Rabinizacja Judaizmu

 Po upadku powstania przeciw rzymianom judaizm rozwijał się różnie w każdej części BW

 W Palestynie żydowski ekskluzywizm przez uczonych – rabinów

 Po 70 roku ubiegali się p przejecie władzy po kapłanach, których funkcja ustala po zburzeniu świątyni

Pod koniec I w. n.e. wprowadzili nowy rytuał synagogalny: dodali modlitwę Osiemnastu Błogosławieństw

(Simone Esre) tzw. Birkat minim – dodatkowe błogosławieństwo, które jest przekleństwem (cheremem)

pomaga identyfikować przeciwników.

Sifre minim – 4 grupy ksiąg:

pisma proweniencji chrześcijańskiej, 2) kopiowane księgi judaizmu na własny użytek, 3) apokryfy i inne

niekanoniczne teksty 4) wytwarzane przez minin inne teksty niż chrześcijańskie

Soferim – pod koniec okresu II świątyni głosili ze Bóg przestał mówić do swego ludu przez proroków, i nie

można oczekiwać od niego bezpośrednich wskazań okazujących jego wole. Dlatego należy zebrać i

kanonizować piśmiennictwo prorockie bo prawda objawiona. Podjęli to dzieło na przełomie III/II w. p.n.e.

domagali się uznania ich autorytetu jako absolutnego. Chcieli przewyższać arcykapłana i króla, nie udało im

się.

Po zburzeniu świątyni ocaleli faryzeuszu nawiązali do tego programu.  cenili oni tradycje spisane jak i

ustne. Przed zburzeniem przyjęli zasadę o obowiązywalności tradycji spisanej i ustnej stała się fundamentem

judaizmu rabinicznego. Koncentrował się głównie na podkreślaniu znaczenia szabatu i czystości jedzenia, i

czystości rytualnej, a nie na problemach związanych z zaradzaniem gminami

W niektórych gminach wspólnoty (chaworut) których celem było dokładne przestrzeganie praw dziesięcin,

pokarmu zgodnie z rytuałem.

Zwolennikami takiego modelu rabini

Nie byli oni zamożnymi ludźmi, a poglądy budziły kontrowersje

W walce o wpływ termin Am ha-arec = lud ziemi  reakcja rabinów na odrzucenie przez cześć żydów

nauczanego przez nich Prawa. Oznaczał ludzi, którzy nie znali i nie przestrzegali dokładnie prawa

rabinicznego czyli Halachy ( przepisy dostosowujące Torę do sytuacji życiowych). Odnosił się do grupy ludzi

będących właścicielami ziemi, którzy mieli wpływ, na Zycie gmin, pozostających w opozycji wobec rabinów

Oddziaływanie rabinów zwiększało się  nie pobierali opłat za nauczanie Tory, utrzymywali się z własnej

pracy. Sukcesy w Palestynie gdzie tradycje religijne żywsze a hellenizacja mniejsza.

Pod koniec II n.e. sytuacja J. rabinicznego się zmieniła z powodu uczonych zwanych Tannaitami. Po

zburzeniu świątyni skupił ich wokół siebie Jochanna Ben Zakkai, który w Jawne (Jamnia) założył

akademie, gdzie rozpoczęto systematyczne studium Tory, spisywanie tradycji ustnych. W Polowie II n.e.

dokonali

ustalenia

kanonu

pism

świętych

judaizmu

Jehuda ha-Nasi (Rabbenu ha-Kadosz) należał do ostatniej generacji tannaitów (170-200) dokonał

podsumowania wysiłków poprzedników. Przyjaźnił się z Markiem Aureliuszem lub Septymiuszem Sewerem.

Zajął się tradycja z globalnym spojrzeniem. Zebrał i usystematyzował różne watki tradycji, jako dziedzictwa

narodowo-religijnego. Systematyzacja nastąpiła w wyniku ostatecznej redakcji dzieła zwanego Miszną.

Od III wieku Miszna stała się przedmiotem nauczania rabinów.

Początkowo sami uczeni wskazywali uczniów, którzy kontynuowali ich prace. Później dokonywało się to za

aprobata Beit Din – sadu rabinicznego.

Uczeń mógł rozpocząć samodzielna działalność nauczycielska kiedy zgodził się na to Nasi – najwyższy

ranga urzędnik (od IV w. zwany patriarchą) skupiał władzę religijna i świecka w Palestynie. (urząd istniał do

429 kontynuacja była Boule- rada), sprawował nadzór nad Dajanim – sędziami sądów rabinicznych, którzy

zajmowali się sprawami własności, szkód, umów.

W III wieku J. rabiniczny tak rozpowszechniony ze zaczęli pobierać opłaty za nauki.

Zdołali zaszczepić swe nauczanie w gminach żydowskich w Babilonii. Tamtejsi uczeni byli nadal

podporządkowani autorytetowi ośrodków palestyńskich.

Ok. IV wieku ośrodki w Babilonii przejmują funkcje wiodącą.

Zasługą to rabinów Abba Aricha (Raw) i Mar Samuel (Mar)  uczniowie Jehudy ha-Nasiego w Galilei.

Wspólnota babilońska  silna świadomość odrębności. Określali się mianem Bnei ha-gola (synowie

wyganania). Na jej czele przywódca wygnańców (Aram. Resz Galuta) określany później tytułem egzylarchy.

Sprawował władze sadownicza oraz władał współobywatelami. Pomyślność diaspory zależna od sytuacji

politycznej w Mezopotamii. W 226 Perscy Sasanidzi ustanawiają religia państwową zoroastrianizm

prześladowania żydów

Stosunek do judaizmu palestyńskiego  chcą mieć swój udział w zarządzaniu sprawami całej wspólnoty

żydowskiej. Nasiliły się za Rabbana Szymona be Gamaliela II egzylarcha jego syn Nataniel sprawował

urząd aw beit Din w Palestynie. Odtąd zwyczaj ze wśród przywódców palestyńskich znajdował się mędrzec z

Babilonii.

Oficjalne mianowanie doktorów było wyłącznym przywilejem przywódców palestyńskich.

Doktorom palestyńskim przysługiwał tytuł Rabbi, uczonych z diaspory określano mianem Raw

Umocnienie babilońskich akademii od IV wieku. Związane ze zmiana statusu Żydów w cesarstwie rzymskim.

 chrystianizacja imperium, tracili pozycje ekonomiczna i polityczna.

Z tego powodu wybuchło powstanie w Galilei w 351. w Soferis przeciw Gallusowi. Liczyli na pomoc persów.

Decydująca bitwa pod Akrą ponieśli klęskę

Oznaczało to koniec amoraitów palestyńskich i oddanie pierwszeństwa żydom babilońskim.

Posiadając znaczna autonomie rozwijali studia z zakresu Prawa głownie w: 1) Surze 2) Nehardei, 3)

Machuzie, 4) Pumbaditcie.

W Babilonii pracowało osiem generacji amoraitow – uczonych zajmujących się opracowaniem komentarza do

Miszny.  powstanie Talmudu złożonego z Miszny i dwóch gemar palestyńskiej i babilońskiej.

U podstaw dzieła idea legalizmu mająca obowiązywać cały Izrael rozumiany jako wspólnota religijna.

Zawiera trzy podstawowe elementy:

1) Pierwszy element ideologii rabinicznej w twierdzeniu, ze Mojżesz otrzymał Torę na Synaju w formie

pisemnej (Tora sze-bichtaw) i ustnej (Tora sze-beal pe), która uzupełniona i poddana interpretacji

dotarła do czasów rabinów, a oni ja przejęli.

uznali się za kontynuatorów Mojżesza dowodząc wyższości swej mądrości nad proroków, a Miszny

nad Pismami świętymi,

obecność w ich działaniach ducha świętego podkreślali w akcie ordynacji, polegającym na

wkładaniu rak (smicha) na głowę. (przekaz ducha Mojżesza)

rabinizacja Biblii  przedstawiali bohaterów biblijnych jako studiujących Torę w rabinicznym

stylu.

Tworzyli mit o rabinicznej akademii w niebie (jesziwa sze-lemaala), gdzie Bóg miał studiować

Torę jako mądrość.

Czynili z Jesziwy (instytucja rabiniczna, akademia, miejsce posiedzen, beit midrasz = dom studiow,

beit din = dom prawa) ideał o uniwersalnym zasięgu, a z nauczania Tory nakaz religijny

2) Drugim elementem głoszenie przekonania, ze rabin posiada znajomość Tory ustnej jak i sam ja

uosabia, nie tyle przez słowa lecz przez czyny.

Nauczycielowi zatem należał się szacunek jak ojcu albo i większy.

3) Przekonanie ze rabini przez obowiązek rozpowszechniania i zbliżania innych do Tory przyprowadza

cały Izrael pod jarzmo Królestwa Niebieskiego

W Torze zawarty nakaz misyjności, ponieważ wola boża musi być głoszona i upowszechniania aby

według niej żyli wszyscy żydzi.  rabinizacja Izraela celem uczonych. Pragnęli uczynić z całej

męskiej społeczności Izraela rabinów aby miedzy nauczycielami a reszta Izraela znikły podziały

Program rabinizacji realizowana przy pomocy:

 Synagogi

 oficjalna służba modlitewna zastąpiła składanie ofiar, nowy rytuał Awoda sze-ba-lew (służba

według serca) wzorowany co do czasu formy i treści na świątynnym.

 Istota liturgii: 1) formuła modlitewna zaczynająca się od slow Baruch ata Adonai, 2) wymóg

odnawiania dwa razy w ciągu dnia Szma (wyznanie wiary) z dodaniem błogosławieństw, 3)

codzienna Amida (hebr. Stanie) znane jako tefila, główna modlitwa liturgiczna, istotnym

elementem Simone Esre (18 błogosławieństw) recytowane dwa razy dziennie (rano i popołudniu) .

 Za czasów amoraitów (III – VI n.e.) rozpoczęto uzupełniać liturgie dodając pijutim – hymny

liturgiczne i modlitwy odmawiane specjalnym modulowanym głosem.

 Warunkiem publicznych modłów zebranie qurom – minimum 10 dorosłych mężczyzn tzw. Minjanu

łącznie z szeliach cibur – mężczyzna przewodniczący modłom.

 Centralne miejsce w liturgii Tora  odczytywanie i objaśnianie fragmentów

 Jesziwy

 wspierały je w tym ostatnim, z czasem dominującym stało się studium Miszny, nie odczytywanej

publicznie w synagogach.

 W tej czynności towarzyszy im Szechina (obecność boza), nawet gdy czynił to sam.

 Konsekwentne jej powtarzanie droga do świętości czyli życia zgodne z wola Boża.

 Proces wzmożonego nauczania Tory rozpoczął się za czasów Hadriana po powstaniu Bar Kochby

(135)

 Od III wieku tak się rozwinął z rabini twierdzili iż samo studium Tory wystarczy.

 Studiowanie Tory zbawczym aktem, przez który Izrael miał odpokutować za swoje grzechy i

dostąpić odkupienia.

Celem Praktyk judaizmu jest przypomnienie i utrwalenie sakralnego wymiaru życia lidzkiego oraz

podkreślenie odrębności religijnej żydów i etnicznej żydów. Wyznaczają roczny rytm życia poprzez kalendarz

liturgiczny i związany z nim rytuał podkreślający wspólnotowy wymiar społeczności żydowskiej, która spaja

religia.