Waldemar Machała
Oparzenia
Oparzenia
Złamania
Złamania
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
Kalisz
Studia zaoczne  20 kwietnia 2008 r.
Oparzenie
Oparzenie
Oparzenie to uszkodzenie skóry i leżących pod nią tkanek.
Ciężkość i rozległość oparzeń zależy od:
Temperatury.
Rodzaju i czasu działania czynnika.
Powierzchni parzonych powłok.
Głębokości uszkodzenia tkanek.
Rozległe oparzenie wywołuje zespół zaburzeń czynności
organizmu  zwany chorobą oparzeniową, której pierwszą fazą
jest WSTRZ
S OPARZENIOWY.
podział
podział
Oparzenie
Oparzenie
W oparciu o głębokość (stopnie).
W oparciu o mechanizm.
podział w oparciu o głębokość
podział w oparciu o głębokość
Oparzenie
Oparzenie
Stopień oparzenia zależy od głębokości uszkodzeń tkankowych:
I  zaczerwienienie skóry z niewielkim odczynem zapalnym. Goi się bez
pozostawiania blizny.
II  występują pęcherze wypełnione płynem surowiczym:
IIa  dochodzi do uszkodzenia warstwy rozrodczej naskórka  goi
się be blizn.
Iib  dochodzi do uszkodzenia warstw głębszych skóry i dużego
zniszczenia warstwy rozrodczej skóry  po wygojeniu pozostają
cienkie blizny.
III  martwica wszystkich warstw skóry, a często i tkanek głębszych
(powięzie, mięśnie, naczynia i nerwy); pozostają duże blizny,
upośledzenie ruchu w zakresie dużych stawów ograniczające
ruchomość kończyn.
podział w oparciu o mechanizm
podział w oparciu o mechanizm
Oparzenie
Oparzenie
Oparzenie cieczą, smarem, smołą.
Oparzenie płomieniem.
Oparzenie przez kontakt (silnik).
Oparzenie spowodowane falą uderzniową (flash burns).
Oparzenie elektryczne.
Oparzenie chemiczne.
Oparzenie mieszane.
powierzchnia
Oparzenie
Oparzenie
Oparzenie
Powierzchnię oparzonej skóry oceniamy na podstawie
reguły Wallace a. U osoby dorosłej:
Głowa 9%.
Szyja 1%
Kończyna górna 9%
Kończyna dolna 18%
Tułów (jedna strona) 18%
Reguła 1 dłoni  1 dłoń pacjenta to 1% powierzchni
oparzenia.
powierzchnia
Oparzenie
Powierzchnia ciała Dorosły Dziecko
[%] [%]
Głowa/ szyja 9 18
Kończyna górna 9 9
Tułów  przód 18 18
Tułów  tył 18 18
Kończyna dolna 18 14
Krocze 1 1
karta udzielonej pomocy
Oparzenie
klasyfikacja
Oparzenie
postępowanie
Oparzenie
W oparzeniach twarzy nie stosuje się materiałów opatrunkowych 
przylepiając się do miejsc oparzonych uniemożliwiają póz
niejsze
zaopatrzenie chirurgiczne z dobrymi efektami kosmetycznymi.
postępowanie
Oparzenie
Usunąć czynnik parzący.
Rozpocząć schładzanie rany oparzeniowej (chłodna kąpiel) 
oziębianie rozpoczęte nawet po 30 minutach działa:
Przeciwbólowo.
Przeciwobrzękowo.
Zmniejsza rozległość oparzeń.
Oziębianie stosuje aż do momentu ustąpienia bólu.
Wapno  wpierw usunięcie go  póz
niej płukanie.
Płonący - przewrócić na ziemię  toczyć  kryć szczelnym
materiałem. Po ugaszeniu polewać zimną wodą.
postępowanie
Oparzenie
Opatrunek na Opatrunek na
Opatrunek na
palec rękę
twarz
Duży zestaw
oparzeniowy
Koc
Opatrunek na
Opatrunek na
przeciwpożaro
nogę
tułów
wy
Ochładzanie
Gaszenie
Ucieczka
postępowanie
Oparzenie
Z oparzonych miejsc zdjąć biżuterię, zegarek.
Miejsce oparzone zabezpieczyć jałowym opatrunkiem
przeciwoparzeniowym.
Nie zakładać opatrunków na oparzenia twarzy.
Wdrożyć postępowanie przeciwwstrząsowe:
Jeżeli brak przeciwwskazań  ułożyć oparzonego w pozycji
bezpiecznej.
Okryć pacjenta kocem, lub folią izotermiczną (utrata ciepła).
Można podać płyny i środki przeciwbólowe po.
Zapewnić pacjentowi kwalifikowaną pomoc medyczną.
postępowanie
Oparzenie
W oparzeniach nie wolno:
Oparzonych miejsc smarować spirytusem.
Oparzonych miejsc smarować tłuszczami.
Stosować barwiących środków odkażających.
Nakłuwać, lub nacinać powstałych pęcherzy.
Zrywać, odklejać wtopionej w skórę odzieży.
Szybko i nerwowo rozbierać chorego oblanego środkiem
parzącym, lub palącego się, aby nie uszkodzić ciągłości skóry.
Pozwolić na ucieczkę płonącemu.
Gasić palącego się strumieniem wody, aby nie powodować
wtórnych oparzeń powstającą parą wodną. Płonącego można
zanurzyć np. w basenie w celu gwałtownego zduszenia
płomienia.
postępowanie  procedura PSP
Oparzenie
Załącznik nr 1 Oparzenie termiczne
Procedura nr 13
Kontrola ABC
Ocena powierzchni oparzenia
Usunięcie biżuterii
Poniżej 10% powierzchni ciała Powyżej 10% powierzchni ciała
Schładzanie Tlenoterapia 100% tlenem Schładzanie
Bieżąca woda do Opatrunek Bieżąca ok. 1 min., Opatrunek
ustąpienia bólu hydrożelowy potem mokra gaza do hydrożelowy
15  30 minut ustąpienia bólu
15  30 minut
Opatrunek jałowy Opatrunek jałowy
Uwaga: Przy podejrzeniu oparzenia dróg oddechowych zawsze prowadzić
Zabezpieczenie przed
tlenoterapię 100% tlenem
wychłodzeniem
chemiczne
Oparzenie
Wymagają wypłukania związku chemicznego zimną wodą (wapno 
usunąć mechanicznie resztki wapna).
Przy oparzeniach śluzówek jamy ustnej i gardła u chorych
przytomnych - po wypłukaniu zimną wodą oparzonych miejsc 
podaje się do picia wodę z lodem. ZEBZPIECZYĆ RESZTKI
TRUCIZNY.
Po połknięciu trucizny  NIE PROWOKOWAĆ WYMIOTÓW  mogą
powstać wtórne obrażenia.
Oparzenia ługami są bardziej niebezpieczne.
Dla rozcieńczenia ługu pacjent powinien pić małymi łykami płyny
obojętne  unikając napojów z dwutlenkiem węgla i alkoholem.
chemiczne  postępowanie wg procedury PSP
Oparzenie
Załącznik nr 1 Oparzenie chemiczne
Procedura nr 14
Kontrola ABC
Substancja stała
Nie Tak
W miarę możliwości mechaniczne usunięcie
substancji stałej
Usunięcie skażonej odzieży i biżuterii
Usunięcie skażonej odzieży i biżuterii
Ocenia powierzchni oparzenia
Poniżej 10% powierzchni ciała Powyżej 10% powierzchni ciała
Bieżąca woda Tlenoterapia 100% tlenem
przez 15  30 minut
Opatrunek hydrożelowy, lub jałowy Bieżąca woda przez ok. 1 minutę, lub do usunięcia cieczy
toksycznej
Mokra gaza Opatrunek hydrożelowy
15  30 minut
Opatrunek jałowy
Uwaga:
1Przy podejrzeniu oparzenia dróg oddechowych zawsze stosować tlenoterapię 100% tlenem.
2Rozważyć konieczność dekontaminacji innych poszkodowanych.
3Zabezpieczyć próbkę substancji.
Oparzenie wziewne
Kryteria diagnostyczne zespołu oparzenia inhalacyjnego
Kryteria diagnostyczne zespołu oparzenia inhalacyjnego
N. Kirchner, H Savolainen  Institute of Occupational Science, Lozanna, Szwajcaria
Wywiad Oddychanie w pomieszczeniu zamkniętym.
Wyniesiony z dymu/ ze strefy ognia.
Brak przytomności w strefie pożaru.
Badanie Oparzenie twarzy.
przedmiotowe
Przypalenie rzęsek w nosie.
Sadza na języku i w gardle.
Zmiana barwy głosu.
Zapach dymu w powietrzu wydechowym.
Oddychanie CO Przy karboksyhemoglobinie > 5% (> 10% u
palaczy).
zatrucie wziewne  procedura PSP
Oparzenie
Załącznik nr 1
Zatrucia wziewne
Procedura nr 8
W miarę możliwości
kontrola ABC
W miarę możliwości odizolowanie
dróg oddechowych poszkodowanego
od atmosfery toksycznej
Ewakuacja poszkodowanego ze strefy
zagrożenia
Tlenoterapia 100% tlenem
Kontrola ABC
Stałe kontrolowanie drożności dróg
oddechowych
Segregacja pacjentów z oparzeniem wziewnym
Kategoria Obraz kliniczny Postępowanie
segregacji
Czarna Zatrzymanie krążenia. Rutynowe postępowanie reanimacyjne (próba z
hyroksykobalaminą).
W sytuacji katastrof  stwierdzenie zgonu.
Czerwona Nieprzytomność. Tlenoterapia  FiO2 = 1,0.
Niewydolność oddechowa. Droga dożylna i infuzja płynów.
Zaburzenia hemodynamiczne. Rozważenie wykonania intubacji i znieczulenia
ogólnego.
Rozważenie zastosowania bronchodilatatorów.
Rozważenie podania hydroksykobalaminy i
wdrożenia hiperbarii tlenowej.
Żółta Wdychanie dymu z:
Tlenoterapia.
Zmianą barwy głosu, stridorem.
Droga dożylna.
Zaburzeniami rytmu serca.
Monitorowanie czynności życiowych.
Bólem wieńcowym.
Możliwie szybki transport do szpitala.
Skurczem oskrzeli.
zatrucie CO z:
Rozważenie podania nitrogliceryny i morfiny
Zawartością w wydechu CO> 20% HbCO.
(przy współistniejącym bólu wieńcowym.
Pierwotnie nieprzytomność.
Rozważenie podania bronchodilatatorów.
Zaburzenia neurologiczne.
Zielona zespół zatrucia wziewnego:
Rozważyć opóz
niony transport do szpitala.
Wywiad.
Osłuchiwanie płuc co 6 do 24 godzin przez 2
Badanie.
doby.
CO w oddechu > 5  10%.
Złamanie
Przerwanie ciągłości kości z uszkodzeniem okolicznych tkanek
miękkich.
Podział złamań  ze względu na:
Przebieg płaszczyzny złamania: poprzeczne, podłużne, skośne,
spiralne.
Zachowanie ciągłości powłok zewnętrznych: zamknięte,
otwarte.
Współistnienie obrażeń dodatkowych: z przemieszczeniem,
krwotokiem, odmą, wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego.
objawy
Złamanie
Ból w miejscu złamania (samoistny, nasilający się przy próbie
ruchu).
Zniekształcenie okolicy złamania spowodowane obrzękiem i
przemieszczeniem się odłamów (załamanie osi kończyny, lub jej
skrócenie).
Zniesienie, lub zaburzenie czynności.
Nieprawidłowa ruchomość kończyny.
Tarcie odłamów.
objawy
Złamanie
postępowanie
Złamanie
Zatamowanie krwotoku i zabezpieczenie przed infekcją w
przypadku ran otwartych.
Ostrożne badanie poszkodowanego, aby nie spowodować
obrażeń wtórnych. Zakaz poruszania kończyną w celu
stwierdzenia np. tarcia odłamów.
Unieruchomienie (sz. Kramera, próżniowa, przymocowanie do
drugiej kończyny).
Unieruchomienie zakłada się w pozycji leżącej, zgodnie z
zasadami Potta:
W złamaniu kości długich unieruchamia się dwa
sąsiadujące stawy.
Przy złamaniu w stawie  unieruchamia się kości
tworzące staw.
postępowanie
Złamanie
Złamaną kończynę układać w pozycji fizjologicznej. Stawy
unieruchamiać w pozycji spoczynkowej. Ostrożnie z korekcją
patologicznego ułożenia kończyny.
Szyna Kramera powinna być wymoszczona watą  z dodatkowym
zabezpieczeniem elementów kostnych. Szynę modelować na
zdrowej kończynie .
Nie zmieniać prowizorycznego unieruchomienia transportowego,
aż do momentu założenia opatrunku definitywnego.
W celu zmniejszenia obrzęku można kończynę unieść nieco wyżej
i obłożyć zimnymi okładami.
Zachować ostrożność podczas transportu chorego.
postępowanie  procedura PSP
Złamanie
Załącznik nr 1; procedura nr 5 Urazy i obrażenia narządu ruchu
Kontrola ABC
Uwidocznienie obrażeń
Mięśnie Stawy Kości długie
Deformacja z Deformacja z
Złamania Złamania
Rana Bez rany
pozycją zachowaniem
otwarte zamknięte
przymusową ruchomości
(zwichnięcie) (złamanie,
skręcenie)
Opatrunek
Tlenoterapia Tlenoterapia
na ranę
100% tlen 100% tlen
Tlenoterapia Tlenoterapia
100% tlen 100% tlen
Stabilizacja w Stabilizacja w
Tlenoterapia 100%
pozycji zbliżonej pozycji zbliżonej
do fizjologicznej, do fizjologicznej,
Stabilizacja w
Stabilizacja w
w razie w razie
pozycji zbliżonej
pozycji
konieczności w konieczności w
Stabilizacja w pozycji
do fizjologicznej,
pozycji zastanej pozycji zastanej
zastanej
w razie
zbliżonej do fizjologicznej,
konieczności w
w razie konieczności w
pozycji zastanej
pozycji zastanej
Opatrunek na
ranę
Unieruchomienie
Unieruchomienie Unieruchomienie
postępowanie
Złamanie
Skręcenie - uniesienie
Skręcenie - kompres
Skręcenie -
unieruchomienie
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie palców i dłoni
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie przedramienia
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie łokcia w zgięciu
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie łokcia w wyproście
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie ramienia
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie uda
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie kolana w pozycji
wyprostnej
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie kolana w pozycji
zgięciowej
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie podudzia
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie kończyny dolnej
postępowanie
Złamanie
Unieruchomienie skręconego stawu
skokowo-goleniowego
Złamanie obojczyka
Złamanie obojczyka, w obrębie stawu ramiennego i kości ramiennej:
Unieruchamiać za pomocą szyny Kramera, szyny próżniowej,
chusty trójkątnej, lub pętli pojedynczej.
Obojczyk  najczęściej ulega złamaniu w 1/3 ciej bocznej
części: zniekształcenie przy próbie poruszania kończyną górną.
kręgosłupa
Złamanie
kręgosłupa
Złamanie
kręgosłupa
Złamanie
kręgosłupa
Złamanie
kręgosłupa
Złamanie
obrażenia kręgosłupa
Złamanie
Zwichnięcie kręgów (uszkodzenie więzadeł i mięśni).
Złamanie kręgów.
Uszkodzenie tarcz międzykręgowych.
Następstwa:
Porażenie oddechu i kończyn.
Wstrząs rdzeniowy (uszkodzenie ośrodków
współczulnych.
obrażenia kręgosłupa
Złamanie
Obrażenia kręgosłupa  objawy współistniejące:
Ograniczenie ruchomości i przymusowe ustawienie głowy.
Płytki oddech, lub bezdech.
Porażenie kończyn górnych lub/ i dolnych.
Bezwiedne oddawanie moczu (rzadko).
Porażenie perystaltyki.
Utrata czucia.
postępowanie
Obrażenia kręgosłupa
Obrażenia kręgosłupa  postępowanie:
Udrożnienie dróg oddechowych i wentylacja zastępcza.
Ograniczenie wskazań do zmiany pozycji poszkodowanego.
Głowa, szyja tułów  w osi (w linii).
Jedne nosze (podbieraki, deska ortopedyczna, poduszki
stabilizujące głowę, kołnierz ortopedyczny).
Uszkodzenie kręgosłupa szyjnego  rulon pod łopatki.
Uszkodzenie kręgosłupa piersiowego, lub lędz
wiowego  rulon
pod miejsce uszkodzone.
postępowanie  procedura PSP
Obrażenia kręgosłupa
Urazy i obrażenia kręgosłupa
Stabilizacja kręgosłupa i kontrola ABC
Konieczność ewakuacji
Bez konieczności ewakuacji
Pozostawienie w pozycji Stabilizacja kręgosłupa w czasie
zastanej przemieszczania
Tlenoterapia (100% tlenu) i Unieruchomienie na noszach
termoizolacja typu deska
Ponowna kontrola ABC
Tlenoterapia (100% tlenu) i
termoizolacja
złamanie żeber, mostka i obojczyka
Obrażenia klatki piersiowej
złamanie żeber, mostka i obojczyka
Obrażenia klatki piersiowej
wieloodłamowe złamanie kości czaszki
Obrażenia głowy
wieloodłamowe złamanie kości czaszki
Obrażenia głowy
głowy postępowanie  procedura PSP
Obrażenia
Załącznik nr 1 Urazy i obrażenia głowy
Procedura nr 3
Stabilizacja kręgosłupa szyjnego
Kontrola ABC
Rana głowy
Tak Nie
Opatrunek osłaniający
Tlenoterapia 100% tlenem
Termoizolacja
W razie konieczności ewakuacji stabilizacja kręgosłupa szyjnego w czasie
przemieszczania
Unieruchomienie poszkodowanego na noszach typu deska
Złamanie miednicy i szyjki kości udowej
postępowanie
Obrażenia miednicy
Bolesność uciskowa w miejscu złamania.
Śródmiąższowe wylewy krwawe.
Patologiczne ustawienie talerzy kości biodrowych.
Bolesność uciskowa spojenia łonowego.
Ból przy ruchach kończyn dolnych w stawach biodrowych.
postępowanie
Obrażenia miednicy
Obrażenia miednicy  unieruchomienie transportowe:
Ułożenie na plecach z lekkim odwiedzeniem kończyn
dolnych zgiętych w stawach biodrowych.
Pod pośladki i lędz
wie podłożone prześcieradło, którego
końce po skrzyżowaniu na brzuchu przywiązać do noszy.
http://www.machala.info
Dziękuję&