Inflacja
W zależności od natężenia procesów inflacyjnych rozróżnia się:
1.
inflację pełzającą, gdy wzrost cen nie przekracza kilku procent
rocznie, nie powodująca zakłóceń w przebiegu procesów
gospodarczych, poddająca się kontroli
2.
inflację kroczącą, gdy wzrost cen wynosi kilkanaście procent,
wywołująca określone zachowania podmiotów gospodarczych,
zaczyna się wymykać spod kontroli
3.
inflację galopującą, gdy procent wzrostu cen wyraża się liczbą
dwucyfrową i mogą powstawać napięcia o charakterze społeczno -
gospodarczym (np. strajki), osłabienie systemów motywacyjnych,
zahamowanie wzrostu gospodarczego.
4.
hiperinflacja, gdy następuje szybka (często błyskawiczna) utrata
wartości pieniądza i gwałtowny wzrost cen spowodowany na ogół
inflacjogennym finansowaniem przez państwo wydatków
budżetowych.
Inflacja -pomiar
Obecnie stosowane są dwa rozwiązania:
1.
indeksy cenowe
2.
deflatory
Indeksy mierzą względną zmianę średnich cen towarów, a także usług, w danym okresie.
Aby je obliczyć tworzy się tak zwany koszyk dóbr, czyli zestaw
artykułów, których ceny będą śledzone.
Udział każdego z nich wyznaczany jest zwykle na podstawie znaczenia w obrotach handlowych.
Kolejnym krokiem jest wyznaczenie bazy, czyli przyjęcie poziomu cen z jakiegoś roku, za podstawę obliczeń.
W roku bazowym indeks wynosi 100. Procentowa zmiana wielkości
wydatków na zakup towarów z koszyka w danym czasie
przyjmowana jest za stopę inflacji bądź jej odwrotności - deflacji.
Inflacja -pomiar
Deflatory.
W tym przypadku mierzy się wzrost cen wszystkich dóbr
wytworzonych w danej gospodarce.
Wskaźnik ten to procentowa relacja produktu krajowego
brutto z danego okresu, w cenach bieżących, do tego
samego PKB w cenach stałych, pochodzących z okresu
przyjętego za bazowy.
Oprócz deflatora całego PKB obliczane są wskaźniki zmian
cen dla poszczególnych jego składników np. konsumpcji,
którym można posługiwać się zamiast indeksu cen
konsumpcyjnych czy inwestycji.
Deflator PKB jako miernik poziomu cen ma w gospodarce
otwartej jedną poważną wadę: nie uwzględnia rachunków
płaconych za towary sprowadzane zza granicy.