CHARAKTERYSTYKA TURYSTYKI UZDROWISKOWEJ

I PROZDROWOTNEJ

Turystyka uzdrowiskowa a lecznictwo uzdrowiskowe

1) Jeśli traktować turystykę uzdrowiskową i lecznictwo uzdrowiskowe od-dzielnie → NIE MOŻNA uznać tej dziedziny jako turystykę, lecz jako czynności medyczne polegające na użyciu odpowiednich leków i aparatury w ce-lu przywrócenia równowagi organizmu dotkniętego chorobą. Realizowane jest to w szpitalach uzdrowiskowych i nie ma nic wspólnego z dobrowolno-

ścią, gdyż czynności medyczne odbywają się w ramach zwolnienia lekarskiego lub skierowania (emeryci, renciści).

2) Przy powiązaniu turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego

→ należy uznać pobyty w sanatoriach uzdrowiskowych w ramach urlopu wypoczynkowego, które są leczeniem UZUPEŁNIAJĄCYM, nie uznawanym za medyczne, ratujące życie lub zdrowie. Nie musi ono odbywać się w trybie pilnym, ale dotyczyć chorób przewlekłych, rehabilitacji, profilaktyki i edukacji zdrowotnej.

Lecznictwo uzdrowiskowe

Uzdrowisko (miejscowość/gmina uzdrowiskowa) → ma określony profil leczniczy, specjalizując się w leczeniu schorzeń, np.:

- kardiologicznych

- pulmonologicznych

- gastrycznych

- narządów ruchu

W Polsce lecznictwo uzdrowiskowe → integralną częścią systemu ochrony zdrowia i kontynuacją leczenia szpitalnego/ambulatoryjnego, w formie rehabilitacji poszpitalnej, w celu zapobieżenia dalszego rozwoju choroby i usprawnienia kuracjuszy po przebytym leczeniu szpitalnym. Ma ono na celu leczenie chorób przewlekłych, uzdrowiskową profilaktykę leczniczą i edukację zdrowotną.

Działalność lecznictwa uzdrowiskowego → w postaci szpitalnej i/lub sanatoryj-nej.

Podstawowe zadania lecznictwa uzdrowiskowego

- leczenie schorzeń przewlekłych

- rehabilitacja lecznicza

- profilaktyka zdrowotna

- edukacja prozdrowotna

Uzdrowiska

Zalety uzdrowisk

- szczególne dobro ogólnospołeczne

- ważna funkcja w systemie ochrony zdrowia

- eksploatacja naturalnych tworzyw leczniczych

- produkt uzdrowiskowy obok typowych usług bytowych obejmuje także usługi kulturalne oraz pakiet świadczeń leczniczych

- z usług uzdrowisk korzystają kuracjusze, przyjeżdżający tam w celach leczniczych i pozostają pod stałą opieką lekarską

- produkt uzdrowiskowy tworzą wszystkie podmioty działające w uzdrowisku, a jest to możliwe tylko dzięki ich wzajemnym współdziałaniu oraz udziale w nich samorządów lokalnych

Uzdrowiska → stanowią przestrzeń o cennych zasobach środowiska przyrodni-czego, decydujących o ich przydatności do pełnienia roli turystycznej.

Dla zachowania zasobów przyrodniczych → rozwój uzdrowisk musi przebiegać w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju. Są one niezbędne, gdyż stała i intensywna penetracja obszarów uzdrowiskowych → poważne zaburzenia w funkcjonowaniu ekosystemów → ograniczenie/zanik funkcji turystycznej, bo za-soby zużywane przez gospodarkę turystyczną odnawiane są tylko nieznacznie

→ konieczne jest ustalenie granicy zasobów → długotrwała atrakcyjność tury-styczna uzdrowiska

Grupy ludzi w uzdrowiskach

- pacjenci

- mieszkańcy

- studenci

- uczniowie

- podróżujący

Dla każdej grupy jest oddzielna oferta uzdrowiska.

Kryterium

Kuracjusz

Turysta kuracyjny

Turysta

Motyw pobytu^

Wyłącznie leczniczy

Leczniczy + wypoczynkowy

Każdy cel turystyczny

Brak/ograniczona, kura-

Dobrowolność*

cja

przepisana

przez

Ograniczona profilem leczenia

Pełna

lekarza

W

ramach

zwolnienia

W czasie wolnym, poprawa

W czasie wolnym po-

lekarskiego

(dla

osób

zdrowia/zdrowie z pewnymi

prawa zdrowia i profilak-

Czas wolny i stan zdrowia^

pracujących), pod groźbą

ułomnościami o charakterze

tyka zdrowotna

pogorszenia stanu zdro-

przewlekłym

wia

Zasięg podróży*

Mieszkaniec uzdrowiska i

Położenie gminy uzdrowisko-

Położenie gminy uzdro-

opuszczający

swoje

wej (w pewnej odległości od

wiskowej

(w

pewnej

zwykłe otoczenie

zwykłego otoczenia)

odległości od zwykłego

otoczenia)

Częstotliwość podróżowania*

Bez znaczenia z punktu

Gmina uzdrowiskowa rzadko

Gmina uzdrowiskowa

widzenia turystyki

odwiedzana

rzadko odwiedzana

>1 doba, ale <12 miesię-

Długość pobytu*

Długi (>21 dni)

Długi i średni

cy z tendencją do skra-

cania

Środki publiczne - obo-

Środki prywatne – fun-

wiązkowe ubezpieczenia,

dusz swobodnej decyzji

Źródło finansowania pobytu**

budżet państwa i fundu-

Środki publiczne i prywatne

turysty i środki jego

sze

celowe,

fundusze

pracodawcy z funduszu

prywatne

socjalnego i motywacyj-

nego

Transfer środków finansowych (z

miejsca zamieszkania do uzdro-

Niekonieczny

Konieczny

Konieczny

wiska)

Zakres korzystania z walorów

Głównie z walorów lecz-

Z walorów leczniczych i innych

Z walorów leczniczych i

turystycznych**

niczych

turystycznych

innych turystycznych

Incydentalny

w

razie

Nadzór lekarsko – pielęgniarski**

Całodobowy

Całodzienny

potrzeby, np. na etapie

inicjującym usługi leczni-

cze

Organizacja

we

własnym

Organizacja we własnym

Pobyt w ramach systemu

zakresie, pobyt w wyniku

zakresie, pobyt w wyniku

Organizacja pobytu**

ochrony zdrowia

współpracy z organizatorem

współpracy z organizato-

podróży, pobyt w ramach

rem podróży

systemu ochrony zdrowia

Miejsce pobytu w gminie uzdro-

Obiekt szpitala uzdrowi-

Sanatorium uzdrowiskowe,

Każdy obiekt poza szpi-

wiskowej*

skowego

prewentorium

talem uzdrowiskowym

* - warunek konieczny

** - warunek wystarczający

Produkt uzdrowiskowy

Produkt uzdrowiskowy = całokształt ofert dla nabywców (turystów, kuracjuszy) do konsumpcji, użytkowania lub dalszego przetworzenia, co w konsekwencji przyczyni się do poprawy/wzmocnienia ich zdrowia.

Produkt turystyczny, w tym uzdrowiskowy = wszystkie dobra i usługi tworzone i kupowane w związku z wyjazdem poza miejsce stałego zamieszkania zarówno przed podróżą tak i w jej trakcie oraz w ciągu pobytu poza miejscem zamieszkania → produkt uzdrowiska = leczniczy produkt uzdrowiskowy, zaspakajający potrzeby kuracjuszy i innych grup pacjentów + turystyczny produkt uzdrowiskowy, który zaspakaja potrzeby turysty, także kuracyjnego + pozostały produkt gminy uzdrowiskowej (produkt mieszkaniowy, edukacyjny i inne) Kryterium

Leczniczy produkt uzdrowiskowy

Turystyczny produkt uzdrowiskowy

Nabywca

Kuracjusz

Turysta kuracyjny, turysta

Szpital uzdrowiskowy, sanatorium,

Obiekt zbiorowego zakwaterowania, zakład przy-

Główna infrastruktura produktu

zakład

przyrodoleczniczy,

przy-

rodoleczniczy, przychodnia uzdrowiskowa, parki

chodnia uzdrowiskowa, parki zdro-

zdrojowe, pijalnie wód, tężnie i inne

jowe, pijalnie wód, tężnie i inne

Dodatkowa infrastruktura

Baseny

lecznicze,

urządzenia

Kasyno, obiekty sportowo – rekreacyjne np. park odnowy biologicznej, apteki, zakła-wodny, zakłady gastronomiczno - rozrywkowe

dy

gastronomiczne,

urządzenia

relaksacyjne

Bezpośredni podmiot oferujący

Przedsiębiorstwo uzdrowiskowe i

Przedsiębiorstwo uzdrowiskowe i inne podmioty

produkt

inne zakłady opieki zdrowotnej oraz

ze zlokalizowaną w uzdrowisku ofertą turystyczną

inne podmioty

Charakter usług

Główne usługi profesjonalne

Główne usługi bytowe i profesjonalne

Usługi podstawowe

Usługi leczniczo - uzdrowiskowe

Usługi turystyczno - uzdrowiskowe

Usługi dodatkowe

Usługi turystyczne

Usługi lecznicze

Użyteczność dla klienta

Poprawia i wspomaga zdrowie

Poprawia, wspomaga zdrowie i zapobiega choro-

bom

Tradycja oparta na modelu uzdro-

Tradycja oparta na modelu uzdrowisk rzymskich

wisk terapeutycznych (sięgająca

(okres starożytności, główną ideą jest higiena, Elementy kulturowe

XIII w., gdzie ideą powstawania i

rozrywka, miejsce spotkań, relaks)

rozwoju uzdrowiska było leczenie

chorób)

Społeczny aspekt produktu

Umożliwia rozwój społeczny, bo

Umożliwia rozwój społeczny w wyniku poprawy

tylko zdrowe społeczeństwo jest

zdrowia, wzbogacania wiedzy o świecie, kon-

zdolne do dalszego rozwoju

sumpcji zrównoważonej, rozwój poprzez wzboga-

canie kultury

Główny walor

Naturalne

kopaliny

lecznicze

i

Naturalne kopaliny lecznicze i klimat oraz pozosta-

klimat

łe walory turystyczne

Główny składnik produktu

Wiedza profesjonalna, relaks

Atmosfera, relaks, doznania, wiedza profesjonalna