Istota struktury i schematu

organizacji

Magdalena Jursza

Plan prezentacji

1)

Struktura, a schemat organizacji

2)

Elementy budowy struktury organizacyjnej

3)

Wyznaczniki i wymiary struktury organizacyjnej

4)

Podstawowy podział struktury organizacyjnej

5)

Klasyczne rodzaje struktur organizacyjnych:



struktura liniowa,



struktura funkcjonalna,



struktura liniowo-sztabowa;

6)

Nowoczesne rodzaje struktur organizacyjnych:



struktura sektorowa,



struktura holdingowa,



struktura macierzowa;



struktura sieciowa;

7)

Bibliografia

1) Struktura, a schemat organizacji

STRUKTURA

SCHEMAT



Ogół

ustalonych

zależności

między

poszczególnymi

elementami

organizacji

(zgrupowanymi w komórki organizacyjne) w

sposób umożliwiający osiąganie celów organizacji.



Graficzna prezentacja

struktury organizacyjnej

danego

przedsiębiorstwa

lub

struktury

międzyorganizacyjnej

(w przypadku współdziałania kilku przedsiębiorstw).

Źródło: https://mfiles.pl/pl/index.php/Schemat_organizacyjny, [ds.:22.11.2016]

2) Elementy budowy struktury

organizacyjnej

komórka

organizacyjna

stanowisko

organizacyjne

jednostka

organizacyjna*

STANOWISKO ORGANIZACYJNE



Jest to podstawowy element budowy struktury
organizacyjnej.



Miejsce zajmowane przez pracownika, które
jest określone przez:

a)

przydzielony zakres uprawnień, obowiązków

b)

więzi z innymi stanowiskami,

c)

rodzaj i wielkość przydzielonego wyposażenia
(np. służbowy samochód, telefon, darmowe
przejazdy komunikacją miejską)

Komórka organizacyjna



Jest to najmniejsza jednostka organizacyjna.



Dzieli się na poszczególnych członków

organizacji, w tym kierownika.



Każda komórka realizuje zadania, których

wykonanie może spowodować zrealizowanie

kompleksowego celu organizacji.

3) Wyznaczniki i wymiary struktury

organizacyjnej

Wyznaczniki struktury organizacyjnej

1.

STRATEGIA

2.

LUDZIE

3.

TECHNOLOGIA

4.

OTOCZENIE

5.

WIELKOŚĆ ORGANIZACJI

Wymiary struktury organizacyjnej

STRUKTURALIZACJA

ELEMENTÓW

1)

KONFIGURACJA



rozczłonkowanie
organizacji

2)

CENTRALIZACJA



rozmieszczenie
uprawnień
decyzyjnych

1)

SPECJALIZACJA



podział zadań,
obowiązków

2)

STANDARDYZACJA



ujednolicone
procedury

3)

FORMALIZACJA



system przepisów
regulujących pracę

STRUKTURALIZACJA

DZIAŁANIA

4) Podstawowy podział struktury

organizacyjnej

Rozpiętość kierowania



Ilość komórek organizacyjnych bezpośrednio

podległych wyższemu szczeblu hierarchicznemu.



Wyróżniamy strukturę:

•

płaską,

•

smukłą.

Struktura płaska

K

K

K

K

W

W

W

W

K

K

W

W

W

W

Struktura płaska



Mają zastosowanie w małych jednostkach

organizacyjnych, np. sklep, magazyn.

Decydent

Kierownik

Pracown

ik

Pracown

ik

Kierowni

k

Pracown

ik

Struktura smukła

K1

K1

K2.1

K2.1

K3.1.

1

K3.1.

1

W

W

W

W

K3.1.

2

K3.1.

2

W

W

W

W

K2.2

K2.2

K3.2.

1

K3.2.

1

W

W

W

W

K3.2.

2

K3.2.

2

W

W

W

W

Struktura smukła



Charakteryzuje ją mała rozpiętość kierowania

– jednemu przełożonemu polega niewielka

liczba podwładnych.



Ma zastosowanie w wielkiej organizacji, gdzie

mogą wystąpić menadżerowie na różnych

poziomach

szczebli

w hierarchii danej organizacji.

5) Klasyczne rodzaje struktur

organizacyjnych

Struktura liniowa

Decydent

Decydent

Kierownik

A

Kierownik

A

w

w

m

m

jj

Kierowni

k B

Kierowni

k B

o

o

n

n

e

e

Kierowni

k C

Kierowni

k C

w

w

b

b

g

g

Struktura liniowa



Podstawą do stworzenia struktury liniowej jest

zasada jedności rozkazodawstwa, mówiąca że

każdy podwładny może mieć tylko jednego

przełożonego, którego polecenia zobowiązany jest

wykonywać.



Ma zastosowanie w małych przedsiębiorstwach o

stabilnym charakterze, jak również w instytucjach, w

których wymagany jest autorytet kierownika i

podporządkowanie mu podwładnych (np. armia).

Struktura funkcjonalna

Decydent

Decydent

kierownik

kierownik

mistrz

produkcji

mistrz

produkcji

w

w

y

y

mistrz

remontów

mistrz

remontów

kk

o

o

n

n

mistrz

kontroli

mistrz

kontroli

a

a

w

w

mistrz

administracji

mistrz

administracji

cc

y

y

Struktura funkcjonalna



Charakteryzuje

się

dominacją

więzi

funkcjonalnych,

nad hierarchicznymi.



Każdy pracownik podlega wielu kierownikom

funkcjonalnym.



Mają zastosowanie w instytucjach, w których

otoczenie dalsze zmienia się bardzo szybko.

Struktura liniowo-sztabowa

Decydent

Decydent

KIEROWNIK A

KIEROWNIK A

Y

Y

W

W

K

K

KIEROWNIK B

KIEROWNIK B

N

N

O

O

A

A

KIEROWNIK C

KIEROWNIK C

C

C

W

W

Y

Y

Struktura liniowo-sztabowa



Połączenie komórek liniowych ze sztabowymi

ma na celu ułatwienie udzielenia fachowej

pomocy.



Celem komórek sztabowych jest jedynie

odciążenie

od realizacji podstawowych zadań komórek

liniowych

(nie mają charakteru decyzyjnego).

6) Nowoczesne rodzaje struktur

organizacyjnych

Struktura sektorowa (dywizjonalna)

DYREKCJA

DYREKCJA

planowanie

strategiczne

planowanie

strategiczne

projektowan

ie

organizacji

zarządzania

projektowan

ie

organizacji

zarządzania

polityka i

gospodarka

kadrą

kierowniczą

polityka i

gospodarka

kadrą

kierowniczą

sktor

wyrobu A

sktor

wyrobu A

b

a

d

a

n

ia

i

ro

zw

ó

j

b

a

d

a

n

ia

i

ro

zw

ó

j

p

la

n

o

w

a

n

ie

o

p

e

ra

cy

jn

e

i

sp

ra

w

o

d

a

w

cz

e

p

la

n

o

w

a

n

ie

o

p

e

ra

cy

jn

e

i

sp

ra

w

o

d

a

w

cz

e

za

o

p

a

tr

ze

n

ie

za

o

p

a

tr

ze

n

ie

p

ro

d

u

k

cj

a

p

ro

d

u

k

cj

a

zb

y

t
zb

y

t

sektor

wyrobu B

sektor

wyrobu B

sektor

wyrobu C

sektor

wyrobu C

polityka

inwestycyjn

a

polityka

inwestycyjn

a

poliyka

finansowa

poliyka

finansowa

kontrola i

ocena

całokształtu

działaności

kontrola i

ocena

całokształtu

działaności

Struktura sektorowa (dywizjonalna)



Ma zastosowanie w dużych organizacjach gospodarczych.



Decyzje są podejmowane szybciej i sprawniej.



Linie produkcyjne umieszczane są w odrębnych jednostkach

organizacyjnych (dywizjach), w który realizowane są

wszystkie funkcje pomocnicze.



Decydent (kwatera główna) kontroluje działania podległych

jej jednostek jedynie przez sprawowanie kontroli finansowej.



Każda jednostka może mieć inna strukturę organizacyjną -

należy bowiem dostosować ją do realizowanych przez

jednostkę celów.

Struktura holdingowa

HOLDING

FIRMA 1

F

IR

M

A

2

FIRMA 3

Struktura holdingowa



każda z jednostek jest praktycznie niezależna
kapitałowo
i organizacyjnie,



jednostki są powiązane z centralną jedynie
prawnie
i kapitałowo,



wpływ

bezpośredni

na

działalność

poszczególnych jednostek tworzących holding
odbywa się jedynie przez wydelegowanych
przedstawicieli w radach nadzorczych;

Struktura macierzowa

Decyden

t

Decyden

t

Kierownik

produkcj

i

A

Kierownik

produkcj

i

A

Kierownik

produkcji

B

Kierownik

produkcji

B

Kierownik

funkcji 1

Kierownik

funkcji 1

B

a

d

a

n

ia

B

a

d

a

n

ia

Kierownik

funkcji 2

Kierownik

funkcji 2

Z

a

o

p

a

tr

ze

n

ie

Z

a

o

p

a

tr

ze

n

ie

Kierownik

funkcji 3

Kierownik

funkcji 3

Pr

o

d

u

kc

ja

Pr

o

d

u

kc

ja

Kierownik

funkcji 4

Kierownik

funkcji 4

W

y

sy

łk

a

W

y

sy

łk

a

Struktura macierzowa



Odchodzi się w niej od zasady jedności
kierowania.



Zjawisko dualizmu uprawnień decyzyjnych
(pracownicy otrzymują polecenia z dwóch
równoważnych źródeł).

Struktura sieciowa

Struktura sieciowa



Organizacja władzy polega na fachowości, a nie na

hierarchiczności.



Adhortacja - forma organizacji dobrze dopasowana do

osiągania

złożonych

i

niepewnych

zadań

w

turbulentnym otoczeniu. Obejmuje zazwyczaj zespoły

projektowe, które powstają w celu realizacji zadania i

znikają, gdy zadanie zostanie wykonane. Inaczej

nazywana jest organizacją „wirtualną”.

Cechy struktur organizacyjnych przyszłości



Zwiększenie

zastosowania

organizacji

typu

post-

hierarchicznego, o horyzontalnej strukturze składającej się

z

grup zadaniowych, gdzie brak będzie dominującego jednego

ogniwa. System jest regulowany przez różne swoje elementy

składowe, i w różnych momentach czasowych będzie mieć

inną postać.



Upowszechniać się będą struktury macierzowe, a będą

tracić na wartości struktury zawierające w sobie wertykalną

hierarchię, sztaby czy centralizacja bądź decentralizację itd. .

7) Bibliografia



http://krzysiekkubiak.com/wp-

content/uploads/2015/11/Struktura-

organizacyjna1.pdf, [ds.22.11.2016]



http://www.pnse.edu.pl/pliki/organizacja_i_zarza

dzanie.pdf, [ds.22.11.2016]