To warto zobaczyć
Wprocesie wychowania dzieci szczególną rolę
odgrywa tradycja, do której sięgamy, aby uczyć
szacunku dla przeszłości.
nEwa Zeman
asze przedszkole od kilku lat organi- stych XX wieku utwo rzono tam re zerwat
Nzuje wycieczki i warsz ta ty ma jące krajobrazowy. Tereny te najatrakcyjniej wy-
na celu przybliżenie dzieciom folkloru i ży- glądają w kwietniu i maju, kiedy kwitną wio-
cia ludzi z bardziej lub mniej odległych cza- senne kwiaty.
sów. Wycieczki zazwyczaj są organizowane
na jesieni (w paz
dzierniku) i na zakończenie WMuzeum Chleba
roku szkolnego (w czerwcu). Biorą w nich Na początku paz
dziernika odbyła się wy-
udział dzieci pięcio - i sześcioletnie. cieczka do Muzeum Chleba w Radzionko-
Wspomnę o kilku wycieczkach do miejsc, wie koło Bytomia. Jest to pomnik stworzony
które warto zobaczyć. skromnej kromce chleba. Dzieci dowiadują
Nasze wędrówki zaczęliśmy od wycieczki się tu, czym jest chleb, jaką stanowi wartość
do Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego i świętość.
w Wygiełzowie koło Chrza nowa. Dzie ci Muzeum Chleba stworzył Piotr Mankie-
uczestniczyły w dwóch rodzajach warsz ta- wicz jako wspomnienie głodu dzieci okresu
tów: Nie święci garnki lepią i Od ziarna do wojny i w da rze dla dzie ci XXI wieku.
chleba. Samodzielnie też lepiły naczynia, in- Uczmy na szych wy chowanków sza cunku
struk tor pomagał im krę cić kołem garn-
Muzeum Chleba
carskim. Każdy mógł się przekonać, że nie
jest to łatwe zajęcie.
Wczasie zajęć Od ziarna do chleba dzie-
ci śledziły proces powstawania chleba. Sa -
modzielnie cepami młó ciły snopek zbo ża,
następnie zbierały ziarna z dery (płótno roz-
łożone na ziemi) i na żarnach meł
ły mąkę,
którą czyściły z plew. Zwiedziły starą chatę,
w której zobaczyły naczynia i piec do wypie-
ku chleba. Instruktorka omówiła dokładnie
cykl produkcyjny chleba, począwszy od ro -
bienia zakwa su, a na wypieku kończąc.
Wpobliskim zamku w Lipowcu oglądali-
śmy ruiny starej budowli, której historia się-
ga średniowiecza. Podziwialiśmy bukowy las
i rzadkie gatunki roślin. W latach trzydzie-
56 Wychowanie w Przedszkolu
Po muzeum oprowadził nas przewodnik.
Słowa, jakie dzieci usłyszały, zapewne zapa-
dły im głęboko w pamięć, bo by ły nie tylko
bardzo pouczające, ale tak że wzru szające.
Szanując pod stawową po trawę, ja ką jest
chleb, dzieci uczą się szacunku dla rodziców,
dziadków i otaczającego świata. Chleb przy-
bliża wszystkie cykle roku  od wiosny do zi-
my, o któ rych uczą się dzieci: siew, żniwa,
produkcja mą ki, pie chle ba. Dzie ci
czenie
mają moż liwość po znania różnych sta rych
sprzętów, niektórych być mo że używanych
jeszcze w domu bab ci lub za legających
gdzieś na strychu i w piwnicy.
Wczerwcu następnego roku wyjechaliśmy
do Ośrodka Edukacji Eko logicznej w Isteb-
nej. Tam czekały na nas różne atrakcje: ma-
kieta lasu z przedstawicielami niektórych ga-
tunków zwie rząt i roślin, plan sze przed-
stawiające historię leśnictwa na tamtym tere-
nie. Dzieci mogły z bliska obejrzeć zwierzęta
i ptaki, np. za jąca, lisa, dzika, je lenia, rysia,
borsuka, głuszca. Przewodniczka odtworzyła
nagrane odgłosy zwierząt, które wprowadziły
nastrój bezpośredniego kontaktu z przyrodą.
Następnie au tokar zabrał dzieci do cha ty
rodziny Kawuloków. Przewodnik opowiedział
nam o życiu ludzi w gó ich tradycjach
rach,
i zwyczajach, które młode pokolenie zamiesz-
kujące tamte tereny stara się kultywować.
W Koniakowie wstą piliśmy do Ga lerii,
w której dzieci mogły spróbować gry na kilku-
metrowych trombitach i zakupić drobne pa-
miątki. Tuż obok znajduje się Muzeum Ko-
ronki. Można w nim zobaczyć strój cieszyński,
W Nadwiślańskim Parku Etnograficznym
czepce, jakie nosiły mężatki, a także różnego
w Wygiełzowie
rodzaju serwetki, obrusy, bluzki.
do chleba, aby przybliżyć im jego war tość
nie tylko w cza sach wojny czy ka taklizmu,  Pod strachem polnym
ale także w życiu codziennym. Wdrodze do Leśnego Parku Niespodzia-
Dzieci z zapartym tchem obejrzały bajkę nek w Ustroniu Zawodziu odwiedziliśmy Ga-
pt. Ballada o bochenku chleba, któ ra by ła lerię Au torską Flo riana Kohuta  Pod stra -
wstępem do zwiedzania. Następnie przeszli- chem polnym w Ru dzicy. Dzie ci mia ły
śmy do pomieszczenia, gdzie czekało przy - możliwość po dziwiania mi niskansenu stra -
gotowane cia sto chlebowe i dzie ci samo- chów po lnych. Obecnie stanowią one rzad -
dzielnie wykonały ple cionki, któ re zo stały kość na naszych po lach. Wykonano je z au -
włożone do pieca (ale już nowej generacji tentycz nych gałgan ków, starych ubrań
 elektrycznego). i kapeluszy, mioteł i słomy. Obejrzały wystawę
8/2006
57
flony, dzi ki wraz z ma łymi war chlakami,
aodniedawna również króla puszczy  żubra.
Zabawki stryszawskie
Do Stryszawy wyjeżdżaliśmy już po raz ko-
lejny. Wy jazdy tam są dla dzieci atrakcyjne,
gdyż za każdym razem można korzystać z in-
nych warsztatów. Najciekawsze jest malowa-
nie drewnianych ptaszków. Dzieci zapoznają
się z historią XVIII-wiecznej tradycji wytwa-
rzania ptaszków i zabawek, poznają wiele ga-
tunków ptaków, oglądają proces rzez
bienia,
a następnie same ozdabiają figurki z drewna
według własnych pomysłów.
Po wykonaniu prac moż na prze jechać
wraz z przewodnikiem do Muzeum Zabawki
Chlebowa Chata w Górkach Małych. Odciąganie Stryszaw skiej. Gmina Stry szawa na leży
mleka w wirówce
do głównych ośrodków zabawkarstwa ludo-
wego w Polsce. Wy tworem zabawek zajmo-
wały się całe rodziny i tradycja ta przechodzi-
ła z pokolenia na pokolenie. Do najstarszych
zabawek należą: taczki, wózki, kołyski, kare-
ty z ko nikami. Nie co młod sze to ko niki
na kółkach, poruszające się na kiju, karuzele
czy  klepotki (machające skrzydłami ptaki)
oraz dziobiące się koguty.
W następnej ko lejności prze jechaliśmy
do zamku w Suchej Beskidzkiej, który uważa-
ny jest za mały Wawel. Wokół budowli znaj-
duje się duży ogród, w któ rym dzieci mogą
pohasać i odpocząć na trawie. W zamku moż-
na podziwiać kaplicę oraz wystawy malarstwa.
Stryszawa  malowanie ptaszków Zwiedziliśmy także Muzeum Zo fii Kos -
sak-Szczuckiej, dzieci poznały dom pisarki.
malarską au tora oraz mogły zaopatrzyć się Zakupiliśmy książkę Kłopoty Kacperka, gó -
wminiatury malarstwa. Po odwiedzeniu Ga- reckiego skrza ta  jedną z najpopularniej-
lerii wyruszyliśmy w dalszą drogę. szych baśni autorki.
Leśny Park Nie spodzianek po łożony jest Nasz cykl podróżniczy trwa nadal. Cieszy
wmalowniczej, uzdrowiskowej okolicy, na te- się zainteresowaniem dzieci i rodziców. Już
renie starodrzewia bukowego rozciągającego mamy plany na następne wyjazdy do miejsc,
się na południowym stoku Równicy. Stwarza które warto zobaczyć.
on wszystkim możliwość obcowania z przyro-
dą. Park po siada ścieżki edukacyjne, któ re
biegną do głównej atrak cji  sta cji ptaków
drapieżnych, obsługiwanej przez wykwalifiko-
wanych so kolników. Na roz ległym te renie
parku można podziwiać i karmić dzikie zwie-
EWA ZEMAN
rzęta: je lenie szlachetne, sarny, daniele, mu- Przedszkole nr 33 w Bielsku-Białej
58 Wychowanie w Przedszkolu