MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Małgorzata Kuc
Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym
346[04].Z2.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
__________________________________________________________________________________________
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Ewa Goliszek
dr Andrzej Niesporek
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Tomasz Sułkowski
Konsultacja:
dr Dorota Koprowska
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 346[04].Z2.03
 Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym , zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Przykładowe scenariusze zajęć 6
5. Materiał nauczania 10
5.1. Cechy zbiorowości lokalnej 10
5.1.1.Ćwiczenia 10
5.2. Formy integracji społecznej 12
5.2.1.Ćwiczenia 12
5.3. Zaburzenia przystosowania społecznego 14
5.3.1.Ćwiczenia 14
5.4. Proces socjalizacji 16
5.4.1.Ćwiczenia 16
5.5. Struktura i funkcje grupy 18
5.5.1. Ćwiczenia 18
5.6. Grupy pierwotne, wtórne i celowe 20
5.6.1. Ćwiczenia 20
5.7. Grupa rówieśnicza 22
5.7.1. Ćwiczenia 22
5.8. Mechanizmy oddziaływania grupy 24
5.8.1. Ćwiczenia 24
5.9. Metody pracy socjalnej: praca z indywidualnym przypadkiem,
organizacja środowiska lokalnego 26
5.9.1. Ćwiczenia 26
5.10. Zasady pracy grupowej, grupy zadaniowe 28
5.10.1. Ćwiczenia 28
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 31
7. Literatura 40
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej.
W poradniku zamieszczono:
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać, aby bez
problemów mógł korzystać z poradnika,
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń nabędzie podczas pracy z poradnikiem,
przykładowe scenariusze zajęć,
ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. burzy mózgów, metody
projektu, przewodniego tekstu.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
346[04].Z2
Aktywizacja osób starszych
346[04].Z2.03
346[04].Z2.01 346[04].Z2.02
Integrowanie
Organizowanie różnych Stosowanie terapii
podopiecznego ze
form spędzania czasu zajęciowej w procesie
środowiskiem lokalnym
wolnego aktywizacji podopiecznego
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- rozpoznawać potrzeby i problemy osób niepełnosprawnych, mieszkańców domu pomocy
społecznej,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- stosować umiejętności komunikacji interpersonalnej,
- wspierać osoby niepełnosprawne w korzystaniu z kompleksowej rehabilitacji,
- korzystać z różnych metod pracy z podopiecznymi,
- współpracować w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- określić cechy zbiorowości lokalnej i jej wpływ na socjalizację jednostki,
- wyjaśnić pojęcie przystosowania społecznego,
- określić wpływ czynników środowiskowych na powstanie zaburzeń przystosowania
społecznego,
- wyjaśnić znaczenie i celowość integracji podopiecznego ze środowiskiem lokalnym,
- określić formy integracji podopiecznego ze środowiskiem,
- wskazać możliwości współdziałania opiekuna ze środowiskiem lokalnym,
- scharakteryzować formalne i nieformalne systemy pomocy funkcjonujące w ramach
pomocy społecznej,
- nawiązać współpracę z instytucjami w środowisku lokalnym działającym na rzecz
integracji,
- zorganizować grupę wsparcia dla osoby niepełnosprawnej,
- zidentyfikować mechanizmy oddziaływania grupy na osobę niepełnosprawną,
- zaprojektować pracę z różnymi grupami podopiecznych,
- zastosować obowiązujące zasady organizacji pracy grupowej,
- zastosować efektywne metody pracy z grupą,
- przygotować podopiecznego do racjonalnego wykorzystania czasu wolnego,
- zastosować różne formy terapii zajęciowej w pracy grupowej i indywidualnej,
- zaprojektować różne formy wypoczynku podopiecznego,
- wykazać znaczenie wychowawczego podejścia do pracy z podopiecznymi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej346[02]
Moduł: Aktywizacja osób starszych 346[04].Z2
Jednostka modułowa: Integracja podopiecznego ze środowiskiem lokalnym
346[04].Z2.03
Temat: Rodzaje metod pracy socjalnej. Praca z indywidualnym przypadkiem.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności praktycznego zastosowania jednej z metod pracy
socjalnej  metody indywidualnego przypadku w pracy opiekuna w Domu
pomocy społecznej.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- zidentyfikować problem podopiecznego,
- dobrać odpowiednią metodę w pracy socjalnej,
- zaproponować odpowiednią formę pomocy.
Metody nauczania uczenia się:
- wykład,
- analiza przypadku,
- dyskusja,
- scharakteryzować metodę indywidualnego przypadku,
- zastosować metodę pracy socjalnej.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa.
Czas: 4 godziny dydaktyczne
Środki dydaktyczne:
- opis przypadku,
- papier,
- mazaki,
- tablica.
Zadanie dla ucznia
Na podstawie opisu przypadku, wybierz odpowiednią metodę pracy z podopiecznym.
Opis przypadku:
W Domu pomocy społecznej powstał problem, ponieważ jeden z mieszkańców nadużywa
alkoholu. Po spożyciu alkoholu staje się agresywny i nieprzyjemny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Podanie tematu lekcji.
Faza właściwa
1. Nauczyciel przeprowadza mini-wykład wprowadzający na temat metod pracy socjalnej.
2. Nauczyciel zapoznaje uczniów z metodą pracy z indywidualnym przypadkiem.
3. Uczniowie zapoznają się z opisem przypadku..
4. Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy.
5. Uczniowie diagnozują problem i dobierają metodę pracy socjalnej.
6. Nauczyciel służy pomocą udzielając wyjaśnień jeżeli uczniowie potrzebują jej.
7. Uczniowie zapisują wyniki swojej pracy na arkuszu papieru.
8. Wybrani uczniowie prezentują wyniki pracy na forum grupy.
Zakończenie zajęć
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują cechy metody pracy z indywidualnym
przypadkiem uzasadniając wybór tej metody do rozwiązania problemu podanego
w ćwiczeniu.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej346[02]
Moduł: Aktywizacja osób starszych 346[04].Z2
Jednostka modułowa: Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem
lokalnym346[04].Z2.03
Temat: Wpływ grupy rówieśniczej na jednostkę.
Cel ogólny: Poznanie siły oddziaływania grupy rówieśniczej na jednostkę.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- określić cechy grupy rówieśniczej,
- scharakteryzować grupę rówieśniczą,
- wymienić cechy charakterystyczne grupy rówieśniczej,
- wymienić typy grup rówieśniczych,
- określić elementy tworzące istotę stosunków społecznych w grupie rówieśniczej.
Metody nauczania uczenia się:
- wykład,
- analiza przypadku,
- dyskusja.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa.
Czas: 4 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- telewizor,
- odtwarzacz DVD,
- płyta DVD,
- podręcznik dla ucznia.
Zadanie dla ucznia
Określ wpływ grupy rówieśniczej na głównego bohatera filmu  Hooligans
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Podanie tematu lekcji.
3. Zainstalowanie stanowiska projekcyjnego.
Faza właściwa
1. Nauczyciel przeprowadza mini-wykład wprowadzający na temat grupy rówieśniczej.
2. Zapoznaje uczniów z charakterystyką grupy, czym się wyróżnia, jakich skupia członków,
jakie są jej cele.
3. Wyjaśnia stosunki społeczne panujące w grupie, a także elementy tworzące strukturę
grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
4. Uczniowie zapoznają się z treścią zadania do wykonania podczas zajęć.
5. Uczniowie oglądają film  Hooligans .
6. Po obejrzeniu filmu uczniowie diagnozują grupę rówieśniczą.
7. W formie panelu dyskusyjnego wyrażają swoje spostrzeżenia na temat wpływu grupy
rówieśniczej na głównego bohatera.
8. Wymieniają cechy grupy przedstawionej w filmie.
9. Zastanawiają się nad wpływem grupy na życie bohatera od chwili ich spotkania.
Zakończenie zajęć:
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują wpływ cech pozytywnych i negatywnych
grupy rówieśniczej na głównego bohatera.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. ĆWICZENIA
5.1. Cechy zbiorowości lokalnej
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie analizy wyników obserwacji najbliższego otoczenia scharakteryzuj
zbiorowość lokalną, i zapisz jej cechy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizuj wynik obserwacji najbliższego otoczenia ,
2) określić cechy wybranej zbiorowości,
3) zapisać cechy na kartkach papieru,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) zaprezentować pracę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- arkusz papieru,
- pisaki,
- podręcznik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Przedstaw cechy społeczności lokalnej po obejrzeniu odcinka nr 4 pt.  Pierwsza noc
serialu  Alternatywy 4 (czas trwania filmu 51 minut).
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obejrzeć film,
2) określić cechy wybranej społeczności,
3) cechy zbiorowości zapisać na brystolu,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) wziąć udział w dyskusji, zaprezentować swoje spostrzeżenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- telewizor,
- odtwarzacz DVD,
- płyta z filmem  Alternatywy 4 , odcinek 4 pt.  Pierwsza noc ,
- brystol,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5.2. Formy integracji społecznej
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wyszukaj w Internecie instytucje wspomagające integrację społeczną. Dokonaj analizy,
a następnie wybierz formy integracji społecznej odpowiednie dla mieszkańców domu pomocy
społecznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać instytucje wspomagające integrację,
2) dokonać analizy i wybrać formy integracji odpowiednie dla mieszkańca domu pomocy
społecznej,
3) wydrukować lub wypisać na kartkach informacje,
4) przyczepić przygotowane kartki do tablicy,
5) wziąć udział w dyskusji, systematyzując informacje i wyniki pracy innych.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do Internetu,
- drukarka,
- arkusz papieru A4,
- flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Dokonaj identyfikacji możliwej formy wsparcia społecznego dla bohaterów filmu
 Przystanek Alaska , odcinek 4.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obejrzeć film,
2) zidentyfikować problemy bohaterów,
3) określić odpowiednią formę wsparcia społecznego dla bohaterów,
4) odszukać odpowiednią instytucję udzielającą wsparcie,
5) uzasadnić wybór wybranej formy wsparcia społecznego w dyskusji na forum grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- telewizor,
- odtwarzacz, płyta z nagranym filmem,
- arkusz papieru,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.3. Zaburzenia przystosowania społecznego
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj osoby niedostosowane społecznie, na podstawie obserwacji z twojego
otoczenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zdefiniować pojęcie nieprzystosowania społecznego,
2) określić jakimi cechami charakteryzują się osoby niedostosowane społeczne,
3) zdefiniować problem osób nieprzystosowanych społecznie z najbliższego otoczenia,
4) zaplanować, w jaki sposób można je zresocjalizować,
5) wyniki swojej pracy porównać z wynikami innych i wziąć udział w dyskusji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku.
Środki dydaktyczne:
- papier,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Dokonaj analizy nieprzystosowania społecznego nowych mieszkańców w domu pomocy
społecznej na podstawie filmu dokumentalnego Moje drugie życie .
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być wykonywane
w grupach 3 osobowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić problemy osób niepełnosprawnych,
2) dokonać analizy postępowania bohaterów filmu,
3) pracując w grupie, określić problem niedostosowania społecznego,
4) zanalizować środowisko Domu pomocy społecznej,
5) wnioski zapisać na kartkach i przyczepić do tablicy,
6) wziąć udział w dyskusji i porównać wyniki swojej grupy z innymi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- dyskusja,
- metoda przewodniego tekstu.
Środki dydaktyczne:
- telewizor,
- kaseta video z filmem,
- magnetowid,
- papier,
- flamastry,
- tablica korkowa,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.4. Proces socjalizacji
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj proces socjalizacji życia w rodzinie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel przygotowuje miejsce na
tablicy do naklejania kartek  3 osobne pola z przyklejonymi pytaniami:
- czy procesowi socjalizacji może zostać poddane niemowlę?
- jaką rolę w procesie socjalizacji spełnia rodzina?
- jakie są różnice pomiędzy procesem socjalizacji wtórnej a pierwotnej?
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zdefiniować czym jest proces socjalizacji,
2) wyjaśnić od jakiego momentu życia zachodzi proces socjalizacji,
3) przygotować się do dyskusji odpowiadając na pytania:
- czy procesowi socjalizacji może zostać poddane niemowlę?
- jaką rolę w procesie socjalizacji spełnia rodzina?
- jakie są różnice pomiędzy procesem socjalizacji wtórnej a pierwotnej?
4) wyniki pracy zapisać na małych kartkach (1 pytanie na jednej kartce),
5) przyczepić kartki na tablicy w wyznaczonych miejscach,
6) wziąć udział w dyskusji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- arkusz papieru,
- pisaki,
- małe kolorowe kartki,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Scharakteryzuj proces socjalizacji jakiemu został poddany nowy mieszkaniec domu
pomocy społecznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić charakter i specyfikę domu pomocy społecznej,
2) określić cechy procesu socjalizacji nowych mieszkańców,
3) scharakteryzować proces socjalizacji,
4) zaplanować pomoc opiekuna,
5) wyniki pracy zapisać i zaprezentować na form grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- papier A4,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.5. Struktura i funkcje grupy
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ strukturę i cechy grupy społecznej, której jesteś członkiem.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) opisać strukturę grupy, której jesteś członkiem,
2) zidentyfikować cechy charakterystyczne i ewentualne problemy,
3) zapisać wyniki pracy,
4) zaprezentować wyniki na forum grupy,
5) wziąć udział w dyskusji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- papier,
- pisaki,
- podręcznik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj grupy społeczne funkcjonujące w domu pomocy społecznej. Opisz ich
struktury.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zanalizować sytuacje w domu pomocy społecznej,
2) zidentyfikować rodzaje grup istniejących w domu pomocy społecznej,
3) opisać struktury tych grup,
4) zapisać wyniki pracy na kartce papieru,
5) zaprezentować wyniki na forum grupy,
6) wziąć udział w dyskusji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- papier,
- pisaki,
- podręcznik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.6. Grupy pierwotne, wtórne, celowe
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ jaką grupą społeczną jest dom pomocy społecznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić cechy grupy,
2) określić rodzaj grupy społecznej jaka jest dom pomocy społecznej,
3) przeanalizować i uzasadnić swój wybór,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy,
5) zapisać odpowiedzi innych uczniów,
6) wziąć udział w dyskusji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- papier,
- flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Określ jaki rodzaj i struktura grupy może Ci pomóc w pracy z osobami starszymi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić cechy wybranej zbiorowości,
2) wyszukać potrzebne informacje,
3) określić potrzeby osób starszych,
4) przeanalizować i pogrupować informacje,
5) określić rodzaj i strukturę grupy społecznej,
6) zaprezentować pracę,
7) wziąć udział w dyskusji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- informator lokalny,
- komputer z dostępem do Internetu,
- drukarka,
- papier do drukarki,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.7. Grupa rówieśnicza
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ wpływ grupy rówieśniczej na głównego bohatera filmu  Hooligans .
Scharakteryzuj rodzaj, cechy i strukturę grupy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Do prawidłowej realizacji ćwiczenia
niezbędna jest projekcja filmu  Hooligans , czas trwania 109 minut.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obejrzeć film  Hooligans ,
2) określić cechy grupy rówieśniczej w filmie,
3) opisać strukturę grupy,
4) określić wpływ grupy rówieśniczej na jednostkę,
5) wziąć udział w dyskusji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- telewizor,
- odtwarzacz DVD,
- płyta DVD z filmem  Hooligans , reż. L. Alexander,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Podaj przykłady, określ funkcję i rolę grup rówieśniczych tworzących się w domu
pomocy społecznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z informacjami o wybranym domu pomocy społecznej,
2) podać przykłady grup rówieśniczych w domu pomocy społecznej,
3) określić funkcję wybranych grup w życiu mieszkańca, zbiorowości,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) zaprezentować pracę na forum grupy,
6) wziąć udział w dyskusji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
- analiza przypadku,
- metoda projektu.
Środki dydaktyczne:
- informator o Domu pomocy społecznej,
- komputer z dostępem do Internetu,
- kartki papieru,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Na podstawie obserwacji najbliższego otoczenia, określ zalety i wady przynależności do
grupy społecznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać przynależność osób z najbliższego otoczenia do grup społecznych,
2) przeanalizować wpływ grupy na wybraną osobę,
3) określić wady i zalety przynależności do grupy,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) zaprezentować pracę,
6) zapoznać się z przypadkami opisanymi przez innych,
7) wziąć udział w dyskusji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia,
- papier A4,
- pisaki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.8. Mechanizmy oddziaływania grupy
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy mechanizmów oddziaływania grupy i określ czy w przeszłości lub
obecnie ulegałeś lub ulegasz oddziaływaniu otoczenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać analizy mechanizmów oddziaływania grupy,
2) określić sposoby oddziaływania otoczenia,
3) podać przykłady ulegania wpływom otoczenia,
4) zaprezentować pracę,
5) przeanalizować wyniki na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- karton,
- flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Na kartonie narysuj piramidę z etapami swojego życia w wieku dorastania (od 14 roku
życia). Określ do jakich typów grup należałeś/należałaś w poszczególnych etapach życia i jaki
miały na Ciebie wpływ.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) narysować piramidę z etapami życia,
2) zapisać do jakich grup należałeś/należałaś w poszczególnych etapach życia,
3) określić jaki to miało wpływ na niego,
4) przeanalizować otrzymane wyniki,
5) zaprezentować pracę,
6) zapoznać się z wynikami pracy innych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- brystol,
- kredki,
- papier,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
5.9. Metody pracy socjalnej: praca z indywidualnym
przypadkiem, organizacja środowiska lokalnego
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie opisu przypadku, wybierz metodę pracy z podopiecznym.
Opis przypadku
W środowisku DPS powstał problem, ponieważ jeden z mieszkańców nadużywa
alkoholu. Po spożyciu staje się agresywny i nieuprzejmy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być realizowane
w podziale na grupy.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować opis przypadku,
2) określić cechy zaobserwowanego problemu,
3) wybrać odpowiednią metodę pracy i uzasadnić wybór,
4) zaprezentować pracę na forum całej grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- burza mózgów,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- papier,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Opracuj sposoby integracji ze społecznością Domu pomocy społecznej mieszkańca, który
wcześniej nadużywał alkoholu, był nielubiany.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonywania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) przeanalizować możliwe formy pracy socjalnej,
2) zaproponować metodę integracji,
3) przeanalizować możliwe zalety i wady tej metody,
4) zaprezentować pracę,
5) wziąć udział w dyskusji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- burza mózgów,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- notatnik,
- materiały piśmienne,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
5.10. Zasady pracy grupowej, grupy zadaniowe
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ zadania powstania grupy i uzasadnij celowość pracy grupowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zadania grupy,
2) wskazać celowość (zalety, wady) pracy grupowej,
3) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
4) zaprezentować pracę,
5) wziąć udział w dyskusji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- kartki papieru,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Opisz zasady powstawania grup wśród osób niepełnosprawnych na podstawie wybranych
przypadków:
Zespół 1  osoby niepełnosprawnej intelektualnie,
Zespół 2  osoby chorej psychicznie,
Zespół 3  osoby z uszkodzonym narządem wzroku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być wykonywane
w grupach.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) scharakteryzować przydzielony przypadek osoby niepełnosprawnej (możliwości,
ograniczenia),
2) dokonać analizy powstałych pomysłów,
3) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
4) zredagować wspólną notatkę na temat zadań dla wybranej grupy niepełnosprawnych,
5) zaprezentować przed grupą opracowany materiał.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- burza mózgów,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru,
- flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Zaplanuj aktywizację podopiecznego (osoby starszej) metodą pracy grupowej. Opisz
etapy powstawania i organizacji grupy zadaniowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być wykonane
w grupach. Podsumowanie ćwiczenia  dyskusja.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) opisać etapy organizacji grupy zadaniowej,
2) wymienić atrybuty grupy,
3) opisać tendencje jakim się będzie poddawać,
4) przeanalizować i pogrupować otrzymane wyniki,
5) przygotować plakat,
6) zaprezentować wyniki.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- metoda projektu,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A2,
- flamastry.
Ćwiczenie 4
Opracuj plan aktywizacji osoby starszej lubiącej śpiewać.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie powinno być realizowane
samodzielnie, a następnie analizowane na forum grupy.
Sposób wykonywania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) opisać cechy charakterystyczne analizowanego przypadku,
2) zaplanować przebieg aktywizacji, zapisując kolejne kroki,
3) przeanalizować wyniki pracy,
4) uzasadnić swoje zapisy,
5) wziąć udział w dyskusji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- analiza przypadku,
- dyskusja.
Środki dydaktyczne:
- informator kulturalny,
- papier,
- pisaki,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Integrowanie podopiecznego
ze środowiskiem lokalnym
Test składa się z 20 zadań, z których:
- zadania 1, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 18, 20 są poziomu podstawowego,
- zadania 2, 3, 4, 16, 17, 19 są poziomu ponad podstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne z zajęć praktycznych:
- dopuszczająca  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczna  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dobra  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponad podstawowego,
- bardzo dobra  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponad podstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. b, 6. c, 7. a, 8. c, 9. a, 10. b, 11. b,
12. c, 13. b, 14. a, 15. b, 16. a, 17. c, 18. a, 19. b, 20. c.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zidentyfikować zbiorowości lokalne B P a
Dobrać dziedziny nauki nad badaniem populacji
2 C PP c
ludzkiej
3 Analizować grupy cech w zbiorowości lokalnej D PP b
Dobrać dziedziny nauki wykorzystywane
4 C PP a
w integracji społecznej
Zanalizować wzorce cech dla osób
5 B P b
niedostosowanych społecznie
6 Zanalizować cechy wpływające na grupę B P c
7 Zanalizować wzorce nabyte w rodzinie B P a
Zidentyfikować grupę rówieśniczą
8 B P c
9 Zidentyfikować grupę mechanizmu kontroli B P a
Zanalizować zachowania człowieka w mechanizmie
10 C P b
oddziaływania grupy
Zanalizować z
ródło pomocy grupy dla jednostki
11 C P b
w pracy grupowej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Scharakteryzować pracę z indywidualnym
12 B P c
przypadkiem
13 Zanalizować cele dla pracy grupowej C P b
Dobrać metodę pracy socjalnej przy rozwiązywaniu
14 C P a
problemu lokalnego
15 Zidentyfikować cechy grupy zadaniowej B P b
16 Dobrać metody pracy do problemu podopiecznego D PP a
Zanalizować wzorce wpływające na zachowanie
17 D PP c
w procesie socjalizacji
18 Zidentyfikować grupę pierwotną B P a
Zanalizować wzorce w mechanizmie socjalizacji
19 D PP b
jednostki
Dobrać grupy rówieśnicze do nieformalnej
20 C P c
przynależności podopiecznego
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Zbiorowością lokalną nazywamy
a) rodzina.
b) osoba.
c) społeczeństwo.
d) wszystkie wymienione powyżej.
2. Badaniem populacji ludzkiej zajmuje się
a) etnografia.
b) oceanografia.
c) demografia.
d) ekonomia.
3. Grupa krwi, rasy, wzrost są zespołem cech
a) geograficznych.
b) biologicznych.
c) ekonomicznych.
d) kulturowych.
4. Integracja społeczna to termin używany w
a) socjologii.
b) etymologii.
c) demografii.
d) etnografii.
5. Osoby niedostosowane społecznie charakteryzują się
a) biernością.
b) pobudliwością.
c) spokojem.
d) wycofaniem.
6. Cechy: mała liczebność, bezpośredni kontakt są charakterystyczne dla
a) grupy celowej.
b) wtórnej.
c) pierwotnej.
d) żadnej z tych grup.
7. Rodzina jest rodzajem grupy
a) pierwotnej.
b) wtórnej.
c) celowej.
d) żadnej z nich.
8. Grupa rówieśnicza to osoby
a) tej samej płci.
b) o tych samych zainteresowaniach.
c) w tym samym wieku.
d) w tej samej lokalizacji mieszkania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
9. Mechanizm kontroli społecznej jedną z grup mechanizmów
a) socjalizacyjnych.
b) resocjalizacyjnych.
c) uspołeczniających.
d) demograficznych.
10. Identyfikacja z drugim człowiekiem i naśladowanie go są charakterystyczne dla
mechanizmu
a) kontroli społecznej.
b) wpływu osób znaczących.
c) wzmacniania wewnętrznego.
d) żadnego z wymienionych.
11. Grupa jest głównym z
ródłem pomocy dla jednostki w metodzie
a) praca z indywidualnym przypadkiem.
b) pracy grupowej.
c) organizacji środowiska lokalnego.
d) żadnej z metod.
12. Praca z indywidualnym przypadkiem to
a) praca z grupą rówieśników.
b) z rodziną.
c) z jednostką.
d) społecznością lokalną.
13. Tworzenie grupy, stabilizacja jej norm, realizacja jej celów są charakterystyczne dla
a) pracy z indywidualnym przypadkiem.
b) pracy grupowej.
c) pracy ze środowiskiem lokalnym.
d) żadnej z wymienionych metod.
14. Jaką metodę pracy socjalnej zastosujesz przy rozwiązywaniu problemu lokalnego
a) organizacja środowiska lokalnego.
b) praca z indywidualnym przypadkiem.
c) metodą pracy grupowej.
d) metodą pracy twórczej.
15. Grupą zadaniową jest
a) społeczność o wspólnych zainteresowaniach.
b) grupa ludzi do wyznaczania zadania.
c) społeczność lokalna.
d) sekta.
16. Pani Basia cierpi na chorobę psychiczną ciężką odmianę schizofrenii, ale obecny stan jej
zdrowia pozwala jej na życie w środowisku Domu pomocy społecznej. Nie jest
akceptowana przez środowisko lokalne. Najodpowiedniejszą metodą pracy socjalnej
byłaby
a) praca z indywidualnym przypadkiem.
b) metoda pracy grupowej.
c) organizacja życia lokalnego.
d) żadna z wymienionych metod.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
17. Ela jest osobą upośledzoną umysłową. Jej jedynym problemem jest chęć posiadania
wszystkiego co jej się podoba (w związku z tym liczne kradzieże w swoim środowisku).
Proces socjalizacji, w którym został popełniony błąd to
a) w żadnym wynika to z jej cech charakteru.
b) wtórnym.
c) pierwotnym.
d) w żadnym wynika to z charakteru środowiska.
18. Typem grupy pierwotnej jest
a) zabawowa grupa dziecięca.
b) grupa terapeutyczna.
c) uczniowie szkoły.
d) wszystkie z wymienionych powyżej.
19. Zosia lubi przebywać w towarzystwie swojej przyjaciółki Bożenki. Jest zafascynowana
jej osobą, sposobem ubierania, czesania, bycia. Mechanizm socjalizacyjny, którym jest
jej zachowanie to mechanizm
a) kontroli społecznej.
b) wpływu osób znaczących.
c) wzmacniania wewnętrznego.
d) samozachowawczy.
20. Ania przynależy do nieformalnej grupy rówieśniczej. Grupa ta to
a) chór szkolny.
b) klasa.
c) paczka.
d) kółko plastyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
TEST 2
Test praktyczny wysoko symulowany do jednostki modułowej
 Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym
Zadanie praktyczne wymaga wykazania się przez ucznia umiejętnościami z poziomu
ponadpodstawowego.
Uczeń powinien być oceniany według następujących kryteriów:
1. Wskazanie możliwości utworzenia grupy wsparcia.
2. Dobranie odpowiedniej metody pracy.
3. Wskazanie możliwości zaangażowania instytucji znajdujących się w środowisku
lokalnym.
4. Uwzględnienie potrzeb, możliwości i ograniczeń uczestników grupy.
5. Uzasadnienie celowości zaproponowanych działań.
Sposób punktowania:
Kryteria 1 4 oceniane są w skali 3-stopniowej:
- 0  nie wykazuje umiejętności  nie udzielił odpowiedzi,
- 1  wykazuje umiejętność w ograniczonym zakresie, odpowiedz
jest niepełna lub
częściowo poprawna,
- 2  wykazuje umiejętność w pełnym zakresie  udzielił pełnej i wyczerpującej
odpowiedzi.
Kryterium 5 oceniane jest od 0 3 punktów:
- 0 za brak uzasadnienia lub uzasadnienie całkowicie błędne,
- 1 lub 2 punkty powinny być przyznane, jeżeli odpowiedz
jest niepełna lub obarczona
błędami,
- 3 punkty z pełną, wyczerpującą i logiczną odpowiedz
.
Proponuje się następujące normy wymagań
- dopuszczający  uczeń uzyskał co najmniej 6 punktów,
- dostateczny  uczeń uzyskał co najmniej 8 punktów,
- dobry  uczeń uzyskał co najmniej 10 punktów,
- bardzo dobry  uczeń uzyskał co najmniej 12 punktów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.
3. Podaj uczniom zasady oceniania wykonania zadania.
4. Uczniowie wykonują zadanie praktyczne indywidualnie.
5. Daj uczniowi przygotowane: instrukcję dla ucznia i treść zadania praktycznego oraz kartę
odpowiedzi.
6. Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.
7. Oceniaj wykonywanie zadania przez ucznia na karcie odpowiedzi, uwzględniając podane
kryteria i sposób punktowania.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z poleceniem zamieszczonym w zadaniu.
3. Przeczytaj opis sytuacji.
4. Zapoznaj się z poleceniami pomocniczymi zamieszczonymi w zadaniu do wykonania.
5. Udzielaj odpowiedzi wyłącznie na załączonej karcie odpowiedzi.
6. Na wykonanie zadania masz 35 minut.
7. Jeżeli masz pytania i wątpliwości podnieś rękę i zadaj pytanie nauczycielowi.
8. Pamiętaj, że Twoja praca musi być samodzielna.
9. Przed oddaniem karty odpowiedzi sprawdz
poprawność udzielonych odpowiedzi.
10. Sprawdz
ponownie, czy Twoja karta odpowiedzi jest prawidłowo podpisana.
11. Powodzenia.
Materiały dla ucznia:
- instrukcja dla ucznia,
- treść zadania praktycznego,
- karta odpowiedzi.
Zadanie praktyczne
Zaprojektuj organizację i metody poprowadzenia zajęć integracyjnych dla grupy
podopiecznych w starszym wieku, nowo przyjętych do DPS.
Polecenia pomocnicze:
1. Wskaż możliwość utworzenia grupy wsparcia.
2. Dobierz odpowiednią metodę pracy z grupą.
3. Wskaż możliwość zaangażowania instytucji znajdujących się w Twoim otoczeniu do
integracji.
4. Uwzględnij potrzeby, możliwości i ograniczenia uczestników grupy.
5. Uzasadnij celowość zaproponowanych działań.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ..................................................................................................
Integrowanie podopiecznego ze środowiskiem lokalnym
1. Propozycja utworzenia grupy wsparcia
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
2. Propozycja metody pracy z grupą
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
3. Propozycja zaangażowania instytucji
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
4. Potrzeby, możliwości i ograniczenia podopiecznych
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
5. Uzasadnienie celowości zaproponowanych działań
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Kryterium Punkty
1
2
3
4
5
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
7. LITERATURA
1. Auleytner J.: Polityka społeczna pomiędzy ideą a działaniem, Warszawa 1994
2. Bachmann W.: Integracja osób niepełnosprawnych  możliwości i granice, Szkoła
Specjalna 1995 nr 2
3. Bradshaw J.: Zrozumieć rodzinę, Warszawa 1994
4. DeRobertis C., Pascal H.: Postępowanie metodyczne w pracy socjalnej z grupami
i społecznościami. Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice 1999
5. Dryżałowska G., Żuraw H.: Integracja społeczna osób niepełnosprawnych,
Warszawa 2004
6. Dykcik W.( red)  Pedagogika specjalna , Poznań 1997
7. Dymek-Balcerek K.: Pedagogika, Radom 1995
8. Garvin C. D., Seabury B. A.: Działania interpersonalne w pracy socjalnej. Biblioteka
Pracownika Socjalnego, Katowice, 1998
9. Hulek A red.: Pedagogika rewalidacyjna, Warszawa 1988
10. Jagielski A.: Geografia ludności, Warszawa 1977
11. Kamiński A. Funkcje pedagogiki społecznej, Praca socjalna i kulturalna, PWN,
Warszawa 1982
12. Kiereta K.: Lokalna przestrzeń kulturowa a tożsamość, Krajobrazy Dziedzictwa
Narodowego 2002 nr 3
13. Kościelska R.: Integracja społeczna niepełnosprawnych umysłowo, Gdańsk 1995
14. Kowalik S.: Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Warszawa
1999
15. Kowalski S.: Socjologia wychowanie w zarysie, Warszawa 1976
16. Macierz A,: Z teorii i badań społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych,
Warszawa 1999
17. Mikołajewicz J.: Wiedza o życiu w społeczeństwie, Poznań 1999
18. Mikulski J., Auleytner J.: Polityka społeczna wobec osób niepełnosprawnych. Drogi do
integracji, Warszawa 1996
19. Pilch T. (red.): Encyklopedia Pedagogiczna XXI w. Wyd. Akademickie ,,Żak ,
Warszawa 2005
20. Pilch T., Lepolczyk I.: Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie,
Warszawa 1994
21. Pytka L.: Pedagogika resocjalizacyjna, Warszawa 2000
22. Rychliński S.: Lustracje społeczne, Warszawa 2001
23. Skorny Z.: Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, Warszawa 1976
24. Szacha B.: Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003
25. Sztompka P.: Socjologia, analiza społeczna. Znak, Kraków 2003
26. Tarnowska E.: Życie codzienne w domach pomocy społecznej, Warszawa 1994
27. Tokarski J.: Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1980
28. Trawińska M.: Socjalizacja w grupie rówieśniczej a wychowanie rodzinne,
Warszawa 983
29. Turowski J.: Socjologia. Małe struktury społeczne. KULTN, Lublin 2001
30. Wall D.: Twórcze wychowanie w okresie dzieciństwa, Warszawa 1986
31. Wódz K.: Praca socjalna w środowisku zamieszkania. Biblioteka Pracownika Socjalnego,
Katowice 1998
32. Zaborowski Z.: Rodzina jako grupa społeczno-wychowawcza, Warszawa 1980
33. Ziembiński Z.: Elementy socjologii, Poznań 1994
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Filmy:
1. Serial  Alternatywy 4 , odcinek 4  pierwsza noc , reż. S. Bareja
2.  Hooligans reż. L. Alexander
3. Serial  Przystanek Alaska , odcinek 4.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41