Leki przeciwpadaczkowe

Joanna Zalewska

Gr. 9

Padaczka /epilepsis s. morbus
sacer/



choroba o złożonej, różnej etiologii, cechująca się
pojawianiem napadów padaczkowych.



Napad padaczkowy zaś jest wyrazem przejściowych
zaburzeń czynności mózgu, polegających na
nadmiernych i gwałtownych, samorzutnych
wyładowaniach bioelektrycznych w komórkach
nerwowych.



Biochemicznymi przyczynami pojawiania się tych
wyładowań mogą być:

◦

zaburzenia równowagi
pomiędzy neuroprzekaźnikami pobudzającymi i hamującymi;

◦

obniżony próg pobudliwości neuronów spowodowany np.
zaburzeniami elektrolitowymi;

◦

zaburzenia pracy pompy sodowo-potasowej, wynikające z
niedoboru energii.

Napady padaczkowe



Klasyfikacja :

◦

pierwotne

(pochodzenia genetycznego),

◦

wtórne

(wywołane przez: uraz czaszki, zaburzenia

w gospodarce wodno-elektrolitowej, uszkodzenie
nerek lub wątroby, hipokaliemia, urazy mózgu)

◦

napady drgawkowe

uogólnione

,

◦

napady drgawkowe

częściowe

( ogniskowe).

Drgawki mogą mieć charakter ciągły co

określane jest jako

stan padaczkowy

(status

epilepticus) albo są to napady pojedyncze z
ewentualnymi nawrotami.

Jak rozpoznać
napad u psa

1) Aura (zmiana

zachowania lub

niepokój)

2) Opisthotonus

3) Bieganie / wiosłowanie

4) Automatyzm

przednich kończyn

5) Ruchy przeżuwające

6) Automatyzm

przednich kończyn

7) Napady toniczno -

kloniczne

8) Faza ponapadowa

Leczenie padaczki



Podstawowe zasady:

◦

precyzyjnym rozpoznanie choroby

◦

zawsze, jeżeli to tylko możliwe, stosowanie
monoterapii

◦

Leczenie na początku standardowe, a następnie
modyfikacja pod pacjenta

◦

wdrażanie leczenia – wprowadzanie leku powoli, aż
do uzyskania odpowiedniej dawki

◦

odstawienie leczenia – powoli zmniejszając dawkę

◦

zmiana leków – na zakładkę, powoli odstawiając
jeden i powoli wprowadzając drugi

◦

leczenie długotrwałe

◦

stosowanie odpowiedniego leku do konkretnego
rodzaju napadu

Podział leków przeciw
padaczkowych:



Leki
przeciwpadaczkowe,
w ogólnym ujęciu,
mogą działać na dwa
sposoby:

1. mogą stabilizować

błony
komórkowe neuronów 
przeciwdziałając
rozprzestrzenianiu się
impulsów



pobudzająco na
czynność pompy
sodowo-potasowej



blokowanie kanałów
jonowych, najczęściej
sodowych.

2. przywracać

równowagę
pomiędzy
ilością neuroprzekaź
ników pobudzającyc
h i hamujących.



zwiększaniu
ilości GABA -
naturalnej substancji
zatrzymującej
przewodzenie impulsu



wpływaniu na
powinowactwo GABA
do receptorów GABA-
ergicznych, co
zwiększa efektywność
jego działania.

Podział ze względu na budowę
chemiczną:



Barbiturany



Benzodiazepiny



Pochodne hydantoiny



Pochodne kwasów tłuszczowych
(kwas walproinowy)



Pochodne dibenzoazepiny



Imidy



Sulfonamidy



Leki o budowie analogicznej
do GABA



Inne

◦

Prymidon

◦

Lewetyracetam



Barbiturany



Działanie barbituranów determinuje wielkość
przyjętej dawki. Przyjęcie jednorazowo małej
ilości działa uspokajająco, nasennie i
przeciwepileptycznie. Stosowane w dużych
dawkach prowadzą do śmierci. (wykaz IV-P)

◦

Fenobarbital,

◦

Metylofenobarbital,

◦

Pentobarbital

◦

Cyklobarbital



Fenobarbital (Luminal)



Drogi podania: per os, per rectum, parenteralnie



Wskazania:

o

Napady drgawkowe częściowe i uogólnione u psów, kotów i
koni, świń (działanie przeciwdrgawkowe)



Mechanizm działania:

◦

Nasila hamowanie pre- i
postsynaptyczne

◦

Wpływ na przemieszczanie jonów Cl- i
Ca2+

◦

Hamuje aktywność kw.
Glutaminowego i ogranicza
przenikanie jonów wapniowych przez
bł. neuronalne

◦

Oddziałowuje na układ GABA-ergiczny
(proces hamowania
postsynaptycznego)



Pobudzenie receptorów GABA  otwarcie
kanałów Cl-  zwiększona koncentracja tych
jonów wewnątrz neuronów na błonie
postsynaptycznej  hiperpolaryzacja,
normalizacja RMP i nasilenie hamowania
postsynaptycznego



Działanie niepożądane:

◦

Przemijająca ataksja

◦

Osłabienie kończyn tylnych

◦

Nadmierne pragnienie

◦

Wielomocz

◦

Osowiałość

◦

Depresja czynności oddechowych

◦

Zaburzenia krążenia

Interakcje: nie stosować z innymi lekami uspokojająco-nasennymi



Przeciwwskazania:

◦

Choroba wieńcowa

◦

miastenia

◦

zatrucie alkoholem lub lekami uspokajającymi

◦

ostra porfiria wątrobowa

◦

ciężkie zaburzenia czynności nerek i wątroby

◦

wstrząs

◦

stan asmatyczny

◦

ciąża

◦

okres karmienia



Pentobarbital



Stosowany w status epilepticus (dożylna
droga)



Uważany przez wielu za najskuteczniejszy
środek w stanach padaczkowych u psów,
które nie są podatne na leczenie innymi
środkami.



Wykazano jego skuteczność również u
innych gatunków zwierząt



Należy stosować go ostrożnie, aby nie
dopuścić do jego przedawkowania



Cyklobarbital



Wprowadzony do lecznictwa w 1924 roku przez
koncern farmaceutyczny Bayer pod nazwą
handlową Phanodormium



Wycofany z rynku w większości krajów, gdyż
stosowany jest jako „tabletka gwałtu”



Zastosowanie:



Leczenie padaczki



Środek nasenny



Stan podniecenia psychicznego



Działania niepożądane:



Wysypka



Splątanie, trudności w koncentrowaniu wzroku



Amnezja

Alkohol potęguje działanie Cyklobarbitalu

Pochodne benzodiazepiny:



Łączą się z receptorami benzodiazepinowymi,
które stanowią odpowiednią część receptora
GABA-ergicznego. Połączenie to powoduje
zwiększenie powinowactwa tych receptorów
do swojego agonisty, czyli GABA . Pobudzenie
receptorów GABA, z kolei, powoduje
zwiększony napływ jonów chlorkowych (Cl

-

) do

komórki i jej hiperpolaryzację. Wszystkie te
procesy prowadzą ostatecznie do
zahamowania przewodzenia impulsu.



przykłady leków:

◦

Klonazepam

◦

Diazepam

◦

Klorazepat

◦

Nitrazepam



Diazepam



Mechanizm działania:

◦

Nasila hamujący wpływ GABA na mózgowie i rdzeń
kręgowy (hamuje rozprzestrzenianie się drgawek oraz
blokuje odruchy rdzeniowe)

◦

Ma zdolność do przekraczania bariery krew - mózg



Dzialanie niepożądane:

◦

Trzeba wstrzykiwać powoli bo może powodować
zapalenie zakrzepowe żył

◦

Zbyt szybka dawka u małych zwierząt może zadziałać
kardiotoksycznie

◦

Ostrożnie przy: chorobach wątroby i nerek, zwierząt
wyniszczonych i starych

◦

Bardzo ostrożnie : śpiączka, wstrząsie i z silnym
upośledzeniem oddychanie



Interakcje:

należy uważać przy przejściu na leczenie

fenobarbitalem



Uwaga!

Nie nadaje się do długotrwałego stosowania

(tolerancja). Tylko jednorazowo w stanie status
epilepticus (p.o., wlew dożylny)



Klonazepam



Mechanizm działania:

◦

Taki jak w Diazepam

◦

Częściej stosowany w status epilepticus, ponieważ jest
silniejszy i ma dłuższy czas na wytworzenie tolerancji (dożylne
podanie)



Dzialania niepozadane

◦

Uzależnienie

◦

Obniża sprawność psychofizyczną

◦

Senność, znużenie, niepamięć następcza

◦

Osłabienie mięśni

◦

Wysypka, świąd



Przeciwwskazania:

◦

Jaska

◦

Niewydolność wątroby

◦

Nużliwość mięśni

◦

Zespół bezdechu sennego

◦

Ciąża

Pochodne hydantoiny



Blokują kanały sodowe zmniejszając
przepuszczalność błony neuronu
dla sodu.



przykład:

◦

Fenytoina



Fenytoina



Mechanizm działania:

◦

Stabilizuje błony komórkowe

◦

Przedłuża czas refrakcji

◦

Zmniejsza wyładowania neuronalne

Tylko w krótkotrwałych napadach (gdy inne leki

przeciwdrgawkowe zawiodą)



Drogi podania:

◦

Per os głównie

◦

Nie poleca się domięśniowo, gdyż wolno się
wchłania i wytrąca w miejscu podania



Działania niepożądane:

◦

przemijająca ataksja

◦

niestrawność

◦

działanie hepatotoksyczne

◦

rozpulchnienie dziąseł



Przeciwwskazania: nie przerywać leczenia
gwałtownie



Interakcje: nasila metabolizm np. digitoksyny,
kortyzolu, deksametazonu, karbamazepiny

Pochodne kw. tłuszczowych



Walproiniany: kwas
walproinowy, walpromid, 
walproinian magnezu



Kwas Walproinowy



Oprócz padaczki, stosowany przy
chorobie dwubiegunowej



Droga podania: per os



Mechanizm działania:

◦

Powoduje wzrost stężenia GABA w mózgu –
hamuje jego dekarboksylację i wychwyt
zwrotny



Działania niepożądane:

•

Zaburzenia pokarmowe, wzrost wagi ciała

•

Drżenia

•

Wzmożona skłonność do krwawień (trombocytopenia)

•

Hepatotoksyczne działanie

•

Zaburzenia cyklu miesiączkowego

•

Zaburzenia snu, zmęczenie



Przeciwwskazania:

◦

Choroby wątroby

◦

Ciąża

◦

Porfirie

◦

Choroby krwi

◦

Stosowanie leków przeciwdepresyjnych



Interakcje:

◦

Zwalnia metabolizm fenobarbitalu

◦

Wzmaga działanie leków przeciwdepresyjnych, neuroleptyków,
inhibitorów MAO

◦

Leki nasilające jego działanie m.in. Diazepam, kw.
Acetylosalicylowy, cymetydyna, erytromycyna

Pochodne dibenzoazepiny



Blokują kanały sodowe (stabilizują błony
neuronów) oraz wpływają na uwalnianie
neuroprzekaźników hamujących
rozprzestrzenianie się impulsów.



przykłady:

◦

Karbamazepina

◦

Oksykarbazepina



Oksykarbazepina



Wskazania:

◦

padaczka

◦

choroba afektywna dwubiegunowa

◦

schizofrenia

◦

neuralgia trójdzielna

Droga podania: per os



Działania niepożądane:

◦

Senność, zmęczenie, bóle głowy, wymioty

◦

Bóle brzucha, suchość w jamie ustnej

◦

Stan splątania

◦

Wysypka

◦

Uwaga!

Niekiedy pogłębienie depresji

W przeciwieństwie do Karbamazepiny nie
wpływa na rozmiękczanie kości



Interakcje:

◦

Zwiększa stężenie fenobarbitalu i fenytoiny
we krwi

◦

Obniża skuteczność antykoncepcji doustnej

◦

Nasila działanie przeciwbólowe morfiny

Imidy



Blokują kanały wapniowe w neuronach, nie
dopuszczając do wydzielana neuroprzekaźników
(katecholamin) i rozprzestrzeniania się impulsów.



przykłady:

◦

Etosuksymid

◦

Etylofenacemid

Sulfonamidy



Sulfonamidy to leki moczopędne, których mechanizm
działania polega na hamowaniu
aktywności enzymu: dehydrogenazy węglanowej. Ich
działanie powoduje zahamowanie wytwarzania
jonów H

+

, co prowadzi do hamowania resorpcji jonów

sodu w kanalikach nerkowych.



przykłady:

◦

Sulitam

◦

Zonisamid

Leki o budowie analogicznej do 

GABA



Gabapentyna 



Mechanizm działania:

◦

Uważana jest za ośrodkowo działający analog
GABA,

◦

wiąże się z białkowym receptorem, (białkiem
wiążącym gabapentynę), przez złożony i nie do
końca wyjaśniony mechanizm zwiększa produkcję i
uwalnianie GABA.

◦

Efekt: zahamowanie czynności bioelektrycznej
neuronów



Efekt farmakologiczny:

◦

przeciwdrgawkowy,

◦

przeciwbólowy,

◦

anksjolityczny,

◦

neuroprotekcyjny

Leki o budowie analogicznej do 

GABA



Wigabatryna - jest inhibitorem GABA-
aminotransferazy - enzymu
metabolizującego GABA. Jej działanie
powoduje zwiększenie stężenia GABA przez
zablokowanie jego rozkładu.



Progabid

 - jest agonistą receptorów GABA-

ergicznych. Stymuluje te receptory
powodując zwiększony napływ
jonów chlorkowych (Cl

-

) do komórki i jej

hiperpolaryzację. Prowadzi to do
zahamowania przewodzenia impulsu.

Inne:



Prymidon



Wskazania:

◦

Leczenie napadów drgawkowych

◦

Psy, które nie reagują na leczenie
fenobarbitalem

◦

Leczenie nawrotowych napadów
drgawkowych u źrebiąt ras szlachetnych

Droga podania: per os



Mechanizm działania:

◦

Ulega utlenieniu do fenobarbitalu

◦

Efekty działania jak fenobarbitalu (ale ma
dłuższy okres półtrwania)



Działania niepożądane:

◦

Otępiałość, oczopląs

◦

Wymioty, ataksja

◦

Bardziej hepatotoksyczny od
fenobarbitalu



Przeciwwskazania:

◦

Ciężkie zaburzenia
czynności wątroby i nerek

◦

Porfiria

◦

Rozedma płuc, zaburzenia
układu oddechowego

◦

ciąża



Interakcje:

◦

Nie stosować równocześnie z
chloramfenikolem, lekami
uspokajającymi, nasennymi,
przeciwdepresyjnymi



Lewetyracetam



Mechanizm działania: nie jest w pełni
poznany



W badaniach in vitro wykazano, że:

◦

Wiąże się z białkiem pęcherzyków
synaptycznych 2A, które biorą udział w
fuzji pęcherzyków i egzocytozy
neurotransmiterów

◦

Wpływa na stężenie jonów wapnia w
neuronów: hamuje prądy jonów wapnia
typu N i ogranicza uwalnianie jonów
wapnia zmagazynowanych wewnątrz
neuronów

◦

Częściowo znosi indukowane przez cynk i
beta-karboliny hamowanie prądów
bramkowanych przez GABA i glicynę



Działanie niepożądane:

◦

Senność, astenia

◦

Zawroty głowy, depresja/pobudzenie

◦

Podatność na infekcje, kaszel

◦

Trombocytopenia

◦

Wysypka, świąd



Przeciwwskazania:

◦

Schorzenia nerek

◦

Spowolniony wzrost

◦

Silne depresje

Dziękuję za uwagę ;)

Bibliografia



Farmakologia i farmakoterapia

weterynaryjna – Z. Roliński



Wykłady z farmakologii



Prezentacja z diagnostyki

neurologii



Wikipedia.pl