SOCJALIZM I KOMUNIZM
W XIX W.
SOCJALIZ
M
W XIX w. strajkom robotników oprócz żądań zmian warunków pracy
także próby wprowadzenia nowego systemu społecznego i
ekonomicznego. Niektórzy myśliciele krytykowali kapitalizm i
nierówność społeczną. Głosili potrzebę stworzenia systemu opartego na
sprawiedliwości społecznej proponując konkretne rozwiązania
ułatwiające wprowadzenie nowego porządku, m.in.
zmiany w prawie i organizacji
Poprawę warunków życia robotników
Upowszechnienie oświaty
Socjaliści zakładali ,że wprowadzenie żądanych reform, powinno
odbywać się drogą pokojową i mieli nadzieję, że właściciele fabryk z
własnej woli podzielą się majątkiem z robotnikami. Poglądy te uważane
były za utopijne – czyli niemożliwe do zrealizowania.
PRZEDSTAWICIELE
SOCJALIZMU UTOPIJNEGO
Robert Owen
(ur. 14 maja 1771 w Newtown,
Montgomeryshire - zm. 17
listopada 1858 ) Uważał, że
robotnicy z danego terenu
powinni łączyć się w organizacje
związkowe bądź spółdzielcze i w
ich ramach rozdysponowywać
między siebie owoce swej pracy.
Znana jest również jego
działalność filantropijna - w
zorganizowanej przez siebie
kolonii robotniczej uwzględniał
potrzeby dzieci robotników i
zapewniał im wzorową opiekę.
Claude de Saint- Simon
(Ur.17 października 1769 ,
zm.19 maja 1825)
Twierdził, że należy dążyć do
stworzenia nowego
społeczeństwa rządzonego
przez ludzi pracy, bankierów
i techników. Władza
dyktatorska miała
spoczywać w rękach
fachowców. Tępieniu
podlegać miało próżniactwo,
dzięki czemu rozwijać
mogłoby się tzw. bogactwo
ogólne, czyli poprawa
sytuacji konkretnych ludzi
(np. nie byłoby biedaków).
Żądał zniesienia
dziedziczenia dóbr.
Charles Fourier
Ur. 7 kwietnia 1772 zm.
10 października 1837
francuski socjalista
utopijny . Uważany za
twórcę terminu feminizm,
którego użył po raz
pierwszy w 1837 roku, a
już na początku1808
twierdził, iż rozszerzenie
praw kobiet jest jedną z
głównych zasad postępu
społecznego. Fourier
zainspirował utworzenie
utopijnej wspólnoty
nazywanej La Reunion
KOMUNIZM
Inny sposób
przeprowadzenia zmian
ustroju proponowali
niemieccy socjaliści .
Wspólnie opracowali zasady
socjalizmu naukowego czyli
komunizmu, którego
najważniejsze postulaty
zawarli w Manifeście
komunistycznym. W tym
dokumencie krytykowali
idee kapitalizmu, gdyż
uważali ,że system ten jest
niesprawiedliwy społecznie ,
przez co powinien zostać
obalony przez robotników
podczas rewolucji .
Po zniesieniu kapitalizmu
miał zapanować ustrój
komunistyczny, co
oznaczało ,że nowe
społeczeństwo byłoby
bezklasowe. Chciano
także znieść na własność
prywatną , czyli środki
prodkucji takie jak
fabryki i warsztaty miały
stanowić wspólny
majątek wszytskich
obywateli .
NIEMIECCY SOCJALIŚCI
Karol Marks
Ur. 5 maja 1818 zm.14 marca
1883 r. Marks zaangażował się w
tworzenie Związku Komunistów,
którego członkiem został wraz z
Engelsem wiosną 1847. Ich
czynny udział w związku
przejawiał się w tym, iż obaj są
autorami jego programu. Stanowił
go wydany w 1848 roku Manifest
partii komunistycznej, który
zawierał idee rozwiniętego
materializmu, dialektyki, walki
klas i przypisywał proletariatowi
rewolucyjny potencjał. Był to
pierwszy program, oparty w
całości na zasadach socjalizmu
naukowego. Marks prowadził w
tym czasie działalność
publicystyczną, w 1848 wyszło
jego Przemówienie w sprawie
wolnego handlu.
Fryderyk Engels
Ur. 20 listopada 1828 zm.
5 sierpnia 1895 .
niemiecki filozof i
socjolog. Był jednym z
głównych ideologów
komunizmu, a także
jednym z organizatorów i
przywódców I i II
Międzynarodówki