Samobójstwo w chorobach neurologicznych
Irena Krupka-Matuszczyk, Krzysztof Krysta
Katedra i Klinika Psychiatrii i Psychoterapii SUM w Katowicach
Cel
Omówienie problemu śmierci dobrowolnej, lecz gwałtownej jaką jest Ocena ryzyka samobójstwa MINI Podskala C
samobójstwo z podaniem niektórych danych epidemiolo- gicznych i Ryzyko niskie
przedstawienie zagrożenia tym aktem u pacjentów - Bierne pragnienie śmierci
z chorobami neurologicznymi. - Myśli o autoagresji
- Próba S w wywiadzie
Rozumienie samobójstwa w wymiarze prawnym przeczy jego istocie
" Samobójstwo to świadomy akt samounicestwienia (Kokoszka). Ryzyko średnie
" Samobójstwo stanowi osobisty wybór pacjenta (Combs, Romm). - Myśli o S
- Myśli o autoagresji i próba S w wywiadzie
Dane epidemiologiczne
" Dane ONZ: 3000 osób dziennie na świecie odbiera sobie życie, rocznie Ryzyko wysokie
ponad 1mln - Plany samobójstwa
" Polska ze wskaz
nikiem 15/100tys. populacji plasuje się na 22 miejscu - Stan po próbie S
w statystyce światowej.
" 4087 (570 kobiet) samobójstw w Polsce w 2010r (GUS, Komenda Skala Depresji Hamiltona Pkt 3
Główna Policji) O - nie stwierdza się myśli S
" Najwyższe wskaz
niki na 100tys. ludności zanotowano w woj.: 1 - poczucie, że nie warto żyć, ale nie ma pragnienia
dolnośląskim, zachodniopomorskim, lubuskim, najniższe: śląskim i śmierci
świętokrzyskim. 2 - pragnienia śmierci, np. droga naturalną, ale nie
" Dane demograficzne: wiek 35-55 lat, mężczyzna, od niedawna planuje odebrać sobie życie
owdowiały lub rozwiedziony, mieszkaniec wsi lub małego miasteczka, 3 - jest prawdopodobne, że pacjent planuje odebrać
pracujący fizycznie lub bezrobotny, student, uwięziony. sobie życie
" Pora roku: wiosna, jesień, dzień tygodnia: poniedziałek lub wtorek. 4 - w ciągu kilku dni przed badaniem pacjent próbował
" Metoda: powieszenie, rzucenie z wysokości, pocięcie, rzucenie się pod popełnić S lub jest pod specjalną obserwacją z powodu
pojazd, użycie gazu lub/i leków. dużego zagrożenia
Zachowanie samobójcze Samobójstwo  grupa podwyższonego ryzyka
" Intencja uczynienia sobie krzywdy " Współwystępowanie zaburzeń neurologicznych i
" Myśli samobójcze psychicznych.
" Gesty samobójcze " Fantazje samobójcze.
" Samouszkodzenia "  Sztywność poznawcza (mała elastyczność,
" Próby samobójcze myślenie dychotomiczne  albo  albo ).
" Samobójstwo " Informowanie o intencjach, szukanie pomocy
medycznej, grożenie.
 Syndrom presuicydalny (Ringel 1973)
" Próby samobójcze.
Zawężenie
" Samobójstwo w otoczeniu lub rodzinie.
" sytuacyjne ( utrata równowagi, warunki życia, a poczucie własnych
" Konkretne wyobrażenia o sposobach S.
możliwości)
" dynamiczne (szczyt w czasie samobójstwa, brak możliwości kontroli) " Sny autoagresywne, katastroficzne.
" zawężenie stosunków międzyludzkich, całkowita izolacja
" zawężenie świata wartości (własnej, dewaluacja,  mieć czy być ,
Cechy kliniczne zachowania samobójczego (czynniki
większe znaczenie ocen subiektywnych)
ryzyka)
Agresja hamowana i autoagresja
" Depresja
(celem są inni, ale jest skierowana do siebie)
" Przewlekła choroba somatyczna i neurologiczna
Fantazje samobójcze
" Uzależnienie od środków psychoaktywnych
Samobójstwo " Zachowania antysocjalne
" Akt wyboru
" Schizofrenia
" Akt woli
" Zaburzenia osobowości
" Decyzja
" Myśli samobójcze
" Lęk przed życiem
" Molestowanie seksualne dzieci (ofiary
" Agresja
i sprawcy)
" Ucieczka
" Próby samobójcze w przeszłości
" Walka
" Pokonanie instynktu
samozachowawczego
Działania
Samobójstwa w neurologii
" Konsultacja psychiatryczna.
" Samobójstwa w neurologii: 5-krotnie częściej niż w populacji
" Hospitalizacja wbrew woli po stwierdzeniu
ogólnej.
choroby psychicznej i zagrożenia życia zgodnie
" Stwardnienie rozsiane: 2-7x częściej.
z art. 23 Ustawy o Ochronie Zdrowia Psychicznego
" Udar: 5-krotnie wyższe niż w populacji ogólnej.
w oddziale psychiatrycznym.
" Padaczka: 5-krotnie wyższe niż w populacji ogólnej.
" Zastosowanie przymusu bezpośredniego zgodnie
" Padaczka oporna na leczenie: 25-krotnie wyższe niż w populacji
z art. 18 Ustawy o Ochronie Zdrowia Psychicznego.
ogólnej.
" Rodzaj leczenie z zależności od postawionego
" Choroby rdzenia: 9-krotnie wyższe niż w populacji ogólnej.
rozpoznania psychiatrycznego.
Predyktory samobójstwa w neurologii " Wnioski
" Choć samobójstwa nie można przewidzieć
" Depresja aktualna, w wywiadzie choroba afektywna
to można mu zapobiegać.
" Zaburzenia lękowe.
" Sama diagnoza ma pośredni wpływ
" Zaburzenia świadomości, zwłaszcza majaczenie.
na ryzyko i skuteczność zapobiegania.
" Zaburzenia osobowości ze zmianą zachowania i nastroju z
" Podstawowy środek zapobiegawczy to
działanie impulsywnym.
indywidualny kontakt, nadzór i obserwacja
" Obciążenie samobójstwem w rodzinie.
chorego.
" Wcześniejsza próba samobójcza.
" Powieszenie to najczęstszy sposób
" Mężczyzna, samotny, dobrze wykształcony, za znaczną
samobójstwa (eliminacja możliwości).
inwalidyzacją fizyczną