13.01.
Oparzenia
Oparzenia
PPP
Oparzenia
Oparzenia Oparzenia
Oparzenia
termiczne chemiczne
elektryczne
(stanowią około (stanowią około 5%
(stanowią około 5%
90% wszystkich wszystkich oparzeń)
wszystkich oparzeń)
wszystkich oparzeń)
oparzeń)
ń)
13.01.
TYPY OPARZEC

Rozróżniamy oparzenia termiczne, chemiczne i elektryczne.
- Oparzenie termiczne: Może być spowodowane kontaktem z
ogniem, gorącymi płynami i przedmiotami, parą, a dochodzi do niego
podczas pożaru, wybuchu, rozlania gorącego płynu.
- Oparzenie chemiczne: Związki chemiczne mogą powodować
uszkodzenie tkanek oraz ich martwicę, jeżeli pozostaną
w kontakcie ze skórą. Oparzenia chemiczne najczęściej są powodowane
przez trzy typy związków chemicznych: kwasy, zasady oraz związki
organiczne.
- Oparzenie prądem elektrycznym: Uszkodzenia spowodowane
prądem elektrycznym zależą od typu prądu (stały czy zmienny),
d l kt l ż d t d ( t ł i )
napięcia, od części ciała narażonej na kontakt z prądem oraz od czasu
kontaktu.
- Pierwszy stopień (powierzchniowe) oparzenie jest wynikiem uszkodzenia powierzchniowej warstwy
skóry (epidermy). Charakterystycznym objawem jest zaczerwienienie, lekki obrzęk, nadwrażliwość i
ból. Najczęściej spotykanym przykładem oparzenia pierwszego stopnia jest oparzenie słoneczne.
Wyleczenie następuje w większości przypadków po upływie tygodnia.
- Drugi stopień (częściowe) oparzenie obejmuje całą zewnętrzną warstwę skóry i dochodzi do
wewnętrznej warstwy. Charakterystycznymi objawami dla tego oparzenia są pęcherze, obrzęk, wysięk
płynu oraz ból. Nienaruszone pęcherze są jałowe. Jeżeli pęcherz pęknie, następuje wysięk i zwiększa
się ryzyko infekcji. Rozległe oparzenia drugiego stopnia wymagają fachowej pomocy medycznej.
- Trzeci stopień (pełnościenne) oparzenie jest wynikiem uszkodzenia wszystkich warstw skóry i
dochodzi do mięśni Skóra w tych miejscach jest twarda woskowata perłowa albo szara zwęglona
dochodzi do mięśni. Skóra w tych miejscach jest twarda, woskowata, perłowa albo szara, zwęglona.
Poszkodowany nie czuje bólu, ponieważ uszkodzeniu lub zniszczeniu ulegają włókna nerwowe. Wszelki
ból, który jest odczuwany, pochodzi z okolic o mniejszym uszkodzeniu. Trzeci stopień oparzenia zawsze
wymaga fachowej pomocy medycznej.
13.01.
Powierzchnia poparzeń u dorosłego
Obliczanie rozległości rany oparzeniowej jest potrzebne do określenia
stopnia ciężkości poparzenia. U osób dorosłych lekkie oparzenia to 10-
15%, a u osób starszych 10%. Oparzenia bardzo ciężkie, dla dorosłych -
od 30-40%, a dla osób starszych od 30%.
4 5
4,5
4 5
4,5
%
%
18%
18%
1%
9% 9% 9% 9%
Powierzchnia poparzeń u dziecka
Obliczanie rozległości rany oparzeniowej jest potrzebne do określenia stopnia
ciężkości poparzenia. U dziecki lekkie oparzenia to 5-10%, z kolei oparzenia
bardzo ciężkie, to rana większa bądz
równa 20% powierzchni ciała.
9%
9%
18% 18%
7% 7%
7%
7%
4
4
,
,
%
5
5
%
5
%
%
5
,
,
4
4
4
4
,
,
%
5
%
5
5
%
5
%
,
,
4
4
13.01.
Dłoń poszkodowanego od palców do nadgarstka stanowi 1%
powierzchni ciała. Istotne jest to, która część ciała uległa
poparzeniu.
Postępowanie w przypadku oparzenia termicznego
Najważniejsze w przypadku oparzenia termicznego jest zmniejszenie bólu,
zapobieganie infekcjom oraz podjęcie decyzji, czy potrzebna będzie fachowa
pomoc medyczna. Zdecydowanie największa część małych oparzeń nie wymaga
pomocy medycznej. Jeżeli na poszkodowanym pali się odzież, należy ją jak
najszybciej zdjąć. Można również zawinąć kocem płonące części (dusząc ogień)
albo oblać poszkodowanego wodą.
lb bl ć k d d
Fachową pomoc medyczną należy niezwłocznie wezwać, gdy:
- poszkodowany jest dzieckiem poniżej 5 roku życia lub gdy ma więcej niż 55 lat,
- u poszkodowanego występują objawy niewydolności oddechowej,
- oprócz oparzenia są inne obrażenia,
- oparzenia spowodował prąd elektryczny,
- występują oparzenia twarzy, dłoni, stóp, narządów płciowych,
- występuje oparzenie drugiego stopnia obejmujące ponad 20% powierzchni ciała
występuje oparzenie drugiego stopnia obejmujące ponad 20% powierzchni ciała
poszkodowanego,
- występuje oparzenie trzeciego stopnia niezależnie od jego rozległości,
- podejrzewamy przemoc na dzieciach.
13.01.
Pomoc w przypadku oparzenia pierwszego stopnia
1. Ochładzać miejsce oparzenia zimną wodą dopóki występuje
ból (co najmniej 10 minut).
2. Po schłodzeniu na miejsce oparzenia stosuje jałowe
opatrunki.
3. Dorosłym można podać ibuprofen, który działa
przeciwbólowo i przeciwzapalnie, dzieciom  paracetamol.
Pomoc w przypadku oparzenia drugiego stopnia (<20% powierzchni ciała)
1. Należy usunąć odzież oraz biżuterię z miejsc, które uległy oparzeniu.
2. Ochładzać miejsce oparzenia zimną wodą, dopóki występuje ból (co najmniej 10 minut).
3. Na powierzchnię oparzoną nakładamy suchy, jałowy opatrunek, który zapobiega parowaniu
oraz zmniejsza ból.
4. Dorosłym można podać ibuprofen, działający przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Dzieciom 
paracetamol.
Pomoc w przypadku oparzenia drugiego stopnia (>20% powierzchni ciała) oraz w
oparzeniach trzeciego stopnia
1. Kontroluj oddech poszkodowanego.
2. Usuń odzież oraz biżuterię z miejsc, które uległy oparzeniu.
3. Nałóż na powierzchnię oparzoną suchy, jałowy opatrunek.
4. Zapobiegaj powstaniu wstrząsu.
5. Wezwij fachową pomoc medyczną.
Oparzenia termiczne  podsumowanie
Oparzenia pierwszego stopnia Oparzenia drugiego stopnia Oparzenia drugiego stopnia
(powierzchniowe) (częściowe) (częściowe) dużej powierzchni
oraz trzeciego stopnia
Oparzoną powierzchnię Zdejmij ubranie oraz Obserwuj oddech
schładzaj aż do ustąpienia biżuterię z miejsca poszkodowanego.
bólu. poparzonego.
Na oparzone miejsce Oparzoną powierzchnię Zapobiegaj rozwojowi
zastosuj jałowy opatrunek. schładzaj wodą aż do wstrząsu
ustąpienia bólu.
Na oparzone miejsce Zdejmij ubranie oraz biżuterię
zastosuj jałowy opatrunek. z miejsca poparzonego.
Na oparzone miejsce nałóż
jałowy opatrunek.
Wezwij fachową pomoc
medyczną.
13.01.
Oparzenia chemiczne jest powodowany działaniem ługów i kwasów.
Pierwszą pomocą w przypadku większości oparzeń chemicznych jest
zastosowanie właściwego neutralizatora. Zasady powodują znacznie
większe spustoszenia niż kwasy, ponieważ są dłużej aktywne i
penetrują głębiej. Związki organiczne, np. produkty ropopochodne są
d d tk ł t l
dodatkowo łatwopalne.
Pomoc w przypadku oparzeń chemicznych
1. Niezwłocznie spłukuj miejsce kontaktu ze związkiem chemicznym dużą ilością wody
w postaci łagodnego strumienia (ok. 20 min.). Jeżeli związek chemiczny jest
proszkiem, zanim rozpoczniesz przepłukiwanie, usuń go z powierzchni skóry.
2. Zanieczyszczoną związkiem chemicznym odzież poszkodowanego usuwaj pod
przepływającą wodą.
3. Na miejsce oparzone związkiemchemicznymnałóż jałowy opatrunek.
3. Na miejsce oparzone związkiem chemicznym nałóż jałowy opatrunek.
4. Poszukaj fachowej pomocy medycznej.
13.01.
Substancje chemiczne suche Substancje chemiczne płynne
Usuń związek chemiczny z Niezwłocznie spłukuj je wodą
powierzchni skóry przez około 20 minut
Spłukuj wodą przez około20 Zdejmij odzież i biżuterię
Spłukuj wodą przez około 20 Zdejmij odzież i biżuterię
minut
Zdejmij odzież i biżuterię Nie próbuj neutralizować
substancji chemicznej
Nie próbuj neutralizować Poszukaj pomocy medycznej
substancji chemicznej
Poszukaj pomocy medycznej
j p y y j
Rozróżniamy trzy typy oparzeń spowodowanych prądem elektrycznym:
oparzenie termiczne,
oparzenie łukiem elektrycznym,
oparzenie spowodowane przez bezpośredni kontakt z prądem elektrycznym.
Oparzenie termiczne występuje wówczas, jeżeli odzież albo przedmioty pozostające w
kontakcie ze skórą zapalą się pod wpływem prądu elektrycznego. Obrażenia są
spowodowane płomieniem, którego przyczyną był prąd lub łuk elektryczny.
A
uk elektryczny jest rezultatem wyładowania prądu elektrycznego. Najczęściej
spotykamy się z nim przy przerwaniu przeciążonych przewodów elektrycznych. Chociaż
czas działania łuku elektrycznego jest bardzo krótki, zwykle powoduje rozległe
powierzchowne oparzenia. Jednak zdarza się, że kiedy prąd elektryczny przechodzi
bezpośrednio przez ciało, zostaje zakłócony normalny rytm pracy serca i następuje
zatrzymanie krążenia.
Inne uszkodzenia, które mają wówczas miejsce,
to uszkodzenia narządów wewnętrznych oraz
to uszkodzenia narządów wewnętrznych oraz
oparzenia. Zwykle  wejściem prądu elektrycznego
jest miejsce, którym dotykamy podłoża (np. gruntu,
metalu). Ten typ urazu charakteryzuje się miejscem
 wejścia i  wyjścia prądu elektrycznego.
13.01.
Postępowanie w przypadku oparzeń spowodowanych prądem
elektrycznym
1. Sprawdz
, czy miejsce jest bezpieczne. Wyłącz bezpieczniki, wyciągnij
wtyczkę z gniazdka.
2. Kontroluj oddech poszkodowanego.
3. Jeżeli poszkodowany upadł, sprawdz
, czy nie ma urazu mechanicznego.
py p p yg
4. Zapobiegaj wystąpieniu wstrząsu.
5. Zadzwoń pod numer 999 lub 112 i wezwij fachową pomoc medyczną.
Kontakt z linią elektryczną przesyłającą prąd na otwartej
przestrzeni
Jeżeli porażenie prądem nastąpiło z powodu kontaktu z linią przesyłającą
prąd, zanim zbliżymy się do poszkodowanego, linia ta musi zostać
wyłączona. Jeżeli nie posiadasz odpowiednich narzędzi do pracy pod
napięciem, nie wykonuj żadnych czynności! Nie próbuj przesuwać
i i i k j ż d h ś i! Ni ób j ć
widocznych kabli nawet narzędziami z drewnianymi uchwytami lub
gałęziami drzew! Nie używaj również wilgotnych i metalowych
przedmiotów.
Kontakt z prądem elektrycznym wewnątrz budynków
Najwięcej urazów wywołanych prądem elektrycznym w
pomieszczeniach zamkniętych jest spowodowanych
uszkodzonym urządzeniem albo niewłaściwie wykorzystanym
uszkodzonym urządzeniem albo niewłaściwie wykorzystanym
urządzeniem. Wyłącz prąd wyłącznikiem albo wykręć
bezpiecznik wewnątrz budynku, a jeżeli to niemożliwe, wykręć
bezpiecznik na zewnątrz budynku.
Nie dotykaj urządzenia ani poszkodowanego przed
wyłączeniem prądu!
13.01.
Gdy poszkodowany nie ma kontaktu Gdy poszkodowany ma kontakt z
z prądem prądem
Jeżeli poszkodowany się nie rusza, Wyłącz prąd, wykręcając
udrożnij drogi oddechowe i bezpieczniki wewnątrz lub na
postępuj dalej stosownie do zewnątrz budynku
sytuacji
sytuacji
Zapobiegaj rozwojowi wstrząsu Zadzwoń po pomoc medyczną pod
nr 112 lub 999 i poinformuj, że
poszkodowany ma kontakt z linią
elektryczną
Sprawdz
, czy nie ma obrażeń
spowodowanych płomieniem
Zadzwoń po pomoc medyczną pod
nr 112 lub 999.
OPARZENIA TERMICZNE
Jak rozpoznać Postępowanie
Oparzenie pierwszego stopnia
zaczerwienienie 1. Schładzaj miejsce oparzenia zimną wodą
obrzęk2. Nałóż jałowy opatrunek
ból 3. Podaj leki przeciwbólowe
Oparzenie drugiego stopnia (<20% powierzchni ciała)
pęcherze 1. Schładzaj miejsce oparzenia zimną wodą
obrzęk2. Nałóż jałowy opatrunek
ból 3. Podaj leki przeciwbólowe
wysięk (>20% powierzchni ciała)
Postępuj jak w oparzeniu trzeciego stopnia
Oparzenia trzeciego stopnia
skóra twarda, wyschnięta 1. Kontroluj oddech poszkodowanego
skóra ma kolor popielaty i jest nadpalona 2. Miejsca poparzone nakryj sterylnym opatrunkiem
3. Zapobiegaj powstawaniu wstrząsu
4. Zadzwoń pod numer 112 lub 999
Oparzenia chemiczne
ostry ból 1. Oczyść skórę ze związku chemicznego, który się na niej znajduje
2. Spłukuj obficie wodą około 20 minut
3 d d b k d
3. Zdejmij odzież i biżuterię poszkodowanego
4. Nałóż jałowy opatrunek
5. Rozważ wezwanie pomocy medycznej
Oparzenia prądem elektrycznym
można zauważyć miejsce "wejścia" i "wyjścia" prądu 1. Zadbaj o bezpieczeństwo własne. Odłącz z
ródło prądu!
u poszkodowanego
2. Udrożnij drogi oddechowe, sprawdz
oddech i postępuj w zależności od
sytuacji
3. Zabezpiecz miejsce oparzenia
4. Zadzwoń pod numer 112 lub 999