Podatek
świadczenie:
? Pieniężne
? Ogólne
? Zasadnicze
? Bezzwrotne
? Nieodpłatne
? Przymusowe
? Jednostronnie ustalone
? Pobierane przez państwo (lub inny związek publ.-prawny: gmina, powiat, województwo)

Elementy podatku:
? Stałe:
• Pieniężny
• Ogólny
• Zasadniczy (pobierany w celu finansowym)
• Bezzwrotny
• NieodpÅ‚atny
• Przymusowy
? Zmienne:
• Podmiot czynny (na rzecz którego pobiera siÄ™ podatek: paÅ„stwo lub jedn. samorzÄ…du terytorialnego)
• Podmiot bierny:
o Podatnik (na który został nałożony obowiązek podatkowy)
o Płatnik (zobowiązany do obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku)
o Inkasent (zobowiązany do pobrania i wpłacenia podatku)
• Przedmiot podatkowy (stan faktyczny lub prawny, z którym wiąże siÄ™ przedmiot uiszczenia podatku)
• ŹródÅ‚o podatku (Å›rodki finansowe: dochód lub majÄ…tek)
• Podstawa opodatkowania (iloÅ›ciowo lub wartoÅ›ciowo skonkretyzowany przedmiot podatkowy w jedn. pieniężnej (w zÅ‚) lub fizycznej (w m2))
• Stawki podatkowe (stosunek miÄ™dzy kwotÄ… podatku a podstawÄ… opodatkowania)
o UÅ‚amkowe (procentowe)
podstawa wyrażona kwotowo
o Kwotowe
podstawa wyrażona w jedn. fizycznych (np. 2zł za 1m2)

Skala podatkowa
zbiór stawek w danym podatku
? Proporcjonalne
stawki nie zmieniają się bez względu na podstawa opodatkowania, np. VAT
? Nieproporcjonalne
stawki zmieniajÄ… siÄ™, gdy zmienia siÄ™ podstawa opodatkowania
? Progresywna
podstawa roÅ›nie › stawka roÅ›nie
? Globalna
? Ciągła (szczeblowana)
? Regresywna
podstawa roÅ›nie › stawka maleje

Warunki płatności podatku
o Środki zapłaty podatku
o Tryb zapłaty podatku (jednorazowo, ratalnie)
o Termin zapłaty podatku
o Sposób zapłaty podatku (podatnik, płatnik, inkasent)

Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych:
• W drodze dorÄ™czenia decyzji ustalajÄ…cej zobowiÄ…zanie (wymiar podatkowy)
• Bez wydania i dorÄ™czenia decyzji (z mocy samego prawa)

Formy wygasania zobowiązań podatkowych:
• Efektywna
wygasa przy jednoczesnym zaspokojeniu wierzyciela
o Zapłata podatku
o Pobranie podatku przez płatnika i inkasenta
o PotrÄ…cenie (kompensata)
o Zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku
o Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych
o Przejecie własności nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym (przymusowe)
• Nieefektywna
wygasa bez zaspokojenia wierzyciela
o Przedawnienie zobowiÄ…zania (5 lat)
o Zaniechanie poboru podatku
o Umorzenie zaległości podatkowej
o Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku

• Podatek obrotowy brutto
jeśli jest pobierany w więcej niż jednej fazie obrotu pojawia się tzw. efekt kumulacyjny (kaskadowy)
w każdej fazie opodatkowanej obrotu podstawą opodatkowania jest cała wartość obrotu (łączne obciążenie jest tym wyższe im więcej faz występuje w obrocie); w kolejnych fazach pojawia się zjawisko pobierania podatku od podatku
• Podatek obrotowy netto (od wartoÅ›ci dodanej, VAT)
obciąża w każdej kolejnej fazie obrotu nie całą jego wartość, a jedynie wartość dodaną w tej fazie; opiera się na tzw. zasadzie potrącalności (podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w poprzedniej fazie obrotu
? Globalna
Ciągła (szczeblowana