PODSTAWOWE POJ
CIA SOCJOLOGII
SOCJOLOGIA
·ð termin wprowadzony przez A. Comte a na okreÅ›lenie nauki o
społeczeństwie,
·ð E. Durkheim - socjologia to nauka o faktach spoÅ‚ecznych.
SOCJOLOGIA WYCHOWANIA
·ð to nauka zajmujÄ…ca siÄ™ badaniem stosunków spoÅ‚ecznych
występujących w procesach wychowawczych i kształcących oraz w
instytucjach wychowania bezpośredniego i pośredniego.
KULTURA
·ð to wzglÄ™dnie zintegrowana caÅ‚ość obejmujÄ…ca zachowania ludzi
przebiegające według pewnych wzorów wspólnych dla społeczeństwa,
które są przyswajane w toku interakcji społecznych, są to także
wszystkie wytwory tych zachowań.
SOCJALIZACJA
·ð proces przyswajania przez jednostkÄ™ pewnej wiedzy, dyspozycji,
umiejętności, czyniących ja zdolną do życia społecznego,
·ð socjalizacja pierwotna - nabyta w dzieciÅ„stwie,
·ð socjalizacja wtórna - nabyta w ciÄ…gu caÅ‚ego życia.
WYCHOWANIE
·ð Å›wiadomie organizowane dziaÅ‚ania spoÅ‚eczne, majÄ…ce na celu okreÅ›lone
zmiany w osobowości jednostki.
ÅšRODOWISKO WYCHOWAWCZE
·ð caÅ‚oksztaÅ‚t wpÅ‚ywów i oddziaÅ‚ywaÅ„ Å›rodowiskowych organizowanych
celowo i występujących samorzutnie.
GRUPA SPOA
ECZNA
·ð pewna liczba osób charakteryzujÄ…ca siÄ™ obiektywnÄ… i zewnÄ™trznie
postrzeganą wspólnotą pewnego typu (np. wspólnota celów do
wykonywania jakiegoÅ› zadania).
WIEy
SPOA
ECZNA
·ð pewien ogół relacji, które wystÄ™pujÄ… pomiÄ™dzy jednostkami czy
grupami.
ROLA SPOA
ECZNA
·ð zespół oczekiwaÅ„ grupy odnoszÄ…cych siÄ™ do zachowaÅ„ osoby
zajmującej daną pozycją w strukturze społecznej,
·ð ogół pewnych praw i obowiÄ…zków wiążących siÄ™ z danÄ… pozycjÄ…
społeczną.
KONTROLA SPOA
ECZNA
·ð czynnik okreÅ›lajÄ…cy duże miasta,
·ð pewien system różnorodnych oddziaÅ‚ywaÅ„ ze strony spoÅ‚eczeÅ„stwa
wymuszajÄ…cy na jednostce, grupie zachowania zgodne z
obowiązującymi normami, wartościami występującymi w tejże
zbiorowości,
·ð najstarszy czynnik kontroli to kara.
STRUKTURA SPOA
ECZNA
·ð pewien ukÅ‚ad stosunków, zależnoÅ›ci wystÄ™pujÄ…cych pomiÄ™dzy
jednostkami, grupami, kategoriami itp.
INSTYTUCJE SPOA
ECZNE
·ð trwaÅ‚e ukÅ‚ady kulturowe, spoÅ‚eczne, strukturalne, które albo rozwijajÄ…
się samorzutnie albo zostają powołane w celu rozwiązywania
problemów społecznych.
STRATYFIKACJA SPOA
ECZNA
·ð ustawienie kategorii spoÅ‚ecznych w pewnym hierarchicznym porzÄ…dku.
·ð 3 podstawowe czynniki charakteryzujÄ…ce spoÅ‚eczność to: wiedza, wÅ‚adza,
pieniÄ…dze.
HABITUS
·ð nawyk, przyzwyczajenie dotyczÄ…ce staÅ‚ego sposobu postÄ™powania
danej jednostki,
·ð habitus pierwotny jest ksztaÅ‚towany przez rodzinÄ™.
DEZINTEGRACJA
·ð rozpad,
·ð nastÄ™puje, gdy wymagania roli spoÅ‚ecznej sÄ… sprzeczne z cechami bio- i
psychogennymi.
ETNOCENTRYZM
·ð tendencja do uznawania wÅ‚asnej kultury za lepszÄ… od innych i ocena
innych kultur według własnych standardów.
RELATYWIZM KULTUROWY
·ð żadna praktyka nie jest ani dobra ani zÅ‚a i powinna być oceniana na
podstawie funkcjonowania.
NAÅšLADOWNICTWO
·ð upodobanie zachowaÅ„ jednostki do zachowaÅ„ innych osób.
AKOMODACJA
·ð typ przystosowania jednostki do nowego Å›rodowiska, przyjmowanie
obcych wzorów przy zachowaniu własnych wartości.
ASYMILACJA
·ð typ przystosowania siÄ™ jednostki do nowego Å›rodowiska, przyjmowanie
obcych wzorów przy odrzuceniu dawnych wartości i pełnej akceptacji
danego środowiska.
Socjalizacja - proces przyswajania przez jednostkę wiedzy, umiejętności i dyspozycji,
czyniących ją zdolną do życia w społeczeństwie.
Socjalizacja - oddziaływanie ze strony środowiska, zmierzające do przekazania jednostce
swoich wzorów zachowań, norm, wartości oraz zdolności do samodzielnego utrzymania się i
pełnienia ról społecznych (ucznia, rodzica, pracownika, sąsiada, dziecka itd.).
Socjalizacja jawna - intencjonalne, świadome oddziaływanie na osobę, kształtowanie jej
osobowości, według przyjętego ideału wychowawczego.
Socjalizacja ukryta - dokonuje siÄ™ ona poprzez przekazywanie jednostce przez grupÄ™ norm i
wartości społecznie uznanych a także przez ich faktyczną realizację.
W wyniku socjalizacji, dziedziczone są wzory zachowań pozytywnych jak i negatywnych.
Dwa etapy socjalizacji:
- pierwotna (dzieciństwo, młodość), kończy się gdy człowiek zaczyna mieć poczucie własnej
tożsamości.
- Wtórna - korekta socjalizacji pierwotnej (zachowań, norm, wartości, obyczajów, etc.)
Cechy socjalizacji:
1. Socjalizacja jest procesem ciągłym.
2. Socjalizacja jest procesem jednokierunkowym.
Przez socjalizację rozumie się całokształt wpływów wywieranych na jednostkę przez
środowisko społeczno-kulturowe w którym ona żyje i rozwija się jakby niezależnie od
wysiłków i starań nauczycieli i wychowawców.
Wychowanie, całokształt wpływów i oddziaływań środowiska
społecznego oraz przyrodniczego na człowieka, kształtujących jego rozwój
i osobowość oraz przygotowujących go do życia w społeczeństwie.
We współczesnej pedagogice używa się terminu wychowanie w węższym
znaczeniu tego słowa - jako świadome, zamierzone i specyficzne działania
osób (wychowawców), których celem jest osiągnięcie względnie trwałych
zmian w osobowości jednostki (wychowanka). Zmiany te obejmują
zarówno sferę poznawczo-instrumentalną, pozwalającą na poznanie
i przekształcanie rzeczywistości, jak i stronę aksjologiczną, kształtującą
stosunek człowieka do świata i ludzi, jego przekonania, system wartości
itp. W pedagogice używa się pojęcia wychowanie w trzech znaczeniach:
1) jako proces - rodzaj działalności ludzkiej, polegającej na wywoływaniu
zmian w osobowości człowieka,
2) jako stan - ogół zjawisk określających przebieg, cele, metody, środki
i warunki wychowania,
3) jako wynik - suma następstw wyrażająca się w zmianie osobowości
człowieka i w stopniu przygotowania go do życia społecznego.
Rozróżnia się wychowanie: umysłowe, moralne, społeczne, estetyczne
i fizyczne, a także samowychowanie.
PowiÄ…zania
Edukacja, Temperament, Wychowanie fizyczne, Psychologia
wychowawcza, Key Ellen Karoline Sofia