Sygnalizacja abonencka
Sygnalizacja abonencka
Opr. M. Pawlaczyk
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnalizacja
Sygnalizacja
Sygnalizacja  to wymiana informacji (innych niż rozmówne)
związanych z zestawianiem i rozłączaniem połączenia,
sterowaniem połączeniem, zarządzaniem siecią,itp..
Obszary funkcjonowania sygnalizacji:
Obszary funkcjonowania sygnalizacji:
przesyłanie informacji pomiędzy stacjami abonenckimi i
węzłem komutacyjnym (sygnalizacja abonencka);
przesyłanie informacji w sieci międzycentralowej
(sygnalizacja międzycentralowa);
sygnalizacja wewnątrz centrali.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
2
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Funkcje sygnalizacji:
nadzorcze  wykrywające lub realizujące zmiany stanu, np. wywołanie,
nadzorcze
zgłoszenie się centrali, rozłączenie od strony abonenta (sygn. liniowa);
wybiercze  związane z procesem zestawiania połączenia, tzn.
wybiercze
wysyłaniem i odbieraniem informacji adresowej. Poza adresem mogą
zawierać także sygnały dodatkowe, np. żądanie kolejnej cyfry lub
potwierdzenie odbioru określonego sygnału (sygn. rejestrowa);
obsługowe  zapewniają optymalizację wykorzystania sieci i ułatwiają
obsługowe
administrowanie siecią. Typowe funkcje: wykrycie i wysyłanie
informacji o blokadzie w sieci, informowanie o niedostępności
wyposażenia na skutek uszkodzenia, przesyłanie informacji
taryfikacyjnych, przesyłanie informacji alarmowych z urządzeń
komutacyjnych bezobsługowych.
Sygnalizacja w łączu abonenckim spełnia funkcje nadzorcze i wybiercze.
Sygnalizacja w łączu międzycentralowym funkcje nadzorcze, wybiercze i
obsługowe.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
3
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnalizacja
Sygnalizacja
Zbiór informacji
abonencka
Sygnalizacja
do przekazania
liniowa
Sygnalizacja
rejestrowa
Sygnalizacja
prądem stałym
Zbiór sygnałów w paśmie
elektrycznych
Sygn. prądem
poza pasmem
przemiennym
Sygnalizacja
w szczelinie
cyfrowa
rozmównej
Zbiór procedur
poza
przekazywania
szczeliną
informacji
1-10-2012 Systemy komutacyjne
4
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Analogowe łącze abonenckie
PA
-
48V
+
UR UW UD A
ącze abonenckie
Centrala
Aparat telefoniczny
telefoniczna
UR  układ rozmówny
UW  układ wybierczy
UD  układ dzwonienia (przywołania)
PA  przełącznik aparatowy
1-10-2012 Systemy komutacyjne
5
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Wymagania dla aparatu telefonicznego (PN 92 T83000)
Parametr Wartość
Prąd stały pobierany w stanie spoczynku max. 0,4 mA
Rezystancja w stanie połączenia dla prądu max. 600 �
stałego17 �73 mA
Rezystancja w stanie połączenia dla prądu max. 600 � ą10%
zmiennego
Napięcie pracy układu odbioru sygnału 40 � 90 V
dzwonienia (25, 50Hz)
Zakres nieczułości układu wywołania 0 � 16 V
Odporność na impulsy przeciążeniowe (np. amplituda 2kV,
wyładowania atmosferyczne ) o polaryzacji czas narastania 10 źs,
dodatniej i ujemnej w stanie spoczynku i czas opadania 700 źs
połączenia
Izolacja aparatu 500 Vsk (50 Hz / 1 min)
1-10-2012 Systemy komutacyjne
6
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnały wybiercze dekadowe
UW
PA
I -
UR Z UD 48V
+
i
przerwa między
sygnał zgłoszenia
cyframi
1 cyfra 2 cyfra
centrali
t
ts
tp tz
0
1-10-2012 Systemy komutacyjne
7
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnały wybiercze dekadowe
Lp. Dopuszczalna
Rodzaj parametru Jednostka
wartość
1. Częstotliwość impulsowania Hz 10 ą 2
2. Współczynnik impulsowania - 1,2 � 2,3
K= tp / tz (czas przerwy /czas zwarcia)
3. Minimalny czas trwania przerwy ms 400
pomiędzy cyframi ts
1-10-2012 Systemy komutacyjne
8
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Wybieranie wieloczęstotliwościowe (DTMF)
Grupa częstotliwości wyższych [Hz]
1209 1336 1477 1633
1
697 2 3 A
770 4 5 6 B
852 7 8 9 C
i
sygnał
941 0 # D
*
zgłoszenia
przerwa
centrali
miedzy
1 cyfra 2 cyfra
cyframi
Ic Ic
t
ti ts
0
9
1-10-2012 Systemy komutacyjne
9
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Grupa częstotliwości niższych
Wybieranie wieloczęstotliwościowe (DTMF)
Lp. Rodzaj parametru jednostka Dopuszczalna
wartość
1. Poziom mocy sygnału dBm od  24 do -3
2. Różnica poziomów mocy dB 5
składowych sygnału, nie więcej niż
3. Najkrótszy czas trwania impulsu ms 40
kombinacji częstotliwości ti
4. Najkrótszy czas trwania przerwy ms 30
pomiędzy cyframi ts
5. Częstotliwości sygnałów grupy I Hz 1209, 1336,
( " f d" 1,8 %) 1477, 1633
6. Częstotliwości sygnałów grupy II Hz 697, 770, 852,
( " f d" 1,8 %) 941,
1-10-2012 Systemy komutacyjne
10
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Parametry łącza abonenckiego
łącze abonenckie
a1
a
b b1 +
zaciski aparatu zaciski strony liniowej
telefonicznego przełącznicy głównej
1-10-2012 Systemy komutacyjne
11
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Parametry elektryczne łącza abonenckiego
Lp. Parametr Wartość
1. max. rezystancja przewodów torów wraz z 1800 �
aparatem w stanie wywołania lub połączenia
2. min. rezystancja łącza w stanie spoczynku 20 k�
3. min. rezystancja izolacji toru między 5 M� (linia napowietrzna)
przewodami oraz każdym przewodem i
1 M� (linia kablowa)
ziemią, przy odłączonym aparacie
4. max. pojemność między przewodami toru oraz 1 źF
każdym przewodem i ziemią, przy odłączonym
aparacie
5. max. pojemność łącza w stanie spoczynku 2 źF
6. max. pojemność łącza w stanie wywołania 1 źF
centrali lub stanie spoczynku
Parametry mierzone na zaciskach a1 , b1 przy odłączonym wyposażeniu
abonenckim w centrali.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
12
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Parametry elektryczne łącza abonenckiego
Lp. Parametr Wartość
1. napięcie baterii centrali 48 ą 4,8 V
2. natężenie prądu w stanie spoczynku d" 0,4 mA
2. natężenie prądu w stanie wywołania min. 4 mA
centrali
max. 60 mA
3. natężenie prądu w stanie połączenia ( z min. 20 mA
wyłączeniem stanu wybierania numeru)
max. 60 mA
4. maksymalna rezystancja aparatu 600 �
telefonicznego
1-10-2012 Systemy komutacyjne
13
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnalizacja abonencka w łączu analogowym
" Sygnalizacja abonencka w łączu analogowym to sygnalizacja
mieszana
mieszana:
" wykorzystuje
 sygnały prądu stałego (przepływ prądu stałego, brak
sygnały prądu stałego
przepływu prądu, zmiana kierunku przepływy prądu)
 oraz
 sygnały prądu przemiennego ( o częstotliwości 400 Hz i
sygnały prądu przemiennego
15 �50 Hz, kodu DTMF, 2100 Hz i 1300 Hz dla FSK).
1-10-2012 Systemy komutacyjne
14
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnalizacja
Zbiór informacji
abonencka
Sygnalizacja
do przekazania
liniowa
Sygnalizacja
rejestrowa
Sygnalizacja
prądem stałym
w paśmie
Zbiór sygnałów
elektrycznych
Sygn. prądem
poza pasmem
przemiennym
Sygnalizacja
w szczelinie
cyfrowa
rozmównej
Zbiór procedur
poza
przekazywania
szczeliną
informacji
1-10-2012 Systemy komutacyjne
15
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Stany charakterystyczne łącza abonenckiego
" Stan spoczynku
" Stan spoczynku  mikrotelefon
aparatu odłożony; prąd w łączu nie
płynie;
" Stan wywołania centrali
" Stan wywołania centrali  od
momentu podniesienia mikrotelefonu
do chwili zgłoszenia centrali;
" Stan połączenia
" Stan połączenia 
 zgłoszenie centrali,
 wybieranie numeru,
 wywołanie
 zgłoszenie się abonenta B,
 rozmowa
 rozłączenie połączenia.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
16
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
W poszczególnych stanach przesyłane są grupy sygnałów:
" sygnały komutacyjne
" sygnały komutacyjne (pozwalają na realizację procesów
łączeniowych i rozłączeniowych oraz nadzorują
połączenie):
 sygnały liniowe,
 sygnały wybiercze;
" sygnały informacyjne
" sygnały informacyjne (informują o etapie połączenia, stanie
drogi połączeniowej i stanie abonenta wywoływanego)
" sygnały taryfikacyjne
" sygnały taryfikacyjne (pozwalają na kontrolę poprawności
zaliczania rozmów),
" sygnały korespondencji
" sygnały korespondencji (przenoszą wiadomości pomiędzy
abonentami).
1-10-2012 Systemy komutacyjne
17
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnały liniowe
 sygnał rozpoczęcia pracy
 sygnał rozpoczęcia pracy (podniesienia mikrotelefonu przez
abonenta A)  sygnał w przód w celu przełączenia wyposażenia
abonenckiego w centrali w stan pracy, po zainicjowaniu
połączenia przez abonenta przez podniesienie mikrotelefonu,

 sygnał rozłączenia
 sygnał rozłączenia  sygnał w przód w celu zwolnienia
urządzeń centrali uczestniczących w połączeniu (odłożenie
mikrotelefonu przez abonenta A),
 sygnał podniesienia mikrotelefonu
 sygnał podniesienia mikrotelefonu  sygnał wstecz
wskazujący, że abonent wywoływany zgłosił się,
 sygnał położenia mikrotelefonu
 sygnał położenia mikrotelefonu  sygnał wstecz  abonent B
położył mikrotelefon.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
18
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnalizacja: sygnały informacyjne
Rytm taktowania
Rodzaj sygnału
Emisja (ms) Przerwa (ms)
Sygnały tonowe o f=(400  425) Hz 10%
sygnał zgłoszenia centrali ciągły
sygnał zajętości 500 ( 100) 500 ( 100)
sygnał zwrotny wywołania 1000 ( 100) 4000 ( 400)
sygnał ostrzegawczy (oferowania) 100 ( 10) 1900 ( 190)
sygnał nieosiągalności 250 ( 50) 250 ( 50)
sygnał marszrutowania 50 ( 5) 50 ( 5)
Sygnał specjalny tonowy o kolejnych emisjach:
950 ( 50Hz)
1400 ( 50Hz) 330 ( 70) do 30
1800 ( 50Hz) 330 ( 70) do 30
330 ( 70) 1000 ( 250)
Sygnał wywołania f = 15�25 Hz lub 50 Hz 1000 ( 100) 4000 ( 400)
1-10-2012 Systemy komutacyjne
19
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnały taryfikacyjne (teletaksa, telezaliczanie)
Lp. Parametr Wartość
1. Częstotliwość sygnału 16 ą 0,08 kHz
2. Czas trwania sygnału t1 60 � 150 ms
3. min. czas trwania przerwy między równy czasowi
sygnałami t0 trwania sygnału t1
4. Poziom mocy sygnału 0 � 1 dBm
Parametry mierzone na zaciskach a1, b1 przy odłączonym łączu abonenckim
i
rozmowa i telezaliczanie
t
0
Iz Iz
Iz
t0
t1 t0 t1
Sygnalizacja abonencka w łączu abonenckim
1-10-2012 Systemy komutacyjne
20
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Realizacja usługi dodatkowej CLIP
" Usługa dodatkowa CLIP (Calling Line Identification Presentation)
 prezentacja numeru abonenta (linii) wywołującego w aparacie
abonenta wywoływanego realizowana jest również na łączach
analogowych.
" Realizacja polega na przesłaniu wiadomości zawierającej ten numer
w przerwie między pierwszym i drugim sygnałem wywołania
(dzwonkiem).
Pierwszy sygnał
Drugi sygnał
Wiadomość
t
dzwonka
dzwonka
1 s 4 s
1-10-2012 Systemy komutacyjne
21
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Usługa CLIP w łączu analogowym
" Stosuje się dwie metody transmisji wiadomości sieciowych w
łączu analogowym:
" modulację FSK (stosowana w Polsce);
" kod DTMF.
" Opisane są w rekomendacjach ETSI:
" EN 300 648;
" EN 300 659;
" EN 300 778.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
22
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Modulacja FSK
" FSK  skokowa modulacja częstotliwości
" FSK  skokowa modulacja częstotliwości
 polega na przyporządkowaniu logicznej  1 sygnału o
częstotliwości f1 (2100 Hz), a logicznemu  0 sygnału
o częstotliwości f2 (1300 Hz);
" Do realizacji usługi wykorzystuje się modemy z szybkością
modulacji 1200 Bd (szybkość transmisji 1200b/s) ; standard
V.23 (ITU-T zal. T.50)
0 1 0
0,83 ms
1-10-2012 Systemy komutacyjne
23
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Format pakietu danych
Zajęcie Znacznik Typ Długość Suma
Parametry
linii początku wiadomości wiadomości kontrolna
" Zajęcie linii : 300  0 i  1 na przemian;
" Znacznik początku pakietu danych: 180 ą 25  1 ( może
być 80 ą 25  1 )
" Suma kontrolna: suma modulo 256 oktetów  typ
wiadomości ,  długość wiadomości i  parametry
" Format wiadomości CLIP
Nr bajtu Wartość bin Wartość hex znaczenie
1 0000 0010 02 identyfikacja linii wywołującej
2 00xx xxxx XX długość wiadomości
3 xxxx xxxx c cyfra 1
. . .
n+2 xxxx xxxx c cyfra n
1-10-2012 Systemy komutacyjne
24
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
CLIP przy użyciu FSK
" W przypadku braku numeru przesyłana wiadomość ma format:
Nr bajtu Wartość bin Wartość hex znaczenie
1 0000 0100 04 przyczyna braku identyfikacji
2 0000 0001 1 długość wiadomości 1 bajt
3 0100 1111 4F numer niedostępny
0101 0000 50 numer prywatny (CLIR)
80 �FF zarezerwowane dla operatorów
1-10-2012 Systemy komutacyjne
25
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
CLIP przy użyciu DTMF
" Wykorzystuje się kod DTMF (klawiaturowy);
" Format wiadomości:
" A..numer..# np. A618692600#
" Mogą być również wysłane kody:
" D 1 # ....numer nie może być wysłany, jest zastrzeżony (CLIR),
" D 2 # ....numer nie może być wysłany, jest międzynarodowy,
" D 3 # ... numer nie może być wysłany ze względu na trudności
techniczne
1-10-2012 Systemy komutacyjne
26
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Wymiana sygnałów w telefonicznym łączu abonenckim
Abonent wywołujący Centrala Abonent wywoływany
Abonent wywołujący Centrala Abonent wywoływany
Rozpoczęcie pracy ( m mtf ab.A)
Zgłoszenie centrali (s. ciągły)
Informacja adresowa
Zwrotny sygnał wywołania
Wywołanie (prąd dzwonienia)
Wiadomość CLIP
Podniesienie mikrotelefonu
Rozmowa Rozmowa
Rozłączenie połączenia
Położenie mikrotelefonu
1-10-2012 Systemy komutacyjne
27
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Stany charakterystyczne łącza abonenckiego
i
łącze ab.B
t
0
t1 t6 t7 t8
sygnał
wywołania
łącze ab.A
i
t
0
t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 t8
1-10-2012 Systemy komutacyjne
28
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Stan
ab. B
centrali
numeru
zaliczanie
Rozmowa i
wywołanie
wywołanie
połączenia
połączenia
spoczynku
Zgłoszenie
wybieranie
się centrali
rozłączanie
zestawianie
Sygnalizacja
Sygnalizacja
Zbiór informacji
abonencka
Sygnalizacja
do przekazania
liniowa
Sygnalizacja
rejestrowa
Sygnalizacja
prądem stałym
Zbiór sygnałów w paśmie
elektrycznych
Sygn. prądem
poza pasmem
przemiennym
Sygnalizacja
w szczelinie
cyfrowa
rozmównej
Zbiór procedur
poza
przekazywania
szczeliną we
informacji
wspólnym
kanale
1-10-2012 Systemy komutacyjne
29
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnalizacja abonencka cyfrowa
" Sygnalizacja DSS1 :
 sygnalizacja scentralizowana we wspólnym kanale (CCS),
 dane przesyłane w kanale D,
 system sygnalizacji o strukturze warstwowym:
" warstwa 1  fizyczna,
" warstwa 2  łącza danych,
" warstwa 3 - sieci
Wiadomość
sygnalizacyjna Ramka
warstwa 3
transportowa
Ramka fizyczna
warstwa 2
warstwa 1
1-10-2012 Systemy komutacyjne
30
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Związki między jednostkami danych protokołów DSS1
Odnośnik składniki informacyjne
połączenia
TYP
wiadomość warstwy 3
FSC
F C dane F
ramka warstwy 2
SAPI TEI
....D........D........D........D........D........D........D..
bity w kanale D
1-10-2012 Systemy komutacyjne
31
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Warstwa 1
Warstwa 2
Warstwa 3
Model dostępu użytkownika do sieci ISDN (konfiguracja
okablowania)
1-10-2012 Systemy komutacyjne
32
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Warstwa fizyczna
" Zadaniem warstwy 1 jest transmisja sygnału (ciągu bitów).
Standaryzacji podlegają :
 Parametry elektryczne i mechaniczne medium:
konfiguracja okablowania, kod transmisyjny, zasilanie
urządzeń, złącza,
 Sposób wykorzystania medium: zasady
zwielokrotnienia, procedury dostępu do kanałów,
 Procedury aktywacji/dezaktywacji styku.
" Styki S/T i U różnią się m.in. kodami transmisyjnymi,
zasadami zwielokrotnienia, szybkością transmisji,
procedurami aktywacji i dezaktywacji styku.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
33
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Warstwa łącza danych
" Główne zadanie warstwy 2: organizacja przesyłania
wiadomości sygnalizacyjnej warstwy 3 pomiędzy obiektami
pojedynczym dostępie ISDN za pomocą kanału D;
" W warstwie 2 stosuje się protokół LAP-D (Link Access
Protocol in the channel D) bazujący na protokole HDLC;
1-10-2012 Systemy komutacyjne
34
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Ramka LAPD (warstwa 2)
01111110 01111110
POLE POLE
FLAGA DANE CRC FLAGA
ADRESOWE STERUJ
CE
8 7 6 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1
0
SAPI C/R TEI 1
Wartość SAPI
Rodzaj Kierunek
Rodzaj ramki
C/R
DEC BIN
ramki transmisji
Sygnalizacja S 0 000000
Polecenie TE NT 0
Dane teleakcji T 12 001100
Odpowiedz
TE NT 1
Dane dla użytkownika P 16 010000
Polecenie NT TE 1
Wartości krajowe 32-47 10xxxx
Odpowiedz
NT TE 0
Dane utrzymaniowe 62 111110
Zarządzanie M 63 111111
1-10-2012 Systemy komutacyjne
35
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Procedura wtrącania i usuwania zera
Sekwencja bitowa
Nadajnik
0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1
wtrącane 0
wtrącane 0
Sekwencja bitowa Odbiornik
0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1
usuwane 0 usuwane 0
1-10-2012 Systemy komutacyjne
36
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Zasada współpracy TE z LE poprzez kanał D
SAPI 0 SAPI 63 SAPI 0 SAPI 63
SAPI 16 SAPI 16
Usługa Usługa
Usługa Usługa Usługa Usługa
transm. transm.
sygnaliz. OAM sygnaliz. OAM
pakiet. pakiet.
L2 L2 L2 L2 L2 L2
63
16
0
Kanał D
1-10-2012 Systemy komutacyjne
37
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Ramka LAPD  pole sterujące
Rodzaj ramki Komenda Odpowiedz
8 7 6 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1
informacyjna I N(S) 0 N(R)
nadzorcza RR RR 0 0 0 0 0 0 1 1 N(R)
RNR RNR 0 0 0 0 0 1 0 1 N(R)
REJ REJ 0 0 0 0 1 0 0 1 N(R)
nienumerowa SABM 0 1 1 P 1 1 1 1 RR  receive
na ready
DM 0 1 1 F 1 1 1 1
RNR  receive not
UI 0 0 0 P 0 0 1 1
ready
DISC 0 1 0 P 0 0 1 1
REJ  reject
UA 0 1 1 F 0 0 1 1
DM  disconnect
FRMR 1 0 0 F 0 1 1 1
DISC  disconnet
FRMR  frame
XID XID 1 0 0 P 1 1 1 1
reject
SABME - set asynchronous balance mode extended
UI - unnumbered information
UA  unnumbered acknowledgement
XID  exchange identification
1-10-2012 Systemy komutacyjne
38
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Warstwa 3 sygnalizacji DSS1
" Główne zadanie warstwy 3 to:
 generowanie, nadawanie, odbiór i interpretacja
wiadomości sygnalizacyjnych,
 wykrywanie błędów w działaniu protokołu.
" Wiadomości sygnalizacyjne, przesyłane w polu danych ramki
LAPD, mają ściśle określoną strukturę.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
39
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Struktura komunikatu warstwy 3
Dyskryminator protokołu (Q.931)
0 0 0 0 Długość odnośnika CR
F CR  pierwszy oktet
Nagłówek
F * CR  drugi oktet
0 Typ komunikatu
1-oktetowy element
1 Identyfikator elementu informacyjn.
informacyjny
0 Identyfikator elementu informacyjn.
Długość elementu informacyjnego
Wielooktetowy
element informacyjny
Zawartość elementu informacyjnego
CR  odnośnik połączenia
1-10-2012 Systemy komutacyjne
40
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Typ komunikatu - przykłady
Bity
Komunikaty
8 7 6 5 4 3 2 1
0 0 0 0 0 1 0 1 SETUP(inicjowanie zestawienia połączenia)
SETUP
0 0 0 0 1 1 0 1 SETUP ACKNOWLEDGE (żądanie dodatkowych informacji
dot. zestawianego połączenia)
0 0 0 0 0 0 0 1 ALERTING (gotowość strony wywoływanej do przyjęcia
połączenia)
0 0 0 0 0 1 1 1 CONNECT (zaakceptowanie połączenia przez stronę
wywoływaną)
0 1 0 0 0 1 0 1 DISCONNECT (inicjowanie rozłączenia z dowolnej strony)
0 1 0 0 1 1 0 1 REALESE (odpowiedz
na żądanie rozłączenia)
0 1 0 1 1 0 1 0 REALESE COMPLETE (potwierdzenie rozłączenia połączenia)
1-10-2012 Systemy komutacyjne
41
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Przykładowe elementy informacyjne
Bity Maksymalna długość (w
Element informacyjny
bajtach)
b8 . . . . . . b1
0 0 0 0 1 0 0 0 Bearer capability (usługi 12
przenoszenia)
0 1 1 0 1 1 0 0 Calling party number (numer (note 4)
abonenta wywołującego)
0 1 1 1 0 0 0 0 Called party number (numer (note 4)
abonenta wywoływanego)
0 1 1 1 1 1 0 1 High layer compatibility 5
(kompatybilność warstw wyższych)
0 0 0 1 1 0 0 0 Channel identification (note 4)
(identyfikacja kanału)
...... .......
1-10-2012 Systemy komutacyjne
42
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Przykład komunikatu sygnalizacyjnego
Pole adresowe
Pole sterujące
Typ komunikatu
Element
informacyjny
1-10-2012 Systemy komutacyjne
43
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Typowa sekwencja komunikatów dla zestawienia i rozłączenia połączenia
telefonicznego
Ab. A ISDN Ab. B
SETUP
Podn. mktlf
SETUP ACK
Sygnał zgłoszenia
INFO
INFO
CALL PROCEDING
SETUP
Sygnał wywołania
ALERTING
Zwrotny s. wywoł.
ALERTING
CONNECT Zgłoszenie ab. B
CONNECT
CONNECT ACK
ROZMOWA
DISCONNECT
Odłożenie mktlf
DISCONNECT
RELEASE
RELEASE
Odłożenie mktlf
RELEASE COMP.
RELEASE COMP.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
44
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dziękuję za uwagę
1-10-2012 Systemy komutacyjne
45
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Informacje nt. warstwy 1 ISDN
Styk S / T
S/T U
do
NT1
centrali
" Szybkość transmisji na styku S : 192 kbit/s
2 x 64 kbit/s + 16 kbit/s + 48 kbit/s
TE1
2 kanały B kanał D bity synchronizacji ramki,
kasowania składowej stałej,
dodatkowy kanał utrzymaniowy;
" styk 4  przewodowy,
" rozdzielone kierunki transmisji,
" kod transmisyjny: zmodyfikowany kod AMI,
1-10-2012 Systemy komutacyjne
46
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Kod transmisyjny AMI
1 1 0 0 1 1 0 1 0 1
+750mV
-750mV
Zmodyfikowany kod AMI
0 1 0 0 1 1 0 1 0 1
+750mV
-750mV
Naruszenie reguły kodowania AMI
1-10-2012 Systemy komutacyjne
47
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Ramki warstwy fizycznej
(struktura zwielokrotnienia)
ramka : 48 bitów, 250 źs
pierwszy transmitowany bit ramki ostatni bit ramki
NT TE B1 E D B2 E D B1 E D B2 E D
TE NT B1 D B2 D B1 D B2 D
bit: 5,2us
opóz
nienie (2 bity = 10,4us)
bity służbowe: bity ramkujące,
zerujące składową stałą,
aktywacji, synchronizujące
multiramkę , itd..
1-10-2012 Systemy komutacyjne
48
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Styk U
Najczęściej wykorzystywany do podłączenia abonentów sieci publicznej.
Styk 2-przewodowy z nierozdzielonymi kierunkami transmisji.
" Szybkość transmisji na styku U : 160 kbit/s (lub 192 kbit/s)
2 x 64 kbit/s + 16 kbit/s + 16 kbit/s (lub 48 kbit/s)
bity umożliwiające odtwarzanie w bloku NT
2 kanały B kanał D
synchronizacji blokowej, dodatkowy kanał
utrzymaniowy;
W celu zapewnienia dwukierunkowej transmisji cyfrowej wykorzystuje się jedną z
dwóch metod:
" metoda  ping  pong (styk Up) polegająca na czasowym rozdzieleniu
kierunków transmisji;
wymaga szybkości transmisji co najmniej 320 kbit/s;
maksymalna długość łącza  ok. 3 km;
" metoda kompensacji echa (Uk) polegająca na równoczesnej transmisji w obu
kierunkach z wykorzystaniem układów rozgałęz
nych w wyposażeniu bloków
NT i LT;
najczęściej wykorzystuje się kod transmisyjny 2B1Q ( również 4B3T);
maksymalna długość łącza ok. 8 km.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
49
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Zasada transmisji dwukierunkowej z podziałem czasu
(ping-pong)
NT LT
nadajnik
odbiornik
łącze
abonenckie
odbiornik
nadajnik
Przy dwukrotnie większej
T1 T4
prędkości bitowej strumień
danych transmitowany jest raz
t4
t1
t
w jednym, raz w drugim
kierunku.
T4
Mimo naprzemiennej pracy,
abonenci odczuwają ją jako
t2 t3
t
pracę dupleksową.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
50
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Zasada transmisji dwukierunkowej z kasowaniem echa
NT LT
nadajnik
+ odbiornik
+
łącze
abonenckie
filtr rozgałęz
rozgałęz
filtr
adapt. nik nik adapt.
odbiornik +
nadajnik
+
1-10-2012 Systemy komutacyjne
51
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Metoda  kompensacji echa , przy wykorzystaniu układu rozgałęz
nego , umożliwia
transmisję w obu kierunkach.
Nieidealność rozgałęz
nika i niejednorodność linii powodują powstawanie odbić. W efekcie
tego do odbiornika trafia zarówno sygnał użyteczny jak i echo przedostające się z własnego
nadajnika.
Idea metody polega na odejmowaniu od odbieranego sygnału jego części pochodzącej z
własnego nadajnika. Uzyskuje się tu dwukrotnie większy zasięg niż w metodzie
poprzedniej.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
52
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Kod transmisyjny 2B1Q
1-szy bit 2-gi bit Symbol Napięcie
(znak) (waga) (V)
1 0 +3 2,5
1 1 +1 0,833
Poziom
0 1 -1 -0,833
sygnału
01 10 00 11 01 11 10
0 0 -3 -2,5
+3
+1
t
Szybkość transmisji
-1
redukowana jest o 50 %.
-3
1-10-2012 Systemy komutacyjne
53
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Ramka transmisyjna 2B1Q
12 x (2B + D)
SW M
Słowo synchronizacji 12 grup kanałów (2B+D) Sekwencja kontrolna
(9 symboli 18 bitów) (108 symboli 216 bitów) (3symbole 6 bitów)
+3+3-3-3-3-3+3-3+3+3
Ramka w Bity M
wieloramce
M1.. ..M4 M5 M6
Multiramka składa się z 8 ramek
1 M1.. ..M4 1 1
W 1-szej ramce wieloramki zamiast SW
2 M1.. ..M4 1 febe
nadawane jest ISW (odwrotne słowo
3 M1.. ..M4 CK1 CK2
synchronizacji)  3-3+3+3+3+3-3+3-3-3
4 M1.. ..M4 CK3 CK4
5 M1.. ..M4 CK5 CK6
febe  bit błędu bloku na odległym
końcu (wskazanie błędów odebranych
6 M1.. ..M4 CK7 CK8
na odległym końcu)
7 M1.. ..M4 CK9 CK10
febe = 0 błąd
8 M1.. ..M4 CK11 CK12
febe = 1 brak błędu
CK1 do CK12  bity kontrolne (CRC12)
1-10-2012 Systemy komutacyjne
54
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Kod transmisyjny 4B3T
(MMS43 Modified Monitoring State 4B3T)
Grupa 4 cyfr binarnych zamieniana jest na grupę trzech symboli : +, - , 0
S1 S1 S2 S2 S3 S4 S3
0 1 0 0 1 0 1 0 0 1 1 1 1 0 0 1 1 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 0
- + 0 + + - - 0 + + - + + 0 0 0 0 - - - +
+
0
-
Redukcja szybkości
transmisji  25 %
S1, S2, S3, S4  tabele kodowe
1-10-2012 Systemy komutacyjne
55
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Struktura ramki 4B3T
120 symboli / 1 ms
LT NT
T1 (27) T2 (27) T3 (27) T4 (3) M1 T4 (24) SW1 (11)
1T1 27T1
.....
- - - - -
- + + + + +
B2 (8) D(2) B1 (8) B2 (8) D(2)
B1 (8)
36 bitów
NT LT
T4 (24) M2 T5 (3) T6 (21) SW2 (11) T5 (3) T7 (27) T8 (27)
B1 (8) B2 (8) D(2) B1 (8) B2 (8) D(2)
36 bitów
1-10-2012 Systemy komutacyjne
56
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
+
+
+
+
+
-
-
-
-
-
-
Aktywacja i dezaktywacja łącza
Urządzenia końcowe w danej chwili nie realizujące połączeń są wyłączone. Z
tego względu warstwa pierwsza musi świadczyć usługi warstwie drugiej w
zakresie aktywacji bądz
dezaktywacji urządzenia.
Włączenie lub wyłączenie urządzenia odbywa się poprzez wymianę
określonego rodzaju sygnałów przez styk S/T. TE mogą być
włączane/wyłączone przez NT1 lub NT2. Wyłączanie/włączanie odbywa się
przez wymianę pomiędzy warstwą pierwszą a drugą, lub pomiędzy pierwszą a
drugą płaszczyzny zarządzającej tzw. prymitywów.
Prymitywy te powodują wymianę sygnałów pomiędzy urządzeniami w
warstwie pierwszej.
Sygnały stanowią protokół warstwy pierwszej INFO 0 �INFO 4.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
57
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnały protokołu warstwy pierwszej
Nazw Sygnał Opis
a
INFO0 brak jakiegokolwieksygnału na żądanie wyłączenia od NT doTE lub
styku S/T odwrotnie
INFO1 wzór 00111111 w kodzie AMI. żądanie włączenia od TE do NT  brak
Pierwsze zero impuls dodatni, synchronizacji z zegarem sieci
drugi ujemny i sześć jedynek
jako brak sygnału
INFO2 normalna ramka 48 bitowana żądanie włączenia od NT do TE lub
styku S/T. Bity kanałów B, D, E, A wskazaniewłączenia jako odpowiedz
od
są równe zero. Bity N i L zgodnie TE. Duża liczba zer pozwala na szybką
z regułami ramki synchronizację bitową TE
INFO3 pełna ramka warstwy I wraz z od TE do NT
danymi w kanałachB i D
INFO4 pełna ramka warstwy I wraz z od NT do TE
danymi w kanałachB, D, E i A=1
1-10-2012 Systemy komutacyjne
58
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnał INFO 1
TE - NT
INFO1  ciągłe nadawanie sygnału (00111111) generowany przez terminal w
kodzie AMI, który żąda nawiązania połączenia, np. w wyniku podniesienia
mikrotelefonu. Pierwsze zero polaryzacja dodatnia, drugie ujemna.
Informuje on NT o konieczności uaktywnienia styku i nie służy celom
synchronizacji
1-10-2012 Systemy komutacyjne
59
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnał INFO 2
NT - TE
INFO2  sygnał przeznaczony do synchronizacji TE z NT. Jest on wysyłany z
NT po zsynchronizowaniu NT z centralą (po aktywacji styku U).
Struktura ramki jest zgodna z formatem 48 bitowej ramki podstawowej. Bity B,
D, E i A mają wartość logiczną 0. Jest to więc ciąg symboli o przemiennej fazie
wzbogacony o dwa załamania kodowe wyznaczające początek ramki, ułatwiając
tym samym synchronizację TE. Bity N i L przyjmują wartości zgodne z
regułami nadania ramki.
Bit A ma wartość 0 logiczne, co oznacza nieaktywność NT.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
60
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnał INFO 3
TE - NT
INFO3  sygnał generowany przez urządzenie, które nie prowadzi
transmisji. Posiada pełną strukturę ramki podstawowej, przenosi na
swych bitach właściwy stan wszystkich pól informacyjnych i
pomocniczych.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
61
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Sygnał INFO 4
NT - TE
INFO4  sygnał generowany przez NT po osiągnięciu pełnej synchronizacji
styku S/T.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
62
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Proces aktywacji: TE  NT
1. Jeśli na danym przekroju nie ma aktualnie transmisji, to linie obu kierunków
(nadawczego i odbiorczego) znajdują się w stanie INFO0, co odpowiada
utrzymaniu wszystkich wyjść w stanie wysokiej impedancji  brak nadawania
sygnału.
2. Terminal, który żąda przeprowadzenia transmisji rozpoczyna wysyłanie do NT
sygnału INFO1.
3. NT rozpoczyna procedurę uaktywnienia styku U. Gdy osiągnie synchronizację z
centralą (LT) - NT do TE generujeINFO2.
4. Po zakończeniu synchronizacji TE wysyła INFO3.
5. Po odebraniu dwóch kolejnych ramek od TE żądającego aktywacji, NT generuje
INFO4.
Sygnały INFO3 i INFO4 są wytwarzane przez cały czas aktywności styku S/T.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
63
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Procedura aktywacji styku S
TE NT
Stan spoczynku INFO0
Stan spoczynku
Żądanie nawiązania
INFO1
połączenia zgłoszone
Uruchomienie procesu
przez abonenta
uaktywniania styku U
INFO2
Synchronizacja
zegara TE z INFO2
INFO3
Rozpoznanie INFO3
INFO4
1-10-2012 Systemy komutacyjne
64
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Procedura aktywacji styku U
NT LT
SN0 SL0
Stan spoczynku
Stan spoczynku
Żądanie nawiązania
TN
połączenia
SN1
Test i dobór nastaw Test i dobór nastaw
SN2
kompensatora echa w NT kompensatora echa w LT
SL1
SL2
Test i dobór nastaw
SN2
Test i dobór nastaw
korektora w LT
korektora w NT oraz
SN3
synchronizacja ramek
SL3
1-10-2012 Systemy komutacyjne
65
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Mechanizm wielodostępudo kanału D
Umożliwia urządzeniom stwierdzenie zajętości kanału oraz
wykrycie ewentualnych kolizji. Do poprawnej pracy
mechanizmu wielodostępu niezbędne są bity E ramki od NT,
których zadaniemjest retransmisja do terminala danych, które
NTodbiera kanałem D.
Terminal rozpoczyna nadawanie wkanale Dpo wykryciu wnim
8kolejnychjedynek(kryteriumwolnegokanału).
Terminal nadający aktualne dane do kanału Dśledzi informację
transmitowaną w kanale E i sprawdza, czy pokrywa się z
informacją ostatnio wysłaną. Jeśli test jest negatywny, oznacza
wystąpieniekolizji i urządzenie przerywa wysyłanie danych.
Terminal, który skończył nadawanie do kanału D przechodzi w
stanwysokiej impedancji (wysyła same jedynki).
1-10-2012 Systemy komutacyjne
66
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Priorytety terminali
" Są dwie klasy priorytetów i w każdej klasie dwa poziomy
priorytetów:
" KLASA HIGH POZIOM high(8jedynek), low(9),
" LOW high(10), low(11).
" KLASA urządzenia może zostać przypisana
użytkownikowi (przy instalacji lub programowo),
przyporządkowanie POZIOMU jest wewnętrzną funkcją
sieci.
" W obrębie poziomu priorytetu występuje rotacja 
urządzenie spada poziom niżej, jeśli przeprowadziło
transmisję. Kolejne urządzenie po zliczeniu odpowiedniej
liczby jedynek, może przejść do poziomu wyżej lub od
razuzacząć transmitować swoją ramkę.
1-10-2012 Systemy komutacyjne
67
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com