PORADY i wskazówki
Z
Zestawy bezprzewodowe dajÄ…
e
s
t
a
w
y
b
e
z
p
r
z
e
w
o
d
o
w
e
d
a
j
Ä…
M
Miniaturyzacja nadajników body-pack
i
n
i
a
t
u
r
y
z
a
c
j
a
n
a
d
a
j
n
i
k
ó
w
b
o
d
y
-
p
a
c
k
instrumentalistom większą swobodę
i
n
s
t
r
u
m
e
n
t
a
l
i
s
t
o
m
w
i
Ä™
k
s
z
Ä…
s
w
o
b
o
d
Ä™
s
spowodowała, że obecnie są prawie
p
o
w
o
d
o
w
a
Å‚
a
,
ż
e
o
b
e
c
n
i
e
s
Ä…
p
r
a
w
i
e
r
ruchu na scenie, gdyż nie ciągnie się
u
c
h
u
n
a
s
c
e
n
i
e
,
g
d
y
ż
n
i
e
c
i
Ä…
g
n
i
e
s
i
Ä™
n
niewidoczne i łatwo mogą być mocowane
i
e
w
i
d
o
c
z
n
e
i
Å‚
a
t
w
o
m
o
g
Ä…
b
y
ć
m
o
c
o
w
a
n
e
z
za nimi żaden kabel.
a
n
i
m
i
ż
a
d
e
n
k
a
b
e
l
.
w
w dowolnym niemal miejscu.
d
o
w
o
l
n
y
m
n
i
e
m
a
l
m
i
e
j
s
c
u
.
Mikrofony  krawatore o charakterystyce
dookólnej nie posiadają efektu
zbliżeniowego, mogą jednak być
kłopotliwe pod względem sprzężeń.
Systemy bezprzewodowe
podstawowe parametry i typy produkowanych urządzeń
W niniejszym artykule postaram się rzucić nieco światła na tematykę
bezprzewodowej transmisji sygnałów audio. Korzystając z własnych
doświadczeń, literatury i pomocy fachowej znajomych specjalistów,
postanowiłem napisać ten artykuł z perspektywy przeciętnego użytkownika,
jakim w końcu sam jestem, korzystając w swojej pracy z oferty firm, które
usadowiły się na tym rynku od lat oraz tych, które starają się zdobyć dla siebie
nowe przyczółki. Swoją drogą ciekawe, dlaczego akurat ta działka  opiera się
inwencji naszych utalentowanych konstruktorów& .
W części pierwszej omówię podstawowe parametry pansji, służące do poprawy dynamiki, zwiększenia od- bardzo niedoskonałe i kabel wygrywał w przedbiegach.
i typy produkowanych urządzeń, a w drugiej (w ko- stępu użytecznego sygnału od poziomu szumów itp. Ale nie będziemy się tutaj zajmować historią, tylko idąc
lejnym numerze MiT) postaram się zamieścić trochę Jasne jest, że tego typu zabiegi mają zawsze pewien z duchem czasu, skupimy się na współczesności.
przydatnych porad praktycznych. wpływ na jakość przekazu, choć nowoczesne techno- Warto może tylko dla porządku wspomnieć, że pierw-
logie starają się ten wpływ zminimalizować. Z drugiej sza, komercyjna transmisja tego typu miała miejsce
Kabel jako punkt strony, przeszkody jakie na swojej drodze stawia oto- w telewizji niemieckiej w 1958r i wykorzystano wtedy
odniesienia czenie dla fal radiowych, to kolejne wezwanie, któremu lampowe urządzenia firmy Sennheiser.
Zanim zajmę się aspektami czysto technicznymi, muszą sprostać konstruktorzy, a które zupełnie nie ma
chciałbym zwrócić uwagę na fundamentalną moim znaczenia w tradycyjnym sposobie łączenia mikrofonu Pasma częstotliwości
zdaniem kwestię. Otóż każda transmisja sygnału audio z wejściem miksera. Tak więc dobry system bezprze- wykorzystywane
dokonywana nie za pomocą kabla, tylko drogą radio- wodowy zawsze będzie (i często jest) porównywany w systemach audio
wą, zawsze będzie tylko w mniej lub bardziej dosko- z analogicznym mikrofonem w wykonaniu  klasycz- Na początku należałoby sklasyfikować systemy bez-
nały sposób przybliżać nas do przewodowego ideału. nym . Takie porównania mają szczególnie rację bytu przewodowe w zależności od zakresu częstotliwości
Warto, aby zdali sobie z tego sprawÄ™ bezkrytyczni zwo- wtedy, gdy producent oferuje np. mikrofon z identycz- na jakich pracujÄ…. Jak wiadomo, jest to tak zwany
lennicy transmisji bezprzewodowej, bo zawsze trzeba ną wkładką w wersji przewodowej i bezprzewodowej. niższy zakres (VHF  Very High Frequency), oraz za-
rozważyć wszystkie za i przeciw. Systemy transmisji Kusząca perspektywa uwolnienia się od kabla mi- kres wysoki (UHF  Ultra High Freq.). Już pod koniec
radiowej muszą z natury swego działania wykorzy- krofonowego, od wielu dziesięcioleci spędzała sen ubiegłego wieku, systemy UHF coraz powszechniej
stywać skomplikowane technologie, z których wiele z powiek tak użytkownikom, jak i konstruktorom.  atakowały rynek, choć na początku były zdecydo-
służy wyłącznie dodatkowej, choć niezbędnej obróbce Kiedy technologia ta dopiero raczkowała, dylemat wanie droższe i oferowało je znacznie mniej firm niż
sygnału. Mam tu na myśli np. obwody kompresji i eks- w zasadzie nie istniał, gdyż systemy były jeszcze obecnie. Teraz systemy niższego zakresu powoli, choć
92 MUZYKA I TECHNOLOGIA MARZEC 2008 www.muzyka-tech.pl
Foto: www.sennheiser.com
Foto: www.sennheiser.com
Foto: www.sennheiser.com
 systemy bezprzewodowe
nieuchronnie odchodzą do lamusa, choć oczywiście Tabela 1. Zakresy częstotliwości i parametry urządzeń stosowanych jako mikrofony bezprze-
wodowe.
nie oznacza to konieczności pozbywania się sprawne-
go i dobrze spisującego się sprzętu, który jest jeszcze
w rękach wielu użytkowników. Podstawową przewagą
1. OGÓLNEGO STOSOWANIA
systemów pracujących w wyższych zakresach jest ich
większa odporność na wszelkiego rodzaju zakłóce-
Moc promieniowania lub natęże- Szerokość
Zakres Rodzaj Aktywność
nia zewnętrzne oraz fakt, że oferują znacznie więcej
Lp. nie pola elektromagnetycznego kanału
częstotliwości anteny nadajnika
dostępnych pasm transmisyjnych, co pozwala na
w odległości 10 m radiowego
użycie wielu urządzeń w jednym czasie i miejscu.
12,5; 20; 25
1 29,7  47 MHz d" 10 mW (e.r.p.) I, D bardzo duża
Poza tym, wszelkie  nowinki w tej branży dotyczą
lub 50 kHz
już wyłącznie urządzeń UHF, technologia VHF nie jest
do max. 200
2 863  865 MHz d" 10 mW (e.r.p.) I, D bardzo duża
już praktycznie rozwijana. Warto również zauważyć
kHz
w kontekście nowych rozwiązań technologicznych,
że jeśli chodzi o sam proces transmisji wysokiej
2. URZ
DZENIA PROFESJONALNE
częstotliwości to w ostatnich latach nie dokonały się
już jakieś  rewolucyjne zmiany, natomiast ciągle
Moc promieniowania lub natęże- Szerokość
doskonalone są metody sterowania. Pojawiają się Zakres Rodzaj Aktywność
Lp. nie pola elektromagnetycznego kanału
coraz to nowe funkcje użytkowe, zwiększające kom- częstotliwości anteny nadajnika
w odległości 10 m radiowego
fort pracy, między innymi dzięki coraz szerszemu
do max. 200
wprowadzaniu technologii cyfrowej.
1 174 - 216 MHz d" 2 mW (e.r.p.) I, D bardzo duża
kHz
do max. 200
Ramy prawne
2 470 - 862 MHz d" 10 mW lub 50 mW1 (e.r.p.) I, D bardzo duża
kHz
obowiÄ…zujÄ…ce na
do max. 200
terenie Polski
3 1785 - 1800 MHz d" 10 mW lub 50 mW1 (e.r.p.) I, D bardzo duża
kHz
W związku z burzliwym rozwojem i coraz większą eks-
pansją technik bezprzewodowych, niezbędnym okaza-
1
ło się wprowadzenie nowych norm prawnych w tym 50 mW w przypadku mikrofonów przypinanych
zakresie. InteresujÄ…ce nas kwestie normuje Dziennik
R E K L A M A
1
Szerokość pasma transmisji d" 300 kHz w przypadku systemów analogowych.
2
Dla systemów analogowych.
MARZEC 2008 MUZYKA I TECHNOLOGIA 93
PORADY i wskazówki systemy bezprzewodowe
Ustaw nr 138-2002 (poz. 1162 z dn. 6 sierpnia 2002).
Tabela 2. Zakresy częstotliwości i parametry techniczne urządzeń przeznaczonych do trans-
Znajdziemy w nim miedzy innymi tabelkę, która obra- misji radiowej sygnałów akustycznych, w tym w szczególności: słuchawki bez-
przewodowe, głośniki bezprzewodowe, bezprzewodowe łącza do transmisji gło-
zuje dopuszczalne parametry tak w odniesieniu do
su, mikrofony bezprzewodowe włączane przyciskiem.
zakresu częstotliwości, jak i np. dopuszczalnej mocy
promieniowanej dla różnego typu nadajników.
Moc promieniowania lub natęże- Szerokość
Sugeruję zwrócić na te unormowania baczną uwa- Zakres Rodzaj Aktywność
Lp. nie pola elektromagnetycznego kanału
gę, ponieważ każdy importer tego typu sprzętu częstotliwości anteny nadajnika
w odległości 10 m radiowego
oferujÄ…cy go na terenie Polski, powinien legitymo-
1 863  865 MHz d" 10 mW (e.r.p.) I 25 kHz 1 bardzo duża
wać się odpowiednim certyfikatem o dopuszczeniu
2 864,8  865 MHz d" 10 mW (e.r.p.) I 50 kHz 2 bardzo duża
urzÄ…dzenia do pracy na terenie naszego kraju. Nato-
miast importer prywatny musi zdawać sobie spra- Co wynika z zamieszczonej tabelki na pierwszy rzut warunkiem, że pracują w miejscu, w którym na obsłu-
wę z ryzyka na jakie się naraża, użytkując sprzęt nie- oka? giwanej, konkretnej częstotliwości nie występują w da-
zgodny z przepisami. Niestety, bardzo często jest
Otóż widać wyraz
nie, że dla zakresu VHF przewidziano nych warunkach zakłócenia. Jeśli dana częstotliwość
tak, że wiele urządzeń produkowanych i sprzedawa- bardzo małe dopuszczalne moce nadajników, a z kolei jest  zajęta lub zakłócona, to tego typu urządzenie
nych w latach ubiegłych, nie spełnia współcześnie
zakres UHF podzielono na pasmo powszechnego użyt- może stać się praktycznie bezużyteczne, z uwagi na
obowiÄ…zujÄ…cych, krajowych norm.
ku i profesjonalne, choć szczerze mówiąc, nie bardzo brak możliwości przejścia na inne pasmo.
wiem, jaka była w tym wypadku intencja twórców tych W urządzeniach wyższej klasy mamy czasem do wy-
przepisów. Chyba nie chodziło bowiem o podział na boru 1000 i więcej kanałów, co oczywiście nie ozna-
artystów zawodowych i amatorskich. cza, że aż tyle możemy faktycznie wykorzystać. Pewne
Warto poświęcić trochę uwagi szerokiemu zakresowi zjawiska fizyczne ograniczają w praktyce te możliwości
pasma UHF. Choćby z tego powodu, że na niektóre do ok. 70 kanałów pracujących równocześnie, w tych
zakresy częstotliwości już pojawiają się zakusy innych najbardziej zaawansowanych, profesjonalnych syste-
niż branża muzyczna potencjalnych użytkowników, mach.
jak choćby operatorów sieci komórkowych. Na razie Istnieją matematyczno fizyczne reguły, pozwalające
jednak można  poszaleć gdyż mamy do dyspozycji na wyliczenie (np. za pomocą specjalnego oprogra-
prawie 400MHz  okienko , a to przy dzisiejszej tech- mowania) optymalnej sekwencji pracujących równo-
Prosty zestaw bezprzewodowy z nadajnikiem
nologii oznacza możliwość równoczesnej, niezakłóco- cześnie systemów i takie tabele publikuje wielu wio-
do ręki, pracujący na jednej częstotliwości,
w zakresie UHF. Zestaw taki sprawdza siÄ™
nej pracy kilkudziesięciu kanałów. dących producentów. Jednak niniejszy artykuł nie jest
w większości zastosowań, gdzie nie jest
Warto wiedzieć, że w zbliżonym zakresie pracują jed- z założenia przeznaczony dla użytkowników aż tak wy-
wymagana zbyt wysoka jakość brzmienia.
Co ciekawe, kapsuła mikrofonu charakteryzuje się
nak również nadajniki TV obejmujące pasmo od 470 rafinowanych konfiguracji, więc skupimy się na nieco
dużą odpornością na sprzężenia, górując pod tym
do 790MHz (kanały 21-60). Dlatego wielu producen- bardziej  przyziemnych kwestiach, które z pewnością
względem nad kilkoma innymi, bardziej
tów i importerów działających na naszym rynku, prefe- bardziej interesują przeciętnego użytkownika. Aby po-
renomowanymi wyrobami.
ruje urządzenia pracujące powyżej częstotliwości naj- kazać zainteresowanym przykład wyrobu z najwyższej
wyższego kanału TV, aby zminimalizować możliwość półki, zamieszczamy zdjęcia i zestawów Sennheiser
zakłóceń. Wiadomo bowiem, że sygnały nadajników z serii 3000 oraz flagowej - 5000. Warto jednak wie-
TV mają dużą moc, a w ich pobliżu często występują dzieć, że koszt takiego pojedynczego systemu, to ok.
kłopoty z transmisją bezprzewodową audio. 20 krotna wartość przedstawionego wcześniej zesta-
wu klasy popularnej.
Podstawowe
parametry systemu Różne warianty
bezprzewodowego systemów
Nadajnik typu hand-held należący do flagowej
Oczywistym jest, że tak szeroki zakres dopuszczonych bezprzewodowych
serii 5000 firmy Sennheiser.
częstotliwości nie oznacza, że jakiekolwiek oferowane Zestawy bezprzewodowe występują w kilku grupach
urządzenie pozwalać będzie na obsługę całości pasma. asortymentowych, z których najpopularniejszą są mi-
Najprostsze (i bardzo popularne) systemy, w ogóle nie krofony do ręki (hand-held). W tej grupie oferta jest
oferują możliwości wyboru, będąc fabrycznie przysto- najszersza oraz występuje największe zróżnicowanie,
sowane do jednej, określonej częstotliwości. Urządze- zarówno pod względem jakości jak i cen. Wszyscy
nia wysokiej klasy, pozwalają obecnie na przestrajanie wiodący producenci mikrofonów, jak i dziesiątki firm
systemu w zakresie od 24 do 90MHz, co pozwala już mniej renomowanych, starają się konkurować w tym
w tym najmniejszym przedziale, na efektywną obsługę obszarze rynku, co skutkuje coraz atrakcyjniejszymi
ok. 20 równocześnie pracujących kanałów. Spotyka się cenami i szybkim rozwojem technologicznym. To, co
również wyroby z możliwością wyboru kilku, z góry za- jeszcze kilka lat temu było domeną rozwiązań z wyso-
programowanych przez producenta pasm (przeważnie kiej półki, dziś trafia już  pod strzechy , więc nabywcy
od 4 do 16). Wariant z jedną określoną częstotliwością z pewnością mogą cieszyć się z takiego stanu rzeczy.
jest również często oferowany przez danego produ- Klienci przyzwyczajeni do konkretnych modeli znanych
centa w kilku pasmach, tak, aby kupujący mógł sobie firm w wersji przewodowej, mogą w wielu wypadkach
zestawić prosty system złożony z kilku (zazwyczaj nabyć analogiczny mikrofon (np. z określonym typem
3, 4) urządzeń. Właśnie ta opcja najczęściej pojawia wkładki) w wersji wireless. Nie oznacza to jednak, że
się w paśmie określonym w ustawie jako  ogólnego taki mikrofon będzie brzmiał identycznie, ponieważ
stosowania (863-865MHz ). różne są konstrukcje obudów, samych główek itp. no
Obecnie każdy liczący się producent systemów
Oczywiście takie systemy są stosunkowo proste, i dochodzą oczywiście uwarunkowania i ograniczenia
bezprzewodowych posiada w ofercie proste zestawy,
mogące pracować na kilku (3-4) kanałach. a co za tym idzie tanie, więc znajdują wielu nabywców toru transmisyjnego, o których wspomniałem na po-
Przykładami takich systemów są AKG WMS 40
i w zasadzie spełniają swoją rolę bez zastrzeżeń, pod czątku. Ciekawostką jest również fakt, że zdecydowana
oraz Shure PG4.
94 MUZYKA I TECHNOLOGIA MARZEC 2008 www.muzyka-tech.pl
PORADY i wskazówki systemy bezprzewodowe
większość producentów stosuje (zapewne ze wzglę-
dów oszczędnościowych) plastikowe obudowy mi-
krofonów doręcznych, co niestety dość często skraca
ich żywot w trudnych warunkach pracy estradowej.
Proste modele z tej grupy posiadają najczęściej tylko
wyłącznik i funkcję  mute (wyciszenie toru audio,
najczęściej realizowane poprzez proste zwarcie wkład-
ki mikrofonu do masy), a te bardziej rozbudowane
posiadają wyświetlacze umożliwiające edycję wielu
W tzw.  true diversity są to dwa niezależne człony od- Zaawansowane systemy bezprzewodowe, takie jak
parametrów nadajnika. Niektórzy producenci oferują
EM3732, pozwalają na łączenie odbiorników w sieć
możliwość pracy z kilkoma rodzajami wkładek w jed- biorcze wyposażone w układ śledzący poziom sygnału
i sprawne zarzÄ…dzanie nimi z poziomu komputera.
nym typie nadajnika, co znacząco zwiększa funkcjo- i przełączając go w niesłyszalny sposób na tę antenę,
która w danym momencie odbiera silniejszy sygnał. W
nalność urządzenia.
 zwykłym diversity, człon odbiorczy jest jeden, stoso-
Następną popularną grupę tworzą nadajniki typu
wany jest tylko układ przełączający między antenami.
 body pack mocowane do ciała i połączone kablem
Oczywistym jest, że systemy diversity zawsze będą
z przetwornikiem, którym może być zestaw nagłowny,
mikrofon krawatowy, czy wreszcie instrument (np. gi- miały przewagę nad jednoantenowymi, więc właśnie
tara). Takie zestawy uwalniają od konieczności trzyma- takie warto moim zdaniem kupować, tym bardziej, że
ceny obecnie nie różnią się znacząco.
nia mikrofonu w ręce, a instrumentalistom pozwalają
na większą swobodę na scenie, gdyż nie ciągnie się
za nimi żaden kabel. Miniaturyzacja nadajników spo- Od czego zależy jakość
transmisji?
wodowała, że obecnie są prawie niewidoczne i łatwo
Decydującą rolę odgrywa klasa odbiornika, gdyż to
mogą być mocowane w dowolnym niemal miejscu.
Nadajnik SKP3000 pozwala na uwolnienie tradycyjne-
Mikrofony krawatowe są co prawda najbardziej  dys- w nim wbudowane jest większość mniej lub bardziej go mikrofonu od kabla.
kretne , ale z uwagi na ich najczęściej dookólną cha- zaawansowanych układów elektronicznych. Najtańsze
odbiorniki wykonywane sÄ… w obudowach z tworzyw
rakterystykę kierunkową, nie nadają się do pracy na na wejście miksera mogą przedostawać się duże szu-
sztucznych, co oczywiście utrudnia skuteczne ekra- my w sytuacji, gdy odbiornik straci kontakt z nadajni-
estradzie (tendencja do sprzężeń). Dlatego najczęściej
nowanie czułych obwodów wejściowych. Urządzenia
używa się ich w studiach TV i podobnych miejscach. kiem (zbiera wtedy szumy i zakłócenia z otoczenia),
Z kolei mikrofony nagłowne mają najczęściej charak- wyższych klas często oferowane są w obudowach a z kolei przy zbyt wysokiej, może znacząco obniżyć
stanowiÄ…cych moduÅ‚ rack 19 (czasem jest to ½ sze- siÄ™ zasiÄ™g transmisji. Należy wyraz
nie podkreślić, że
terystyki kierunkowe (kardioida, superkardioida) więc
rokości typowego panelu, co pozwala na zestawie- squelch ustawiamy zazwyczaj na drodze eksperymen-
używając ich, należy zachować stałą odległość od ust,
nie w jednym module 2 odbiorników). Standardowe
aby uniknąć efektu zbliżeniowego. talnej, gdyż w zależności od warunków zewnętrznych
Kolejną grupą o której trzeba wspomnieć, są syste- wyposażenie odbiornika systemu bezprzewodowego może zachodzić konieczność zmiany nastaw.
w wersji diversity to co najmniej 2 diody pokazujÄ…ce
my monitoringu dousznego. Obecnie zdobywajÄ…
aktywność danej anteny, diody pokazujące poziom
one coraz większą popularność, ponieważ uwalniają Funkcje zaawansowane
sygnału radiowego oraz sygnału audio, regulator po- Wiele współczesnych systemów posiada funkcję Pilot,
muzyków od konieczności stosowania monitorów
ziomu na wyjściu audio oraz regulator squelch. Stan- która pozwala odbiornikowi rozpoznać, czy docierają-
podłogowych. Backline w tej sytuacji może grać na
dardem, nawet w urządzeniach budżetowych, stało
dużo niższych poziomach, muzycy nie zagłuszają się cy do niego sygnał jest wysyłany z własnego nadajni-
się już symetryczne wyjście audio (XLR) pozwalające
nawzajem, a brak klasycznych odsłuchów znacząco ka, gdyż przy większej ilości pracujących jednocześnie
na podłączenie odbiornika z symetrycznym wejściem
zmniejsza problemy ze sprzężeniami. Do niedawna systemów lub innych sygnałach zakłócających, mogą
konsolety. Należy zwrócić uwagę, aby ustawić właś- wystąpić problemy z identyfikacją.
z tego typu urządzeń korzystali głównie wokaliści, ale
ciwy poziom regulatorem volume, gdyż zbyt silny
obecnie coraz częściej trafiają one również do innych Inną przydatną funkcją jest możliwość automatycz-
sygnał z odbiornika może łatwo przesterować czułe
wykonawców. nego skanowania pasma transmisji w poszukiwaniu
wejście mikrofonowe miksera. kanału o najmniejszym udziale zakłóceń. Niektórzy
Dwie antenki, czyli True producenci wyposażają systemy bezprzewodowe w
Funkcja squelch
Diversity różnego rodzaju ułatwienia, pozwalające np. na szyb-
Warto jak sądzę poświecić kilka słów technologii  di- Warto powiedzieć kilka słów na temat tej funkcji, gdyż kie skopiowanie ustawień z odbiornika do nadajnika za
dość często nie jest ona właściwie rozumiana, choć
reristy . Otóż istnieją proste systemy bezprzewodowe, pośrednictwem portu podczerwieni.
stosuje siÄ™ jÄ… praktycznie we wszystkich urzÄ…dzeniach,
pozbawione tej funkcji, które łatwo poznać po tym, że
odbiorniki posiadają tylko jedną antenę. W takim wy- nawet tych niższej klasy. Otóż służy ona do odłączania W następnym numerze
toru audio odbiornika w sytuacji, gdy sygnał z nadaj- To krótkie omówienie podstawowych zagadnień
padku, łatwiej o  zgubienie sygnału nadajnika i żeby
temu niekorzystnemu zjawisku przeciwdziałać, wymy- nika jest zbyt słaby, aby zapewnić poprawne działanie związanych z techniką transmisji bezprzewodowej zo-
systemu. Przy zbyt nisko ustawionej wartości squelch,
ślono system dwuantenowy. stanie uzupełnione w kolejnym numerze MiT, o zbiór
przydatnych porad praktycznych, gdyż jak wiadomo,
najlepszy nawet system nie zadziała poprawnie, jeśli
użytkownik nie będzie znał podstawowych reguł decy-
dujÄ…cych o jego poprawnym funkcjonowaniu.
Niniejszym składam podziękowania
panu Wiesławowi Kulczykowi z firmy Aplauz,
Do podstawowych funkcji odbiornika należy
za pomoc udzielonÄ… w kwestiach merytorycznych.
informowanie o poziomie odbieranego sygnału
radiowego oraz aktualnie czynnej antenie (jeśli
system jest diversity). Bardziej zaawansowane Piotr Peto
urządzenia wyświetlają dodatkowe informacje
PMP Electronics
na ekranie LCD.
96 MUZYKA I TECHNOLOGIA MARZEC 2008 www.muzyka-tech.pl