Wprowadzenie do przedmiotu zarządzanie podatkami w przedsiębiorstwie Podstawowe pojęcia

Dr Katarzyna Boratyńska

Źródło: ISP Modzelewski Sp.z o.o.

Pojęcie i funkcje podatku

Pojęcie podatku Podatkiem

jest

publicznoprawne,

nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie

pieniężne

na

rzecz

Skarbu

Pa

P ństwa

w , wo

w jewó

w dztwa

w , powi

w atu lub gmi

m ny,

y

wynikające z ustawy podatkowej (art. 6 o.p.).

zgodnie z art. 3 pkt 3 o.p.

Pojęcie podatku Pod pojęciem podatku rozumie się również zaliczki na podatek, raty podatków (jeżeli taka forma płatności jest przewidziana przepisami odpowiedniej ustawy np. w podatku rolnym czy też podatku od nieruchomo

m ści należnym od

osób fizycznych) oraz opłaty i niepodatkowe należności budżetowe.

Funkcje podatku Funkcje podatku:

• fis

i k

s a

k l

a n

l a

a (

d

( o

d c

o h

c od

o o

d w

o a

w )

a ,

)

• regulacyjna,

• stymulacyjna.

Funkcje podatku

• Funkcja fiskalna - dostarczenie państwu dochodów,

• Funkcja regulacyjna polega ona na kształtowaniu dochodu i majątku będących w dyspozycji p

odatników.

w Za

Z pośrednictwe

w m

m

podatków, poprzez przesuwanie środków finansowych w odpowiednich proporcjach między podmiotami gospodarczymi a budżetem, następuje korekta dochodów. Podatek może służyć oddziaływaniu na gospodarkę jako całość lub działaniom o charakterze selektywnym.

Funkcje podatku

• Funkcja stymulacyjna oznacza wykorzystywanie instrumentów

podatkowych w celu wywarcia wpływu na war

a un

u k

n i

i d

z

d ia

i ł

a a

ł n

a i

n a

i

a j

e

j d

e n

d o

n s

o te

t k

e o

r

o az

a n

a

n

a

kierunki i tempo ich rozwoju.

Funkcje podatku Funkcja stymulacyjna urzeczywistnia się poprzez zróżnicowanie obciążeń podatkowych, dzięki czemu podatek może wpłynąć zachęcająco lub zniechęcająco na decyzje w sprawi

w e podejmo

m wa

w nia lub likwi

w dowa

w nia

działalności oraz ustalania zakresu jej prowadzenia.

Praktycznym wyrazem realizacji tej funkcji w sensie pozytywnym jest system zwolnień i ulg podatkowych.

Elementy konstrukcji podatku

Elementy konstrukcji podatku

•

podmioty opodatkowania,

•

przedmiot opodatkowania,

•

podstawa opodatkowania,

•

stawki i skale podatkowe.

Elementy konstrukcji podatku

• Podmiotem czynnym jest z reguły państwo, z tym zastrzeżeniem, że wymiar i pobór może być dokonywany przez różne or

o ga

g n

a y

n f

i

f n

i a

n n

a s

n ow

o e.

e

.

Elementy konstrukcji podatku Organami podatkowymi są:

• naczelnik urzędu skarbowego,

• przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego – jako organy pierwszej instancji,

• dyrektor i

zby skarbowe

w j – jako organy

odwoławcze od decyzji urzędów skarbowych,

• samorządowe kolegia odwoławcze – jako organy odwoławcze od decyzji

przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego.

Elementy konstrukcji podatku

• Minister

właściwy

do

spraw

finansów

publicznych jest także organem podatkowym, ale w ograniczonym zakresie,

• tj. jest organem pierws

w zej i drugiej instancji w

sprawach

stwierdzenia

nieważności

decyzji,

wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji

lub

stwierdzenia

jej

wygaśnięcia

wszczynanych przez niego z urzędu.

Elementy konstrukcji podatku Ponadto minister właściwy do

spraw finansów publicznych jest

or

o ga

g n

a e

n m

e

wła

ł ś

a c

ś iw

i ym w spr

p aw

a ac

a h

porozumień dotyczących ustalenia cen

transakcyjnych,

a

także

w

sprawach interpretacji postanowień umów

o

unikaniu

podwójnego

opodatkowania.

Elementy konstrukcji podatku Podatnikiem

jest

osoba

fizyczna,

prawna

lub

jednostka

organizacyjna

niema

m jąca

osobowości

prawn

w ej

podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Elementy konstrukcji podatku Płatnikiem jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości

prawnej

obowiązana

do

ob

o l

b ilc

i zen

e i

n a

i i po

p b

o r

b a

r n

a i

n a

i po

p d

o a

d t

a k

t u od

o po

p d

o a

d t

a n

t i

n k

i a

k

i do wpłacenia go na właściwy rachunek.

Elementy konstrukcji podatku Inkasentem

jest

osoba

fizyczna,

prawna

lub

jednostka

organizacyjna

niemająca

osobowości

prawnej

ob

o o

b w

o ią

i z

ą a

z n

a a

n

do

d

po

p b

o r

b an

a i

n a

i

po

p d

o a

d t

a k

t u i do

d

wpłacenia

go

na

właściwy

rachunek

organu podatkowego.

Elementy konstrukcji podatku Przedmiotem podatku są rzeczy lub zdarzenia (określona sytuacja faktyczna lub

prawna),

z

których

wystąpieniem

ustawa

wiąże

powstanie

obowiązku

po

p d

o a

d t

a k

t ow

o eg

e o

g ,

o

np. uzyskanie dochodu w podatku

dochodowym.

Elementy konstrukcji podatku Podstawę opodatkowania stanowi wartość przedmiotu opodatkowania z reguły wyrażona w pieniądzu.

Podstawa opodatkowania jest ilościową konkretyzacją przedmiotu opodatkowania, która stanowi podstawę wymiaru podatku.

Elementy konstrukcji podatku Zobowiązanie podatkowe

powstaje z dniem zaistnienia

zdarzenia, z którym ustawa wiąże po

p w

o sta

t n

a i

n e

i

e t

a

t k

a ie

i g

e o

g

o z

ob

o o

b w

o ią

i z

ą an

a i

n a

i

a l

u

l b

u

b

z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Elementy konstrukcji podatku Podstawę opodatkowania ustala się bądź

na

podstawie

rachunkowości

podatnika

lub

innych

dowodów

stw

t ie

i r

e dz

d a

z j

a ą

j c

ą yc

y h

rz

r ec

e z

c yw

y is

i tą

t

war

a to

t ś

o ć

ś

przedmiotu opodatkowania,

bądź też określa się ją szacunkowo, opierając

się

na

z

góry

przyjętych

normach.

Elementy konstrukcji podatku

• kumulacja podatkowa

Jej istota wyraża się w łączeniu różnych podstaw opodatkowania w całość, z r

eg

e u

g ł

u y

ł w

c

el

e u

l

u z

wię

i k

ę szen

e i

n a

i

a c

ię

i ż

ę ar

a u

u

podatkowego.

Elementy konstrukcji podatku Zasada

kumulacji

wszelkich

dochodów

polega

na

włączaniu

do

podstawy wymiaru podatku wszystkich do

d c

o ho

h d

o ó

d w

ó

te

t g

e o

g

sam

a e

m g

e o

g

po

p d

o a

d t

a n

t i

n k

i a

uzyskanych w ciągu roku podatkowego.

Elementy konstrukcji podatku Nie

kumuluje

się

jedynie

dochodów

podlegających odrębnemu opodatkowaniu w formie zryczałtowanej.

Są

to

m.

in.

dochody

ze

sprzedaży

nieruchomości, z odsetek od pożyczek (z wyjątkiem

gdy

udzielanie

pożyczek

jest

przedmiotem działalności przedsiębiorcy), z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Elementy konstrukcji podatku Stawki podatkowe są współczynnikami określającymi wysokość podatku w stosunku do

d

o p

o

p d

o s

d ta

t w

a y o

p

o o

p d

o a

d t

a k

t ow

o an

a i

n a

i .

a

.

Stawka podatkowa ustalona jako pewna kwota jest stawką kwotową, a ustalona jako część podstawy opodatkowania jest stawką procentową.

Elementy konstrukcji podatku Skala podatkowa jest to zbiór stawek podatkowych, zestawienie

ta

t b

a e

b l

e a

l r

a yczne

n ,

e

, w

k

tó

t r

ó ym

m u

j

u m

j u

m j

u e

j

e s

ię

i

ę

poszczególne zakresy skal

podatkowych wraz z odpowiadającymi im stawkami podatkowymi.

Elementy konstrukcji podatku Przy skali proporcjonalnej, tj.

liniowej, należność podatkowa rośnie w ta

t k

a im

i

m s

to

t p

o n

p i

n u

i ,

u

, w

j

a

j k

a im

i

m r

oś

o ni

n e

i

e p

o

p d

o s

d ta

t w

a a

a

opodatkowania.

Proporcjonalną skalę podatkową

najczęściej stosuje się w podatkach przychodowych i konsumpcyjnych.

Elementy konstrukcji podatku Skala progresywna sprawia, że

należność podatkowa rośnie szybciej niż podstawa opodatkowania. Jest to rod

o z

d aj

a

j s

kal

a il

i n

a

n j

a c

j zęś

ę cie

i j

e

j s

to

t s

o ow

o an

a y

n w

praktyce.

Progresywna skala podatkowa

zwykle jest stosowana przy podatkach dochodowych i majątkowych.

Elementy konstrukcji podatku Zwolnienia podatkowe polegają na całkowitym lub częściowym pominięciu dochodów uzyskiwanych z niektórych źród

ó e

d ł

e

ł p

r

p zy u

s

u ta

t l

a a

l n

a i

n u

i

u p

o

p d

o s

d ta

t w

a y

opodatkowania.

Ulgi podatkowe polegają na zmniejszeniu wielkości podatku już po dokonaniu wymiaru.

• Dziekuję za uwagę