledziewski
Akademia Wychowania Fizycznego
w Warszawie, Zakład Teorii Sportu
Tabela 1. Materiał badawczy
Wiek Wysokość ciałaMasa ciałaTkanka tłuszcz.
lata
cm
kg
%
B.P. obrońca
28
185
83,6
14,5
B.G
pomocnik
25
176
77,5
15,5
B.M. pomocnik
22
173
71
11,3
B.M. pomocnik
30
184
78,6
13,7
B.B. obrońca
21
184
76,8
10,2
G.V. napastnik
21
172
71,6
11,2
H.P
pomocnik
31
184
89
17,7
J.A.
pomocnik
25
182
79,5
13,1
J.M. obrońca
29
186
87,7
17,1
K.A. pomocnik
23
180
73,7
9,5
Ł.W. pomocnik
20
186
86,3
12,9
M.J. napastnik
32
178
68,7
9,6
M.P. obrońca
28
184
86,7
15,7
P.Ł.
napastnik
20
178
73,8
8,9
P.M. pomocnik
25
176
68,6
8,9
P.J.
pomocnik
36
176
74,9
15,7
R.D. pomocnik
31
180
79,2
13,7
S.A. bramkarz
31
181
80,6
16,2
S.P.
pomocnik
30
183
76
10,6
V.R. pomocnik
26
180
71,9
11,8
W.M. obrońca
22
186
89.5
15,3
26,48
180,67
77,79
13,00
4,59
4,31
6,30
2,80
Średnia
SD
Inicjały
Pozycja na
boisku
Budka
0
2
4
6
8
10
12
9
11
13
15
17
19 k m/h
80
#ADR!
HR (ud/min)
Log. (HR (ud/min))
Wielom. (#ADR!)
W badaniach uczestniczyło 21 piłkarzy I
ligowego zespołu (tab. 1).
Zawodnicy wykonali:
•- test PPA (progu przemian beztlenowych)
na bieżni mechanicznej; zawodnicy
wykonywali bieg z progresją prędkości co 3
min. z następującymi prędkościami: 9, 11,
13, 15, 17, 19 km/h. W każdych ostatnich
20 s trzy minutowego biegu oraz w 3, 5 i 7
min restytucji pobierano krew z opuszki
palca w celu oznaczenia stężenia kwasu
mlekowego (LA). Przez cały cykl badań
rejestrowano wartość tętna (HR).
- dokonano oceny zawartości tkanki
tłuszczowej w organizmie przy
wykorzystaniu aparatu Futrex 6100 XL.
Metody badań
Inicjały 105% Vprog. Vprog. 90%Vprog. 80% Vprog.
G.V.
15,5
14,8
13,3
11,8
B.P.
14,2
13,5
12,2
10,8
J .A.
14,2
13,5
12,2
10,8
J .M.
14,2
13,5
12,2
10,8
P.J .
13,9
13,2
11,9
10,6
K.A.
13,9
13,2
11,9
10,6
S.P.
13,8
13,1
11,8
10,5
Ł.W.
13,7
13,0
11,7
10,4
W.M.
13,5
12,9
11,6
10,3
H.P.
13,4
12,8
11,5
10,2
R.D.
13,2
12,6
11,3
10,1
B.M.
13,1
12,5
11,3
10,0
P.Ł.
13,1
12,5
11,3
10,0
S.A.
13,1
12,5
11,3
10,0
M.J .
13,1
12,5
11,3
10,0
B.M.
12,9
12,3
11,1
9,8
M.P.
12,5
11,9
10,7
9,5
V.R.
12,4
11,8
10,6
9,4
B.G.
12,1
11,5
10,4
9,2
B.B.
11,6
11,0
9,9
8,8
P.M.
10,6
10,1
9,1
8,1
Średnia
13,24
12,60
11,34
10,08
SD
1,04
1,00
0,90
0,80
Tabela 2. Prędkości biegu dla różnych poziomów
treningu wytrzymałości.
Tabela 3. Podział na grupy
treningowe w zależności od
prędkości progowej biegu.
Grupy
treningo
we
Średnia
wartość
treningowa
Vprog. (km/h)
Max. i min.
Vprog. (km/h)
Liczba
zawodników w
grupie
I
14,5
14,8-14,2
2
II
13,3
13,5-12,8
9
III
12,3
12,6-11,8
8
IV
11,0*
11,5-9,0
6
Inicjały
HR max
HR dla 105%
Vprog.
%HRmax dla
105% Vprog.
HR dla
Vprog.
%HRmax
dla Vprog.
HR dla 90%
Vprog.
%HRmax dla
90% Vprog.
HR dla 80%
Vprog.
%HRmax
dla 80%
Vprog.
G.V.
206
190
92
185
90
179
87
172
83
B.P.
187
158
84
153
82
146
78
134
72
J .A.
196
178
91
175
89
163
83
152
78
J .M.
186
175
94
175
94
165
89
160
86
P.J .
178
165
93
160
90
148
83
137
77
K.A.
192
179
93
178
93
168
88
158
82
S.P.
186
162
87
158
85
147
79
141
76
Ł.W.
201
185
92
180
90
171
85
162
81
W.M.
201
175
87
165
82
155
77
146
73
H.P.
184
169
92
167
91
155
84
145
79
R.D.
180
172
96
165
92
157
87
149
83
B.M.
197
168
85
160
81
150
76
135
69
P.Ł.
195
182
93
180
92
175
90
170
87
S.A.
202
191
95
188
93
178
88
170
84
M.J .
197
186
94
170
86
165
84
156
79
B.M.
208
193
93
190
91
185
89
178
86
M.P.
179
167
93
160
89
155
87
146
82
V.R.
196
171
87
168
86
162
83
155
79
B.G.
202
175
87
168
83
156
77
142
70
B.B.
191
169
88
165
86
158
83
145
76
P.M.
196
166
85
160
82
154
79
148
76
Średnia 193,33
175,05
90,57
170,00
87,96
161,52
83,55
152,43
78,84
SD
8,82
9,87
3,61
10,46
4,19
11,14
4,36
12,65
5,28
Tabela 4. Wartości tętna dla programowanie
treningu w różnych zakresach intensywności
Rycina 1. Tętna progowe jednorodnej
grupy treningowej
135
140
145
150
155
160
165
170
175
180
B.P.
J.A. J.M. P.J. K.A. S.P. Ł.W. W.M. H.P.
Tabela 5. Program
wytrzymałościowych obciążeń
treningowych piłkarzy nożnych
Grupy
treningo
we
Trening
regeneracyjn
y (80%
Vprog.)
Trening
tlenowy niskiej
intensywności
(90% Vprog.)
Trening
tlenowy
wysokiej
intensywności
(Vprog.)
Trening
tlenowo-
beztlenowy
(105%
Vprog.)
km/h
1000
m
(min,
s)
km/h
1000 m
(min,
s)
km/h
1000 m
(min,
s)
km/
h
1000
m
(min,
s)
I
11,
6
5’10
”
13,0 4’37” 14,5
4’12”
15,
2
3’57
”
II
10,
7
5’35
”
12,0 5’00” 13,3
4’31”
14,
0
4’17
”
III
9,8
6’09
”
‘11,
1
5’24” 12,3
4’52”
12,
9
4’39
”
IV
8,8
6’44
”
9,9
6’04” 11,0
5’27”
11,
6
5’10
”
Program kształtującego treningu
tlenowego
(podokres przygotowania ogólnego)
Czas trwania
4-5 tygodni
Częstotliwość
3-5 razy w MC
Objętość jednostki
treningowej
8-12 km
Liczba powtórzeń w
treningu wysokiej
intensywności
3-4 x 12-15 min.
Liczba powtórzeń w
treningu niskiej
intensywności
2-3 x 15-20 min.
Trening regeneracyjny
20-30 min. po
obciążeniach
startowych
Program podtrzymującego treningu
tlenowego
(podokres przygotowania specjalnego,
okres startowy)
Czas trwania
17-19 tygodni
Częstotliwość
1-2 x w MC
Objętość jednostki
treningowej
4-8 km
Liczba powtórzeń w
treningu wysokiej
intensywności
2-3 x 12-15 min.
Liczba powtórzeń w
treningu niskiej
intensywności
1-2 x 15-20 min.
Trening regeneracyjny
20-30 min. po
meczach
mistrzowskich
WNIOSKI
• Badania diagnostyczne są merytoryczną
przesłanką doskonalenia metodyki treningu
w sporcie wyczynowym.
• Trening sprawności fizycznej w grach
zespołowych wymaga „indywidualizacji”, co
w rozwiązaniach praktycznych powinno
przejawiać się w podziale zespołu na
jednorodne – co do możliwości wysiłkowych
– grupy treningowe.