Światłolecznictwo
Dr n.med.Lidia
Zając
JEST FORMĄ FIZYKOTERAPII WYKORZYSTUJĄCA PEWIEN ZAKRES
PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO.
DZIAŁ TEN OPIERA SIĘ NA NATURALNYCH
( HELIOTERAPIA) LUB SZTUCZNYCH ( AKTYNOTERAPIA) ŹRÓDŁACH ŚWIATŁA.
Światłolecznictwo
Rodzaje promieni wykorzystywanych w
światłolecznictwie:
-promieniowanie podczerwone(IR)
-promieniowanie widzialne
-promienie nadfioletowe(UV)
Wykorzystywane przez fizykoterapię
promieniowanie mieści się w zakresie
długości fali między falami radiowymi
a promieniowaniem rentgenowskim i
gamma, czyli od 100nm- najkrótsza
fala ultrafioletu, do 15000nm,
-granica podczerwieni.
Widmo promieniowania
elektromagnetycznego:
CECHY ŚWIATŁA
Promieniowanie elekromagnetyczne rozchodzi się w
postaci kwantów( porcji) energii, zwanych fotonami
( teoria kwantowa Plancka). Kwanty światła mają
określona energię.
Promieniowanie przy przejściu do ośrodka o innej
gęstości ulega ( w różnych proporcjach) odbiciu,
rozproszeniu i pochłonięciu. Substancje szczególnie
dobrze pochłaniają promieniowanie o wybiórczej
długości fali.
Efekt biologiczny wywołany np. w tkankach, zależy
od wielkości pochłoniętej energii ( prawo Grotthusa-
Drapera). Istotną cechą promieni o różnej długości
fali jest głębokość penetracji przez skórę i tkankę
Podskórną.
Promieniowanie
podczerwone ( IR –infra
red)
Promieniowanie podczerwone ( IR –infra
red)
jest promieniowaniem
niewidzialnym, umiejscowionym w
widmie promieniowania
elektromagnetycznego między
czerwienią widma światła
widzialnego a mikrofalami. Jest ono
emitowane przez rozgrzane ciała.
W lecznictwie wykorzystuje się
promieniowanie podczerwone o
długości fali od 770 do 15 000 nm.
Zgodnie z prawem Stefana
Boltzmanna całkowita ilość
energii emitowanej przez ciało w
jednostce czasu rośnie z czwartą
potęgą jego temperatury.
Źródłem promieniowania podczerwonego są
ciała ogrzane. Długość fali promieniowania
zależy, zgodnie z prawem Viena, od temperatury
ciała ogrzanego. Tak np. ciała ogrzane do
temperatury 400°C emitują promieniowanie,
którego maksimum natężenia odpowiada
długości fali ok. 4000 nm., w temperaturze zaś
800°C maksimum natężenia odpowiada długości
fali ok. 2000 nm. Ogrzanie ciał do wyższej
temperatury powoduje emitowanie promieni
podczerwonych o jeszcze krótszej fali.
Jednocześnie ciało ogrzewane zaczyna świecić,
czyli emitować promieniowanie widzialne.
PROMIENIOWANIE SŁONECZNE
Potężnym źródłem promieniowania
podczerwonego jest Słońce.
Promieniowanie to ulega częściowemu
pochłonięciu przez warstwy atmosfery,
głównie parę wodną, dwutlenek węgla
i ozon. Dzięki temu wokół Ziemi
powstaje jak gdyby płaszcz cieplny,
który zapobiega ucieczce w kosmos
energii promieniowania
podczerwonego emitowanego przez
Ziemię.
Promieniowanie podczerwone dzielimy na:
Promieniowanie krótkofalowe IR A o długości fali
770-1500nm., wnikające ok. 30 mm w głąb tkanek , a
pochłaniane głównie na głębokości 10mm.
Promieniowanie średniofalowe IR B o długości fali
1500-4000 nm., wnikające około 10mm w głąb skóry a
pochłaniane głównie na głębokości na głębokości 3-5 mm
.
Promieniowanie długofalowe IR C o długości fali
4000-15000 nm. , wnikające w głąb skóry zaledwie 0,5-3
mm .
Promieniowanie zwane „daleką podczerwienią”
FIR ( far infra red) o szczególnie długiej fali,
dochodzącej do 25000 nm.
Zdolność przenikania zależy od długości fali
Działanie biologiczne
polega na wpływie cieplnym na
tkanki. Energia promieniowania
pochłoniętego przez tkanki
zwiększa energię kinetyczną ich
cząsteczek, a tym samym
podnosi stan cieplny tkanek ,
czyli temperaturę.
Prawo Grotthusa-
Drapera
skutki biologiczne może wywołać
w tkankach tylko energia
pochłoniętego przez nie
promieniowania.
Powstałe w tkankach ciepło
zostaje z prądem krwi
przeniesione w głąb ustroju.
Padające na skórę
promieniowanie podczerwone
zostaje od niej odbite w ok. 30%,
reszta zaś przenika w głąb skóry.
Reakcje organizmu na promieniowanie
podczerwone
Skutki działania promieniowania podczerwonego
na organizm zależą od wielu czynników
obejmujących miedzy innymi cechy samego
promieniowania czy cechy reaktywności
organizmu. Duże znaczenie ma widmo
promieniowania, energia fotonów, odległość od
naświetlanej skóry, jak i wielkość naświetlanej
powierzchni. Reakcja organizmu zależy również od
stanu skóry, jej wilgotności, grubości tkanki
podskórnej oraz stanu układu krwionośnego i
chłonnego. Występujące skutki biologiczne są
reakcją na wywoływanie fizjologicznych odruchów
układu naczyniowego skóry (organizm dąży do
zachowania homeostazy cieplnej).
Wpływ biologiczny IR na ustrój
Wpływ biologiczny promieniowania podczerwonego na
ustrój polega na działaniu ciepła, które powoduje:
Rozszerzenie naczyń włosowatych skóry, a w związku
z tym zwiększony
Przepływ przez tkanki krwi tętniczej,
Reakcje ze strony naczyń głębiej położonych,
zgodnie z prawem
Dastre-Morata
Zmniejszenie napięcia mięśni,
Podwyższenie progu odczuwania bólu, a zatem
działanie przeciwbólowe,
Wzmożenie przemiany materii,
Pobudzenie receptorów cieplnych skóry, a w
następstwie tego wpływy odruchowe na narządy głębiej
położone.
Odczyn miejscowy
występuje w skórze w miejscu jej
napromieniowania, obejmując
jednak swym zasięgiem
sąsiadujące z nim okolice. Polega
on na rozszerzeniu naczyń
krwionośnych skóry,
powodującym jej zaczerwienienie;
stąd odczyn ten nazywa się
rumieniem cieplnym.
Cechy rumienia cieplnego
Występuje on w trakcie naświetlania, a
jego nasilenie wzrasta w miarę czasu
oddziaływania promieni podczerwonych,
Zaczerwienienie skóry jest
nierównomierne i plamiste w wyniku
rozszerzenia głębiej położonych naczyń
krwionośnych skóry,
Zanika on po pewnym, niedługim czasie
od zakończenia naświetlania.
Czas utrzymywania się rumienia zależy od
dawki promieniowania podczerwonego.
Odczyn ogólny
Oddziaływanie promieniowania
podczerwonego na duże
powierzchnie skóry powoduje
wystąpienie odczynu ogólnego
organizmu na ciepło.
Odczyn ogólny
Uruchomienie mechanizmu
termoregulacyjnego:
Wydalanie z potem dużej ilości wody,
chlorku sodowego, substancji mineralnych.
Podwyższenie temperatury o 1
0
powoduje
podwyższenie przemiany materii o 3.6%, a
akcja serca ulega przyspieszeniu o 20
uderzeń/minutę
Spada zawartość tlenu we krwi tętniczej, a w
żylnej wzrasta
Przy znacznym przegrzaniu zmniejsza się
czynność wydzielnicza nerek
Wskazania do stosowania IR
Stany po lokalnych urazach szczególnie kończyn,
jednak nie wcześniej niż po upływie 48h od urazu.
Przewlekłe zapalenia stawów oraz tkanek miękkich
Procesy reumatoidalne w okresie niewielkiej
aktywności
Nerwobóle oraz zespoły bólowe
Zespoły przeciążeniowe stawów, ścięgien i mięśni
Przewlekłe stany zapalne jamy nosowej, zatok
przynosowych, ucha zewnętrznego i stawów żuchwy
Stany po zapaleniu bakteryjnym, odmrożeniu i
uszkodzeniu promiennym skóry i tkanki podskórnej
Przygotowanie do masażu, kinezyterapii oraz innych
form fizykoterapii np. elektrostymulacji
Przeciwwskazania
Niewydolność krążenia
Czynna gruźlica płuc
Skłonność do krwawień
Zaburzenia w ukrwieniu obwodowych częściach
kończyn
Stan gorączkowy
Ostre stany zapalne skóry i tkanek miękkich
Stany wyniszczenia organizmu
Ciąża
Jaskra
Choroby nerek, wątroby, choroba nowotworowa
Urządzenia
Nieświetlne generatory podczerwieni
◦
Zakres długości fali 2000-3000nm (500 do 880
0
C)
lampy Helios, Emita-promienniki podczerwieni
◦
Zakres dł. fali 400-4000nm (1000
0
C) – promienniki
podczerwieni i promieniowania widzialnego-żarówki
Lampy terapeutyczne:
◦
Lampy Sollux – żarówki o dużej mocy 1000W,
emituje światło widzialne i podczerwień, największe
natężenie przypada na 1400nm; wyposażone w
filtry niebieski i czerwony
◦
Świetlanki
◦
Budka Polano
Lampa Sollux.
Zasadniczym jej elementem jest głowica. Składa się
ona z obsady żarówki wraz z obudową, reflektora
parabolicznego oraz tubusu o kształcie ściętego
stożka. Lampa może być wyposażona w dwa tubusy
różnych rozmiarów, które dobiera się w zależności od
rodzaju naświetlania. Tubus służy do skupienia wiązki
promieniowania i może być połączony z reflektorem za
pomocą zaczepów ze śrubami. Dzięki takiemu
rozwiązaniu tubus można łatwo odłączyć od reflektora,
co ułatwia naświetlanie dużych powierzchni ciała.
Tubus jest zaopatrzony w kołnierz wyłożony korkiem,
zabezpieczającym chorego w czasie zabiegu przed
zetknięciem z rozgrzanym metalem. Między
kołnierzem a brzegiem tubusu znajduje się
prowadnica, w którą wsuwa się filtry.
Świetlanki
są urządzeniami do naświetlań
promieniami podczerwonymi i
widzialnymi, w których świetlanki
miejscowe oraz całkowite,
obecnie rzadko używane.
Przy wykonywaniu zabiegów
światłoleczniczych należy liczyć się
z możliwością oparzenia. O takim
przypadku należy natychmiast
powiadomić lekarza, który udzieli
właściwej pomocy. W czasie
zabiegów należy bacznie
obserwować chorego, który
powinien informować osobę
wykonującą zabiegi o swoich
doznaniach i samopoczuciu.
Metodyka naświetlań IR
Całościowe z odległości 100cm
Miejscowe 40-50cm
Nie wolno ustawiać lampy bezpośrednio
nad powierzchnią ciała pacjenta
Filtr niebieski – nerwobóle i przeczulica
Filtr czerwony – stany zapalne tkanek
miękkich, leczenie trudno gojących się
ran, „poparzenia” po naświetleniach UV i
promieniami rentgenowskimi
Światło
widzialne
Światło widzialne
Dotyczy promieniowania
elektromagnetycznego w
zakresie odbieralnym przez oko
ludzkie, czyli
380-780nm. Jest stosowane do
leczenia dolegliwości związanych
z niedoborem światła widzialnego
. Działa na organizm człowieka
przez narząd wzroku, lecz również
przez powłoki skórne wywołując
reakcje autonomicznego układu
nerwowego oraz gruczołów
wydzielania wewnętrznego.
Intensywność naświetlania w
urządzeniach emitujących światło
widzialne wynosi zwykle
Od 2500 do10000 lx.
Optymalny czas trwania zabiegu
w przypadku siły naświetlania
2500 lx to ok. 2 godziny, a w
przypadku 10000 lx – 30 minut.
Wpływ na organizm:
Stymuluje procesy fizjologiczne
Przyśpiesza przemianę materii
Działa korzystnie na układ
krążenia i oddychania
Aparatura
lampy przeciwdepresyjne
Wskazania
Depresje sezonowe – jesienne i
zimowe
Depresje częściowo zależne od
sezonu
Zaburzenia wynikające z pracy
zmianowej, szczególnie nocnej
Zespół napięcia
przedmiesiączkowego
Promieniowanie nadfioletowe
(UV)
Promieniowanie nadfioletowe (UV)
Promieniowanie nadfioletowe jest
niewidzialnym promieniowaniem
elektromagnetycznym o długości fali
od 100 do 400 nm. W widmie
promieniowania elektromagnetycznego
jest ono umiejscowione między
obszarem fioletu widma widzialnego a
tzw. miękkimi promieniami
rentgenowskimi. Promieniowanie
nadfioletowe określa się skrótem UV,
od słów angielskich ultra-violet.
Podział promieniowania UV:
- obszar A — o długości fali od 400 do 315
nm,.
- obszar B — o długości fali od 315 do 280
nm,
- obszar C — o długości fali od 280 do 200
nm.
-Tak zwane promieniowanie nadfioletowe
Schumanna, o długości fali od 100 do 200
nm, nie ma większego znaczenia dla biologii
i medycyny, ponieważ będąc pochłaniane
przez powietrze i parę wodną, może
rozchodzić się tylko w próżni
Zgodnie z teorią kwantową
promieniowanie nadfioletowe rozchodzi
się w postaci kwantów energii. Energia
kwantów promieniowania nadfioletowego
zależy od długości fali. Im krótsza jest
długość fali, a tym samym większa
częstotliwość, tym większą energię wykazują
kwanty promieniowania nadfioletowego.
Dzięki dużej energii kwantów promieniowania
nadfioletowego wywołuje ono skutki
biologiczne i chemiczne, które nie występują
przy działaniu światła widzialnego.
Promieniowanie nadfioletowe
o długości fali 200 nm zostaje
całkowicie pochłonięte w
warstwie rogowej naskórka.
Najgłębiej sięga
promieniowanie o długości
fali 400 nm, które prawie
całkowicie zostaje
pochłonięte dopiero na
głębokości
2 mm.
Fotochemiczne właściwości
promieniowania nadfioletowego.
Reakcjami fotochemicznymi nazywa się
reakcje chemiczne zachodzące pod wpływem
światła. Mogą one powodować powstanie
nowych związków — reakcjami tymi są:
fotosynteza, utlenianie lub redukcja — oraz
rozpad danego związku na związki o mniej
złożonej budowie; jest to fotoliza. Do reakcji
fotochemicznych zalicza się również
fotoizomeryzację, czyli powstanie pod
wpływem światła związków o analogicznym
cząsteczkowym wzorze sumarycznym, lecz o
różnej budowie i różnych właściwości
fizycznych i chemicznych.
Wiele odczynów i skutków biologicznych
zachodzących w ustroju pod wpływem
promieniowania nadfioletowego jest
związanych przyczynowo z reakcjami
fotochemicznymi. Należą do nich:
powstawanie w skórze rumienia
fotochemicznego, tworzenie w niej pigmentu,
wytwarzanie witaminy D oraz wpływ związków
chemicznych uczulający ustrój na światło.
Działanie bakteriobójcze promieni
nadfioletowych polega również na
zachodzących w bakteriach reakcjach
fotochemicznych.
Rumień fotochemiczny.
Rumieniem fotochemicznym
nazywa się odczyn skóry na
działanie promieni
nadfioletowych, wyrażający się jej
zaczerwienieniem w wyniku
rozszerzenia naczyń
krwionośnych
Intensywność rumienia
fotochemicznego zależy od wielu
czynników:
długości fali promieniowania
nadfioletowego,
intensywności emisji źródła
promieniowania,
czasu napromieniowania,
odległości skóry od źródła promieniowania,
ponieważ natężenie promieniowania maleje
z kwadratem zwiększania odległości,
wrażliwości skóry, która zależy głównie od
grubości naskórka, stanowiącego
przeszkodę w przenikaniu promieni
nadfioletowych, a także okolicy ciała,
wrażliwości osobniczej, zależnej od
karnacji skóry i wieku; blondyni i rudzi są
bardziej niż bruneci wrażliwi na działanie
promieni nadfioletowych, dzieci natomiast
są bardziej wrażliwe niż osoby w wieku
zaawansowanym.
W mechanizmie powstania
rumienia fotochemicznego
można wyróżnić dwa okresy:
W pierwszym okresie
w wyniku pochłonięcia energii
promieniowania nadfioletowego
przez białko komórek warstwy
kolczystej naskórka dochodzi do
jego denaturacji, a w następstwie
tego do uszkodzenia tych
komórek.
W drugim okresie
z uszkodzonych komórek wydzielają się
związki wykazujące właściwości rozszerzania
naczyń krwionośnych. Spośród nich
najważniejszą rolę odgrywa histamina, która w
wyniku reakcji fotochemicznej powstaje z
aminokwasu — histydyny. Związki te
przenikają do skóry właściwej, gdzie powodują
rozszerzenie i zwiększenie przepuszczalności
naczyń włosowatych skóry właściwej.
Zwiększenie przepuszczalności naczyń
prowadzi do przejścia osocza do przestrzeni
międzykomórkowych naskórka i skóry
właściwej, powodując obrzęk skóry.
W wypadku nagromadzenia się płynu
przesiękowego między warstwami
naskórka powstają pęcherze
wypełnione płynem surowiczym.
Bardzo duże dawki promieniowania
nadfioletowego, przekraczające próg
tolerancji skóry, mogą powodować
nieodwracalne uszkodzenia komórek
naskórka, a nawet skóry właściwej, co
w następstwie prowadzi do ich
martwicy.
Czas, jaki upływa od chwili ekspozycji na promienie
nadfioletowe do wystąpienia pierwszych objawów
rumienia, nazywa się okresem utajenia
.
W okresie tym w wyniku reakcji
fotochemicznych wytwarzają się
substancje, które następnie ulegają
wolnemu wydzielaniu z komórek i osiągają
najwyższe stężenie w fazie maksymalnego
nasilenia rumienia. Okres trwania utajenia
zależy od wielu czynników, głównie jednak
od dawki, długości fali promieniowania
nadfioletowego oraz wrażliwości
osobniczej.
Rumień fotochemiczny – fazy:
okres utajenia, trwający od 1 do 6 godzin,
okres narastania rumienia, obejmujący
czas od wystąpienia pierwszych objawów
rozszerzenia naczyń krwionośnych do
osiągnięcia maksymalnego nasilenia
rumienia, które występuje w 6 do 24 godzin
od ekspozycji, w zależności od dawki
promieniowania nadfioletowego,
okres ustępowania rumienia, którego czas
trwania jest również uzależniony od dawki
promieniowania; po słabych dawkach trwa on
kilka godzin, a po dużych — nawet kilka dni.
Cechy:
Czas wystąpienia – ewolucja
Jest jednolity
Ścisłe granice
W następstwie rumienia
fotochemicznego dochodzi do
zgrubienia naskórka i jego łuszczenia
Tworzenie pigmentu
W następstwie napromienienia skóry promieniami
nadfioletowymi dochodzi do jej brunatnego
przebarwienia, zwanego pigmentacją. Zależy ona
od gromadzenia się barwnika, zwanego melaniną
lub pigmentem, w warstwie podstawnej naskórka.
Pigmentacja skóry, określana popularnie jako
„opalenizna", zależy od dawki promieni
nadfioletowych oraz długości ich fali. najsilniej
wyrażoną właściwość wytwarzania w skórze
pigmentu wykazuje promieniowanie o długości fali
od 290 do 330 nm. pigment powstaje w komórkach
znajdujących się w naskórku, zwanych
melanoblastami, w wyniku działania energii
promieniowania nadfioletowego.
Związek, z którego powstaje pigment, nazywa się
promelaniną lub propigmentem. Jest nim
prawdopodobnie bezbarwny aminokwas — tyrozyna,
zawarta w wymienionych wyżej melanoblastach. W
wyniku utleniania tyrozyny przez enzym, zwany
tyrozynazą, powstaje również bezbarwny związek
nazywany w skrócie — DOPA (3,4-
dwuhydroksyfenyloalanina). Pod wpływem promieni
nadfioletowych zostaje uczynniony enzym dopa-
oksydaza, który w obecności jonów miedzi,
spełniających rolę katalizatora, powoduje
polimeryzację i utlenienie DOPA do brunatnego
barwnika— melaniny. Barwnik ten wędruje do
powierzchownych warstw naskórka i zmienia barwę
skóry.
Wytwarzanie związków przeciwkrzywiczych:
W organizmach zwierzęcych i roślinnych
występują w małych ilościach związki
organiczne zwane sterolami. Są to
wielopierścieniowe alkohole alicykliczne.
Sterole występujące w organizmach
zwierzęcych nazywa się zoosterolami,
występujące w organizmach roślinnych
— fitosterolami, a występujące w
grzybach- mikrosterolami. Niektóre z
tych związków, zwane prowitaminami D,
Wyróżniamy D2 i D3:
Witamina D2-powstaje pod wpływem UV ze
sterolu roslinnegozwanego ergosterolem
Witamina D3- występuje w organizmach
zwierzęcych a jej prowitaminą jest sterol
zawarty w wydzielinie gruczołów łojowych ludzi
i zwierząt, dostaje się do ustroju dzięki
wchłanianiu przez skórę ( u zwierząt
wylizywanie sierści)
Witamina D-można uzyskać przez
naświetlanie UV produktów roślinnych i
zwierzęcych. Zbyt długie naświetlanie
powoduje wytworzenie sterolu o
właściwościach toksycznych.
Działanie bakteriobójcze promieni
nadfioletowych
Skuteczne właściwości bakteriobójcze wykazują
promienie nadfioletowe o długości fali 250 do 270
nm, spośród których najbardziej aktywne jest
promieniowanie o długości fali ok. 254 nm.
Działanie bakteriobójcze promieni nadfioletowych
jest uwarunkowane pochłonięciem przez bakterie
dostatecznej ilości energii. W wyniku reakcji
fotochemicznych dochodzi do zmian w
(Strukturze białek bakterii i zahamowania ich
procesów życiowych. Bardzo wrażliwe na
promieniowanie nadfioletowe są maczugowce
błonicy, prątki gruźlicy, pałeczki okrężnicy,
pałeczki duru brzusznego i gronkowce.
Bakteriobójcze działanie
promieniowania nadfioletowego
jest wykorzystywane
do wyjaławiania pomieszczeń,
narzędzi, wody itp. Do tych celów
używa się specjalnych lamp,
wyposażonych w palniki
emitujące promieniowanie o
silnych właściwościach
bakteriobójczych.
Wpływ UV na organizm Ludzki
Regulacja tworzenia histaminy
Wzrost ukrwienia i elastyczności skóry
Spadek podatności skóry na zakażenia
Szybszy wzrost komórek naskórka
Wzrost liczby białych krwinek
Wspomaga gojenie się ran, trudno
gojących się owrzodzeń tkj,
owrzodzenia troficzne, owrzodzenia w
przebiegu żylakowatości goleni i
odleżyn
Zmiany w organizmie
Wzmożenie rozpadu białek
Wzmożenie przemiany materii
Spadek zwiększonego stężenia glukozy we
krwi
Wzrost wykorzystania
Spadek zwiększonego stężenia kwasu
mlekowego w surowicy krwi
Spadek podwyższonego ciśnienia krwi
Wzrost zmniejszonej liczby krwinek
czerwonych,
Wzrost liczby krwinek białych
Terapia PUVA
Terapia chorób skóry, takich jak
łuszczyca, atopowe zapalenie skóry
Stosuje się preparaty fotodynamiczne –
zwiększające wrażliwość skóry na UV –
pochodne psoralenów
Lampy wyposażone w świetlówki
niskociśnieniowe z warstwą
luminoforową emitujące UV 320-420nm
z maksimum na 365nm. Odmianą jest
SUP therapy-tylko promieniowanie UV z
zakresu 300-340nm
Metodyka naświetlań UV
Prawo Lamberta – natężenie
promieniowania padającego na skórę
zależy od kąta padania i jest odwrotnie
proporcjonalne do kwadratu odległości
źródła światła a powierzchnią
naświetlania
Wykonujemy test biologiczny – MED
minimal erythema dose – czas
naświetlania z danej odległości
potrzebny do wywołania minimalnego
progowego odczynu rumieniowego
Rozpoczynamy od 0,5 lub 1
dawki progowej
Zwiększamy o 0,25-0,5 dawki
progowej podczas kolejnych
zabiegów – max 10 dawek
progowych
Codziennie lub co drugi dzień
15-20 zabiegów w serii
Wskazania do stosowania promieniowania
ultrafioletowego
- chorobach uszu,
- nosa, gardła,
- nawracających anginach,
- alergicznych nieżytach nosa,
- przewlekłych zapaleniach oskrzeli;
- krzywicy;
- wszystkich anemiach z wyjątkiem złośliwych – niski
poziom żelaza we krwi,
zmniejszona ilość hemoglobiny i erytrocytów;
- chorobach gośćcowych (wskazaniem Beda wszystkie
destrukcyjne i zwyrodnieniowe
formy gośćca, przeciwwskazaniem ostre zapalenie
stawów);
- ZZSK;
- gośćcu tkanek miękkich, a wiec powięzi,
więzadeł, czy mięsni w najbliższym
Sąsiedztwie stawów;
- myalgiach;
- neuralgiach;
- stanach po półpaścu;
- trudno gojących sie ranach;
- trądziku pospolitym;
- wyłysieniu plackowatym;
- utrudnionym zroście kości;
- niedoczynności gruczołów wewnętrznego
wydzielania, jak tarczyca, jajniki.
Przeciwwskazania do naświetlania promieniami
ultrafioletowymi
-nowotwory złośliwe narządów wewnętrznych;
-zaawansowana miażdżyca;
-stany gorączkowe bez względu na pochodzenie;
-osoby powyżej 70 roku życia;
-fotosensybilizacja, obojętnie czym jest spowodowana;
-nadczynność tarczycy;
-cukrzyca wieku średniego i starczego;
-choroby psychiczne przebiegające z nadmierna
pobudliwością;
-padaczka;
-niewydolność mięśnia sercowego;
-wodobrzusze;
-choroby nerek.
Helioterapia
Helioterapia
Helioterapią określa się
wykorzystanie do celów
leczniczych promieniowania
słonecznego.
Skład promieniowania słonecznego:
IR około 59%
Promieniowanie widzialne ok.
37% (33-40)
UV ok. 1.4% (1-2%)
Do ziemi dochodzi promieniowanie
nadfioletowe o długości fali
powyżej 290nm.
Odczyn miejscowy:
Związany z rumieniem
cieplnym IR
( występuje po kilku minutach
działania)
Związany z rumieniem
fotochemicznym UV
( jego okres utajenia trwa do kilku
godzin)
Odczyn ogólny:
Pozytywny:
Wzmożenie przemiany materii
Pobudzenie czynności krwiotwórczych
Wzrost odporności ustroju na
zakażenia
Pobudzający wpływ na gruczoły
wydzielania wewnętrznego.
Działanie odczulające i
przeciwcukrzycowe
Odczyn ogólny negatywny:
Uczucie ogólnego rozbicia
Ból głowy
Gorączka
Dreszcze
Obrzęki
Wstrząs termiczny
Poparzenia
Martwica tkanek
Wpływ na organizm człowieka
Wytworzenie witaminy D
3
Wydzielani kalcytrolu – wysokie
działanie na tkankę kostną
Wzrost liczby krwinek
czerwonych, leukocytów,
hemoglobiny
W surowicy wzrasta: poziom
wapnia, fosforu, potasu, sodu
Wskazania:
Gruźlica kostno – stawowa
Gruźlica dróg moczowych
Gruźlica węzłów chłonnych
Przewlekłe stany zapalne stawów
Przewlekłe nieżyty dróg
oddechowych
Łuszczyca, czyraczność, trądzik
pospolity, zaburzenia wzrostu
kości u dzieci
Przeciwwskazania:
Gruźlica płuc
Niewydolność krążenia
Stany nowotworowe
Skłonność do krwawień z
narządów wewnętrznych
Nadczynność gruczołu tarczycy
Zaawansowana miażdżyca
Koniec :)