nr 150 (2526) WTOREK, 4 sierpnia 2009
Tygodnik Prawa
Gospodarczego
B
P R O C E D U R Y K O N T R A K T Y O R Z E C Z N I C T W O
SPIS TREŚCI
Przewodnik
OPINIA
Zarząd spółki pod kontrolą akcjonariusza strona B2
Jak bronić się
7 PYTAC
DO
przed nadużyciami podczas
Kiedy wykonawcy opłaca się zawrzeć umowę o dzieło,
a kiedy o roboty budowlane strona B3
wakacyjnej kontroli w firmie
EKSPERT WYJAŚNIA
Na przedłużającą się lub wykraczającą poza zakres upoważnienia inspektora kontrolę
w firmie przysługuje przedsiębiorcy sprzeciw do organu kontroli. Jeśli niezgodne
Postępowanie naprawcze nadal nie jest
z procedurą czynności urzędników z
le wpłyną na kondycję przedsiębiorstwa, może on
dla spółek nadmiernie zadłużonych strona B2
ubiegać się dodatkowo o odszkodowanie od Skarbu Państwa. strony B4 B5
Kontrola legalności oprogramowania
u przedsiębiorcy i jej konsekwencje strona B5
Nowe prawo
Wniosek o wpis przedsiębiorcy do KRS strona B6
Wpływ sposobu użytkowania obiektu
O zezwolenie na imprezę masową
na sąsiednie nieruchomości strona B6
trzeba wystąpić 30 dni wcześniej
DZIAA
ALNOŚĆ GOSPODARCZA
wolno zapomnieć o podstawowych informacjach, jak: licz-
A
UKASZ KULIGOWSKI
ba miejsc dla uczestników np. koncertu, czy liczba osób za-
[e-mail]
Jak podwyższyć kapitał zakładowy
bezpieczających wydarzenie oraz dane o przewidywanych
w spółce z o.o. strona B6 ajpóz
niej na 30 dni przed organizowaną imprezą zagrożeniach. W przypadku osoby wyznaczonej na kierow-
masową należy wystąpić z wnioskiem o zezwole- nika do spraw bezpieczeństwa należy przekazać również
Nnie na jej przeprowadzenie  zakłada nowa ustawa jego dane, takie jak imię, nazwisko, numer PESEL, numer
z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych, i datę wydania zaświadczenia o ukończeniu kursu dla kie-
ORZECZNICTWO
która weszła w życie 1 sierpnia 2009 r. Wcześniej przedsię- rowników do spraw bezpieczeństwa imprez masowych.
biorcy organizujący np. koncert lub zawody sportowe mo- Ułatwieniem dla przedsiębiorców jest to, że nie muszą
Strona może dochodzić zawarcia
gli złożyć wniosek na 14 dni przed datą wydarzenia. już za każdym razem przedstawiać kopii protokołów z kon-
Nadal, by uzyskać zezwolenie na imprezę masową, na- troli stanu technicznego obiektów, na których ma się od-
umowy przyrzeczonej strona B7
leży złożyć wniosek do wójta, burmistrza lub prezydenta być wydarzenie. Tak samo jest w przypadku poświadczenia
miasta, właściwego ze względu na miejsce planowanego umowy ubezpieczenia. Jednak organ wydający zezwole-
wydarzenia. Trzeba do niego dołączyć opinie komendanta nie może zażyczyć sobie okazania takiej dokumentacji. Do-
Wadliwe ustalenie ceny powoduje
powiatowego, rejonowego lub miejskiego policji, właści- datkowo może zażądać przedstawienia pisemnej zgody na
nieważność umowy strona B7
wego ze względu na lokalizację wydarzenia, aby uzyskać przeprowadzenie imprezy masowej, wydanej przez kierow-
opinię o niezbędnej wielkości sił i środków potrzebnych do nika jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych, parku
zabezpieczenia imprezy masowej. Przepisy określają, że narodowego lub krajobrazowego. Tak sytuacja może mieć
Nie wystarczy pełnomocnictwo
opinie te ważne są przez sześć miesięcy. Dlatego firma or- miejsce, gdy planowana impreza będzie przeprowadzana
złożone w urzędzie strona B8
ganizująca koncert powinna to uwzględnić, gdyż wcze- na terenach będących w zarządzie danej jednostki.
śniejsze uzyskanie tych opinii ułatwi zorganizowanie wy- Ustawa zabrania wnoszenia na imprezę masową i po-
darzenia, tym bardziej że policja może mieć uwagi co do siadania na niej m.in. napojów alkoholowych. Jeżeli widz
Karta środka trwałego potwierdza
planowanego np. koncertu. wniesie alkohol na takie wydarzenie, to narazi się na karę
prawo do lokalu strona B8 Trzeba także wystąpić o wydanie opinii przez komen- ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 2 tys. zł.
danta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej, kierow- Zgodnie z ustawą imprezą masową nie są natomiast wy-
nika jednostki organizacyjnej medycznej pomocy doraz
- darzenia organizowane w teatrach, operach, operetkach,
Trzeba rozpocząć działalność
nej, a także do państwowego inspektora sanitarnego. Ich filharmoniach, kinach, muzeach, bibliotekach, domach
opinie również muszą zostać dołączone do wniosku o ze- kultury i galeriach sztuki lub w innych podobnych obiek-
we wszystkich salonach strona B8
zwolenie na organizację imprezy masowej. Organy te ma- tach. Oznacza to, że np. podczas premiery kinowej czy wer-
ją 14 dni na zajęcie stanowiska. Nowa ustawa określa tak- nisażu wystawy bez przeszkód będzie można zapropono-
że, że przedsiębiorca, który chce zorganizować koncert lub wać gościom lampkę wina czy szampana.
zawody sportowe, do wniosku o zgodę na przeprowadze- Ustawa kwalifikuje również wydarzenie rozrywkowe
nie imprezy musi załączyć graficzny plan obiektu. Ma on i artystyczne jako imprezę masową. Jednak, aby wydarze-
zawierać m.in. oznaczenie wszystkich dróg, w tym ewaku- nie zostało uznane za takie, musi się ono odbyć na stadio-
acyjnych, a także oznaczenia punktów pomocy medycznej nie, na którym jest przynajmniej 1000 miejsc dla widzów
Za tydzień
oraz rozmieszczenie hydrantów. lub w hali sportowej o pojemności przynajmniej 500 miejsc.
Osoba ubiegająca się o zezwolenie na organizację im- W sytuacji gdy organizowane przedsięwzięcie jest organi-
prezy masowej musi także dołączyć do wniosku program zowane w innym obiekcie lub nie spełnia limitów odnośnie
i regulamin imprezy masowej wraz z informacją o sposobie do miejsc, to nie jest traktowane jako impreza masowa.
%
Obowiązki właścicieli
udostępnienia go uczestnikom wydarzenia. Ponadto nale-
ży przedstawić regulamin obiektu, pisemną instrukcję
związane z remontami
PODSTAWA PRAWNA
określającą zadania służby porządkowej oraz służby infor-
i użytkowaniem budynku
%Ustawa z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez ma-
macyjnej, a także warunki łączności między podmiotami
sowych (Dz.U. nr 62, poz. 504).
biorącymi udział w zabezpieczeniu imprezy masowej. Nie
T Y G O D N I K P R A W A G D S I N DSATRRCAZCEYGJ O E G O nr 150
T Y G O D N I K P R A W A A O M P O I N nr 163
komentarze  opinie
komentarze  opinie
B2
WAŻNE ZMIANY, WAŻNE TERMINY OPINIA
Zarząd spółki pod kontrolą akcjonariusza
Poręczenia dla firm
Przedsiębiorcy, którzy nie mają wystarczającej
3 sierpnia 2009 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu
wanych przez niego działań lub dokony-
zdolności kredytowej, mogą skorzystać
spółek handlowych  w tym art. 428 przyznającego wanych zaniechań. Członek zarządu nie
z państwowych poręczeń obejmujących nawet
będzie mógł zatem wykorzystywać upraw-
akcjonariuszom prawo żądania informacji dotyczących
80 proc. pożyczonej kwoty.
nienia do odmowy udzielenia informacji
spółki. Członek zarządu nie będzie mógł teraz
30 lipca 2009 r. został uruchomiony system poręczeń w celu zatajenia podstaw własnej odpo-
odmówić udzielenia takich informacji, jeśli miałoby to
dla przedsiębiorców w ramach rządowego programu  wiedzialności.
służyć zatajeniu podstaw jego odpowiedzialności.
Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń Kolejna zmiana dotyczy ograniczenia
i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego. Głównym ce- możliwości opóz
nienia przez zarząd
lem nowego systemu poręczeniowego jest zwiększenie do- Każdemu akcjonariuszowi przysługuje prawo żądania in- udzielenia żądanych na walnym zgroma-
stępu do kredytów dla mikro-, małych i średnich przedsię- formacji dotyczących spółki. Żądanie to może być złożone dzeniu informacji. Zgodnie bowiem z obo-
biorców oraz wsparcie realizacji projektów z wykorzysta- w trakcie walnego zgromadzenia (zarząd będzie obowiąza- wiązującym do 3 sierpnia art. 428 par.
niem środków unijnych. Poręczenie BGK jest formą zabez- ny do udzielenia informacji dotyczących spółki, jeżeli jest to 3 k.s.h.  w uzasadnionych przypadkach
pieczenia spłaty kredytu, w przypadku gdy przedsiębiorca uzasadnione dla oceny sprawy objętej porządkiem obrad) al- zarząd mógł udzielić informacji na piśmie
nie ma wystarczającego majątku lub nie chce go wykorzy- bo poza walnym zgromadzeniem. Zgodnie z obowiązującym nie póz
niej niż w terminie dwóch u tygo-
stywać na częściowe zabezpieczenie kredytu. Poręczeniem do 3 sierpnia art. 428 par. 2 k.s.h.  zarząd powinien odmó- dni od dnia zakończenia walnego zgroma-
można objąć maksymalnie do 80 proc. kwoty kredytu. Są wić udzielenia informacji w dwóch przypadkach: 1) gdy mo- dzenia. Znowelizowany przepis zezwala
MICHAA
MIECIC
SKI
one udzielane od 100 tys. zł do 10 mln euro. głoby to wyrządzić szkodę spółce albo spółce z nią powiąza- na opóz
nienie udzielenia informacji jedy- wspólnik i szef
Departamentu
Za udzielenie poręczenia BGK pobiera opłatę prowizyj- nej, albo spółce lub spółdzielni zależnej, w szczególności nie z ważnych powodów, co w pewnym
Korporacyjnego
ną. Jest ona wpłacana z góry za okresy roczne, naliczona przez ujawnienie tajemnic technicznych, handlowych lub or- stopniu ogranicza uznaniowość związaną
Kancelarii FKA Furtek
od kwoty poręczenia/gwarancji spłaty kredytu aktualnej ganizacyjnych przedsiębiorstwa; 2) gdy mogłoby to narazić z możliwością powoływania się na istnie-
Komosa
na początek każdego kolejnego roku. Podstawowa stawka członka zarządu na poniesienie odpowiedzialności karnej, nie bliżej niezdefiniowanego w ustawie
Aleksandrowicz
wynosi 2,0 proc. dla poręczenia i 2,5 proc. dla gwarancji cywilnoprawnej lub administracyjnej (ochronie podlegały za- uzasadnionego przypadku. Ponadto w no-
rocznie (jeśli marża banku udzielającego kredytu nie tem informacje dotyczące podejmowanych przez zarząd wym par. 5 art. 428 k.s.h. wskazano, że za-
przekracza 5,0 proc.). W przypadku wyższej marży kredy- działań czy zaniechań, z którymi łączy się ewentualna odpo- rząd obowiązany jest udzielić informacji nie póz
niej niż w ter-
tującego banku prowizje BGK wzrastają odpowiednio wiedzialność prawna członków zarządu, a więc np. informa- minie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia żądania podczas wal-
o 1 proc. BGK pobiera także opłatę prowizyjną za rozpa- cje dotyczące zawartych transakcji). Zarząd miał zatem obo- nego zgromadzenia. Eliminuje to możliwość wykorzystania
trzenie wniosku o udzielenie poręczenia/gwarancji (maks. wiązek odmowy udzielania jakichkolwiek informacji wymie- przerwy w obradach walnego zgromadzenia do opóz
nienia
5 tys. zł). Przedsiębiorcy, którzy chcą uzyskać państwowe nionych w art. 428 par. 2 k.s.h., co w praktyce budziło istot- przekazania żądanej informacji.
poręczenie, będą musieli udzielić BGK zabezpieczenia spła- ne wątpliwości, w szczególności jeśli chodzi o informacje Nowością jest także możliwość udostępniania żądanych in-
ty kredytu. Podstawową jego formą będzie wystawienie w przypadku drugim. formacji na stronie internetowej spółki w miejscu wydzielo-
weksla własnego in blanco z klauzulą bez protestu. BGK Znowelizowany art. 428 utrzymuje zakaz udzielania infor- nym na zadawanie pytań przez akcjonariuszy i udzielanie im
może także wystąpić o dodatkowe zabezpieczenie, jeśli ry- macji mogących wyrządzić spółce (oraz jej spółkom i spółdziel- odpowiedzi, co zastąpi obowiązek indywidualnego kierowa-
zyko wypłaty zobowiązania jest wysokie. O poręczenia mo- niom zależnym lub powiązanym) szkodę. Znacząca zmiana nia odpowiedzi (nowy par. 4 art. 428 k.s.h.).
gą starać się właściciele firm będący klientami 19 banków dotyczy natomiast ochrony informacji, których ujawnienie mo- Krytycznie należy odnieść się do utrzymanej nowelizacją
komercyjnych, które podpisały umowę o współpracy głoby narazić członka zarządu na odpowiedzialność prawną. niespójności pomiędzy procedurą pisemnego udzielania infor-
z BGK. % ADAM MAKOSZ Teraz członek zarządu będzie mógł (brak jest tutaj arbitralne- macji oraz przewidzianym w art. 429 k.s.h. trybem odwoław-
go zakazu) odmówić udzielenia informacji, jeżeli sam fakt jej czym na wypadek odmowy udzielenia informacji. Skoro ak-
udzielenia mógłby stanowić podstawę jego odpowiedzialno- cjonariusz ma otrzymać odpowiedz
w terminie dwóch tygo-
ści karnej, cywilnoprawnej bądz
administracyjnej. Chodzi za- dni od dnia zakończenia zgromadzenia, to co do zasady brak
Tygodnik Prawa tem nie o informacje o własnych działaniach czy zaniechaniach jest możliwości, aby dochował on tygodniowego terminu od
Gospodarczego
członka zarządu, za które może ponosić odpowiedzialność kar- dnia zakończenia walnego zgromadzenia na złożenie wniosku
ną, cywilną czy administracyjną, ale wyłącznie o takie sytu- do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia
Redaktor prowadząca: Teresa Siudem, tel. [phone],
R
e
d
a
k
t
o
r
p
r
o
w
a
d
z
ą
c
a
:
acje, w których już samo udzielenie informacji może stanowić informacji albo zgłosił do protokołu zgromadzenia wymaga-
[e-mail]
Sekretarz redakcji: Jerzy Majkut, tel. [phone], podstawę odpowiedzialności cywilnej, karnej lub administra- ny ustawą sprzeciw.
S
e
k
r
e
t
a
r
z
r
e
d
a
k
c
j
i
:
[e-mail]
cyjnej (a więc np. bezprawne ujawnienie danych osobowych, Pewne odrębności w zakresie prawa do informacji dotyczą
www.gazetaprawna.pl, [e-mail]
w
w
w
.
g
a
z
e
t
a
p
r
a
w
n
a
.
p
l
,
g
p
@
i
n
f
o
r
b
i
z
n
e
s
.
p
l
tajemnicy państwowej, informacji poufnych w rozmienieniu spółek publicznych, w których dostęp do określonych katego-
INFOR Biznes SPÓA
KA Z O.O. 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,
art. 154 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi). Zno- rii informacji regulują przepisy ustawy z 29 lipca 2005 r. o ofer-
tel. [phone], fax [phone]
welizowany art. 428 par. 3 k.s.h. nie daje zatem członkowi za- cie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów fi-
Biuro Reklamy: tel. [phone], fax [phone]
B
i
u
r
o
R
e
k
l
a
m
y
:
Druk: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27, 03-230 Warszawa rządu prawa do odmowy udzielenia informacji z powodu oba- nansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spół-
D
r
u
k
:
wy przed odpowiedzialnością prawną wynikającą z podejmo- kach publicznych.
%
E K S P E R T W Y J A Ś N I A
Postępowanie naprawcze nadal nie jest dla spółek nadmiernie zadłużonych
Już ponad trzy miesiące obowiązują rakter stały albo oddalenie wniosku mo- ma zagrożenia, że w najbliższym czasie których spoczywa odpowiedzialność za
zmiany wprowadzone przez nowelizację że spowodować pokrzywdzenie wierzy- utraci tę zdolność. wypełnianie przewidzianych prawem
ustawy  Prawo upadłościowe i napraw- cieli. Czy moglibyśmy przedstawić na konkret- obowiązków?
cze. W jaki sposób nowe przepisy mogą Wielu przedsiębiorców skarży się, że musi nym przykładzie, kiedy może dojść do sy-  Sytuacja taka stawia zarząd spółki
być wykorzystywane do poprawienia sy- coraz dłużej czekać na zapłatę od swoich tuacji, w której wniosek o upadłość zo- przed trudnym dylematem: czy narażać
tuacji przedsiębiorców borykających się kontrahentów, co powoduje, że często ma- stanie złożony ze względu na nadmierne się na zarzut działania na szkodę spółki
z problemami finansowymi w czasie ją oni przejściowe trudności finansowe. zadłużenie firmy? i wbrew interesom wszystkich zaintere-
obecnego spowolnienia gospodarczego? Czy nowe rozwiązania mogą przyczynić  Wyjaśnię to na przykładzie tzw. sowanych złożyć wniosek o ogłoszenie
 Celem znowelizowanych przepisów się do zmniejszenia tego rodzaju proble- spółki celowej, której zasadniczym akty- upadłości, czy też nie składać takiego
jest umożliwienie w większym stopniu mów niewypłacalnych przedsiębiorców? wem jest nieruchomość komercyjna ku- wniosku i narazić się na ryzyko odpo-
korzystania z postępowania naprawcze-  Tak. Krótkotrwałe kłopoty ze spłatą piona w czasach dobrej koniunktury, wiedzialności, w tym karnej, a także
go. W poprzednim stanie prawnym nie zobowiązań zdarzają się obecnie bardzo której nabycie było finansowane kredy- orzeczenie zakazu prowadzenia dzia-
było ono często wykorzystywane, gdyż często, szczególnie na skutek zatorów tem w euro. Ze względu na jednoczesne łalności gospodarczej. Nowe regulacje
przepisy wymagały, żeby przedsiębiorca płatniczych, wynikających w dużej mie- wystąpienie dwóch czynników, tj. spad- w żaden sposób nie pomagają rozwią-
zamierzający wszcząć postępowanie na- rze z korzystania z tzw. kredytów ku- ku wartości nieruchomości i deprecjacji zać tego dylematu. Dlatego osoby kie-
prawcze był wypłacalny. Nowe regulacje pieckich i wymuszania przez podmioty złotego w stosunku do euro, spółka jest rujące takim przedsiębiorstwem muszą
umożliwiają prowadzenie postępowania o silnej pozycji rynkowej długich termi- niewypłacalna na skutek nadmiernego same ocenić istniejące ryzyko i na tej
naprawczego także przez podmioty, któ- nów płatności. Nowa regulacja wprowa- zadłużenia i na każdej z osób upoważ- podstawie podejmować decyzje. %
re są niewypłacalne w niewielkim zakre- dza jednak bardzo szczególną procedu- nionych do jej reprezentowania ciąży Rozmawiał
sie. Obecnie gdy opóz
nienie w wykona- rę, czyli obowiązek złożenia wniosku obowiązek złożenia wniosku o ogłosze- KRZYSZTOF TOMASZEWSKI
niu zobowiązań nie przekracza trzech o ogłoszenie upadłości wraz z jednocze- nie upadłości w terminie 14 dni od wy-
miesięcy, a suma takich niewykonanych snym wnioskiem o jego oddalenie i ze- stąpienia tej sytuacji. Zakładając jednak,
PODSTAWA PRAWNA
zobowiązań nie przewyższa 10 proc. zwolenie na wszczęcie postępowania na- że nieruchomość jest wynajęta w takim
% Ustawa z 28 lutego 2003 r.  Prawo
wartości bilansowej przedsiębiorstwa prawczego. stopniu, że zapewnia to stałe wpływy
upadłościowe i naprawcze (Dz.U. nr 60,
dłużnika, sąd może oddalić wniosek Wprowadzone zmiany nie mają żad- z czynszu umożliwiające bieżące regulo-
poz. 535 ze zm.).
o ogłoszenie upadłości i jednocześnie nego wpływu na sytuację podmiotów, wanie zadłużenia z tytułu kredytu oraz
MAA
GORZATA
% Ustawa z 6 marca 2009 r. o zmianie
zgodzić się na wszczęcie postępowania w stosunku do których występuje druga innych bieżących zobowiązań, ogłosze-
CHRUŚCIAK
ustawy  Prawo upadłościowe i napraw-
naprawczego przez dłużnika. Nie doty- przesłanka ogłoszenia upadłości, a mia- nie upadłości przez taką spółkę nie leży
adwokat, partner
cze, ustawy o Bankowym Funduszu Gwa-
czy to jednak przypadku, gdy w chwili nowicie nadmierne zadłużenie, nawet w niczyim interesie.
w Kancelarii CMS
wydania wyroku ustalono, że zaprzesta- gdy podmiot ten w dalszym ciągu na bie- Jak w takiej sytuacji powinny postąpić rancyjnym oraz ustawy o Krajowym Reje-
Cameron McKenna
nie wykonywania zobowiązań ma cha- żąco realizuje swoje zobowiązania i nie osoby kierujące przedsiębiorstwem, na strze Sądowym (Dz.U. nr 53, poz. 434).
nr 150 T Y G O D N I K P R A W A G O S P O D A R C Z E G O
7 pytań do...
B3
Kiedy wykonawcy opłaca się zawrzeć umowę o dzieło,
a kiedy o roboty budowlane
Brzmi to prosto, ale w praktyce może nastręczać du-
Odpowiada Daniel Kopania, radca prawny w kancelarii Clifford Chance
żo trudności.
Po pierwsze, często na etapie wykonawczym kory-
p
r
a
w
o
g
o
s
p
o
d
a
r
c
z
e
@
i
n
f
o
r
.
p
l
ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI [e-mail]
gowane są błędy projektowe. A to już samo w sobie
wymaga odstępstw od zatwierdzonego projektu.
Po drugie, gdy projekt budowlany jest bardzo ogól-
ny (co w praktyce zdarza się często), a projekt wyko-
Przy realizacji inwestycji budowlanych Korzystniejsza jest umowa o dzieło. Przewiduje ona nawczy powstaje dopiero w trakcie realizacji inwesty-
1
bowiem kilka specyficznych rozwiązań dających wy- cji, niejednokrotnie okazuje się, że rozwiązania przy-
zawierane są zarówno umowy o dzieło, jak
konawcy prawo do żądania podwyższenia wynagro- jęte przez wykonawcę na podstawie projektu budow-
i umowy o roboty budowlane. Czym różnią się
dzenia, nawet jeśli jest ono określone ryczałtowo. Tyle lanego nie pokrywają się z tymi, które finalnie
te umowy między sobą?
tylko, że z tego faktu niewiele wynika w praktyce. znalazły się w projekcie wykonawczym. To naraża wy-
Umowa o dzieło polega na tym, że przyjmujący za- Rzadko bowiem umowa obejmuje pojedyncze prace, konawcę na dodatkowe ryzyko.
mówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego które można byłoby osobno zakwalifikować jako jeden Kodeks cywilny ustanawia też dłuższe domyślne
dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Z ko- z typów umów. okresy rękojmi odnośnie do budowy budynków. Bę-
lei w umowie o roboty budowlane wykonawca zobowią- Nawet przy umowach typu projektuj i buduj posta- dzie to trzy lata zamiast standardowego jednego roku.
zuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, nowienia dotyczące projektowania i budowy tworzą Zaznaczam, że w praktyce okres ten i tak na ogół jest
wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy jeden dokument i nie wskazuje się, że do części projek- dłuższy, bo z reguły okres rękojmi jest przedłużony na
technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania towej będzie miał zastosowanie inny reżim prawny niż mocy umowy stron.
wymaganych przez właściwe przepisy robót, w szczegól- do części budowlanej. Wykonawca w czasie realizacji robót przestrzegać
ności do przekazania terenu budowy i dostarczenia pro- będzie musiał wielu innych przepisów, których nie-
jektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego przestrzeganie może mieć bezpośredni wpływ na jego
W jaki sposób kształtuje się w obu
wynagrodzenia. Podstawowa różnica w stosunku do odpowiedzialność kontraktową, np. przepisów doty-
4
umowy o dzieło sprowadza się więc do określenia tego, czących materiałów budowlanych, bezpieczeństwa
umowach odpowiedzialność za zapłatę?
co może być przedmiotem umowy o roboty budowlane. i higieny pracy itp.
Umowa o roboty budowlane wywodzi się z umowy Odpowiedzialność za zapłatę w przypadku umowy
o dzieło. Wzajemna relacja obu umów przez lata bu- o dzieło oparta jest na zasadach ogólnych polegają-
Na co wykonawcy powinni zwracać
dziła wiele kontrowersji. Dopiero Sąd Najwyższy cych na tym, że za wynagrodzenie przyjmującego
6
w uchwale siedmiu sędziów z 11 stycznia 2002 r. dzieło odpowiada dający zlecenie. Pamiętać przy tym szczególną uwagę, podpisując umowę
(sygn. akt III CZP 63/01) ostatecznie rozstrzygnął należy, że przyjmujący zamówienie będzie miał pra-
o roboty budowlane lub umowę o dzieło?
spór co do charakteru umowy o roboty budowlane. wo żądać wynagrodzenia nie tylko za dzieło faktycz-
Sąd stwierdził w niej, że nie sposób odmówić umowie nie wykonane, ale również kiedy dzieła nie wykonał, Wykonawca powinien przede wszystkim pomyśleć
o roboty budowlane charakteru odrębnej umowy na- ale gotów był je wykonać, lecz doznał przeszkody o dokładnym określeniu zakresu robót, sposobie rozli-
zwanej. Jej celem jest niewątpliwie zapewnienie wła- z przyczyn dotyczących zamawiającego. W takim czeń oraz terminach.
ściwego rozkładu ryzyka pomiędzy inwestora i wyko- przypadku zamawiający może odliczyć to, co przyj- Musi on też zadbać o dokładne określenie zakresu
nawcę, który kształtowany jest nie tylko przez unor- mujący zamówienie oszczędził z powodu niewykona- jego odpowiedzialności względem inwestora, zwłasz-
mowania prawne dotyczące poszczególnych postaci nia dzieła. cza za sprawy, nad którymi nie ma kontroli lub ma
ryzyka obciążającego wykonawcę, ale także przez Zasady dotyczące robót budowlanych są dość kontrolę ograniczoną.
ustalony w umowie określony podział obowiązków. specyficzne. Obok zasad ogólnych przewidują one
Wskazuje się również na dalsze różnice pomiędzy rozwiązania nieznane na gruncie innych typów
Co należałoby zmienić w obecnie
umowami: np. obowiązek zachowania formy pisemnej umów. Artykuł 6471 kodeksu cywilnego przewiduje
7
dla umowy o roboty budowlane, inne okresy przedaw- solidarną odpowiedzialność inwestora i generalne-
obowiązujących przepisach, aby
nienia roszczeń. Nie ma jednak ścisłej granicy pomię- go wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia podwyko-
prowadzenie inwestycji budowlanych było
dzy obiema umowami i w praktyce można znalez
ć sy- nawców.
łatwiejsze?
tuacje, w których dana praca mogłaby stanowić przed- Ta sama reguła stosuje się też do odpowiedzialności
miot zarówno umowy o dzieło, jak i umowy o roboty za wynagrodzenie dalszych podwykonawców. W pra- Zmian wymaga przede wszystkim uregulowanie
budowlane  np. wykonanie ścianek z płyt gipsowych wie cywilnym to jeden z nielicznych wyjątków od re- kwestii związanych z umowami o roboty budowlane.
w pomieszczeniu biurowym. guły, że inny podmiot może żądać świadczenia od Myślę tu o potrzebie systemowej zmiany w podejściu
podmiotu, który nie jest stroną umowy. Do skuteczno- do regulacji dotyczących prac budowlanych. Obecne
ści odpowiedzialności konieczna jest zgoda inwestora przepisy są po prostu nieadekwatne do realiów go-
W jakich sytuacjach wykorzystywana jest
na zawarcie umowy z podwykonawcą. spodarczych. Dla przykładu lektura kodeksu cywil-
2
W przypadku dalszych podwykonawców będzie nego i prawa budowlanego nasuwa wniosek, że jedy-
umowa o dzieło?
to zgoda inwestora i generalnego wykonawcy na to, ną dopuszczalną formą realizacji umów jest general-
Elementy umowy o dzieło pojawiają się wszędzie aby podwykonawca zawarł umowę z dalszym pod- ne wykonawstwo, gdzie inwestor jest zobowiązany
tam, gdzie mamy do czynienia z projektowaniem robót wykonawcą. Przepis ten ma chronić interesy podwy- dostarczyć projekt budowlany.
budowlanych. Często zdarza się, że wykonawca robót konawców. Jednak różnie bywa z jego przestrze- Tymczasem w obrocie gospodarczym funkcjonuje
budowlanych nie tylko odpowiada za budowę, ale rów- ganiem, zwłaszcza jeśli chodzi o dalszych podwyko- wiele innych sposobów realizacji umów, choćby
nież za projekt. Może mieć to miejsce zarówno przy nawców czy umowy podwykonawcze o niewielkiej wspomniana wcześniej formuła projektuj i buduj,
stosunkowo prostych umowach dotyczących na przy- wartości. gdzie właśnie wykonawca jest odpowiedzialny za za-
kład prac remontowo budowlanych, ale również przy Na mocy ustawy z 9 lipca 2003 r. o gwarancji zapła- pewnienie projektu budowlanego. Rozwiązania te
budowie całego budynku, a nawet potężnych instalacji ty za roboty budowlane wykonawca może żądać od in- nie przystają jednak do przepisów prawa budowla-
przemysłowych. I tak niejednokrotnie w ramach prac westora gwarancji zapłaty za wykonanie robót, np. nego, które  co jest pewnym kuriozum  w ogóle nie
remontowych prowadzonych w mieszkaniu wykonaw- w postaci gwarancji bankowej. Praktyczne zastosowa- traktują wykonawcy jako uczestnika procesu budow-
ca jest odpowiedzialny za dostarczenie projektu zmian nie tych przepisów jest jednak niewielkie, a sama usta- lanego. %
instalacji elektrycznych czy wodno-kanalizacyjnych. wa okazała się być bublem prawnym  Trybunał Kon-
Przy realizacji większych inwestycji wykonawcy stytucyjny uchylił część jej przepisów jako niezgod- Rozmawiał ARKADIUSZ JARASZEK
bardzo często odpowiedzialni są za sporządzenie pro- nych z konstytucją.
jektu wykonawczego. Nic nie stoi też na przeszkodzie, Różne są też terminy przedawnienia roszczeń o za-
PODSTAWA PRAWNA
aby to wykonawca najpierw zaprojektował (sam lub płatę wynagrodzenia. W przypadku umowy o dzieło
% Ustawa z 23 kwietnia 1964 r.  Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16,
korzystając z pomocy podwykonawców), a następnie termin ten wynosi dwa lata, a w przypadku umowy
poz. 93 ze zm.)
wybudował jakiś obiekt. Dla przykładu, większość hal o roboty budowlane termin przedawnienia jest trzy-
magazynowych wybudowanych w ostatnich latach letni  dla roszczeń okresowych oraz związanych
zrealizowana została w systemie zaprojektuj i zbuduj, z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz dzie-
w którym wykonawca odpowiedzialny jest za kom- sięcioletni  dla roszczeń pozostałych.
pleksowy projekt budynku, w tym projekt budowlany,
oraz za samą budowę budynku.
DANIEL KOPANIA
Często zdarza się też, że w związku z wykonywany- Czy w obu umowach tak samo wygląda
5
mi pracami budowlanymi czy remontowymi firmy bu-
kwestia odpowiedzialności wykonawcy
radca prawny w kancelarii Clifford
dowlane wykonują prace wykończeniowe, takie jak
za sposób i jakość wykonanych prac?
Chance. Prowadzi zespół prawników
np. zabudowa pomieszczeń szafami wnękowymi, któ-
specjalizujący się w prawie
re co do zasady bardziej nadają się na przedmiot umo- Odpowiedzialność wykonawcy robót budowlanych
budowlanym i obsłudze inwestycji
wy o dzieło. jest dość szeroka w porównaniu z innymi typami
infrastrukturalnych. Zajmuje się
umów, w tym typowej odpowiedzialności wynikają-
obsługą inwestycji budowlanych
Która z umów: o dzieło czy o roboty
cej z umowy o dzieło. Przejawia się to na wiele spo-
3 realizowanych w Polsce, a także
budowlane, jest korzystniejsza dla sobów. I tak już sam kodeks cywilny mówi, że prze-
dużych inwestycji w Rosji i krajach
widziany w umowie obiekt musi być wykonany
wykonawcy przy ustalaniu wynagrodzenia za
Europy Środkowej.
zgodnie projektem i zasadami wiedzy technicznej.
wykonane prace?
T Y G O D N I K P R A W A G O S P O D A R C Z E G O nr 150
przewodnik
B4
Jak bronić się przed nadużyciami
podczas wakacyjnej kontroli w firmie
Na przedłużającą się lub wykraczającą poza zakres upoważnienia inspektora kontrolę w firmie
przysługuje przedsiębiorcy sprzeciw do organu kontroli. Jeśli niezgodne z procedurą czynności
urzędników z
le wpłyną na kondycję przedsiębiorstwa, może on ubiegać się dodatkowo
o odszkodowanie od Skarbu Państwa.
ne mięso z nieudokumentowanych z
ródeł, zanieczyszczają po-
ADAM MAKOSZ
PRZYKA
AD KONTROLA SANEPIDU
bliską rzekę ściekami z produkcji papieru. Co ważne, badający
[e-mail]
firmę kontrolerzy muszą podać uzasadnienie przyczyny braku
Państwowy inspektor sanitarny ma prawo skontrolować zgodność bu-
wakacje przedsiębiorcy mogą być skontrolowani zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli w książce kontro-
dowanych obiektów z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi. In-
przez blisko 50 przedstawicieli różnych inspekcji, li i protokole kontroli.
W urzędów i innych organów badających prawidłowość spektor ma też prawo wstępu do zakładów pracy i do pomieszczeń,
wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. W praktyce Potrzebne upoważnienie które wchodzą w ich skład, do środków transportu, obiektów z nim
zdarzają się przypadki, że wzmożona ofensywa kontrolerów fi- Kontrolerzy mogą wykonywać swoje czynności po okazaniu
i związanych oraz obiektów będących w trakcie budowy. Ponadto pań-
skusa, sanepidu, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy Inspek- przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legityma-
stwowy inspektor sanitarny ma prawo wstępu do mieszkań, gdy po-
cji Handlowej niszczy dobrze prosperujące i działające zgodnie cji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynno-
dejrzewa lub stwierdza chorobę zakaz
ną, zagrożenie zdrowia czynni-
z literą prawa firmy. Osoby prowadzące własny biznes muszą ści oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kon-
kami środowiskowymi. Podobne uprawnienia przysługują mu, gdy
pamiętać, że nie pozostają na łasce urzędników sprawdzających troli. Artykuł 79a ust. 6 ustawy o swobodzie działalności gospo-
w mieszkaniu ma być prowadzona działalność usługowa lub produk-
dokumentację ich zakładu produkcyjnego czy sklepu. Mają one darczej (u.s.d.g.) wymienia elementy, które powinno posiadać
cyjna. Jeżeli stwierdzi naruszenie wymagań sanitarnych lub zdrowot-
prawo wytykać błędy i żądać unieważnienia czynności kontro- ważne upoważnienie kontrolne. Wśród nich musi się przede
nych, ma prawo nakazać usunięcie ich, a nawet nakazać unierucho-
lerów nadużywających swoich uprawnień. Dodatkowo obowią- wszystkim znalez
ć pouczenie o prawach i obowiązkach kontro-
mienie zakładu pracy lub jego części, zamknąć obiekt użyteczności
zująca od marca 2009 r. nowelizacja ustawy o swobodzie dzia- lowanego przedsiębiorcy, zakres i termin kontroli. Dokument,
publicznej  jeżeli naruszenia stanowią bezpośrednie zagrożenie zdro-
łalności gospodarczej dała przedsiębiorcom dodatkowe upraw- który nie spełnia wymagań, nie stanowi podstawy do przepro-
wia i życia ludzi. Może też złożyć sprzeciw przeciwko uruchomieniu wy-
nienia. Wprowadza ona postanowienie, że w tym samym cza- wadzenia czynności i przedsiębiorca powinien w takich sytu-
budowanej lub przebudowanej firmy, wprowadzeniu nowych techno-
sie w firmie może odbywać się tylko jedna kontrola i ogranicza acjach odmówić przeprowadzenia kontroli.
logii lub zmian w technologii, dopuszczeniu do obrotu materiałów sto-
w czasie jej trwanie. W niektórych przypadkach upoważnienie może być doręczo-
Kontrola przedsiębiorcy może dotyczyć jedynie jego działal- ne nieco póz
niej. Rozpoczęcie kontroli jedynie po okazaniu le- sowanych w budownictwie lub innych wyrobów, które mogą mieć
ności gospodarczej. Może ona obejmować wszystkie jej etapy gitymacji służbowej jest możliwe, gdy jest ona potrzebna wpływ na zdrowie ludzi.
(podejmowanie, wykonywanie, zawieszenie, zakończenie). w związku z toczącym się postępowaniem karnym lub wykro-
Chociaż wykonują ją przede wszystkim organy administracji pu- czeniowym, a także gdy przeprowadzenie kontroli jest uzasad-
blicznej, do kontroli firm są upoważnione również inne upoważ- nione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska
nione ustawowo podmioty, np. NIK, ZAiKS. naturalnego. Wówczas upoważnienie powinno być doręczone nież w siedzibie organu kontroli, jeżeli może to usprawnić jej
przedsiębiorcy najpóz
niej trzeciego dnia od wszczęcia kontroli. prowadzenie.
Kontrola z zapowiedzią W przypadku wszczęcia czynności kontrolnych po okazaniu le- W związku z licznymi zastrzeżeniami właścicieli firm  do
Pracownicy organów kontroli nie mogą zapukać do drzwi gitymacji służbowej, przed podjęciem pierwszej czynności kon- u.s.d.g. wprowadzono przepisy, które nakazują, by czynności
przedsiębiorstwa bez uprzedniej zapowiedzi. Zgodnie z nowym trolnej osoba podejmująca kontrolę ma obowiązek poinformo- kontrolne były przeprowadzane w sposób sprawny i możliwie
brzmieniem art. 79 ustawy o swobodzie działalności gospodar- wać kontrolowanego przedsiębiorcę lub osobę, wobec której niezakłócający funkcjonowania kontrolowanego przedsiębior-
czej mają oni obowiązek przesłać wcześniej pismo o zamiarze podjęto czynności kontrolne, o jego prawach i obowiązkach cy. W przypadku gdy przedsiębiorca wskaże na piśmie, że prze-
wszczęcia kontroli, co ma dać przedsiębiorcy czas do rzetelne- w trakcie kontroli. prowadzane czynności zakłócają w sposób istotny działalność
go przygotowania się do wizyty inspektorów oraz zgromadzenia Kontrola prowadzona w firmie nie może wykraczać poza za- gospodarczą przedsiębiorcy, konieczność podjęcia takich czyn-
i uporządkowania niezbędnej dokumentacji. kres wskazany na upoważnieniu. Inspektor nie może samodziel- ności powinna być uzasadniona w protokole kontroli.
Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli musi zawie- nie poszerzyć zakresu kontroli. Każda taka zmiana łączy się z ko-
rać oznaczenie organu kontroli, datę i miejsce jego wystawienia niecznością zmiany upoważnienia do przeprowadzenia kontro- Obowiązki przedsiębiorcy
oraz oznaczenie przedsiębiorcy. Musi też zostać w nim podany li. Jeżeli przedsiębiorca zauważy, że inspektor kontroluje inne Przedsiębiorcy nie powinni traktować kontrolerów jak intru-
przedmiotowy zakres kontroli. Dokument powinien być ponad- aspekty działalności firmy, niż wskazane w upoważnieniu, po- zów i utrudniać im wykonywania swoich obowiązków. Na ich
to podpisany przez osobę upoważnioną do wystawienia zawia- winien zwrócić mu uwagę, a jeśli to nie odniesie skutku  napi- żądanie należy udostępnić całą niezbędną dokumentację oraz
domienia. Organ może wszcząć kontrolę nie wcześniej niż po sać sprzeciw do organu kontroli. zapewnić kontrolerom wstęp do odpowiednich pomieszczeń fir-
upływie siedmiu dni i nie póz
niej niż przed upływem 30 dni od Gdyby już w trakcie trwania kontroli nastąpiła zmiana in- my. Współpraca przyczyni się do skrócenia terminu kontroli i po-
dnia, w którym przedsiębiorca otrzymał zawiadomienie. Jeżeli spektora, to wówczas nowy pracownik organu kontrolnego, któ- zwoli uniknąć niepotrzebnego wrażenia, że kontrolowany ma
kontrola nie zostanie rozpoczęta w 30-dniowym terminie, ry zastąpi go przy dalszym wykonywaniu kontroli w firmie, mu- coś do ukrycia przed urzędnikami.
wszczęcie kontroli wymaga zawsze ponownego pisma. Przed- si mieć odrębne upoważnienie. Zmiany te nie mogą prowadzić Zgodnie z u.s.d.g. każdy przedsiębiorca jest obowiązany pro-
siębiorcy, którym z różnych względów zależy na wcześniejszym do wydłużenia przewidywanego wcześniej terminu zakończe- wadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz
przeprowadzaniu kontroli (np. planują urlop), mają prawo zło- nia kontroli. upoważnienia i protokoły kontroli. Książka kontroli może mieć
żyć wniosek o jej wszczęcie przed upływem siedmiu dni od dnia formę zbioru dokumentów. Służy przedsiębiorcy do dokumen-
doręczenia zawiadomienia. Tylko w obecności przedsiębiorcy towania liczby i czasu trwania kontroli jego działalności. Może
Obowiązek zawiadamiania przedsiębiorców o planowanej Przedstawiciele inspekcji, urzędów i innych organów muszą być ona prowadzona także w formie elektronicznej.
kontroli nie jest bezwzględny i organy kontroli są zwolnione od dokonywać swoich czynności w obecności kontrolowanego lub W przypadku wszczęcia kontroli przedsiębiorca jest obowiąza-
niego w kilku przewidzianych ustawą przypadkach. Urzędnicy osoby przez niego upoważnionej na piśmie. W razie nieobecno- ny niezwłocznie okazać kontrolującemu książkę kontroli albo ko-
nie będą na pewno informowali o swojej wizycie, gdy ma ona ści przedsiębiorcy lub wskazanej przez niego osoby inspektorzy pie odpowiednich jej fragmentów lub wydruki z systemu informa-
przeciwdziałać popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia albo mogą podejmować czynności w obecności innego pracownika, tycznego, w którym prowadzona jest książka kontroli, poświad-
ma na celu zabezpieczenie dowodów popełnienia podobnych gdyż zgodnie z art. 97 kodeksu cywilnego za osobę czynną w lo- czone przez siebie za zgodność z wpisem w książce kontroli. Mo-
czynów. Pozwalałoby to bowiem uniknąć odpowiedzialności za kalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publicz- że to zrobić póz
niej tylko wtedy, gdy jej okazanie jest niemożliwe
popełnione nadużycia w ramach prowadzonej działalności. Kon- ności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do do- ze względu na udostępnienie jej innemu organowi kontroli.
trolerzy nie będą też uprzedzać o swojej wizycie przedsiębior- konywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają doko-
ców, których działalność powoduje bezpośrednie zagrożenie ży- nywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębior- Jedna kontrola naraz
cia, zdrowia lub środowiska naturalnego, np. sprzedają niebada- stwa. Kontrola może być też dokonywana w obecności Ważnym ograniczeniem dla organów kontrolujących przed-
przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz siębiorców jest to, że przepisy u.s.d.g. zabraniają im przeprowa-
publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowa- dzania kontroli w sytuacjach, gdy ich działalność bada w danym
dzającego kontrolę. W pewnych sytuacjach (np. podejrzenie czasie inny urząd lub instytucja. Jeżeli działalność gospodarcza
PRZYKA
AD KONTROLA INSPEKCJI HANDLOWEJ
o popełnienie przestępstwa skarbowego) obecność właściciela przedsiębiorcy jest już objęta kontrolą innego organu, drugi or-
firmy w czasie pracy kontrolerów nie jest wymagana. gan kontroli musi odstąpić od podjęcia czynności kontrolnych
Celem kontroli prowadzonych przez Inspekcję Handlową jest przede
oraz może ustalić z przedsiębiorcą inny termin ich przeprowa-
wszystkim ochrona praw konsumentów. Wszczynane są one na pod-
Kontrola musi być sprawna dzenia. Kilka kontroli równocześnie może być przeprowadza-
stawie pisemnego upoważnienia imiennego, które wydaje inspektor
Kontrola firmy powinna być zawsze ograniczona do siedziby nych prawie we wszystkich sytuacjach, które zwalniają organ
wojewódzki.
firmy lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Nie od obowiązku wcześniejszego zawiadomienia o zamiarze prze-
Inspektor ma prawo: badać akta i dokumenty, dokonywać oględzin
wolno jej przeprowadzać, np. w prywatnym domu przedsiębior- prowadzenia kontroli oraz innych wskazanych w art. 82
obiektów, środków przewozowych, produktów, żądać od kontrolowa-
cy (chyba, że jest on siedzibą firmy), jak również w dowolnym ust. 1 1c u.s.d.g. (m.in. gdy kontrola dotyczy zasadności doko-
nego oraz jego przedstawiciela udzielenia w wyznaczonym terminie
czasie. Właściwe są tutaj godziny pracy danej firmy lub czas fak- nania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem
pisemnych i ustnych wyjaśnień, pobierać nieodpłatnie próbki do ba-
tycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontro- tego zwrotu lub gdy jest prowadzona w toku postępowania pro-
dań i sprawdzać rzetelność obsługi, kupując produkty lub zamawiając
lowanego. Dlatego jeśli Inspekcja Handlowa kontroluje sklep wadzonego na podstawie przepisów ustawy o ochronie konku-
usługi. Gdyby zakupiony produkt w czasie kontroli pozostał w stanie spożywczy otwarty w godzinach 7.00 20.00, to czynności kon- rencji i konsumentów).
nienaruszonym, to inspektor ma prawo go zwrócić i otrzymać zwrot za- trolne np. Inspekcji Handlowej nie mogą być przeprowadzane Od 7 marca 2009 r. kontrole przedsiębiorców muszą trwać zde-
poza tymi godzinami. Kontrola lub poszczególne czynności kon- cydowanie krócej. U mikroprzedsiębiorcy nie może ona przekra-
płaconej ceny.
trolne, za zgodą przedsiębiorcy, mogą być przeprowadzane rów- czać 12 dni roboczych, u małych przedsiębiorców  18 dni robo-
nr 150 T Y G O D N I K P R A W A G O S P O D A R C Z E G O
przewodnik
B5
czych, a średnich  24 dni roboczych. Natomiast u pozostałych
Ile mogą trwać kontrole przedsiębiorców w ciągu roku
przedsiębiorców czas trwania wszystkich kontroli nie może prze-
kraczać 48 dni roboczych. Jest to maksymalny czas trwania
Zatrudnienie Roczny obrót przedsiębiorstwa Maks. okres kontroli
wszystkich kontroli tego samego organu kontroli w jednym roku
kalendarzowym. Do tego czasu nie wlicza się tzw. powtórnej kon-
Mikroprzedsiębiorcy do 10 pracowników do 2 mln euro 12 dni roboczych
troli w tym samym zakresie podmiotowym w danym roku kalen-
Mali przedsiębiorcy do 50 pracowników do 10 mln euro 18 dni roboczych
darzowym, pod warunkiem że czas jej trwania nie przekroczy se-
idmiu dni. Przeprowadza się ją wówczas, gdy wyniki kontroli wy-
Średni przedsiębiorcy do 250 pracowników do 50 mln euro 24 dni roboczych
kazały rażące naruszenie przepisów prawa przez przedsiębiorcę.
Pozostali powyżej 250 pracowników powyżej 50 mln euro 48 dni roboczych
Przedłużenie wizyty inspektorów
Planowany czas trwania kontroli w firmie może zostać prze-
dłużony jedynie, gdy zostanie to spowodowane przyczynami przedłużenia czasu trwania kontroli inspektorzy powinni umie- czych rozpatruje sprzeciw oraz wydaje postanowienie o odstąpie-
niezależnymi od inspektorów. W dodatku przyczyny te muszą ścić w książce kontroli i protokole kontroli. Czas trwania kon- niu od czynności kontrolnych lub kontynuowaniu czynności kon-
oni uzasadnić na piśmie i doręczyć je przedsiębiorcy oraz wpisać troli zostanie wówczas przedłużony, ale nie może doprowadzić trolnych. Na takie postanowienie przysługuje przedsiębiorcy za-
do księgi kontroli przed podjęciem dalszych czynności. Nawet do przekroczenia odpowiednio dwukrotności czasu trwania żalenie, którego rozpoznanie następuje w drodze postanowienia,
przedłużając ten czas trwania, nie mogą jednak naruszać termi- wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym nie póz
niej niż w terminie siedmiu dni od dnia jego wniesienia.
nów dotyczących czasu trwania wszystkich kontroli u przedsię- roku kalendarzowym. Do czasu trwania kontroli nie wlicza się Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że wniesienie sprzeciwu
biorcy w jednym roku kalendarzowym. czasu nieobecności kontrolowanego przedsiębiorcy lub osoby nie jest dopuszczalne, gdy powodem kontroli jest przeciwdzia-
Od tej zasady wyjątek dotyczy przedłużenia czasu trwania przez niego upoważnionej, jeżeli stanowi to przeszkodę w prze- łanie popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziała-
kontroli prowadzonej wówczas, gdy w toku kontroli zostanie prowadzeniu czynności kontrolnych. nia popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skar-
ujawnione, że przedsiębiorca zaniżył zobowiązanie podatkowe Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w art. 84 84b bowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia lub sytu-
lub zawyżył straty w wysokości przekraczającej równowartość wskazuje na szereg innych przepisów szczególnych, które acje wymienione w art. 84a, który wskazuje szczegółowe prze-
10 proc. kwoty zadeklarowanego zobowiązania podatkowego uprawniają organy kontrolne do przekraczania wymienionych pisy przewidujące odrębne zasady kontroli przedsiębiorców
lub straty. Przedłużenie jest możliwe także, gdy podczas kontro- wyżej ograniczeń czasowych, a także do równoczesnego prze- zajmujących się m.in. działalnością farmaceutyczną, weteryna-
li zostanie ujawniony fakt, że przedsiębiorca nie złożył deklara- prowadzania więcej niż jednej kontroli. Chodzi tutaj głównie ryjną czy rybołówstwem.
cji, mimo że miał taki obowiązek. W tych wszystkich przypad- o przypadki kontroli firm objętych nadzorem bankowym, eme-
kach inspektorzy muszą jednak dopełnić procedury: zawiado- rytalnym czy ubezpieczeniowym. Odszkodowanie za kontrolę
mić przedsiębiorcę o tym, że takie okoliczności zostały ujawnio- Na podstawie art. 77 ust. 4 u.s.d.g. przedsiębiorca, który po-
ne i wskazać zebrane dowody. Natomiast uzasadnienie Sprzeciw na czynności kontrolera niósł szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych
Dokonujący czynności pracownik organu kontroli musi prze- z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalno-
strzegać praw przysługujących przedsiębiorcy. Jeżeli nie jest on ści gospodarczej przedsiębiorcy, przysługuje odszkodowanie.
obiektywny i na przykład przekracza swoje uprawnienia, naru- Konsekwencją przeprowadzenia kontroli z naruszeniem prze-
WZÓR SPRZECIWU NA KONTROL
INSPEKCJI
szając prawa kontrolowanego, to wówczas przedsiębiorca mo- pisów prawa jest to, że zebrane podczas niej dowody obciążają-
HANDLOWEJ
że złożyć skargę do organu kontroli i zawrzeć w niej zastrzeże- ce przedsiębiorcę nie mogą być brane pod uwagę w żadnym po-
nia do działań inspektora. stępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub kar-
Warszawa, 28 lipca 2009 r.
Przedsiębiorca może wnieść także sprzeciw wobec podjęcia no-skarbowym, które będzie jego dotyczyło.
Jan Kowalski
i wykonywania przez organy kontroli czynności niezgodnie Dochodzenie roszczenia następuje na zasadach i w trybie
Ul. Bajeczna 34 m. 67
z obowiązującymi normami. Można go złożyć tylko z kilku, ści- określonym w kodeksie cywilnym. Przedsiębiorca będzie mu-
00-100 Warszawa
śle wymienionych powodów. Należą do nich m.in. dokonywa- siał jednak udowodnić, że przeprowadzona w bezprawny spo-
Wojewódzki Inspektor
nie kontroli bez wcześniejszego obowiązkowego zawiadomie- sób kontrola naraziła go na problemy, np. zaburzenie ciągłości
Inspekcji Handlowej w Warszawie
nia o kontroli lub też bez ważnego upoważnienia/legitymacji. produkcyjnej przez firmę, utrata klientów z powodu kontroli.
Skargę można złożyć także w razie dokonywania czynności pod- Zazwyczaj jest to niezwykle trudne, jednak realne do osiągnię-
SPRZECIW WOBEC PRZEPROWADZANIA DALSZEJ KONTROLI czas nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upo- cia. Przykładem może być spółka Centrozap, która pod koniec
ważnionej. Będzie ona także zasadna, gdy inspektorzy przedłu- 2008 r. wygrała prawie 42,5 mln zł odszkodowania od Skarbu
żą czas kontroli ponad ustawowe terminy lub nie będą przestrze- Państwa za błędne decyzje aparatu skarbowego, które dopro-
Na podstawie art. 84c ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobo-
gali zakazu przeprowadzania więcej niż jednej kontroli przedsię- wadziły ją do utraty jej aktywów i upadłości. %
dzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095
biorcy w tym samym czasie.
z póz
n. zm.) wnoszę sprzeciw wobec dalszego dokonywania czynności
Sprzeciw przedsiębiorca powinien wnieść na piśmie do organu
kontrolnych w należącej do mnie firmie HiperSam. Zgodnie z art. 83
PODSTAWA PRAWNA
podejmującego i wykonującego kontrolę. O wniesieniu sprzeci-
ust. 1 pkt 1 cytowanej wyżej ustawy czas trwania wszystkich kontroli
% Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
wu należy zawiadomić na piśmie kontrolującego. Na wniesienie
organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie
(Dz.U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.).
sprzeciwu wraz z uzasadnieniem u.s.d.g. przewiduje trzy dni ro-
może przekraczać w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców  12 dni
bocze od dnia wszczęcia kontroli przez organ. Przedsiębiorca mu- % Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie dzia-
roboczych. Pragnę zauważyć, że badający od 3 dni działalność mojej
si uzasadnić wniesienie sprzeciwu. Jeśli uchybienie inspektora po- łalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw
firmy inspektorzy przekroczyli dopuszczalny ustawowo limit czasu
lega na przekroczeniu dopuszczalnego okresu kontroli, trzydnio-
(Dz.U. z 2009 r. nr 18, poz. 97).
kontroli, z uwagi na to, że w marcu 2009 r. inspekcja handlowa prze-
wy termin na wniesienie sprzeciwu rozpoczyna się w dniu, w któ-
% Ustawa z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
prowadzała u mnie kontrolę trwającą 10 dni.
rym nastąpiło przekroczenie limitu czasu trwania kontroli.
(Dz.U. z 2006 r. nr 122, poz. 851 ze zm.).
Jan Kowalski
Wniesienie sprzeciwu powoduje określone skutki. Przede
% Ustawa z 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz.U. z 2001 r.
(własnoręczny podpis)
wszystkim będzie to wstrzymanie czynności kontrolnych. Odbywa
nr 4, poz. 25 ze zm.).
Załączniki się to z chwilą doręczenia kontrolującemu zawiadomienia o wnie-
% Ustawa z 23 kwietnia 1964 r.  Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r.
sieniu sprzeciwu do czasu jego rozpatrzenia. Po otrzymaniu pi-
Kopia książki kontroli sklepu HiperSam
sma od przedsiębiorcy organ kontroli w terminie trzech dni robo- nr 16, poz. 93 ze zm.).
E K S P E R T W Y J A Ś N I A
Kontrola legalności oprogramowania u przedsiębiorcy i jej konsekwencje
Kto jest uprawniony do kontroli legalności W zakresie tej pierwszej posiadanie pro- pełnienia przestępstwa, jak na przykład, nie jest zawinione, potrójnej wysokości
oprogramowania w firmie? gramu komputerowego bez licencji, czyli pomocnictwo, które może polegać na za- stosownego wynagrodzenia (opłaty licen-
 zgodnie z treścią art. 278 par. 2 kodek- niechaniu. cyjnej). O zawinionym naruszeniu można
Kontroli legalności oprogramowania su karnego  uzyskanie programu bez Ponadto, w wypadku skazania pracow- mówić nawet wtedy, gdy wina polega na
w firmie dokonuje zazwyczaj policja na po- zgody uprawnionego jest zagrożone karą nika prawomocnym wyrokiem karnym niedbalstwie osób odpowiedzialnych. Po-
lecenie sądu lub  zwykle  prokuratora. pozbawienia wolności do lat pięciu. Ta sa- lub warunkowym umorzeniu postępowa- nadto producent oprogramowania kom-
Odbywa się ona w ramach czynności prze- ma kara grozi za umyślne paserstwo pro- nia i spełnieniu się innych przesłanek, fir- puterowego może domagać się, by spraw-
szukania i zatrzymania rzeczy. Przeszuka- gramu komputerowego (art. 293 k.k.). ma musi się liczyć z obowiązkiem zapłaty ca naruszenia dokonanego w ramach
nie jest przeprowadzane na podstawie po- Jeżeli natomiast dochodzi do umyślnego kary pieniężnej przewidzianej w ustawie działalności gospodarczej uiścił odpo-
stanowienia prokuratora lub sądu. Jednak popełnienia przestępstwa z art. 116 usta- o odpowiedzialności podmiotów zbioro- wiednią sumę pieniężną na Fundusz Pro-
w wypadkach niecierpiących zwłoki, jeże- wy o prawie autorskim i prawach pokrew- wych za czyny zabronione pod groz
bą ka- mocji Twórczości. Suma ta nie może być
li postanowienie sądu lub prokuratora nie nych, tj. bezprawnego rozpowszechnia- ry, która może wynieść do 20 mln zł, nie niższa niż dwukrotna wysokość uprawdo-
mogło zostać wydane, wystarczy, że organ nia utworu (programu komputerowego) więcej jednak niż 10 proc. przychodów podobnionych korzyści odniesionych
dokonujący przeszukania okaże nakaz kie- to taki czyn jest zagrożony karą pozba- uzyskanych przez firmę w danym roku ob- przez sprawcę dokonanego naruszenia.
rownika jednostki lub legitymację służbo- wienia wolności do lat dwóch lub trzech  rotowym. Oznacza to, że w wypadku nawet jednej
wą. Przeszukanie w tym trybie wymaga jeżeli sprawca dopuszcza się czynu w ce- W zakresie odpowiedzialności cywilnej tylko nielegalnej kopii zaawansowanego
zatwierdzenia przez sąd lub prokuratora lu osiągnięcia korzyści majątkowej, a na- osoby prawne ponoszą odpowiedzialność oprogramowania specjalistycznego (np.
postanowieniem, które powinno zostać wet do lat pięciu, jeżeli sprawca uczynił za działania podejmowane przez swoich dla architektów) o wartości 20 tys. zł
doręczone osobie, u której dokonano prze- sobie z popełniania przestępstwa stałe pracowników, w tym także członków ich przedsiębiorca musi się liczyć z obowiąz-
szukania, w terminie siedmiu dni od daty z
ródło dochodu. władz. Zgodnie z art. 79 prawa autorskie- kiem zapłaty 100 tys. zł. %
czynności. Czynność przeszukania zostaje Warunkiem odpowiedzialności karnej go producent oprogramowania kompute-
BARTA
OMIEJ WITUCKI
stwierdzona protokołem. jest wina, zatem może ją ponieść zarówno rowego, którego prawa autorskie naruszo-
prawnik, koordynator PODSTAWA PRAWNA
Zgodnie z polskim prawem istnieją właściciel firmy, jak i pracownik, w tym no, może żądać przede wszystkim wyda-
i rzecznik organizacji
% Ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autor-
dwa rodzaje odpowiedzialności za naru- osoba odpowiedzialna w firmie za zasoby nia korzyści uzyskanych przez firmę naru-
Business Software
skim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U.
szanie praw autorskich do oprogramowa- IT. Warto jednak pamiętać, że oprócz sa- szającą takie prawa albo zapłaty
Alliance w Polsce
z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.).
nia komputerowego: karna i cywilna. mego sprawstwa istnieją inne formy po- w podwójnej, a w przypadku gdy narusze-
T Y G O D N I K P R A W A G O S P O D A R C Z E G O nr 150
działalność gospodarcza
B6
E K S P E R T W Y J A Ś N I A
KODEKS SPÓA
EK HANDLOWYCH
Wniosek o wpis
Jak podwyższyć kapitał zakładowy
przedsiębiorcy do KRS
w spółce z o.o.
Jakich formalności musi teraz dopełnić przedsiębiorca,
by zarejestrować się w Krajowym Rejestrze Sądowym?
Często na etapie funkcjonowania spółki z o.o.
% podwyższenie wartości no- przesunięcie pomiędzy pozy- Od 31 marca 2009 r. obowiązuje zmie-
powstaje potrzeba pozyskania dodatkowych środków minalnej istniejących cjami bilansowymi. niony art. 19b ustawy o Krajowym Reje-
udziałów, strze Sądowym (KRS), którego celem by-
finansowych na rozwinięcie jej działalności lub
%utworzenie nowych udzia- Obowiązek rejestracji w KRS ło wdrożenie zasady tzw. jednego okien-
na podtrzymanie jej funkcjonowania. Temu celowi
łów. Zarząd spółki zobowiązany ka. Tę nową regulację wprowadził art. 17
może służyć m.in. instytucja podwyższenia kapitału
W pierwszym przypadku jest zgłosić podwyższenie ka- ustawy z 19 grudnia 2008 r. o zmianie
zakładowego.
środki na pokrycie całości pitału zakładowego do sądu ustawy o swobodzie działalności gospo-
wartości nominalnej udziałów rejestrowego (art. 262 k.s.h.). darczej oraz o zmianie niektórych innych
W sensie prawnym pod- ostatecznego terminu pod- pozyskuje się od dotychczaso- Do zgłoszenia należy dołączyć ustaw.
MARCIN SUWAA
A
wyższenie kapitału zakłado- wyższenia) nie jest wystar- wych wspólników, natomiast przede wszystkim: Przed wejściem w życie zmian przed- radca prawny
wego polega na zwiększeniu czające i takie podwyższenie utworzenie nowych udziałów %uchwałę o podwyższeniu siębiorca miał wybór, czy składać zgło-
określonej w umowie wysoko- wymagać będzie zmiany umożliwia dostęp do spółki in- kapitału zakładowego lub szenie identyfikacyjne NIP oraz wniosek
ści kapitału zakładowego wy- umowy spółki. westorom zewnętrznym. zmianie umowy spółki, o wpis do rejestru podmiotów gospodarki narodowej
rażonego w złotych. Może to Istotne jest, że przy pod- W praktyce metoda druga %oświadczenie o objęciu (REGON) jednocześnie z wnioskiem o wpis do rejestru przed-
wpłynąć na zmianę struktury wyższeniu kapitału zakłado- jest wykorzystywana zdecy- udziałów w podwyższonym siębiorców KRS. Od wejścia w życie wspomnianej nowelizacji
właścicielskiej, jeśli podwyż- wego bez zmiany umowy dowanie częściej, nawet gdy kapitale zakładowym, a je- złożenie tego wniosku i zgłoszenie wraz z wnioskiem o wpis
szenie nie jest dokonywane spółki, do podwyższenia ko- samo podwyższenie nie wiąże żeli do spółki przystępują podmiotu do rejestru przedsiębiorców jest obligatoryjne. Do-
w istniejących proporcjach nieczna jest uchwała zgroma- się z przystąpieniem do spółki nowi wspólnicy, również datkowo, jeżeli wnioskodawca będzie płatnikiem składek
udziałowych. dzenia wspólników, podjęta nowych wspólników. Złożenie oświadczenia o przystąpie- ubezpieczeniowych, to ma on obowiązek złożenia wraz z tym
bezwzględną większością oświadczenia o objęciu no- niu do spółki, wnioskiem odpowiedniego zgłoszenia.
Tryby podwyższenia głosów, chyba że umowa wych udziałów lub podwyż- %oświadczenie wszystkich Oznacza to, że rejestrując nowo powstały podmiot w re-
Zgodnie z art. 257 par. 1 spółki stanowi inaczej. Nie szenia wartości nominalnej członków zarządu spółki, że jestrze przedsiębiorców KRS, należy do wniosku o wpis za-
kodeksu spółek handlowych ma obowiązku zaprotokoło- rodzi obowiązek pokrycia wkład na podwyższony ka- łączyć formularze NIP-2, RG-1 (czyli wniosek o wpis do kra-
podwyższenie kapitału zakła- wania takiej uchwały przez podwyższonego kapitału za- pitał zakładowy został w ca- jowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki naro-
dowego może odbyć się notariusza. Oczywiście ko- kładowego wkładami pienięż- łości wniesiony. dowej) oraz ewentualnie ZUS-ZPA. Dodatkowo należy zło-
w dwóch trybach: nieczne jest także póz
niejsze nymi lub niepieniężnymi, czy- Wpis do rejestru ma cha- żyć także drugi egzemplarz umowy spółki oraz dokument
% na mocy dotychczasowych dokonanie stosownych zmian li aportem, co zwiększa mają- rakter konstytutywny, co potwierdzający prawo do lokalu, w którym podmiot ma sie-
postanowień umowy spółki, w KRS. tek spółki. oznacza, iż skutek w postaci dzibę (np. umowę najmu) na potrzeby zgłoszenia identyfi-
% w drodze zmiany umowy W przypadku podwyższe- podwyższenia kapitału zakła- kacyjnego NIP.
spółki. nia kapitału zakładowego Szczególny przypadek dowego następuje dopiero Z praktycznego punktu widzenia nowe regulacje wprowa-
Zwykle do podwyższenia w trybie zmiany umowy spół- Szczególnym przypad- z chwilą zarejestrowania pod- dziły niepotrzebne utrudnienia. Mimo że wniosek RG-1 skła-
kapitału dochodzi w trybie ki istnieje konieczność podję- kiem podwyższenia kapitału wyższenia kapitału zakłado- damy wraz z wnioskiem o wpis podmiotu do rejestru przed-
zmiany umowy spółki. cia uchwały zgromadzenia zakładowego przez zmianę wego w rejestrze prowadzo- siębiorców, to i tak po zarejestrowaniu podmiotu w KRS za-
Podwyższenie na mocy wspólników, zaprotokołowa- umowy spółki jest tzw. papie- nym dla spółki. W przypadku sadniczo trzeba poinformować właściwy urząd statystyczny
dotychczasowych postano- nej przez notariusza. Uchwała rowe podwyższenie, gdzie na przystąpienia do spółki no- o dacie rozpoczęcia działalności, składając ponownie odpo-
wień umowy spółki z o.o. taka winna być podjęta więk- podwyższenie kapitału są wego wspólnika dopiero wiedni formularz. Podobnie mimo złożenia wraz z wnioskiem
jest możliwe wyłącznie wów- szością co najmniej 2/3 gło- przeznaczane środki z kapita- z dniem zarejestrowania formularza NIP-2, po uzyskaniu numeru REGON i zawarciu
czas, gdy treść umowy spółki sów, jeżeli umowa spółki nie łu zapasowego lub kapitałów przez sąd podwyższenia kapi- umowy rachunku bankowego (banki w regulaminach we-
wyraz
nie przewiduje możli- ustanawia surowszych warun- (funduszy) rezerwowych tału zakładowego, nowy wnętrznych zwykle wymagają posiadania numeru REGON
wość podwyższenia kapitału ków w tym zakresie. utworzonych z zysku spółki wspólnik nabywa wszelkie do zawarcia umowy rachunku bankowego), trzeba poinfor-
zakładowego bez zmiany Zawsze należy pamiętać, że (art. 260 k.s.h.). Podwyższe- prawa związane z posiada- mować naczelnika właściwego urzędu skarbowego o tych da-
umowy spółki, wskazując  niezależnie od trybu pod- nie kapitału zakładowego ze niem udziałów. % nych, składając zgłoszenie aktualizacyjne NIP. Można zatem
jednocześnie na: % maksy- wyższenia  w sytuacji gdy ca- środków własnych spółki mo- stwierdzić, że wprowadzona zasada jednego okienka w prak-
malną kwotę takiego pod- ły kapitał nie zostanie objęty, że być dokonane, jeżeli prze- tyce nie funkcjonuje zgodnie z założeniami w związku z ko-
PODSTAWA PRAWNA
wyższenia oraz % końcowy lub też w sytuacji gdy nie doj- widuje to umowa spółki, niecznością póz
niejszego uzupełnienia przez podmiot danych
% Ustawa z 15 września 2000 r.
termin, w którym dokonanie dzie do zarejestrowania a także w sytuacji gdy spółka uzależnionych od dokonania wpisu w KRS i w rejestrze pod-
 Kodeks spółek handlowych
takiego podwyższenia bę- w KRS podwyższenia kapita- dysponuje środkami finanso- miotów gospodarki narodowej. % KT
(Dz.U. nr 94, poz. 1037 ze zm.).
dzie możliwe. łu, podwyższenie kapitału nie wymi, które mogą zostać
Samo ogólnikowe postano- jest skuteczne. przyznane na pokrycie pod-
PODSTAWA PRAWNA
wienie w umowie spółki o do- wyższonego kapitału zakła- Przemysław Stopczyk
% Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie
puszczalności podwyższenia Sposoby podwyższenia dowego. Tym samym nie jest radca prawny, partner zarządzający
działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw
kapitału zakładowego bez Podwyższenie kapitału za- to forma dofinansowania w Kancelarii Stopczyk & Mikulski
(Dz.U. z 2009 r. nr 18, poz. 97).
zmiany umowy spółki (bez kładowego  jak wynika z art. spółki środkami zewnętrzny- Dominika Rowińska
% Ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym
sprecyzowania maksymalnej 257 par. 2 k.s.h.  może być mi  nie powoduje zwiększe- aplikant radcowski, associate
(t.j. Dz.U. 2007 r. nr 168, poz. 1186 ze zm.).
kwoty podwyższenia oraz dokonane poprzez: nia majątku spółki, a jedynie w Kancelarii Stopczyk & Mikulski
E K S P E R T W Y J A Ś N I A
Wpływ zmiany sposobu użytkowania obiektu na sąsiednie nieruchomości
Na osiedlu domów jednorodzinnych, krawiecki, powinna zostać zgłoszona użytkowania z m.p.z.p.). Nieprzedsta- jest także wniesienie przez sąsiadów
gdzie zgodnie z miejscowym planem za- powiatowemu inspektorowi nadzoru wienie dokumentów w terminie za- powództwa na podstawie art. 144 k.c.
gospodarowania przestrzennego tylko budowlanego. Należy jednak wskazać, kreślonym, użytkowanie  mimo dotyczącego żądania zaprzestania na-
taka zabudowa jest dopuszczalna, jeden iż zgłoszenie takie, w przypadku gdyby wstrzymania  części lub całości ruszeń i przywrócenia stanu zgodnego
z właścicieli przerabia garaż na warsztat jedyną funkcją dopuszczoną na tym obiektu lub dokonanie zmiany jego z prawem. Dla wykazania, że nastąpiły
samochodowy, inny w budynku miesz- obszarze zgodnie z przepisami miejsco- użytkowania mimo sprzeciwu skutku- zakłócenia w korzystaniu z nierucho-
kalnym zakłada manufakturę krawiecką. wego planu zagospodarowania prze- je wydaniem przez organ decyzji mości sąsiedniej ponad przeciętną mia-
Hałas, jaki wytwarzają maszyny, prze- strzennego (m.p.z.p.) była funkcja o przywróceniu poprzedniego sposo- rę, wynikającą ze stosunków miejsco-
szkadza sąsiadom. Jakie prawa im przy- mieszkaniowa, powinno skutkować bu użytkowania. Dodatkowo powiato- wych, należy kierować się m.in. prze-
sługują? sprzeciwem organu, wydanym w for- wy inspektor nadzoru budowlanego znaczeniem nieruchomości oraz obec-
mie decyzji administracyjnej jako będzie uprawniony do nałożenia nie występującym i przyjętym przez
W przedstawionym stanie faktycz- sprzeczne z przepisami m.p.z.p. mandatu karnego. W celu spowodo- większość mieszkańców sposobem
nym mamy do czynienia z domem jed- W wypadku zmiany sposobu użyt- wania podjęcia przez powiatowego używania nieruchomości na pewnym
norodzinnym, którego sposób użytko- kowania części obiektu bez wymaga- inspektora nadzoru budowlanego terenie. %
wania powinien ograniczać się, co do nego zgłoszenia, organ, w formie po- stosownych działań sąsiad powinien
zasady, do funkcji mieszkaniowej. stanowienia, może wstrzymać jego złożyć odpowiedni wniosek (art.
PODSTAWA PRAWNA
W takim wypadku zgodnie z przepisa- użytkowanie oraz nałożyć obowiązek 241 242 kodeksu postępowania admi-
Ustawa z 27 marca 2003 r. o planowa-
%
mi ustawy o planowaniu i zagospoda- przedstawienia w określonym termi- nistracyjnego).
MARCIN JASIC
SKI
niu i zagospodarowaniu przestrzennym
rowaniu przestrzennym zmiana sposo- nie wymaganych prawem dokumen- W związku z faktem, że prowadzona
radca prawny
(Dz.U. nr 80, poz. 717 ze zm.).
bu użytkowania, polegająca na prze- tów (wśród nich zaświadczenia wój- działalność na jednej nieruchomości
w kancelarii Gide
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r.  Kodeks
znaczeniu części tego obiektu na ta/burmistrza/prezydenta miasta powoduje zakłócenia w korzystaniu
%
Loyrette Nouel
cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).
warsztat samochodowy czy też zakład o zgodności zamierzonego sposobu z nieruchomości sąsiednich, możliwe
nr 150 T Y G O D N I K P R A W A G O S P O D A R C Z E G O
orzecznictwo...
B7
S
D APELACYJ NY W WARSZAWI E o skutkach upływu terminu określonego w umowie przedwstępnej
Strona może dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej
TEZA: Sporządzenie doku- min zawarcia umowy przy- Wyrok sądu okręgowego za- na z odpowiedniego prawa
OPINIA
mentów wydzielających rzeczonej strony ustaliły na skarżyła pozwana. nie mogła skorzystać.
działkę po upływie określo- koniec grudnia 2006 r., a na- Podnoszone w apelacji zarzu-
W myśl art. 389 k.c. umową przedwstępną jest umowa,
nego umową przedwstępną stępnie na marzec 2007 r., UZASADNIENIE: Sąd apela- ty sprzeczności zaskarżonego
przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do za-
terminu zawarcia umowy gdyż pozwana nie uzyskała cyjny oddalił apelację. Uznał, rozstrzygnięcia z art. 5 k.c.
warcia oznaczonej umowy. Określony w umowie przed-
przenoszącej własność nie wcześniej stosownych doku- że sporządzenie dokumen- w zw. z art. 3571 k.c. nie za-
wstępnej termin zawarcia umowy przyrzeczonej nie jest
stoi na przeszkodzie zawar- mentów związanych z po- tów wydzielających działkę sługiwały na uwzględnienie. terminem końcowym, a jedynie terminem spełnienia
świadczenia, którego upływ nie powoduje wygaśnięcia zo-
ciu umowy ze skutkiem rze- działem. W kwietniu 2007 r. po upływie określonego Zgodnie z art. 5 k.c. nie moż-
bowiązania do zawarcia umowy przyrzeczonej. Przeciw-
czowym, bowiem stronom z inicjatywy powódki strony umową przedwstępną termi- na czynić ze swego prawa
nie, upływ tego terminu skutkuje wymagalnością roszcze-
LIDIA
służy prawo dochodzenia jej miały się spotkać w celu za- nu zawarcia umowy przeno- użytku, który by był sprzecz-
nia o zawarcie umowy. Przepis art. 390 par. 2 k.c. stano-
SULARZYCKA
zawarcia w ciągu roku od warcia umowy ostatecznej, szącej własność, tj. po marcu ny ze społeczno-gospodar-
wi, że strona uprawniona może dochodzić zawarcia umo-
sędzia Sądu
dnia, w którym umowa mia- lecz wobec odmowy pozwa- 2007 r., nie stoi na przeszko- czym przeznaczeniem tego
wy przyrzeczonej, gdy umowa przedwstępna czyni zadość
Apelacyjnego
ła być zawarta. nej przystąpienia do aktu dzie zawarciu umowy ze prawa lub z zasadami współ-
wymaganiom, od których zależy ważność umowy przyrze-
Warszawie
i niestawienia się pozwanej skutkiem rzeczowym. Stro- życia społecznego. Takie dzia- czonej, w szczególności wymaganiom co do formy.
STAN FAKTYCZNY: Powodo- sporządzono jedynie proto- nom służy bowiem prawo łanie lub zaniechanie upraw-
wa spółka wniosła o zobo- kół niedojścia czynności do dochodzenia jej zawarcia nionego nie jest uważane za
wiązanie pozwanej do zło- skutku. Pozwana następnie w ciągu roku od dnia, w któ- wykonywanie prawa i nie ko- waniu pierwszoinstancyjnym rzysta jedynie rozstrzygnięcie
żenia oświadczenia woli do- oświadczyła, że korzysta rym umowa miała być za- rzysta z ochrony. W myśl zaś pozwana nie odwoływała się o żądaniu pozwu (także wza-
tyczącego przeniesienia z ustawowego prawa niewy- warta (art. 390 par. 3 k.c.). art. 3571 k.c. jeżeli z powodu do okoliczności uzasadniają- jemnego), nie rozciąga się
własności nieruchomości konania umowy przedwstęp- Nie znalazły potwierdzenia nadzwyczajnej zmiany sto- cych zastosowanie pierwszej ona natomiast na przesłanki
w wykonaniu umowy przed- nej oraz wyraziła wolę zwro- w materiale dowodowym sunków spełnienie świadcze- z powołanych norm. W związ- tego rozstrzygnięcia, w tym
wstępnej. Pozwana była tu powódce kwoty przekra- sprawy zgłaszane przez po- nia byłoby połączone z nad- ku z drugą z powołanych ocenę zarzutów procesowych
właścicielką nieruchomości czającej wysokość otrzyma- zwaną twierdzenia, iż to ona miernymi trudnościami albo norm sąd apelacyjny zauwa- zarówno merytorycznych, jak
gruntowej. W paz
dzierniku nego zadatku. Sąd okręgowy wzywała powódkę do zawar- groziłoby jednej ze stron rażą- żył, iż w orzecznictwie i formalnych. Należy uznać za
2006 r. strony zawarły w for- uwzględnił powództwo, cia umowy, że powódka nie cą stratą, czego strony nie ukształtowany został pogląd, oczywiste, że dokładnie okre-
mie aktu notarialnego umo- wskazując, iż umowa przed- podejmowała koresponden- przewidywały przy zawarciu że art. 3571 k.c. może być ślone żądanie winno być zgło-
wę przedwstępną sprzedaży wstępna czyniła zadość wy- cji wysyłanej przez pozwaną umowy, sąd może po rozwa- podstawą wystąpienia z rosz- szone w pozwie bądz
 przez
niezabudowanej nierucho- maganiom, od których zależy i że ze strony powódki padały żeniu interesów stron, zgod- czeniem w drodze powódz- stronę pozwaną  w treści po-
mości, która miała powstać ważność umowy przyrzeczo- groz
by. Sąd okręgowy prawi- nie z zasadami współżycia twa lub wniesienia pozwu wództwa wzajemnego. Ogra-
z podziału wymienionej na nej (art. 389 par. 1, art. 390 dłowo wskazał na brak społecznego, oznaczyć spo- wzajemnego, strona pozwana niczenie prawa strony pozwa-
wstępie nieruchomości, za par. 2 k.c.)  co daje powódce umownego zastrzeżenia pra- sób wykonania zobowiąza- zaś nie może bronić się wy- nej do skorzystania z przepisu
cenę stanowiącą iloczyn podstawę do dochodzenia wa odstąpienia od umowy. nia, wysokość świadczenia łącznie zarzutem opartym na art. 3571 k.c. jedynie w po-
kwoty za jeden metr kwadra- roszczeń w oparciu o art. 64 Zgodnie z art. 395 par. 1 k.c. lub nawet orzec o rozwiąza- przesłankach uzasadniają- zwie wzajemnym ma ten
towy, pomnożonej przez licz- k.c., a pozwana nie wykaza- strony mogą zastrzec w umo- niu umowy. Rozwiązując cych zastosowanie przepisu istotny walor, że następuje
bę metrów nowo powstałej ła okoliczności mogących wie prawo odstąpienia od umowę sąd może w miarę po- art. 3571 k.c. Nie jest możliwe wyłącznie we wstępnej fazie
działki. Przy zawarciu umo- usprawiedliwiać jej prawo do umowy, które wykonuje się trzeby, orzec o rozliczeniach ukształtowanie stosunków procesu (art. 204 par.
wy pozwana otrzymała zada- odstąpienia od umowy ani przez oświadczenie złożone stron, kierując się zasadami stron bez zgłoszenia odpo- k.p.c.). %
W
y
r
o
k
S
ą
d
u
A
p
e
l
a
c
y
j
n
e
g
o
tek, reszta zaś ceny miała zo- dowodów na potwierdzenie, drugiej stronie. Tymczasem określonymi w zdaniu po- wiedniego żądania, a jedynie Wyrok Sądu Apelacyjnego
w
W
a
r
s
z
a
w
i
e
z
7
s
t
y
c
z
n
i
a
stać uiszczona w terminie że do zawarcia umowy miało umowa takiego zastrzeżenia przedzającym. Sąd apelacyj- w formie zarzutu, bowiem w Warszawie z 7 stycznia
2
0
0
9
r
.
,
s
y
g
n
.
a
k
t
1
0
1
6
/
0
8
określonym w umowie. Ter- niedojść z winy powódki. nie zawierała, zatem pozwa- ny zauważył, iż w postępo- z powagi rzeczy osądzonej ko- 2009 r., sygn. akt 1016/08
S
D APELACYJ NY W POZNANI U o zbyciu gminnej nieruchomości
Wadliwe ustalenie ceny powoduje nieważność umowy
TEZA: Przepisy ustawy o go- dynków usytuowanych na go, który złożył ofertę kupna przedmiotem obrotu między
OPINIA
spodarce nieruchomościami tym gruncie za cenę nie niż- nieruchomości zabudowanej stronami, musiała być doko-
(u.s.g.), ustanowione w celu szą niż 140 tys. zł. W dniu za cenę 152 726 zł umniej- nana przez określenie jej rze-
Przepisy ustawy o gospodarce nieruchomości są bez-
zabezpieczenia interesu ogól- podjęcia uchwały działki nie szoną o poniesione nakłady czywistej wartości rynkowej względnie obowiązującymi normami prawa publicznego,
co oznacza z zasady, że dokonana z ich naruszeniem
nospołecznego, tj. ochrony zostały jeszcze wyodrębnio- w wysokości 111 tys. zł. Ofer- a nie wartości księgowej lub
czynność prawna kształtująca stosunki cywilnoprawne
mienia Skarbu Państwa i jed- ne, gdyż powstały one w wy- tę przyjęła komisja przetar- innej wartości o charakterze
jest nieważna. Skutek taki powstaje przy tym niezależnie
nostek samorządu terytorial- niku podziału działki nr gowa. formalnym (art. 150 ust.
od tego, że przepisy u.g.n. nie przewidują wprost takiej
nego, mają charakter ius co- 2228/3 oraz działki 2229/3 6 paz
dziernika 1998 r. doszło 1 pkt. 1 u.g.n.) Nierucho-
ELŻBIETA
sankcji za niedopełnienie bądz
naruszenie określonych
gens i stanowią ustawową for- zatwierdzonego decyzją bur- do podpisania umowy w for- mość w ogóle nie została wy-
FIJAA
KOWSKA w niej zasad i procedur związanych ze zbywaniem nieru-
mę ograniczenia prawa wła- mistrza z 27 lipca 1998 r. mie aktu notarialnego o od- ceniona przez rzeczoznawcę
sędzia Sądu chomości. Oznacza to m.in., że wadliwe, sprzeczne z prze-
sności (art. 140 k.c.) przez Przeznaczone do oddania danie gruntu w użytkowanie majątkowego w sposób zgod-
pisami u.g.n. ustalenie ceny nieruchomości skutkuje bez-
Apelacyjnego
wprowadzenie reglamentacji w użytkowanie wieczyste nie- wieczyste i sprzedaż budyn- ny z wymaganiami ustawy. względną nieważnością umowy sprzedaży tej nierucho-
w Poznaniu
mości.
czynności związanych ze zby- ruchomości gruntowe, a tak- ku. Wartość przedmiotu umo- Nie została poddana wycenie
ciem oraz obciążaniem nieru- że budynki na nich posado- wy wraz z nakładami określo- nowa nieruchomość grunto-
chomości państwowych i sa- wione nie zostały wycenione no na kwotę 152 726 zł, wa, składająca się z działek
morządowych. przez rzeczoznawcę majątko- w tym wartość gruntu to o nr 2228/7 oraz 2229/5. 1995 r. w spr. III CZP 158/95, cego ochrony, potrzebę wpro-
wego. 23 kwietnia 1998 r. 46 904 zł, budynków 30 tys. Wyceniona została jedynie OSNC, z 1996 r. z. 4, poz. 47). wadzenia jasności i pewności
STAN FAKTYCZNY: W uwzglę- sporządzona została nato- zł oraz nakłady poniesione większa działka o nr 2228/3, Sprzeczne z prawem było prawnej wyznaczonej kon-
dnieniu żądania Miasta i Gmi- miast wycena działki gruntu przez dzierżawcę 111 tys. zł, z której została wyodrębnio- także wyrażenie przez sprze- kretnym stosunkiem cywilno-
ny S. sąd okręgowy ustalił nie- nr 2228/3 o powierzchni określono pierwszą i następ- na działka nr 2228/7. Nie do- dającego zgody na potrącenie prawnym zagrożonej lub na-
ważność umowy sprzedaży 1058 mkw., która mocą umo- ne opłaty. Strony oświadczy- szło do zgodnej z przepisami z ceną sprzedaży wierzytel- ruszonej już przez pozwane-
nieruchomości, która zawarta wy zawartej 21 kwietnia ły, że cena na nabycie budyn- u.g.n. wyceny posadowio- ności kupującego z tytułu na- go. W stosunkach między
została ze Zdzisławem K. z na- 1997 r. została oddana ków po umniejszeniu ponie- nych na gruncie budynków. kładów, jakie poczynił on na stronami powstał stan nie-
ruszeniem przepisów ustawy w dzierżawę, a znajdujące się sionych wydatków wynosi Nie spełniały wymogów ta- nieruchomości jako dzier- pewności, co do ważności
z 21 sierpnia 1997 r. o gospo- na niej budynki w najem na 30 tys. zł. kiej wyceny operaty szacun- żawca nieruchomości, któ- prawnej przedmiotowej umo-
darce nieruchomościami (t.j. rzecz spółki cywilnej. W trak- Sądy obu instancji uznały, że kowe wartości nakładów bu- rym byli wspólnicy spółki cy- wy sprzedaży nieruchomości.
Dz.U. z 2004 r. nr 261, poz. cie trwania umowy najemcy zawarta między stronami dowlanych, które można było wilnej. Wspólnik spółki cy- Interes prawny powoda pole-
2603 ze zm.). Apelacja po- poczynili nakłady na budynki umowa sprzedaży nierucho- jedynie uznać za formę wyce- wilnej nie może skutecznie gający na wyjaśnieniu tej nie-
zwanego wyrokiem sądu ape- w kwocie 111 tys. zł. 10 sierp- mości jest nieważna jako ny nieruchomości metodą potrącić wierzytelności spół- pewności wyrazi się najpeł-
lacyjnego została oddalona. nia 1998 r. powód ogłosił o pi- sprzeczna z ustawą i że do- ustalenia jej wartości odtwo- ki (wspólników) ze swoim niej w wyroku ustalającym
semnym przetargu nieograni- szło w związku z jej zawar- rzeniowej. Metoda ta nie mo- długiem w stosunku do wie- nieważność umowy. Jego
UZASADNIENIE: 18 czerwca czonym na oddanie w użytko- ciem do naruszenia przepi- gła mieć zastosowania. Nie rzyciela osobistego (art. 863 treść przesądzać będzie bo-
1998 r. Rada Miejska w S. wanie wieczyste nieruchomo- sów ustawy o gospodarce nie- doszło też do ustalenia war- par. 1 i 3 k.c. w zw. z art. 498 wiem również w relacjach
podjęła uchwałę wyrażającą ści zabudowanej, obejmującą ruchomościami. Rażąco na- tości rynkowej budynków. k.c.). Niewątpliwe było ist- z osobami trzecimi, że sporna
zgodę na oddanie w użytko- działki nr 2228/7 oraz ruszony został art. 67 ust. 1 Wadliwe, sprzeczne z przepi- nienie po stronie powoda umowa od początku nie wy-
wanie wieczyste gruntu, 2229/5. W załączonym do u.g.n., zgodnie z którym cenę sami u.g.n. ustalenie ceny interesu prawnego w rozu- woływała skutków w sferze
oznaczonego w ewidencji ogłoszenia wykazie nierucho- nieruchomości ustala się na nieruchomości skutkowało mieniu przepisu art. 189 cywilnoprawnej.
%
W
y
r
o
k
S
ą
d
u
A
p
e
l
a
c
y
j
n
e
g
o
gruntów jako działki nr mości pierwszą wpłatę usta- podstawie jej wartości okre- bezwzględną nieważnością k.p.c. w ustaleniu nieważno- Wyrok Sądu Apelacyjnego
w
P
o
z
n
a
n
i
u
z
2
6
m
a
r
c
a
2228/7 i 2229/5, za cenę lono na kwotę 152 725 zł. ślonej przez rzeczoznawcę umowy sprzedaży nierucho- ści umowy, który należy ro- w Poznaniu z 26 marca
2
0
0
9
r
.
,
s
y
g
n
.
a
k
t
I
A
C
a
gruntu nie niższą niż 50 W toku przetargu wpłynęła majątkowego. Wycena nieru- mości (art. 58 par. 1 k.c., por. zumieć jako istniejącą po 2009 r., sygn. akt I A Ca
6
6
/
0
9
zł/mkw. oraz na sprzedaż bu- tylko jedna oferta  pozwane- chomości takiej, jaka była też uchwała SN z 10 listopada stronie podmiotu dochodzą- 66/09
T Y G O D N I K P R A W A G O S P O D A R C Z E G O nr 150
orzecznictwo
B8
NACZELNY S
D ADMI NI STRACYJ NY o reprezentacji przedsiębiorcy przez adwokata przed sądem administracyjnym
Nie wystarczy pełnomocnictwo złożone w urzędzie
TEZA: I. Postępowanie karne administracyjny), a nie akta letnim. Z uwagi na brak pod- powania na podstawie art. 98 wszystkimi sądami oraz inny- (prowadzone przez sąd admi-
dotyczące sprzedaży napojów sprawy administracyjnej (pro- stawowej przesłanki do zawie- par. 1 k.p.a., gdyż postępowa- mi organami... Pełnomocnic- nistracyjny), a nie akta sprawy
alkoholowych osobom mało- wadzone przez organy admi- szenia postępowania na pod- nie to zostało wszczęte z urzę- two  w ocenie adwokata  administracyjnej (prowadzo-
letnim nie ma wpływu na nistracji publicznej), które po stawie art. 98 par. 1 ustawy  du, zaś powyższy przepis swo- upoważniało pełnomocnika ne przez organy administracji
orzekanie przez właściwy or- zakończeniu postępowania są- Kodeks postępowania admini- ją hipotezą obejmuje wyłącz- do reprezentowania skarżące- publicznej), które po zakoń-
gan o cofnięciu zezwolenia na dowego są zwracane organo- stracyjnego  jaką jest wszczę- nie postępowanie skutecznie go przed organami admini- czeniu postępowania sądowe-
sprzedaż napojów alkoholo- wi administracji. cie postępowania na wniosek zainicjowane przez stronę. stracji i sądami. NSA oddalił go są zwracane organowi ad-
wych w postępowaniu admini- strony, która wystąpiła o za- W skardze kasacyjnej peł- skargę kasacyjną. ministracji. Wobec tego, od
stracyjnym. STAN FAKTYCZNY: Organ wieszenie postępowania  or- nomocnik przedsiębiorcy za- obowiązku określonego w art.
II. Stosownie do treści art. wszczął z urzędu postępowa- gany odmówiły zawieszenia rzucił nieważność postępowa- UZASADNIENIE: Sąd kasacyj- 37 par. 1 p.p.s.a. i potwierdzo-
37 par. 1 ustawy z 30 sierpnia nie w sprawie cofnięcia przed- postępowania. nia z uwagi na zaniechanie za- ny wyjaśnił, że stosownie nego w art. 46 par. 3 p.p.s.a.
2002 r.  Prawo o postępowa- siębiorcy zezwoleń na sprze- Sąd I instancji uznał, że or- wiadomienia go o terminie do treści art. 37 par. 1 ustawy  (stanowiącym, że do pisma
niu przed sądami administra- daż napojów alkoholowych. gany administracji prawidło- rozprawy. Wskazywał przy Prawo o postępowaniu przed należy dołączyć pełnomocnic-
cyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. Powodem była informacja wo przyjęły, iż niezasadne by- tym, że w sprawie administra- sądami administracyjnymi two, jeżeli pismo wnosi pełno-
1270 ze zm.) pełnomocnik jest uzyskana od Policji, że w skle- łoby zawieszenie postępowa- cyjnej skarżącego reprezento- (p.p.s.a.)  pełnomocnik jest mocnik, który przedtem nie
obowiązany przy pierwszej pie sprzedano alkohol mało- nia na podstawie art. 97 par. 1 wał adwokat. Skarga do WSA obowiązany przy pierwszej złożył pełnomocnictwa) nie
czynności procesowej dołą- letniemu. Pełnomocnik skar- k.p.a. z powodu toczącego się została wniesiona bezpośred- czynności procesowej dołą- zwalnia złożenie pełnomoc-
czyć do akt sprawy pełnomoc- żącego  adwokat, zgłosił swój postępowania karnego. Zda- nio przez stronę, jednak skar- czyć do akt sprawy pełnomoc- nictwa w postępowaniu admi-
nictwo z podpisem mocodaw- udział w sprawie i wniósł o za- niem WSA oba postępowania: żący nigdy nie oświadczył, nictwo z podpisem mocodaw- nistracyjnym  do akt admini-
cy lub wierzytelny odpis peł- wieszenie postępowania ad- administracyjne i karne, są au- że pełnomocnictwo cofa. cy lub wierzytelny odpis peł- stracyjnych. %
W
y
r
o
k
z
2
c
z
e
r
w
c
a
nomocnictwa. Przez akta spra- ministracyjnego do czasu pra- tonomiczne, a każde z nich po- Zdaniem pełnomocnika, z tre- nomocnictwa. Podano przy Wyrok z 2 czerwca
2
0
0
8
r
.
,
s
y
g
n
.
a
k
t
I
I
G
S
K
wy, o których mowa w tym womocnego zakończenia po- siada odrębne przepisy regulu- ści udzielonego pełnomocnic- tym, że przez akta sprawy, 2008 r., sygn. akt II GSK
9
8
2
/
0
8
przepisie, należy rozumieć ak- stępowania karnego dotyczą- jące procedurę dowodową. twa wynika, że dotyczyło o których mowa w tym przepi- 982/08
ta sprawy sądowoadministra- cego sprzedaży napojów W ocenie sądu niemożliwe by- ono& reprezentowania w spra- sie, należy rozumieć akta spra- MICHAA
KOWALSKI
cyjnej (prowadzone przez sąd alkoholowych osobom mało- ło również zawieszenie postę- wie administracyjnej przed wy sądowoadministracyjnej asystent sędziego NSA
NACZELNY S
D ADMI NI STRACYJ NY o wymogach związanych z uzyskaniem zezwolenia na sprzedaż alkoholu
Karta środka trwałego potwierdza prawo do lokalu
TEZA: Gminna Spółdzielnia, zwolenia na sprzedaż napojów zwolenia. SKO, uchylając decy- cyjnego) do budynku sklepu. trwałego będąca wewnętrz- ków własnych skarżącej. O ile
która na gruncie należącym alkoholowych w sklepie znaj- zję organu I instancji przyjęło, Sąd przyjął, że wydanie decyzji nym dokumentem finansowo- skarżąca na gruncie należącym
do wspólnoty gruntowej dującym się w budynku zloka- że karta ta może pełnić funkcję nastąpiło z rażącym narusze- -księgowym, sporządzonym do wspólnoty wzniosła z wła-
wzniosła z własnych środków lizowanym na terenie stano- dokumentu potwierdzającego niem prawa. Wyrok ten zaskar- przez skarżącą, w żaden spo- snych środków budynek skle-
budynek sklepu, niewątpliwie wiącym własność wspólnoty tytuł prawny do lokalu, a przy żyła spółdzielnia. sób nie potwierdza tytułu pu, to niewątpliwie weszła
weszła w jego posiadanie, gruntowej, do której zastoso- spełnieniu także pozostałych prawnego (w tym ani prawno- w posiadanie. Nie ma przy tym
a więc w prawo rzeczowe, któ- wanie mają przepisy ustawy warunków do uzyskania ze- UZASADNIENIE: NSA uwzglę- rzeczowego, ani obligacyjne- znaczenia, że uprawnienia
re daje tytuł prawny do tej nie- z 29 czerwca 1963 r. o zago- zwolenia należało na podsta- dnił skargę kasacyjną. Uznał, go) do budynku sklepu. W oce- właścicielskie nie są potwier-
ruchomości. W takiej sytuacji spodarowaniu wspólnot grun- wie art. 18 ust. 2, 3, ust. 3a, ust. że istota sporu sprowadza się nie NSA karta środka trwałego dzone, skoro ustawa nie obli-
karta środka trwałego może towych (Dz.U. nr 28, poz. 169). 5 i 6 ustawy o wychowaniu do rozstrzygnięcia kwestii wy- jest dowodem zaewidencjono- guje do posiadania takiego ty-
być uznana za dokument po- Budynek ten został wybudo- w trzez
wości i przeciwdziała- kazania dokumentu potwier- wania w księgach rachunko- tułu prawnego. W sytuacji gdy
twierdzający tytuł prawny do wany ze środków własnych niu alkoholizmowi udzielić ze- dzającego tytuł prawny do lo- wych jej składnika majątku skarżąca poza płaceniem po-
lokalu w świetle wymogów spółdzielni, a jego budowę za- zwolenia. Na skutek skargi pro- kalu w świetle wymogów art. trwałego. Oznacza to, że jest datków od działalności han-
art. 18 ust. 6 pkt 2 ustawy z 26 kończono w grudniu 1987 r. kuratora rejonowego  WSA 18 ust. 6 pkt 2 ustawy o wycho- dokumentem finansowo-księ- dlowej płaci także podatek od
paz
dziernika 1982 r. o wycho- i od tego dnia figuruje on stwierdził nieważność decyzji waniu w trzez
wości i przeciw- gowym i pełni już funkcję do- nieruchomości, to fakt posia-
waniu w trzez
wości i przeciw- w prowadzonej przez spół- SKO. Uznał, że karta środka działaniu alkoholizmowi. Usta- kumentu. Został on wprowa- dania tytułu prawnego jest nie-
działaniu alkoholizmowi dzielnię ewidencji środków trwałego jest tylko wewnętrz- wa ta nie wskazuje, jakim do- dzony do dokumentów finan- wątpliwy. %
W
y
r
o
k
N
S
A
z
1
9
m
a
j
a
(Dz.U. z 2007 r. nr 70, poz. trwałych. Dowodzi tego proto- nym dokumentem finansowo- kumentem powinien legitymo- sowo-księgowych w związku Wyrok NSA z 19 maja
2
0
0
9
r
.
,
s
y
g
n
.
a
k
t
I
I
G
S
K
473 ze zm.). kół odbioru robót budowlano- -księgowym sporządzonym wać się podmiot ubiegający się ze sporządzonym protokołem 2009 r., sygn. akt II GSK
9
4
4
/
0
8
-montażowych oraz karta przez spółdzielnię i nie po- o uzyskanie zezwolenia na odbioru robót budowlano- 944/08
STAN FAKTYCZNY: Spółdziel- środka trwałego. Organ I in- twierdza tytułu prawnego (ani sprzedaż alkoholu. Sąd I in- -montażowych na skutek wy- SZCZEPAN BOROWSKI
nia zwróciła się o wydanie ze- stancji odmówił wydania ze- prawnorzeczowego ani obliga- stancji przyjął, że karta środka budowania budynku ze środ- asystent sędziego NSA
NACZELNY S
D ADMI NI STRACYJ NY o zezwoleniu na prowadzenie gier na automatach o niskich wygranych
Trzeba rozpocząć działalność we wszystkich salonach
TEZA: Na podstawie art. 35 zezwoleniem na prowadzenie nych wyznacza nieprzekra- kraczalny termin rozpoczęcia matach o niskich wygranych termin rozpoczęcia działalno-
ust. 1 pkt 7 ustawy o grach i za- działalności w zakresie gier na czalny termin rozpoczęcia działalności należy odnieść do obejmuje nieprzekraczalny ści należy rozumieć jako okre-
kładach wzajemnych (Dz.U. automatach o niskich wygra- działalności. Oznacza to, że całego zezwolenia, a więc do termin rozpoczęcia działalno- ślenie terminu, w którym pod-
z 2004 r. nr 4, poz. 27 ze zm.) nych udzielonym wcześniej- w tym terminie należy rozpo- wszystkich punktów urządza- ści, przy czym z treści art. 37 miot legitymujący się tego ro-
zezwolenie na urządzanie szą decyzją, w określonym  cząć działalność we wszyst- nia gier na automatach o ni- tej ustawy wynika, że jedno dzaju zezwoleniem zobowią-
i prowadzenie działalności nieprzekraczalnym terminie, kich punktach gier objętych skich wygranych, o których zezwolenie jest udzielane na zany jest rozpocząć
w zakresie gier na automatach pod rygorem cofnięcia zezwo- zezwoleniem. mowa w zezwoleniu. W skar- prowadzenie m.in. określonej działalność we wszystkich
o niskich wygranych wskazuje lenia. Organ wskazał, że w de- W skardze do WSA spółka dze kasacyjnej spółka konty- w zezwoleniu liczby punktów punktach objętych zezwole-
nieprzekraczalny termin roz- cyzji zezwalającej na prowa- zarzuciła organowi błędne nuowała dotychczasową ar- gier na automatach o niskich niem. Odmienna interpretacja
poczęcia takiej działalności. dzenie działalności określono przyjęcie, że przez nieprzekra- gumentację. NSA uznał jed- wygranych. W ocenie sądu, art. 35 ust. 1 pkt 7 u.o.g.i z.w.
Określenie nieprzekraczalny nieprzekraczalny termin jej czalny termin rozpoczęcia nak zarzuty za bezzasadne. zezwolenie określa zatem za- doprowadziłaby do sytuacji,
termin rozpoczęcia działalno- rozpoczęcia. Termin ten był działalności należy rozumieć kres terytorialny prowadzenia w której podmiot legitymujący
ści należy rozumieć jako rozpo- wielokrotnie zmieniany. Mi- rozpoczęcie działalności we UZASADNIENIE: Sąd kasacyj- takiej działalności, a jednocze- się zezwoleniem na określoną
częcie działalności we wszyst- mo upływu terminu spółka wszystkich punktach urządza- ny przypomniał, że nadrzęd- śnie warunkuje termin, w któ- liczbę punktów na danym te-
kich punktach urządzania gier nie wywiązała się ze zobowią- nia gier wskazanych w zezwo- nym celem ustawy o grach rym działalność ta ostatecznie rytorium prowadziłby działal-
wymienionych w zezwoleniu, zania podjęcia działalności we leniu, a nie rozpoczęcie dzia- i zakładach wzajemnych jest na tym terytorium powinna ność w okresie, na który udzie-
nie zaś jako rozpoczęcie dzia- wszystkich 30 punktach gier łalności w pierwszym punkcie potrzeba pełnej kontroli pań- być prowadzona. Istota ze- lono zezwolenia, tylko w czę-
łalności w pierwszym punkcie objętych zezwoleniem. Organ urządzania gier. stwa nad zjawiskiem hazardu, zwolenia na urządzanie i pro- ści tych punktów, blokując jed-
urządzania gier na automa- stwierdził, że zgodnie z art. 35 Sąd oddalił skargę, wska- które może negatywnie wpły- wadzenie działalności na au- nocześnie skutecznie na
tach o niskich wygranych. ust. 1 pkt 7 ustawy o grach zując, że spółka rozpoczęła wać na niektóre grupy spo- tomatach o niskich wygra- swoim terenie konkurencję. %
W
y
r
o
k
N
S
A
z
2
4
c
z
e
r
w
c
a
i zakładach wzajemnych (da- prowadzenie działalności łeczne. Przepis art. 35 ust. nych, tj. jaki ma ono zakres Wyrok NSA z 24 czerwca
2
0
0
9
r
.
,
s
y
g
n
.
a
k
t
I
I
G
S
K
STAN FAKTYCZNY: Organ zo- lej u.o.g.i z.w.), zezwolenie na w zakresie objętym zezwole- 1 pkt 7 u.o.g.i z.w. stanowi, że obszarowy, prowadzi do 2009 r., sygn. akt II GSK
1
0
5
3
/
0
8
bowiązał przedsiębiorcę do urządzanie i prowadzenie niem jedynie w 15 z 30 punk- zezwolenie na urządzanie wniosku, że wyrażenie użyte 1053/08
rozpoczęcia działalności we działalności w zakresie gier na tów wymienionych w zezwo- i prowadzenie działalności w art. 35 ust. 1 pkt 7 MICHAA
KOWALSKI
wszystkich punktach objętych automatach o niskich wygra- leniu. Sąd przyjął, że nieprze- m.in. w zakresie gier na auto- u.o.g.i. z.w. nieprzekraczalny asystent sędziego NSA