Urazy - seminarium

Wstęp



Mnogie obrażenia ciała – uszkodzenie co
najmniej



2-ch okolic ciała, z których każde z osobna jest



wskazaniem do hospitalizacji.





Uraz wielonarządowy –uszkodzenie 2 lub wiecej
narządów w tej samej okolicy ciała. 



Uraz wielomiejscowy – liczne uszkodzenia tego
samego narządu

Urazy klatki

piersiowej .

1885 T.Billrot – “chirurg, który

spróbowałby zaszyć ranę serca,
straciłby szacunek swoich
kolegów”

 
1896 Rhen - 1sze

zaopatrzenie z
powodzeniem rany serca

Podział etiologiczny

urazów kl.p.
1. NIEPRZENIKAJACE

(70%)

-  urazy tępe: wypadki komunikacyjne, upadki z

wysokości, zgniecenia

-  urazy z wybuchu – trzy składowe: fala

uderzeniowa , fala termiczna, podmuch

2.Przenikające

(~20%):

            postrzały:

- pociskami o małej szybkości (<300m/s)

- pociskami o dużej szybkości ( >900m/s)
- pociskami z broni bezgwintowej

rany kłute / w tym rany z nadziania się

3.Inne:
-  jatrogenne

-  ciała obce

-  inhalacje ( płomień,

toksyny)

-  urazy ciśnieniowe

(nurkowanie,wysokość)

Interwencji

chirurgicznej wymaga

ok.15% pacjentów po

urazach klatki

piersiowej.

Postępowanie

zachowawcze w

urazie kl.p.

1.wypełnienie łożyska naczyniowego – krystaloidy
 
2.antybiotyki – przy urazach przenikajacych,

drenazu oplucnej

 3.wentylacja mechaniczna – respirator

4.postępowanie p.bólowe

Postępowanie p.bólowe

> miejscowe: blokada nerwów

międzyżebrowych

>lokalne: cewnik

zewnątrzoponowy

> ogólne: - dożylnie małe dawki
morfiny
- morfina w dawkach typowych
- PCA (patient controlled

analgesia) system “na życzenie”

Transport

pacjenta z

drenem w

opłucnej



najbezpieczniej jest z
drenażem biernym i butlą
drenażowa poniżej poziomu
klatki piersiowej

Urazy klatki

piersiowej.

1.        urazy tępe kl.p.
2.        urazy otwarte kl.p.
3.        urazy płuca
4.        tępe urazy serca
5.        otwarte urazy serca
6.        uszkodzenia osierdzia
7.        urazy aorty i dużych naczyń
8.        urazy przełyku
 

Urazy

towarzyszące:



-          w ok.40% układ kostny



-          w ok.37% OUN



-          w ok.9% uraz wątroby i śledziony



-          w ok.3% pęknięcie przepony

 

Odma prężna:

 



-  niewydolność oddechowa



-   sinica centralna



-  zniesienie szmerów oddechowych



-  poszerzenie przestrzeni
międzyżebrowych

Odma prężna:



1.przy pierwszym kontakcie

- zamienić w odmę otwartą



2.po przyjęciu na oddział
- bezzwłocznie zdrenować opłucną

Tępy uraz kl.p. może

spowodować również:

pęknięcie przełyku



pęknięcie przełyku - zesp.Borheava

-odma śródpiersiowa
-ból w klatce piersiowej
-zaburzenia połykania
-gorączka

Rtg z kontrastem wodnym, ezofagoskopia

Leczenie: torakotomia,zszycie,drenaż.

Badanie

wstępne:



-   ocena rany – kłuta, postrzałowa,

pojedyncza, mnoga



-   możliwe jest uszkodzenie kręgosłupa



-   ocena stanu hemodynamicznego



-    czy sa cechy odmy, lub tamponady,
krwawienia

( zewnętrznego,wewnętrznego),

Urazy płuca



1.Wywiad : mechanizm urazu
komunikacyjnego

rana otwarta (zawsze opisać

narzędzie)

Urazy płuca



2.Badanie wstępne: czynności życiowe

krwioplucie
odma poskórna
rana postrzałowa - ocena

toru



-podstawowe badania laboratoryjne

Urazy płuca

3.Postępowanie ogólne:



-  tlen do oddychania



-  krystaloidy



-  uzupełnienie utraty krwi



-  leki moczopędne, sterydy ( Solumedrol 500 mg co

6 godz., przez 48 godz.)



-   postępowanie p.bólowe



-   toaleta drzewa oskrzelowego ( odsysanie

wydzieliny, drenaż ułożeniowy, „butelka do
dmuchania”, uruchamianie wczesne)

“

Stłuczenie płuca



-   mechanizm: tępy uraz kl.p.



-  objawy: hypoksemia, rzężenia, rtg.: rozlane

nacieki i zacienienia



-  postępowanie profilaktyczne (j.w.) należy
wdrożyć

po każdym większym urazie kl.p.



-   jeśli parametry oddechowe pogarszają się
należy

wdrożyć wetylację wspomaganą

Odma podskórna



-  jest częsta, zwykle ma małe

znaczenie



-  może być objawem
uszkodzenia

tchawicy lub oskrzeli
 

Otwarty uraz serca



-          najczęstszy jest uraz nożem (inne:
pociski, przemieszczone fragmenty żeber,
mostka)



-          w kolejności uszkodzeniu najczęściej
ulega: prawa komora, lewa komora, prawy
przedsionek, lewy przedsinek



-          objawy zależą od tego gdzie otwiera się
rana serca oraz od jej lokalizacji i wielkości

Pacjent z podejrzeniem

rany serca powinien być

jak najszybciej

operowany.

Gdy jest tamponada :



( nieoznaczalne RR, tętno paradoksalne – napięte i

szybkie, ciche i głuche tony, zastój w żż.szyjnych)



-  znieczulenie lekkie



-  pacjent w pozycji półsiedzącej w czasie układania

serwet



-  torakotomia przednio-boczna przez V mż. (może być

poszerzona na drugą stronę lub na szyję)



-  osierdzie otwiera się podłużnie i szybko ewakuuje

krew

Tępy uraz serca



1.stłuczenie serca



2.pęknięcie serca

  w miejscu stłuczenia może utworzyć się

tętniak

Stłuczenie serca



-  niebezpieczeństwo: zaburzenia rytmu i

przewodzenia



-   objawy: duszność, spadek RR, niewydolność lewej

komory, bóle zamostkowe, tarcie osierdzia,
patologiczne szmery przy uszkodzonych
zastawkach lub przegrodzie



-     należy podejrzewać u wszystkich pacjentów po

tępym urazie kl.p., ze zmianami w EKG

(arytmie,

bloki, zmiany ST-T, cechy zawału)

Stłuczenie serca

cd.



- zmiany w EKG mogą powstawać zaraz po
wypadku lub do ok.48 godzin; dlatego EKG
należy powtarzać przez 3-y kolejne dni



-  badania biochemiczne – transaminazy, LDH,
CPK



-  badanie izotopowe



-  leczenie jest podobne do leczenia zawału
m.sercowego: leżenie w łóżku, monitorowanie,
leki p.bólowe, leki wieńcowe

 

Pęknięcie serca



-  może powstać w czasie urazu lub później –
do 2-ch

tygodni po wypadku



- może dotyczyć ściany, przegrody,

m.brodawkowatego

Pęknięcie serca

Objawy tamponady po tępym urazie kl.p.

sugerują

pęknięcie ściany serca.:
 



1)  punkcja lub otwarcie osierdzia pod
wyrostkiem

mieczykowatym – diagnostyczne i chwilowe

odbarczenie



2)   bezzwłoczna operacja z zszyciem otworu

Urazy aorty i dużych

naczyń



- objawy: niskie RR, różnice RR na kończynach
górnych i dolnych, szmer naczyniowy słyszalny
między łopatkami



-  u 50% chorych z tępym urazem aorty nie ma
zewnętrznych oznak uszkodzeń wewnętrznych



- rany penetrujące – często miejsce zranienia
nie sugeruje rozpoznania urazu dużych naczyń



może być konieczna natychmiastowa operacja;
w takiej sytuacji krew odessana z pola
operacyjnego może uratować życia pacjenta

RTG klatki piersiowej –

objawy sugerujące

uszkodzenie aorty

 



1.poszerzenie cienia śródpiersia (ponad 8cm)



2.zatarcie zarysów łuku aorty



3.zacienienie, które zaciera zarys koniuszka serca



4.przesunięcie w prawo tchawicy, cienia rurki
intubacyjnej, sondy żołądkowej



5.przesunięcie tchawicy do przodu na zdjęciu
bocznym



6.masywny krwiak w lewej opłucnej



7.złamanie I lub II żebra



8.złamanie obojczyka lub łopatki



9.obnizenie przebiegu oskrzela głównego lewego

Urazy przełyku



- duża śmiertelność z powodu zakażenia i zapalenia

śródpiersia



-  podstawowym jest wczesne rozpoznanie

Ogólne zasady leczenia:



1.zaszycie miejsca perforacji



2.odpowiedni drenaż



3.antybiotykoterapia, żywienie, drenaż nosowo-
gardłowy

Urazy przełyku -

przyczyny



1.narzędzia



2.ciała obce



3.zespół Boerhaave – po wymiotne,
linijne, pęknięcie w 1/3 dolnej przełyku
piersiowego po lewej stronie



4.perforacja w wyniku ran przenikających
jest b.rzadka

Najczęstsze miejsca

perforacji:



-          część górna (lub tuż nad łukiem aorty)



-          część dolna tuż nad wpustem

Objawy i przebieg



- zależą od lokalizacji perforacji



- otwór perforacji może lub nie komunikować
się z jamą opłucnej



- zapalenia śródpiersia początkowo jest
chemiczne, potem bakteryjne



! perforacja przebita do opłucnej ma przebieg
mniej gwałtowny

Objawy i przebieg cd.



- objawy: ból (lokalizacja zależy od miejsca

perforacji), gorączka, zaburzenia połykania
 



odma podskórna - zwykle odcinek szyjny, ale
jest obecna u 50% chorych z perforacją
odcinka piersiowego

diagnostyka:

         



1)rtg klatki piersiowej – odma śródpiersia,
płyn w opłucnej z odmą lub bez



2)rtg. przełyku z wodnym kontrastem



3)ezofagoskopia – nie jest konieczna, chyba,
że trzeba usunać ciało obce

 

Leczenie (1)

1) odcinek szyjny – perforację jest trudno

znaleźć

obowiązuje kontrola i drenaż przestrzeni
przedkręgowej znalezione uszkodzenie

należy

zszyć a okolicę drenować

Leczenie (2)

2)odcinek środkowy i nad przeponowy
- torakotomia prawa – 1/3 górna i 1/3

środkowa

-   torakotomia lewa - 1/3 dolna



jeśli perforacja jest mała i rozpoznana
wcześnie (< 3 godz.) można podjąć próbę
leczenia zachowawczego – sonda żołądkowa,
odżywianie dożylne lub gastrostomia,
antybiotyki

Leczenie (3)

jeśli rozpoznanie późne (>3godz.) to obowiązuje

bez względu na lokalizację uszkodzenia
leczenie operacyjne:



1)zaszycie otworu



2)drenaż śródpiersia



3)odżywianie – parenteralne, gastrostomia

Diagnostyka

2. Rtg kl.p.:

- jest najbardziej wartościowym

badaniem w rozpoznaniu i
bieżącej ocenie obrażeń kl.p.

3.Tomografia

komputerowa:

- jako rutynowe badanie we wstępnej

diagnostyce ma wartość ograniczoną

- jest zasadniczym badaniem w diagnostyce

zmian trudno uchwytnych oraz powikłanych

-TK spiralna – dokładność w ocenie patologii

naczyń

 

4.Echokardiogra

fia

– transtorakalna i

przezprzełykowa

- duża wartość w ocenie

uszkodzeń

serca i aorty

5.Elektrokardiog

rafia

- uraz tępy (stłuczenie serca / +

enzymy)

7.Bronchoskopia

–sztywna i giętka –

diagnostyczna i
terapeutyczna.

8.Wideotorakosk

opia

– diagnostyczna i lecznicza.

Pozostałe

badania:

6.USG klatki piersiowej

9.Angiografia

wskazana jest w każdym przypadku

uszkodzenia naczyń

   należy z niej zrezygnować jeśli sytuacja

wymaga doraźnej operacji

Badania-cd.

11.Cewnikowanie serca:

- np. przy podejrzeniu

uszkodzenia zastawek

Uraz przepony



Uszkodzenie przepony w wyniku
urazu przenikającego i tępego



Uraz przenikający (rana w 4
międzyżebrzu) od przodu i poniżej
łopatki od tyłu.



Po urazie tępym miejsce
uszkodzenia przepony jest
przeważnie zlokalizowane na tylno-
bocznej powierzchni przepony i ma
przeciętnie około 10 cm długości.

Uraz przepony



Obustronne uszkodzenie
pourazowe przepony jest
rzadkie 5 % urazów podobnie
jak jej izolowane uszkodzenie



Jak wykazały badania uraz ten
dotyczy głównie lewej połowy

Uraz przepony-

mechanizm



Tępy uraz (w następstwie

ucisku na klatkę piersiową i

jamę brzuszną) - znaczna

różnica ciśnień pomiędzy tymi

dwoma jamami ciała:

przepona ulega uszkodzeniu w

pkt. maksymalnego jej

napięcia,

Uraz przepony



Najczęściej przemieszczeniu
ulega żołądek - w następnej
kolejności: śledziona,



okrężnica,



jelito cienkie,



sieć i wątroba.

Uraz przepony

-rozpoznanie.



Rana przenikająca - rozpoznanie
opiera się na podstawie oceny
miejsca zadania rany i przebiegu
kanału rany



Uraz tępy - błędne rozpoznanie w 7-
66%



rozpoznanie jest trudne, zwłaszcza
gdy zdjęcie RTG jest nieczytelne

Uraz przepony -

rozpoznanie



Wśród klinicznych objawów

wyróżnia się trzy przedziały

czasowe:



okres ostrych objawów,utajonych i

niedrożności przewodu

pokarmowego

Uraz przepony

-rozpoznanie



Objawy ostre:



duszność,silne bóle w klatce
piersiowej, co wiąże się z
wpukleniem zawartości jamy
brzusznej do wnętrza klatki
piersiowej



W badaniu stwierdza się
jednostronne osłabienie lub brak
szmerów odddechowych,stłumienie
odgłosu opukowego i niewydolność
oddechową

Uraz przepony -

rozpoznanie



Ze strony narządów klp:

krwiak w jamie opłucnowej,
stłuczenie dolnego płuca i

lub jego rozerwanie

(klinicznie niedodma)

Uraz przepony -

rozpoznanie



Objawy ostre:



Badanie radiologiczne z podaniem
kontrastu przez sondę żołądkową



Należy pamiętać ,że w pierwszym
badaniu u ponad 20% przypadków
uszkodzenia lewej połowy przepony
i ponad 70% po stronie
prawej nie stwierdza się zmian
radiologicznych

Uraz przepony -

rozpoznanie



Badanie CT obarczone jest
znaczną liczbą błędnych
rozpoznań



Pomocne: NMR pozwala na
ocenę ruchomości przepony



Rozpoznanie ułatwia
torakoskopia lub laparoskopia.

Uraz przepony



Okres II - utajony



Przez pewien czas nie ma

dolegliwości



Czasami dochodzi do

wystąpienia zaburzeń

połykania,uczucia ucisku

i pełności po posiłku oraz

okresowe wymioty.



Dgn- Rtg z kontrastem

Uraz przepony



Okres III - zadzierzgnięcia



W zależności czy uwięzgnięciu
ulegnie żołądek , czy odcinek
jelita rozwija się obraz
kliniczny wysokiej lub niskiej
niedrożności jelit

Uraz przepony -

skala ciężkości



Diaphragm injury scale



stopień rozległość uszk AIS-90



1 stłuczenie 2



2 rozerwanie<2cm 3



3 rozerwanie 2-10cm 3



4 rozerwanie>10 z ubyt <25cm 3



5 rozerwanie z ubyt >25 cm2 3

Uraz przepony -

leczenie



Naprawa uszkodzonej przepony może być
dokonana z dostępu przez brzuch lub
klatkę piersiową lub przez obie jamy ciała
równocześnie



W okresie wczesnym:



gdy udokumentowano obrażenia narządów
jamy brzusznej



dostęp od strony j brzusznej



W okresie późniejszym: od strony klatki
piersiowej

Uszkodzenie ściany

żołądka



Częstym błędem jest zaopatrzenie
rany ściany przedniej bez
dokładnej oceny ściany tylnej



Uraz przenikający żołądka:
wiąże się z uszkodzeniem
wątroby,przepony i j grubego



Uraz tępy: z uszkodzeniem
śledziony,klatki piersiowej,wątroby

Uszkodzenie

ściany żołądka



Rany są niezauważalne najczęściej
w 4 miejscach:



A/ w połączeniu przełyku z
żołądkiem



B/ na krzywiźnie dużej i w
miejscu przylegania śledziony.



C / na krzywiźnie małej w
miejscu więzadła żołądkowo-
wątrobowego



D/ tylna ściana żołądka

Uszkodzenie

ściany żołądka

mechanizm



Do rozerwania ściany żołądka w

wyniku tępego urazu dochodzi w

wyniku wzrostu ciśnienia

wewnątrz żołądka



Pęknięcie najczęściej przedniej

ściany lub krzywizny większej



Może być uszkodzenie każdej

części żołądka,pierwsza pęka

surowicówka i mięśniówka,potem

mięśniówka i bł podsluz

Uszkodzenie

ściany żołądka

rozpoznanie



Objawy ostrego zapalenia otrzewnej



Obecność powietrza pod przeponą
u16-66%



Krwotok z przewodu
pokarmowego(sonda)



Ocena endoskopowa ułatwia
rozpoznanie.



Badanie z kontrastem
rozpuszczalnym w wodzie.

Uszkodzenie

żołądka -

leczenie



Leczenie operacyjne polega na
wycięciu brzegów rany i
zeszycie podwójną warstwą
szwów



Konieczne jest założenie
sondy dla odbarczenia
żołądka.

Uszkodzenie

ściany żołądka-

leczenie



Uszkodzenie wpustu zaopatruje
się podobnie jak przełyk
Dwie warstwy szwów i
fundoplikacja



Uszkodzenie odźwiernika -
pyloroplastyka

Uszkodzenie

ściany żołądka i

aorty



Wypełniony krwią żołądek



Zacisnąć aortę



Lewa torakotomia z zaciśnięciem
aorty ponad przeponą Nacięcie
żołądka i usuniecie skrzepów
Zaopatrzenie rany aorty



Dokładna ocena wewnątrz
brzusznego odcinka przełyku

Uszkodzenie

ściany żołądka



W 1767 roku Nolleston Fils
zoperował chorego,który doznał
rany żołądka



Pierwszym chirurgiem,który z
dobrym wynikiem zoperował
chorego z raną postrzałową żołądka
był THEODORE KOCHER.



Tępy uraz żołądka rozpoznano i
zoperowano w XX wieku Piacastelli
1922

Uszkodzenie

ściany żołądka



stanowi od 7 do 20%
wszystkich przenikających
ran jamy brzusznej



Tępy uraz żołądka
stanowi od 0,4do 1,7%
tępych urazów narządów
jamy brzusznej

Uszkodzenia

ściany żołądka -

bakteriologia



Całkowita zawartość bakterii
w żołądku wynosi mniej niż 10
do 3 organizmów w ml



Streptococci,lactobacilii,microc
occi,staphylococci,veillonella i
z jamy ustnej bacteroides



Po jedzeniu Streptoc
viridans,Bacteroides
melaninogenicus staphylococci

Uszkodzenie

ściany żołądka-

mechanizm c.d.



Kolejnym mechanizmem
odpowiadającym za uszkodzenie
żołądka jest przyciśnięcie do
kręgosłupa



Przyciśnięcie i puszczenie ściany
żołądka powoduje uszkodzenie w
miejscach jego fiksacji w połączeniu
żołądka z przełykiem ,odźwiernika i w
miejscu zrostów



po tępym urazie może dojść do
martwicy!

Uraz tępy -

uszkodzenie

jelita cienkiego



Najczęściej w wyniku urazu

tępego - uszkodzeniu ulega

bliższy odcinek jelita czczego

i dalszy odcinek jelita

krętego, ze względu na

to , że w tych odcinkach jelita

jest krótsza krezka.

Uraz jelita

cienkiego



Uraz przenikający powoduje wiele
uszkodzeń ściany jelita, z
koniecznością wykonania wycięcia
części jelita.



Tępy uraz powoduje uszkodzenie
krezki, surowicówki lub stłuczenie
ściany jelita



63% pacjentów z uszkodzeniem
ściany jelita cienkiego
(wywołane pasami
bezpieczeństwa)

Pęknięcie ściany

jelita



Opóźnienie rozpoznania może być
przyczyna Zespołu Niewydolności
Wielonarządowej



Posocznica i MOF występuje u
73% tych chorych.

Dla porównania -

ostre

zapalenie wyrostka z

jego perforacja



Chorobowość 19,3%



i śmiertelność 1.7%

Urazy

okrężnicy :



Urazy przenikające – 85-95%



Urazy tępe – 5-15%



Urazy jatrogenne i od wewnątrz
(połknięte ciało obce)

Specyficzne

rozpoznanie nie jest

konieczne –

ważniejsze ustalenie

wskazań do

laparotomii.



RTG / Wlew z gastrografiną



USG



DPL



CT / CT enema

Urazy okrężnicy –

leczenie

operacyjne :



Pierwotne zeszycie/wycięcie i zespolenie

+ ewent. kolostomia odbarczająca



Operacja Hartmanna

W ostatnich latach

odchodzi się od operacji

wieloetapowych, na

korzyść pierwotnej,

jednoetapowej

naprawy

urazów okrężnicy (do

93%).

Wskazania do

obowiązkowego wykonania

kolostomii

wg Stone’a i Fabiana (1979) :



Wstrząs krwotoczny - spadek RR < 80mmHg



Krwotok brzuszny > 1000ml



Uszkodzenie > 2 narządów jamy brzusznej



Kontaminacja całej jamy otrzewnej



Czas > 8 h od urazu



Mnogie lub rozległe uszkodzenia okrężnicy



Rozległe uszkodzenia lub ubytki powłok
brzucha

Wskaźnik ATI jest sposobem

ilościowego przedstawienia

ciężkości mnogich uszkodzeń

wewnątrzbrzusznych :



Narząd 1 : współczynnik ryzyka x
ciężkość uszkodzenia = wynik 1.



Narząd 2 : współczynnik ryzyka x
ciężkość uszkodzenia = wynik 2.

Suma wszystkich wyników = punktacja

ATI.

Współczynnik

ryzyka :



Okrężnica i trzustka - 5



Wątroba, XII-ca, duże naczynia - 4



Śledziona, nerki, drogi żółciowe - 3



Żołądek, j.cienkie, moczowód - 2



Pęcherz moczowy, małe naczynia - 1

Ciężkość

uszkodzenia

okrężnicy przy

użyciu wskaźnika

CIS :



I

o

– uszkodzenie surowicówki



II

o

– pojedyńcze uszkodzenie ściany



III

o

– uszkodzenie <50% obwodu

okrężnicy



IV

o

– uszkodzenie >50% obwodu

okrężnicy



V

o

– uszkodzenie ściany okrężnicy oraz

przylegającej krezki

Urazy okrężnicy :



Powikłania – 14%



Śmiertelność - < 4%

Urazy

odbytnicy :



Ciała obce wprowadzane przez
odbyt



Uszkodzenia w czasie zabiegów
medycznych



Uszkodzenia śródoperacyjne



Uszkodzenia w czasie porodu



Inne urazy, rany postrzałowe

Chorzy z podejrzeniem

urazu odbytnicy powinni

mieć wykonane pełne

badanie proktologiczne w

znieczuleniu ogólnym



Badanie per rectum



Rektoskopia



FSS

Urazy

jatrogenne

odbytnicy :



Kolonoskopia diagnostyczna : 0,1 – 0,4%



Polipektomia endoskopowa :

- polipy uszypułowane – 1,9%
- polipy „siedzące” – 4,5%



Rektoskopia : 0,02%



Wlew barytowy : 0,02 – 0,04%

Urazy

chirurgiczne

zwieraczy :



Sphincterotomia



Haemorrhoidectomia



Fistulotomia



Fissurectomia



Divulsio ani

Urazy

urologiczne :



TURP : 0,5 – 3 %



Cystectomia : do 4%

Leczenie urazów

odbytnicy :



Odcinek wewnątrzotrzewnowy :

- pierwotna naprawa
- operacja Hartmanna
- odbyt dwulufowy na esicy



Odcinek podotrzewnowy :

- zachowawcze
- proksymalna kolostomia
- drenaż przedkrzyżowy

Konieczne wykonanie

kolostomii odbarczającej

w urazach odbytnicy :



Rozległe uszkodzenia odbytnicy i tkanek
okołoodbytniczych



Rozległe uszkodzenia zwieraczy



Towarzyszące uszkodzenia cewki lub pęcherza
moczowego



Towarzyszące uszkodzenia elementów
kostnych miednicy

Urazy

odbytnicy :



Powikłania – 14%



Śmiertelność – 6%

Urazy prowadzace do

zgonu:



1.uraz serca z tamponadą



2.uszkodzenie dużych naczyń



3.odma prężna



4.wiotka kl.p

Uszkodzenia

pęcherza



Zewnątrzotrzewnowe i
wenąrzotrzewnowe



80% zewnąrzotrzewnowych
towarzyszy złamaniom
miednicy



Pełen pęcherz



Uszkodzenia jatrogenne



Pęknięcia samoistne

Uszkodzenia

pęcherza



Wstrząs w ciężkich
zranieniach



Zawsze krwiomocz z różnym
nasileniem



Krwawy bezmocz



Cystografia ma największą
wartość diagnistyczną



Leczenie operacyjne

Uszkodzenia

nerek



Często uszkodzenia
wielonarządowe: śledziona,
wątroba, jelita, trzustka, duże
naczynia.



20% rannych - tylko
uszkodzenie nerek



Czynniki predysponujące:
wodonercze, wady rozwojowe,
guz, kamica odlewowa.

Urazy nerek -

diagnostyka



CT (precyzyjne określenie
stopnia uszkodzeń nerek i
innych narządów)



Urografia (zaciek moczowy)



Wstrząs - 2 ml/kg kontrastu i.v.
+ zdjęcie po 10 min

Uszkodzenie

nerki - urografia



Zatarcie cienia nerki i mięśnia

lędźwiowo-udowego.



Nieregularne plamy cieniowe

obok nerki



Nieregularny obrys kielicha



Ubytek wypełnienia - skrzepy



Przemieszczenie nerki - krwiak.



Brak wydzielania - oderwanie

szypuły

Klasyfikacja

urazów nerek

(wg. American

Association for Surgery

of Trauma)



I

o

- krwiak podtorebkowy



II

o

- pęknięcie miąższu nie

przekraczające granicy korowo-
rdzeniowej



III

o

- uszkodzenie wnikające do

rdzenia nerki bez uszkodzenia UKM



IV

o

- pęknięcie uszkadzające UKM,

uszkodzenie naczynia segmentowego



V

o

- rozkawałkowanie, uszkodzenie

szypuły

Urazy nerek -

postępowanie

Wskazania do leczenia

zachowawczego



I-III

o

tępe, I-II

o

przeszywające,

pacjent stabilny



III

o

przeszywające, pojedyńcze-

zwykle inne uszkodzenia w obrębie
jamy brzusznej



IV - 75% szans wyleczenia
zachowawczo (J-J,
antybiotykoterapia)

Urazy nerek -

postępowanie

Wskazania do leczenia

operacyjnego



V stopień uszkodzenia



Powiększający się krwiak
zaotrzewnowy



Zaburzenia hemodynamiczne



Niepowodzenie leczenia
zachowawczego

Uszkodzenie

nerki -

wskazania do

leczenia

operacyjnego



Krwotok wewnętrzny i pogarszanie
się stanu ogólnego chorego



Oderwanie bieguna lub
rozkawałkowanie nerki



Oderwanie moczowodu i szypuły
nerki



Narastanie zacieku moczowego i
krwiaka



Jednoczesne uszkodzenie narządów
jamy brzusznej lub klatki piersiowej

Uszkodzenia

pęcherza

moczowego



Zewnątrzotrzewnowe i
wenąrzotrzewnowe



80% zewnąrzotrzewnowych
towarzyszy złamaniom miednicy



Pełen pęcherz



Uszkodzenia jatrogenne ( cewnik,
cystoskop, elektroresektor)



Pęknięcia samoistne
( przepełnienie, stany chorobowe
osłabiające ścianę pęcherza)

Uszkodzenia

pęcherza

moczowego



Wstrząs w ciężkich zranieniach



Bóle w podbrzuszu ( nasilenie

-narastający krwiak i zaciek moczowy )



Zawsze krwiomocz z różnym nasileniem



Krwawy bezmocz



Cystografia ma największą wartość

diagnostyczną



W przypadku świeżego zranienia

pęcherza nie wykonuje się cystoskopii



Leczenie zranień pęcherza moczowego

jest wyłącznie operacyjne