GAZETA Koalicji POLSKA WOLNA OD GMO nr 6 2008


GAZETA
Koalicji  POLSKA WOLNA OD GMO
Nr 6/2008 r. Polska, 1.12.2008 r.
http://www.polska-wolna-od-gmo.org
OBALENIE MITU O WYśSZYCH ZBIORACH BADANIA AUSTRIACKIEGO RZDU
UPRAW GENETYCZNIE MODYFIKOWANYCH POTWIERDZAJ, śE GENETYCZNIE
ZMODYFIKOWANE UPRAWY ZAGRAśAJ
Nowe, powa\ne badania dowodzą, \e genetyczne PAODNOŚCI LUDZI
modyfikacje w rzeczywistości obni\ają wydajność upraw, ORAZ BEZPIECZECSTWU śYWNOŚCI
co stawia pod znakiem zapytania twierdzenie, \e w celu
rozwiązania narastającego światowego kryzysu Długoterminowe badania zlecone przez Austriacką
\ywnościowego przejście na tę kontrowersyjną Agencję ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa śywności,
technologię jest koniecznością. zarządzaną przez Austriackie Federalne Ministerstwo
Badania prowadzone przez ostatnie trzy lata przez Zdrowia, Rodziny i Młodzie\y, a prowadzone przez
Uniwersytet w Kansas na amerykańskich nasionach Uniwersytet Weterynaryjny we Wiedniu, potwierdzają, \e
dowodzą, \e genetycznie modyfikowana soja daje zbiory zmodyfikowana genetycznie (GM) kukurydza powa\nie
średnio o 10 procent ni\sze od jej konwencjonalnego wpływa na zdrowie reprodukcyjne myszy. Przeciwnicy
odpowiednika, co zadaje kłam twierdzeniom zwolenników GMO, którzy ostrzegali o niepłodności i innych
technologii genetycznych modyfikacji, którzy utrzymują, zagro\eniach dla zdrowia, domagają się wprowadzania
\e te modyfikacje zwiększają zbiory. natychmiastowego zakazu dla GMO w celu ochrony
Profesor Barney Gordon z wydziału rolnego zdrowia ludzi i płodności kobiet na całym świecie.
Uniwersytetu Stanowego w Kansas oświadczył, \e podjął Badania prowadzone przez Uniwersytet Weterynarii
te badania (opisane w magazynie Better Crops), poniewa\ w Wiedniu dowiodły, \e karmienie myszy genetycznie
wielu rolników, którzy przestawili się na genetycznie modyfikowaną kukurydzą firmy Monsanto doprowadziło
modyfikowane uprawy,  zauwa\yło, \e ich zbiory nie są do ni\szej płodności i mniejszej masy ciała. Jeden
a\ tak obfite, jak się spodziewano, nawet w optymalnych z prowadzących badanie profesorów prof. Zentek
warunkach".  Ludzie zadają pytanie: Dlaczego nie powiedział, \e była bezpośrednia zale\ność między
uzyskuję takich zbiorów jak kiedyś?" - dodaje. spadkiem płodności a dietą GM, i \e myszy karmione
Profesor Gordon uprawiał genetycznie modyfikowaną tradycyjnym zbo\em rozmna\ały się w bardziej efektywny
soję firmy Monsanto i w praktycznie identycznych sposób. Podczas badania austriaccy naukowcy wykonali
warunkach jej tradycyjną odmianę. Modyfikowana kilka długoterminowych prób w ciągu 20 tygodni
odmiana dała plon w wysokości 70 buszli (1 buszel z myszami laboratoryjnymi karmionymi dietą zawierającą
angielski = 8 galonów angielskich = 36,369 litra) ziarna 33% kukurydzy GM (NK 603 x MON 810), albo podobnej
z akra (1 akr = 0,4 ha), a odmiana niemodyfikowana - 77 kukurydzy nie-GM u\ywanej w wielu krajach.
buszli z akra. Podobnie jest w przypadku amerykańskiej W porównaniu do grupy kontrolnej, statystycznie istotna
bawełny, gdzie po wprowadzeniu genetycznie wielkość miotów i spadki wagi szczeniąt zostały
modyfikowanych odmian wyraznie spadła wysokość udokumentowane w trzecich i czwartych miotach myszy
plonów. W ubiegłym tygodniu w konkluzji \ywionych kukurydzą GM.
najobszerniejszych badań tego typu, jakie kiedykolwiek
Raport na stronie:
przeprowadzono, o nazwie Międzynarodowa Ocena
http://polska-wolna-od-
Wiedzy i Technologii w Rolnictwie pod kątem Rozwoju,
gmo.org/doc/forschungsbericht_3_2008_letztfassung.pdf
stwierdzono, \e genetyczne modyfikacje nie są
rozwiązaniem problemu głodu na świecie.
 Co nas to obchodzi? Co za ró\nica, czy wyginie kilka, czy
Profesor Bob Watson, kierownik tych badań i główny
nawet połowa wszystkich \yjących na świecie gatunków?
naukowiec Departamentu Środowiska, śywności i Spraw
Wyliczmy po kolei: zniknie zródło nowych informacji.
Rolnych, zapytany, czy genetyczne modyfikacje mogą
Zostanie zniweczone ogromne, potencjalne bogactwo
rozwiązać problem głodu na świecie, odrzekł:
biologiczne. Nigdy nie dowiemy się, jakich to nowych
 Zdecydowanie nie".
leków, upraw, surowców farmaceutycznych, drzewnych,
włókienniczych i papierniczych, gatunków roślin do
yródło główne: The Independent, Wielka Brytania, 20 kwietnia 2008,
rekultywacji gleb, substytutów ropy naftowej oraz innych
http://tinyurl.com/3tdoed
produktów i udogodnień ju\ nie uda się nam wytworzyć
http://www.independent.co.uk/environment/green-living/exposed-the-
great-gm-crops-myth-812179.html
Edward O. Wilson: Ró\norodność \ycia, PIW, Warszawa
1999.
yródło opracowania: NEXUS, NR 6 (62), listopad/grudzień 2008, s. 3.
poczynionych w innym laboratorium; analizy
zidentyfikowały 43 białka rozregulowane (ilość)
w nasionach kukurydzy MON810 w porównaniu
ze szczepem macierzystym, wśród nich /50 kda g-zein/,
doskonale znane białko alergenne, które było nieobecne
w szczepie macierzystym (non-GM). Jasnym jest,
\e modyfikacje genetyczne są z natury niebezpieczne,
jak pokazują to niezmiennie wyniki nieprzewidywalnych
i niekontrolowanych zmian w genomie i epigenomie
(wzorzec ekspresji genów), co ma wpływ na
bezpieczeństwo.
yródło: http://www.i-
sis.org.uk/MON810gmMaizeMiceImmuneSystem.php
ICPPC - International Coalition to Protect the Polish Countryside,
Międzynarodowa Koalicja dla Ochrony Polskiej Wsi, 34-146 Stryszów
156, Poland tel./fax +48 33 8797114, biuro@icppc.pl www.icppc.pl
www.gmo.icppc.pl www.eko-cel.pl
GENETYCZNIE MODYFIKOWANA KUKURYDZA
ZABURZA SYSTEM ODPORNOŚCIOWY
LUDOBÓJSTWO GMO. SAMOBÓJSTWA
MAODYCH I STARYCH MYSZY
TYSICY ROLNIKÓW W INDIACH
ROZCZAROWANYCH GMO
Włoski Narodowy Instytut Badań nad śywnością
i śywieniem opublikował właśnie raport online w Journal
of Agricultural Food Chemistry dokumentujący znaczące Andrew Malone, 3 listopada 2008r., Mail Online,
zaburzenia w systemie immunologicznym młodych Tłumaczenie: Anna Witowska  Ritter, Food & Water
i starych myszy, które były karmione kukurydzą GM Europe
o nazwie MON810. Nastąpiło to po ogłoszeniu
najświe\szych wyników badań austriackiego rządu
Gdy brytyjski następca tronu ksią\ę Karol ogłosił, \e
pokazujących, \e genetycznie modyfikowana kukurydza
tysiące rolników w Indiach odbiera sobie \ycie w związku
obni\a płodność i rozregulowuje geny myszy. Rewelacje
z uprawami GMO uznano, \e przesadza i niepotrzebnie
te potwierdzają serię wcześniejszych wniosków
straszy. Jednak rzeczywistość okazuje się być o wiele
o niekorzystnym wpływie na zdrowie, \ywności i pasz
gorsza ni\ obawy księcia. Dzieci nie mogą się uspokoić.
GM, pozostawiając nam niewiele wątpliwości, \e GM jest
Oniemiałe, w szoku i przełykające łzy trzymają się swojej
niebezpieczne i bezu\yteczne. Rzecznicy GM powinni
matki, podczas gdy przyjaciele i sąsiedzi przygotowują
zaprzestać wprowadzania w błąd opinii publicznej
ciała ich ojca do kremacji. Gdy ogień trawi martwe ciało
mówiąc, \e genetycznie modyfikowana \ywność i pasza są
ich ojca, Ganjanan (lat 12) i Kalpana (lat 14), mają przed
bezpieczne. Kukurydza GM i odmiana macierzysta,
sobą bardzo trudną przyszłość. Zmarły Shankara
z której ją otrzymano były uprawiane jednocześnie
Mandaukar miał nadzieje na lepsze \ycie dla swojego syna
na sąsiednich polach w Landriano we Włoszech z nasion
i córki dzięki wzrostowi ekonomicznemu w Indiach, ale
dostarczonych przez Seeds Emporda (Girona, Hiszpania).
marzenia te przepadły. Wszystko wskazuje na to, \e jego
Kontrolna mąka kukurydziana z niemodyfikowanych
dzieci będą niewolniczo pracować za pół darmo. Bez ziemi
szczepów macierzystych miała niski poziom
i domu, będą najni\szymi w najni\szych kastach.
zanieczyszczenia przez GMO (0,29% wg testu PCR),
Shankara, szanowany rolnik, kochający mą\ i ojciec
a tylko kukurydza modyfikowana zawierała specyficzny
targnął się na swoje \ycie. Niecałe 24 godziny temu wypił
kod genetyczny toksyny Cry1Ab, która zachowuje się jak
środek owadobójczy w związku z utratą ziemi i ogromnym
pestycyd. Diety zostały opracowane w oparciu o przyjęte
zadłu\eniem. Nie mogąc spłacić długu wynoszącego
standardy i zawierały 50% MON810 lub kontrolną mąkę
równowartość swoich dwuletnich zarobków. Był
kukurydzianą z jej macierzystego odpowiednika. U\yto
zdesperowany. Nie widział wyjścia z sytuacji. Na ziemi,
tak\e standardowej diety granulowanej zawierającej około
gdzie zwijał się w agonii nadal widnieją ślady.
50% komercyjnej kukurydzy niemodyfikowanej, która nie
Mieszkańcy wioski patrzyli na ten dramat, nie mogąc nic
zawierała Cry1Ab wg testu PCR. Największy wpływ miała
dla niego zrobić. Z doświadczenia wiedzieli, \e \adna
dieta na myszy bardzo młode (21 dni) karmione
interwencja nie miała ju\ sensu. Ich znajomy le\ał na
kukurydzą modyfikowaną przez 30 dni, podczas gdy
ziemi, wył z bólu i wymiotował. Rzę\ąc podczołgał się
te karmione przez 90 dni miały tylko zwiększony poziom
pod swój skromny dom - poło\ony około 100 mil od
komórek B.
Nagpur w środkowych Indiach. Po godzinie przestał
U starych myszy wywołane zmiany były podobne do
wydawać jakiekolwiek dzwięki.
tych, które zaobserwowano u młodych myszy, będących
na diecie 30 dni. Wyniki te pokazują, \e bardzo młode
Wkrótce przestał oddychać. O 5 po południu w
i stare myszy są du\o bardziej podatne na uszkodzenia
niedzielę Shankara Mandaukar zakończył swój \ywot.
immunologiczne. Do czasu, gdy myszy osiągnęły wiek
Gdy sąsiedzi zbierają się by modlić się przy domu
111 dni (21+90) stopień tolerancji ugruntował się do tego
zmarłego jego \ona Nirmala Mandaukar (50 lat) opowiada
stopnia, \e uszkodzenia zredukowały się. Zaburzenia
jak odbiegła od pracy w polu i ruszyła w stronę domu, by
odporności są znaczące tak\e w świetle obserwacji
znalezć swego mę\a martwego.
2
- Był bardzo dobrym człowiekiem - mówi cicho Większość połyka środek owadobójczy  drogą
płacząc   Ale ju\ nie dawał rady. Tego wszystkiego było substancję, której według zapewnień propagatorów GMO
ju\ za wiele. Straciliśmy wszystko. Zbiory tej rodziny mieli nie u\ywać, gdy zostali wciągnięci w tryby
nie udały się. Dwa razy. Oczywiście głód i epidemie są kosztownych upraw GMO. Wielu rolników wydaje się
częścią odwiecznej historii Indii. Jednak winą za śmierć być mocno zadłu\onych wobec lokalnych lichwiarzy;
tego rolnika obarczyć mo\na coś bardziej nowoczesnego po\yczyli od nich pieniądze na zakup nasion genetycznie
i złowieszczego: uprawy genetycznie modyfikowane. modyfikowanych. Eksperci opowiadający się za
stosowanie technologii GMO twierdzą, \e bieda na wsi,
alkoholizm, susze i problemy agrarne są prawdziwą
przyczyną samobójstw. Jednak w czasie mojej
czterodniowej podro\y do epicentrum tych tragedii
przekonałem się, \e tak nie jest.
W jednej z małych wiosek, które odwiedziłem 18
rolników popełniło samobójstwo po tym jak wpadli w
długi związane z GMO. W niektórych przypadkach,
kobiety przejęły gospodarstwa swoich zmarłych mę\ów 
by potem równie\ popełnić samobójstwo. Latta Ramesh
(38 lat), wypiła środek owadobójczy po nieudanych
zbiorach, dwa lata po zniknięciu mę\a, gdy długi za
nasiona GMO były bardzo du\e. Pozostawiła po sobie
dziesięcioletniego syna o imieniu Rashan, którym teraz
zajmują się krewni.
Shankara, jak miliony rolników w Indiach uwierzył w
obietnice wcześniej niewyobra\alnych inwestycji
 On płacze gdy myśli o swojej mamie  mówi ciotka
i zysków i zaczął wysiew nasion genetycznie
zmarłej, siedząc bezwładnie w cieniu, niedaleko pola
modyfikowanych zamiast dotychczasowych tradycyjnych.
uprawnego. Wioska po wiosce, rodziny opowiadały mi jak
Omamiony wizją swojego przyszłego bogactwa
wpadały w długi po tym jak zostały zachęcone do
zapo\yczył się by kupić nasiona genetycznie
zakupienia nasion genetycznie modyfikowanych by
modyfikowane. Jednak w obliczu nieurodzaju pozostał
zastąpić nimi tradycyjne nasiona bawełny. Ró\nica cen
z rosnącym długiem i bez \adnych dochodów. Shankara
między tymi rodzajami jest dramatyczna: 100 mg
dołączył więc do grona 125000 rolników, którzy popełnili
genetycznie modyfikowanych nasion kosztuje 10 funtów.
samobójstwo w związku z bezlitosnym wykorzystaniem
Za tą samą cenę mo\na kupić 1000 razy więcej
Indii jako pola doświadczalnego dla upraw genetycznie
tradycyjnych nasion. Jednak sprzedawcy nasion GMO
modyfikowanych. Kryzys ten określony przez
i urzędnicy państwowi obiecali rolnikom, \e te  magiczne
przeciwników tej technologii jako 'ludobójstwo GMO'
nasiona przyniosą lepsze zbiory, wolne od paso\ytów
naświetlił niedawno ksią\ę Karol stwierdzając, \e problem
i insektów.
GMO stał się 'globalną kwestia moralna'  i nadszedł ju\
czas by zatrzymać ten niekończący się pochód naprzód.
W celu promocji nasion GMO tradycyjne odmiany
Wypowiadając się przy pomocy połączenia wideo roślin zostały zakazane w wielu rządowych bankach
z konferencją w stolicy Indii, Delhi ksią\ę Karol wprawił
nasion. Promocja biotechnologii le\y w interesie władz.
w oburzenie liderów przemysłu biotechnologicznego Aby uciec od biedy, która nastała w kraju po odzyskaniu
i niektórych polityków potępiając nieudane odmiany roślin
niepodległości, rząd Indii musiał pozwolić gigantom
GMO jako przyczynę przera\ającego i tragicznego
przemysłu biotechnologicznego takim jak amerykańska
zjawiska masowych samobójstw wśród drobnych rolników
firma Monsanto na sprzeda\ swoich produktów. W zamian
w Indii.
za danie dostępu zachodnim korporacjom do drugiego
najbardziej zaludnionego kraju świata, gdzie \yje ponad
Przeciwko następcy brytyjskiego tronu wypowiedziało
miliard ludzi Indie otrzymywały w latach osiemdziesiątych
się wpływowe lobby GMO i uznani politycy, którzy
i dziewięćdziesiątych po\yczki z Międzynarodowego
zapewniają, \e genetycznie modyfikowane uprawy
Funduszu Walutowego, co pozwoliło na rozpoczęcie
przekształciły rolnictwo Indii, zapewniając wy\sze ni\
ekonomicznej rewolucji.
kiedykolwiek zbiory. Ich zdaniem reszta świata powinna
docenić tę technologie przyszłości i podą\yć za tym
Gdy miasta takie jak Mumbai i Delhi doświadczały
trendem. Kto zatem mówi prawdę? śeby to zbadać
prosperity, rolnicy znalezli się w du\o gorszej sytuacji.
wybrałem się do 'krainy samobójstw' w stanie
I chocia\ obszary upraw GMO zwiększyły się w Indiach
Maharashtra. To co zastałem było wstrząsające i powinno
do 17 milionów akrów  wielu rolników musiało za to
być przestrogą dla tych krajów, które obecnie zastanawiają
zapłacić ogromną cenę. Nasiona GMO nie są magiczne
się, czy pozwolić na wprowadzenie nasion stworzonych
i wiele upraw zostało zdewastowanych przez paso\yty.
przez naukowców, by odwrócić prawa natury. Oficjalnych
Przed wysiewem rolnicy nie zostali poinformowani, \e
dane Ministerstwa Rolnictwa Indii potwierdzają istnienie
nasiona GMO wymagają dwukrotnie większych nakładów
tego ogromnego kryzysu humanitarnego; statystyki
wody ni\ nasiona tradycyjne. Okazało się to być sprawą
wskazują, \e ka\dego miesiąca ponad 1,000 rolników
\ycia i śmierci. Z powodu suszy w ostatnich dwóch latach
ginie z własnej ręki. Mówiąc bez ogródek, ludzie na wsi
wiele upraw nie obrodziło, a rolnicy pozostali
decydują się na powolną śmierć w strasznej agonii.
z ogromnymi długami do spłacenia. Biorąc
3
wysokoprocentowe po\yczki od tradycyjnych lichwiarzy oficjalna cena nasion niemodyfikowanych  ale ta ró\nica
setki tysięcy drobnych rolników nara\onych jest na utratę mo\e być du\a jeśli tańsze tradycyjne nasiona są
ziemi w przypadku nieurodzaju, inni próbują wyjść na sprzedawane przez pozbawionych skrupułów handlowców
prostą, nara\ając się na nowy kryzys. W przeszłości, gdy wciskającym rolnika  nieprawdziwe nasiona GM, które są
zdarzały się klęski nieurodzaju, rolnicy zachowywali część podatne na choroby roślin.)
nasion i wysiewali je w roku następnym. Nie mogą tego
robić z nasionami GMO. Nasiona te oparte są na
Wieść niesie, \e rząd będzie rekompensował straty
technologii Terminator, co sprawia, \e roślin nie
rolników, zaniepokojony falą samobójstw. Rolnicy
produkują nadających się do wysiewu nasion. W
mówią, \e bardzo potrzebują tego rodzaju pomocy.
rezultacie rolnicy muszą kupować nasiona co roku po
 Chcemy tylko uciec od naszych problemów powiedział
wysokich cenach. Dla wielu oznacza to balansowanie na
jeden z nich.  My tylko chcemy pomocy, \eby ktoś
krawędzi \ycia i śmierci.
powstrzymał nas od śmierci.
Tak było w przypadku Suresh Bhalasa, innego rolnika,
Ksią\ę Karol jest tak przejęty losem rolników, którzy
który został poddany kremacji w tym tygodniu,
odbierają sobie \ycie, \e postanowił zało\yć organizacje
pozostawiając \onę i dwójkę dzieci. W nocy po ceremonii
charytatywną Bhumi Vardaan Foundation
pogrzebowej sąsiedzi zebrali się pod jego domem.
(http://bhumivardaan.org/), by pomóc ludziom dotkniętym
Zarówno oni jak i rodzina nie mieli wątpliwości, tym problemem i promować uprawy organiczne zamiast
\e problemy zaczęły się, gdy rodzina ta została zachęcona
GMO. Farmerzy z Indii zaczynają podejmować walkę z
do nabycia ziaren genetycznie zmodyfikowanej bawełny
GMO. Organizują masowe protesty, biorą dystrybutorów
stworzonej przez firmę Monsanto.
nasion GMO jako zakładników. Jeden lokalny rząd
stanowy rozpoczął walkę z Monsanto na drodze sądowej
''Jesteśmy zrujnowani mówi 38-letnia \ona samobójcy. oskar\ając firmę o horrendalnie wysokie ceny nasion
 Kupiliśmy 100 gramów bawełny Bt. Nie mieliśmy GMO. Akcje te nie pomogą ju\ Shankara Mandauker,
plonów przez dwa sezony. Ja i mój mą\ wpadliśmy w który miał 80000 rupii indyjskich (około 1000 funtów
depresje. On wyszedł na pole bawełny, poło\ył się brytyjskich) długu, gdy targnął się na swoje \ycie.
i połknął środek owadobójczy. Mieszkańcy wsi
zapakowali go do rikszy i zawiezli go do szpitala.  Wołał,
-  Powiedziałam mu, \e jakoś prze\yjemy  opowiada
\e wziął środek owadobójczy i \e przeprasza  mówi
wdowa po nim, której cały czas towarzyszą dzieci -
\ona, gdy znajomi składają jej kondolencje. Jej mą\ zmarł
 Mówiłam, \e wyjdziemy z tego, ale on odpowiedział,
zanim riksza dotarła do szpitala.
\e śmierć to najlepsze wyjście. Jednak długi nie umierają
wraz mę\em: jeśli \ona nie znajdzie sposobu na ich
Gdy podą\ając za teorią urzędników promujących GMO spłacenie nie będzie mogła opłacić szkoły dla dzieci.
zapytałem, czy zmarły popijał i czy miał jakieś problemy
międzyludzkie przez grupę jego znajomych przeszła fala
oburzenia.  -- Nie! Nie! - zaprzecza jego brat -  Suresh
był dobrym człowiekiem. Posyłał swoje dzieci do szkoły
i płacił podatki. Te magiczne nasiona go stłamsiły.
Sprzedają nam je mówiąc, \e nie będziemy musieli
u\ywać drogich pestycydów, a potem okazuje się, \e są
jednak potrzebne. Musimy kupować te same nasiona od
tej samej firmy. To nas zabija. Proszę powiedz światu
o tym co się tutaj dzieje.
Firma Monsanto przyznała, \e pogłębiające się długi są
jednym z 'czynników w tej tragedii', ale jednocześnie
wskazała, \e produkcja bawełny podwoiła się w ciągu
ostatnich siedmiu lat. Rzecznik Monsanto dodał,
\e istnieją tak\e inne przyczyny tego kryzysu takie jak
Mogą stracić ziemie i dołączyć do grona tysięcy \ebraków
rzadkie deszcze i susza. Przypomniał tak\e,
proszących turystów o drobne pieniądze przy drogach tego
\e samobójstwa od zawsze są częścią \ycia wiejskiego
wielkiego kraju. Najbardziej tragiczne jest to, \e młodzie\
Indii. Urzędnicy dowodzą, \e zgodnie z badaniami
najbardziej ucierpi z powodu 'ludobójstwa GMO',
surveyowymi większość rolników w Indiach chce nasion
a właśnie to pokolenie powinno w zało\eniu podnieść się
genetycznie modyfikowanych. Nie ma jednak
z ubóstwa i cię\kiej sytuacji \yciowej dzięki tym
wątpliwości, \e są oni poddawani bardzo agresywnym
'magicznym nasionom'. Tutaj w indyjskiej krainie
taktykom marketingowym.
samobójstw koszt tej genetycznie modyfikowanej
przyszłości jest zabójczo wysoki.
W czasie mojego pobytu w Maharastra spotkałem trzech
'niezale\nych' badaczy szukających we wsiach informacji
yródło: http://www.mailonsunday.co.uk/news/worldnews/article-
o samobójstwach. Z początku mówili, \e ró\nica miedzy
1082559/The-GM-genocide-Thousands-Indian-farmers-committing-
cena nasion tradycyjnych o GMO sięga około 50 procent,
suicide-using-genetically-modified-crops.html
dopiero pózniej przyznając, \e jest du\o większa - 1000
procent. (Przedstawiciel Monsanto potem zapewniał,
\e ich nasiona kosztują tylko dwa razy więcej ni\ wynosi
4
CO NOWEGO SAYCHAĆ O WPAYWIE GMO zdrowotności ekosystemu, odporności na epidemie
NA PSZCZOAY I GLEB i zmiany klimatu, (a tak\e jakości mleka i miodu),
CZ. X I XI krzy\owe zapylenia roślin uprawnych i dziko \yjących
Wacław Święcicki prowadzące do genetycznego ska\enia środowiska,
początkowo ni\sze, a następnie w większości przypadków
Odnośnie wpływu GMO na pszczoły większe u\ycie środków ochrony roślin, i to bardziej
toksycznych, do zwalczania roślin i owadów, które nabyły
W lipcu 2008 w Niemczech Federalny Urząd Ochrony odporność na pestycydy, dotyczy to tak\e kukurydzy Bt
Konsumentów i Bezpieczeństwa śywności umieścił w i soi Bt, które przyczyniają się do wzrostu odporności
internecie interaktywną mapę upraw GMO i agresywności szkodników. Nietrwałość genomu GMO
z zaznaczonymi uprawami roślin oraz polami skutkuje przyswojeniem przez bakterie jelitowe pszczoły,
doświadczalnymi opartą na bazie danych gromadzonej w czy bakterie glebowe cech odporności, np. na antybiotyk,
urzędowym rejestrze od 2005 roku. Na tej mapie mo\na które mogą zostać przeniesione do tego organizmu. Mo\e
skontrolować obecności upraw GMO w dowolnym to mieć katastrofalny wpływ na pszczoły i środowisko,
regionie poprzez wprowadzenie kodu pocztowego. powodując masowe wymieranie owadów.
Pszczelarze powinni domagać się dostępu do mapy upraw
GMO w Polsce i w rejonie przygranicznym. W Australii prezentowane są równie\ przeciwne opinie
przez naukowców, które dowodzą, \e  w większości
W sierpniu 2008 w Australii Federacja Farmerów Stanu przypadków horyzontalny transfer genów (HGT) z roślin
Wiktoria (VFF) oskar\yła o złamanie prywatności GMO do innych organizmów jest oczekiwany na poziomie
farmerów GMO organizację Gene Ethics Network, która w ni\szym od szybkość ekspresji w tle, (w naturalnych
reakcji na zniesienie przez Premiera Australii 5 letniego organizmach), i dlatego transfer genów z roślin GMO
zakazu uprawy rzepaku transgenicznego (canola) stwarza nieistotne ryzyko dla zdrowia ludzkiego lub dla
odpornego na Roundup i brak rządowego rejestru, środowiska . Jest równie\ wiele prac naukowych, które
zamieściła w internecie prawdopodobne miejsca jego wskazują, \e ryzyko stwarzane przez rośliny GMO jest
uprawy.  Czy uprawy GMO powinny być wstydliwie niepoznawalne aktualnymi instrumentami badawczymi,
ukrywane? Jeśli GMO to coś dobrego, dlaczego nie ma poniewa\ produkt GMO jest jednocześnie instrumentem,
być na honorowym miejscu? Czy ska\enie genetyczne którego skala oddziaływania jest większa ni\ potencjał
roślin okalających uprawy GMO w sąsiednich poznawczy jego twórców. Nale\y przy tym pamiętać, \e
gospodarstwach nie jest równie\ inwazją na prywatność? naturalny transfer genów bierze udział w ewolucji
- zapytują rolnicy, którzy mogą stracić atest na produkty wszystkich organizmów, ale przebiega w skali milionów
wolne od GMO, a na pewno poniosą wysokie koszty, jeśli lat.
zechcą je atestować. O rejestrację miejsc uprawy GMO do
rządu zwrócili się między innymi pszczelarze, rolnicy 31 sierpnia w Stanie Kalifornia (USA) uchwalono
ekologiczni oraz przetwórcy \ywności Stanu Wiktoria. w Senacie prawo, które ma bronić rolników przed
procesami wytaczanymi im z powodu obecności na ich
18 sierpnia Premier Australii ogłosił czteroletni zakaz polu roślin GMO, których nasiona  niechcący dotarły z
uprawy roślin GMO, ta decyzja izoluje stany Wiktoria sąsiednich upraw GMO. Nowe prawo zabrania równie\
i Nową Południową Walię, w których zezwolono na firmom biotechnologicznym pobierania próbek z pól bez
uprawy rzepaku GMO (canola) bez zgody czy konsensu wyraznej zgody rolnika i spisania protokołu. Dotąd w
większości stanów. 25 sierpnia 2008 czołowi naukowcy wielu krajach sądzi się rolników za obecność
australijscy zwrócili się, do farmerów, aby ograniczyli opatentowanych roślin na ich polu bez względu na to, jak
u\ycie herbicydów i stosowali integrowaną ochronę roślin, nasiona się tam dostały, czy były przeniesione przez wiatr
gdy\ wykryto kolejną trzecią niemodyfikowaną kilka kilometrów, czy zwiane z samochodu podczas
genetycznie roślinę, która uodporniła się na glyfosat, transportu.
powszechnie stosowany w ochronie roślin, równie\ w
uprawach GMO. Pierwszą rośliną odporną na glyfosat 2 września 2008 Sąd Apelacyjny Stanów Zjednoczonych
wykryto 12 lat temu, był to rajgras włoski (\ycica) utrzymał zakaz uprawy lucerny GMO odpornej na
(Lolium rigidum), rok temu dwie odmiany chwastnicy Roundup domagając się pełnej oceny jej wpływu na
(Echinochloa colona) a teraz trawę paniki ang. liveseed środowisko. Sąd uznał, \e lucerna GMO mo\e
grass (Urochloa panicoides). Nie przesądza to jeszcze, czy spowodować potencjalnie nieodwracalne szkody
obrona pszczół zakończy się pełnym sukcesem. Australia w uprawach konwencjonalnych i organicznych, szkody
nale\ała dotąd do nielicznych krajów, w których pszczoły w środowisku i straty gospodarcze rolników, które łącznie
pozostawały w przewadze wolne od chorób. Dlatego ze stratami konsumentów byłyby większe ni\ straty firm
pszczelarze amerykańscy sprowadzali roje a\ z Australii, Monsanto i Forage Genetics. Ta decyzja potwierdza
gdy ich pasieki zostały zdziesiątkowane, jak się wcześniejszą decyzję Sądu z maja 2007, w której
przypuszcza, przez geny odporności na antybiotyki stwierdzono, \e Ministerstwo Rolnictwa Stanów
pochodzące z upraw roślin modyfikowanych genetycznie. Zjednoczonych (USDA) zlekcewa\yło problem odpornych
na Roundup superchwastów mogących powstać w uprawie
Czy rozpoznane zostały ju\ wszystkie zagro\enia dla lucerny Roundup Ready i złamało prawo ochrony
środowiska ze strony roślin modyfikowanych genetycznie? środowiska dopuszczając do uprawy lucernę RR odporną
Na pewno nie  sądzi australijski przewodnik na Roundup bez dysponowania pełną oceną jej wpływu na
ekologicznego konsumenta (Organic Food Directory) środowisko. Jest to zwycięstwo konsumentów, rolników
wymieniając najwa\niejsze z nich: utrata ró\norodności ekologicznych (organicznych) i większości rolników
biologicznej  skutkująca nie tylko obni\eniem konwencjonalnych, a tak\e przełom w prawie regulującym
5
biotechnologie w USA. toksyny w odchodach tych organizmów i w łańcuchu
troficznym. W efekcie wiele organizmów glebowych,
3 września 2008 Minister Rolnictwa Niemiec Horst między innymi d\d\ownice były nara\one na toksyny Bt.
Seehofer powiedział, \e kraje Unii Europejskiej powinny Porównano szybkość degradacji toksyny Bt (Cry1Ab) w
same decydować o zezwoleniu na uprawy roślin GMO. badaniach laboratoryjnych w temperaturze (10st. C) i w
polowych i stwierdzono, \e jest ona znacznie szybsza w
19 września br. na zebraniu Grupy Wyszehradzkiej laboratorium. W badaniach laboratoryjnych badano
(Polska, Czechy, Słowacja i Węgry) ministrowie dorosłe osobniki (Lumbricus terrestris), do 160 dnia nie
środowiska przyjęli wspólne stanowisko w sprawie zauwa\ono wpływu toksyn Bt na d\d\ownice, ale po 200
blokowania upraw GMO na forum Unii Europejskiej. dniach straciły one 18% na wadze karmione resztkami
W oświadczeniu zapisano: Grupa Wyszehradzka jest kukurydzy Bt, w tym czasie d\d\ownice karmione
przekonana, \e ocena środowiskowego i zdrowotnego resztkami kukurydzy bez toksyn Bt przybrały na wadze
ryzyka wią\ącego się z GMO musi być oparta na 4% w porównaniu z masą początkową. W badaniach
badaniach naukowych. Czy w Unii Europejskiej podobnie polowych nie zauwa\ono ró\nic we wzroście młodych
jak w USA dopuszczano GMO bez wykonania pełnej osobników (Lumbricus terrestris).
oceny ryzyka środowiskowego, na podstawie badań Badania amerykańskie wykonane na Uniwersytecie
właściciela patentu? Missouri w latach 2003-2006 wykazały, \e wprowadzone
do gleby resztki roślinne kukurydzy Bt (Zea mays L.),
We wrześniu w Nowej Zelandii nasiliły się głosy która miała wy\szy procent ligniny (12%) ni\ kukurydza
domagające się zakazu uprawy roślin modyfikowanych konwencjonalna (10%) i wy\szy stosunek ligniny/N (9.9)
genetycznie, a nawet doświadczeń polowych, do czasu ni\ konwencjonalna (8.6), wpłynęły na strukturę
rozwikłania wszystkich konfliktogennych kwestii, takich mikroorganizmów i ich aktywność w przemianie materii
jak: odpowiedzialność prawna i finansowa, ekonomia oraz wyniki podstawowej analizy składników (PCA).
upraw (koszty/korzyści), ryzyko środowiskowe, niepokój
Cały artykuł oraz piśmiennictwo znajdują się na stronie: http://polska-
społeczności lokalnej domagającej się \ycia w strefie
wolna-od-gmo.org/doc/Pszczo__y_a_GMO_cz._10_i_11.pdf
wolnej od a GMO. Aktualnie prawo nie chroni
poszkodowanych rolników i pszczelarzy. Przed wyborami
do parlamentu do wszystkich partii zostanie wysłany ten
sam zestaw pytań dotyczący konieczności nowelizacji
ustawy o odpowiedzialności za szkody. LABORATORIA POWOAANE DO WSPÓAPRACY
Z LABORATORIUM WSPÓLNOTOWYM W CELU
(& )
WYKONANIA PRZEPISÓW ROZPORZDZENIA
KOMISJI WE NR 1981/2006
Jeszcze odnośnie wpływu GMO na gleby
z dnia 22 grudnia 2006 r. ustalające szczegółowe zasady
Na Światowym Kongresie Rolnictwa Ekologicznego
wykonania przepisów art. 32 rozporządzenia (WE) nr
IFOAM w Modenie, 16-20 czerwca 2008 prezentowano
1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady
badania Uniwersytetu w Pizie we Włoszech, które
w odniesieniu do wspólnotowego laboratorium
wykazały, \e ryzyko i korzyści z upraw GMO nie powinny
referencyjnego dla organizmów zmodyfikowanych
być oceniane tylko na podstawie zasięgu oddziaływania
genetycznie
pyłku GMO, ale tak\e odporności gleby na pochodzące
z roślin genetycznie modyfikowanych toksyny Bt, które
mogą gromadzić się w glebie i oddziaływać na nią przez W celu przeprowadzania badań produktów GMO
długi czas. i wydawania opinii w odniesieniu do GMO mogą być
Dodatkowo resztki po\niwne z roślin GMO, które we utworzone laboratoria:
wcześniejszych doświadczeniach były dokładnie usuwane
z pól, teraz często są przyorywane i pozostawiane na polu,
Do zadań laboratoriów referencyjnych nale\y m. in.:
w celu akumulacji materii organicznej, co stwarza ryzyko
wykonywanie analiz i badań oraz wydawanie opinii
dla mikroorganizmów o fundamentalnym znaczeniu dla
w zakresie GMO, przygotowywanie metodyk słu\ących
\yzności gleb.
wykrywaniu GMO, ze szczególnym uwzględnieniem:
Monitorowany efekt roślin GMO (Bt 11 i Bt176) i ich
pozostałości na rozwój mikoryzy w strefie korzeniowej
- opracowania listy fragmentów DNA najczęściej
wykazał ich negatywny wpływ przez 4 miesiące po ich
wykorzystawanych do genetycznych modyfikacji roślin,
wprowadzeniu do gleby. Utrata ró\norodności
zwierząt i mikroorganizmów,
biologicznej w glebie niewątpliwie wpłynie na kolejne
- opracowania starterów (primerów) do reakcji
uprawiane rośliny w następnych latach.
łańcuchowej polimerazy (PCR) specyficznie
Wcześniejsze badania wykazały, \e resztki roślinne
rozpoznających sekwencje DNA najczęściej
kukurydzy GMO (Bt 11 and Bt 176) zmieszane z glebą
wykorzystywane do genetycznych modyfikacji roślin,
przez 4 miesiące miały wpływ na: oddychanie gleby,
zwierząt oraz mikroorganizmów,
rozwój bakterii i grzybni mikoryzy endophytów.
- opracowania warunków reakcji łańcuchowej polimerazy
Badania szwajcarskie wykazały, \e toksyny białka Bt
(PCR), pozwalającej na specyficzne i niezawodne
(Cry1Ab) choć nie działały bezpośrednio na rozwój
powielanie fragmentów DNA pochodzących z transgenów,
krocionoga (Allajulus latestriatus) \ywiącego się
- opracowania niestandardowych metod wykrywania
martwymi częściami roślin pozostawały aktywne w glebie
transgenów w produktach GMO,
i dostępne dla innych organizmów na skutek akumulacji
6
- przeprowadzania analiz potwierdzających obecność i ciastkarskie, koncentraty spo\ywcze oraz środki
elementów materiału genetycznego w środowisku, z spo\ywcze specjalnego przeznaczenia \ywieniowego.
zastosowaniem technik sprzę\onych LMCS-spektrometrii Badania zostały przeprowadzone w 3 Laboratoriach
masowej i chromatografii cieczowej oraz ELISA, Badania śywności Genetycznie Zmodyfikowanej
- opracowania szczegółowej instrukcji w celu działających w strukturach Państwowej Inspekcji
przeprowadzenia analiz wymienionych, Sanitarnej. Spośród zbadanych próbek 7 zostało
- standaryzacji warunków przeprowadzania analiz, zakwestionowanych ze względu na nieprawidłowe
- posiadanie wzorców fragmentów DNA dla techniki PCR, oznakowanie produktów, w których wykryto genetycznie
które pozwolą na identyfikację rodzajów wprowadzonej zmodyfikowaną soję Roundup Ready.
modyfikacji genetycznej, śaden z tych produktów nie posiadał odpowiedniego
- organizowanie badań porównawczych w odniesieniu do oznakowania na opakowaniu, pomimo zawartości GMO
poszczególnych metod analiz, powy\ej 0,9 %.
- ujednolicanie poszczególnych metod analiz, Soja Roundup Ready jest organizmem genetycznie
- ujednolicanie metod i procedur badawczych, zmodyfikowanym autoryzowanym jako \ywność oraz do
- wdra\anie nowych metod badań, produkcji \ywności zgodnie z rozporządzeniem nr
- przekazywanie ministrowi informacji dotyczących metod 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22
analiz i badań porównawczych stosowanych przez września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej
laboratoria referencyjne państw członkowskich Unii \ywności i paszy. Soja ta mo\e znajdować się na rynku pod
Europejskiej, warunkiem, \e jest oznakowana zgodnie z przepisami ww.
- szkolenie pracowników laboratoriów organów w zakresie rozporządzenia.
nowych metod analiz i badań,
- współpraca z laboratoriami referencyjnymi innych Produktami, w których wykryto soję genetycznie
państw. zmodyfikowaną były:
Lista jednostek: " wafle o smaku kakaowym oblane białą czekoladą
(1 próbka),
Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, " ciasteczka z kremem o smaku czekoladowym (1 próbka),
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, " mielone kotlety sojowe z koperkiem (2 próbki),
Instytut Zootechniki w Lublinie, " królewskie wafle tortowe (1 próbka),
Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach, " mielonka z indyka (1 próbka),
Regionalne Laboratorium Badania śywności Genetycznie " krem karpatka (1 próbka).
Zmodyfikowanej.
Ponadto, w pobranych do badań (w ramach wypełniania
ROZPORZDZENIE KOMISJI (WE) NR 1981/2006 dostępne jest na
zobowiązań wynikających z decyzji Komisji nr 2006/601 z
stronie: http://polska-wolna-od-
dnia 5 września 2006 r. w sprawie środków
gmo.org/doc/1981_2006_laboratoria_ref.pdf
nadzwyczajnych w odniesieniu do niedozwolonego
genetycznie zmodyfikowanego organizmu pod nazwą LL
RICE 601 w produktach z ry\u, zmienionej decyzją nr
 Ludzkość koewoluowała razem z całym \yciem tej
2006/754 z dnia 6 listopada 2006 r.) próbkach produktów
szczególnej planety: w naszych genach nie ma innych
ry\owych nie stwierdzono genetycznie zmodyfikowanego
światów. Skoro naukowcy jeszcze nie nadali nazw
materiału.
wszystkim organizmom, poniewa\ na razie mają wątłe
wyobra\enie o tym, jak działa ekosystem, byłoby
yródło: Stan sanitarny kraju 2007. Państwowa Inspekcja
lekkomyślnością zakładać, \e mo\na do woli redukować
Sanitarna. Warszawa 2008.
bioró\norodność, nie stwarzając przez to zagro\enia dla
samej ludzkości. Badania terenowe wskazują,
http://polska-wolna-od-
\e ograniczenie bioró\norodności obni\a jakość świadczeń
gmo.org/doc/pdf_4900655f95f0eSprawozdanie_202007.pdf
ekosystemu. (& ) Świadczenia ekosystemu są naj-
wa\niejszym warunkiem dobrobytu ludzkości.
PISMO KOMISJI STERUJCEJ KOALICJI
Edward O. Wilson: Ró\norodność \ycia, PIW, Warszawa
"POLSKA WOLNA OD GMO" DO MINISTRA
1999.
SPRAWIEDLIWOŚCI - PROKURATORA
GENERALNEGO RP
BADANIE śYWNOŚCI W KIERUNKU OBECNOŚCI
Warszawa, 25.10.2008 r.
ORGANIZMÓW GENETYCZNIE
Pan
ZMODYFIKOWANYCH (GMO)
Zbigniew Ćwiąkalski
Minister Sprawiedliwości
W 2007 r. zbadano 584 próbki \ywności w kierunku
Prokurator Generalny RP
obecności organizmów genetycznie zmodyfikowanych.
Do badań zostały pobrane próbki z produktów
Szanowny Panie Ministrze,
potencjalnie mogących zawierać GMO, takich jak np.:
produkty z soi, kukurydzy i ry\u, owoce i warzywa,
w imieniu Komisji Sterującej Koalicji  POLSKA
przetwory mięsne i drobiowe, wyroby cukiernicze WOLNA OD GMO , która zrzesza prawie 250
organizacji/instytucji/jednostek oraz osób prywatnych,
7
wyra\amy pełne poparcie dla pisma Pana Janusza dokumentacja zawierająca ustalenia takiej oceny. Dz.U.
Wojciechowskiego z dnia 16.10.2008 r., które zostało 2002, nr 107, poz. 944.
skierowane do Pana Ministra z prośbą o zlecenie Wiemy, \e zgodnie z Ustawą o organizmach
podległym Panu jednostkom Prokuratury wszczęcia genetycznie zmodyfikowanych (Art.11., pkt 4)  kontrolę
postępowania w sprawie nielegalnego uprawiania w Polsce przestrzegania przepisów ustawy sprawują ponadto, w
roślin genetycznie modyfikowanych (GMO), to jest zakresie objętym swoją właściwością:
przestępstwa z artykułu 58 Ustawy z dnia 22 czerwca 2001
r. (Dz.U. 2001, Nr 76 poz. 811) o organizmach 1) Państwowa Inspekcja Sanitarna,
genetycznie zmodyfikowanych. 2) Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa,
3) (uchylony),
Wiemy równie\, \e stosowanie GMO, szczególnie w 4) Inspekcja Ochrony Środowiska,
środowisku otwartym, obwarowane jest szczegółowymi i 5) Inspekcja Weterynaryjna,
restrykcyjnymi przepisami z obowiązkiem uzyskania 6) Inspekcja Handlowa,
zezwolenia wydawanego ka\dorazowo na wniosek 7) Państwowa Inspekcja Pracy,
zainteresowanego u\ytkownika przez właściwego ministra 8) organy administracji celnej w zakresie kontroli
włącznie. legalnego obrotu GMO,
9) Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
Wiemy tak\e \e Ustawa o nasiennictwie z dnia 26 Spo\ywczych.
czerwca 2003 r. (Dz.U. 2003 Nr 137 poz. 1299 z pózn. Nie ulega wątpliwości zatem, i\ w świetle
zm.) zabrania obrotu materiałem siewnym odmian przytoczonych powy\ej przepisów zaistniałe przypadki
genetycznie zmodyfikowanych, co stwierdza Art. 57. pkt prowadzenia upraw roślin genetycznie modyfikowanych
3.  Materiał siewny odmian genetycznie są nielegalne.
zmodyfikowanych nie mo\e być dopuszczony do obrotu Normy prawa zostały naruszone nie tylko przez
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. u\ytkowników GMO lecz równie\ przez producentów
i dostawców nasion, a tak\e słu\by państwowe
Wiemy, \e na terytorium Rzeczpospolitej Polski zobowiązane do kontroli i egzekwowania zapisów
wszelkie uprawy roślin genetycznie modyfikowanych ustawowych.
podlegają ścisłym procedurom rejestrowym W tej sytuacji wniosek o ściganie winnych nielegalnego
wyszczególnionym w obowiązującej  Ustawie o rozpowszechniania upraw roślin GMO na terytorium
organizmach genetycznie zmodyfikowanych z dnia 22 Rzeczpospolitej Polskiej jest w pełni uzasadniony
czerwca 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 76 poz. 811), które w i konieczny.
odniesieniu do zamierzonego uwolnienia GMO do
środowiska zawarto w rozdziale 4. Z powa\aniem
Art. 36. 1 brzmi: Zamierzone uwolnienie GMO do
środowiska w celach innych ni\ wprowadzenie do obrotu Sekretarz Komisji Sterującej Koalicji  POLSKA
wymaga zgody ministra, wydawanej na wniosek WOLNA OD GMO
zainteresowanego. Dr in\. Roman Andrzej Śniady
Art. 40 brzmi: przedmiotowej ustawy wymaga od Ministra Do wiadomości:
właściwego dla ochrony środowiska prowadzenia tzw. 1.Pan Maciej Nowicki - Minister Środowiska,
Rejestru Zamierzonego Uwalniania GMO do Środowiska. 2.Pan Marek Sawicki - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
3.Pan Jacek Rostowski - Minister Finansów,
Wiemy tak\e, \e istnieją jeszcze inne - ni\ej 4.Pani Ewa Kopacz - Minister Zdrowia.
wymienione - rozporządzenia, których przepisy mogły być
http://polska-wolna-od-
w tym przypadku równie\ złamane, są to m.in.:
gmo.org/doc/Pismo_Koalicji_POLSKA_WOLNA_OD_GMO_do_Minist
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca
ra_Sprawiedliwo__ci.pdf
2002 r. w sprawie określenia wzorów wniosków
dotyczących zgód i zezwoleń na działania w zakresie
organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Dz.U. 2002,
 Zrozumie syn ziemi, \e nie wyra\a się w zgodzie ze swą
nr 87, poz. 797;
najgłębszą istotą, lecz tylko i zawsze w formie sztucznej
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 listopada
i boleśnie z zewnątrz narzuconej, bądz przez ludzi, bądz te\
2002 r. w sprawie listy organizmów patogennych oraz ich
przez okoliczności.
klasyfikacji, a tak\e środków niezbędnych dla
Witold Gombrowicz,  Ferdydurke , Wydawnictwo
poszczególnych stopni hermetyczności. Dz.U. 2002, nr
Literackie, Kraków,1992
212, poz. 1798;
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 kwietnia
2004 r. w sprawie urzędów celnych właściwych dla
DOACZ DO NAS
przywozu lub wywozu produktów GMO. Dz.U. 2004, nr
http://polska-wolna-od-gmo.org/docz-do-nas/
82, poz. 750;
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca
Dr in\. Roman Andrzej Śniady - redaktor Gazety i Serwisu
2002 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu
Internetowego - http://www.polska-wolna-od-gmo.org,
przeprowadzania oceny zagro\eń dla zdrowia ludzi i
pszczółkę wykonał Przemysław Ilukowicz. Autor zdjęć z
środowiska w związku z podjęciem działań polegających
Indii - PRŚ
na zamkniętym u\yciu GMO, zamierzonym uwolnieniu
GMO do środowiska, w tym wprowadzeniu do obrotu
e-mail: niedlagmo@o2.pl
produktów GMO, oraz wymagań, jakie powinna spełniać
8


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
GAZETA Koalicji POLSKA WOLNA OD GMO nr 7 2008
ulotka nr 2 koalicji polska wolna od gmo
Awangarda w edukacji nr 4 z 2008
Gazeta prawna Wskazniki i Stawki z 3 sierpnia 09 (nr 149)
Kolokwium nr 2 2008 09
NEMAR nr 3 2008 v
Greenpeace Polska z 29 wrzesnia 08 nr 190
Magazyn Mrągowski nr 9 2008
Analizy Laboratorium Wiezi nr 1 2008
Wolni od GMO Nasz Dziennik, 2011 03 18
Gazeta Prawna Tygodnik Prawa Gospodarczego z 4 sierpnia (nr0)
Polska gorsza od Namibii To kompromitujące
Gazeta o padaczce Nr 10
Kocham cię od tak dawna I ve Loved You So Long (2008) Napisy Pl
Jajo wielkanocne Gazeta Polska

więcej podobnych podstron