MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Elżbieta Jaszczyszyn
Elżbieta Piórkowska
Wspomaganie rozwoju dziecka literaturą dziecięcą
513 [01].Z3.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
dr Jolanta Szada - Borzyszkowska
mgr Elżbieta Hałaburda
Opracowanie redakcyjne:
mgr Elżbieta Piórkowska
Konsultacja:
mgr Zenon W. Pietkiewicz
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 513[01].Z3.03
Wspomaganie rozwoju dziecka literaturą dziecięcą, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu opiekunka dziecięca.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Narządy mowy. Mechanizmy mowy 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Rozwój mowy dziecka i metody jej badania 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Wybrane zagadnienia z literatury dziecięcej 15
5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Metodyka zajęć dydaktycznych stymulujących rozwój mowy dzieci 16
5.4.1. Ćwiczenia 16
6. Karty ćwiczeń 18
7. Ewaluacja osiągnięć ucznia 19
8. Literatura 35
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekunka dziecięca 513[01].
W poradniku zamieszczono:
- wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do pracy
z poradnikiem,
- wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć i w ramach samokształcenia,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,
- ewaluację osiągnięć ucznia,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
- metody inscenizacji,
- metody pokazu,
- ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy w grupie 6  8 osobowej. Wskazane jest organizowanie wyjść do
teatru lalek na spektakle dla dzieci lub przedstawienia teatralne o tematyce dziecięcej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, można
posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych, zawierającymi
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
- propozycje norm wymagań,
- plany testów w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi,
- instrukcje dla nauczyciela,
- instrukcje dla ucznia,
- zestawy zadań testowych,
- karty odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
513[01].Z3
Prace artystyczne i techniczne
513[01].Z3.01 513[01].Z3.02
Stymulowanie rozwoju dziecka Wspomaganie rozwoju dziecka
poprzez wykonywanie prac muzyką
technicznych i plastycznych
513[01].Z3.03
Wspomaganie rozwoju dziecka
literaturą dziecięcą
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- analizować treści materiału nauczania,
- wykonywać kukiełki, lalki, postacie z bajek, zabawki i ozdoby,
- wykonywać proste scenografie do teatrzyku,
- przygotowywać elementy do teatru cieni i teatrzyku kukiełkowego,
- śpiewać dzieciom piosenkę,
- posługiwać się prostymi instrumentami muzycznymi,
- wykorzystać zestawy perkusyjne do ilustracji tekstu piosenki,
- poszerzać i uzupełniać swoją wiedzę i umiejętności korzystając z różnych z
ródeł
informacji (literatura, internet, wymiana doświadczeń koleżeńskich, pomoc nauczyciela
lub instruktora),
- ustalać potrzeby dziecka na podstawie nadawanych komunikatów werbalnych
i niewerbalnych,
- współpracować w grupie,
- wyciągać wnioski z ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku procesu kształcenia uczeń powinien umieć:
 określić rolę narządu mowy w procesie rozwoju mowy,
 ocenić poziom rozwoju mowy dziecka,
 zastosować poprawną technikę wymowy,
 dobrać utwory literackie do wieku i możliwości percepcyjnych dziecka,
 zinterpretować utwory literackie wykorzystując różnorodne środki ekspresji,
 przeprowadzić zajęcia stymulujące rozwój mowy dziecka,
 pomóc dzieciom w przezwyciężaniu trudności w mówieniu,
 nawiązać współpracę z rodzicami w zakresie rozwoju umiejętności językowych dziecka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Modułowy program nauczania: Opiekunka dziecięca 513[01]
Moduł: Prace artystyczne i techniczne 513[01].Z3
Jednostka modułowa: Wspomaganie rozwoju dziecka literaturą dziecięcą 513[01].Z3.03
Temat: Narząd mowy. Mechanizmy mowy  proces nadawania i odbioru mowy
Cel ogólny: utrwalenie wiadomości z zakresu fonetyki
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić pojęcia: fonetyka, głoska, litera, sylaba,
- podzielić wyraz na litery,
- wskazać głoski w wyrazie,
- podzielić wyraz na sylaby,
- znalez
ć w wyrazie głoski dwuliterowe,
- rozróżnić i nazwać głoski twarde, miękkie, ustne, nosowe, dz
więczne i bezdz
więczne.
Metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia,
 pokaz.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 indywidualna,
 zbiorowa.
Czas: 90 minut
Środki dydaktyczne:
- kolorowa kreda,
- teksty do ćwiczeń (karta ćwiczeń 3),
- karta ćwiczeń 1  dla każdego uczestnika,
- karta ćwiczeń 2  dla każdego uczestnika,
- tablice z informacjami z zakresu fonetyki.
Przebieg zajęć:
FAZA WST
PNA
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczeń.
FAZA WA
AŚCIWA
1. Wykład na temat budowy narządów mowy i ich funkcji z wykorzystaniem tablic
fonetycznych.
2. Przypomnienie definicji pojęć: fonetyka, litera, głoska, sylaba.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
3. Osoba prowadząca zapisuje na tablicy wyrazy: posuwisty, wspinaczka, niechętnie,
ziółko, chrabąszcz, brzask.
4. Realizacja tematu:
- uczniowie kolejno podchodzą do tablicy i dzielą wyrazy na litery, zapisując je
jednym kolorem kredy,
- następnie dzielą wyrazy na głoski i zapisują na tablicy innym kolorem kredy.
- osoba prowadząca zwraca uwagę uczniów na to, że niektóre polskie głoski są
wyrażone za pomocą dwóch liter.
- uczniowie przeliczają ilość głosek i liter w każdym wyrazie.
Po wykonaniu zadania realizowane jest kolejne ćwiczenie.
- Każdy uczeń otrzymuje do uzupełnienia kartę ćwiczeń 1.
- Uczniowie samodzielnie wypełniają kartę, korzystając z wiedzy o klasyfikacji głosek.
- Następnie uczniowie podają przykłady wyrazów rozpoczynających się od wymienionych
głosek.
- Wszyscy uczniowie dopisują na karcie ćwiczeń 2 bezdz
więczne odpowiedniki głosek
dz
więcznych.
- Dobierają się w pary i porównują wyniki.
Po wykonaniu zadań realizowane jest kolejne ćwiczenie
- Osoba prowadząca zapisuje na tablicy wyrazy: gazeta, oni, wypracowanie, ocena, wałek,
czasopismo.
- Uczniowie dzielą kolejno wyrazy na sylaby.
- Zapisują, podzielone za pomocą myślników, wyrazy na tablicy.
- Osoba prowadząca ćwiczenie rozdaje uczestnikom kartki z tekstami (karta ćwiczeń 3).
- Uczniowie mają za zadanie przeczytać głośno tekst z odpowiednią modulacją głosu.
- Następnie próbują uzasadnić podział na sylaby niektórych wyrazów w tekście.
FAZA KOC
CZ
CA
1. Zadanie pracy domowej
Ułóżcie własne teksty, w których użyjecie wyrazów podzielonych na sylaby, w celu
oddania jakichś uczuć (wzmocnienie rozkazu, zdumienie, chęć upewnienia się o czymś,
lepsze porozumienie się, wywołanie nastroju).
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
- ankietowanie ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania ćwiczeń oraz efektów praktycznych.
Uzupełniające z
ródła informacji dla nauczyciela
Mystkowska H.: Rozwijamy mowę i myślenie dziecka w wieku przedszkolnym. WSiP,
Warszawa 1974
Kielar - Turska M.: Mowa dziecka: słowo i tekst. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków, 1989
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Modułowy program nauczania: Opiekunka dziecięca 513[01]
Moduł: Prace artystyczne i techniczne 513[01].Z3
Jednostka modułowa: Wspomaganie rozwoju dziecka literaturą dziecięcą 513[01].Z3.03
Temat: Metodyka zajęć dydaktycznych stymulujących rozwój mowy niemowląt i dzieci
w wieku poniemowlęcym.
Cel ogólny: rozwijanie wyobraz
ni, oryginalności i postawy twórczej oraz sprawności
językowej
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 wykorzystać przedmioty codziennego użytku do zabaw słowem,
 rozwinąć umiejętności niekonwencjonalnego sposobu czytania wybranych prostych
tekstów lub recytowania znanych utworów literackich,
 ułożyć nowy wyraz z wylosowanych liter i nadać mu nowe, humorystyczne znaczenie,
 wyszukać podobieństwa w proponowanym zbiorze haseł,
 podać instrukcję obsługi dowolnego przedmiotu,
 wymyślić wyrazy według instrukcji.
Metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia,
 pokaz.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 indywidualna,
 zbiorowa.
Czas: 90 minut
Środki dydaktyczne:
 przedmioty codziennego użytku: kubek, łyżka, sznurek, gumka do włosów, itp.,
 litery alfabetu dla każdego ucznia,
 kartki papieru,
 zeszyty,
 długopisy.
Przebieg zajęć:
FAZA WST
PNA
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczeń.
FAZA WA
AŚCIWA
1. Pokaz zgromadzonych przedmiotów codziennego użytku.
2. Realizacja tematu:
- uczniowie losują przedmioty codziennego użytku,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
- przedstawiają możliwości ich niekonwencjonalnego wykorzystania,
- piszą reklamę dotyczącą wylosowanego przedmiotu,
- wymyślają nazwę produktu, którego nie ma na rynku sprzedaży,
- przygotowują jego reklamę,
- prezentują opracowaną reklamę.
Po wykonaniu ćwiczenia realizowane jest kolejne zadanie:
 uczniowie recytują znany na pamięć prosty tekst (np. wyliczanka lub wiersz) zmieniając
barwę i dynamikę głosu: lirycznie, leniwie, jak żołnierz, jak prezenter sportowy,
płaczliwie, kłótliwie, gwarowo, itp.
Po realizacji ćwiczenia następuje wykonanie kolejnego zadania:
 uczniowie układają z wylosowanych liter wyraz, któremu nadają nowe, humorystyczne
znaczenie,
 uczniowie łączą się w pary,
 podają własne wyrazy do zestawienia (np. słoń, mrówka, drzewo, liść, itp.)
 szukają podobieństw w zestawionym zbiorze haseł, np. słoń i drzewo,
 zapisują wyszukane podobieństwa na kartce,
 prezentują własne pomysły.
Po wykonaniu ćwiczenia następuje realizacja kolejnego zadania:
 uczniowie w parach opracowują krótką instrukcję obsługi dowolnego przedmiotu,
 zapisują instrukcję na kartce,
 prezentują pozostałym uczestnikom zajęć.
 na zakończenie zajęć uczniowie wymyślają wyrazy według instrukcji prowadzącego:
 powiedz wyraz zaczynający się na literę k,
 powiedz wyraz zaczynający się na literę k i kończący się na literę r,
 powiedz wyraz zaczynający się na literę k i kończący się na literę r z końcówką  ela, np.
karuzela.
FAZA KOC
CZ
CA
1. Zadanie pracy domowej
Wybierzcie baśń lub bajkę dla dzieci, a następnie przygotujcie do niej:
- pytania o treść,
- wymyślcie jej dalszy ciąg,
- stwórzcie ilustrację do wybranej baśni lub bajki.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
- ankietowanie ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania ćwiczeń oraz efektów praktycznych.
Uzupełniające z
ródła informacji dla nauczyciela
Dyer L.: Mowa dziecka: zrozum i rozwiń mowę dziecka. Wydawnictwo K.E. Liber,
Warszawa 2006
Vopel K., W.: Sztuka opowiadania, sztuka słuchania. Praktyczne wskazówki i ćwiczenia.
Jedność, Kielce 2003
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Narządy mowy. Mechanizmy mowy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozwijanie zdolności precyzyjnego słyszenia i różnicowania dz
więków mowy.
Wskazówki do realizacji:
Nauczyciel powinien przypomnieć uczniom o tym, że ćwiczenia spostrzegawczości
słuchowej muszą być wykonywane w ciszy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) słuchać w ciszy wyrazów wypowiadanych przez osobę prowadzącą,
2) nie reagować, jeśli wyraz jest wypowiadany prawidłowo,
3) klasnąć w ręce, gdy wyraz jest wypowiadany z
le,
4) zapisać w zeszycie ćwiczeń przebieg zabawy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- pokazu.
Środki dydaktyczne:
- długopisy,
- zeszyty.
Ćwiczenie 2
Wykonywanie ćwiczeń języka.
Wskazówki do realizacji:
Nauczyciel powinien zwrócić uwagę uczniów na precyzję ruchów narządów mowy oraz
krótki czas trwania ćwiczeń.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obserwować wykonywanie poleceń osoby prowadzącej w lusterku,
2) wysunąć język: wąski i szeroki,
3) unieść język na górną wargę,
4) dotknąć językiem zębów trzonowych górnych i dolnych,
5) dotknąć językiem poszczególnych zębów, po kolei,
6) mlaskać czubkiem języka.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- pokazu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Środki dydaktyczne:
- lusterko dla każdego ucznia.
Ćwiczenie 3
Wykonywanie ćwiczeń oddechowych
Wskazówki do realizacji:
Nauczyciel powinien zasygnalizować uczniom, że takie ćwiczenie z grupą małych dzieci
może być wykonywane na siedząco i mieć charakter indywidualny lub grupowy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wziąć mały kawałek papieru,
2) chodzić swobodnie po sali,
3) wprawić w ruch trzymany w dłoni kawałek papieru na sygnał osoby prowadzącej,
4) utrzymać go w powietrzu przez jakiś czas za pomocą dmuchania.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- pokazu.
Środki dydaktyczne:
- małe kawałki papieru.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Rozwój mowy dziecka i metody jej badania
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Badanie motoryki narządów mowy [5, s.68].
Wskazówki do realizacji:
Nauczyciel powinien przypomnieć uczniom, aby przeprowadzać takie badanie w ciszy,
gdy dziecko jest zainteresowane takim działaniem
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) utworzyć parę z innym uczniem,
2) zaproponować osobie z pary następujące zadania:
- górne zęby na dolną wargę,
- dolne zęby na górną wargę,
- pokaż usta zaokrąglone,
- pokaż usta spłaszczone,
- wysuń język spłaszczony,
- wysuń język wąski,
- dotknij językiem wargi górnej,
- dotknij językiem wargi dolnej,
3) ocenić każde precyzyjnie i poprawnie wykonane zadanie, przyznając 1 punkt,
4) ocenić brak wykonania zadania, przyznając 0 punktów, wynik poniżej 6 punktów
oznacza, że konieczne są ćwiczenia usprawniające wargi i język.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- pokazu.
Środki dydaktyczne:
- kartka papieru,
- ołówek lub długopis.
Ćwiczenie 2
Badanie sprawności słuchowej.
Wskazówki do realizacji:
Nauczyciel powinien przypomnieć uczniom, aby przeprowadzać takie badanie w ciszy,
w pomieszczeniu, w którym dziecko czuje się bezpiecznie i jest zainteresowane działaniem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) utworzyć parę z innym uczniem,
2) ustawić osobę z pary jednym bokiem (uchem) do siebie,
3) stanąć w odległości 3 metrów od partnera,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
4) poprosić osobę z pary o wykonanie następujących poleceń:
 pokaż lalkę,
 pokaż nos,
 pokaż ucho,
 pokaż zęby,
 pokaż włosy,
 pokaż brzuch,
 pokaż nogę,
 pokaż oko,
5) zmienić ustawienie partnera, odwracając go do siebie drugim bokiem (uchem),
6) zapisać wynik badania w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- pokazu.
Środki dydaktyczne:
- kartka papieru dla każdego ucznia,
- ołówek lub długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.3. Wybrane zagadnienia z literatury dziecięcej
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Inspirowanie tematów zabaw utworem literackim  Bańki mydlane [3, s. 354].
Wskazówki do realizacji:
Nauczyciel powinien poinformować uczniów o tym, że podczas wykonywania ćwiczenia
zwraca się szczególną uwagę na utrzymanie serdecznej atmosfery, stosowanie pochwał
i kierowanie się zasadą dobrowolności udziału. Prace plastyczne oraz inscenizacje nie będą
oceniane pod względem artystycznym - liczy się pomysłowość i inwencja twórcza.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) utworzyć z innymi uczniami 4 osobową grupę,
2) wysłuchać tekstu  Bańki mydlane ,
3) wylosować bańkę mydlaną, wyciętą z kartonu,
4) odczytać zagadkę tekstową, znajdującą się na wyciętej z kartonu bańce mydlanej,
5) podać tytuł baśni, o której jest mowa w zagadce,
6) namalować ilustrację do odgadniętej bajki,
7) opowiedzieć tę bajkę swoimi słowami, posługując się do zilustrowania jej, wykonanymi
przez siebie i kolegów obrazami.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- pokazu,
- inscenizacji.
Środki dydaktyczne:
 tekst bajki [3, s.355],
 kartony w kształcie bańki mydlanej z zapisem treści zagadek dla wszystkich grup,
 mazaki lub farby plakatowe,
 pędzle,
 naczynia z wodą,
 kartka A4 dla każdego ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.4. Metodyka zajęć dydaktycznych stymulujących rozwój mowy
dzieci
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rysowanie według instrukcji słownej  ilustracji do wiersza [4, s. 253].
Wskazówki do realizacji:
Nauczyciel powinien wolno wypowiadać tekst oraz zwrócić uwagę uczniów na
zachowanie ciszy podczas recytacji wiersza.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować kartkę i ołówek,
2) wysłuchać wiersza,
3) rysować poszczególne elementy, zgodnie z treścią recytowanego wiersza.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- pokazu.
Środki dydaktyczne
 ołówek,
 kartka papieru.
Ćwiczenie 2
Przygotowanie inscenizacji do ulubionej baśni.
Wskazówki do realizacji:
Nauczyciel powinien zebrać i wyeksponować wiele książek z baśniami i bajkami. Zebrać
odpowiednią ilość pacynek i kukiełek do inscenizacji. Zachęcić uczniów do wyrażania
własnych emocji i przeżyć w formie plastycznej i werbalnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie ulubione baśnie z dzieciństwa,
2) podać odpowiedz
na pytania:
 Która baśń najbardziej Ci się podoba?,
 Którą baśń chciałbyś przeżyć?,
 Jaką postacią chciałbyś być w baśni?,
3) przygotować przedstawienie swoich wyobrażeń na kartonie za pomocą farb lub kredek,
4) wyciąć sylwety bohaterów baśni z kartonu,
5) przygotować krótką inscenizację wybranej baśni,
6) wykorzystać do inscenizacji kukiełki, pacynki lub kartonowe sylwety,
7) opowiedzieć o wrażeniach z wykonanego działania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia,
- pokazu,
- inscenizacji.
Środki dydaktyczne:
 książki z baśniami i bajkami,
 karton,
 kredki,
 farby plakatowe,
 mazaki,
 nożyce,
 kukiełki,
 pacynki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
6. KARTY ĆWICZEC

Karta ćwiczeń 1  Podział głosek.
Wpisz w puste miejsca właściwe głoski
samogłoski spółgłoski
ustne
nosowe
miękkie
twarde
dz
więczne
bezdz
więczne
Karta ćwiczeń 2  Spółgłoski dz
więczne i bezdz
więczne.
Głoski dz
więczne Głoski bezdz
więczne
b
d
g
w
z
dz

z

ż
Karta ćwiczeń 3 - Teksty do ćwiczeń z podziałem na sylaby.
1.
W biegu na 400 metrów na czoło wysunęła się nasza koleżanka. Zaczęliśmy krzyczeć: Bo 
że  na! Bo  że  na! Pomogło. Cieszyliśmy się wszyscy.
2.
 Jutro pójdę na wernisaż  powiedziałem do Ani.
 Słucham& Gdzie?
 Na wer  ni  saż.
3.
Kiedy na lekcji rozmawiałem z Anią o wernisażu, nagle nauczyciel zawołał:
- Przyjdz
tu do mnie! Na  tych  miast!
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
7. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej: Wspomaganie rozwoju
dziecka literaturą dziecięcą
Test składa się z 20 zadań, z których:
- zadania 1  12 są z poziomu podstawowego,
- zadania 13  20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
do zadań uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Plan testu
Klucz odpowiedzi
Nr
Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna odpowiedz

zad
(mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań
1.
Określić czym jest mowa B P a
ludzka.
2. Wskazać czym jest fonem.
B P b
3. Opisać budowę aparatu
B P d
głośności.
4. Wymienić fazy aktu
B P b
oddechowego.
5. Wskazać narząd fonacji.
A P c
6. Wskazać wszystkie części
B P d
narządu artykulacyjnego.
7. Nazwać okresy życia dziecka. a) melodii,
b) wyrazu,
B P c) zdania,
d) swoistej mowy
dziecięcej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
8. Wymienić formy organizacyjne a) indywidualne,
pracy z książką. A P b) z niewielką liczbą dzieci,
c) z całą grupą.
9. Wskazać nazwisko autora,
A P d
który nie tworzył dla dzieci.
10. Wskazać, które z
wymienionych czynności nie są
traktowane jako sposób pracy z B P d
książką
i czasopismami.
11. Wskazać trzy wady wymowy dyslalia, seplenienie,
dzieci w wieku przedszkolnym. A P jąkanie.
12. Wymienić elementy poprawnej tempo mówienia,
wymowy. prawidłowe frazowanie,
B P
modulowanie siły głosu,
odpowiednia intonacja.
13. Wymienić czynności składające sprawdzenie: rozumienia
się na badanie mowy dziecka. mowy przez dziecko,
C PP słuchu i sprawności
narządów mowy (języka i
warg).
14. Wymienić kryteria doboru  wiek i możliwości
utworu literackiego do pracy percepcyjne dziecka,
z dzieckiem. C PP  artystyczne i
wychowawcze wartości
utworu.
15. Wymienić cztery podstawowe a) usprawniające narządy
rodzaje ćwiczeń artykulacyjne,
wspomagających rozwój mowy b) oddechowe,
C PP
dziecka. c) rytmizujące,
d) słuchu
fonematycznego.
16. Wskazać sposoby wyrażania  poprzez ruch,
przez małe dzieci przeżyć  poprzez taniec i śpiew,
związanych z utworem C PP  poprzez twórczość
literackim. plastyczną
i techniczną.
17. Wyjaśnić, czym jest b
C PP
gaworzenie.
18. Wymienić techniki technika czarodziejskiego
stymulowania mowy dziecka. worka, flanelografu,
D PP
teatrzyku, obrazków
i pracy z książeczką .
19. Wymienić sytuacje a) pokazuje jakąś część
potwierdzające rozumienie ciała, np. oko,
mowy przez dziecko. b) nazywa wskazany
D PP
przedmiot np.
lalę, samochód, książkę,
c) wybiera coś spośród
czegoś, np.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
czegoś, np.
największy klocek
spośród wielu,
d) wykonuje jakąś
czynność, np.
kładzie książkę, na stole,
zamyka
drzwi.
20. Opisać sposoby badania słuchu 1. dzieci młodsze 
u dzieci w zależności od wieku. potrząsamy
przedmiotem przy uchu
dziecka,
obserwujemy, czy
odwraca głowę
w kierunku z
ródła
dz
więku,
C PP 2.dzieci starsze - stajemy w
odległości
około 6 m od dziecka (
usta
zasłaniamy kartką),
wypowiadamy
szeptem proste słowa i
prosimy, aby
dziecko je powtarzało.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania
i oceniania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
9. Sprawdz
prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
10. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną
i statystyczną zestawu zadań.
11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszej pracy.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań, dotyczących problemów związanych z wspomaganiem rozwoju
dziecka literaturą dziecięcą.
5. Zadania: 1 - 6, 9, 10, i 17 są to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz

jest prawidłowa;
- zadania: 11 - 14, 16, 18, 20 to zadania otwarte i należy udzielić krótkiej
odpowiedzi;
- zadania : 7, 8, 15 i 19  to zadania z luką i trzeba je uzupełnić brakującymi
wyrazami.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
 w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
znakiem X
(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową),
 w zadaniach z luką wpisz wyrazy w wyznaczone pole karty odpowiedzi,
 w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz treść odpowiedzi.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą
przysporzyć Ci
9. zadania 13 - 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.
10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.
Powodzenia !
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Mową nazywamy:
a) specyficznie ludzka zdolność porozumiewania się za pomocą symboli dz
więkowych,
b) czynność złożona a polegająca na mówieniu,
c) sprawność, której trzeba się uczyć,
d) ustne przekazywanie informacji.
2. Fonem, to inaczej:
a) jednostka poziomu głośności,
b) głoska, dz
więk,
c) aparat służący do wytwarzania głosu,
d) drganie strun głosowych.
3. Całość aparatu służącego do wytwarzania dz
więków składa się z:
a) układu oddechowego i układu fonacyjnego,
b) układu oddechowego i artykulacyjnego,
c) układu artykulacyjnego,
d) układu oddechowego, układu fonacyjnego i artykulacyjnego.
4. Na akt oddechowy składają się fazy:
a) wdechu, wydechu i wdechu,
b) wdechu i wydechu,
c) uniesienia rąk z równoczesnym wdechem i opuszczenie rąk z wydechem,
d) wdechu, wstrzymania powietrza i wydechu.
5. Narządem fonacji jest:
a) krtań,
b) gardło,
c) krtań połączona z tchawicą,
d) struna głosowa.
6. Wskaż wszystkie części narządu artykulacyjnego:
a) jamy rezonacyjne: zatoki przynosowe,
b) jama gardłowa i nosowa,
c) wargi, język, podniebienie miękkie i żuchwa (dolna szczęka),
d) jamy : gardłowa, ustna, nosowa, rezonacyjne, wargi, język, podniebienie miękkie
i żuchwa (dolna szczęka).
7. Uzupełnij nazwy okresów rozwoju mowy dziecka:
a) okres & & & & & & .(0  1 r. ż.),
b) okres & & & & & .& (1  2 r. ż.),
c) okres & & & & & & . (2  3 r. ż.),
d) okres & & & & ...& .. (3  7 r. ż.).
8) Formy organizacyjne pracy z książką i czasopismami to:
a) kontakty & & & & & & & & & & & & & & & & &
b) kontakty & & & & & & & & & & & & & & & & &
c) kontakty & & & & & & & & & & & & & & & & &
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
9) Wskaż nazwisko autora, który nie tworzył dla dzieci:
a) J. Kulmowa
b) J. Brzechwa
c) Cz. Janczarski
d) M. Hłasko
10) Wskaż, która z wymienionych czynności nie jest sposobem pracy z książką
i czasopismami:
a) czytanie książki lub czasopisma,
b) opowiadanie fabuły, prowadzenie rozmów o treści, inscenizacja,
c) oglądanie ilustracji w książce, inicjowanie działań i różnych form ekspresji dzieci,
d) konkursy czytelnicze.
11) Wskaż trzy przykłady wad wymowy dzieci w wieku przedszkolnym.
12) Wymień elementy poprawnej wymowy.
13) Wymień trzy podstawowe czynności składające się na badanie mowy dziecka.
14) Wymień kryteria doboru utworu literackiego do pracy z dzieckiem.
15) Wymień cztery podstawowe rodzaje ćwiczeń wspomagających rozwój mowy dziecka:
a) ćwiczenia & & & & & & & & & & & & & & & & .
b) ćwiczenia & & & & & & & & & & & & & & & & .
c) ćwiczenia & & & & & & & & & & & & & & & & .
d) ćwiczenia & & & & & & & & & & & & & & & & .
16) Wskaż sposoby wyrażania przez małe dzieci przeżyć związanych z utworem literackim
17) Gaworzenie, to :
a) niezamierzone przez dziecko powtarzanie dz
więków,
b) czynność zamierzona (odruch warunkowy), polegająca na powtarzaniu zasłyszanych
dz
więków z otoczenia,
c) wymawianie przez dziecko wszystkich samogłosek a, e, i, o, u,
d) budowanie z dz
więków wyrazów.
18) Wymień techniki stymulowania mowy dziecka.
19) Uzupełnij poniższe zdania dotyczące sprawdzania rozumienie mowy przez dziecko:
a) możemy polecić dziecku, aby pokazało gdzie ma & & & & .................................
b) poprosić, aby przyniosło & & & & & & ................................................................
c) poprosić, aby wybrało & & & & & & & ................................................................
d) poprosić, aby wykonało ..........................................................................................
20) Opisz, jak wykonać orientacyjne badanie słuchu dziecka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Wspomaganie rozwoju dziecka literaturą dziecięcą
Zakreśl lub wpisz poprawną odpowiedz

Nr Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a) & & & & & & & & & . b) & & & & & & & & & &
c)& & & & & & & & & .. d)& & & & & & & & & & .
8. a) & & & & & & & & & .
b) & & & & & & & & & &
c)& & & & & & & & & ..
9. a b c d
10. a b c d
11.
12.
13.
14.
15. a)& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
b)& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
c)& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
d)& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
16.
17. a b c d
18.
19. a)...............................................................................................
b) .............................................................................................
c)..............................................................................................
d)..............................................................................................
20.
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wspomaganie rozwoju
dziecka literaturą dziecięcą
Test składa się z 20 zadań, z których:
- zadania 1  12 są z poziomu podstawowego,
- zadania 13  20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
do zadań wyboru uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą
odpowiedz
lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Plan testu
Klucz odpowiedzi
Nr Kategoria Poziom
Cel operacyjny Poprawna odpowiedz

zad celu wymagań
(mierzone osiągnięcia ucznia)
1. Wymienić okresy rozwoju okres melodii, okres wyrazu,
mowy u dziecka w wieku B P okres zdania, okres swoistej
przedszkolnym. mowy dziecięcej.
2. Wymienić rodzaje ćwiczeń ćwiczenia oddechowe,
kształtujących mowę i wymowę ćwiczenia głosowe,
B P
dziecka. ćwiczenia artykulacyjne.
3. Wskazać, co jest celem
C P a
ćwiczeń artykulacyjnych.
4. Wskazać organy, od których
B P d
funkcjonowania nie zależy
mowa.
5. Wymienić najczęstszy sposób
przekazu tekstu literackiego B P a
małym dzieciom.
6. Wskazać nazwisko autora,
A P d
który nie tworzył dla dzieci.
7. Wskazać cel ćwiczeń
B P c
rytmizujących.
8. Wymienić tytuły czasopism np. Miś-Przyjaciel
A P
przeznaczonych dla małych Najmłodszych, Kubuś
dzieci. Puchatek, Naucz Mnie
Mamo.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
dzieci. Puchatek, Naucz Mnie
Mamo.
9. Wymienić sposoby czytanie, opowiadanie,
wykorzystania czasopism oglądanie obrazków,
dziecięcych w pracy rozwiązywanie prostych
dydaktycznej. zadań typu  znajdz
na
B P rysunku żabkę , korzystanie
z wkładek przeznaczonych
do robienia gotowych
laurek, ozdób choinkowych,
zabawek itp.
10. Wymienić, na czym polega  zakupie książek i
organizacja kontaktu małych pozwoleniu
dzieci z książką. dzieciom na ich oglądanie,
B P  czytaniu dzieciom fabuły
i wspólnym
oglądaniu ilustracji,
 opowiadaniu treści książki.
11. Wymienić nazwy narząd oddechowy, narząd
podstawowych narządów fonacyjny, narząd
B P
biorących udział w procesie artykulacyjny.
mowy.
12. Wymienić elementy składające tempo mówienia,
się na poprawną technikę prawidłowe frazowanie,
C PP
wymowy. modulowanie siły głosu,
odpowiednia intonacja.
13. Scharakteryzować głużenie. a
C PP
14. Wskazać sposoby  gest,
inscenizowania tekstu  naśladowanie ruchów
literackiego przez małe dzieci. postaci,
C PP
 przekazywanie słowem
pewnych
fragmentów tekstu.
15. Wymienić kryteria doboru  wiek i możliwości
ilustracji do pracy z dzieckiem. percepcyjne
dziecka,
 artystyczne i
C PP
wychowawcze wartości,
 realizm przedstawianych
sytuacji,
 kolorystyka.
16. Wymienić cele ćwiczeń  nauczenie różnicowania
oddechowych. fazy
wdechowej i wydechowej,
 wydłużenie fazy
C PP wydechowej,
 nauczenie stosowania w
trakcie
mówienia przerw na
nabranie
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
 powietrza we właściwych
miejscach.
17. Wymienić sposoby wyrażania a) poprzez ruch,
przez małe dzieci przeżyć b) poprzez taniec i śpiew,
C PP
związanych z utworem c) poprzez twórczość
literackim. plastyczną i techniczną .
18. Scharakteryzować sposób a) ...ust,...kotek oblizuje się
sprawdzenia sprawności po wypiciu mleczka,
narządów mowy. C PP b) ... nosa,
c) ...zęby,
d) ....cmoka, kląska, itp.
19. Scharakteryzować przyszłego a) ....kącik książki,
czytelnika. b) ...obejrzeć książkę lub
czasopismo,
posłuchać tekstu
C PP
nagranego na
nośniku dz
więku,
c)... kilka...
d) ...dominować, przeważać
20. Wymienić sposoby a) ...mówienia
stymulowania mowy dziecka. ...rozmowy...
b) ...wzorców mowy
C PP c) ...mowy.... d)...
mówienia
e) ...zabawy... f) ...kąpiel
słowną
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania
i oceniania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
6. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
9. Sprawdz
prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
10. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną
i statystyczną zestawu zadań.
11. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszej pracy.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących problemów związanych z wspomaganiem rozwoju
dziecka literaturą dziecięcą.
5. Zadania: 3  7 i 13 są to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest
prawidłowa;
- zadania:1, 2, 8  17 to zadania otwarte i należy udzielić krótkiej odpowiedzi;
- zadania : 18  20  to zadania z luką i trzeba je uzupełnić brakującymi wyrazami.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
 w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
znakiem X
(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową),
 w zadaniach z luką wpisz wyrazy w wyznaczone pole karty odpowiedzi.
 w zadaniach z krótką odpowiedzią wpisz treść odpowiedzi.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą
przysporzyć Ci zadania: 13  20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.
9. Na rozwiązanie testu masz 90 min.
Powodzenia !
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wymień okresy rozwoju mowy u dziecka w wieku przedszkolnym.
2. Wymień rodzaje ćwiczeń kształtujących mowę i wymowę dziecka.
3. Wskaż, co jest celem ćwiczeń artykulacyjnych:
a) wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg i podniebienia,
b) ćwiczenia szczęki dolnej i warg,
c) ćwiczenia słuchu fizycznego i muzycznego,
d) pogłębienie wydechu.
4. Na funkcjonowanie mowy nie ma wpływu:
a) ośrodkowy układ nerwowy,
b) narząd mowy,
c) narząd słuchu,
d) narząd wzroku.
5. Najczęstszym sposobem przekazu tekstu literackiego małym dzieciom jest:
a) opowiadanie nauczycielki ilustrowane obrazkami, pacynkami, zabawkami,
b) rozmowa o tekście,
c) inscenizowanie teksu,
d) kopiowanie ilustracji.
6. Wskaż nazwisko autora, który nie tworzył dla dzieci:
a) J. Papuzińska
b) W. Chotomska
c) H. Ch. Andersen
d) W. Gombrowicz
7. Wskaż, co jest celem ćwiczeń rytmizujących:
a) usprawnienie całego ciała,
b) nauczenie słuchania muzyki,
c) pośrednie wpłynięcie na usprawnienie narządów mownych, umiejętność słuchania
muzyki i wyczuwania rytmu,
d) ćwiczenie ekspresji wokalnej.
8. Wymień tytuły czasopism przeznaczonych dla małych dzieci.
9. Wymień sposoby wykorzystywana zawartości czasopisma dla dzieci w pracy
dydaktycznej.
10. Podaj, na czym polega organizacja kontaktu małych dzieci z książką.
11. Wymień nazwy podstawowych narządów biorących udział w procesie mowy.
12. Wymień elementy składające się na poprawną technikę wymowy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
13. Głużenie, to:
a) powtarzanie przypadkowych dz
więków towarzyszących nieskoordynowanym
ruchom kończyn i całego ciała dziecka w wieku od 2  3 miesięcy,
b) ćwiczenie narządu oddechowego i ruchowego,
c) odruch bezwarunkowy, który oznacza złe samopoczucie u dziecka,
d) świadome wydawanie dz
więków przez dziecko w celu nawiązania kontaktu.
14. Wskaż sposoby inscenizowania tekstu literackiego przez małe dzieci.
15. Wymień kryteria doboru ilustracji do pracy z dzieckiem.
16. Wymień cele ćwiczeń oddechowych.
17. Wskaż sposoby wyrażania przez małe dzieci przeżyć związanych z utworem literackim.
18. Uzupełnij poniższe zdania dotyczące tego, jak sprawdzać sprawność narządów mowy
(języka i warg):
a) możemy dziecku polecić oblizanie językiem & & & tak jak ........................,
b) niech próbuje dotknąć językiem & & & & & & & ,
c) niech rozciągnie usta w uśmiechu żeby pokazać & & & & & & ..,
d) niech parska & & & & & & & & . .
19. Uzupełnij poniższe zdania dotyczące przygotowania dziecka do roli przyszłego
czytelnika:
a) pierwszą biblioteczką w żłobku / przedszkolu jest & & & & & & & & & .,
b) kącik książki to miejsce, gdzie dziecko może ........... lub ...........................,
c) w kąciku książki powinno być & & & & & egzemplarzy tej samej książki,
d) w książkach dla małych dzieci ilustracje powinny & & & & . nad tekstem.
20. Uzupełnij poniższe zdania dotyczące tego, jak stymulować mowę dziecka
a) możemy motywować dziecko do & & & & przez częste & & & & .. z nim,
b) powinniśmy dostarczać prawidłowych & & & & & & & & .,
c) nigdy nie krytykujemy & & ......... dziecka,
d) nie zmuszamy a zachęcamy do & & ..................,
e) ćwiczymy z dzieckiem narządy mowy w formie & & & & & & & ,
f) stosujemy & & & & & mówiąc o wszystkim co dziecko w danej chwili otacza.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Wspomaganie rozwoju dziecka literaturą dziecięcą
Zakreśl lub wpisz poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punktacja
zadania
1.
2.
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8.
9.
10.
11.
12.
13. a b c d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
14.
15.
16.
17.
18. a)& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
b)& & & & & & & & & & . c)..........................................
d) ............................................................................................
19. a)...............................................................................................
b) ..............................................................................................
c)...............................................................................................
d) ..............................................................................................
20. a)...............................................................................................
b) ..............................................................................................
c)........................................ d) .............................................
e) ........................................ f) .............................................
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
8. LITERATURA
1. Demel G.: Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola. WSiP, Warszawa 1983
2. Frycie S., Kaniowska  Lewańska I.(red.): Kultura literacka w przedszkolu. WSiP,
Warszawa 1988.
3. Krasoń K., Mazepa  Domagała B. (red.): Ekspresja twórcza dziecka. Konteksty 
inspiracje  obszary realizacji. Górnośląska WSP, Librus, Katowice 2004
4. Minczakiewicz M. E.: Mowa  rozwój  zaburzenia  terapia. Wydawnictwo Naukowe
AP, Kraków 1997
5. Nowak J.: Piosenka w usprawnianiu wymowy dzieci z trudnościami w uczeniu się.
Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1999
6. Skorek E. M.: Oblicza wad wymowy. Wydawnictwo Akademickie  Żak , Warszawa 2001
7. Ścibor A.: Ćwiczenia i zabawy ortofoniczne. Wychowanie w Przedszkolu 2003, nr 3
Czasopisma
Wychowanie w Przedszkolu
Miś-Przyjaciel Najmłodszych
Kubuś Puchatek
Naucz Mnie Mamo
Adresy internetowe aktualne na dzień 30 maja 2006:
www.3wdt.com
www.sp81.edu.lodz.pl
www.maluchy.pl
www.obcasy.pl
www.logopedia.info.pl
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35