sredniowiecze042aangelsa

Temat: Omów cechy średniowiecznej literatury hagiograficznej.

Wzorzec kompozycyjny utworu hagiograficznego można sprowadzić do następujących
członów:
- prolog, w którym autor zazwyczaj wyjawia powody skłaniające go do opracowania
żywota, prosi siły wyższe o pomoc, a czytelników o wyrozumiałość;
- właściwa opowieść o świętym, relacjonowana od narodzin zwykle cudownie
zapowiedzianych, poprzez dzieciństwo, w którym dostrzega się pierwsze objawy
przyszłej wielkości, młodość z zaakcentowaniem wzrastających cnót, małżeństwo z
ulubionym motywem ślubu czystości i ucieczką z domu. Następnie podawane są opisy
cudownych zdolności świętego i nadprzyrodzonych interwencji boskich, kultu
doznanego za życia, a także cierpliwie znoszonych prześladowań i umartwień.
Wreszcie następuje zamknięcie biografii sceną męczeńskiej lub świątobliwej
śmierci (której towarzyszą rozmaite cuda) i pogrzebu;
- niekiedy dodaje się jeszcze informacje o przeniesieniu zwłok i cudach wokół
relikwii.
Jednym z utworów hagiograficznych jest "Legenda o św. Aleksym". Aleksy to
przykład ascety, który dobrowolnie rezygnuje z życiowych przyjemności, prowadzi
życie o surowej dyscyplinie zewnętrznej i wewnętrznej. Asceza ta jest posunięta
aż do samozniszczenia (model utworu wyrosły z tradycji wschodniej). Model ten
obcy był zachodnioeuropejskiej ascezie franciszkańskiej (franciszkanizm), która
sprzeciwiała się skrajnym praktykom. Na Zachodzie początkowo pojawiły się
łacińskie przekłady z greckich wersji legend, a następnie oryginalne żywoty
spisywane po łacinie i w językach narodowych, ukazujące postacie rodzimych
świętych (w Polsce np. św. Stanisława i św. Kingę).
Najwybitniejszym łacińskim zbiorem legend o świętych była tzw. "Złota Legenda",
niezmiernie popularna w Europie i Polsce.