Leksykon mitologii germańskiej
Podobnie jak mitologia celtycka, mitologia Germanów stanowi źródło licznych
postaci, miejsc, zdarzeń, które zostały umieszczone w książkach fantasy.
Przecież doskonale kojarzymy nazwy: Baldur, Valhalla, czy postacie: Elfy,
Koboldy, Demony. Ich rodowód wywodzi się właśnie z mitologii, częściowo
germańskiej, a częściowo także celtyckiej. Warto się zapoznać, choćby w
podstawowym stopniu z nazwami obecnymi w mitologii germańskiej.
Bogowie
Alci i Alkis – bliźniacza para bóstw światła, obrońcy żeglarzy.
Azowie – Asowie – dobroczynni bogowie, rządzący światem po pokonaniu
Wanów; bogowie, to: Odyn, Thor, Baldur, Hajmdal, boginie, to: Frigg, Nanna,
Sif.
Baldur – syn Odyna i Frigg, mąż Nanny, bóg dobra, piękna, sprawiedliwości i wiosny. Zabity za sprawą Lokiego gałęzią jemioły.
Borre – Bor – bóg, ojciec Odyna.
Brage – bóg poezji.
Buri – praojciec bogów, powstały ze słonej bryły lodowej.
Forseti – jeden z Asów, bóg pełniący funkcję sędziego–rozjemcy.
Frej – Frey – bóg urodzaju, roślinności i pokoju.
Hajmdal – nordyckie bóstwo światła, twórca podziału społecznego wśród
ludzi.
Hod – jeden z Asów, ślepy bóg.
Hoenir – bóg z trójcy.
Loki – bóg ognia, towarzysz bogów i oszust. Ojciec Fenrisa (fenrira), węża
Mitgerda i bogini Hel. Zabójca Nanny.
Lodur – bóg, stwórca ludzi.
Mani – bóg personifikujący Księżyc, brat Sol.
Nerthus – bogini płodności i roślinności.
Njordo – bóg urodzaju, płodności, pan wiatrów na lądzie i morzu.
Odyn – Odin, Wodan u płd. Germanów – najwyższy bóg z rodu Azów, bóg wojny i wojowników. Umiał przybierać różne kształty. Towarzyszyły mu dwa
kruki – Huginn (myśl) i Muninn (pamięć) oraz dwa wilki – Geri (łakomca) i
Freki (żarłok).
Sol – bóg personifikujący Słońce.
Thor – u płd. Germanów Donar – syn Odyna, bóg burzy i piorunów. Od niego nazwa czwartego dnia tygodnia.
Tius – bóg nieba, pan wszechrzeczy, w poświęconym mu miejscu mogli przebywać tylko ludzie związani powrozami.
Tyr – bóg wojny, prawa i sprawiedliwości. Najgwałtowniejszy z Azów, stróż
nieba. Składano mu ofiary z ludzi. Od niego pochodzi nazwa drugiego dnia
tygodnia (pierwotnie Tiwaz –Tiu).
Ull – Ullr – jeden z Asów, bóg–łucznik, bóstwo zimy, być może wynalazca nart.
Wanowie – bogowie urodzaju.
Ziu–Tius – bóg bogów, bóg nieba. Posiadał tylko jedną rękę.
Boginie
Baduhenna – fryzyjska bogini wojny i zmarłych.
Frigg – Freyja, Frija – bogini miłości i piękna, opiekunka małżeństwa i rodziny. śona Odyna. Jej dniem był piątek (frietag), dzień zawierania
małżeństw.
Gejfon – Gejfun – bogini znająca przyszłość.
Gna – bogini jeżdżąca na rumaku śmierci.
Hel – bogini śmierci i podziemia.
Idunn – bogini młodości, żona boga Bragi.
Nanna – bogini dobra, piękna, sprawiedliwości i wiosny. Zabita za sprawą
Lokiego gałęzią jemioły. śona Baldura.
Nehalennia – bogini życia, opiekunka żeglarzy i kupców.
Nerthus – bogini Ziemia. Bogini urodzajów i płodności. Należała do Wanów.
Norny – boginie, trzy potężne siostry – przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.
Stawały nad kolebką niemowlęcia wróżąc mu dobry lub zły los.
Ran – bogini toni morskiej, małżonka Agira.
War – bogini ślubów małżeńskich.
Inne postacie i zagadnienia
Agir – Aegir – olbrzym, władca głębin morskich, małżonek Ran, z którą miał
dziewięć córek. Był organizatorem uczt dla bogów.
Alfy – duchy zmarłych przodków i demony płodności.
Alwis – mądry karzeł zabiegający o rękę córki Thora. Thor doprowadził do
zamienienia go w kamień.
Angrboda – straszliwa olbrzymka, kochanka Lokiego.
Asgard – święty gród bogów Azów, z dwunastoma pałacami.
Askn i Embla – pierwsza para ludzi stworzona z gałęzi lub pni drzew przez
trójcę bogów – Odyna, Hoenira i Lodura.
Audumla – Audumia – olbrzymia krowa powstała z kropli wody spływającej z lodowca. Własnym mlekiem wykarmiła Ymira.
Baugi – syn olbrzyma Gillinga, Odin służył u niego jako parobek,
Berserkerzy – wojownicy przybierający w boju postać i cechy niedźwiedzia
lub wilka.
Bifrost – most do Asgardu.
Blot – ofiara w postaci ludzi, zwierząt, płodów rolnych.
Brunhilda – jedna z Walkirii.
Buri – olbrzym, dziad Odyna.
Burr – Borr – magicznym zaklęciem zrodzony syn Buriego, ojciec Odina, którego urodziła olbrzymka Bestla.
Dain – mądry karzeł, uczył Alfy sztuki pisania run.
Disy – żeńskie duchy opiekuńcze człowieka.
Draug – zmarły powracający do żywych, był olbrzymem i siłaczem.
Draupnir – cudowny pierścień.
Edda – nazwa dwóch ksiąg ludów germańskich o mitach i legendach.
Elfy – duchy zamieszkujące w górach, rzekach, lasach.
Fenrir – potworny wilk, odgryzł Tyrowi prawą dłoń.
Fafnir – Fanfir – potworny smok, zamordował swojego ojca, by zawładnąć skarbem, a następnie zostać jego strażnikiem.
Garm – piekielny pies.
Gerd – piękna olbrzymka, córka Gymira, w której zakochał się Frey.
Gimle – złota sala, jedna z nazw Walhalli.
Gudrun – siostra Gunnara, żona Sugurda.
Gullinbursti – odyniec o złotej szczecinie, atrybut boga Freya.
Gulweig – piękna i lśniąca jak złoto wieszczka z rodu Wanów, przyczyna
wojny między Wanami i Asami.
Gungnir – cudowna, nigdy nie chybiająca celu włócznia Odina.
Halja – Hölle – podziemne państwo zmarłych.
Heidrun – boska koza przebywająca w Asgardzie, zamiast mleka dawała miód,
który był napojem bogów.
Hel – germańska siedziba zmarłych, otoczona rzeką. Mostu strzegła
Olbrzymka, a wejścia pies Garm.
Holda – demoniczne istoty mieszkające pod ziemią, w drzewach lub źródłach.
Hrimfaksi – koń ciągnący wóz nocy. Piana z jego pyska tworzyła rosę.
Hrimgrimnir – trójgłowy olbrzym strzegący bramy Helu.
Hrungnir – potężny olbrzym o kamiennym sercu i kamiennej głowie.
Hymir – tchórzliwy olbrzym.
Hyndla – olbrzymka posiadająca dar wieszczy.
Logi – olbrzym, personifikujący dziką moc ognia.
Idisy – demony wegetacji i płodności: później trzy grupy żeńskie istot
nadprzyrodzonych: Norny – bóstwa przeznaczenia, Walkirje – odprowadzające zmarłych i Fylgje – duchy opiekuńcze człowieka.
Jotuny – demoniczne olbrzymy, często wielorękie i wielogłowe.
Jul – nazwa święta zimowego, związanego z kultem bóstw i demonów
płodności, również święto zmarłych.
Koboldy – małe męskie duchy opiekuńcze w postaci karzełka, strzegły
skarbów i przebywały w pobliżu paleniska.
Kwasir – postać utworzona ze śliny Azów i Wanów. Zabity przez karłów
Flajara i Galara, a z jego krwi zmieszanej z miodem powstał napój dający
mądrość i sztukę. Napoju tego strzegł olbrzył Suttungr, a wykradł mu go Odyn.
Logi – olbrzym, personifikujący dziką moc ognia.
Maia – Matka Ziemia.
Mannus – praojciec i twórca ludu Germanów.
Minna – nazwa napitku kultowego na cześć bogów lub zmarłych.
Mitgard – siedziby ludzkie.
Mielnir – młot Thora.
Mimir – mędrzec znający przyszłość.
Muspelhajm – kraina ognia.
Naglfar – okręt z paznokci zmarłych.
Narfi – syn Lokiego zamieniony przez Asów w wilka.
Nibelungi – w eposie Edda nazwa karłów, rycerzy i książąt, którzy strzegą
skarbu Zygfryda.
Niksy – demoniczne istoty wodne, pojawiające się pod wieloma postaciami.
Nilfhajm – kraina lodu.
Perachta – Berchta – małżonka Wodana.
Ragnarek – określenie zagłady bogów i świata: potem miała nastąpić
szczęśliwa era.
Ran – rozbójnica, demoniczna olbrzymka, władczyni morza zbierająca w sieć
wszystkich topielców.
Regin – podstępny karzeł.
Sif – żona Thora.
Sigmund – ojciec Sigurda.
Sigurd – Zygfryd – najsłynniejszy bohater.
Sigyn – żona Lokiego.
Skidbladnir – cudowny okręt.
Slejpnir – ośmiorożny rumak Odyna.
Slid – rzeka tocząca miast wody miecze i oszczepy.
Surt – demoniczny olbrzym mieszkający pod ziemią lub w wulkanicznych
kraterach. Uważany za personifikację podziemnego ognia.
Swalin – wiecznie chłodna tarcza Sol, osłaniająca świat przed nadmierną
ciepłotą słońca.
Troll – skandynawska istota demoniczna (olbrzym lub karzeł) zamieszkująca górskie pieczary, nieprzychylna ludziom.
Utgard – kraj olbrzymów i zmarłych.
Volva – skandynawska wieszczka przepowiadająca przyszłość.
Walhalla – miejsce pobytu poległych w boju wojowników, usługiwały im
Walkirie.
Walhalla – sala w Asgardzie.
Wali – syn Odyna.
Walkirie – posłanki Odyna, demony zwiastujęce żołnierzom śmierć i unoszące
ciała ich do Walhalli.
Wany – najdawniejszy ród bogów, panujący w złotym wieku, Mieszkają w
głębi ziemi i mórz.
We – brat Odyna.
Widar – syn Odyna.
Wili – brat Odyna.
Ygdrasill – gigantyczny jesion.
Ymir – Jmir – gigantyczny olbrzym, który powstał z lodu północy i ognia południa. Zabili go Odyn, Wili i We. Z krwi powstało morze, z ciała – ziemia, z
kości – góry, z czaszki – sklepienie niebieskie, z mózgu – chmury. Z iskier
powstało Słońce, Księżyc i Gwiazdy.
Materiał pochodzi z serwisu Niezwykłe Superkompedium Wiedzy - Hoga.pl