Kazus 13. Opinia prawna
Kazus 13. Opinia prawna
Stan faktyczny
W dniu 12.1.2006 r. st. chor. rez. Roman M. zÅ‚ożyÅ‚ do Komendanta Morskiego Od­
dziaÅ‚u SG pisemne zgÅ‚oszenie wystÄ…pienia ze sÅ‚użby 30.6.2006 r. z powodu osiÄ…gniÄ™­
cia wysługi emerytalnej. Komendant Morskiego Oddziału SG rozkazem personalnym
nr 551 z 24.5.2006 r., na podstawie art. 45 ust. 3 ustawy z 12.10.1990 r. o Straży Granicznej
(t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997 ze zm.), zwolnił wyżej wymienionego ze służby stałej
w Straży Granicznej. W dniu 19.11.2006 r. Roman M., dziaÅ‚ajÄ…cy przez swego peÅ‚nomoc­
nika radcÄ™ prawnego Bartosza K., wezwaÅ‚ Komendanta Morskiego OddziaÅ‚u SG do wy­
płacenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystane dni wolne od służby. Decyzją
z 21.12.2006 r. Komendant Morskiego Oddziału SG odmówił wypłacenia ekwiwalentu
pieniężnego za wypracowane w ponadnormatywnym czasie sÅ‚użby 2948 godziny, w la­
tach 1995 2004.
Jako radca prawny zatrudniony w Komendzie Głównej Straży Granicznej należy wy­
dać opiniÄ™ prawnÄ… w temacie: Jak ksztaÅ‚tuje siÄ™ charakter stosunku sÅ‚użbowego funkcjo­
nariusza Straży Granicznej. Powyższe jest związane z dochodzeniem roszczeń przez ww.
funkcjonariusza i z podjÄ™tymi przez niego dalszymi krokami skierowanymi do Komen­
danta Głównego Straży Granicznej.
653
Prawo administracyjne
Część II. Prawo administracyjne
Propozycja odpowiedzi
Uzasadniając decyzję Komendant Główny Straży Granicznej powinien
wskazać, że zgodnie z art. 37 ust. 1 i 2 SGU czas peÅ‚nienia sÅ‚użby funkcjo­
nariusza jest określony wymiarem obowiązków, z uwzględnieniem prawa
do wypoczynku, a rozkÅ‚ad czasu sÅ‚użby okreÅ›la Komendant Główny Stra­
ży Granicznej. Zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu czas pełnienia służby
funkcjonariusza wynosi 40 godzin tygodniowo w przyjÄ™tym okresie rozlicze­
niowym, nieprzekraczajÄ…cym 3 miesiÄ™cy. Natomiast ust. 3 cytowanego arty­
kułu stanowi, że w zamian za czas służby przekraczający normę określoną
w ust. 2 funkcjonariuszowi przysługuje czas wolny od służby w tym samym
wymiarze.
Rozkład czasu służby funkcjonariuszy Staży Granicznej i tryb udzielania
czasu wolnego w zamian za służbę w wymiarze przekraczającym 40 godzin
tygodniowo okreÅ›la rozporzÄ…dzenie Ministra Spraw WewnÄ™trznych i Admi­
nistracji z 10.6.2009 r. w sprawie rozkÅ‚adu czasu sÅ‚użby funkcjonariuszy Stra­
ży Granicznej (Dz.U. Nr 95, poz. 754). Zgodnie z ż 17 ust. 3 powyżej wymie­
nionego rozporządzenia  w okresie rozliczeniowym każde 8 godzin służby
przekraczajÄ…ce normÄ™ okreÅ›lonÄ… w art. 37 ust. 2 SGU jest równoważne jed­
nemu dniowi wolnemu od służby. Według ż 10 ust. 4 rozporządzenia  czas
wolny w zamian za sÅ‚użbÄ™ peÅ‚nionÄ… poza rozkÅ‚adem czasu sÅ‚użby funkcjona­
riusz jest obowiÄ…zany wykorzystać do dnia zwolnienia ze sÅ‚użby, a przeÅ‚ożo­
ny właściwy w sprawach osobowych ma obowiązek mu to ułatwić.
Zmiana ustawy o Staży Granicznej dokonana nowelizacją z 22.4.2005 r.
(Dz.U. Nr 90, poz. 757) wprowadziÅ‚a w art. 118 ust. 1 pkt 2 ustawy prawo funk­
cjonariusza zwolnionego m.in. w zwiÄ…zku z nabyciem uprawnieÅ„ emerytal­
nych do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany czas wolny od służby,
nie więcej niż za ostatnie 3 lata, lecz prawo to zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy
nowelizującej ma zastosowanie do służby pełnionej ponad normę po dniu
wejścia w życie tej ustawy, tj. po 24.8.2005 r. W przedmiotowej sprawie
st. chor. rez. Roman M. został zwolniony ze służby z dniem 30.6.2006 r.
Stosunek służbowy funkcjonariusza Straży Granicznej nie jest stosunkiem
pracy regulowanym przez prawo pracy, lecz ma charakter stosunku admini­
stracyjnoprawnego. Różni się od stosunku pracy specyficznymi warunkami
zatrudnienia, w szczególnoÅ›ci charakteryzuje go dyspozycyjność i podle­
głość, z którą związany jest czas służby, uregulowany w odmienny sposób
od ogólnie obowiązujących zasad. Tym samym przepisy Kodeksu pracy nie
mogÄ… stanowić podstawy prawnej do dochodzenia roszczeÅ„ przez funkcjona­
riuszy Straży Granicznej, ponieważ ich prawa i obowiÄ…zki zwiÄ…zane z peÅ‚nio­
ną służbą zostały uregulowane w ustawie z 12.10.1990 r. o Straży Granicznej.
W ustawie o Straży Granicznej nie ma również tzw. przepisów odsyłających,
kierujących w razie wątpliwości interpretacyjnych do zasad określonych
w Kodeksie pracy.
Zgodnie z art. 37 ust. 1 i 2 SGU, w brzmieniu obowiÄ…zujÄ…cym w dacie wy­
dania decyzji, czas pełnienia służby funkcjonariusza Straży Granicznej jest
654
Prawo administracyjne
Kazus 13. Opinia prawna
okreÅ›lony wymiarem jego obowiÄ…zków z uwzglÄ™dnieniem prawa do wypo­
czynku. Zgodnie z ust. 2 powyższego artykuÅ‚u, czas peÅ‚nienia sÅ‚użby funkcjo­
nariusza wynosi 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym
nieprzekraczajÄ…cym 3 miesiÄ™cy. Natomiast ust. 3 cytowanego artykuÅ‚u stano­
wi, że w zamian za czas sÅ‚użby przekraczajÄ…cy normÄ™ okreÅ›lonÄ… w ust. 2 funk­
cjonariuszowi przysługuje czas wolny od służby w tym samym wymiarze.
Tak wiÄ™c podsumowujÄ…c analizÄ™ powyżej wymienionych przepisów na­
leży stwierdzić co następuje: Przepisy Kodeksu pracy nie mogą stanowić
podstawy prawnej do dochodzenia roszczeń przez funkcjonariuszy Straży
Granicznej, ponieważ ich prawa i obowiÄ…zki zwiÄ…zane z peÅ‚nionÄ… sÅ‚użbÄ… zo­
stały wyłącznie uregulowane w ustawie z 12.10.1990 r. o Straży Granicznej.
Stosunek służbowy funkcjonariusza Straży Granicznej nie jest stosunkiem
pracy regulowanym przez prawo pracy, lecz ma charakter stosunku admi­
nistracyjnoprawnego (zob. wyr. WSA w Warszawie z 5.9.2006 r., II SA/Wa
782/06, niepubl.).
Tym samym Komendant Główny Straży Granicznej po rozpatrzeniu odwo­
łania st. chor. rez. Romana M. od decyzji Komendanta Morskiego Oddziału
Staży Granicznej o odmowie wypÅ‚aty ekwiwalentu pieniężnego za czas sÅ‚uż­
by w Morskim Oddziale Straży Granicznej, który nie zostaÅ‚ zrekompensowa­
ny czasem wolnym, powinien utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję.
655
Prawo administracyjne
Część II. Prawo administracyjne
Orzecznictwo
Wyrok WSA w Warszawie z 5.9.2006 r. (II SA/Wa 782/06, niepubl.)
1. Stosunek sÅ‚użbowy funkcjonariusza Straży Granicznej nie jest stosunkiem pracy regu­
lowanym przez prawo pracy, lecz ma charakter stosunku administracyjnoprawnego.
2. Artykuł 32 ust. 1 Konstytucji RP stanowiący o równości wszystkich wobec prawa
ma charakter klauzuli generalnej i nie może stanowić materialnoprawnej podstawy
do dochodzenia roszczeń.
656
Prawo administracyjne