MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Lilia Kimber-Dziwisz
Marek Żak
Pomaganie osobom niepełnosprawnym w korzystaniu
z programów rehabilitacyjnych 346[04].Z1.05
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
dr Jolanta Lesiewicz
mgr Aurelia Włoch
Opracowanie redakcyjne:
mgr Tomasz Sułkowski
Konsultacja:
dr Dorota Koprowska
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej  Pomaganie osobom
niepełnosprawnym w korzystaniu z programów rehabilitacyjnych 346[04].Z1.05, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Przyczyny i rodzaje niepełnosprawności 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Rehabilitacja kompleksowa 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Proces rehabilitacji osób niepełnosprawnych i jego etapy 15
5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Zespół rehabilitacyjny i jego zadania 17
5.4.1. Ćwiczenia 17
5.5. Diagnozowanie potrzeb podopiecznego w zakresie rehabilitacji 19
5.5.1. Ćwiczenia 19
5.6. Bariery rehabilitacji 21
5.6.1. Ćwiczenia 21
5.7. Indywidualne programy rehabilitacji 23
5.7.1. Ćwiczenia 23
5.8. Metody rehabilitacji 25
5.8.1. Ćwiczenia 25
5.9. Sprzęt rehabilitacyjny 27
5.9.1. Ćwiczenia 27
5.10. Aktywizowanie osób niepełnosprawnych 29
5.10.1. Ćwiczenia 29
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 31
7. Literatura 43
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne  wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia  wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- ćwiczenia  przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne prowadzone były różnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia kierowanego, tekstu
przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy w zespołach.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
346[04].Z1
Działalność opiekuńcza
346[04].Z1.01
346[04].Z1.02
Planowanie i organizowanie
Stosowanie metod pracy
pracy opiekuńczej
socjalnej
346[04].Z1.03
Rozpoznawanie potrzeb
i problemów podopiecznych
346[04].Z1.05
346[04].Z1.04 Pomaganie osobom
Wykonywanie zabiegów niepełnosprawnym w korzystaniu
higieniczno-pielęgnacyjnych z programów rehabilitacyjnych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- przestrzegać procedur pracy zespołowej,
- współpracować w grupie,
- stosować zasady prawidłowej komunikacji z osobą niepełnosprawną,
- określać wpływ czynników społecznych, psychicznych, emocjonalnych na rozwój
jednostki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien:
 scharakteryzować rodzaje i stopnie niepełnosprawności,
 określić kryteria oceny niepełnosprawności,
 scharakteryzować cele i zadania rehabilitacji kompleksowej,
 zdiagnozować sytuację osoby niepełnosprawnej w aspekcie zapotrzebowania na zabiegi
rehabilitacyjne,
 opracować i zrealizować we współpracy z osobą niepełnosprawną i zespołem
rehabilitacyjnym, indywidualny program pomocy i rehabilitacji,
 określić bariery utrudniające podejmowanie procesu rehabilitacji,
 zmotywować osobę niepełnosprawną do podjęcia rehabilitacji,
 przedstawić ofertę sprzętu rehabilitacyjnego wspomagającego proces kompleksowej
rehabilitacji osób niepełnosprawnych,
 wspomóc aktywność i samodzielność osób niepełnosprawnych,
 zainspirować osobę niepełnosprawną do doskonalenia wiedzy o zdrowiu i możliwościach
wykorzystania różnych form postępowania rehabilitacyjnego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca .............................................
Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej 346[04]
Moduł: Działalność opiekuńcza 346[04].Z1
Jednostka modułowa: Pomaganie osobom niepełnosprawnym w korzystaniu
z programów rehabilitacyjnych 346[04].Z1.05
Temat: Bariery rehabilitacji.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania i charakteryzowania barier
utrudniających lub uniemożliwiających proces rehabilitacji i pełne
funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w społeczeństwie.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- scharakteryzować kryteria podziału barier,
- scharakteryzować poszczególne typy barier,
- dokonać podziału wg poznanych kryteriów,
- rozpoznać rodzaje barier.
Metody nauczania uczenia się:
- wykład,
- burza mózgów,
- dyskusja.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w dwuosobowych zespołach.
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- plansze lub prezentacje multimedialne zawierające charakterystykę barier ,
- plansze, filmy dydaktyczne lub prezentacje multimedialne obrazujące trudności jakie
w warunkach życia codziennego napotykają osoby z różnymi rodzajami
niepełnosprawności,
- foliogramy na temat rodzajów barier,
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- materiały przygotowane przez nauczyciela (w zależności od przyjętej formy wykonania
ćwiczenia),
- literatura zgodnie z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie, przedstawienie tematu, celów zajęć.
2. Wykład na temat barier rehabilitacji. Podczas wykładu nauczyciel korzysta
z przygotowanych wcześniej plansz, prezentacji multimedialnych, filmu dydaktycznego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
3. Prezentacja trudności i barier, jakie w warunkach życia codziennego napotykają osoby
niepełnosprawne.
4. Dyskusja na temat eliminowania i minimalizowania zaprezentowanych barier i trudności.
5. Podział uczniów na dwuosobowe zespoły.
6. Ćwiczenia w dwuosobowych zespołach  uczniowie wykonują ćwiczenie 1 z rozdziału
4.6.3 z Poradnika dla ucznia.
7. Przykładowy sposób wykonania ćwiczenia: uczniowie otrzymują od nauczyciela kartę
z tematem ćwiczenia, z wykorzystaniem metody burzy mózgu, ustalają wersję końcową
propozycji rozwiązania.
8. Po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel prosi uczniów o zaprezentowanie efektów pracy.
9. Podczas prezentacji nauczyciel prowadzi moderowaną dyskusję, której celem jest
wskazanie ewentualnych nieprawidłowości w wykonanych ćwiczeniach oraz poszukiwanie
prawidłowych odpowiedzi.
10. W prezentacji oraz dyskusji bierze udział każdy z dwuosobowych zespołów.
11. Po zakończeniu prezentacji i dyskusji nauczyciel podsumowuje zajęcia.
Praca domowa
Scharakteryzuj trudności/bariery, na jakie w życiu codziennym napotykają osoby
poruszające się na wózku inwalidzkim. Zaproponuj również, w jaki sposób napotykane
trudności można zminimalizować lub całkowicie wyeliminować.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca .............................................
Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej 346[04]
Moduł: Działalność opiekuńcza 346[04].Z1
Jednostka modułowa: Pomaganie osobom niepełnosprawnym w korzystaniu
z programów rehabilitacyjnych 346[04].Z1.05
Temat: Aktywizacja osób niepełnosprawnych.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności określania i charakteryzowania celów i zadań oraz
form aktywizacji osób niepełnosprawnych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- zdefiniować pojęcia aktywność, aktywizacja,
- określić cele aktywizacji osób niepełnosprawnych,
- wymienić i scharakteryzować zadania aktywizacji osób niepełnosprawnych,
- określić formy spędzania wolnego czasu,
- zdefiniować na czym polega aktywizacja osób niepełnosprawnych.
Metody nauczania-uczenia się:
- wykład,
- burza mózgów,
- dyskusja.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna,
- praca w 2-3 osobowych grupach.
Czas: 2 godziny dydaktyczne
Środki dydaktyczne:
- plansze lub prezentacje multimedialne zawierające definicje/pojęcia aktywność,
aktywizacja,
- foliogramy z celami i zadaniami aktywizacji,
- plansze lub prezentacje zawierające różnorodne formy aktywizacji,
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- materiały przygotowane przez nauczyciela (w zależności od przyjętej formy wykonania
ćwiczenia),
- literatura zgodnie z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela.
Przebieg zajęć:
1. Przedstawienie tematu, celu zajęć.
2. Wykład na temat aktywizacji osób niepełnosprawnych, jej celów i zadań oraz form.
Podczas wykładu nauczyciel korzysta z przygotowanych wcześniej plansz, foliogramów,
prezentacji multimedialnych, filmu dydaktycznego.
3. Podział uczniów na 2-3 osobowe grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
4. Ćwiczenia w 2-3 osobowych grupach  uczniowie wykonują ćwiczenie 1 z rozdziału
4.10.3 z Poradnika dla ucznia. Przykładowy sposób wykonania ćwiczenia: uczniowie
otrzymują od nauczyciela arkusz do ćwiczeń z podziałem na 3 rodzaje aktywizacji, do
arkusza ćwiczeń wpisują propozycje form aktywizacji.
5. Po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel prosi uczniów o zaprezentowanie efektów swojej
pracy poszczególne grupy.
6. Po prezentacji nauczyciel przeprowadza analizę zapisów z udziałem uczniów, której celem
jest wskazanie ewentualnych nieprawidłowości w wykonanych ćwiczeniach oraz
poszukiwanie prawidłowych odpowiedzi.
7. Prezentacji dokonuje 1 uczeń z grupy, natomiast w analizie bierze udział każdy
z członków grupy.
8. Po zakończeniu prezentacji i analizy materiału ćwiczeń nauczyciel podsumowuje zajęcia.
Praca domowa
Opisz formy spędzania wolnego czasu przez osoby z niepełnosprawnością w obrębie
narządu ruchu w okresie zimy.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Przyczyny i rodzaje niepełnosprawności
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wpisz do tabeli po 2 przykłady niepełnosprawności.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapisać swoje propozycje,
2) dobrać osoby do pracy w grupie,
3) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,
4) zastanowić się, w jaki sposób można uporządkować podane niepełnosprawności,
5) uporządkować zapisane niepełnosprawności.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- arkusz do ćwiczenia ze wzorem tabeli:
niepełnosprawność sensoryczna niepełnosprawność niepełnosprawność niepełnosprawność
psychiczna fizyczna złożona
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
Ćwiczenie 2
Określ rodzaj niepełnosprawności znając kryteria przy ustalaniu stopnia
niepełnosprawności dla wybranych przypadków.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
 Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować opis 2 przypadków osób niepełnosprawnych,
2) dobrać osoby do pracy w grupie,
3) określić pracując w grupie rodzaj niepełnosprawności,
4) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia na forum grupy,
6) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- opisy wybranych przypadków niepełnosprawności,
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Rehabilitacja kompleksowa
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie tzw. Polskiej szkoły rehabilitacji, określ główne zasady rehabilitacji
kompleksowej.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać kolegę / koleżankę do zespołu,
2) zapisać główne zasady rehabilitacji oraz zdefiniować ich znaczenie,
3) przedyskutować ewentualne różnice w pracy z kolegą/koleżanką,
4) zapisać i przedstawić wykonane ćwiczenie na forum grupy.
Zalecane metody nauczania  uczenia się:
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
Ćwiczenie 2
Sporządz
wykaz instytucji i organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych,
wspierających programy rehabilitacyjne. Zaproponuj podział uwzględniając typ instytucji,
organizacji.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) zapisać propozycje członków grupy,
3) zastanowić się, w jaki sposób można uporządkować podane organizacje i instytucje,
4) ustalić kryterium podziału instytucji,
5) uporządkować podane propozycje,
6) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.3. Proces rehabilitacji osób niepełnosprawnych i jego etapy
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wpisz do tabeli znaczenia/terminy charakterystyczne dla podanego etapu rehabilitacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić się, czym charakteryzują się poszczególne etapy niepełnosprawności,
2) zapisać swoje propozycje wykonania ćwiczenia,
3) skonfrontować swoje zapisy z grupą,
4) przedyskutować ewentualne różnice.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- arkusz do ćwiczenia z tabelą:
I etap II etap III etap
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
Ćwiczenie 2
Przedstaw w formie pisemnej podstawowe zasady procesu rehabilitacji wg prof. Hulka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować tok postępowania,
3) przeanalizować zasady procesu rehabilitacji wg prof. Hulka,
4) zapisać wnioski,
5) zaprezentować swoją pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.4. Zespół rehabilitacyjny i jego zadania
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj zadania dobrowolnie wybranych (co najmniej 4) członków zespołu
rehabilitacyjnego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać 3 osoby do pracy w grupie
2) wybrać członków zespołu rehabilitacyjnego,
3) scharakteryzować ich zadania,
4) przedyskutować końcowy zapis i przedstawić na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart.
- poradnik ucznia.
Ćwiczenie 2
Zaproponuj skład zespołu rehabilitacyjnego w przypadku 10-letniego dziecka
niepełnosprawnego, z porażeniem mózgowym, poruszającego się z pomocą balkonika w II
etapie procesu rehabilitacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać charakterystyki niepełnosprawnego,
2) określić zadania II etapu procesu rehabilitacji,
3) zapisać propozycje składu zespołu rehabilitacyjnego,
4) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych uczniów,
5) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy innych uczniów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.5. Diagnozowanie potrzeb podopiecznego w zakresie
rehabilitacji
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ, czego dotyczyć będzie rozpoznanie na potrzeby procesu rehabilitacji podopiecznej
lat 75, po udarze mózgu z zaburzeniami mowy i niedowładem połowiczym prawostronnym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) zapisać podane elementy diagnozy,
3) zapisać propozycje członków grupy,
4) określić elementy rozpoznania na potrzeby rehabilitacji,
5) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,
6) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
Ćwiczenie 2
Określ znaczenie wywiadu społecznego w procesie diagnozowania potrzeb osoby
niepełnosprawnej w programie rehabilitacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić, czego dotyczy wywiad społeczny,
2) zapisać i przedstawić znaczenie wywiadu społecznego w ustaleniu diagnozy programie
rehabilitacji,
3) zaprezentować efekty pracy na forum grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- mazaki,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.6. Bariery rehabilitacji
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ na przykładzie wybranych barier (minimum 3), ich wpływ na życie osób
niepełnosprawnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) wybrać rodzaj barier,
3) zapisać propozycje członków grupy,
4) uporządkować zapisane przykłady,
5) określić wpływ wybranych barier na życie osób niepełnosprawnych,
6) przedyskutować efekty pracy różnych grup.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
Ćwiczenie 2
Określ bariery komunikacyjne oraz przedstaw znane ci sposoby rozwiązań na rzecz osób
niepełnosprawnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać 2 osoby do pracy w grupie,
2) zapisać bariery komunikacyjne dla osób niepełnosprawnych,
3) określić, w jaki sposób można uporządkować rodzaje barier komunikacyjnych,
4) zapisać wszystkie propozycje członków grupy rozwiązań,
5) określić sposoby rozwiązań na rzecz osób niepełnosprawnych,
6) porownać własne zapisy z efektami pracy różnych grup.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
 Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.7. Indywidualne programy rehabilitacji
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaproponuj wstępny plan indywidualnej rehabilitacji na podstawie opisu przypadku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) opisać przykładową sytuację osoby niepełnosprawnej określając rodzaj
niepełnosprawności, wiek, sytuację rodzinną, sytuację ekonomiczną itp.,
3) przedyskutować i ustalić proponowaną wersję arkusza obserwacji,
4) przygotować plan indywidualnej rehabilitacji,
5) zaprezentować wyniki pracy grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart.
Ćwiczenie2
Na podstawie poniżej zacytowanego zapisu, przygotuj zestaw pytań, na które odpowiedz

będzie przydatna w zbiorze informacji do indywidualnego programu rehabilitacji:
 ...ustalanie indywidualnych programów rehabilitacji osoby niepełnosprawnej musi się opierać
na:
- wnikliwej analizie rodzaju i rozległości uszkodzenia,
- możliwości funkcjonalnych,
- wydolności narządów wewnętrznych,
- stanie umysłowym,
- możliwości podjęcia pracy zawodowej,
- możliwości powrotu do środowiska.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) zaproponować pytania,
3) zastanowić się, w jaki sposób można uporządkować grupy pytań,
4) zapisać pytania jako efekt dyskusji w grupie,
5) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,
6) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup,
7) przedstawić ostateczną propozycję zestawu pytań.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
5.8. Metody rehabilitacji
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wpisz poniższe określenia do odpowiednich kolumn w tabeli:
- poradnictwo zawodowe, - likwidacja barier,
- korzystanie z dóbr i osiągnięć kultury, - elektroterapia,
- ćwiczenia bierne, - zatrudnienie,
- aparatura stymulująca pracę mięśni, - wodolecznictwo,
- ćwiczenia czynne, - ćwiczenia izometryczne.
- szkolenie zawodowe,
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) uporządkować zapisane określenia,
3) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,
4) uzupełnić tabelę,
5) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- arkusz do ćwiczenia z tabelą:
Rehabilitacja Rehabilitacja
Kinezyterapia Fizykoterapia
zawodowa społeczna
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Ćwiczenie 2
Określ metody terapeutyczne wspomagające aktywność i samodzielność osób
niepełnosprawnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) wybrać i zapisać propozycje metod wspomagających aktywność i samodzielność,
3) porównać propozycje z zapisami innych grup,
4) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5.9. Sprzęt rehabilitacyjny
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Do tabeli wpisz przykłady (co najmniej po 2), każdego rodzaju sprzętu wspomagającego
proces kompleksowej rehabilitacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać 2 osoby do pracy w grupie,
2) zapisać wstępne propozycje kolegów/koleżanek,
3) pogrupować zapisany sprzęt,
4) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,
5) wpisać propozycje do tabeli,
6) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup,
7) zapisać i przedstawić ostateczna wersję grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- arkusz do ćwiczenia z tabelą:
Sprzęt do Sprzęt do
Sprzęt Sprzęt Sprzęt do obsługi
rehabilitacji rehabilitacji
ortopedyczny lokomocyjny osobistej
leczniczej zawodowej
- mazaki,
- tablica flip-chart
- poradnik ucznia
Ćwiczenie 2
Na podstawie podanej definicji podaj przykłady zaopatrzenia ortopedycznego.
 Zaopatrzenie ortopedyczne  to sprzęt i konstrukcje mechaniczne, a także działania
zmierzające do zastąpienia bądz
uzupełnienia różnych narządów lub układów (najczęściej
układu narządu ruchu) jako całości lub jego poszczególnych składowych, mając na celu pomoc
w ich funkcjonowaniu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
 Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować definicję zaopatrzenia ortopedycznego,
2) określić, w jaki sposób można uporządkować/podzielić zaopatrzenie ortopedyczne,
3) zapisać przykłady zaopatrzenia ortopedycznego,
4) przedyskutować lub porównać propozycje innych uczniów.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
5.10. Aktywizowanie osób niepełnosprawnych
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Podaj co najmniej 5 rodzajów terapii i zaproponuj kilka (nie mniej niż 3) form spędzania
wolnego czasu przez osoby niepełnosprawne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) scharakteryzować rodzaje terapii,
3) uporządkować zapisane podane rodzaje terapii,
4) zaproponować formy spędzania wolnego czasu,
5) zaprezentować wyniki na forum grupy,
6) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
Ćwiczenie 2
Zaproponuj możliwość pobudzania aktywności osób niepełnosprawnych poprzez znane Ci
programy terapeutyczne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać osoby do pracy w grupie,
2) wskazać programy terapeutyczne pobudzające aktywność,
3) uporządkować zapisane programy terapeutyczne,
4) skonfrontować własne propozycje z zapisami innych grup,
5) przedyskutować ewentualne różnice w efektach pracy różnych grup.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja wielokrotna.
Środki dydaktyczne
- arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip-chart,
- poradnik ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Pomaganie osobom
niepełnosprawnym w korzystaniu z programów rehabilitacyjnych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 13, 15, 17, 18, 20, są z poziomu podstawowego,
- zadania 5, 9, 12, 14, 16, 19, są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. c, 5. b, 6. a, 7. b, 8. c, 9. a, 10. c, 11. a,
12. a, 13. b, 14. b, 15. a, 16. b, 17. a, 18. b, 19. a, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1. Określić główne zadanie zespołu rehabilitacyjnego A P c
2. Scharakteryzować proces rehabilitacji A P b
3. Określić cel rehabilitacji społecznej A P a
4. Zdefiniować pojęcie ergoterapii B P c
Dokonać podziału przedmiotów zaopatrzenia
5. C PP b
ortopedycznego
Określić od czego najczęściej rozpoczyna się
6. B P a
proces rehabilitacji
Określić ilość stopni niepełnosprawności
7. uwzględniając kryteria biologiczne, społeczne A P b
i zawodowe
Określić kiedy powinien być opracowany
8. indywidualny program rehabilitacji osoby B P c
niepełnosprawnej
Określić cel aktywizowania osób
9. C PP b
niepełnosprawnych
Określić kto opracowuje indywidualny program
10. C P c
rehabilitacji
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
11. Określić cel zaopatrzenia ortopedycznego A P a
Przeanalizować czego mogą dotyczyć bariery
12. C PP a
komunikacyjne
13. Zdefiniować pojęcie kinezyterapii A P b
Określić przyczyny wrodzonych
14. C PP b
niepełnosprawności
Zaliczyć laseroterapię do odpowiedniej metody
15. C P a
rehabilitacyjnej
16. Określić odbiorców metody wczesnej interwencji C PP b
17. Zdefiniować pojęcie osoby niepełnosprawnej A P a
18. Zdefiniować pojęcie rehabilitacji A P b
Scharakteryzować wg Polskiego modelu
19. D PP a
rehabilitacji cechy rehabilitacji kompleksowej
Określić rodzaj rehabilitacji zajmującej się
20. przygotowaniem osób niepełnosprawnych do C P a
zatrudnienia
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel przeprowadzenia testu
3. Zapoznaj uczniów z zasadami punktowania i oceny
4. Przygotuj odpowiednią ilość testów
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom, instrukcję dla ucznia
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko prawidłowo zrozumieli, wyjaśnij wątpliwości
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test
9. 5 minut przed końcem czasu wypełniania testu, przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1 Przeczytaj uważnie instrukcję.
2 Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3 Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4 Test zawiera 20 zadań. Dla każdego zadania są dołączone 4 możliwości odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5 Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, zakreślając X prawidłową
odpowiedz
.
6 Pracuj samodzielnie.
7 Na rozwiązanie testu masz 30 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Głównym zadaniem zespołu rehabilitacyjnego jest
a) rehabilitacja fizyczna, psychiczna.
b) rehabilitacja fizyczna, psychiczna, społeczna.
c) rehabilitacja fizyczna, psychiczna, społeczna, zawodowa.
d) rehabilitacja tylko społeczna.
2. Rehabilitacja jest procesem
a) społecznym, który dąży do zapewnienia osobie niepełnosprawnej godziwego życia
w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz
zadowolenia.
b) medyczno-społecznym, który dąży do zapewnienia osobie niepełnosprawnej
godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego
oraz zadowolenia.
c) medycznym, który dąży do zapewnienia osobą niepełnosprawnym godziwego życia w
poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz zadowolenia.
d) przywracającym sprawność fizyczną.
3. Celem rehabilitacji społecznej jest
a) przywrócenie zdolności do samodzielnego życia i pracy, włączenie osoby
niepełnosprawnej w czynne życie społecznego.
b) przywrócenie zdolności do samodzielnego życia.
c) przywrócenie zdolności do samodzielnej pracy.
d) powrót do sprawności fizycznej.
4. Ergoterapią nazywamy
a) terapię ruchem.
b) terapię środowiskowa.
c) terapię pracą.
d) terapię fizykalna.
5. Przedmioty zaopatrzenia ortopedycznego, dzielimy na
a) protezy, ortezy.
b) protezy, ortezy, środki pomocnicze.
c) kule, laski, wózki.
d) okulary i aparaty słuchowe.
6. Proces rehabilitacji najczęściej rozpoczyna się od
a) leczenia funkcjonalnego tzn. prowadzenia ćwiczeń ruchowych.
b) terapii zajęciowej.
c) terapii sztuką.
d) psychoterapii.
7. Uwzględniając kryteria biologiczne, społeczne i zawodowe rozróżniamy
a) 4 stopnie niepełnosprawności.
b) 3 stopnie niepełnosprawności.
c) 2 stopnie niepełnosprawności.
d) 1 stopień niepełnosprawności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
8. Indywidualny program rehabilitacji osoby niepełnosprawnej powinien być opracowany
a) w okresie 3 miesięcy.
b) w okresie 1 miesiąca.
c) możliwie najkrótszym czasie.
d) po powrocie ze szpitala.
9. Aktywizowanie osób niepełnosprawnych ma na celu
a) integrację społeczną osoby niepełnosprawnej.
b) integrację i reintegrację społeczną osoby niepełnosprawnej.
c) reintegrację społeczną osoby niepełnosprawnej.
d) usprawnienie ruchowe.
10. Indywidualny program rehabilitacji opracowuje
a) lekarz specjalista w rehabilitacji, fizjoterapeuta, pielęgniarka, psycholog kliniczny.
b) logopeda, pracownik socjalny, technik ortopedyczny, pedagog specjalny.
c) wszyscy członkowie zespołu rehabilitacyjnego.
d) lekarz i pacjent z rodziną.
11. Celem zaopatrzenia ortopedycznego jest
a) uzupełnienie podstawowego leczenia bez operacyjnego lub operacyjnego.
b) uzupełnienie podstawowego leczenia bez operacyjnego.
c) uzupełnienie podstawowego leczenia operacyjnego.
d) leczenie ortopedyczne.
12. Bariery komunikacyjne dotyczą
a) niedostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych np. peronów, wjazdów, wejść
do budynków.
b) problemów z nawiązaniem kontaktów międzyludzkich.
c) trudności porozumiewania się.
d) niedostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych sprzętu codziennego użytku.
13. Kinezyterapią nazywamy
a) leczenie przy pomocy bodz
ców fizykalnych i ruchu.
b) leczenie ruchem.
c) leczenie przy pomocy bodz
ców fizykalnych.
d) wodolecznictwo.
14. Przyczyną niepełnosprawności wrodzonych mogą być
a) zatrucia do 1 miesiąca życia.
b) zaburzenia genetyczne.
c) choroby w pierwszych tygodniach życia.
d) poporodowe zaburzenia oddychania u dziecka.
15. Laseroterapia należy do
a) fizykoterapii.
b) kinezyterapii.
c) balneoterapii.
d) ergoterapii.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
16. Metoda wczesnej interwencji stosowana jest
a) u osób z niepełnosprawnością ruchową.
b) u dzieci.
c) u młodzieży.
d) u osób w wieku podeszłym.
17. Osobą niepełnosprawną nazywamy
a) osobę, której stan fizyczny trwale lub okresowo utrudnia funkcjonowanie społeczne.
b) osobę, której stan fizyczny lub/i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza
albo uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami
prawnymi i społecznymi.
c) osobę, której stan fizyczny trwale lub okresowo utrudnia funkcjonowanie zawodowej.
d) osobę, której stan fizyczny trwale lub okresowo utrudnia funkcjonowanie ruchowe.
18. Rehabilitacja to
a) proces leczniczy.
b) proces medyczno-społeczny.
c) proces społeczny.
d) proces zawodowy.
19. Rehabilitacja kompleksowa według polskiego modelu rehabilitacji powinna być
a) powszechna, ciągła, ogólna, specjalistyczna.
b) powszechna, wczesna, kompleksowa, ciągła.
c) powszechna, wczesna, kompleksowa, ogólna.
d) powszechna, szeroka, jasna, kompleksowa.
20. Ułatwianiem uzyskiwania zatrudnienia osobie niepełnosprawnej zajmuje się rehabilitacja
a) społeczna.
b) lecznicza.
c) zawodowa.
d) pedagogiczna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Pomaganie osobom niepełnosprawnym w korzystaniu z programów
rehabilitacyjnych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Pomaganie osobom
niepełnosprawnym w korzystaniu z programów rehabilitacyjnych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 14, 15, 17, 18, 19, są z poziomu podstawowego,
- zadania 3, 4, 10, 13, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. b, 4. b, 5. a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. c, 10. a, 11. a,
12. a, 13. a, 14. a, 15. c, 16. a, 17. b, 18. b, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1. A P b
Ki Zdefiniować pojęcie kinezyterapii
2. Określić zadania zespołu rehabilitacyjnego B P c
Określić uwzględniając kryteria biologiczne,
3. społeczne i zawodowe ilość stopni C PP b
niepełnosprawności
Scharakteryzować podział konstrukcji
4. C PP b
przedmiotów w zaopatrzeniu ortopedycznym
5. Określić cel zaopatrzenia ortopedycznego B P a
6. Zdefiniować pojęcie osoby niepełnosprawnej B P a
7. Scharakteryzować proces rehabilitacji C P b
8. Scharakteryzować polski model rehabilitacji C P a
Określić skład zespołu opracowującego
9. A P c
indywidualny program rehabilitacji
Określić najczęstsze przyczyny
10. C PP a
niepełnosprawności
Określić od czego w większości przypadków
11. B P a
rozpoczyna się proces rehabilitacji
12. Określić cel rehabilitacji społecznej B P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
13. Przeanalizować przyczyny barier społecznych C PP a
Określić środki pomocnicze z których może
14. w czasie poruszania się korzystać osoba B P a
niepełnosprawna
Określić kiedy powinien być opracowany
15. A P c
indywidualny program rehabilitacji
Określić zasadę, którą należy się kierować przy
16. opracowywaniu indywidualnego programu D PP a
usprawniania
Scharakteryzować proces aktywizowania osób
17. B P b
niepełnosprawnych
18. Zdefiniować pojęcie balneoterapia A P b
19. Określić zadania ergoterapii A P c
Określić co zaliczamy do zaopatrzenia
20. C PP b
ortopedycznego
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel przeprowadzenia testu
3. Zapoznaj uczniów z zasadami punktowania i oceny
4. Przygotuj odpowiednią ilość testów
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania testu
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom, instrukcję dla ucznia
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko prawidłowo zrozumieli, wyjaśnij wątpliwości
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test, 5 minut przed końcem czasu wypełniania
testu, przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Dla każdego zadania są dołączone 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, zakreślając X prawidłową
odpowiedz
.
6. Pracuj samodzielnie.
7. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Kinezyterapią nazywamy
a) leczenie przy pomocy bodz
ców fizykalnych i ruchu.
b) leczenie ruchem.
c) leczenie przy pomocy bodz
ców fizykalnych.
d) balneoterapia.
2. Zadaniem zespołu rehabilitacyjnego jest przywracanie sprawności
a) fizycznej, psychicznej.
b) fizycznej, psychicznej, społecznej.
c) fizycznej, psychicznej, społecznej, zawodowej.
d) społecznej.
3. Uwzględniając kryteria biologiczne, społeczne i zawodowe ustalono
a) 4. stopień niepełnosprawności.
b) 3. stopień niepełnosprawności.
c) 2. stopień niesprawności.
d) 1 stopień niepełnosprawności.
4. W zaopatrzeniu ortopedycznym wyróżniamy następujący podział konstrukcji przedmiotów
a) protezy, ortezy.
b) protezy, ortezy, środki pomocnicze.
c) kule, laski, wózki.
d) aparaty do kinezyterapii.
5. Celem zaopatrzenia ortopedycznego jest
a) uzupełnienie podstawowego leczenia bezoperacyjnego lub operacyjnego.
b) uzupełnienie podstawowego leczenia bezoperacyjnego.
c) uzupełnienie podstawowego leczenia operacyjnego.
d) leczenie ortopedyczne.
6. Osobą niepełnosprawną nazywamy
a) osobę, której stan fizyczny trwale lub okresowo utrudnia funkcjonowanie społeczne.
b) osobę, której stan fizyczny lub/i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza
albo uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami
prawnymi i społecznymi.
c) osobę, której stan fizyczny trwale lub okresowo utrudnia funkcjonowanie zawodowej.
d) osobę, której stan fizyczny trwale lub okresowo utrudnia funkcjonowanie ruchowe.
7. Rehabilitacja jest procesem
a) społecznym, który dąży do zapewnienia osobie niepełnosprawnej prawidłowego
funkcjonowania społecznego.
b) medyczno-społecznym, który dąży do zapewnienia osobie niepełnosprawnej
godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego
oraz zadowolenia.
c) medycznym, który dąży do zapewnienia osobie niepełnosprawnej powrotu do
zdrowia.
d) przywracającym sprawność fizyczną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
8. Polski model rehabilitacji zakłada, iż rehabilitacja kompleksowa powinna być
a) powszechna, ciągła, ogólna, specjalistyczna.
b) powszechna, wczesna, kompleksowa, ciągła.
c) powszechna, wczesna, kompleksowa, ogólna.
d) powszechna, szeroka, zintegrowana, kompleksowa.
9. Opracowaniu indywidualnego programu rehabilitacji biorą udział
a) lekarz specjalista w rehabilitacji, fizjoterapeuta, pielęgniarka, psycholog kliniczny.
b) logopeda, pracownik socjalny, technik ortopedyczny, pedagog specjalny.
c) wszyscy członkowie zespołu rehabilitacyjnego.
d) lekarz i pacjent z rodziną.
10. Najczęstsze przyczyny niepełnosprawności to
a) choroby, urazy, wady wrodzone.
b) tylko choroby.
c) tylko wady wrodzone i urazy.
d) wypadki.
11. W większości przypadków proces rehabilitacji rozpoczyna się od
a) leczenia funkcjonalnego tzn. prowadzenia ćwiczeń ruchowych.
b) terapii zajęciowej.
c) terapii sztuką.
d) psychoterapii.
12. Rehabilitacja społeczna ma na celu między innymi
a) przywrócenie zdolności do samodzielnego życia i pracy, włączenie osoby
niepełnosprawnej w czynne życie społecznego.
b) przywrócenie zdolności wykonywania zawodu.
c) przywrócenie zdolności samoopieki.
d) powrót do sprawności fizycznej.
13. Bariery społeczne są wynikiem
a) odtrącenia osoby niepełnosprawnej przez rodzinę, sąsiadów, współpracowników oraz
wrogość społeczeństwa.
b) ograniczeń wynikających z poziomu medycyny.
c) brakiem możliwości uczenia się.
d) brakiem możliwości zarobkowania.
14. Do środków pomocniczych, z których może w czasie poruszania się korzystać osoba
niepełnosprawna zaliczamy między innymi
a) balkonik, kule, laskę.
b) kule, obuwie ortopedyczne.
c) laskę, obuwie ortopedyczne.
d) protezy i ortezy.
15. Indywidualny program rehabilitacji powinien być opracowany dla osoby niepełnosprawnej
a) w okresie 3 miesięcy.
b) w okresie 1 miesiąca.
c) w możliwie najkrótszym czasie.
d) po powrocie ze szpitala.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
16. Przy opracowywaniu indywidualnego programu usprawniania należy się kierować zasadą
że
a) rehabilituje się człowieka, a nie tylko chorobę.
b) rehabilituje się tylko chorobę u tego człowieka.
c) rehabilituje się dany narząd.
d) rehabilituje się narząd i chorobę.
17. Aktywizowanie osób niepełnosprawnych powinno być ściśle związane z
a) tylko z integracją społeczną osoby niepełnosprawnej.
b) integracją i reintegracją społeczną osoby niepełnosprawnej.
c) tylko reintegracją społeczną osoby niepełnosprawnej.
d) z usprawnianiem ruchowym.
18. Balneoterapia to
a) leczenie przy pomocy bodz
ców fizykalnych.
b) leczenie poprzez usprawnianie ruchowe.
c) leczenie przy pomocy światła.
d) inaczej wodolecznictwo.
19. Zadaniem ergoterapii jest
a) terapia pedagogiczna.
b) terapia psychologiczna.
c) terapia poprzez pracę.
d) terapia poprzez taniec.
20. Do zaopatrzenia ortopedycznego zaliczamy
a) UGUL, RUP.
b) protezy, ortezy, środki pomocnicze.
c) aparaty do ultradz
więków.
d) okulary i aparaty słuchowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Pomaganie osobom niepełnosprawnym w korzystaniu z programów
rehabilitacyjnych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
7. LITERATURA
1. Dega W., Malinowska K.: Rehabilitacja medyczna. Warszawa 1993
2. Fries W.: Rehabilitacja w chorobie Parkinsona. Elipsa-JAIM, Kraków 2002
3. Garrison S. J.: Podstawy rehabilitacji i medycyny fizykalnej. PZWL, Warszawa 1997
4. Głodkowska J.: Poznanie ucznia szkoły specjalnej. Warszawa 1999,
5. Kawczyńska-Butrym Z.: Niepełnosprawność-specyfika pomocy społecznej. BPS,
Katowice 1998
6. Kirenko J.: Oblicza niepełnosprawności. WA, Lublin 2006
7. Kiwerski J. (red): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2006
8. Knill Ch.: Dotyk i komunikacja. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-
Pedagogicznej. MEN, Warszawa 1997
9. Kosakowski Cz. (red): Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych.
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2005
10. Kowalik St.: Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1999
11. Kostrzewa E., Marek. E., Patkiewicz. J., Wójcik. M.: Vademecum niepełnosprawnych.
Wrocław 1993
12. Kozaczuk L.: Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej,Warszawa1995
13. Kułakowska Z.: Wczesne uszkodzenie dojrzewającego mózgu. Folium, Lublin 2003
14. Kwolek A. (red): Rehabilitacja medyczna. T. 1, 2. Urban & Partner, Wrocław 2003
15. Laidler P.: Rehabilitacja po udarze mózgu. PZWL, Warszawa 2004
16. Levitt S.: Rehabilitacja w porażeniu mózgowym i zaburzeniach. PZWL, Warszawa 2000
17. Majewski T.: Rehabilitacja zawodowa i zatrudnienie osób niewidomych i słabowidzących.
KIGR, Warszawa 2004
18. Maciarz A.: Dziecko przewlekle chore w roli ucznia. Kraków 1998
19. Marciniak J.: Sprzęt szpitalny i rehabilitacyjny. Wyd.: Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003
20. Michałowicz R.: Mózgowe porażenie dziecięce. PZWL, Warszawa 2000
21. Mika T.: Fizykoterapia. PZWL, Warszawa 2003
22. Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2001
23. Niedolski Z.: Rehabilitacja w przemyśle. PZWL, Warszawa 1981
24. Przez
dziak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne. Via Medica, Gdańsk 2003
25. Podolski K., Turnowiecki W.: Polityka społeczna. Gdańsk 1993
26. Rehabilitacja podstawowa i orientacja przestrzenna. Polski Związek Niewidomych,
Warszawa 1995
27. Rosławski A.: Technika wykonywania ćwiczeń leczniczych. PZWL, Warszawa 2000
28. Rutkowska E. (red): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych.
Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002
29. Sękowski T.: Psychologiczne aspekty rehabilitacji zawodowej osób niewidomych
zatrudnionych w warunkach pełnej i częściowej  integracji. Wydawnictwo UMCS,
Lublin 2001
30. Sherborne V.: Ruch rozwijający dla dzieci. PWN, Warszawa 2002
31. Speck O.: Niepełnosprawni w społeczeństwie  podstawy ortopedagogiki. Gdańskie
Wydydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005
32. Straburzyński G., Straburzyńska-Lupa A.: Medycyna fizykalna. Warszawa 2000
33. Straburzyńska-Lupa A.: Fizjoterapia. PZWL, Warszawa 2006
34. Woz
niewski M.: Rehabilitacja w chirurgii. PZWL, Warszawa 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43