1

Demografia świata -
zróżnicowanie ludności
świata

Zakład Zdrowia Publicznego

Akademia Medyczna w Warszawie

2

Szacuje się, że obecnie na kuli

ziemskiej żyje ponad 6 mld ludzi.

Jest ona zróżnicowana pod

względem rasowym, wyznaniowym,

językowym, narodowościowym jak i

kulturowym.

3

Czynniki kształtujące liczbę ludności :

- przyrost naturalny
- migracje
- kataklizmy

Metody ustalania liczby ludności :

- spis powszechny odbywający się co 5-10

lat

- rejestr ludności
- rachunek prawdopodobieństwa

4

Rozmieszczenie ludzi na kuli ziemskiej :

-obszary bezludne – anekumena – (np.

tereny

okołobiegunowe,

pustynie,

szczyty gór)

-obszary

o

ograniczonej

obecności

człowieka – paraekumena – (np. stepy,

tajga,

tundra)

-obszary

zasiedlone,

silnie

wykorzystywane

gospodarczo

–

ekumena

5

Średnia gęstość zaludnienia Ziemi wynosi

43 osoby/km2.

Azja – 111 os/km2
Europa – 32 os/km2
Afryka – 23 os/km2
Ameryka Północna i Środkowa – 19

os/km2

Ameryka Południowa – 18 os/km2
Oceania – 3 os/km2

6

Przyczyny

wpływające

na

różną

gęstość

zaludnienia :

- przyrodnicze :
- żyzne gleby
- łatwy dostęp do wody
- łagodny klimat
- poza przyrodnicze
- polityczne
- ekonomiczne – np. rozrastanie się dużych

okręgów

przemysłowych,

związane

z

występowaniem bogactw naturalnych

- historyczne – do dziś największą gęstość

zaludnienia mają obszary, z których
wywodzą się cywilizacje starożytne

7

ODMIANY I RASY LUDZKIE

Podstawowe odmiany :
- biała – europeidalna – (rasa europejska i indyjska) – jasna

skóra,

oczy

i

włosy

jasno zabarwione ( niekiedy ciemne), silne owłosienie

ciała, cienkie usta.

- żółta – mongoloidalna – (rasa azjatycka, amerykańska,

polinezyjska)

–

skóra

żółta

do czerwonej włącznie, ciemne oczy i włosy, skąpe

owłosienie

ciała,

powieka

górna

pokryta fałdą mongolską.

- czarna – negroidalna – (rasa afrykańska, melanezyjska,

australijska)

skóra

ciemnobrunatna, czekoladowa, oczy ciemne, włosy

ciemne i silnie skręcone.

8

Wyróżniono rasy ludzkie :
- europejską – najjaśniejsza skóra, silny zarost i

owłosienie ciała u mężczyzn, włosy rozmaitego
rodzaju od kędzierzawych do prostych, duży
odsetek blondynów i osobników jasnookich.

- azjatycką – skóra żółta; proste, grube włosy;

twarz z profilu płaska –
często

występuje

tzw.

fałda

skórna

(mongolska) powodująca „skośne” oczy.

- afrykańską – ciemnobrunatna często czarna

skóra, słaby zarost i skąpe owłosienie ciała u
mężczyzn; włosy wełniste; nos szeroki i
spłaszczony; oczy bardzo ciemne i płytko
osadzone; grube, często wywinięte wargi.

9

- australijską – skóra ciemnobrunatna; silny

zarost twarzy u mężczyzn, faliste włosy, szeroki

nos

o

wydatnie

zaznaczonej

nasadzie,

masywne zęby oraz bardzo wydatne zgrubienia

nadoczodołowe.

- amerykańską – skóra żółta lub brunatna, włosy

czarne i proste.

- indyjską – ciemna skóra, europeidalne rysy

twarzy, ciemne proste lub faliste włosy, wysoki

wzrost.

- melanezyjską – ciemna, często czarna skór;

słabe owłosienie ciała; szeroki

spłaszczony nos; wełniste włosy; brak osobników

o grupie krwi Rh-.

- polinezyjską – skóra jasnobrunatna, proste lub

faliste włosy, na twarzy dość

często występuje fałda mongolska.

10

W wyniku mieszania się odmian i ras
wyróżniamy :

- Metysów – mieszańców rasy europejskiej i

amerykańskiej

- Mulatów – mieszańców odmiany czarnej i białej
- Zambosów – mieszańców odmiany czarnej i

żółtej

Badania dowiodły, że wszystkie odmiany
stanowią jeden gatunek (Homo sapiens –
człowiek

myślący)

i

mają

jednakowe

możliwości rozwoju umysłowego i fizycznego.

11

RELIGIE ŚWIATA

Omawiając

ludność

świata

należy

pamiętać o jej zróżnicowaniu pod

względem

RELIGIJNYM.

Generalnie

ludność świata można podzielić na

wierzących i niewierzących. Liczbowe

określenie proporcji nie jest możliwe.

Nie jest także możliwe ścisłe ustalenie

liczby wyznawców określonych wyznań.

Do

religii

skupiających

najwięcej

wyznawców należą :

12

- CHRZEŚCIJAŃSTWO – jest religią wywodzoną od Jezusa
z Nazaretu (Palestyna; dziś Izrael) jako jej twórcy. Nazwa
pochodzi od honorowego imienia Chrystus (gr.
pomazaniec[boży],

mesjasz).

Wyrosłe z judaizmu chrześcijaństwo zalicza się do religii
Azji Południowo-Zachodniej i wśród współczesnych religii
jest największą wspólnotą religijną pod względem liczby
wyznawców i rozprzestrzenienia geograficznego.

Chrześcijanie stanowią około 33% ludności świata. Jest
ono rozpowszechnione w 254 krajach z czego pośród
145 narodów jako religia większości, a w 18 jako religia
państwowa; w postaci anglikanizmu w Wielkiej Brytanii,
ortodoksyjnego chrześcijaństwa w Grecji, wyznania
ewangelicko -- luterańskiego w 6 państwach m.in. w
Szwecji i Danii, oraz najliczniejszego rzymskiego
katolicyzmu w 9 państwach m.in. w Argentynie i Peru.

13

- ISLAM – wyznawany i stworzony przez

Mahometa na początku VII w. W Mekce (arab.

Islam znaczy poddanie się poświęcenie się

[bogu]). Islam, należący do religii Azji

Południowo –
Zachodniej , jest religią światową.
Wyznawcy

islamu

zwani

muzułmanami

stanowią drugą co do wielkości wspólnotę

religijną świata, stanowią ponad 17% ludności

świata. Islam jest rozpowszechniony w 172

krajach, przy czym jako religia większościowa

w 38, a jako państwowa w 24, m.in. w

Pakistanie,

Bangladeszu,

Iranie,

Egipcie,

Maroku, Arabii Saudyjskiej, Malezji, Turcji.

14

- HINDUIZM – obejmuje różnorakie formy

wiary i przejawy życia mieszkańców Indii,

zespolonych ustrojem społeczno-kastowym,

uznawanym przez nich za święty. Stanowi

trzecią pod względem wielkości religię

światową tj. 13,5 % ludności świata. Około

88% hindusów żyje w Republice Indii, gdzie

stanowią większość ludności. Na skutek

emigracji z Indii hinduizm występuje w 88

krajach, w tym jako religia większości w

Nepalu, gdzie jest religią państwową , oraz

w księstwie Sikkim.

15

- BUDDYZM – jest religią założoną przez

Sidhartę

Gautamę

(ok.

563-483

po

Chrystusie) z Kapilawastu u podnóża

Himalajów (dziś Nepal); nazwa buddyzm

pochodzi od jego honorowego tytułu Budda

(sanskrycki

oświecony).

Należy

pod

względem pochodzenia do indyjskich religii i

jest religią światową.

Buddyści stanowią 5,7% ludności świata, z

czego ponad 99% żyje w Azji.

16

- KONFUCJANIZM – jest doktryną
moralno-polityczną i szkołą religijno-
filozoficzną

wywodzącą

się

od

chińskiego filozofa i męża stanu,
nazwaną od jego imienia: Konfucjusz.

Rozpowszechniony

jest

głównie

w

Chinach.

17

- JUDAIZM – jedna z najstarszych
religii świata (od XIII w. p.n.e.),
wyznawany przez Żydów (ok. 17
mln wyznawców). Judaizm zalicza
się do religii semickich i jest religią
światową

ze

względu

na

rozproszenie wyznawców, należy
do

religii

Azji

Południowo-

Zachodniej.

18

JĘZYKI ŚWIATA

Ludność świata jest bardzo zróżnicowana pod względem

językowym. Liczbę języków szacuje się na 2-3 tys.

Spośród nich jedynie 14 jest tak rozpowszechnionych,

że mówi nimi łącznie ponad 60% ludności świata, są to :

- chiński - ok. 1,1 mld osób posługujących się tym językiem
- hindi i urdu - ok. 500 mln
- angielski - ok. 400 mln
- hiszpański - ok. 300 mln
- rosyjski - ok. 190 mln
- arabski - ok. 180 mln
- indonezyjski - ok. 180 mln
- portugalski - ok. 150 mln
- bengalski - ok. 120 mln
- japoński - ok. 120 mln
- niemiecki - ok. 100 mln
- francuski - ok. 100 mln

19

Największe

znaczenie

w

życiu

międzynarodowym

odgrywa

język

angielski. Jest on językiem powszechnie

używanym w światowym piśmiennictwie

naukowym, handlu międzynarodowym,

żegludze, na międzynarodowych zjazdach,

kongresach itp.

Języka polskiego używa łącznie nie mniej

niż 41 mln osób. Poza granicami kraju

używają

go

liczne

grupy

ludności

pochodzenia polskiego w USA, Kanadzie,

Brazylii, Australii, Niemczech, Francji,

byłym ZSRR oraz drobne grupy w wielu

krajach.