Naturalizm

Naturalizm

pedagogiczny

pedagogiczny

Jean-Jacques

Rousseau

Martyna Kucharska gr. II, pedagogika - SGGW

2

2

Rousseau Jean Jacques (1712-
1778), filozof okresu oświecenia we
Francji. Urodzony w Szwajcarii,
opuszcza Genewę by udać się na
wędrówkę do Włoch i Francji. W
Paryżu zaczyna zdobywać
wykształcenie, zajmując się
literaturą, muzyką i filozofią.

Twórca koncepcji swobodnego wychowania.

3

3

J.J. ROUSSEAU

J.J. ROUSSEAU

O

O

WYCHOWANIU

WYCHOWANIU

4

4

„Dzieciństwo jest snem
rozumu. „

„Jest to oczywiście przeciwne prawu
natury, jakkolwiek je określimy, aby
dziecko rozkazywało starcowi, aby
głupiec władał mędrcem i aby garść
ludzi dusiła się w zbytkach, gdy
tymczasem głodny tłum nie ma rzeczy
najniezbędniejszych „

„Być człowiekiem to nasza

najistotniejsza umiejętność i ten

jest najlepiej wychowany, kto

najlepiej potrafi znieść dobro i

zło, które życie przynosi.”

www.portalwiedzy.onet.pl

www.portalwiedzy.onet.pl

5

5

Jest to oparta na przesłankach

atawistycznych koncepcja swobodnego, naturalnego

wychowania, polegającą na dostosowaniu się wychowawcy

do naturalnego, spontanicznego rozwoju wychowanka.

Najdalej idącym kierunkiem naturalistycznym jest

pajdocentryzm przyznający dziecku centralną pozycję w

procesie wychowania ze względu na doskonałość jego

wrodzonych predyspozycji.

Naturalizm

Naturalizm

pedagogiczny

pedagogiczny

6

6

Filozofia wychowania, którą podaje Rousseau zawarta
jest w dziele pt. „Emil czyli o wychowaniu”, które jest
jednocześnie powieścią i traktatem filozoficznym.

Dzieło zawiera hasła
powrotu do natury -
koncepcji wychowania
naturalnego.

„

„

EMIL CZYLI O

EMIL CZYLI O

WYCHOWANIU”

WYCHOWANIU”

7

7

Celem wychowania zatem powinno być przekształcenie
każdego dziecka w pełnowartościowego i dojrzałego
człowieka, który stanowiłby użyteczną cząstkę
społeczeństwa

„Rozum czyni nas ludźmi, a

uczucie wiedzie nas przez

życie”

8

8

Wychowanie ma być dostosowane do wieku oraz
rozwoju fizycznego, umysłowego dziecka. W
wychowaniu naturalnym najważniejszą rolę
odgrywają trzy czynniki:

NATURA

CZŁOWIEK

OTOCZENIE

9

9

IV Fazy rozwoju

IV Fazy rozwoju

dziecka wg

dziecka wg

Rousseau

Rousseau

10

10

N I E M O W L Ę C T W O

N I E M O W L Ę C T W O

0-2 rok życia

Pierwsi wychowawcy dziecka to rodzice, a

zwłaszcza matka, która jest przewidziana

do tej roli przez naturę.

Nie wolno ściskać dziecka w becikach,

kocykach, gdyż utrudnia to krążenie krwi i nie

pozwala na prawidłowy zdrowy rozwój jego

członków .

11

11

Nie trzeba zwracać uwagi na płacz, aż

dziecko da za wygraną i przyzwyczai się

do wylewania łez tylko wtedy, gdy je coś

zaboli.

Pierwsze dźwięki, które dziecko usłyszy powinny

być rzadkie, wyraźne i często powtarzane, a słowa

z nich tworzone winny oznaczać przedmioty

podpadające pod zmysły.

12

12

Należy pozwolić mu pełzać po pokoju,

ruszać się. Wtedy prawidłowo się

rozwinie.

W tym okresie ważne jest umożliwienie

rozwoju fizycznego dziecku.

13

13

D Z I E C I Ń S T W O

D Z I E C I Ń S T W O

2-12 rok życia

Rousseau radził wychowywać dziecko na wsi na łonie

przyrody.

To nieszczęście dla dzieci, gdyż „uczą tylko rozprawiać o

rzeczach, których się nie rozumie” .

14

14

Należy zachować równowagę między pragnieniami

dziecka a możliwościami ich zaspokojenia.

Należy ubierać dziecko w odpowiednio luźne ubrania, które

nie będą krępowały ruchów, ani wzrostu części ciała.

Należy unikać strojów obcisłych, przylegających do ciała,

gdyż noszenie ich prowadzi do jego zniekształcenia.

15

15

Wszelkie zabiegi wychowawcze powinny być zgodne z

naturą dziecka, które ma osiągnąć szczęcie i siły fizyczne,

poczucie zależności od natury.

Najlepiej jest dla dziecka, aby kładło się do łóżka i wstawało z

niego razem ze słońcem. Należy je też przyzwyczajać do

późnego kładzenia się spać i wczesnego wstawania.

16

16

Dziecko cały czas powinno spędzać na swobodnych

zabawach i ćwiczeniach na świeżym powietrzu,

gwarantuje to dobry rozwój fizyczny.

Hartowanie dziecka niskie i wysokie

temperatury.

17

17

Stosowanie kar jest nieefektywne, gdyż dziecko ich

nie rozumie.

Musi po prostu przekonać się „na własnej skórze” jakie

są skutki dobrego czy złego postępowania.

Dziecko do 12 roku życia powinno być zupełnie wolne od

regularnej nauki.

18

18

Powinno się uodparniać dziecko na niewielki ból, cierpienie,

strach, powinno się nauczyć je jak postępować w takich

sytuacjach, pokazywać nasze reakcje na zdarzenia.

Złym pomysłem jest uczenie dziecka w tym wieku

wszelkich formułek grzecznościowych, ponieważ mogą być

one przez nie niewłaściwie wykorzystywane.

19

19

C H Ł O P I Ę C T W O

C H Ł O P I Ę C T W O

12-16 rok życia

Wychowawca powinien w tym okresie rozwijać

zainteresowania chłopca poprzez zwracanie jego uwagi na

rzeczy i zjawiska bliskie, konkretne, ciekawe.

20

20

Kształcenia umysłu pod dyskretnym kierunkiem

wychowawcy, ale bez podręczników.

Opanowanie programu szkoły podstawowej i średniej,

nauczenie się samodzielnie sądzić o rzeczach i widzieć

własne miejsce w społeczeństwie.

21

21

Program nauczania powinien uwzględniać

zamiłowania ucznia i jego możliwości

umysłowe.

„Żadnych opisów, żadnej wymowy,

żadnych przenośni, żadnej poezji”.

S. Wołoszyn, Źródła do dziejów

S. Wołoszyn, Źródła do dziejów

wychowania i myśli pedagogicz

wychowania i myśli pedagogicz

nej, PWN Warszawa 1965 r. Tom

nej, PWN Warszawa 1965 r. Tom

I, s.458

I, s.458

22

22

Ponieważ bez książek nie można by się jednak obyć w

procesie wychowania umysłowego, Rousseau za jedyną

przydatną książkę uznał Robinsona Cruzoe.

RZEMIOSŁO- pracą rzemieślnika dziecko nauczy się oceniać

świat, przyrodę i ludzi, zrozumie swoje naturalne zadania

nakładane przez obowiązek pracy.

23

23

M Ł O D Z I E Ń C Z O Ś Ć

M Ł O D Z I E Ń C Z O Ś Ć

16-20 rok życia

Przekształcenie rozumnej istoty w kochającego i

czującego człowieka.

Uświadamianie młodzieńcowi wartość szczerej przyjaźni,
pamiętając, że jest ona pierwszym uczuciem, do którego

jest skłonny, właściwie wychowany, młody człowiek.

Najważniejsza nauka- historia.

24

24

W wieku młodzieńczym, oprócz uczuć przyjaźni i miłości

do drugiego człowieka i do samego siebie, rozwijają się w

chłopcu także inne uczucia. Jednym z nich jest litość –

uczucie poruszające serce człowieka według porządku

przyrody.

„Litujemy się nad tymi tylko boleściami

bliźnich, od których sami nie czujemy się

wolni”.

25

25

Wychowanie w duchu subiektywnego, rozumowego

stosunku do otaczającej go rzeczywistości.

Zadanie wychowawcy- otworzenie wychowanka na

innego człowieka.

J.J. Rousseau, Wybór pism ped

J.J. Rousseau, Wybór pism ped

agogicznych, opracowała Hanna

agogicznych, opracowała Hanna

Pohońska, PZWS, Warszawa 194

Pohońska, PZWS, Warszawa 194

9, s. 117

9, s. 117

26

26

„Nie leży w naturze ludzkiego

serca, by stawiać się w położeniu

ludzi szczęśliwszych od nas, ale

tych tylko, którzy są bardziej od

nas godni współczucia”.

„Litość wzbudzana cierpieniem

bliźniego nie mierzy się ilością tego

cierpienia, ale uczuciem, którym

darzymy cierpiącego”.

27

27

RELIGIA W OKRESIE

RELIGIA W OKRESIE

MŁODZIEŃCZOŚCI

MŁODZIEŃCZOŚCI

Nie należy ukazywać Boga zbyt wcześnie.

Wiara w Boga pomaga w zachowaniu czystości moralnej.

Religia naturalna

Boga nie trzeba szukać w księgach, ale we własnym

wnętrzu, w uczuciach, sumieniu i otaczającej naturze.

S. Kot "Historia wychowania" s.

S. Kot "Historia wychowania" s.

19

19

28

28

WYCHOWANIE DZIEWCZĄT

WYCHOWANIE DZIEWCZĄT

Każdy ma swoją rolę w życiu, kobieta-

rolę kobiety, mężczyzna- rolę

mężczyzny.

Kobieta- bierna i słaba, łagodna, uległa i pełna

wdzięku .

Każda córka musi wyznawać religię
swojej matki, a każda żona – religię

męża, kobieta poddana mężczyźnie.

29

29

Ma być biegłą we wszelkich zajęciach kobiecych. Przed

małżeństwem poznać życie światowe, salony, bale, teatr.

Powinna potrafić szyć, haftować

„

Każda płeć ma zalety

przystosowane do swojego

przeznaczenia, do swej roli w

życiu”.

30

30

Wychowanie kończy się w momencie

założenia przez młodych ludzi rodziny i

całkowite wejście w życie społeczne.

KONIEC

31

31

BIBLIOGRAFIA

BIBLIOGRAFIA

1.Stanisław Litak, Historia wychowania”, wyd. WAM, Kraków
2006,
s. 196-201

2. S. Kot, Historia wychowania, wyd. „Żak”, Warszawa 1995r.,
s.19

3. S. Wołoszyn, Źródła do dziejów wychowania i myśli
pedagogicznej, PWN, Warszawa 1965r., Tom I, s.458

4. J.J. Rousseau, Wybór pism pedagogicznych,
opracowała Hanna Pohoska, Państwowe
Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1949r , s.117

5. Utwory muzyczne : W.A. Mozart - Pachelbel Canon in D
(Sharp & Flute) i Moonlight Sonata.