MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Barbara Arak
Danuta Szczepaniak
Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych
346[04].Z1.04
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Ewa Goliszek
mgr Aurelia Włoch
Opracowanie redakcyjne:
inż. Danuta Szczepaniak
Konsultacja:
dr Dorota Koprowska
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 346[04].Z1.04
 Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych , zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Klasyfikacja potrzeb życiowych człowieka 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Zabiegi pielęgnacyjne 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Profilaktyka powikłań związanych z unieruchomieniem 21
5.3.1. Ćwiczenia 21
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 25
7. Literatura 33
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu poradnik, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć w szkole
kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł skorzystać z poradnika,
- szczegółowe cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktyczne,
- przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem: pokazu z objaśnieniem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych. Formy
organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy
uczniów do pracy zespołowej.
Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub wybierać określone
ćwiczenia. Może je przeprowadzić zgodnie z podanymi wskazówkami lub według własnych
pomysłów. Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
346[04].Z1
Działalność opiekuńcza
346[04].Z1.01
346[04].Z1.02
Planowanie
Stosowanie metod pracy
i organizowanie pracy
socjalnej
opiekuńczej
346[04].Z1.03
Rozpoznawanie potrzeb
i problemów podopiecznych
346[04].Z1.05
346[04].Z1.04 Pomaganie osobom
Wykonywanie zabiegów niepełnosprawnym w korzystaniu
higieniczno-pielęgnacyjnych z programów rehabilitacyjnych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
- określać psychofizyczne i społeczne mechanizmy funkcjonowania człowieka,
- określać znaczenie komunikacji w relacjach między ludz
mi,
- charakteryzować wzorzec opiekuna w domu pomocy społecznej,
- klasyfikować i ustalać potrzeby zdrowotne człowieka w danym środowisku,
- planować i organizować pracę opiekuna,
- nawiązywać współpracę z instytucjami i organizacjami wspomagającymi pracę opiekuna,
- przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
 dokonać klasyfikacji potrzeb życiowych człowieka zdrowego,
 wyjaśnić znaczenie higieny osobistej oraz higieny miejsca zamieszkania,
 określić zagrożenia, do jakich może dojść w przypadku unieruchomienia w łóżku oraz
omówić metody postępowania w profilaktyce i leczeniu tych zagrożeń,
 wykonać podstawowe zabiegi pielęgnacyjne,
 współpracować z innymi jednostkami i instytucjami medycznymi i społecznymi dla
zapewnienia ciągłej i kompleksowej opieki,
 rozpoznać potrzeby z uwzględnieniem hierarchii dla dobra procesu pielęgnowania
i leczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca ..............................................................................
Modułowy program nauczania: Opiekun w Domu Pomocy Społecznej 346[04]
Moduł Działalność opiekuńcza 346[04].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych
346[04].Z1.04
Temat: Znaczenie higieny osobistej dla zdrowia człowieka.
Cel ogólny: poznanie i zrozumienie znaczenia higieny osobistej dla zdrowia człowieka.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- zidentyfikować pojęcia  higiena osobista ,  higieniczny tryb życia ,
- wskazać wpływ zachowania higieny osobistej na zdrowie człowieka,
- uporządkować informacje,
- sformułować własne opinie i uzasadnienia.
Metody nauczania uczenia się:
- dyskusja wielokrotna, z wykorzystaniem mapy myśli,
- dyskusja frontalna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca grupowa,
- praca indywidualna.
Czas: 1 godzina dydaktyczna
Środki dydaktyczne:
- duże arkusze papieru,
- mazaki,
- tablica flip  chart.
Przebieg zajęć:
1. Zapoznanie uczniów z zasadami tworzenia mapy myśli:
- w centrum arkusza zapisuje się problem (temat) w formie słownej lub graficznej,
- poszczególne hasła, stwierdzenia, rysunki umieszcza się na całym arkuszu
porządkując i łącząc liniami według występujących pomiędzy nimi związków,
- hasła zapisuje się wzdłuż linii wyraz
nie, drukowanymi literami lub umieszcza
w połączonych liniami kołach,
- linie powinny wychodzić ze środka arkusza (od zapisanego problemu  tematu),
a następnie się rozgałęziać,
- na każdej linii (w kole) zapisuje się jedno słowo (hasło) lub umieszcza jeden symbol,
- do tworzenia mapy myśli warto używać kolorów,
- należy zapisywać wszystkie pomysły, starając się umieszczać hasła, symbole w
logiczny sposób według łączących je związków.
2. Przedstawienie zadania do wykonania.
3. Podział uczniów na 4 5 osobowe zespoły.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. Rozdanie dużych arkuszy papieru i mazaków.
5. Uczniowie wykonują ćwiczenie.
6. Przedstawiciel każdej grupy (lider) prezentuje opracowaną mapę myśli.
7. Uczniowie oceniają pracę koleżanek/kolegów, zadają dodatkowe pytania.
8. Podsumowanie zajęć  należy zwrócić uwagę na wpływ zachowania higieny osobistej na
zdrowie człowieka.
9. Ocena pracy uczniów.
Praca domowa
Opisz jakie są skutki nieprzestrzegania higieny osobistej.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca ..............................................................................
Modułowy program nauczania: Opiekun w Domu Pomocy Społecznej 346[04]
Moduł: Działalność opiekuńcza 346[04].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych
346[04].Z1.04
Temat: Kąpiel całego ciała w łóżku.
Cel ogólny: rozumienie celu i kształtowanie umiejętności higieny całego ciała.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- przygotować podopiecznego do kąpieli,
- zaplanować kolejność wymaganych czynności podczas mycia całego ciała,
- wykonać zaplanowane czynności,
- zapewnić podopiecznemu bezpieczeństwo i wygodę podczas wykonywania czynności
związanych z myciem.
Metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
grupowa,
praca indywidualna
Czas: 2 godziny dydaktyczne
Środki dydaktyczne:
- łóżka z materacami,
- środki do mycia,
- miednica z ciepłą wodą,
- ręcznik,
- balsamy i kremy do ciała.
Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel prezentuje cele zajęć i zadania stojące przed uczniami.
2. Nauczyciel prosi uczniów o podanie znaczenia mycia całego ciała podopiecznemu
leżącemu.
3. Nauczyciel prosi o przypomnienie sobie przez uczniów algorytmu postępowania przy
kąpieli całego ciała podopiecznego leżącego.
4. Nauczyciel demonstruje sposób postępowania przy myciu podopiecznego
unieruchomionego w łóżku, (rolę podopiecznego przyjmuje jeden z uczniów)  zwraca
uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa podopiecznemu podczas wykonywania
czynności.
5. Uczniowie dzielą się na 3 osobowe zespoły do wykonania ćwiczenia (ćwiczenie 5
z rozdziału 4.2.3 w Poradniku dla ucznia). Przyjmują rolę podopiecznego, opiekuna,
obserwatora. Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z zamieszczonym w Poradniku dla
ucznia sposobem wykonania ćwiczenia.
6. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
7. Po jednorazowym wykonaniu ćwiczenia (uczniowie w pierwszej przyjętej roli)
obserwatorzy głośno, na forum klasy prezentują swoje spostrzeżenia.
8. Nauczyciel prezentuje swoje spostrzeżenia, zwracając uwagę na najczęściej pojawiające
się błędy.
10. Uczniowie przyjmują kolejne role i wykonują ćwiczenie.
11. Uczniowie powtarzają ćwiczenie aż do nabycia biegłości w ich wykonaniu.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Porównaj sposób kąpieli całego ciała w łóżku dla podopiecznego unieruchomionego
i podopiecznego mogącego samodzielnie siadać i zmieniać pozycje.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Klasyfikacja potrzeb życiowych człowieka
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj potrzeby człowieka zdrowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania. Należy podzielić klasę na 5 zespołów i wybrać liderów grup.
Technikę prezentacji pozostawić do wyboru uczniom.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym określania potrzeb człowieka
zdrowego,
2) wylosować kartkę z rodzajem potrzeb,
3) scharakteryzować wylosowany rodzaj potrzeb,
4) zaprezentować grupie, na przykład w postaci plakatu czy wykresu wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
prezentacja,
dyskusja.
Środki dydaktyczne:
papier,
przybory do pisania,
kartki do losowania z rodzajem potrzeb:
- fizjologiczne,
- społeczne,
- bezpieczeństwa,
- uznania,
- samorealizacji,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Określ zapotrzebowanie podopiecznego na pomoc, na podstawie opisu przypadku.
Opis przypadku:
Pan F ma 78 lat. Porusza się przy pomocy laski. Może wchodzić po schodach i przejść
50 m przy pomocy opiekunki. Potrafi samodzielnie korzystać z toalety. Potrzebuje pomocy
przy kąpieli całego ciała. Potrafi z pomocą zachować higienę osobistą. Sam spożywa posiłki.
Kontroluje oddawanie kału i moczu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym określania stopnia wydolności
samoobsługowej,
2) posługując się tabelą 1 z Poradnika dla ucznia określić zapotrzebowanie podopiecznego
na pomoc,
3) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
papier,
przybory do pisania,
poradnik dla ucznia,
- tabela 1 ze skalami oceny z Poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Zabiegi pielęgnacyjne
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zmień bieliznę pościelową i pościel łóżko podopiecznemu unieruchomionemu w łóżku,
który nie może samodzielnie siadać ani zmieniać pozycji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zmiany bielizny pościelowej,
2) zdjąć brudną bieliznę pościelową i odłożyć ją do pojemnika na brudną bieliznę,
3) założyć czystą bieliznę na poduszkę i kołdrę,
4) pościelić łóżko zgodnie z poznanym algorytmem.
5) uporządkować otoczenie.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
ćwiczenia praktyczne
Środki dydaktyczne:
łóżko,
- kosz lub wózek na brudną bieliznę,
- rękawiczki gumowe,
- podkłady,
komplet czystej pościeli.
Ćwiczenie 2
Wykonaj słanie łóżka z podopiecznym unieruchomionym w łóżku, który może siadać
i obracać się na boki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym słania łóżka,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
łóżko z materacem,
komplet bielizny pościelowej,
stolik, krzesło lub dwa krzesła,
rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 3
Zmień piżamę podopiecznemu leżącemu, który ma problemy z samodzielnym
podnoszeniem się i obracaniem na boki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zmiany bielizny osobistej,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
czysta piżama,
kosz lub wózek na brudną bieliznę,
rękawiczki gumowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Ćwiczenie 4
Wykonaj toaletę poranną podopiecznej częściowo samodzielnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
łóżko z materacem,
środki do mycia: mydło, myjka, miednica z ciepłą wodą, waciki, gaziki,
przybory do mycia zębów: pasta, szczoteczka, kubek z wodą,
ręcznik,
rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 5
Wykonaj w warunkach symulowanych mycie całego ciała u pacjentki unieruchomionej
w łóżku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym kąpieli całego ciała w łóżku,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
łóżko z materacem,
przybory toaletowe: środki do mycia, myjka, gaziki, waciki, pasta i szczoteczka do
zębów, balsamy lub kremy
ręcznik,
miednica z ciepłą wodą,
rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 6
Wykonaj toaletę jamy ustnej osoby z częściową wydolnością samoobsługową.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
łóżko z materacem i kompletem pościeli,
przybory toaletowe: pasta i szczoteczka do zębów,
kubek z wodą,
miska nerkowa,
ręcznik,
rękawiczki gumowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Ćwiczenie 7
Wykonaj zabiegi pielęgnacyjne dłoni i stóp u podopiecznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
łóżko z materacem i kompletem pościeli,
przybory toaletowe: szczoteczki do rąk i nóg, mydło, pilniczek do paznokci, nożyczki,
szpatułki drewniane, pumeks, kremy do rąk i stóp, miska z wodą,
ręcznik,
rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 8
Pomóż podopiecznemu przemieścić się z łóżka na wózek inwalidzki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
wózek inwalidzki,
śliska deseczka,
podkład lub prześcieradło do uniesienia chorego,
rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 9
Umyj głowę podopiecznemu leżącemu mogącemu samodzielnie siadać.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym sposobów mycia głowy,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
środki do mycia włosów: szampon, odżywka, miednica z ciepłą wodą,
rynienka ściekowa,
dzbanek z ciepłą wodą do spłukiwania,
ręcznik,
rękawiczki gumowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Ćwiczenie 10
Pomóż podopiecznemu podczas posiłku. Twój podopieczny może samodzielnie siadać
w łóżku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
taca lub stolik do postawienia na łóżku,
taca z jedzeniem,
rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 11
Nakarm podopiecznego, który nie może samodzielnie spożywać posiłków.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania..
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
taca lub stolik do postawienia na łóżku,
taca z jedzeniem,
rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 12
Podaj podopiecznemu leżącemu w łóżku w sytuacji symulowanej (kobieta/mężczyzna)
kaczkę lub basen na żądanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
łóżko z pościelą,
basen, kaczka, papier toaletowy,
przybory do mycia: mydło, miska z wodą, ręcznik, krem,
rękawiczki gumowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.3. Profilaktyka powikłań związanych z unieruchomieniem
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ czynniki sprzyjające powstawaniu zagrożeń.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę jego wykonania. Podzielić klasę na 4 grupy i pozwolić liderom wylosować
zagadnienie do omówienia. Technikę wykonania pozostawić w gestii uczniów. Zalecane jest,
aby w prezentacji brali udział wszyscy uczniowie a nie tylko przedstawiciel grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym profilaktyki powikłań związanych
z unieruchomieniem,
2) określić czynniki ryzyka sprzyjające powstawaniu wylosowanego zagrożenia,
3) zaprezentować całej grupie rezultaty ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 poradnik dla ucznia,
 arkusze papieru,
 przybory piszące,
 kartki do losowania z zagrożeniami:
- powstawanie odleżyn,
- powstawanie odparzeń,
- powstawanie przykurczy mięśni,
- zaburzenia oddechowe,
- literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj u osoby unieruchomionej w łóżku zabiegi zapobiegające odleżynom
i odparzeniom.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym sposobów zapobiegania odleżynom,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z pościelą,
 środki i przybory toaletowy do mycia,
 środki do nacierania i smarowania ciała,
 czysta pościel,
 bielizna osobista,
 rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 3
Wykonaj u osoby unieruchomionej w łóżku zabiegi wspomagające oddychanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym powikłań oddechowych,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania..
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 łóżko,
 podkłady lub poduszki do ułożenia podopiecznego,
 rękawiczki gumowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Ćwiczenie 4
Wykonaj u osoby unieruchomionej w łóżku zabiegi zapobiegające powstawaniu
przykurczów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne,
obserwacje.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z pościelą,
 poduszki lub podkładki do ułożenia podopiecznego,
 piłeczka wykorzystywana do zaciskania w dłoni,
 rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 5
Zmierz podopiecznemu ciśnienie tętnicze krwi i tętno, określ czy są prawidłowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym pomiaru ciśnienia i tętna,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania,
10) porównać wyniki pomiaru z danymi tabelarycznymi,
11) zapisać wyniki i przedstawić je prowadzącemu ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 ciśnieniomierz,
 notes i długopis,
 tabele określające prawidłowe wartości ciśnienia i tętna,
 rękawiczki gumowe.
Ćwiczenie 6
Zbadaj oddech podopiecznego i scharakteryzuj go.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym badania oddechu,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 poradnik ucznia,
 literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela,
 rękawiczki gumowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie zabiegów
higieniczno-pielęgnacyjnych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego,
- zadania 1, 11, 14, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 5 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie co najmniej 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego,
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. a, 5. a, 6. c, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. a,
12. d, 13. b, 14. b, 15. b, 16. b, 17. b, 18. b, 19. d, 20. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić wydolność samoobsługową
C PP a
podopiecznego.
2 Określić sposoby mycia twarzy podopiecznego B P c
3 Wyjaśnić sposób wykonywania toalety
B P a
kończyn
4 Określić metody mycia narządów płciowych B P a
5 Określić sposoby pielęgnacji włosów
A P a
u podopiecznego
6 Opisać sposoby pielęgnacji paznokci A P c
7 Określić częstotliwość mycia głowy A P d
8 Opisać zagrożenia powstałe podczas zmiany
A P c
bielizny pościelowej
9 Określić kolejność czynności przy zmianie
B P a
bielizny osobistej podopiecznego
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
10 Określić kolejność czynności przy zmianie
B P b
bielizny pościelowej podopiecznego leżącego.
11 Określić znaczenie gimnastyki oddechowej. C PP a
12 Określić czynniki sprzyjające powstawaniu
B P d
odleżyn.
13 Określić części ciała najbardziej narażone na
B P b
powstawanie odleżyn
14 Określić skale służące do oceny zagrożenia
C PP b
odleżynami
15 Określić wysokość normalnej ciepłoty ciała B P b
16 Określić miejsce mierzenia tętna B P b
17 Określić miejsce mierzenia ciśnienia tętniczego
B P b
krwi
18 Podać wartości prawidłowego ciśnienia
B P b
tętniczego
19 Określić czynności służące zapobieganiu
C PP d
powikłań oddechowych
20 Określić czynności służące zapobieganiu
C PP d
przykurczy
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
6. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
9. Zbierz i sprawdz
testy a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.
10. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
11. Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mające na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań wielokrotnego wyboru dotyczących zabiegów pielęgnacyjnych.
Pytania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego,
a pytania 1, 11, 14, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5. Udziel odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zaznacz prawidłową
odpowiedz
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wydolnością samoobsługowa nazywamy
a) zdolność do działań podejmowanych samodzielnie w ramach czynności życia
codziennego.
b) zdolność do poruszania się.
c) zdolność do jedzenia.
d) zdolność do zmiany pozycji w łóżku.
2. W czasie toalety twarzy powieki zmywamy w kierunku
a) od wewnątrz do zewnątrz.
b) dowolnym.
c) od zewnątrz do wewnątrz.
d) od góry do dołu.
3. Wykonując toaletę ciała kończyny zmywamy w kierunku
a) od góry do dołu.
b) od dłoni, stopy do góry.
c) w dowolnym kierunku.
d) zgodnie z życzeniem podopiecznego.
4. Wykonując toaletę krocza i narządów płciowych zewnętrznych zachowujemy kierunek
zmywania
a) od góry do dołu.
b) od dołu do góry.
c) kierunek zmywania nie ma znaczenia.
d) od pachwiny dalszej do pachwiny bliższej.
5. Pielęgnacja włosów polega na
a) czesaniu, szczotkowaniu, myciu.
b) szczotkowaniu, myciu, goleniu.
c) myciu, suszeniu, tapirowaniu.
d) suszeniu, tapirowaniu, lakierowaniu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
6. Pielęgnacja paznokci polega na
a) wycinaniu skórek.
b) opiłowaniu pilniczkiem.
c) obcinaniu na półokrągło paznokci dłoni, prosto paznokci stóp.
d) natłuszczaniu dłoni.
7. Włosy myjemy
a) codziennie.
b) 2-3 razy w tygodniu.
c) raz na tydzień.
d) w zależności od potrzeby.
8. Podczas ścielania łóżka pościel podopiecznego odkładamy na krzesło ze względu na
a) wygodę opiekunki.
b) estetykę otoczenia.
c) unikania kontaktu z elementami otoczenia mogące stanowić potencjalne z
ródło
zakażenia.
d) sprawność działania.
9. W czasie zmiany bielizny osobistej podopiecznego zdejmowanie koszuli zaczynamy od
a) kończyny górnej bliższej.
b) kończyny górnej dalszej.
c) dowolnej kończyny górnej.
d) zawsze od kończyny bliższej.
10. Zmianę bielizny pościelowej podopiecznego pozostającego w łóżku wykonujemy
w następującej kolejności
a) zmiana poszwy, zmiana poszewek, zmiana prześcieradła, zmiana podkładów.
b) zmiana poszewek, zmiana prześcieradła, zmiana podkładów, zmiana poszwy.
c) zmiana prześcieradła, zmiana podkładów, zmiana poszewek, zmiana poszwy.
d) zmiana poszwy, zmiana poszewek, zmiana podkładów, zmiana prześcieradła.
11. Gimnastyka oddechowa polega na
a) wykonywaniu ćwiczeń poprawiających czynności układu oddechowego.
b) usprawnianiu mięśni brzucha i kończyn dolnych.
c) wykonywaniu ćwiczeń ogólnorozwojowych.
d) usprawnianiu mięśni kończyn górnych.
12. Powstanie odleżyn powoduje
a) długotrwały ucisk.
b) brak higieny.
c) apatia, brak ruchu.
d) każdy z tych czynników predysponuje do powstania odleżyn.
13. W ułożeniu pacjenta na plecach szczególnie narażone na powstanie odleżyn są okolice
a) krzyżowa, pięty, okolica rzepki, okolica potyliczna.
b) krzyżowa, pięty, okolica potyliczna, łopatki.
c) krzyżowa, barki, okołokostkowa boczna, łopatki.
d) krzyżowa, mostek, pięty, łopatki, okolica potyliczna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
14. Skala Nortona służy do
a) oceny wydolności samoobsługowej.
b) oceny zagrożenia powstawania odleżyn.
c) klasyfikacji odleżyn.
d) oceny adaptacji podopiecznych.
15. Temperatura normalna mierzona pod pachą u osoby dorosłej wynosi
a) 35-36 oC.
b) 36,1-37 oC.
c) 37,1-38 oC.
d) 36,6 oC.
16. Typowym miejscem badania tętna u podopiecznego jest
a) tętnica szyjna.
b) tętnica promieniowa.
c) tętnica udowa.
d) tętnica ramienna.
17. Pomiaru ciśnienia tętniczego krwi najczęściej dokonujemy na tętnicy
a) udowej.
b) ramiennej.
c) promieniowej.
d) podkolanowej.
18. O nadciśnieniu tętniczym mówimy, gdy jego wartość u osoby dorosłej jest wyższa niż
a) 110/70 mm Hg.
b) 140/90 mm Hg.
c) 120/100 mm Hg.
d) 120/80 mm Hg.
19. Zapobieganie powikłaniom oddechowym polega na
a) ćwiczeniach oddechowych.
b) oklepywaniu i opukiwaniu.
c) zastosowaniu drenażu ułożeniowego.
d) wszystkie te zabiegi służą zapobieganiu powikłaniom oddechowym.
20. Zapobieganie przykurczom polega na:
a) ćwiczeniach kończyn górnych.
b) częstej zmianie pozycji ciała.
c) ćwiczeniach kończyn górnych.
d) wszystkie te zabiegi służą zapobieganiu powikłaniom oddechowym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...................................................................................................
Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Test 2
Test praktyczny typu   próba pracy do jednostki modułowej
 Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych
Treść zadania
Dokonaj pomiaru parametrów życiowych podopiecznego. Określ, jakie czynności
wykonasz. Wybierz przyrządy, których użyjesz do dokonania pomiarów. Na podstawie
otrzymanych wyników oceń stan podopiecznego. Czas na wykonanie zadania określi
nauczyciel.
Instrukcja dla nauczyciela
W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych
w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu  próba pracy .
Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych.
Uczniowi należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów
wykonywania zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich przyrządów.
Jest to jednocześnie możliwość samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych
umiejętności i dokonania analizy podjętych działań praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest
stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie zadania zgodnie z zasadami
i w określonym czasie.
Uczeń powinien mieć udostępnione:
- przyrządy i sprzęt do wykonania badań,
- odzież ochronną: fartuch, rękawice gumowe.
Nauczyciel powinien:
- zadbać o przygotowanie odpowiedniego sprzętu i przyrządów,
- zapewnić pomieszczenie do wykonania badań,
- na bieżąco nadzorować pracę uczniów,
- dokonać oceny wykonanej pracy.
Instrukcja dla ucznia
Aby wykonać następujące czynności, powinieneś:
- dobrać i założyć odzież ochronną,
- zaplanować kolejność wykonywania czynności,
- zapewnić podopiecznemu wygodną pozycję w czasie wykonywania badania,
- wykonać pomiar tętna, ciśnienia tętniczego,
- zmierzyć temperaturę podopiecznego,
- dokonać oceny jego oddechu,
- zapisać wyniki pomiarów,
- ocenić stan podopiecznego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Umiejętności podlegające ocenie
Punkty do Punkty
Lp. Czynność wykonywana przez ucznia uzyskania przyznane
1. Prawidłowość doboru odzieży ochronnej 5
2. Zaplanowanie kolejnych czynności 10
3. Zapewnienie podopiecznemu właściwej pozycji podczas 15
badania
4. Sposób pomiaru tętna 15
5. Wykonanie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi 15
6. Zmierzenie temperatury 10
7. Sposób wykonania oceny oddechu 20
8. Ocena stanu podopiecznego 10
Razem 100
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:
Ocena Liczba uzyskanych punktów
dopuszczający 70 84
dostateczny 85 89
dobry 90 99
bardzo dobry 100
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
7. LITERATURA
1. Korczak C. (red.): Higiena i ochrona zdrowia. PZWL, Warszawa 1997
2. Odleżyny, zapobieganie i leczenie  praca zbiorowa. Naczelna Rada Pielęgniarek
i Położnych. Warszawa 2001
3. Praca zbiorowa pod red. Ślusarskiej B., Zarzyckiej D., Zahradniczek K.: Podstawy
pielęgniarstwa. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004
4. Praca zbiorowa pod red. Zahradniczek K.: Pielęgniarstwo, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2004
5. Praca zbiorowa pod red. Gwiazdkowskiego A.: Zachowania zdrowotne. Instytut
Medycyny Pracy, A
ódz
1990
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33