Jean Jacques Rousseau (1712- 1778r.)
(17.12.2008r)
Zasłynął pracami o Historii Nauki Szkół, o Umowie Społecznej (paszkwil na ówczesne elity, po jej publikacji uciekł do Szwajcarii i Wielkiej Brytanii).
Mówi o stanie natury i umowie społecznej. Opisuje naturę człowieka, jako naturę egoisty (jak Locke). Między ludźmi istnieje wrogość, nieufność. Taki obraz człowieka wywodzi się z grzechu pierworodnego. Skutkiem tego, człowiek jest zły.
Odrzuca myśl chrześcijańską- nie ma czegoś takiego jak skutki grzechu pierworodnego- człowiek jest z natury dobry. Wszystko, co człowiek chce zrobić, jest dobre. To dopiero cywilizacja przynosi zło.
Bezpośrednią przyczyną zła są powstałe w cywilizacji cechy ludzkie.
Człowiek dąży do pewnej doskonałości.
Wszystko co wyrasta z dobroci, prowadzi do nauki.
Wg. niego „astronomię zrodził zabobon”.
Retorykę- ambicja, nienawiść, kłamstwo, pochlebstwo.
Geometrię- chciwość.
Fizyka i nauki biologiczne- próżna ciekawość.
Sztukę- ludzkie przywary.
Nauka i sztuka powstała za zła i prowadzi do zła.
W stanie natury, na początku żyliśmy w szczęściu. Obecny nasz stan, jest stanem godnym pożałowania. Jesteśmy naturalnym człowiekiem, ale człowiekiem cywilizowanym.
Trzeba zrzucić z siebie to wszystko, co przyniosła nam cywilizacja. Tylko stanie pierwotnym człowiek będzie dobry. Człowiek dziki, żyjący w przyrodzie jest człowiekiem szczęśliwym i dobrym. Wówczas człowiek martwi się tylko o zachowanie życia. W tym obrazie człowiek niczym się nie różni od zwierzęcia- ma jedynie wolną wolę i świadomość siebie (sprzeczność).
Jedyne nieszczęścia to ból i głód. Jedyne szczęścia to samica i pożywienie.
Punktem zwrotnym było ustanowienie własności prywatnej- główna przyczyna zła i przyczyna społeczeństwa. Konsekwencją jest zazdrość, agresja, nierówność, ogólne wady ludzkie. Kulminacja cywilizacji to ówczesny Paryż- musiał wówczas po publikacji uciekać.
Wola powszechna- każda jednostka ma swoją wolę, ale istnieje także wola powszechna państwa. Jest to wola społeczeństwa. Był zwolennikiem demokracji bezpośredniej. W akcie wyborczym wyraża się wola powszechna. Wola powszechna jest nieomylna i wola jednostkowa winna być taka sama, jak wola powszechna. Potrzebne są rządy przedstawicielskie. Wszystko, co zarządzi władca, jest aktem woli powszechnej- zatem obowiązuje nas bezwzględne posłuszeństwo.
Jednostka jest wolna wtedy, gdy jej wola jest zgodna z wolą powszechną. Celem Rousseau jest likwidacja wszystkiego co jest między jednostką a państwem (brak kościoła, przyjaciół, grupy znajomych, stowarzyszeń itp.)