Problemy globalizacji i jej wpływ na
Problemy globalizacji i jej wpływ na
sytuację zdrowotną w Polsce
sytuację zdrowotną w Polsce
Globalizacja
Globalizacja
proces przemian we wszystkich dziedzinach życia
proces przemian we wszystkich dziedzinach życia
społecznego i gospodarczego świata, przynoszący w
społecznego i gospodarczego świata, przynoszący w
efekcie końcowym, zarówno wyzwania jak i
efekcie końcowym, zarówno wyzwania jak i
zagrożenia również w zakresie zdrowia publicznego.
zagrożenia również w zakresie zdrowia publicznego.
Globalizacja
Globalizacja
Charakteryzuje się swobodą przepływu pomiędzy
Charakteryzuje się swobodą przepływu pomiędzy
krajami:
krajami:
Informacji
Informacji
Towarów
Towarów
Kapitału
Kapitału
Ludzi
Ludzi
Usług
Usług
„
„
Globalna Wioska”
Globalna Wioska”
Negatywną cechą globalizacji
Negatywną cechą globalizacji
jest spadek poczucia bezpieczeństwa obywateli z
jest spadek poczucia bezpieczeństwa obywateli z
powodu nacisku korporacji międzynarodowych na
powodu nacisku korporacji międzynarodowych na
lokalną politykę społeczno- gospodarczą
lokalną politykę społeczno- gospodarczą
Alterglobalizm
Alterglobalizm
Zdrowie jest
Zdrowie jest
Wartością
Wartością
, dzięki której jednostka lub grupa może
, dzięki której jednostka lub grupa może
realizować swoje aspiracje i potrzebę osiągania
realizować swoje aspiracje i potrzebę osiągania
satysfakcji oraz zmieniać środowisko i radzić sobie w nim;
satysfakcji oraz zmieniać środowisko i radzić sobie w nim;
Zasobem (bogactwem
Zasobem (bogactwem
) dla społeczeństwa,
) dla społeczeństwa,
gwarantującym jego rozwój społeczny i ekonomiczny;
gwarantującym jego rozwój społeczny i ekonomiczny;
tylko zdrowe społeczeństwo może tworzyć dobra
tylko zdrowe społeczeństwo może tworzyć dobra
materialne i kulturowe, rozwijać się, osiągać odpowiednią
materialne i kulturowe, rozwijać się, osiągać odpowiednią
jakość życia;
jakość życia;
Środkiem
Środkiem
do osiągnięcia lepszej jakości życia.
do osiągnięcia lepszej jakości życia.
WHO - ZdW 2000
WHO - ZdW 2000
Definicja zdrowia publicznego
Definicja zdrowia publicznego
Zorganizowany wysiłek społeczeństwa w celu ochrony
Zorganizowany wysiłek społeczeństwa w celu ochrony
zdrowia, promowania i przywracania zdrowia ludzi.
zdrowia, promowania i przywracania zdrowia ludzi.
Programy, świadczenia i instytucje z nim związane
Programy, świadczenia i instytucje z nim związane
ukierunkowane są na potrzeby zdrowotne populacji
ukierunkowane są na potrzeby zdrowotne populacji
jako
jako
całości.
całości.
Działania z zakresu zdrowia publicznego zmieniają
Działania z zakresu zdrowia publicznego zmieniają
się w miarę zmian technologii i wartości społecznych,
się w miarę zmian technologii i wartości społecznych,
lecz cele pozostają te same, zmniejszenie
lecz cele pozostają te same, zmniejszenie
przedwczesnych zgonów oraz stanów powodujących
przedwczesnych zgonów oraz stanów powodujących
cierpienia i niepełnosprawność
cierpienia i niepełnosprawność
”.
”.
wg komisji Fundacji Milbank (1976)
wg komisji Fundacji Milbank (1976)
Definicja zdrowia publicznego
Definicja zdrowia publicznego
Zdrowie publiczne to nauka i sztuka zapobiegania
Zdrowie publiczne to nauka i sztuka zapobiegania
chorobom, przedłużania życia i promowania
chorobom, przedłużania życia i promowania
zdrowia poprzez zorganizowane wysiłki
zdrowia poprzez zorganizowane wysiłki
społeczeństwa.
społeczeństwa.
The Acheson Report (1988
The Acheson Report (1988
)
)
Koncepcja zdrowia publicznego
Koncepcja zdrowia publicznego
zakłada zdrowie i szczęście grup społecznych,
zakłada zdrowie i szczęście grup społecznych,
jakkolwiek zakłada też, że w imię interesu
jakkolwiek zakłada też, że w imię interesu
społeczeństwa mogą ucierpieć jednostki.
społeczeństwa mogą ucierpieć jednostki.
Działania na rzecz zdrowia publicznego są
Działania na rzecz zdrowia publicznego są
wielorakie i złożone:
wielorakie i złożone:
-
-
Zapewnienie wystarczającej ilościowo i jakościowo
Zapewnienie wystarczającej ilościowo i jakościowo
żywności
żywności
-
-
Czystej wody do picia
Czystej wody do picia
-
-
Urządzeń sanitarnych
Urządzeń sanitarnych
-
-
Planowanie rodziny
Planowanie rodziny
-
-
Zapewnienie szczepień ochronnych przeciw
Zapewnienie szczepień ochronnych przeciw
najważniejszym chorobom zakaźnym
najważniejszym chorobom zakaźnym
Najczęstsze przyczyny (czynniki ryzyka)
Najczęstsze przyczyny (czynniki ryzyka)
zagrożeń dla zdrowia w skali globalnej
zagrożeń dla zdrowia w skali globalnej
:
:
niedożywienie, żywienie jakościowo niewłaściwe
niedożywienie, żywienie jakościowo niewłaściwe
zanieczyszczona woda spożywcza i dla celów
zanieczyszczona woda spożywcza i dla celów
higienicznych, złe warunki sanitarne,
higienicznych, złe warunki sanitarne,
nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej
nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej
niewłaściwe zachowanie seksualne
niewłaściwe zachowanie seksualne
alkohol – choroby i wypadki
alkohol – choroby i wypadki
praca zawodowa – choroby i wypadki
praca zawodowa – choroby i wypadki
Najczęstsze przyczyny (czynniki ryzyka)
Najczęstsze przyczyny (czynniki ryzyka)
zagrożeń dla zdrowia w skali globalnej cd :
zagrożeń dla zdrowia w skali globalnej cd :
palenie tytoniu
palenie tytoniu
choroby związane z otyłością (zwłaszcza
choroby związane z otyłością (zwłaszcza
nadciśnienie tętnicze, cukrzyca)
nadciśnienie tętnicze, cukrzyca)
hipokinezja
hipokinezja
narkomanie, lekomanie
narkomanie, lekomanie
zanieczyszczenia chemiczne powietrza
zanieczyszczenia chemiczne powietrza
atmosferycznego
atmosferycznego
Zdrowie staje się w coraz większym stopniu
Zdrowie staje się w coraz większym stopniu
towarem ale postępujące powszechnie procesy
towarem ale postępujące powszechnie procesy
demokratyzacji przynoszą wzrost nacisków na
demokratyzacji przynoszą wzrost nacisków na
równość prawa do ochrony zdrowia.
równość prawa do ochrony zdrowia.
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997r.
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997r.
Art 68
Art 68
1.
1.
Każdy ma prawo do ochrony zdrowia .
Każdy ma prawo do ochrony zdrowia .
2.
2.
Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji
Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji
materialnej władze publiczne zapewniają równy
materialnej władze publiczne zapewniają równy
dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej
dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej
finansowanej ze środków publicznych. Warunki i
finansowanej ze środków publicznych. Warunki i
zakres udzielania świadczeń określa ustawa.
zakres udzielania świadczeń określa ustawa.
Procesy wpływające na zdrowie publiczne
Procesy wpływające na zdrowie publiczne
Przemiany demograficzne –
Przemiany demograficzne –
geriatryzacja ,
geriatryzacja ,
migracja.
migracja.
Sytuacja ekologiczna –
Sytuacja ekologiczna –
urbanizacja, wzrost ilości
urbanizacja, wzrost ilości
zanieczyszczeń środowiskowych.
zanieczyszczeń środowiskowych.
•
•
Rozwój ekonomiczny -
Rozwój ekonomiczny -
globalizacja mechanizmów
globalizacja mechanizmów
rynkowych- megaprzedsiębiorstwa, bezrobocie.
rynkowych- megaprzedsiębiorstwa, bezrobocie.
•
•
Rosnąca sfera ubóstwa -
Rosnąca sfera ubóstwa -
rozwarstwienie pomiędzy
rozwarstwienie pomiędzy
bogatymi a biednymi krajami.
bogatymi a biednymi krajami.
•
•
Tempo rozwoju, konflikty, zachowanie pokoju,
Tempo rozwoju, konflikty, zachowanie pokoju,
katastrofy -
katastrofy -
rosnąca liczba ofiar i uchodźców
rosnąca liczba ofiar i uchodźców
Procesy wpływające na zdrowie publiczne
Procesy wpływające na zdrowie publiczne
Zmiany struktury społecznej -
Zmiany struktury społecznej -
zmieniająca się rola i
zmieniająca się rola i
funkcje kobiet, rosnąca siła globalnych ruchów
funkcje kobiet, rosnąca siła globalnych ruchów
społecznych, wzrost sieci ruchów samopomocowych,
społecznych, wzrost sieci ruchów samopomocowych,
demokratyzacja społeczeństwa, prawo do ochrony
demokratyzacja społeczeństwa, prawo do ochrony
zdrowia.
zdrowia.
Rozwój technologiczny -
Rozwój technologiczny -
sieci komunikacji masowej z
sieci komunikacji masowej z
istotnym potencjalnym wpływem na skalę i tempo
istotnym potencjalnym wpływem na skalę i tempo
rozpowszechniania i wymiany informacji, styl życia i
rozpowszechniania i wymiany informacji, styl życia i
zachowania człowieka.
zachowania człowieka.
Podwójne obciążenie -
Podwójne obciążenie -
stare i nowe choroby oraz
stare i nowe choroby oraz
zagrożenia zdrowotne
zagrożenia zdrowotne
Ochrona zdrowia
Ochrona zdrowia
-
-
całokształt wielosektorowych działań
całokształt wielosektorowych działań
chroniących, umacniających i przywracających
chroniących, umacniających i przywracających
zdrowie przez:
zdrowie przez:
-
-
kształtowanie środowiska;
kształtowanie środowiska;
-
-
kształtowanie prozdrowotnych zachowań;
kształtowanie prozdrowotnych zachowań;
-
-
opiekę zdrowotną.
opiekę zdrowotną.
Opieka zdrowotna
Opieka zdrowotna
-
-
działania ukierunkowane na zapobieganie
działania ukierunkowane na zapobieganie
chorobom, diagnoza i leczenie oraz rehabilitacja.
chorobom, diagnoza i leczenie oraz rehabilitacja.
Opieka medyczna wysokospesjalistyczna
Opieka medyczna wysokospesjalistyczna
-
-
Działania diagnostyczno-lecznicze
Działania diagnostyczno-lecznicze
Miejsce i rola opieki zdrowotnej jest podstawowym
Miejsce i rola opieki zdrowotnej jest podstawowym
miernikiem charakteryzującym obowiązujący w danym
miernikiem charakteryzującym obowiązujący w danym
społeczeństwie system wartości.
społeczeństwie system wartości.
J.Leowski
J.Leowski
W wielu społeczeństwach opieka zdrowotna jest dobrem
W wielu społeczeństwach opieka zdrowotna jest dobrem
wspólnym, publicznym. Udzielenie pomocy leczniczej lub
wspólnym, publicznym. Udzielenie pomocy leczniczej lub
profilaktycznej komukolwiek z potrzebujących jest korzystne
profilaktycznej komukolwiek z potrzebujących jest korzystne
zarówno dla danej osoby, jak i dla ogółu społeczeństwa.
zarówno dla danej osoby, jak i dla ogółu społeczeństwa.
Zgodnie z powyższą zasadą solidaryzmu opieka zdrowotna
Zgodnie z powyższą zasadą solidaryzmu opieka zdrowotna
jest świadomie finansowana przez młodych dla starych, przez
jest świadomie finansowana przez młodych dla starych, przez
bogatych dla biednych, przez zdrowych dla chorych, tak aby
bogatych dla biednych, przez zdrowych dla chorych, tak aby
wszyscy, którzy opieki potrzebują mogli ją otrzymać.
wszyscy, którzy opieki potrzebują mogli ją otrzymać.
J.Leowski
J.Leowski
Nowoczesna opieka zdrowotna wymaga
Nowoczesna opieka zdrowotna wymaga
zapewnienia priorytetu
zapewnienia priorytetu
promocji zdrowia i zapobiegania nad działaniami
promocji zdrowia i zapobiegania nad działaniami
naprawczymi (leczniczymi),
naprawczymi (leczniczymi),
opieki ambulatoryjnej nad szpitalną,
opieki ambulatoryjnej nad szpitalną,
całościowej opieki kwalifikowanej sprawowanej przez
całościowej opieki kwalifikowanej sprawowanej przez
lekarza rodzinnego nad opieka specjalistyczną,
lekarza rodzinnego nad opieka specjalistyczną,
efektywnych i mniej kosztownych procedur
efektywnych i mniej kosztownych procedur
medycznych i leków nad droższymi o tej samej
medycznych i leków nad droższymi o tej samej
skuteczności
skuteczności
WHO 1990
WHO 1990
Zapotrzebowanie na opiekę zdrowotną
Zapotrzebowanie na opiekę zdrowotną
To odzwierciedlenie potrzeb zdrowotnych w świadomości
To odzwierciedlenie potrzeb zdrowotnych w świadomości
populacji i jednostki oraz oczekiwanie ich zaspokojenia w
populacji i jednostki oraz oczekiwanie ich zaspokojenia w
stopniu uznanym subiektywnie za możliwy, które zależy
stopniu uznanym subiektywnie za możliwy, które zależy
od
od
uwarunkowań:
uwarunkowań:
-
-
kulturowych
kulturowych
-
-
socjalnych
socjalnych
-
-
poziomu wiedzy nt. zdrowia
poziomu wiedzy nt. zdrowia
UWAGA:
UWAGA:
Ocena celowości aktywnego wkraczania w populację z
Ocena celowości aktywnego wkraczania w populację z
diagnostyką czynna. Uświadomienie potrzeb zdrowotnych
diagnostyką czynna. Uświadomienie potrzeb zdrowotnych
dotąd nieujawnionych.
dotąd nieujawnionych.
Nacisk na reformy w opiece zdrowotnej jest
Nacisk na reformy w opiece zdrowotnej jest
zjawiskiem globalnym wynikającym:
zjawiskiem globalnym wynikającym:
ze zmian demograficznych
ze zmian demograficznych
z postępu technologicznego
z postępu technologicznego
z realiów ekonomicznych
z realiów ekonomicznych
Interpretacja zdrowia jako dobra publicznego nie
Interpretacja zdrowia jako dobra publicznego nie
ma szans przeżycia w obecnym klimacie przemian
ma szans przeżycia w obecnym klimacie przemian
ekonomicznych i politycznych. Celem procesu
ekonomicznych i politycznych. Celem procesu
reform – wszędzie – jest, obok poprawy
reform – wszędzie – jest, obok poprawy
efektywności sektora publicznego, zwiększenie
efektywności sektora publicznego, zwiększenie
skali odpowiedzialności finansowej użytkowników
skali odpowiedzialności finansowej użytkowników
indywidualnych świadczeń zdrowotnych
indywidualnych świadczeń zdrowotnych
.
.
J.Leowski
J.Leowski
Ustalenie proporcji pomiędzy obciążeniem
Ustalenie proporcji pomiędzy obciążeniem
publicznym a indywidualnym na zdrowie
publicznym a indywidualnym na zdrowie
jest decyzja polityczna
jest decyzja polityczna
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ