Uwaga, na kolejnych

slajdach znajduje się

uzupełnienie wykładu w

zakresie punktów

zaznaczonych w planie.

Wybór metod prowadzi do określenia

tzw. schematu losowania

Losowanie proste indywidualne

Własności próby losowej prostej:

1. Nieobciążoność – każdy element zostaje

wybrany z jednakowym

prawdopodobieństwem.

2. Niezależność – wybranie jednego

elementu nie ma wpływu na wybór

innych.

Losowanie proste indywidualne

W badaniach marketingowych i badaniach
opinii losowanie wg tego schematu nie zawsze
jest uzasadnione, szczególnie w sytuacji, gdy
wewnętrzne zróżnicowanie populacji jest duże.
Ponadto, wskazuje się na powody ekonomiczne
(finansowe)

małej

popularności

tego

schematu

losowania

jako

samodzielnej,

głównej techniki doboru jednostek do próby.
Częściej wykorzystuje się ją do losowania na
określonym

(zwykle

ostatnim)

etapie

losowania zespołowego lub warstwowego.

Losowanie proste indywidualne

Wspomniane powody to: wysoki koszt

zakupu lub opracowania operatu losowania

oraz wysoki koszt pomiaru (obserwacji

statystycznej, ankietowania) wylosowanych

jednostek, głównie z racji znacznego

rozproszenia w terenie.

Losowanie systematyczne

Polega ono na wybraniu co któregoś

elementu, począwszy od pewnego

elementu, który wybiera się na początku,

po pewnym uporządkowaniu jednostek

populacji. Określenie „systematyczne”

odnosi się do opisu sposobu poruszania się

w operacie losowania w celu dotarcia do

wylosowanych jednostek populacji.

Efektywność tego schematu losowania

zależy od sposobu (kryterium)

uporządkowania jednostek w operacie

losowania.

Źródło: M. Szreder (2004), Metody i techniki sondażowych badań opinii, s. 73.

Schemat postępowania w losowaniu
systematycznym

Losowanie warstwowe

Jest to dwustopniowa procedura, według

której najpierw populację dzieli się na

subpopulacje, zwane warstwami, a

następnie z poszczególnych warstw losuje

się w sposób probabilistyczny elementy do

próby. Warstwowanie populacji należy

wykonać w taki sposób, aby otrzymane

warstwy były rozłączne, a warstwowanie

wyczerpujące.

Losując elementy z każdej warstwy

zapewnia się odpowiednią ich (tych warstw)

reprezentację w próbie.

Powstaje pytanie, ile elementów z każdej

warstwy należy pobrać, aby zapewnić sobie

wystarczającą wielkość próby.

Alokacja próby – rozmieszczenie elementów próby w

poszczególnych warstwach

Losowanie zespołowe

Polega na tym, że populacja jest dzielona na

pewną liczbę grup. Np. w sytuacji, gdy

populacja jest bardzo duża i rozmieszczona na

dużym obszarze. Wówczas wybiera się losowo

grupy (zespoły) i każda jednostka wchodząca

w skład zespołu zostaje zaklasyfikowana do

próby (losowanie jednostopniowe), lub z

każdego wybranego zespołu losuje się

niezależnie poszczególne jednostki i te włącza

do próby (losowanie dwustopniowe).

Losowanie zespołowe

Stosowane dla bardzo dużych populacji, przy

dużych kosztach uzyskania operatu losowania,

uwzględniającego wszystkie ostateczne

jednostki badania.

Losowanie zespołowe jest tym efektywniejsze,

im wewnętrzne zróżnicowanie jednostek w

zespołach jest większe, a zróżnicowanie

miedzy zespołami mniejsze.

Losowanie zespołowe a losowanie

warstwowe

W losowaniu warstwowym poszczególne

elementy losowane są z każdej warstwy. W

rezultacie wszystkie części populacji są

reprezentowane w próbie. W losowaniu

zespołowym wybiera się elementy tylko z

niektórych zespołów. Celem losowania

warstwowego jest zmniejszenie ogólnej

wariancji. Z kolei losowanie zespołowe ma na

celu ułatwienie i redukcję kosztów

przeprowadzenia doboru próby.

Funkcja: los( )*100000

Ad. 4.

Ad. 4. cd.

Uwaga, w przypadku niewielkiego N (populacje o

niewielkich rozmiarach) n min. można obliczyć

według nieco innych wzorów – patrz, np. Rószkiewicz

M., Metody ilościowe …, s. 65.

Ad. 5.