Brytyjski system
zdrowotny
System opieki zdrowotnej w Wielkiej Brytanii jest zdominowany przez
National Health Service (NHS), utworzony w 1948 r. w celu zapewnienia
darmowej opieki zdrowotnej wszystkim obywatelom, zależnej od rodzaju
wymaganej opieki, nie zaś od posiadanych środków finansowych.Nad
całością systemu kontrolę sprawuje sekretarz stanu i kierowany przez
niego departament opieki zdrowotnej, który ponosi odpowiedzialność
polityczną za NHS oraz za kierowanie nim i formułowanie jego polityki.
Jego uprawnienia wykonywane są przez 10 tzw. Strategic Health
Authorities (stategicznych oddziałów ds. opieki zdrowotnej – SHA),
podzielonych na regiony, które ustalają nadrzędne priorytety i budżety
dla danego obszaru. Nadzorują one także wdrożenie przyjętych
programów za pośrednictwem licznych firm zajmujących się
zarządzaniem iświadczeniem usług medycznych w danym regionie oraz
przez NHS Primary Care Trusts (fundusze podstawowej opieki
zdrowotnej – PCT), których w Anglii jest obecnie 152.
• PCT sprawują kontrolę nad 80% budżetu, są odpowiedzialne za
zapewnienie usług opieki zdrowotnej pacjentom, czy to poprzez
samodzielne świadczenie tych usług, czy też poprzez zamówienie
ich z innych źródeł
• NHS, zarządzane są przez własne zarządy oraz posiadają własne
budżety i priorytety, muszą zgadzać się z priorytetami przyjętymi
przez SHA nadzorujący region, na obszarze którego działa dany
PCT
• Mogą to być inne fundusze NHS, jak np. fundusz szpitalny
NHS lub fundacje NHS (zarządzające szpitalami i innymi
ośrodkami leczenia),
• Fundusze NHS odpowiedzialne za transport medyczny oraz
fundusze NHS świadczące usługi w zakresie opieki
psychiatrycznej i psychologicznej.
• Innym sposobem zapewnienia świadczenia usług opieki
zdrowotnej jest zamówienie ich od lekarzy ogólnych
(General Practitioners – GP) i/lub spółek z sektora
prywatnego.
Finansowanie
• System jest finansowany z podatków i innych danin, takich jak
część publicznych opłat za parkowanie, opłat od towarzystw
ubezpieczeń oferujących ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej (nie tylko komunikacyjne) i fundacji charytatywnych
regionalnych agend NHS.
• Wysokość budżetu NHS jest ustalana na szczeblu centralnym
przez ministra skarbu, od kilku lat są to budżety trzyletnie.
Ministerstwo Zdrowia dzieli przydzielony budżet, w pewnym
uproszczeniu, na dwie części: finansowanie opieki podstawowej
oraz finansowanie opieki szpitalnej i ratunkowej
PCT sprawują kontrolę nad większością pozyskanych środków
oraz płacą dostawcom usług zdrowotnych za świadczone usługi,
czy to według stawek zawartych w kontraktach, czy też według
tabeli stawek. Kwoty wydawane na te cele są znaczne: w 2006 r.
wynosiły one 8,4 % PKB, co oznacza 2417 USD na osobę.7
Reforma
• NHS przechodzi głęboką i szeroko zakrojoną reformę
obejmującą wiele radykalnych zmian w jego
strukturze.Przewidują one wprowadzenie następujących
reform:
- likwidację PCT oraz SHA;
- udostępnienie budżetów na zamawianie usług medycznych
konsorcjom ds. zamówień składającym się z lekarzy ogólnych,
którzy z kolei od 2013 r. będą nadzorowani przez Krajową
Komisję ds. Zamówień (National Commissioning Board);
- Sekretarz stanu utraci prawo kierowania NHS;
- Charakter monitora, organu obecnie nadzorującego fundacje
NHS, ulegnie zmianie – monitor przyjmie rolę regulatora
ekonomicznego uprawnionego i zobowiązanego do kontroli i
zapewnienia ciągłości świadczenia usług
Udzielanie świadczeń zdrowotnych
• 90 proc. kontaktów ze służbą zdrowia odbywa się za pośrednictwem lekarza
rodzinnego. Bez jego skierowania nie można uzyskać żadnych świadczeń.
Jedynym wyjątkiem są przypadki nagłe, wymagające natychmiastowego
przyjęcia do szpitala.
• Pacjent teoretycznie ma zagwarantowany wolny wybór lekarza rodzinnego,
jednak jest on ograniczony terytorialnie do lekarzy pracujących w miejscu jego
zamieszkania.
• Przeważają praktyki wieloosobowe z wysoko wykwalifikowanym zespołem
pielęgniarskim. Jedynie 10 proc. praktyk lekarza rodzinnego to praktyki
jednoosobowe, ponad 63 proc. to praktyki, w których przyjmuje trzech lub
więcej lekarzy.
• Lekarze rodzinni są na samozatrudnieniu, a warunki kontraktu negocjuje
reprezentacja lekarzy rodzinnych z NHS. Ograniczone jest zakładanie nowych
praktyk, każda musi zostać zaakceptowana przez Medical Practices Committee.
• Opieka szpitalna (tzw. drugorzędowa) jest organizowana regionalnie. Na każde
100-150 tys. osób przypada jeden szpital okręgowy posiadający około 200
łóżek.
Świadczenia
gwarantowane
• Pacjenci NHS nie mają specjalnych uprawnień do świadczeń. Prawo
zabrania jedynie opłacania świadczeń, które nie mają udowodnionej
skuteczności klinicznej, określonej w oparciu o zasady EBM (Evidence
Based Medicine).
• Koszyk świadczeń opłacanych przez NHS jest częściowo niezdefiniowany,
a częściowo utworzony przez negatywne listy świadczeń. Z zakresu usług
opłacanych przez płatnika publicznego wyłączone są:
-badania przesiewowe (dla kobiet w ciąży, noworodków, dzieci, w kierunku
niektórych chorób nowotworowych,
-choroby Alzheimera, depresji),
-szczepienia przeciw chorobom wieku dziecięcego,
-koszty okularów (za wyjątkiem osób osiągających minimalny dochód),
-leczenie estetyczne w ramach leczenia stomatologicznego (np. wybielanie
zębów).
• W przypadku leków i świadczeń pomocniczych koszyk
również przyjmuje formę list negatywnych.
• W opiece szpitalnej natomiast, poprzez wdrożenie
procedur HRG obejmujących świadczenia
o udowodnionej efektywności klinicznej i kosztowej, od
wielu lat budowany jest szczegółowy koszyk świadczeń.
Prywatne ubezpieczenia
• Podstawowym mankamentem publicznego systemu opieki
zdrowotnej w Wielkiej Brytanii jest tworzenie się długich
kolejek oczekujących na wykonanie procedury szpitalnej
i ambulatoryjnej, w tym porad i badań specjalistycznych. To
podstawowy czynnik wpływający na decyzję o zakupie
prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego. Blisko 10 proc.
Brytyjczyków zdecydowało się na prywatne polisy
zdrowotne.
• Regionalna penetracja prywatnych ubezpieczeń
zdrowotnych jest bardzo zróżnicowana – od zaledwie 4 proc.
mieszkańców Szkocji, przez 10 proc. mieszkańców
południowego-zachodu, 11 proc. populacji aglomeracji
londyńskiej do 14 proc. pozostałej populacji południowego-
wschodu Wyspy
.
Niemiecki system
zdrowotny
Niemiecki system opieki zdrowotnej to klasyczny system ubezpieczeniowy,
oparty na tzw. modelu Bismarcka. Został on wprowadzony w 1883 roku.
System ten oparty jest na obowiązkowych ubezpieczeniach zdrowotnych, w
którym przyjęto zasadę odpowiedzialności państwa za ochronę zdrowia
i bezpieczeństwo socjalne obywateli, jak również zdrowie publiczne. Niemiecki
system ubezpieczeń społecznych oparty jest w szczególności na
postanowieniach zawartych w kodeksie socjalnym. Ubezpieczenie to obejmuje
państwowe instytucje ubezpieczeniowe w zakresie ubezpieczeń zdrowotnych,
opiekuńczych, wypadkowych i rentowych. Wszystkie instytucje, które powołano
do życia na podstawie tej ustawy, tzw. kasy zdrowotne lub inaczej nazywane
kasy chorych, są spółkami publiczno-prawnymi. Podział kas, zasady działania jak
i przynależność uregulowano przepisami.
W zależności od sprawowania nadzoru nad kasą chorych kasy te podzielono na:
- federalne,
-
krajów związkowych,
-
gmin
Obowiązkowe publiczne
ubezpieczenie zdrowotne opiera
się na:
• -Samowystarczalności kas chorych
• -Zasadzie solidarności
• -Zasadzie subsydiarności
• -Zasadzie konkurencji
• -Dobrym gospodarowaniu
• -Solidarnym finansowaniu
• -Ubezpieczeniu rodzinnym
Rodzaje kas chorych
W Niemczech istnieją 252 publiczne kasy chorych,
działające na zasadach non-profit
• 17 regionalnych kas chorych (37 proc. ubezpieczonych),
tzw. Ersatzkassen
• zakładowe kasy chorych (21 proc. ubezpieczonych),
• kasy rzemieślnicze – Guildkasse (6 proc.
ubezpieczonych),
• kasy rolnicze, górnicze i dla marynarzy (4
proc.ubezpieczonych).
Organami nadzorczymi kas
chorych, w zależności od ich
zasięgu działania są:
-ministerstwa zdrowia krajów związkowych
- -Federalny Urząd do spraw Ubezpieczeniowych
-Federalne Ministerstwo Zdrowia,
Zakres kosztów pokrywanych przez
państwowe ubezpieczenie
• -Leczenie medyczne i dentystyczne, u dowolnie wybranego lekarza
• -Leczenie szpitalne (
Świadczenia szpitalne są dostępne dla wszystkich ubezpieczonych po
wniesieniu dopłaty w wysokości 10 euro za każdy dzień pobytu, nie więcej jednak niż 280 euro
rocznie. Leczenie szpitalne jest poprzedzone leczeniem „part-time”, np. związanym
z przygotowaniem pacjenta do zabiegu operacyjnego. Koszty zakwaterowania i wyżywienia ponoszą
sami pacjenci, to samo dotyczy opieki w okresie rekonwalescencji.)
• -Lek
(Odpłatność za leki na receptę wynosi 10% ceny, jednak nie mniej niż 5 EUR i nie więcej niż 10
EUR. Powyższe opłaty nie obowiązują dzieci i młodzieży do 18 roku życia oraz kobiet w ciąży. Jeśli
pacjent nie przedstawi wymaganych dokumentów, zostanie obciążony pełnymi kosztami leczenia, a
wystawione mu recepty będą realizowane przez apteki za pełną odpłatnością. Nie obowiązuje
wówczas system dopłat.),
opatrunki, dodatkowe leczenie, sprzęt medyczny jak np.
wózki inwalidzkie i aparaty słuchowe
• -Zasiłek chorbowy (Krankengeld):
Najczęściej, przez piewsze sześć tygodni twojej choroby
pracodawca wypłaca ci pensję. Po upływie tego czasu twoja firma ubezpieczeniowa wypłaca zasiłek
w wysokości 70 procent pensji przez okres do 78 tygodni.
• -Profilaktykę i wczesne wykrywanie niektórych chorób
• -Stomatologiczne badania kontrolne oraz profilaktykę indywidualną i grupową
• -Szczepienia profilaktyczne, za wyjątkiem turystycznych
• -Leczenie ortodontyczne przed 18 rokiem życia
-Niezbędne z medycznego punktu widzenia protezy i korony zębowe
Ubezpieczony ma prawo do
usług zdrowotnych związanych
z:
• Zapobieganiem
chorób
(w
okresie
ciąży,
stomatologiczne, szczepienia, sanatoria, ogólne)
• Ciążą i połogiem
• Prewencją chorób
• Leczeniem chorób za pomocą potrzebnych: leków,
urządzeń,
pielęgnacji
domowej,
pomocy
w
gospodarstwie domowym, terapii socjalnej, dodatku
chorobowego, kosztów zw. Z dojazdem)
• Rehabilitacją
• Antykoncepcji, sterylizacji i aborcji
• Sztucznym zapłodnieniem
• Zapomogą na wypadek śmierci
Ubezpieczeni
• Pracownicy,
• bezrobotni,
• rolnicy,
• artyści,
• niepełnosprawni,
• studenci,
• praktykanci,
• osoby pobierające rentę Ich małżonkowie i dzieci :
1. Ubezpieczeni obowiązkowo , Ubezpieczeni dobrowolnie.
2. 70mln ubezpieczonych z czego 18,9mln bezpłatnie
Składka na
ubezpieczenie
Obecnie składka = 15,5%
• pracownik ponosi ją w wysokości 8,2%, a pracodawca w
wysokości 7,3%
Fundusz zdrowotny
-Pobiera składkę zdrowotną
-Zarządzany przez Państwowy Urząd Ubezpieczeń
-Wypłaca kasom chorych kwotę / ubezpieczonego
zróżnicowaną pod względem wieku, płci i choroby
Finansowanie
Ubezpieczeni
Kasy chorych
Fundusz Zdrowotny
Państwo Pracownicy
Pracodawcy
Prywatne ubezpieczenie opiera
się na:
• -Instytucjach prywatnych
• -Konkurencji
• -Zasadzie ekwiwalentności
• -Polityka socjalna odgrywa mniejszą rolę
Prywatne kasy chorych
-Dla grupy osób, które posiadają prawo wyboru zawarcia ubezpieczenia
zdrowotnego lub osiągają dochody netto powyżej 3.450,-€ miesięcznie dano
możliwość skorzystania z tego ubezpieczenia prowadzonego przez tzw. prywatne
kasy chorych.
-urzędnicy państwowi, sędziowie, żołnierze zawodowi, żołnierze powołani do
służby na czas określony, jak i pozostali zatrudnieni w administracji federalnej,
krajów związkowych, związkach gmin, gminach, spółkach prawa publicznego,
związkach prawa publicznego, fundacjach,
• - osoby, których dochody przekraczają 75% ustalonej górnej granicy do opłacania
składek na ubezpieczenie emerytalne, z wyłączeniem marynarzy
• - osoby, które podczas studiów były zatrudnione na uczelni,
• -osoby duchowne, działające w spółkach publiczno-prawnych uznanych na terenie
Niemiec wyzwań, jeżeli stosownie do przepisów o urzędnikach państwowych mają
prawo refundacji części lub całości poniesionych kosztów leczenia,
• -osoby przebywające na emeryturach, jeżeli posiadają status byłego urzędnika,
sędziego lub żołnierza,
Niemiecki system w liczbach:
• -Wydatki na ochronę zdrowia: 76,5% (wydatków
publicznych)
• -% PKB:11,3%
• -Wydatki/osobę: 4495 euro
*Dane rok 2011