TECHNOLOGIA
Jezar, jezar@dreampoint.co.uk
Przełożył: Jerrvix
W ostatnim odcinku
naszego cyklu poSwięconego
miksowaniu nagrań pop
zajmiemy się końcowym
etapem produkcji utworu.
Zakładam zatem, że
wszystkie elementy miksu
mają odpowiednie
proporcje i korekcję, pogłos
jest dobrany właSciwie,
a poszczególne elementy
utworu układają się
w logiczną i ciekawie
brzmiącą całoSć.
Jak zmiksować utwór pop?
CzęSć piąta końcowe szlify
Rekapitulacja
a tym etapie pracy jesteScie zazwyczaj wy- Są dwa sposoby na to, by zmienić całoScio-
roces miksowania można podzielić na kilka
Nczerpani i z pewnoScią chcielibyScie cał- we poziomy tych dwóch czy trzech instrumen-
Ppodstawowych etapów. Przypomnijmy je sobie:
kowicie odpocząć od słuchania czegokolwiek. tów wymagających ustawienia. Możecie albo
Ja jednak sugerowałbym zrobienie sobie fili- wprowadzić do automatyki całoSciową zmianę
" Poznajcie dokładnie zarówno piosenkę, jak
i materiał nagrany na taSmie. żanki mocnej kawy i skupienie się nad pracą. w poziomach poszczególnych instrumentów,
" Ustawcie zgrubny miks całoSci.
JeSli pójdziecie spać, to rankiem wszystko albo co preferuję po prostu delikatnie po-
" Zbudujcie dobry podkład ze Scieżek perkusji,
w waszych uszach zabrzmi inaczej i skończy się kręcić potencjometrami czułoSci na wejSciach
basu i padu.
na tym, że spędzicie jutrzejszy dzień na prze- miksera (lub ich programowymi odpowiedni-
" Przejdxcie do następnego etapu dokładania
w poprawnej kolejnoSci wszystkich instrumen- rabianiu wszystkiego od początku, a cały dzi- kami). Często jest to dużo szybsze niż bawienie
tów solowych.
siejszy wysiłek pójdzie na marne. Najlepiej więc się z automatyką, zwłaszcza teraz, gdy jeste-
" Dodajcie główny wokal i chórki.
walczyć dalej i skończyć to dzisiaj. Scie zmęczeni i możecie zrobić coS głupiego
" Dopracujcie miks, żeby dobrze brzmiał przez
całą długoSć piosenki. Po wypiciu kawy przez chwilę posłuchajcie (jak np. wykasowanie pliku zawierającego miks
" Dokonajcie ostatecznego, generalnego spraw-
po cichu kilku innych nagrań. To odSwieży wa- a to się naprawdę zdarza).
dzenia poziomów i (być może) kompresji miksu.
sze uszy i przypomni wam, jak brzmią rzeczy Gdy ustawiliScie już wszystko tak jak chcieli-
" Zgrajcie miks do postaci Sladu stereo.
nagrane gdzieS poza waszym studiem. Porów- Scie, przyszedł czas by zastanowić się nad kom-
" Zrelaksujcie się.
" PrzeSpijcie się z tym. najcie różne piosenki różnych wykonawców. presją całego miksu. Zanim więc zaczniecie za-
Posłuchajcie poziomów poszczególnych instru- pinać Alesisa za 200 dolarów na owoc dwóch
W trakcie jak miks nabiera kształtu, będziecie
mentów, a zwłaszcza poziomu wokalu. tygodni waszego znoju, potu i łez wylanych
zmieniać i rewidować wszystko, co do tej pory
Teraz wysłuchajcie waszego miksu raz z nor- w czasie doprowadzania piosenki do obecnego
zrobiliScie. Jednak im więcej razy to robicie, tym
mniej radykalne powinny być zmiany. Wraz
malną domową głoSnoScią, a drugi raz głoSno stanu, zastanówcie się, czy w ogóle potrzebna
z upływem dnia powinniScie stopniowo domy-
(na głównych monitorach odsłuchowych, jeże- jest jakaS kompresja. Z drugiej strony nie zakła-
kać miks. Pod koniec pracy nad miksem powinni-
li je macie) i porównajcie to ze sobą. Jest mało dajcie, że skoro skompresowaliScie każdy instru-
Scie być przekonani, że jest to bliska doskonałoSci
reprezentacja tego, co spodziewaliScie się osiąg- prawdopodobne, by w tym miejscu jakaS duża ment oddzielnie, to kompresja całoSci nie jest
nąć. Nie powinniScie mieć wrażenia, że coS jesz-
rzecz wymagała zmiany; możecie natomiast potrzebna te dwie rzeczy są zupełnie różne
cze można poprawić. WłaSnie dlatego sesje mik-
zauważyć, że niektóre instrumenty całoSciowo i kompresor założony na miksie będzie reago-
sowania przeciągają się zwykle długo w noc.
są nieco zbyt głoSne lub zbyt ciche. Powinno to wał na mieszankę instrumentów w sposób,
Staracie się nie mySleć o tym kiedy skończycie,
a zamiast tego po prostu pracujecie, pracujecie być bardzo ogólne odczucie, ponieważ po- w jaki kompresory na pojedynczych instrumen-
i pracujecie nad miksem aż poczujecie, że jest ab-
ziomy zostały już wygładzone i w trakcie pio- tach nigdy nie zareagują. Może warto zrobić
solutnie doskonały. Wtedy po krótkim okresie re-
senki nie powinno być niczego, co wymagałoby kompresję miksu w tym samym dniu co miks
laksu idziecie do łóżka.
znaczących zmian. bo w tym akurat momencie znacie piosenkę
88
88
88
88
Estrada i Studio " listopad 2003
i
S
"
l
2
dokładniej niż znaliScie kiedykolwiek przedtem
> Na ostatnim etapie miksu, tuż przed wyłączeniem
i lepiej niż będziecie ją znać następnego dnia.
sprzętu i udaniem się na spoczynek, nigdy nie
Wexcie także pod uwagę fakt, iż przez wasze
zmęczenie możecie ją kompletnie zepsuć. zapominajcie o archiwizacji Scieżek i zapisaniu efektów
Na temat kompresji napisałem odrębny ar-
waszej pracy na CD-R lub DAT.
tykuł (patrz EiS 10/2003 przyp. red.), lecz
streszczając go jest kilka powodów, dla któ-
rych moglibyScie w tej chwili chcieć poddać Po tym, jak ustawiliScie kompresor, żeby miks zmieniać mnóstwo rzeczy. Stare zewnętrzne pro-
kompresji cały miks: brzmiał najlepiej jak tylko można, nadal możecie cesory efektów i inny sprzęt ostygną przez noc,
" miks nie jest odpowiednio głoSny, zastanawiać się nad jedną ostateczną serią mi- i następnego dnia w nieuchwytny sposób mogą
" miks nie jest wystarczająco dynamiczny po- nimalnych zmian poziomów instrumentów. Mo- zabrzmieć trochę inaczej. Inne osoby lub
mimo najlepszych wysiłków podczas mikso- że kompresor zgubił trochę basu w miksie? (Cał- w moim przypadku, moje zwierzątka mogą nie
wania. PracowaliScie ciężko i cały miks prawie kiem możliwe subiektywnym efektem zdawać sobie sprawy z ważnoSci waszego bez-
się klei, ale nie do końca. kompresji jest często zauważalna utrata nad- cennego dzieła i nieumySlnie mogą pozmieniać
Użycie kompresora na drogocennym mik- miernego basu). A może też niektóre fragmen- ustawienia. Nawet gdy miks jest bezpieczny
sie końcowym to ciężka praca, wymagająca ty brzmią odrobinę zbyt głoSno po kompresji ca- wewnątrz komputera, następnego dnia może
krytycznego słuchania i dużego skupienia. łego miksu? Jeżeli uważacie, że potrzebne są nie zadziałać oprogramowanie. Może się zawie-
Będziecie musieli stale porównywać materiał radykalne zmiany, to pewnie nie ustawiliScie po- sić system i zniszczyć wasz miks. Może paSć kom-
przed i po obróbce żeby zobaczyć, czy fak- prawnie kompresora, tak więc zmieńcie te usta- puter, gdy będziecie go dziS wieczorem wyłączać
tycznie jest jakaS różnica. W niektórych przy- wienia albo zupełnie go odłączcie i pozostaw- przed pójSciem spać. Nawet gdy zostawicie kom-
padkach możecie wręcz dzielić włos na cie kompresowanie miksu na inny dzień. puter włączony na noc, może się zapalić. W tej
czworo , co jednak nadal może nie dawać na Końcowe szlify nie powinny wam zająć więcej chwili komputer działa, więc zapiszcie miks na
tyle znaczącej różnicy, żeby zastosowanie niż pół godziny. I tak już prawie umieracie... dysku, a kopię bezpieczeństwa zachowajcie po-
kompresji było warte zachodu. Jeżeli nie sły- W każdym razie koniecznie nagrajcie wasz miks za systemem. A co jeszcze ważniejsze przecho-
chać dużej różnicy, to przypuszczalnie na na DAT lub CD. Nawet gdy jutro rano zamierza- wujcie wszystkie pliki miksu w bezpiecznym
obecnym etapie nie warto się tym zajmować. cie zrobiony w komputerze miks sprawdzić miejscu i obowiązkowo dobrze opisane.
Gdy nie jesteScie pewni (a to przychodzi tylko przed podjęciem decyzji co do niego, tak czy Tak więc, gdy studio zepsuje się przez noc lub
z doSwiadczeniem), powinniScie dać temu owak nagrajcie go na DAT lub CD. Powtarzam gdy zdarzy się jakaS inna katastrofa, poczujecie
spokój. Zawsze przecież możecie skompreso- się, ale to niesłychanie ważne pomiędzy chwi- się zadowoleni z siebie, wiedząc że macie ko-
wać cały miks kiedy indziej. lą obecną a jutrzejszym rankiem może się po- pię miksu schowaną w bezpiecznym miejscu.
TECHNOLOGIA Jak zmiksować utwór pop?
Ważne przygotowania na jutro.
p
n
j
> Nauczcie się ufać temu, co zrobiliScie wczoraj, a jedynymi
Nie idxcie jeszcze do łóżka. Jeszcze nie. Nie
rzeczami, które powinniScie poprawiać jeżeli w ogóle są
zmieniając niczego związanego z ustawieniami
miksu, przez parę minut poróbcie kilka zwykłych tylko poważne błędy.
domowych prac, jak np. opróżnienie popielni-
czek czy zaniesienie kubków do kuchni. Całkiem chyba że coS jest bardzo nie w porządku. Nawet
możliwe, że macie w tej chwili ochotę (nie do gdy osoba, z którą odsłuchujecie miks, sugeruje
wiary) na posłuchanie jakiejS lekkiej muzyczki. jakieS zmiany, nie ulegajcie Slepo i bez pytania
W porządku lecz słuchajcie jej po cichu. Pow- bo może się ona mylić w swoich opiniach.
strzymajcie się od ponownego wysłuchania wa- Jeżeli pracujecie przy pisaniu oprogramowa-
szego miksu. Na dzisiaj z nim skończyliScie. Ja lu- nia, zauważycie, że ten proces jutrzejszego ran-
bię sobie przez jakieS pół godziny delikatnie ka jest bardzo podobny do poprawiania ostat-
pograć w półmroku na cudownym fortepianie nich błędów przed wydaniem większego
Yamaha Grand Piano w głównym studiu. programu to jest robicie tylko niezbędne mi-
Po co to wszystko robicie? Ponieważ jeSli te- nimum, by błąd naprawić i to przy założeniu,
Historyjka z dreszczykiem
raz bez żadnej przerwy pójdziecie do łóżka, nie że w ogóle zdecydujecie się go naprawiać. Jeże-
będziecie zrelaksowani i w konsekwencji, kiedy li nie jest to błąd krytyczny, nie ruszajcie go. Bo studiach nagraniowych na końcach szpul czę-
Wsto pozostają niewykorzystane kilkuminutowe
znajdziecie się w łóżku, dalej będziecie mySleć ostatnia rzecz jaką chcielibyScie teraz rozpocząć,
kawałki pustej taSmy. Puste szpule są drogie, więc
o waszym miksie. Będziecie faktycznie Snić o wa- to demontaż wszystkiego. A przede wszystkim
jeżeli w studiu pilnie jednej potrzebujecie i gdy wi-
szym miksie poruszając we Snie tłumikami. Je- musicie uniknąć reakcji łańcuchowej .
dzicie leżącą gdzieS szpulę ze znajdującą się na niej
żeli naprawdę przed pójSciem do łóżka odpo- Reakcja łańcuchowa jest wtedy, kiedy za- końcówką taSmy, łapiecie po prostu nożyk, wkłada-
cie go w otwór w bocznej Sciance szpuli i tniecie
wiednio się nie zrelaksujecie, możecie mieć czynacie robić zmiany mające wpływ na inne
prosto przez warstwy taSmy aż do osi szpuli. Cała
dziwne i męczące sny. rzeczy, co pociąga za sobą koniecznoSć ich
niewykorzystana końcówka taSmy spada w małych
KiedyS w połowie nocy obudziłem się do- zmiany mającej wpływ na dalsze rzeczy itd. Z re-
kawałkach na podłogę lub do kosza, a wy momen-
słownie zlany zimnym potem, krzycząc Skaso- guły rozmowa przebiega mniej więcej tak: talnie wchodzicie w posiadanie ładnej, pustej, meta-
lowej szpuli.
wałem nagranie! Usunąłem wszystko! O mój Ooo, powinniSmy troszeczkę pogłoSnić
Pewnego ranka, z przekrwionymi oczami po wczo-
Boże, co ja teraz zrobię! i wtedy uSwiadomi- przeszkadzajki.
rajszym miksowaniu do póxna w nocy, do London
łem sobie, że właSnie miałem koszmar z mik- Dobrze, zróbmy to.
Recording Studio chwiejnym krokiem weszli Pano-
sem w roli głównej! Okropne przeżycie. Jeżeli Aaa... werbel brzmi teraz zbyt łagodnie. wie Producent i Realizator tylko po to, żeby dowie-
dzieć się, że facet od taSm pociął cały wczorajszy
w ten sposób zarwiecie nockę, następnego Czy możesz go rozjaSnić?
miks Marvina
dnia będziecie w stanie nie nadającym się do Tak. Już jest jaSniejszy. Teraz wokal jest te-
Gaye a na 15-
zrobienia czegokolwiek. Musicie więc zrelakso- raz zbyt cichy...
centymetrowe ka-
wałki, pomyłko-
wać się po sesji z miksem, tak żebyScie mogli Masz rację. Podciągnij go trochę.
wo biorąc go za
się zdrowo i bez zmartwień wyspać! Gitary straciły charakter.
niewykorzystaną
Tak. PowinniSmy zastanowić się
końcówkę ta-
Poranny przegląd. Pomówmy te- nad użyciem do nich innego
p
Smy...
raz o tym, czego powinniScie spodziewać się efektu.
po sesji przeglądu miksu następnego ranka. Zanim się spostrzeżecie, każ-
Po pierwsze, spróbujcie to zrobić w obecno- dy ciągnie miks w swoją stro-
Sci jeszcze jednej osoby. ObecnoSć doSwiadczo- nę i wszystko przerabia.
nej osoby, której nie było z wami poprzednie- A wszystko dlatego, że uważaliScie prze-
go wieczora, może być pomocna może szkadzajki za zbyt ciche. Czy było warto? Jest du-
doSwiadczony w miksowaniu kolega? że prawdopodobieństwo, że jeSli na to pozwoli-
Celem porannego przeglądu jest po prostu cie, pozostaniecie jeszcze w studiu aż do
potwierdzenie, czy wieczorny miks jest doSć do- wczesnych godzin następnego ranka bez gwa-
bry. Celem nie jest dokonywanie żadnych zmian, rancji uzyskania lepszego rezultatu.
Sposobem na uniknięcie tego jest przede Jeżeli czujecie, że trzeba dokonać zmian wet namawiać was, żeby w ogóle nie ruszać na-
wszystkim zastanowienie się, czy zmiana taka w miksie, to zanim to zrobicie, obowiązkowo grania.
jest naprawdę nieodzowna. Czy jesteScie w sta- porównajcie miks zrobiony wczoraj z tym, jak Pod pewnymi względami realizatorzy maste-
nie zaakceptować stan obecny? Można być per- on brzmi dziS rano. Te dwa miksy powinny na- ringu są lekarzami w Swiecie miksu:
fekcjonistą, ale zabawa z miksem po skończeniu turalnie być identyczne. Zanim zaczniecie coS Doktorze, mySlę, że mój miks nie czuje się
go może wywołać mnóstwo subtelnych efek- zmieniać, puSćcie je równoczeSnie i przełączaj- najlepiej!
tów ubocznych, o czym zapominacie w zimnym cie pomiędzy nimi sprawdzając, czy są identycz- Naprawdę? Niech no spojrzę... Tak... To nic
Swietle dnia. Może (w tym przykładzie) prze- ne w każdym aspekcie. Dysponując systemem poważnego, więc proszę się nie martwić. Zajmę
szkadzajki były celowo ciut za ciche, ponieważ cyfrowym możecie to zrobić następująco zmie- się tylko tymi dwiema częstotliwoSciami i do zo-
wieczorem stwierdziliScie, że gryzą się z czymS szajcie wczorajszy miks w przeciwfazie z miksem, baczenia jutro rano...
innym? Następnego ranka jest bardzo łatwo za- który macie teraz. Powinny znieSć się wzajemnie, Mastering może być bardzo uspokajającym
pomnieć powody, dla których pewne rzeczy zo- a wy powinniScie słyszeć zupełną ciszę (z wyjąt- doznaniem.
stały zrobione. Zostawcie to w spokoju, jeSli mo- kiem efektów lub pogłosu, które mają znaczny
k
żecie. A jeżeli musicie coS zmienić, to stopień przypadkowoSci w swoim zachowaniu). Na koniecpowinienem oSwiadczyć, że ar-
w momencie, kiedy widzicie, że zmiana ta za- Kilka razy prawie wysłałem miks z tylko jed- tykuł ten przedstawia moje własne praktyczne do-
czyna kolidować z czymS innym, powinniScie ną małą zmianą do studia masteringowego, Swiadczenia z sesji miksowania z wielu lat które
się z niej wycofać do stanu początkowego. Nie a potem odkryłem (w ostatniej chwili kiedy niekoniecznie muszą odzwierciedlać doSwiadcze-
zaczynajcie niweczyć całej ciężkiej pracy, jaką czekałem na taksówkę, którą miałem zawiexć nia wielu innych osób na Swiecie zajmujących się
wczoraj wykonaliScie. taSmę), że w miksie brakuje ważnego instru- miksowaniem i stąd nie twierdzę, że jest to je-
Wiele razy widziałem jak coS takiego się zda- mentu, ponieważ pomiędzy wczorajszym wie- dyny słuszny sposób na wszystkie okolicznoSci.
rza. Znam też kilka przypadków, kiedy miks pod czorem a chwilą obecną przypadkowo został Niemniej jednak są to bezwzględnie moje własne
koniec przeglądu miksu (po wielu godzinach wciSnięty przycisk MUTE, albo że brakuje waż- doSwiadczenia z dotychczasowych sesji, gdzie to
poprawek) brzmiał dużo gorzej od pierwotne- nego efektu z powodu uszkodzonego kabla. co miało miejsce w 99% przypadków odpowiada
go miksu zrobionego poprzedniego wieczoru! Możecie więc zrozumieć, dlaczego kładę taki prawie dokładnie temu, co napisałem.
Nauczcie się ufać temu, co zrobiliScie wczo- nacisk na to, żebyScie najlepiej zostawili miks Jedynymi znaczącymi wyjątkami od powyż-
raj, a jedynymi rzeczami, które powinniScie w spokoju. szego opisu są sytuacje, kiedy pomagam mniej
poprawiać jeżeli w ogóle są tylko poważ- Jeżeli parę dni póxniej autentycznie czuje- doSwiadczonym osobom, które w trakcie trwa-
ne błędy. O to właSnie chodzi w pozostawie- cie, że naprawdę są konieczne jakieS bardzo nia sesji często i niespodziewanie zmieniają zu-
niu miksu na noc żeby go sprawdzić na wy- drobne poprawki, po prostu wspomnijcie o nich pełnie sposób postępowania i nieomal znowu
padek, gdybyScie wczoraj wieczorem ze realizatorowi masteringu, a on, w celu uzyska- zaczynają miksowanie od zera. W takich mo-
zmęczenia stracili głowę. Jeżeli miks brzmi cał- nia pożądanego przez was rezultatu, stereofo- mentach nie mogę się zwykle doczekać, żeby
kiem dobrze, zostawcie go. Nie zaczynajcie niczne nagranie z końcowym miksem podda ko- szybko wyjSć ze studia, bo istnieje prawdziwe
od nowa ruszać tłumikami. rekcji, kompresji lub innemu procesowi, żeby niebezpieczeństwo, że miksy w ogóle się nie
Z tego powodu starajcie się unikać zaprasza- wydobyć z niego (lub stłumić) wskazane rzeczy. skończą. Rozsądnie dysponujcie swoim czasem
nia ważnych osób na poranne przesłuchanie Na tym końcowym etapie daje to zwykle lepsze i patrzcie często na zegarek. Zazwyczaj niezbyt
miksu. Mogą oni posłuchać go póxniej. Poranna rezultaty niż robienie zmian w samych ustawie- przyjemnie pracuje się w sesjach, które trwają
sesja jest tylko dla was (no i może dla zaufane- niach miksu, a ponieważ procesowi poddawany ponad jeden dzień.
go przyjaciela lub kolegi). Zwalenie się do studia jest miks jako całoSć, prowadzi to do zminimali- Mam nadzieję, że artykuł ten dał wam wgląd
połowy kapeli ze wszystkimi przedstawicielami zowania efektu reakcji łańcuchowej , która w sztukę miksowania i że pomoże w uzyskiwa-
firmy płytowej jest ostatnią rzeczą jakiej potrze- w przeciwnym razie mogłaby się zdarzyć jako niu Swietnych miksów. Powodzenia! EiS
bujecie. Zanim się spostrzeżecie, będziecie mieć wynik zmiany pierwotnego ustawienia tłumi-
na głowie stado głupców bawiących się tłumi- ków. Jest to również korzystne w tym sensie, że Zaglądajcie czasami na stronę autora artykułu, znajdu-
kami i próbujących pozostawić w miksie swoje realizator masteringu będzie słuchał miksu zu- jącą się pod adresem www.dreampoint.co.uk. JeSli
Slady. W tej chwili miks jest SKOŃCZONY i powi- pełnie Swieżą parą uszu i jeżeli będzie uważał, strona w dalszym ciągu nie działa, to znak, że Jezar
nien być uważany za RWIĘTY, chyba że zdarzy że proporcje są wystarczająco dobre bez ko- wciąż zajęty jest praktycznym sprawdzaniem opisanych
się coS strasznego. niecznoSci dalszego przetwarzania, może on na- w naszym cyklu zagadnień...
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Jak zmiksować utwór IVJak zmiksować utwór pop (cz 5)Jak zmiksować utwór IIJak zmiksować utwór IJak zmiksować utwór pop (cz 3) wokalJak zmiksować utwór IIIJak zmiksować utwór pop (cz 4)jak sie zaprezentowac0 jak lJak zrobic sciage w Wordzie(1)Jak stworzyć tekstUncle Uwo Jak Zapobiec Odrzuceniuwięcej podobnych podstron