Postępowanie

fizjoterapeutyczne po

rekonstrukcji

PCL

stawu kolanowego

.

ANATOMIA STAWU

KOLANOWEGO



WIĘZADŁO PCL

Więzadło biegnie ku dołowi i do tyłu, krzyżując
się z ACL od strony bocznej. Nachylenie osi
długiej więzadła do płaszczyzny poprzecznej
wynosi ok. 45°.
Jest ściśle powiązane z tylnym rogiem
łąkotki bocznej poprzez pęczek
łąkotkowo-udowy. Błona maziowa
otacza górna część więzadła i dolną
przednią.

Układ włókien więzadła krzyżowego
tylnego przy maksymalnym
wyproście (A) i zgięciu (B).

A)

B)

.

Długotrwały brak więzadła krzyżowego
tylnego prowadzi do rozciągnięcia
drugorzędnych stabilizatorów stawu
kolanowego,
co potęguje niestabilność zwiększając
degenerację
stawu udowo-rzepkowego i udowo-
piszczelowego. Aby zapobiec tym
zmianom, wykonuje się rekonstrukcje
więzadła krzyżowego tylnego,
szczególnie
u pacjentów aktywnych ruchowo (np.:
u sportowców).

Testy funkcjonalne dla

oceny więzadła

krzyżowego tylnego

.

Test tylnej szufladki przy
zgięciu stawu kolanowego do
90⁰ - tylny test Lachmanna

WYKONANIE: pacjent leży na plecach,
kolano zgięte do 90⁰, stabilizacja
kolana, kciuki pod rzepkę, kierunek
przemieszczania się jest skierowany do
tyłu i ocenia się go w pozycji neutralnej,
wewnętrznej i zewnętrznej podudzia.

Test szufladki
tylnej w zgięciu
stawu
kolanowego do
90⁰

a)pozycja
wyjściowa przy
zewnętrznej
rotacji stopy,

b)szufladka przy
skierowanym do
tyłu przesunięciu
piszczeli.

.

Test skurczu mięśnia
czworogłowego

WYKONANIE: pacjent leży na plecach.
Uszkodzona kończyna dolna jest zgięta w stawie
kolanowym do 90⁰ i ustawiana w zewnętrznej
rotacji. Pacjentowi poleca się napiąć mięsień
czworogłowy i unieść kończynę z kozetki.

INTERPRETACJA: przy niestabilności tylno-
bocznej zewnętrzna rotacja stopy powoduje, że
boczna część piszczeli przemieszcza się do tyłu
w stosunku do bocznego kłykcia kości udowej.
Test ten został określany jako czynny test
repozycji i z reguły można go wykonać tylko
przy zastarzałych uszkodzeniach więzadeł.

a) Podwichnięcie
- tylne zwisanie,

b) Napięcie
mięśnia
czworogłowego,

c) Aktywne
prostowanie
kolana-
ustawienie
zreponowane.

Etapy programu

usprawniania

pooperacyjnej

rekonstrukcji więzadła

krzyżowego tylnego

stawu kolanowego

Etap przedoperacyjny

Cele i zadania:



uzyskanie pełnego zakresu ruchu w stawie
kolanowym,



maksymalne wzmocnienie siły mięśnia
czworogłowego uda oraz innych mięśni kończyny
dolnej,



ćwiczenia propriorecepcji,



profilaktyka dolegliwości stawu rzepkowo -udowego,



przygotowanie do funkcjonowania po zabiegu i nauka
aktywnej ochrony przeszczepu,



nauka chodu o kulach,



zabiegi fizykoterapii przeciwbólowe, przeciwobrzękowe

Etap pooperacyjny

I. Okres 0 . 2 tygodnie

Fizjoterapia zaczyna się w 2 - 3 dobie po operacji.



odpoczynek w pozycji leżącej z zabezpieczeniem

piszczeli przed translacją tylną wywołaną grawitacją oraz
izolowanym napięciem zginaczy kolana



elewacja kończyny operowanej



pionizacja maksymalnie do 2 godzin dziennie



orteza wyprostna zakładana na noc



utrzymanie wyprostu stawu kolanowego:

•

ćwiczenia rozciągające mięśnie zginacze stawu kolanowego

•

ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda



ćwiczenia rozciągające pasmo biodrowo-piszczelowe i
mięśnie odwodzące udo



mobilizacja rzepki



elektrostymulacja mięśnia obszernego przyśrodkowego



nauka chodu o kulach oraz chodzenia po schodach krokiem
dostawnym

Zabezpieczenie piszczeli
przed tylną translokacją

.

II. Okres 2 - 8 tygodni



zakaz wymachów golenią przy rozluźnionych
stabilizatorach dynamicznych kolana



zakaz ruchów skrętnych na kończynie operowanej



biernie ćwiczenia z zakresu ruchu 0 - 90°



ćwiczenia samowspomagane zginania



mobilizacja rzepki



zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni :
- mięsień czworogłowy uda (praca eks-i
koncentryczna)
-mięśnie przywodziciele uda

.

W tym okresie pacjent rozpoczyna
ćwiczenie czynne mięśni tylnej strony uda
(mięśni pośladkowych, kulszowo-goleniowych).
W celu uniknięcia tylnych sił ścinających pacjent
wykonuje ww. ćwiczenia przy zaryglowanym w
wyproście stawie kolanowym, ruch odbywa się w
stawie biodrowym

Ćwiczenia chodu początkowo o kulach,
następnie gdy poprawia się kontrola mięśnia
czworogłowego uda pacjent odstawia kule.

Stopniowo wprowadzamy:

•

•chodzenie po płaskim, twardym podłożu stopy w
jednej linii

•

•po pojedynczych materacach półmiękkich

•

•po bardzo miękkich materacach

ćwiczenia wyprostu w
zamkniętym łańcuchu
kinematycznym w zakresie
0 - 30/60 stopni

.

III. Okres 8 - 14
tygodni

-

W tym okresie więzadło staje się coraz silniejsze,

pozwala to na zwiększenie aktywności pacjenta
oraz spanie bez zabezpieczenia ortezą wyprostną
stawu operowanego.

-Stopniowe zwiększanie zakresu zgięcia kolana ok.
10 - 12 tygodnia przy swobodnym zgięciu do 100 -
110° pacjent może rozpocząć ćwiczenia na
rowerze stacjonarnym przy wysokim ustawieniu
siodełka, w 14 tygodniu wskazane jest uzyskanie
pełnego zakresu ruchu 0 - 130°

-Wzmocnienie siły mięśni kończyny operowanej:

*

czworogłowy uda, przywodziciele uda, zginaczy

stawy kolanowego

III okres cd.

-chodzenie po chwiejnej równoważni
różnymi sposobami
-ćwiczenia równoważne na tzw. suszkach
(różnych kształtów): obunóż i jednonóż -
początkowo na kolanie wyprostowanym,
następnie z jego ugięciem
- rozszerzenie aktywności fizycznej:
*pływanie (nogi muszą pracować przy
wyprostowanych kolanach, zakaz pływania
stylem klasycznym do dwóch lat od operacji)
*trucht, jogging

IV. Okres powyżej 14
tygodni

- kontynuacja ćwiczeń z poprzedniego
okresu
- podskoki na trampolinie
- skakanka na miękkim podłożu
- bieg po twardym i miękkim podłożu
- nauka hamowania
- nauka zmian kierunku ruchu podczas
biegu
- zeskoki, przeskoki itp.