Krzysztof Wiatr
Nowe To lubiÄ™!
Klasa 6 szkoły podstawowej
Plan pracy
Dotyczy:
Z.A. Kłakówna, K. Wiatr, Nowe To lubię! Kształcenie kulturowo-językowe.
Klasa 6 szkoły podstawowej [nr dopuszczenia 159/08]
Z.A. Kłakówna, M. Jędrychowska, K. Wiatr, Nowe To lubię! Kształcenie
kulturowo-literackie. Klasa 6 szkoły podstawowej [nr dopuszczenia 159/08]
Z.A. Kłakówna, K. Wiatr, Mowa Sztuka pisania. Podręcznik do języka polskiego.
Klasy 4-6 szkoły podstawowej [nr dopuszczenia 84/06]
NOWE TO LUBI
!
seria podręczników do języka polskiego opracowana pod kierunkiem
Zofii Agnieszki Kłakówny
stanowi znowelizowaną wykładnię "Programu nauczania
języka polskiego w klasach 4-6 szkoły podstawowej"
pt. To lubiÄ™! [DKW-4014-127/99]
WYDAWNICTWO EDUKACYJNE
2
Czym jest ten plan?
Broszura ta, jak poprzednie, prezentuje jedną z wielu możliwości dobierania materiału i łączenia
go w cykle. Chcę pokazać, jak można sobie poradzić z nadmiarem tekstów i zadań, jak można
łączyć treści z zakresu kształcenia kulturowo-językowego (szara apla) z treściami z zakresu
kształcenia kulturowo-literackiego (biała apla) oraz jak wprowadzać naukę redagowania tekstów
(POGRUBIONE WERSALIKI). Chcę także zwrócić uwagę na proporcje między zadaniami
a tekstami. Poniższe propozycje układam tak, by już przed przystąpieniem do lektury tekstów
literackich szóstoklasiści mogli doświadczyć zjawisk obecnych w czytanych utworach. Rozpo-
znanie w utworze różnych zjawisk daje uczniowi poczucie bezpieczeństwa i sprawia, że przynaj-
mniej jedna z barier zostaje pokonana.
W przygotowanym planie na pierwszym miejscu znajdują się bardzo ogólnie sformułowane
problemy, zagadnienia oraz umiejętności, czyli poszukuję odpowiedzi na pytania: Czego chcę
uczyć? Dlaczego właśnie tego? Dlaczego właśnie teraz? Co jest przedmiotem refleksji i namysłu?
Na drugim miejscu stawiam materiał, czyli konkretne zadania z instrukcjami, teksty, projekty.
Ostatnia rubryka to określenie czasu potrzebnego na zrealizowanie zakładanych celów; w moim
planie jest to 151 godzin z 200, które razem z uczniami mieliśmy do dyspozycji W liczbie tej nie
mieszczą się lektury omawiane w całości (około 30 godzin), ćwiczenia ortograficzne (7 godzin),
duże sprawdziany (8 godzin), oraz recytacja tekstów (4 godziny).
Ten model pracy zdał egzamin wśród moich uczniów, ale ktoś inny, z innym zespołem może,
ba! musi zaplanować tę pracę inaczej.
LEGENDA
- Na szarym tle zapisywane są uwagi, które odnoszą się do materiału z książki do kształcenia
kulturowo-językowego.
- Na białym tle znajdują się uwagi dotyczące materiału z książki do kształcenia kulturowo-
literackiego.
- Pogrubione wersaliki wskazują możliwość włączenia projektów z  Nowej sztuki pisania .
- Linia przerywana wskazuje, że na jednej lekcji proponuje się wykorzystanie materiałów
zarówno z podręcznika do kształcenia kulturowo-językowego, jak i z podręcznika do
kształcenia kulturowo-literackiego.
3
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
CZ
ŚĆ 1.
W SZKOLNEJ A
AWCE Z WIDOKIEM NA ÅšWIAT&
1. poznawanie podręcznika, określanie zawartości tema- Plansza: W szkolnej
tycznej poszczególnych części na podstawie obrazów, ławce z widokiem
rysunków i fotografii umieszczonych na planszach; na świat& , s. 5
1
odczytywanie możliwych znaczeń tytułów poszczegól-
Plansza: W szkolnej
nych części; próba odnalezienia związku między
Å‚awce z widokiem
tytułami poszczególnych części z klasy czwartej, pią-
na świat& , s. 7
tej i szóstej
2. wypowiedz
na temat książki; opis bibliograficzny; zadanie 1., s. 6 3
fakty i oceny; wprowadzanie informacji o bohaterze
i zdarzeniach; prezentacja przeczytanych książek; NOWA SZTUKA
ocena prezentacji; wybór trzech tekstów do wspólnego PISANIA  projekt 1.
omawiania w ciągu roku; wspólne redagowanie i 2., s. 257, 261
sprawozdania z wyborów; streszczenie tekstu (przypomnienie
z klasy 4.)
NOWA SZTUKA
PISANIA  projekt 3.,
s. 263 (przypomnienie z
klasy 5.)
3. odróżnianie zwykłego od niezwykłego; nazwa; nazwy Zadanie 2., s. 10 1
własne a nazwy pospolite; tworzenie nazw własnych;
zasady pisowni nazw własnych i pospolitych; odszu-
kiwanie nazw pospolitych w stworzonych nazwach
własnych; gra słów; redagowanie opisu
4. słowo, wyrażenie, zwrot, powiedzenie; wyrazy blisko- Zadanie 1., s. 8 1
znaczne; odróżnianie typowego od nietypowego;
podstawa słowotwórcza i formant, rodzina wyrazów;
epitet i jego funkcja znaczeniowa w tekście; opraco-
wywanie katalogu; definiowanie słowa cud
5. zauważanie niezwykłego w zwykłym; odczytywanie W. Szymborska: 1
tytułowej metafory; opinie i fakty; świat jako cud; Jarmark cudów, s. 20
charakteryzowanie postawy człowieka wobec świata;
pochwała świata i istnienia
6. kreacja a wyobraz
nia; ludzka zdolność powoływania Z. Herbert: Nic ładnego ,
światów; konwencja literacka; charakterystyka twórcy s. 21 1
i jego pracy; metafora
7. znak i znaczenie; dosłowne i symboliczne; nazwy Zadanie 3., s. 12 1
konkretne i symboliczne znaczenia; charakterystyka
przestrzeni miejskiej; podobieństwa i różnice między
dawnym a współczesnym; pejzaż miejski; redagowa-
nie opowiadania
4
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
8. zwykłe i niezwykłe; codzienność jako temat poetycki, M. Białoszewski: 2
charakterystyka podmiotu mówiącego  odtwarzanie Ballada o zejściu do
domniemanej biografii osoby mówiącej; gatunek sklepu,  Ach, gdyby,
literacki a temat utworu; konwencja literacka i gra gdyby nawet piec
z konwencją; odczytywanie znaczeń metaforycznych zabrali&  , s. 24
9. charakterystyczne cechy malarstwa Makowskiego; T. Makowski: Szewc,
rytm jako zasada kompozycyjna na obrazie; wiersz s.26
jako nawiązanie do obrazu; stylizacja na język 1
dziecka; codzienność jako temat poetycki; prostota T. Różewicz: Kopytka,
poetyckiego obrazowania s.27
10. zabawa jako temat poetycki; rytm i sposoby jego J. Tuwim: Rwanie bzu, 1
uzyskiwania w poezji; poetyckie obrazowanie: s.28
onomatopeje, wyliczenia, metafory, epitety; sposoby
dynamizacji obrazu
11. informacja i pejzaż informacyjny; piktogramy; znak Zadanie 4., s. 17 1
i znaczenie; logo i szyld w funkcji informacyjnej
i perswazyjnej; projektowanie kartki pocztowej,
znaczka, e-kartki
12. nazwy gwiazd i gwiazdozbiorów; poetyckie sposoby A. Mickiewicz: 2
obrazowania: epitety, metafory, porównania; Astronomia Wojskiego,
odtwarzanie historii poszczególnych gwiazdozbiorów; s. 30
historia biblijna a mitologia słowiańska; różnice
między  fizyczną a  poetycką mapą nieba;
charakterystyka języka naukowego i poetyckiego;
znak i znaczenie; czas narracji i czas zdarzeń;
perspektywa narratora
13. znak i znaczenie; odszukiwanie znaków w otaczają- U. Eco: Imię Róży, s. 40 1
cym świecie; opisywanie relacji: uczeń  mistrz;
charakterystyka postawy wobec świata i jego bogac-
twa znaków i znaczeń
14. dosłowne i symboliczne; hiperbolizacja; uproszczenie; Zadanie 2., s. 10 1
nazwy emocji; sposób wyrażania emocji w sztuce; rola
artysty
15. charakterystyka narratora-bohatera; charakterystyka B. Hanicka: Ale teatr! , 1
przestrzeni zdarzeń; związek między przestrzenią s. 32
zdarzeń a życiem bohatera; dosłowne i metaforyczne
znaczenie słowa teatr; charakterystyka przestrzeni
teatralnej; dziennik jako forma wypowiedzi
16. humor i z
ródła językowego humoru; groteska; K.I. Gałczyński: 1
tworzenie spektaklu teatralnego; absurd; wymyślanie Teatrzyk  Zielona Gęś ,
własnych miniprzedstawień s. 39
5
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
17. pojęcie teatru; inscenizacja; słownictwo związane ze NOWA SZTUKA 2
słowem teatr; spektakl teatralny; tworzenie spektaklu PISANIA  projekty
teatralnego 1.-6., s. 129-155
18. ogłoszenie użytkowe i ogłoszenie poetyckie; Zadanie 3., s. 12 1
konwencja i zabawa konwencją; określanie funkcji
ogłoszeń; charakterystyka nadawcy; odkrywanie
niezwykłego w zwykłym
19. herb, herbarz, historia rodu; sposoby przedstawiania Zadanie 5., s. 20 2
się dawniej i dziś; symboliczne znaczenia barw, roślin,
zwierząt; wybór elementów na znaki różnych
organizacji; rola znaków w życiu społeczności
dawnych i współczesnych; symbol
20. kulturowa rola stroju; strój jako maska; zasady savoir Zadanie 6., s. 25 1
vivre u; redagowanie opisów strojów; język jako
maska; stylizacja językowa
21. historia biblijna; odtwarzanie zdarzeń i konfronto- A. Kamieńska: Książka 1
wanie ich z mapą; charakterystyka relacji: Bóg  nad książkami, s. 43
człowiek; znaczenie powołania w życiu człowieka
22. historia biblijna jako z
ródÅ‚o anegdoty literackiej; fikcja G.A. Bürger: Przygody 1
literacka; charakterystyka narratora-Å‚garza, Münchhausena, s. 49
samochwały i jego literacki rodowód; wymyślanie
niesamowitych historii
23. legenda wyjaśniająca pochodzenie kontynentu, Zadanie 1., s. 35 1
państwa; legenda i gatunkowe wyróżniki legendy;
opowiadanie legend i podań związanych z najbliższą
okolicą; rola legendy w życiu wspólnoty; różnice
między baśnią a legendą
24. nazwy miejscowe; etymologia nazw miejscowych; Zadanie 2., s. 38 1
nazwy mieszkańców i zasady pisowni oraz odmiany
nazw mieszkańców miast, wsi, osiedli; związek nazwy
miejscowości z położeniem geograficznym;
opowiadanie legend wyjaśniających pochodzenie
nazw
metafora; portret bibliotekarza; opisywanie Zadanie 5., s. 19
kompozycji; tworzenie własnych kompozycji
ukazujących portrety różnych zawodów
25.
2
odtwarzanie historii amargantczyków; odszukiwanie M. Ende: Niekończąca
korzeni; związek przeszłości z teraz
niejszością; wpływ się historia, s. 51
przeszłości na teraz
niejszość i przyszłość; rola
biblioteki w życiu narodu; siła wyobraz
ni
6
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
26. biblioteka, jej funkcjonowanie i znaczenie; regulamin; Zadanie 3., s. 52 2
upomnienie jako akt mowy; katalog  rodzaje
i funkcja; znaczenie ogólne i znaczenie szczegółowe Zadanie 4., s. 54
wyrazu; zakres znaczeniowy wyrazu
27. formułowanie stanowiska, prezentacja hipotez, Zadanie 1., s 43 3
gromadzenie dowodów, wyprowadzanie wniosków;
badania stanu współczesnego czytelnictwa (wywiad, NOWA SZTUKA
sondaż), opracowanie badań; dyskusja na temat stanu PISANIA  projekt 8.,
współczesnego czytelnictwa; akcje propagujące s. 225
czytelnictwo; gromadzenie danych; opracowanie
danych w formie tekstu ciągłego oraz tekstów
graficznych (diagram, tabela, wykres); redagowanie
tekstów interwencyjnych na podstawie wyników;
opracowanie jednodniówki
28. książka jako temat literacki; książka i jej znaczenie M. Musierowicz: Język 1
w życiu narodu; zderzenie kultury wysokiej z kulturą Trolli, s. 57
popularną; ukazanie głównego bohatera w
skomplikowaniu współczesnego świata; wartość
i antywartość
29. legenda; charakteryzowanie bohaterów, czasu A. Mickiewicz: Pani 2
i miejsca; przygotowywanie inscenizacji; ballada jako Twardowska, s. 62
gatunek literacki; poetyckie obrazowanie;
odszukiwanie obrazu dawnego świata w języku
powiedzeń, w opisie wyglądu, zachowaniu bohaterów;
komizm
30. skryptorium a współczesna biblioteka; opisywanie Zadanie 5., s. 56 1
strony ze średniowiecznej księgi; iluminacje stronic;
rola słowa w ocalaniu dawnego świata; wyrazy
podstawowe, pokrewne, rodzina wyrazów; pisownia
i odmiana wyrazów obcego pochodzenia;
31. dom i jego znaczenie w życiu człowieka; przestrzeń J. Kochanowski: Na dom 1
duchowa domu; pojęcie gniazda rodzinnego; w Czarnolesie, s. 65
rozszerzanie pojęcia dom na małą ojczyznę; fraszka;
elementy biografii Kochanowskiego
32. rozszerzanie pojęcia dom na ojczyznę, świat, Kosmos; T. Różewicz: oblicze 1
metaforyka i odczytywanie znaczeń metaforycznych; ojczyzny, s. 66
związek między etapami życia człowieka a poznawaną
przestrzeniÄ…; rysunek jako kontekst do tekstu
poetyckiego
7
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
CZ
ŚĆ 2.
STALE W
DROWAĆ&
1. wyrazy bliskoznaczne, różnice semantyczne wyrazów; Plansza, s. 65 1
rodzina wyrazów, wyraz podstawowy, wyraz
pokrewny; metaforyczne znaczenia słowa droga Zadanie 1., s. 66
2. oferta wycieczkowa; informacja i sposoby Zadanie 2., s. 67 1
uzyskiwania informacji; zasady pisowni i odmiany
nazw miejscowych
3. prawda a zmyślenie; sygnały zmyślenia w tekście lite- Zadanie 3., s. 68 1
rackim; konstrukcje językowe charakterystyczne dla
ustnej wypowiedzi przewodnika; opowiadanie historii
prawdziwej, zmyślonej, prawdopodobnej; przewodnik
4. informacja; dokumenty podróży; odczytywanie Zadanie 6., s. 76 1
informacji z dokumentów podróży; opracowanie
sprawozdania; zdanie i równoważnik zdania;
stosowność i grzeczność wypowiedzi
5. droga i przygoda; potrzeba  bycia w drodze , potrzeba Zadanie 1., s. 70 1
przygód; powieści podróżniczo-przygodowe i ich
cechy
6. spotkanie z innym światem; próba Ziemian i Ziemi; J. Broszkiewicz: Wielka, 1
podróż i przygoda jako temat literacki; większa i największa,
charakterystyka Ziemian oraz ich miejsca s. 75
w Kosmosie; dziecko jako bohater; sposób
prowadzenia narracji; przemówienie
7. dwa sposoby zachowania wobec zmian zachodzÄ…cych T. Jansson: Dolina 1
w przyrodzie; dwie postawy wobec świata; dwa Muminków w listopadzie,
modele życia; pojęcie wolności jako możliwości s. 81
dokonywania wyborów; akceptacja odmienności;
droga i potrzeba  bycia w drodze wpisane w postawÄ™
homo viator
8. oferta biura podróży; ulotka, folder; forma 1 os., lm., Zadanie 4., s. 72 1
czasu teraz
niejszego w materiałach promocyjnych;
zdanie i równoważnik zdania; wypowiedz
ustana
a wypowiedz
pisemna
9. przygoda; perswazja i poetyckie sposoby perswazji; B. Leśmian: List Diabła 1
kompozycja listu; środki retoryczne: pytania reto- Morskiego, s. 84
ryczne, apostrofy, anafory, wyliczenia, wykrzyknienia,
antytezy; sposoby uzyskiwania rytmu w poezji;
baśniowość świata przedstawionego; list jako forma
wypowiedzi; wykreowanie nadawcy na psychologa,
8
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
10. przygoda i podróż; powieść spod znaku płaszcza A. Dumas: Trzej 1
i szpady; charakterystyka bohaterów; etos rycerski; muszkieterowie, s. 86
honor jako nadrzędna wartość dla rycerza; współpraca
i współdziałanie; droga i niebezpieczeństwo, pułapka
w drodze
11. przygoda jako temat literacki; etos rycerski; powieść H. Sienkiewicz: Potop, 1
spod znaku płaszcza i szpady; honor i obrona s. 93
słabszych jako nadrzędne wartości; stopniowanie
napięcia
12. zachowania typowe i nietypowe; stereotyp i jego Zadanie 2., s. 97 1
kulturowa rola; schematyzm w patrzeniu na drugiego
człowieka; opowiadanie przygód z podróży
13. charakterystyka zachowania bohaterów; typy ludzkie; Zadanie 7., s. 82 1
uogólnienie; redagowanie opowiadań; odmiana nazw
podróżników
14. informacja i obieg informacji; przekaz informacji Zadanie 1., s. 84 1
dawniej i dziś; rysunek prasowy; żart rysunkowy
15. sprawozdanie; relacja naocznego świadka, relacja Zadanie 3., s. 88 1
uczestnika zdarzeń; czasowniki zakończone na -no,
-to; fakty, opinie, komentarze; uwiarygodnienie
i unaocznienie relacji
16. odmienność i różnorodność świata; spotkanie Zadanie 3., s. 99 1
z Innym;  starcie odmiennych cywilizacji; przemoc
kulturowa; charakterystyka bohaterów
17. biogram odkrywcy; przyczyny i skutki wypraw Zadanie 4., s. 101 1
Kolumba; strona czynna i strona bierna; szyk wyrazów
w zdaniu; list jako forma wypowiedzi; określenie
stanowisk, prezentacja argumentów zdobywców
i zdobywanych; zdanie i równoważnik zdania
18. znak i znaczenie; symboliczne znaczenie barw, J. Lenica: 1492-1992 1
kształtów, wielkości; plakat jako ocena wielkich (plakat) , s. 98
wypraw geograficznych;  stracie odmiennych
cywilizacji; bilans zysków i strat
19. przygoda jako składnik świata powieściowego; cechy K. May: Winnetou, s. 99 1
powieści westernowej (czas, miejsce zdarzeń,
zdarzenia, bohaterowie, język bohaterów, wygląd
bohaterów); świat czarno-biały; obyczaje Indian
20. odmiany powieści podróżniczo-przygodowej; Zadanie 1. i 2., 6
charakterystyczne cechy powieści podróżniczo- s. 137-138
9
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
-przygodowej; logo dla serii wydawniczych; NOWA SZTUKA
redagowanie opowiadań PISANIA  projekt
2.-5., s. 89-99
21. odtwarzanie zdarzeń; rekonstrukcja mitów tworzących J. Parandowski: 2
opowieść; symbolika złotego runa; fatum i jego rola Mitologia (Wyprawa
w świecie starożytnym; motywacja bohaterów; Argonautów) , s. 116
charakterystyka człowieka w drodze (homo viator),
dom  droga  cel jako składniki postawy homo
viator; dosłowne, metaforyczne i symboliczne
znaczenia drogi; droga jako czas dorastania,
dojrzewania
22. charakterystyka postawy homo viator; odczytywanie B. Okudżawa: Błękitny 1
znaczeń metaforycznych i symbolicznych; człowiek, s. 124
charakterystyka ludzkich postaw wobec człowieka
podejmującego wyzwanie; pochwała DOMU;
mityzacja przestrzeni domu
23. odtwarzanie zdarzeń; opowiadanie przygód J. Parandowski: 2
mitycznego bohatera i konfrontowanie ich z mapÄ…; Przygoda Odyseusza,
rola fatum w świecie starożytnym; syntetyczny portret s. 125
Odyseusza; Odys jako człowieka wyruszający
w drogę; charakterystyka; słownictwo nazywające NOWA SZTUKA
cechy charakteru, usposobienia, typy temperamentu PISANIA  projekt 3.,
s. 177
24. opowieść biblijna; odtwarzanie historii ludzkości na M. Anioł: Wygnanie 2
podstawie Biblii; fresk; żart rysunkowy; z raju, s. 130
symultaniczność przedstawienia sceny na fresku;
symbolika raju, drzewa wiadomości dobrego i złego, A. Kamieńska: Książka
węża, jabłka, miecza Cherubina; raj jako marzenie nad książkami, s. 131
o powrocie
J. Effel: Wygnanie z raju,
s. 130
25. opowieść biblijna; charakterystyka bohaterów Ewangelia według św. 3
przypowieści (paraboli); trzy decyzje syna i ojca; A
ukasza, s. 133
symbolika pierścienia, szaty, pocałunku, sandałów
i uczty; powrót jako temat literacki; obraz jako Guercino: Powrót syna
kontekst; ilustracja a interpretacja przypowieści; marnotrawnego, s. 134
symbolika ubiorów, barw, zachowań postaci na
obrazach; tekst poetycki jako kontekst; stereotyp ojca Rembrandt van Rijn:
Powrót syna
marnotrawnego, s. 135
J. Pasierb: przypowieść o
ojcu, s. 136
10
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
26. wielkie podróże geograficzne  przyczyny, cele Zadanie 1., s. 104 1
i skutki; biogram, leksykon; opisywanie podróżnych
 łupów ; wyrazy pochodzenia obcego; zasady pisowni
i odmiany nazwisk obcych; tworzenie nazw
mieszkańców kontynentów, państw i zasady ich
zapisywania; nazwy miejscowe; ślady kontaktu
różnych cywilizacji w języku
27. emigracja i imigracja jako zjawiska społeczne Zadanie 2., s. 106 1
i kulturowe; historia emigracji; typy emigracji;
przyczyny i skutki emigracji; pojęcie patriotyzmu
poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: kim jestem?;
poszukiwanie tożsamości
28. teza, hipoteza, argumentacja, przykłady, wnioski; Zadanie 5., s. 140 2
mapa myśli  summa; przyczyny, cele i skutki podej-
mowanych wyzwań; spotkania w drodze; droga jako
z
ródło życiowych doświadczeń; droga jako metafora
ludzkiego losu; redagowanie tekstu argumentacyjnego
CZ
ŚĆ 3.
SZUKAJ
C ARKADII I& ARKADII&
1. uroda świata; bogactwo dz
więków, kolorów, Zadanie 1., s. 144 4
kształtów; redagowanie wierszyków; redagowanie
opisów; przygotowanie wystawy; określenie Zadanie 2., s. 144
uniwersalnych ludzkich potrzeb; harmonia, zgoda,
współżycie, piękno, Bóg jako wartości ponadczasowe NOWA SZTUKA
PISANIA  projekt 5.,
s. 169
2. dosłowne i przenośne znaczenie słowa; Zadanie 1., s. 116 1
charakterystyka pojęcia arkadia; charakterystyka
ludzkich potrzeb
3. współczesna galeria handlowa jako namiastka Zadanie 2., s. 117 3
Arkadii; charakterystyka współczesnego świata;
konsumpcja; kultura popularna a kultura wysoka;
charakterystyka ludzkich potrzeb i współczesne
sposoby ich zaspokajania; redagowanie baśni;
odmiana liczebników
4. ironia; sposoby znaczenia ironii w tekście; galeria Zadanie 3., s. 124 1
jako przykład arkadii; dobór argumentów;
uzasadnienie stanowiska
5. kultura a natura; człowiek wobec natury; mityczne R. Kipling: Księga 1
i baśniowe prawzory opowieści (historia Romulusa dżungli, s. 145
i Remusa, Waligóry i Wyrwidęba); realizacja motywu
w kulturze popularnej (Tarzan)
11
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
6. charakterystyka przestrzeni; charakterystyka A. Mickiewicz: 2
bohaterów; kultura a natura; arkadia i znaki Matecznik, s. 148
arkadyjskiego spokoju;
7. kultura a natura; dom natury jako oaza spokoju, J.R.R. Tolkien: W domu 1
bezpieczeństwa, dostatku; Tom jako wzór gospodarza; Roma Bombadila, s. 151
pochwałą gościnności; charakterystyka pojęcia
arkadia
8. fraszka jako zaproszenie do odpoczynku i J. Kochanowski: Na lipÄ™, 1
wytchnienia; poetyckie obrazowanie: porównanie, s. 155
epitety, przenośnia, onomatopeje; pochwała domu
i gościnności; charakterystyka  polskiej Arkadii
9. reklama; perswazja w reklamie; reklamowe hasło, Zadanie 1., s. 128 1
slogan; charakterystyka ludzkich potrzeb; problem
uszczęśliwiania innych
10. typowe i nietypowe; stereotyp i jego kulturowa rola; Zadanie 2., s. 130 1
stereotypy w służbie porozumiewaniu się; stereotypy
narodowe; tolerancja
11. znaczenia wprost, znaczenia z kontekstu; próba Zadanie 3., s. 136 1
charakteryzowania świata poprzez liczby; definicja
szczęścia; odmiana liczebników
CZ
ŚĆ 4.
BYĆ CZA
OWIEKIEM&
1. fakty i oceny; charakterystyka obrazu świata na Zadanie 1., s. 138 1
podstawie doniesień prasowych; pojęcie prasowego
newsu; podział świata na czarno-biały; konstrukcje Plansza, s. 137
językowe używane w tytułach; znaczenie tytułu
2. projektowanie albumu; definiowanie pojęć duma Zadanie 1., s. 158 1
i wstyd; sprzeczność wpisana w ludzką naturę
3. biogram; objaśnianie pojęć sukces i porażka; Zadanie 2., s. 139 1
projektowanie  zeszytów ; stanowisko, argumentacja
i uzasadnienie; odmiana nazwisk polskich i obcych;
skróty i zasady ich zapisywania
4. podróż i przygoda jako składnik świata D. Defoe: Przypadki 1
powieściowego; oświeceniowa wiara w potęgę Robinsona Kruzoe,
rozumu; człowiek wobec przeciwności natury; pojęcie s. 159
robinsonady; nazwy zawodów; czynności;
umiejętności; cechy charakteru; tworzenie portretu 
charakterystyki
12
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
5. dwa modele władzy; fatum i jego rola w świecie B. Prus: Z legend 2
starożytnym; charakterystyka świata starożytnego; dawnego Egiptu, s. 162
religia politeistyczna; stopniowanie napięcia w tekście
literackim; upływ czasu; tragizm Horusa; nowela
o czekaniu
6. dobro i zło; tyrania jako sposób sprawowania władzy; A. Lindgren: Bracia 2
charakterystyka relacji; władca  poddani, władca  Lwie Serce, s. 168
żołnierze; symbolika gestów i zachowań; świat dawny
a świat obecny; marzenia o wolności; różne znaczenia
pojęcia strach; oblicza zła; przygoda jako składnik
świata powieściowego; bohater dziecięcy
7. maska; maskowanie i demaskowanie; kulturowe Zadanie 1., s. 146 1
znaczenie maski; dosłowne i metaforyczne znaczenia
frazeologizmów
maska; typy ludzkich zachowań; symbolika zwierząt; I. Krasicki: Lew pokorny, 2
alegoria; bajka jako gatunek literacki s. 173
J. de La Fontaine: Kruk
i lis, s. 173
J. Brzechwa: Lis
i jaskółka, s. 176
8. próba inscenizacji tekstu; charakterystyka świata M. Wojtyszko: 2
dawnego i obecnego; Królowa jako przedstawiciel Bambuko, s. 177
tyranii; pojęcie wolności i zniewolenia; symbolika
znaków użytych w piosenkach; sposoby pokonania zła
9. agresja, sposoby wyzwalania i tłumienia agresji; Zadanie 2., s. 149 1
zachowania agresywne; język agresji; językowa
przemoc
10. ludożerstwo a cywilizacja; współczesne przejawy T. Różewicz: List do 1
 ludożerstwa , odczytywanie znaczeń ludożerców, s. 195
metaforycznych; charakterystyka ludzkich postaw;
ironia; list poetycki
11. intencje wprost i nie wprost; asertywność; grzeczność Zadanie 4., s. 153 1
i skuteczność językowych zachowań
12. życzenia jako akt mowy; ironia i sposoby zaznaczania T. Różewicz: Koncert 1
ironii w tekście; charakterystyka współczesnych życzeń, s. 197
relacji między ludz
mi; charakterystyka współczesnego
świata; odczytywanie metafor i obrazów
metaforycznych; szczerość i nieszczerość intencji
13
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
13. poradnik i jego popularność we współczesnym Zadanie 5., s. 157 1
świecie; językowe sposoby wyrażania porad;
tworzenie anegdoty; wspólnota śmiechu i wspólnota
powagi
14. rysunek; znak i znaczenie; dwoistość ludzkiej natury; Zadanie 6., s., 161 1
przykład a uogólnienie
15. charakterystyka ludzkiej natury; dwoistość ludzkiej J. Libert: Uczę się ciebie, 1
natury; odczytywanie symbolicznych znaczeń; człowieku..., s. 198
antyteza
A. Kamieńska: Śmieszne,
s. 200
16. redagowanie opisów muzealnych eksponatów; strona Zadanie 4., s. 144 1
czynna i strona bierna czasownika; notatka
encyklopedyczna; dorobek ludzkości
muzeum i jego kulturowa rola; typy muzeów; W. Szymborska: 1
antyteza; charakterystyka walki człowieka z czasem; Muzeum, s. 199
próba pokonania czasu;
17. opis przedmiotu; wartość muzealna przedmiotu; NOWA SZTUKA 1
 biografia przedmiotu; redagowanie opowiadania PISANIA  projekt 1., s.
w pierwszej osobie 87
CZ
ŚĆ 5.
NIE ZGIN
Ć W DŻUNGLI&
dosłowne i metaforyczne znaczenie słowa dżungla; Plansza, s. 162
informacja i dezinformacja, nadmiar i brak
1. 1
charakterystyka kondycji ludzkiej Plansza, s. 203
2. metaforyka nadmiaru; wizualizacja metafor; reklama Zadanie 1., s. 164 1
w funkcji przykładu; językowe i niejęzykowe sposoby
przyciągania uwagi odbiorców prasy
3. sposoby kontaktowania się ludzi ze sobą; rozwój Zadanie 2., s. 166 1
dostępu do informacji; organizacja akcji sondażowej;
redagowanie opowiadania; opracowanie komiksu
4. dosłowne i metaforyczne znaczenia wyrażenia  blask Zadanie 3. i 4., s. 168 1
jupiterów , rola mediów we współczesnym świecie;
prywatne i publiczne; pogoń za sensacją
5. pośpiech i spokój; konsumpcyjny a refleksyjny model Zadanie 1., s. 204 1
życia; charakterystyka współczesności; tworzenie
opowiadań
14
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
6. relacja zdarzeń; zapis dialogów; mowa zależna NOWA SZTUKA 2
i niezależna; napięcie w opowiadaniu; tworzenie PISANIA  projekt 1.,
opowiadania s. 199
7. debata; zasady organizowania debaty; teza, Zadanie 5., s. 173 1
argumentacja, uzasadnienie, wniosek
8. alfabet i jego znaczenie w kulturze; metaforyczne V. Havel: Alfabet 1
znaczenia wykrzykników i znaków zapytania; portret dzisiejszego
człowieka, obraz społeczeństwa; kaligram społeczeństwa;
Alfabet dzisiejszego
człowieka, s. 208
9. pośpiech; człowiek uwikłany w czas; człowiek M. Ende: Momo, s. 209 1
niewolnikiem czasu; matematyczny wymiar czasu;
pojęcie czasu
10. opis sytuacji a opowiadanie; równoczesność NOWA SZTUKA 2
czynności; językowe wyróżniki opisu sytuacji; PISANIA  projekt 8.,
tworzenie nazw czynności s. 177
11. filozoficzny wymiar czasu; definicja szczęścia; A. de Saint-Exupéry: 1
refleksyjny charakter natury ludzkiej; Mały Książę, s. 214
konsumpcjonizm a refleksja; odkrywanie znaczeń
metaforycznych (studnia)
12. poradnik; przełożenie rad średniowiecznych na Zadanie 1., s. 216 1
współczesne; inscenizowanie; czas i pośpiech
CZ
ŚĆ 6.
CZAS WAŻNYCH DECYZJI!
1. czas; wpisanie człowieka w czas (kalendarz); Zadanie 1., s. 176 1
dosłowne i metaforyczne znaczenia pojęcia czas;
wizualizacja metafor; sposoby zaznaczania upływu
czasu
2. odczytywanie materiałów reklamujących gimnazja; Zadanie 1., s. 178 1
stawianie pytań; formułowanie oczekiwań; ranking i
jego wiarygodność; argumentacja
3. ogłoszenie; informacja wprost i nie wprost; Zadanie 2., s. 182 1
odczytywanie ogłoszeń i formułowanie tekstów
ogłoszeniowych
4. symbol i symboliczne znaczenia przedmiotów, osób, Zadanie 1., s. 218 2
gestów, zachowań; symbolika wody i bramy; człowiek
uwikłany w czas; wyobraz
nia; świat rzeczywisty M. Ende: Niekończąca
i świat wyobrażony; podjęcie decyzji o powrocie się opowieść, s. 219
15
PROBLEMY, ZAGADNIENIA, MATERIAA
, TREÅšCI LICZBA
LP.
KSZTAA
CONE UMIEJ
TNOÅšCI KSZTAA
CENIA GODZIN
5. bohater dziecięcy; powrót do domu; podejmowanie Z. Nowakowski: 1
decyzji; wybór i konsekwencje wyboru; Przylądek Dobrej
charakterystyka ludzkich postaw Nadziei, s. 224
6. refleksyjna natura człowieka; świat jako księga do J.S. Pasierb: poeta jest 1
czytania; kontekst biblijny; poeta i rola poezji w życiu twoim bratem
człowieka
7. summa, sprawdzian umiejętności i wiadomości; Zadania 1-1-4., 4
autoocena s. 184-188
Zadania 1-3., s. 229-232 3