Rozdział 4. Opieka nad rodziną i dzieckiem
Art. 70. Pomoc rodzinie
Rodzinie, która ma trudności z wypełnianiem swoich zadań oraz dziecku, które znajduje się w
takiej rodzinie udziela się pomocy w formie:
" poradnictwa rodzinnego
" terapii rodzinnej
" praca socjalnej
" zapewnienia opieki i wychowania poza rodziną. (slajd)
Rodzina może otrzymać pomoc i wsparcie od:
" specjalisty przygotowanego do pracy z rodziną lub w środowisku lokalnym
" placówek opiekuńczo wychowawczych wsparcia dziennego
" innych podmiotów, które dają wsparcie rodzinie i dziecku.
Udzielając pomocy, należy mieć świadomość, że dziecko ma prawo do:
" wychowania w rodzinie (a jeżeli nie ma takiej możliwości, to powinno się zapewnić
mu opiekę i wychowanie w rodzinnych formach opieki zastępczej)
" życia w stabilnym środowisku wychowawczym
" utrzymywania kontaktów z rodziną
" powrotu do rodziny naturalnej
" traktowania dziecka z poszanowaniem jego godności i wartości osobowej
" ochrony przed ingerencją w jego życie prywatne
" praktyk religijnych zgodnych z wolą rodziców i potrzebami dziecka
" kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań, zabawy, wypoczynku
" pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia (w przypadku wychowywania się
poza rodziną naturalną)
" dostępu do informacji
" wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą
" ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem (slajd)
Art. 71. Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Wyróżniamy następujące rodzaje placówek opiekuńczo-wychowawczych wsparcia
dziennego:
" opiekuńcze, prowadzone w formie kół zainteresowań, świetlic, klubów, ognisk
wychowawczych, które pomagają dzieciom w pokonywaniu trudności szkolnych i
organizowaniu czasu wolnego
" specjalistyczne, w których realizowany jest program psychokorekcyjny lub
psychoprofilaktyczny (terapia pedagogiczna, psychologiczna, rehabilitacja,
resocjalizacja)
Pobyt w takich placówkach jest dobrowolny i nieodpłatny. W działaniach wychowawczych
powinni aktywnie uczestniczyć rodzice i dzieci. (slajd)
Art. 72. Rodzina zastępcza
Rodzina zastępcza może być ustanowiona dla dziecka całkowicie lub częściowo
pozbawionego opieki rodzicielskiej lub dla dziecka niedostosowanego społecznie. Rodzina
zastępcza powinna kierować się dobrem dziecka i szanować jego prawa. Umieszczenie
dziecka w rodzinie zastępczej następuje po orzeczeniu sądu i obowiązuje do momentu
osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. (slajd)
Art. 73. Dobór rodziny zastępczej
Aby zostać rodzicem zastępczymi, trzeba spełniać następujące warunki:
" rękojmia należytego sprawowania zadań rodziny zastępczej
" stałe miejsce zamieszkania na terytorium RP
" pełnia praw cywilnych i obywatelskich
" całkowita władza rodzicielska
" stan zdrowia umożliwiający pełnienie opieki nad dziećmi
" odpowiednie warunki mieszkaniowe i stałe z
ródło dochodów
pozytywna opinia ośrodka pomocy społecznej
Przy doborze rodziny zastępczej dla dziecka uwzględnia się:
" osoby spokrewnione lub spowinowacone, gdy dają gwarancję zapewnienia dziecku
odpowiednich warunków
" przygotowanie kandydatów do pełnienia roli rodziny zastępczej
" odpowiednią różnicę wieku między dzieckiem a kandydatem na rodzica zastępczego
" poziom rozwoju i sprawności dziecka, możliwość zaspokajania jego potrzeb
" zasadę nierozłączania rodzeństwa
" opinię wyrażoną przez dziecko (jeżeli jest taka możliwość) (slajd)
Art. 74. Rodzaje rodzin zastępczych
Wyróżniamy następujące rodzaje rodzin zastępczych:
" Spokrewnione z dzieckiem
" Niespokrewnione z dzieckiem
" Zawodowe niespokrewnione z dzieckiem:
a) wielodzietne  umieszcza się tu nie mniej niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci
b) specjalistyczne  umieszcza się tu dzieci niedostosowane społecznie, z różnymi
dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki,
umieszcza się nie więcej niż troje dzieci
c) o charakterze pogotowia rodzinnego  umieszcza się tu nie więcej niż troje dzieci, na
okres czasu nie dłuższy niż 12 miesięcy. (slajd)
Art. 78. Pomoc pieniężna
Rodzinie zastępczej udziela się pomocy finansowej na częściowe pokrycie kosztów
utrzymania każdego dziecka. Podstawowa kwota to 1621 zł. (slajd)
Art. 80. Całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze
Dziecko pozbawione częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej może być umieszczone
w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej typu:
" interwencyjnego
" rodzinnego
" socjalizacyjnego
Całodobowa placówka opiekuńczo-wychowawcza zapewnia dziecku całodobową ciągłą lub
okresową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby bytowe, rozwojowe.
Skierowanie dziecka do takiej placówki następuje w sytuacji, gdy nie było możliwości
udzielenia mu pomocy w rodzinie naturalnej ani umieszczenia go w rodzinie zastępczej.
(slajd)
Art. 82. Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy
Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy kieruje się dobrem dziecka i poszanowaniem jego praw. Jego
działalność opiera się na współpracy ze środowiskiem lokalnym (jednostki organizacyjne
pomocy społecznej, sądy, instytucje oświatowe, zakłady opieki zdrowotnej, kościoły,
organizacje społeczne). Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy prowadzi poradnictwo dla dzieci i
rodziców oraz terapię rodzinną dla rodziców dzieci umieszczonych w placówkach
opiekuńczo-wychowawczych. Prowadzi także działalność diagnostyczno-konsultacyjną,
której celem jest pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość
przysposobienia dziecka. (slajd)
Art. 85a. Kwota na utrzymanie dziecka w placówce rodzinnej
Środki finansowe na utrzymanie dziecka w placówce rodzinnej obejmuje wydatki na:
" wyżywienie
" wyposażenie w odzież, obuwie i inne przedmioty użytku osobistego oraz w środki
higieny osobistej
" podręczniki i przybory szkolne
" koszty przejazdu do i z miejsca uzasadnionego pobytu poza placówką rodzinną
" zajęcia kulturalne, rekreacyjne, sportowe
" zabawki
" drobną kwotę do własnego dysponowania
" opłatę za pobyt w bursie lub internacie (slajd)
Art. 87. Nadzór nad placówkami opiekuńczo-wychowawczymi
Nadzór nad realizacją standardu opieki i wychowania polega na:
" ocenie działalności wychowawczej i opiekuńczej placówki oraz ocenie efektywności
tej działalności
" pomocy i współpracy w podnoszeniu kwalifikacji i umiejętności osób zatrudnionych
w placówce
" proponowaniu innowacyjnych rozwiązań pedagogicznych, inspirowaniu osób
zatrudnionych w placówce do podejmowania nowatorskich rozwiązań
pedagogicznych i organizacyjnych
Nadzorowi podlega w szczególności:
" przestrzeganie praw dziecka
" stopień zaspokajania potrzeb dziecka
" przestrzeganie przepisów określających zasady działania placówki (slajd)
Art. 88. Pomoc dla osoby usamodzielnionej
Pomoc przysługuje osobie, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej lub osobie
pełnoletniej opuszczającej placówkę opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego i
socjalizacyjnego, dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla
nieletnich, zakład poprawczy, ośrodek szkolno-wychowawczy. Pomoc ma na celu życiowe
usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem. Jest to także:
" pomoc pieniężna na usamodzielnienie
" pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki
" pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych
" pomoc w uzyskaniu zatrudnienia
" pomoc w formie rzeczowej na zagospodarowanie (slajd)
Rozdział 5. Integracja cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status
uchodz
cy lub ochronę uzupełniającą
Art. 92. Zakres i czas trwania pomocy
Pomocy dla cudzoziemca udziela się na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy i obejmuje ona:
" świadczenia pieniężne na utrzymanie (żywność, odzież, obuwie, środki higieny
osobistej, opłaty mieszkaniowe)
" pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego
" opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne
" praca socjalna
" poradnictwo specjalistyczne
" udzielanie informacji oraz wsparcia w kontaktach z innymi instytucjami (slajd)
Art. 93. Program integracji
Pomoc dla cudzoziemca jest realizowana w ramach indywidualnego programu integracji.
Zobowiązania powiatowego centrum pomocy rodzinie:
" udzielanie cudzoziemcowi informacji dotyczącej pomocy określonej w programie oraz
warunkach jej wstrzymania lub odmowy udzielania
" współdziałanie z cudzoziemcem i wspieranie go w kontaktach ze środowiskiem
lokalnym
" pomoc w uzyskaniu możliwości zamieszkania
" prowadzenie z cudzoziemcem pracy socjalnej
" prowadzenie uzgodnionych z cudzoziemcem działań wynikających z jego
indywidualnej sytuacji życiowej
" wskazanie pracownika uzgadniającego z cudzoziemcem program oraz wspierającego
cudzoziemca w okresie realizowania tego programu (slajd)
Zobowiązania cudzoziemca:
" zameldowanie się w miejscu zamieszkania
" zarejestrowanie się w powiatowym urzędzie pracy oraz aktywne poszukiwanie pracy
" uczestnictwo w kursach języka polskiego
" współdziałanie i kontaktowanie się z realizatorem programu w ustalonych terminach
" przestrzeganie zobowiązań przyjętych w programie (slajd)
Rozdział 7. Postępowanie w sprawie świadczeń z pomocy społecznej
Art. 107. Rodzinny wywiad środowiskowy
Przeprowadza się go w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej,
wydania opinii w celu ustanowienia rodziny zastępczej w związku z prowadzonym
postępowaniem w sprawie ustanowienia rodziny zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na
częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka, dokonywania oceny sytuacji opiekuńczo
wychowawczej dziecka, przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy
pieniężnej na kontynuowanie nauki oraz skierowania dziecka do całodobowej placówki
opiekuńczo wychowawczej. Przeprowadza go pracownik socjalny. (slajd)
Art. 108. Kontrakt socjalny
Zawierany jest w celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby
lub rodziny znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej oraz w celu wzmocnienia
aktywności i samodzielności życiowej, zawodowej lub przeciwdziałania wykluczeniu
społecznemu. (slajd)
Rozdział 2. Pracownicy socjalni
Art. 116. Pracownicy socjalni
Pracownikiem socjalnym może być osoba, która spełnia przynajmniej jeden z następujących
warunków:
" posiada dyplom ukończenia kolegium pracowników służb społecznych
" ukończyła studia wyższe na kierunku praca socjalna
" do dnia 31.12.2013 r. ukończyła studia wyższe o specjalności przygotowującej do
zawodu pracownika socjalnego na jednym z kierunków: pedagogika, pedagogika
specjalna, politologia, polityka społeczna, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie
Są dwa stopnie specjalizacji zawodowej:
" I stopień specjalizacji zawodowej z zakresu pracy socjalnej, mający na celu
uzupełnienie wiedzy i doskonalenie umiejętności zawodowych pracowników
socjalnych
" II stopień specjalizacji zawodowej z zakresu pracy socjalnej, mający na celu
pogłębienie wiedzy i doskonalenie umiejętności pracy z wybranymi grupami osób
korzystających z pomocy społecznej (slajd)
Art. 119. Zadania pracownika socjalnego
Do zadań pracownika socjalnego należą:
" praca socjalna
" dokonywanie analizy i oceny zjawisk, które powodują zapotrzebowanie na
świadczenia z pomocy społecznej oraz kwalifikowanie do uzyskania tych świadczeń
" udzielanie informacji, wskazówek i pomocy w zakresie rozwiązywania spraw
życiowych osobom, które dzięki tej pomocy będą zdolne samodzielnie rozwiązywać
problemy będące przyczyną trudnej sytuacji życiowej
" pomoc w uzyskaniu poradnictwa dotyczącego możliwości rozwiązania problemów i
udzielania pomocy przez właściwe instytucje
" udzielanie pomocy zgodnie z zasadami etyki zawodowej (slajd)
" pobudzanie społecznej aktywności i inspirowanie działań samopomocowych w
zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych
" współpraca i współdziałanie z innymi specjalistami w celu przeciwdziałania i
ograniczania patologii i skutków negatywnych zjawisk społecznych, łagodzenie
skutków ubóstwa
" inicjowanie nowych form pomocy osobom i rodzinom mającym trudną sytuację
życiową oraz inspirowanie powołania instytucji świadczących usługi służące poprawie
sytuacji takich osób i rodzin
" współuczestniczenie w inspirowaniu, opracowaniu, wdrożeniu oraz rozwijaniu
regionalnych i lokalnych programów pomocy społecznej ukierunkowanych na
podniesienie jakości życia (slajd)
Pracownik socjalny jest zobowiązany:
" kierować się zasadami etyki zawodowej
" kierować się zasadą dobra osób i rodzin, poszanowania ich godności i prawa tych osób
do samostanowienia
" przeciwdziałać praktykom niehumanitarnym i dyskryminującym osobę, rodzinę lub
grupę
" udzielać pełnej informacji o przysługujących świadczeniach i dostępnych formach
pomocy
" zachować w tajemnicy informacje uzyskane w toku czynności zawodowych
" podnosić swoje kwalifikacje.