PRZEWODNIK nr 89 Wsparcie gminnych inwestycji proekologicznych strony A4 A5
nr 118 (2240) ŚRODA, 18 czerwca 2008
Tygodnik Prawa
Administracyjnego
A
S A M O R Z 
D U R Z 
D P A C
S T W O
Przewodnik
Wsparcie gminnych
inwestycji proekologicznych
Na Budowę i rozbudowę sieci wodno-kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków, wysypiska odpadów
i stacji uzdatniania wody można otrzymać dofinansowanie z kilku z
ródeł unijnych. Pomoc
na tego typu inwestycje może pochodzić również ze środków krajowych. Na dofinansowanie
takie mogą liczyć zarówno wielkie projekty, jak i te mniejsze, realizowane w gminach wiejskich.
Wsparcie na mniejsze projekty o budżecie do kilku mln zł może pochodzić z RPO. Wysokość
dofinansowania w większości z nich może sięgać nawet do 85 proc. kosztów kwalifikowanych
przedsięwzięcia. Miejscem, gdzie gminy mogą poszukiwać środków pomocowych wspierających
projekty środowiskowe, jest przede wszystkim 16 RPO przygotowanych w każdym
z województw. strony A4 A5
KOMENTARZ W gminach i powiatach przeważają programy minimum strona A2
INFORMATYZACJA Za nielegalne oprogramowanie można stracić dotację strona A3
ORZECZNICTWO Niewłaściwa selekcja kandydatów przy podpisywaniu umów najmu lokali z zasobów gminy;
Odwołanie od dwóch decyzji w jednym piśmie strona A6
FINANSE PUBLICZNE Bilans skonsolidowany jednostki samorządowej strona A7
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE Poprawianie omyłek w ofercie wykonawcy uczestniczącego
w postępowaniu przetargowym strona A8
4 PRAKTYCZNE PORADY
Finansowanie wiejskich klubów sportowych Jak zrealizować program budowy przydomowych
oczyszczalni ścieków  ARTUR SZEWCZYK,
 wyjaśnienia Ministerstwa Sportu i Turystyki strona A2
wójt gminy Ciepielów strona A5
Na czym polega audyt legalności oprogramowania
Od czego zależy wybór metody sporządzania bilansu
w urzędach
skonsolidowanego  BEATA PIOTROWSKA, główny specjalista
 MACIEJ KARMOLIC
SKI, kierownik ds. audytu
w Biurze Audytu Wewnętrznego Urzędu Marszałkowskiego
w firmie AuditPro strona A3 Województwa Podkarpackiego strona A7
Za tydzień w Tygodniku Prawa Administracyjnego
Zmiana statusu miejscowości
i granic gminy
T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 118
komentarze  opinie
A2
WAŻNE DATY I PRZEPISY KOMENTARZ
18 CZERWCA 2008 R.
W gminach i powiatach
% NAUKA I SZKOLNICTWO
Od tego dnia obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów z 12 maja
przeważają programy minimum
2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie form i zakresu fi-
nansowego wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bez-
Tworzenie konkursów otwartych
piecznych warunków nauki, wychowania i opieki w publicznych przystosowane do tych zadań. Obecnie sprawdzian
(nie systemowych) dla jednostek samorządu
szkołach i placówkach (Dz.U. nr 94, poz. 598). taki czeka wszystkie gminy.
Rozporządzenie reguluje sprawy związane z dofinansowaniem mo- terytorialnego oznacza, że większość szefów Tworzenie konkursów otwartych (nie systemowych)
nitoringu w szkołach. dla jednostek samorządu terytorialnego oznacza, że
gmin i powiatów będzie realizowała program
Zgodnie z nowymi przepisami do utrwalenia obrazu i dz
więku służą większość szefów gmin i powiatów będzie realizowała
minimum. Czyli będą pozyskiwane zewnętrzne
urządzenia mechaniczne i elektroniczne typu analogowego lub cyfro- program minimum. Czyli będziemy pozyskiwać ze-
z
ródła dofinansowania tylko tam, gdzie z góry
wego oraz odpowiednie do tych urządzeń nośniki informacji. Instalowa- wnętrzne z
ródła dofinansowania tylko tam, gdzie ma-
określono środki finansowe.
ne w szkołach i placówkach urządzenia wchodzące w skład systemu my z góry wiadome i zapisane środki. Myślenie w kate-
rejestracji obrazu powinny spełniać wymogi określone Polską Normą goriach  róbmy jak najwięcej  nie jest po-
PN-EN 50132-7 dla systemów dozorowanych CCTV oraz wymagania za- Z 12-letnich doświadczeń samorządowych na wszechne. Za przykład może posłużyć Pod-
sadnicze określone odpowiednio w art. 1 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. polu tematyki integracji europejskiej wynika, że działanie 7.2.1 Programu Operacyjnego
o kompatybilności elektromagnetycznej (Dz.U. nr 82, poz. 556) albo większość gospodarzy gmin i powiatów realizuje Kapitał Ludzki, w ramach którego możliwa jest
w art. 153 ustawy z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. program minimum. Oznacza to, że po pieniądze aktywizacja społeczna osób zagrożonych wy-
SEBASTIAN
nr 171, poz. 1800 ze zm.). Po utrwaleniu obrazu nośnik powinien być z funduszy unijnych jednostki samorządowe się- kluczeniem społecznym, w tym młodzieży od
PIOTR CIESIELSKI
opisany i zabezpieczony przed utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem. gają najczęściej wtedy, gdy mają do czynienia radny gminy 15 roku życia. Może to być bardzo pomocne
Kamery nie będą musiały zawierać mikrofonów. W dotychczas obo- z projektami typu systemowego. Wówczas każda Pruszków działanie przy realizacji gminnych programów
wiązujących przepisach była mowa o urządzeniach systemu reje- gmina lub powiat dokładnie wie, o jakiej wysoko- przeciwdziałania narkomanii. Jego niesyste-
stracji dz
więku, które powinny były zapewnić możliwość rejestracji ści środki finansowe może się ubiegać. Niezłożenie mowość jednak będzie miała wpływ na znacznie ogra-
sygnału akustycznego w paśmie częstotliwości od 300 do 6.000 przez jednostkę dokumentacji do tego typu konkursu niczony dostęp do kreatywności. Bez obowiązku przy-
Hz przy dynamice 50 dB. Ten wymóg został z przepisów wykreślony. oznacza, że pieniądze dla niej przepadną. Egalitaryzm stępowania gminy będą to czyniły niechętnie. O stopniu
Zgodnie z dotychczasowymi przepisami o dofinansowanie mogły projektów systemowych daje pozytywne przesłanki rozwoju poziomu świadomości wśród szefów gmin
wystąpić szkoły i placówki uczące powyżej 200 uczniów. Po wejściu w tych miejscach, gdzie pozyskiwania funduszy unij- i powiatów świadczyć będą także projekty realizowane
w życie nowych przepisów o pieniądze będą mogły starać się także nych zaniechano, bądz
je odłożono na bok. w ramach Priorytetu V Dobre rządzenie, Programu
szkoły specjalne liczące co najmniej 100 uczniów. Realizowany obecnie konkurs ze środków Europej- Operacyjnego Kapitał Ludzki. Mając możliwość sku-
skiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziała- tecznego podnoszenia kwalifikacji pracowników samo-
nia 7.1.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integra- rządowych wskazane jest, aby w ramach tego typu ini-
20 CZERWCA 2008 R.
cji przez ośrodki pomocy społecznej Priorytetu VII cjatyw obecne było myślenie również systemowe.
% SAMORZ
D TERYTORIALNY Promocja integracji społecznej Programu Operacyj- Można odwołać się do przykładu Rankingu Gazety
Tego dnia wchodzi w życie ustawa z 11 kwietnia 2008 r. o zmianie nego Kapitał Ludzki jest przykładem takich pozytyw- Prawnej Europejska Gmina  Europejskie Miasto. Na
ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików nych zmian. Dzięki podziałowi środków na poszcze- 169 gmin ogółem w województwie dolnośląskim
województw (Dz.U. nr 96, poz. 807). Zlikwidowano możliwość two- gólne gminy jednostki te muszą się zmierzyć z całym w rankingu znalazło się tylko 75 jednostek, wśród któ-
rzenia tzw. bloków list w wyborach samorządowych. Blokowanie list mechanizmem zarządzania projektami. Podobne rych liderem jest miasto Wrocław realizujące 339 pro-
polegało na tworzeniu grup list i zawieraniu przez komitety wybor- konkursy miały miejsce w całym kraju w latach ubie- jektów. Na liście tej znajdziemy również dwie gminy re-
cze umów o wspólnym podziale mandatów. Rozwiązanie to zostało głych, a dotyczyły tzw. stypendiów unijnych dla mło- alizujące po dwa projekty. Pozostałe 94 gminy woje-
uchwalone przez Sejm ubiegłej kadencji. Nowela Ordynacji samo- dzieży szkół średnich i studentów. Wówczas to po- wództwa znajdują się zatem gdzieś w przestrzeni, gdzie
rządowej będzie obowiązywać od najbliższych wyborów samorzą- wiaty jako jednostki samorządowe były odpowie- prawdopodobnie nie realizowano żadnych projektów
dów w 2010 roku. Do tego czasu komitety wyborcze mogą tworzyć dzialne za realizację tego typu projektów na swoim typu systemowego, a gospodarzom gmin żyje się i tak
grupy lub bloki w przypadku samorządowych wyborów uzupełniają- terytorium. Kilka lat temu powiaty nie były w pełni dobrze bez europejskiego wsparcia. %
cych. % M.K.
MI NI STERSTWO SPORTU I TURYSTYKI WYJ AŚNI A
WSKAy
NIKI I STAWKI
Finansowanie wiejskich klubów sportowych
PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI
Przepisy regulujące zasady udzielania dotacji
wskazanej w art. 35 i art. 37 ustawy o sporcie kwalifi-
Maksymalne stawki w 2008 roku wynoszą:
kowanym  możliwości przyznawania stypendiów
m.in. dla klubów sportowych budzą zbyt wiele
1) od gruntów:
sportowych oraz nagród i wyróżnień zawodnikom,
wątpliwości. Konieczne jest podjęcie prac legi-
którzy osiągnęli wysokie wyniki sportowe.
a) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na slacyjnych mających na celu uregulowanie zasad
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o sporcie kwalifiko-
sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków  0,71 zł od udzielania takich dotacji.
wanym, samorząd terytorialny może wspierać,
1m2 powierzchni,
w tym finansowo, rozwój sportu kwalifikowanego.
b) pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wod- PROBLEM
Mając na uwadze wyżej przytoczony wyrok, niewąt-
nych  3,74 zł od 1 ha powierzchni, pliwie należy stwierdzić, że przepis art. 2 ust. 2 usta-
Regionalne izby obrachunkowe kwestionowały za- wy o sporcie kwalifikowanym ma charakter normy
R
e
g
i
o
n
a
l
n
e
i
z
b
y
o
b
r
a
c
h
u
n
k
o
w
e
k
w
e
s
t
i
o
n
o
w
a
ł
y
z
a
-
c) pozostałych  0,35 zł od 1 m2 powierzchni,
sadność udzielania dotacji przez jednostki samorządu ogólnej i nie może być rozpatrywany w oderwaniu
s
a
d
n
o
ś
ć
u
d
z
i
e
l
a
n
i
a
d
o
t
a
c
j
i
p
r
z
e
z
j
e
d
n
o
s
t
k
i
s
a
m
o
r
z
ą
d
u
2) od budynków lub ich części:
terytorialnego na zadania z zakresu sportu kwalifiko- od innych ustaw odnoszących się do finansowego
t
e
r
y
t
o
r
i
a
l
n
e
g
o
n
a
z
a
d
a
n
i
a
z
z
a
k
r
e
s
u
s
p
o
r
t
u
k
w
a
l
i
f
i
k
o
-
wanego, a tym samym zasadność udzielania dotacji wspierania podmiotów przez jednostki samorządu
w
a
n
e
g
o
,
a
t
y
m
s
a
m
y
m
z
a
s
a
d
n
o
ś
ć
u
d
z
i
e
l
a
n
i
a
d
o
t
a
c
j
i
a) mieszkalnych  0,59 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
klubom sportowym, jako podmiotom realizującym za- terytorialnego, tj. ustawy o finansach publicznych,
k
l
u
b
o
m
s
p
o
r
t
o
w
y
m
,
j
a
k
o
p
o
d
m
i
o
t
o
m
r
e
a
l
i
z
u
j
ą
c
y
m
z
a
-
b) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków
dania z zakresu sportu kwalifikowanego. ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o dzia-
d
a
n
i
a
z
z
a
k
r
e
s
u
s
p
o
r
t
u
k
w
a
l
i
f
i
k
o
w
a
n
e
g
o
.
mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospo-
łalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zgod-
darczej  19,01 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
MSiT WYJAŚNIA nie bowiem z art. 176 ustawy o finansach publicz-
nych podmioty niezaliczane do sektora finansów pu-
c) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu
Wydaje się, iż stanowisko regionalnych izb obra- blicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku
kwalifikowanym materiałem siewnym  8,86 zł od 1 m2 powierzchni użyt-
chunkowych podyktowane jest orzeczeniami woje- mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu te-
kowej,
wódzkich sądów administracyjnych, zapadłymi rytorialnego dotacje na cele publiczne związane z re-
d) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania
w sprawach związanych z finansowaniem sportu alizacją zadań tej jednostki.
świadczeń zdrowotnych  3,84 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
kwalifikowanego. Między innymi zgodnie z wyrokiem Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgod-
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach nie z przepisami ustawy o działalności pożytku publicz-
e) pozostałych  6,37 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
z 19 lipca 2006 r. (sygn. akt I SA/GI 927/06) art. 2 ust. nego i o wolontariacie (należy pamiętać, iż działu II tej
3) od budowli  2 proc. ich wartości określonej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt
2 ustawy o sporcie kwalifikowanym nie może być sa- ustawy nie stosuje się do klubów sportowych będących
3 i ust. 3 7 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.
modzielną podstawą przyznania dotacji na rzecz klu- spółkami). Powołany wyżej wyrok NSA nie powinien
(MP z 2007 r. nr 47, poz. 557)
bów sportowych. Przepis ten ma charakter normy mieć odniesienia do całości sportu kwalifikowanego
ogólnej i nie może być uznany za lex specialis stano- i możliwe jest zaliczenie, w konkretnej sytuacji, przy-
wiący odrębną podstawę prawną przyznania dotacji najmniej niektórych zadań z zakresu sportu kwalifiko-
na rzecz klubów sportowych i wyłączający zasady wanego do zadań należących do sfery zadań własnych
przyznawania dotacji przez jednostki samorządu te- gminy. Istota zagadnienia sprowadza się do wykazania,
Redaktor prowadzący: Marek Kobylański, tel. [phone],
R
e
d
a
k
t
o
r
p
r
o
w
a
d
z
ą
c
y
:
Tygodnik Prawa
rytorialnego, wynikające z ustawy o finansach pu- iż dane zadania związane ze wsparciem sportu kwalifi-
[e-mail]
Administracyjnego
blicznych i ustawy o samorządzie gminnym. Przedsię- kowanego mieszczą się w ramach upowszechniania
Sekretarz redakcji: Jerzy Majkut, tel. [phone],
S
e
k
r
e
t
a
r
z
r
e
d
a
k
c
j
i
:
wzięcia związane z funkcjonowaniem sportu kwalifi- kultury fizycznej i sportu oraz że mieszczą się w zakre-
[e-mail]
kowanego jako takiego nie mieszczą się w zakresie sie spraw publicznych o zakresie lokalnym i stanowią
www.gazetaprawna.pl, [e-mail]
w
w
w
.
g
a
z
e
t
a
p
r
a
w
n
a
.
p
l
,
g
p
@
i
n
f
o
r
.
p
l
spraw publicznych o zakresie lokalnym i nie stanowią zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty.
zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty, o któ- Zwłaszcza w zakresie sportu kwalifikowanego dzie-
INFOR PL SPÓA
KA AKCYJNA 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,
rych mowa w art. 6 i art. 7 ustawy o samorządzie ci i młodzieży, jak najbardziej zasadne i do obronienia
tel. [phone], fax [phone]
gminnym. Uprawnienia jednostki samorządu teryto- wydaje się stanowisko, że zadania mogą, a nawet po-
Biuro Reklamy: tel. [phone], fax [phone]
B
i
u
r
o
R
e
k
l
a
m
y
:
rialnego w zakresie finansowego wspierania sportu winny, być zaliczane do zadań własnych gminy (na
Druk: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27, 03-230 Warszawa
D
r
u
k
:
kwalifikowanego zostały ograniczone do  wyraz
nie podstawie odpowiedzi na interpelację nr 810). % KW
nr 118 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O
informatyzacja
A3
ODPOWI EDZI ALNOŚĆ ORGANÓW ADMI NI STRACJ I I URZ
DNI KÓW
Za nielegalne oprogramowanie można stracić dotacje
Szefowie samorządów nie przykładają zbytniej wagi dent), starosta czy wojewoda. To wła-
śnie jego rolą jest wprowadzenie ta- PRZYKA
AD ANEKSU DO UMOWY O PRAC

do oprogramowania, które samodzielnie instalują na służbowych
kich procedur, żeby wyeliminować
komputerach osoby zatrudnione w podległych im urzędach. Jeśli
możliwość korzystania w miejscu Andrzej Bojarski A
ęczyce, 14 czerwca 2008 r.
podczas kontroli okaże się, że do realizacji projektu unijnego został
pracy z pirackich kopii programów.
wójt gminy A
ęczyce
wykorzystany sprzęt z pirackim oprogramowaniem, karą może być
Oczywiście odpowiedzialność za in-
nawet konieczność zwrotu otrzymanego dofinansowania z UE.
stalowanie nielegalnego oprogramo-
Pan Jan Mączka,
wania będzie ponosił (ale tylko
specjalista ds. obrony cywilnej
ADAM MAKOSZ
rań, by państwa członkowskie reali- w ograniczonym zakresie) również
w Urzędzie Gminy A
ęczyce
[e-mail]
zowały i rozliczały wspierane przez pracownik.
nią projekty na komputerach z legal-
POROZUMIENIE
P
O
R
O
Z
U
M
I
E
N
I
E
Kary za piractwo
Urzędy są zaopatrywane w legalne nym oprogramowaniem. Dlatego też
Niniejszym oświadczam, że w związku ze świadczeniem pracy na podstawie umo-
oprogramowanie zakupione podczas unijne wytyczne, zawarte m.in. w Dy- Zasady odpowiedzialności za na-
wy zawartej z panem 12 czerwca 2008 r. przekazuję do użytkowania zestaw kom-
przetargów, ale mimo to ich kierow- rektywie 2004/48/WE Parlamentu bywanie, posiadanie i zwieloktrotnia-
puterowy składający się z:
nicy najczęściej nie sprawdzają co ta- Europejskiego i Rady z 29 kwietnia nie pirackich aplikacji zostały przewi-
a) jednostki centralnej o numerze ewidencyjnym 101/11233/08,
kiego jest przechowywane na twar- 2004 r. w sprawie egzekwowania dziane w ustawie o prawach autor-
b) monitora o numerze ewidencyjnym 66/8764/08,
dych dyskach służbowych kompute- praw własności intelektualnej, skich i kodeksie karnym. Rozpo-
c) urządzeń peryferyjnych  myszka komputerowa Logitech M-BT58, klawiatura
rów. W praktyce można tam znalez
ć uprawniają kontrolerów z uprawnio- wszechnianie czy zwielokrotnianie
wszystko, począwszy od hitów kino- nych instytucji do sprawdzenia pro- cudzego utworu (w tym także opro- IBM SK-8800.
wych i plików muzycznych, a skoń- jektu i audytu oprogramowania gramowania) to na mocy przepisów Na komputerze, o którym mowa wyżej, zainstalowane jest licencjonowane opro-
czywszy na nielegalnych programach w urzędach w ciągu pięciu lat od za- prawa autorskiego przestępstwo za- gramowanie, tj.:
i grach komputerowych. Takie nieod- kończenia inwestycji. Konsekwencją grożone grzywną, karą ograniczenia
a) system operacyjny Windows Vista nr 32P4412,
powiedzialne zachowanie ze strony wykrycia pirackich aplikacji mogą wolności albo pozbawienia wolności
b) pakiet biurowy Microsoft Office 2007 PL nr 64743,
urzędników może skutkować poważ- być wówczas nie tylko sankcje prze- do lat dwóch. Z kolei art. 278 par.
c) program Adobe Acrobat Reader 8.1 PL nr 2679830.
nymi konsekwencjami finansowymi widziane w polskim prawie. Za użyt- 2 kodeksu karnego przewiduje, że
Oświadczam, iż mam prawa do używania wyżej wymienionych programów.
dla budżetu gminy, a nawet pocią- kowanie nielegalnego oprogramowa- każdy, kto uzyskuje cudzy program
Pracownik oświadcza, że nie będzie w sposób samodzielny, tj. bez uzgodnienia te-
gnięciem do osobistej odpowiedzial- nia gmina będzie musiała zwrócić komputerowy, w tym gry, bez zgody
go faktu z pracodawcą lub osobą go reprezentującą, instalował innych programów
ności kierownika jednostki. przyznane wcześniej dotacje. osoby uprawnionej celem osiągnięcia
komputerowych.
Za nielegalne oprogramowanie korzyści majątkowej, podlega karze
Można stracić dotacje
znalezione na urzędniczych kompu- pozbawienia wolności od trzech mie-
Podpis pracodawcy Podpis pracownika
Najbardziej dotkliwe kary mogą terach odpowiada zawsze konkretna sięcy do lat pięciu. Szef urzędu, u któ-
spotkać jednostki samorządu, które osoba, a nie instytucja. W urzędzie rego stwierdzono naruszenie praw
pozyskują środki unijne na inwesty- osobą odpowiedzialną jest przede autorskich do oprogramowania, musi
Aneks do umowy
cje. Bruksela dokłada wszelkich sta- wszystkim wójt (burmistrz, prezy- liczyć się nie tylko z odpowiedzialno- na rzecz Funduszu Promocji Twórczo-
ścią karną, ale i z dużymi utrudnie- ści. Szef jednostki, który przez działa- Kierownicy urzędów mogą
niami w funkcjonowaniu jednostki. nie pracownika zostanie narażony na zmobilizować swoich pracowni-
OPROGRAMOWANIE W URZ
DZIE
Wykrycie tego rodzaju przestępstwa opisane powyżej konsekwencje, nie ków do większej samodyscypliny
pociąga za sobą konsekwencje w po- może uchylić się od odpowiedzialno- i przestrzegania zasad legalnego
Aby zapewnić legalne oprogramowanie w urzędzie trzeba:
staci konfiskaty komputerów i serwe- ści. Zgodnie z prawem pracy w razie korzystania z komputerów, które
rów, które zostaną zabezpieczone ja- wyrządzenia przez pracownika przy dostali do swojej dyspozycji.
% zadbać o to, by pracownicy podpisali zobowiązanie do powstrzymania się od
ko dowód w postępowaniu karnym. wykonywaniu przez niego obowiąz- Dla osób zatrudnionych w urzę-
samowolnego instalowania programów,
ków pracowniczych szkody osobie dzie można sporządzić aneks do
% wyznaczyć osobę odpowiedzialną za legalność oprogramowania w urzędzie,
Odszkodowanie z gminy
trzeciej, zobowiązany do naprawie- umowy o pracę. Pracownik przyj-
% wykorzystywać oprogramowanie zgodnie z warunkami licencyjnymi określony- Za naruszenie praw do oprogra- nia szkody jest wyłącznie pracodaw- mie w nim do wiadomości, jakie
mi przez producenta, mowania grozi również odpowie- ca. Pracownik może zostać jednak narzędzia dostaje od swojego pra-
dzialność odszkodowawcza. Jego pro- pociągnięty do odpowiedzialności codawcy. W dokumencie powi-
% zachować w urzędzie oryginalny nośnik (np. płyta, na której jest sprzedawany),
ducent może dochodzić od jednostki materialnej i dyscyplinarnej. Co do nien pojawić się zapis o tym, że na
fakturę zakupu i klucz licencyjny (kod wpisywany w momencie instalacji),
samorządu naprawienia wyrządzonej zasady jest ona ograniczona do wy- wskazanym komputerze firmo-
% zakupić oddzielnie licencję na każdy komputer w urzędzie (chyba że kupowana
szkody na zasadach ogólnych lub sokości trzykrotności wynagrodze- wym zainstalowane są konkretne
licencja dopuszcza używanie aplikacji na większą liczbę komputerów),
przez zapłatę dwukrotności wartości nia za pracę. Jednak w przypadku programy o jednostkowych nume-
oprogramowania. W przypadku gdy wykazania, że pracownik wyrządził rach seryjnych. Wtedy nie powin-
% systematyczne zlecać audyt legalności oprogramowania w urzędach firmom
naruszenie jest zawinione, może do- szkodę umyślnie, będzie on zobo- no być problemu z odszukaniem
zewnętrznym lub zastosować specjalne oprogramowanie, które pozwoli badać
chodzić zapłaty trzykrotności warto- wiązany do jej naprawienia w pełnej osoby odpowiedzialnej za naru-
zgodność zainstalowanego oprogramowania ze stanem licencji.
ści programów oraz dodatkowej sumy wysokości. szenie prawa. %
E K S P E R T W Y J A Ś N I A
Na czym polega audyt legalności oprogramowania w urzędach
Z ilu i jakich etapów składa się audyt wych, które znacząco skracają czas po- droga do wnioskowania o certyfikat legal- Po audycie legalności dobrym sposo-
oprogramowania w urzędzie? Ile czasu święcony każdemu stanowisku robocze- ności Microsoft. Jest on doskonałym ele- bem na stałe i efektywne zarządzanie
trwa taki audyt? Jakie koszty trzeba wziąć mu. Efektem inwentaryzacji jest spis mentem promocyjnym dla urzędu, wska- zasobami informatycznymi jest zakup
pod uwagę w związku z audytem wszystkich zainstalowanych progra- zuje bowiem, że władze kierują się warto- i wdrożenie narzędzi typu AuditPro. Po-
oprogramowania? mów i plików multimedialnych. Następ- ściami etycznymi, a jednocześnie nie pozo- zwalają one zachować stałą kontrolę
nie porównuje się spis licencji ze spisem stają w tyle za szybko rozwijającą się nad stanem posiadania, nad tym co in-
Audyt legalności oprogramowania programów. Wówczas zwykle wychodzi technologią. Dla przykładu, w maju bieżą- stalują w swoich komputerach czy co
jest elementem procesu zarządzania za- na jaw, że w instytucji albo brakuje li- cego roku po audycie przeprowadzonym w nich przechowują pracownicy. Z dru-
sobami IT. Możemy podzielić go na kil- cencji, albo jest ich za dużo. Na tym eta- przez AuditPro Urząd Miasta w Lublinie giej strony, z punktu widzenia obiekty-
ka etapów. Rozpoczyna się zazwyczaj pie audytor przedstawia zalecenia, su- otrzymał certyfikat legalności Microsoft. wizmu i dokładności, audyt legalności
od inwentaryzacji tak zwanych wartości gestie i rekomendacje. Jest jednym z nielicznych w kraju, który oprogramowania warto zlecić firmie ze-
niematerialnych i prawnych. Jest to ana- Posiadając wiedzę wynikającą z pierw- może się tym poszczycić. wnętrznej. Pozwoli to zachować pełną
liza posiadanych licencji, zakresu szego audytu legalności można pozwolić Czas trwania audytu uzależniony jest bezstronność i uzyskać rzeczywisty ob-
uprawnień licencyjnych oraz dokonania sobie na bardziej zasadne i ekonomiczne od wielu zmiennych, takich jak ilość sta- raz stanu rzeczy.
spisu ich wszystkich. Drugim krokiem zarządzanie zasobami IT. Jeśli okaże się, nowisk roboczych, ilość lokalizacji, po- Koszty audytu tego typu zwracają się
jest inwentaryzacja wykorzystywanego że mamy więcej licencji niż nam się wyda- ziom zaawansowania osób odpowiedzial- już przy pierwszym, większym przetargu
oprogramowania. To żmudna i czaso- wało, nie trzeba kupować nowych, można nych za administrowanie siecią kompute- na sprzęt i oprogramowanie komputero-
chłonna praca, chyba że urząd posiada wykorzystać te już posiadane. Często nie rową i innych. Można jednak założyć, że we. Dzięki wiedzy o tym co mamy, w jakiej
wdrożone wcześniej oprogramowanie opłaca się kupować nowego programu, bo pierwszy, wstępny audyt możemy prze- ilości, i w jakim stanie, możemy efektyw-
do zarządzania zasobami IT. Wówczas znacznie taniej wychodzi jego aktualiza- prowadzić w czasie od dwóch do niej zaplanować zakup tego, co jest nie-
inwentaryzacja sprowadza się do kilku cja i podniesienie do wersji wyższej. czterech tygodni. Następnie instytucja zbędne pracownikom do wykonywania
kliknięć myszą. Załóżmy jednak, że Kolejnym etapem audytu jest wdroże- musi mieć czas na wdrożenie zaleceń. Za- obowiązków. Koszty audytu, zależnie od
w danej jednostce samorządu lub admi- nie zaleceń wynikających z analizy i przed- biera to zwykle od kilku do kilkunastu wielkości urzędu, ilości komputerów i lo-
nistracji państwowej audyt wykonywa- stawionego raportu. Czy je spełniono, kie- miesięcy. Następny audyt i opracowanie kalizacji mogą wynieść zarówno kilka, jak
ny jest po raz pierwszy. Wówczas należy rownictwo instytucji przekona się po prze- raportu to kolejne dwa, cztery tygodnie. i kilkadziesiąt tysięcy złotych. Biorąc pod
MACIEJ KARMOLIC
SKI
dokonać ręcznego przeglądu zawartości prowadzaniu kolejnej analizy wszystkich Jeśli wszystko zostało przeprowadzone uwagę wartości szacunkowe postępowań
kierownik ds. audytu
każdego dysku komputerowego. Korzy- stanowisk roboczych. Jeśli tak, urząd uzy- poprawnie, jednostka samorządu jest od przetargowych na zakup komputerów,
w firmie AuditPro
sta się podczas niego z narzędzi audyto- ska potwierdzenie legalności. Jest to prosta tej chwili gotowa do certyfikacji. kwota ta nie jest wysoka. % AM
T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 118
przewodnik
A4
Wsparcie gminnych inwestycji
Na Budowę i rozbudowę sieci wodno-kanalizacyjnej, projekty o budżecie do kilku mln zł może pochodzić z RPO.
oczyszczalni ścieków, wysypiska odpadów i stacji uzdatniania Wysokość dofinansowania w większości z nich może sięgać
wody można otrzymać dofinansowanie z kilku z
ródeł nawet do 85 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
unijnych. Pomoc na tego typu inwestycje może pochodzić Miejscem, gdzie gminy mogą poszukiwać środków
również ze środków krajowych. Na dofinansowanie takie pomocowych wspierających projekty środowiskowe,
mogą liczyć zarówno wielkie projekty, jak i te mniejsze, jest przede wszystkim 16 RPO przygotowanych w każdym
realizowane w gminach wiejskich. Wsparcie na mniejsze z województw.
% tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów
ANDRZEJ OKRASIC
SKI
komunalnych.
[e-mail]
PRZYKA
AD WYSYPISKO PO NOWEMU
ajwiększym z
ródłem dofinansowania inwestycyji Projekty ze wsparciem z tego programu mogą być realizo-
Za ponad 72,5 mln zł Radom stworzył kompleksowy system go-
proekologicznych jest Program Operacyjny Infra- wane tylko w miejscowościach liczących nie więcej niż 5 tys.
spodarki odpadami. Dofinansowanie unijne wyniosło ponad 42,3
struktura i Środowisko (PO IiŚ). A
ącznie na sfinan- mieszkańców. Pomoc ma formę refundacji poniesionych kosz-
mln zł. Według autorów projektu inwestycja pozwoli na maksymal-
Nsowanie projektów z zakresu budowy, rozbudowy tów. To oznacza, że beneficjent najpierw sam ponosi koszty,
ny odzysk surowców wtórnych, ograniczenie do minimum ilości od-
i modernizacji sieci wodno-kanalizacyjnej, stacji uzdatniania a następnie z PROW zostaje mu zwrócona część kosztów,
padów wymagających składowania i skuteczne stworzenie stru-
wody oraz wysypisk odpadów w ramach tego programu prze- zgodnie z zawartą umową o refundację.
mieni wychwytywania odpadów niebezpiecznych.
znaczone jest około 4,7 mld euro. Preferowane będą przedsię- Maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów
wzięcia wysoko budżetowe o kosztach kwalifikowanych na w jednej gminie do 2013 roku wynosi 4 mln zł na projekty
poziomie kilku milionów złotych i o zasięgu ponadlokalnym. w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Natomiast na inwe-
Jeżeli gmina chce np. zbudować sieć wodno-kanalizacyjną stycje z zakresu tworzenia systemu zbioru, segregacji oraz
PRZYKA
AD SIEĆ WEDA
UG STANDARDÓW UE
lub zrealizować inną inwestycję proekologiczną o małych wywozu odpadów komunalnych można otrzymać dotacje do
kosztach, to funduszy na ten cel powinna szukać w regional- wysokości 2 mln zł. Poziom pomocy w obu przypadkach nie
W Rzepinie (lubuskie) za 1,2 mln zł, w tym dofinansowanie unijne
nych programach operacyjnych (RPO). Każdy z tych 16 RPO może być większy niż 75 proc. kosztów kwalifikowanych. Wy-
wyniosło 870 tys. zł, zmodernizowano sieć wodociągową. Polegało
posiada priorytet i działanie, w ramach których będą wspiera- magany wkład własny to 25 proc. A
ącznie wysokość dofinan-
to m.in. na unowocześnieniu sieci wodociągowej i połączeniu jej ze
ne projekty z zakresu gospodarki wodno-kanalizacyjnej i go- sowania na tego typu przedsięwzięcia w ramach PROW wyno-
stacją uzdatniania wody. Stworzono i zmodernizowano kanalizację
spodarki odpadami. W niektórych z tych programów pomoco- si blisko 1,5 mld euro. Program nie przewiduje wprowadzania
deszczową, otwory wiertnicze oraz uzbrojono i zabudowano kolum-
wych rozpoczęło się już przyjmowanie wniosków o dofinanso- zasady wypłacania zaliczek w poczet ponoszonych kosztów
ny filtrowe.
wanie. inwestycyjnych.
Gminy wiejskie i miejsko-wiejskie będą mogły otrzymać po-
Mniejsze dotacje
moc w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
(PROW). Wsparcie w formie pożyczek preferencyjnych i dota- Wsparcie na mniejsze projekty o budżecie do kilku
PRZYKA
AD ROZBUDOWA SYSTEMU KANALIZACJI
cji oraz pożyczek można otrzymać z Narodowego Funduszu milionów zł można otrzymać w ramach RPO. Wysokość dofi-
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz nansowania w większości z nich może sięgać nawet do 85 SANITARNEJ
z funduszy wojewódzkich, powiatowych i niekiedy gminnych. proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
Podobnie jak w PROW albo w PO IiŚ jednostki samorządu W gminie Sulęcin (lubuskie) za ponad 2,6 mln zł rozbudowano ka-
Przygotowanie projektu
terytorialnego mogą otrzymać dotacje na rozbudowę i moder- nalizację sanitarną na terenach wiejskich. Wybudowano m.in. ka-
 Proces projektowania wodociągów jest najbardziej pra- nizację oraz budowę nowych sieci wodno-ściekowych i stacji
nalizację we wsi Brzez
no oraz kolektor odprowadzajacy ścieki do
cochłonny, zajmuje dużo czasu. Co najmniej pół roku trwa uzdatniania wody. Natomiast wszelkiego rodzaju inwestycje
oczyszczalni ścieków w Sulęcinie. Równocześnie zmodernizowano
opracowanie dokumentacji geodezyjnej, póz
niej rozpoczy- dotyczące gospodarki odpadami powinny być połączone z se-
kanalizację deszczową.
na się tworzenie projektu technicznego, opracowanie spe- gregacją tych odpadów.
cyfikacji istotnych warunków zamówienia a na koniec ogła- Większość z RPO przewiduje możliwość otrzymania zali-
szany jest przetarg. Korzystać należy tylko i wyłącznie czek w poczet poniesionych kosztów inwestycyjnych. Przed
z usług firm projektowych wybranych w drodze przetargu. zawarciem umowy o dofinansowanie należy sprawdzić, czy
PRZYKA
AD OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW
Można te zadania łączyć i zlecać w drodze przetargu na wy- w danym programie, priorytecie i w konkretnym działaniu
konanie zarówno dokumentacji geodezyjnej, jak i projekto- jest przewidziana taka forma dofinansowania. Forma płatno- Z KANALIZACJ

wej przez jedną firmę. W taki sposób eliminuje się niebez- ści w formie zaliczki jest bardzo korzystna, bo beneficjent po-
pieczeństwo niedotrzymania terminów. Z reguły projektant nosi małe koszty własne, a inwestycja jest w większości finan- Za blisko 4 mln zł w gminie Dobrzyca (wielkopolskie) zrealizowano
ma pretensje za nieprzekazanie w terminie przez geodetę sowana z programu unijnego. I etap projektu budowy oczyszczalni ścieków, odcinek kanału sani-
map geodezyjnych  twierdzi Artur Szewczyk, wójt gminy
tarnego oraz wylot ścieków oczyszczonych i rurociągu doprowadza-
Środki z RPO
Ciepielów.
jącego wodę. Dofinansowanie unijne wynosi blisko 3 mln zł. W II
Zawsze przed przystąpieniem do budowy trzeba spotkać Miejscem, gdzie gminy mogą poszukiwać środków pomo-
etapie mają być skanalizowane wszystkie miejscowości gminy.
się z mieszkańcami i przekonać ich, żeby nawet wówczas, gdy cowych wspierających projekty środowiskowe, jest przede
nie chcą się włączyć do budowy wodociągu, zgodzili się na wszystkim 16 RPO przygotowanych w każdym z województw.
zaprojektowanie i przejście sieci wodociągowej przez ich Na przykład w wielkopolski RPO, podobnie jak w pozostałych
działki. Ten problem dotyczy szczególnie gmin małych oraz 15 programach, znaczące środki wspierać będą projekty zwią- Wielkopolskiego WRPO Środowisko przyrodnicze instytu-
terenów, gdzie większość działek należy do właścicieli pry- zane z poprawą lokalnej infrastruktury i ochroną środowiska cją pośredniczącą jest Wojewódzki Fundusz Ochrony Śro-
watnych.  informuje Jarogniew Podeszwa, dyrektor ds. kontraktowa- dowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Podobnie jest
Wodociąg buduje się dla ludzi, nigdy przeciwko mieszkań- nia, departament projektów europejskich w firmie doradczej w innych województwach.
com. Najgorsza sytuacja jest taka, gdy mieszkaniec nie wyra- F5 Konsulting. W ramach RPO realizowane będą trzy typy projektów.
zi zgody na objęcie go projektem sieci, a póz
niej przychodzi, Wśród priorytetów i działań wymienionych w tym WRPO Pierwszy to projekty kluczowe, które umieszczone zostały
żeby go jednak włączyć, bo inni mają wodociąg. Wówczas najważniejsze z punktu widzenia jednostek samorządu te- w Indykatywnym Planie Inwestycyjnym danego programu.
trzeba zrobić dodatkową dokumentację. A to się wiąże z do- rytorialnego, a w szczególności gmin, są działania w Priory- Znalazły się w nim kluczowe dla regionu przedsięwzięcia
datkowymi wydatkami. Takich sytuacji, niestety, nie da się tecie III: o niepowtarzalnym i innowacyjnym charakterze.
całkowicie wyeliminować, głównie w gminach wiejskich. Drugi typ to projekty pomocy technicznej przeznaczone dla
Z doświadczenia wójtów, którzy już zwodociągowali gminę, % Działanie 3.1. Racjonalizacja gospodarki odpadami i ochro- instytucji zaangażowanych w realizację RPO.
wynika, że wymaga to czasu. Bez względu na to, jak daleko na powierzchni ziemi, Trzecim typem projektów są projekty konkursowe, najistot-
mieszkają ludzie, wszyscy mieszkańcy powinni być traktowa- niejsze dla beneficjentów, których przedsięwzięcia nie są na
ni równo  uważa Artur Szewczyk. % Działanie 3.2. Infrastruktura energetyczna przyjazna śro- liście projektów kluczowych  informuje ekspert z F5 Konsul-
dowisku, ting.
Wsparcie dla gmin wiejskich
Procedura aplikacyjna na podstawie konkursu wyglądać
Udzielanie wsparcia na proekologiczne projekty komunal- % Działanie 3.4. Gospodarka wodno-ściekowa, będzie następująco:
ne w ramach PROW będzie się odbywać w ramach tzw. osi
priorytetowej III  Jakość życia na obszarach wiejskich i różni- % Działanie 3.7. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych % ogłoszenie konkursu,
cowanie gospodarki wiejskiej. W szczególności ważne jest zasobów energii.
w tym przypadku działanie o nazwie  Podstawowe usługi dla % preselekcja. Beneficjenci składają uproszczony wniosek,
gospodarki i ludności wiejskiej. W przedsięwzięciach dotyczących jednostek samorzą- który podlega ocenie formalnej. Wnioski, które przeszły
Gminy wiejskie i miejsko-wiejskie mogą otrzymać wsparcie du terytorialnego, w tym gmin, maksymalny poziom pozytywnie ocenę formalną, podlegają ocenie strategicz-
na realizację projektów w zakresie: wsparcia wynosi 85 proc. kosztów kwalifikowanych. Tak nej. W wyniku tej oceny powstaje lista rankingowa wnio-
jest w zasadzie we wszystkich RPO  mówi Jarogniew Po- sków, na podstawie której przyznawane są promesy na do-
% gospodarki wodno-ściekowej, w tym w szczególności za- deszwa. finansowanie,
opatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania Instytucją zarządzającą RPO jest zarząd województwa,
ścieków oraz budowy systemów kanalizacji sieciowej lub który wykonuje swoje zadania poprzez odpowiednie wy- % beneficjenci uzyskujący promesę w wyznaczonym czasie
kanalizacji zagrodowej, działy urzędu marszałkowskiego. I tak np. dla Priorytetu III uzupełniają niezbędną dokumentację projektową,
nr 118 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O
przewodnik
A5
EKSPERT RADZI
proekologicznych
Jak zrealizować
program budowy
% kolejnym etapem jest ocena formalna i merytoryczno-tech- przydomowych
niczna kompletnych wniosków. Ocena formalna sprawdza FUNDUSZE GMINNE I POWIATOWE
kompletność wniosków oraz ich zgodność z informacjami
oczyszczalni ścieków
zawartymi we wnioskach uproszczonych. Wyniki oceny Wsparcie na inwestycyjne projekty proekologiczne gmina może
merytoryczno-technicznej stanowią kryterium brzegowe otrzymać nie tylko z NFOŚiGW, ale również z: wojewódzkiego,
dla podjęcia decyzji o dofinansowaniu,
powiatowego lub gminnego funduszu ochrony srodowiska i go-
Z jakich z
ródeł można sfinansować program budowy
spodarki wodnej. Zasady i reguły wsparcia z tych funduszy oraz
% decyzję o przyznaniu dofinansowania podejmuje zarząd oczyszczalni przydomowych? Jak przeprowadzić sze-
z Funduszu Narodowego są uregulowane w ustawie z 27 kwiet-
województwa. roką konsultację z mieszkańcami w gminie, która ma
nia 2001 r Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr
zamiar realizować inwestycję proekologiczną?
25, poz. 150).
Dla niektórych typów wniosków procedura wstępnego wy-
boru może nie mieć zastosowania. Szczegółowe zasady apli- Od bieżącego roku gmina Ciepie-
kowania określać będą każdorazowo założenia konkursu. lów przystąpiła do pilotażowego
 Terminy składania wniosków są różne w każdym z woje- programu budowy przydomowych
DANE W STUDIUM INWESTYCJI
wództw, a informacje można uzyskać analizując harmonogra- oczyszczalni ścieków. Za pośrednic-
my ogłaszania konkursów dostępne na stronach interneto- twem miejscowego gminnego kwar-
Studium wykonalności dla przedsięwzięć inwestycyjnych
wych urzędów marszałkowskich  przypomina Jarogniew Po- talnika  Nasza Gmina (otrzymują
w sektorze wodno-kanalizacyjnym
deszwa z F5 Konsulting. go za pośrednictwem poczty bez-
% Podstawowe dane na temat projektu  dokładne określenie
płatnie wszyscy mieszkańcy) wójt
Inwestycje z dużym budżetem
wnioskodawcy i beneficjenta. Dane dotyczące projektu: tytuł ogłosił nabór indywidualnych
ARTUR SZEWCZYK
Wsparcie na inwestycje o stosunkowo wysokich kosztach projektu, podstawowe niedobory obecnego systemu, cel wniosków z terenu całej gminy. Za-
wójt Gminy
kwalifikowanych, powyżej kilkunastu milionów zł, można pisy na realizację przydomowych
projektu, analiza i opis opcji, zgodność przedsięwzięcia
Ciepielów
otrzymać w ramach dwu priorytetów PO IiŚ. W ramach prio- oczyszczalni ścieków, rozpoczęły
z konkretnym programem operacyjnym. Analiza wpływu in-
rytetu  Gospodarka wodno-ściekowa, na wsparcie zaplano- się zgodnie z ogłoszeniem w jed-
westycji na środowisko. Wyniki analizy finansowej oraz struk-
wano blisko 3,3 mld euro. Natomiast w priorytecie II  Gospo- nym terminie dla wszystkich zainteresowanych.
tura kosztów.
darka odpadami i ochrona powierzchni Ziemi, na dotacje Przewidywany koszt partycypacji właściciela po-
% Opis istniejącego systemu wodno-ściekowego  krótko histo-
przeznaczono ponad 1,2 mld euro. sesji, na której będzie budowana przydomowa
ria systemu, bilans wody i ścieków. Charakterystyka tech-
W ramach pierwszego priorytetu wspierane będą głównie oczyszczalnia ścieków to około 1500 zł.
niczną.
przedsięwzięcia zmierzające do zapewnienia skutecznych Do 2010 roku planujemy, w zależności od liczby
i efektywnych systemów zbierania i oczyszczania ścieków ko- chętnych, wykonanie od 400 do 500 przydomowych
% Analizy  prognoza popytu, analiza opcji oraz analiza instytu-
munalnych w miastach liczących więcej niż 15 tys. mieszkań- oczyszczalni ścieków. Oczyszczalnie będą powsta-
cjonalna przedsięwzięcia.
ców. W przypadku gdy o pomoc stara się tylko jedna gmina, wały na terenie całej gminy. Nie będą to inwestycje
% Opis projektu  zakres rzeczowy projektu, opis i charaktery-
a nie np. związek kilku gmin, możliwe jest otrzymanie wspar- typu wodociąg, obejmujące daną miejscowość, ale
styka wybranej technologii, lokalizacja przedsięwzięcia,
cia w aglomeracjach liczących od 2 tys. do 15 tys. mieszkań- inwestycje prowadzone indywidualnie na każdej
koszty inwestycyjne, ocena zadania budowlanego.
ców. Projekty te dotyczyć będą także wyeliminowania ze ście- posesji na terenie całej gminy. O tym, gdzie powsta-
ków substancji niebezpiecznych o wysokim wskaz
niku emi- % Analiza oddziaływania na środowisko  opis sposobu wdro- ną pierwsze przydomowe oczyszczalnie, zadecydu-
syjności i zagrażające ekosystemom wodnym. je kolejność złożenia oświadczeń o zgodzie na wy-
żenia projektu, ocena oddziaływania inwestycji na środowi-
W przypadku realizacji kompleksowych projektów istnieje konanie prac.
sko. Opis spójności projektu z planami i programami oraz
możliwość włączenia w projekt zadań dotyczących zaopatrze- Po zamknięciu listy chętnych rozpoczną się prace
polityką wspólnotową.
nia w wodę oraz budowy kanalizacji deszczowej, pod warun- geodezyjno-projektowe niezbędne do uzyskania po-
% Plan i funkcjonowanie projektu  realny harmonogram reali-
kiem że 50 proc. dotacji będzie przeznaczone na instalacje sa- zwoleń budowlanych.
zacji inwestycji, koszty wdrożenia, struktura organizacyjna.
nitarne i na oczyszczalnie ścieków. Środki na ten cel będą pochodzić z PROW lub
W ramach tego programu nie przewiduje się finansowania % plan finansowy  struktura i z
ródła finansowania kosztów z pożyczki (w 40 proc. umarzalnej) z Wojewódzkie-
samych projektów dotyczących budowy kanalizacji deszczo- projektu.
go Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
wej i systemów zaopatrzenia w wodę. Wodnej oraz z dotacji z urzędu marszałkowskiego.
% inne analizy  analiza finansowa, społeczno ekonomiczna
Natomiast, jeżeli gmina będzie się starała o wsparcie na bu- Program budowy przydomowych oczyszczalni
i analiza wrażliwości oraz ryzyka.
dowę sieci wodociągowej, konieczne jest, by jej zakres stano- został opracowany na potrzeby absorpcji środków
wił jedynie element uzupełniający dla całości projektu, ukie- unijnych przede wszystkim w ramach środków
runkowanej na poprawę sytuacji ściekowej. W zasadzie nie PROW.
otrzyma się dofinansowania na realizację tylko i wyłącznie Koszt całkowity inwestycji przewidujemy na
WAŻNE ADRESY:
budowy samej sieci wodociągowej. kwotę około 2,4 ml zł. Gmina będzie inwestorem,
Tak więc, za pieniądze z tego programu można zrealizować który wykona całość inwestycji.
w
w
w
.
m
o
s
.
g
o
v
.
p
l
% www.mos.gov.pl  Ministerstwo Środowiska,
takie przedsięwzięcia, jak: Co do finansowania tego typu inwestycji, ciągle
w
w
w
.
f
u
n
d
u
s
z
e
s
t
r
u
k
t
u
r
a
l
n
e
.
g
o
v
.
p
l
% www.funduszestrukturalne.gov.pl  wszystkie programy ope-
jednak nie ma zgody Regionalnej Izby Obrachunko-
racyjne, oprócz PROW,
% budowa i modernizacja systemów kanalizacji zbiorczej, wej na realizację budowy przez gminę  na terenie
będącym własnością rolnika. Jest to istotny problem
w
w
w
.
n
f
o
s
i
g
w
.
g
o
v
.
p
l
% www.nfosigw.gov.pl  Narodowy Fundusz Ochrony Środowi-
% budowa, rozbudowa lub modernizacja oczyszczalni ście- prawny, który miejmy nadzieję szybko znajdzie ko-
ska i Gospodarki Wodnej oraz linki do funduszy wojewódz-
ków komunalnych. rzystny finał dla tego typu inwestycji.
kich,
Jedno jest pewne, koszty budowy kanalizacji sa-
w
w
w
.
m
i
n
r
o
l
.
g
o
v
.
p
l
.
% www.minrol.gov.pl.  Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
W ramach drugiego priorytetu finansowane będą wszelkie nitarnej są wielokrotnie wyższe niż koszty przydo-
przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalny- mowych oczyszczalni ścieków, co więcej przy przy-
mi polegające m.in. na redukcji ilości składowanych odpadów, domowych oczyszczalniach ścieków gmina nie po-
poddawanie jak największej ilości odpadów procesowi odzy- nosi kosztów eksploatacji oczyszczalniach które
sku i recyklingu. Preferowane będą inwestycje, w których za- % gospodarka odpadami i ochrona powierzchni Ziemi. przy tradycyjnej sieci są przecież ogromnym stałym
stosowanie znajdzie nowoczesna technologia. Dofinansowa- obciążeniem dla gminy.
ne będą także projekty dotyczące selektywnego zbierania od- Wsparcie w formie pożyczek preferencyjnych i dotacji moż- Przy budowie wodociągu, m.in. w miejscowości,
padów, kompostownie odpadów zielonych, nowoczesne wy- na otrzymać na rozbudowę, budowę lub modernizację oczysz- Dąbrowa i Stary Ciepielów opieramy się przede
sypiska, połączone z segregacją śmieci. czalni ścieków komunalnych, systemów kanalizacji zbiorczej, wszystkim na częściowo umarzalnych pożyczkach
Maksymalna wysokość dofinansowania w obu priorytetach kanalizacji deszczowej, systemów zaopatrzenia w wodę. Po- z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
może wynieść 85 proc. kosztów kwalifikowanych. Istnieje moc można otrzymać również na budowę lub rozbudowę: i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Umorzoną część
możliwość otrzymania zaliczki w poczet poniesionych wydat- kompleksowego systemu gospodarowania odpadami, punk- pożyczki zgodnie z przyjętymi przez fundusz zasa-
ków. tów selektywnego zbierania odpadów, instalacji umożliwiają- dami przekazuje się na następne zadania ekologicz-
cych odzysk i recykling oraz termicznego przekształcania od- ne.
Wsparcie z funduszu
padów. Co roku korzystamy z dotacji mazowieckiego sej-
Dla gmin oraz innych jednostek samorządowych wsparcia Oprocentowanie pożyczek preferencyjnych wynosi obecnie miku wojewódzkiego, z reguły przy udziale wła-
finansowego na realizacje projektów proekologicznych udzie- od 1,8 proc. do 4,2 proc. w skali roku. Im gmina jest biedniej- snym 10 proc. uzyskujemy dotację od 150 tys. zł do
lają NFOŚiGW oraz fundusze wojewódzkie. Zasady finanso- sza, tym oprocentowanie jest mniejsze. Minimalna kwota po- 200 tys. zł.
wania przedsięwzięć w poszczególnych 16 funduszach woje- życzki z NFOŚiGW wynosi 2 mln zł. Maksymalnie jest udziela- Wszystkie wolne środki, nadwyżki budżetowe
wódzkich są podobne jak w przypadku Funduszu Narodowe- na na okres 15 lat. % pojawiające się w budżecie gminy w ciągu roku bu-
go. Inne są tylko tzw. priorytety do finansowania. Fundusze dżetowego, przeznaczamy na realizację kolejnych
wojewódzkie finansują mniejsze inwestycje o znaczeniu lokal- zadań związanych z wodociągami.
WI
CEJ NA TEN TEMAT
nym. Stosują często wyższy poziom umorzenia pożyczek do Środki na te inwestycje pochodzą głównie
40 proc. Natomiast NFOŚiGW umarza najczęściej tylko 10 z oszczędności w samych wydatkach budżetowych.
Tygodnik Prawa Administracyjnego Odwołania w regionalnych
proc. wartości pożyczki. Składamy wnioski na właściwie wszystkie z ogła-
programach operacyjnych Gazeta Prawna nr 108/2008
Czołowymi priorytetami do sfinansowania w 2008 roku szanych projektów. Nie wszędzie się udaje uzyskać
Tygodnik Prawa Administracyjnego Dotacje unijne dla gmin
przez NFOŚiGW są: dofinansowanie, ale liczy się także zdobywanie
i powiatów w formie zaliczek Gazeta Prawna nr 89/2008
doświadczenia. Nie boimy się kredytów brako-
% ochrona wód i gospodarka wodna, wych. % AO
T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 118
orzecznictwo
A6
NACZELNY S
D ADMI NI STRACYJ NY o polityce mieszkaniowej
Niewłaściwa selekcja kandydatów przy podpisywaniu
umów najmu lokali z zasobów gminy
UZASADNIENIE
przewidzianych w ustawie, zaspokaja po- Zasady wynajmowania lokali powinny
Rada gminy, uchwalając zasady wynajmowania
trzeby mieszkaniowe gospodarstw do- być tak skonstruowane, by ci spośród
lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu
Rzecznik Praw Obywatelskich stanął mowych o niskich dochodach (art. 4 ust. mieszkańców gminy, którzy spełniają
gminy, nie może zróżnicować osób pozostających w
na stanowisku, że brak jest podstaw wy- 2 ustawy). Zasady wynajmowania lokali podstawowe kryteria przedmiotowe (jak
trudnych warunkach mieszkaniowych i materialnych
łączenia tych mieszkańców Krakowa, wchodzących w skład mieszkaniowego warunki zamieszkiwania i wysokość do-
w taki sposób, aby niektóre z nich zostały
którzy zbyli lub przekazali własny lokal zasobu gminy uchwala rada gminy (art. chodu), od których zależy wynajęcie lo-
automatycznie całkowicie wykluczone z procedury
lub budynek mieszkalny z grupy upraw- 21 ust. 1 pkt 2 ustawy). Elementy uchwa- kalu z zasobu mieszkaniowego gminy,
selekcji kandydatów do umów najmu jeszcze przed
nionych do ubiegania się o zawarcie ły, które winny zostać w niej skonkrety- mieli równe szanse na czynienie starań
rozpoczęciem tej procedury. umowy najmu lokali komunalnych zowane, zostały wymienione w otwar- o uzyskanie lokalu, z uwzględnieniem
w Krakowie. Kryterium określone przez tym katalogu, zawartym w ust. 3 art. 21 przewidzianego przez ustawodawcę
par. 15 pkt 1 uchwały nie mieści się ustawy. pierwszeństwa zawarcia umowy najmu
STAN FAKTYCZNY
w granicach delegacji prawodawczej za- Sąd podkreślił przy tym, iż ze wskaza- przysługującego osobom spełniającym
wartej w art. 4 ustawy, i jest sprzeczne nych przepisów wynika, że nie wszyscy wskazane w tym względzie w uchwale
Rada miasta Krakowa podjęła uchwałę w sprawie zasad z art. 7 Konstytucji RP, albowiem prowa- mieszkańcy gminy będą mogli ubiegać kryteria. Wobec tego brak jest jakichkol-
wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowe- dzi w stosunku do części mieszkańców się o wynajem od gminy lokalu mieszkal- wiek podstaw, aby z procedury weryfi-
go zasobu gminy. W par. 15 pkt 1 uchwały postanowiono, że miasta do uchylenia ustawowego obo- nego, gdyż przeszkodę może stanowić kacji wniosków wykluczyć wnioski zło-
nie podlegają weryfikacji wnioski osób ubiegających się wiązku gminy zaspokajania potrzeb kryterium dochodowe, które ustala rada żone przez osoby, które zbyły lub prze-
o najem lokalu, które zbyły lub przekazały lokal lub budynek mieszkaniowych członków wspólnoty sa- gminy w uchwale, a także warunki za- kazały lokal lub budynek mieszkalny
mieszkalny w całości lub części. Zdaniem rzecznika praw morządowej znajdujących się w trudnej mieszkiwania kwalifikujące wniosko- w całości lub części. Przyjęcie takiej zasa-
obywatelskich  który wniósł do WSA w Krakowie skargę  sytuacji materialnej. dawcę do ich poprawy, stanowiące pod- dy oznacza, że osoby potrzebujące nie-
zawarte we wskazanym par. 15 pkt 1 uchwały uregulowanie Wojewódzki Sąd Administracyjny stawowe przesłanki wynajmu lokali z za- zależnie od powodów, dla których nie
było i jest sprzeczne z art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 1 pkt w Krakowie stwierdził nieważność par. sobu gminy. Brak jest natomiast jakich- posiadają mieszkania, zostają a priori
2 i art. 21 ust. 3 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie pra- 15 pkt 1 uchwały rady miasta Krakowa. kolwiek podstaw, aby do uchwały pozbawione możliwości uzyskania loka-
wa lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Orzeczenie to zostało następnie utrzyma- wprowadzać  jak w omawianym przy- lu mieszkalnego w ramach zwykłej pro-
kodeksu cywilnego (dalej jako ustawa). ne w mocy przez Naczelny Sąd Admini- padku  postanowienia, które postawią cedury wynajmowania lokali wchodzą-
stracyjny wyrokiem z 15 kwietnia 2008 w niekorzystnej sytuacji i bezpodstawnie cych w skład mieszkaniowego zasobu
r., sygn. I OSK 82/08, którym oddalono zróżnicują sytuację osób znajdujących gminy. Czym innym bowiem jest doko-
skargę kasacyjną miasta Krakowa. się w podobnych warunkach material- nanie weryfikacji wniosku w ramach od-
Naczelny Sąd Administracyjny zauwa- nych i mieszkaniowych, które spełniają powiedniej procedury i odmowa zawar-
żył, że do zadań własnych gminy (art. kryterium dochodowe i warunków za- cia umowy najmu lokalu, a czym innym
4 ust. 1 ustawy) należy m.in. tworzenie mieszkiwania i kwalifikowałyby się do w ogóle odmowa przeprowadzenia ta-
warunków do zaspokajania potrzeb ubiegania się o wynajem lokalu gminne- kiej weryfikacji. % MICHAA
FOLCHOLC
mieszkaniowych wspólnoty samorządo- go w świetle uregulowań uchwały, gdy-
SYGN. AKT I OSK 82/08
wej. Gmina, na zasadach i w wypadkach by nie wprowadzono tych postanowień.
WOJ EWÓDZKI S
D ADMI NI STRACYJ NY o odmowie przyznania zasiłku
Odwołanie od dwóch decyzji w jednym piśmie
zatytułowany  Odwołania  nie zawie- resata pisma jest chwilowa, pismo od-
UZASADNIENIE
Nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przycho-
ra szczególnych regulacji dotyczących bierze jedna ze wskazanych osób oraz
dów wydatków poniesionych w związku
Na rozstrzygnięcie, o którym mowa, warunków formalnych, jakie powinno gdy pokwituje odbiór i zobowiąże się
z nabyciem akcji lub udziałów przez podmioty zależ-
złożono skargę wnosząc o jego uchyle- spełniać odwołanie, a jedynie w prze- do oddania pisma adresatowi. Wypeł-
ne, ponieważ wydatki te ponoszą podmioty trzecie.
nie i podnosząc brak skutecznego do- pisie art. 128 k.p.a. wskazano, iż odwo- nienie ostatniej przesłanki oznacza, iż
ręczenia wezwania do usunięcia bra- łanie nie wymaga szczegółowego uza- zachowanie osoby odbierającej pismo
ków formalnych odwołania. W ocenie sadnienia. Wystarczy, jeśli wynika nie powinno budzić jakichkolwiek wąt-
STAN FAKTYCZNY
skarżącego z przepisów k.p.a nie wyni- z niego, iż strona nie jest zadowolona pliwości co do wyrażenia przez nią zgo-
ka, by strona wnosząca odwołanie była z wydanej decyzji, z tym że przepisy dy na przyjęcie pisma i zobowiązania
Decyzją wydaną z upoważnienia burmistrza przez za- zobowiązana złożyć je w odpowiedniej szczególne mogą ustalać inne warunki do osobistego jego przekazania adresa-
stępcę dyrektora miejskiego ośrodka pomocy społecznej ilości kopii lub w odpowiedniej formie, co do treści odwołania. Kodeks postę- towi. W efekcie nie będzie ona spełnio-
(MOPS) przyznano Kazimierzowi M. pomoc w formie za- albowiem wystarczy, iż wskaże, że nie powania administracyjnego nie określa na w sytuacji, gdy wskazane osoby nie
siłku celowego. W uzasadnieniu zaznaczono, iż z uwagi na zgadza się z rozstrzygnięciem oraz wymagań co do formy odwołania i po- pokwitują odbioru przesyłki. W takim
ograniczone możliwości finansowe ośrodka zgodnie wskaże strony postępowania. dobnie jak przepisy ogólne o pismach przypadku powstaje domniemanie
z przepisem art. 39 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o po- W ocenie sądu wezwanie strony do procesowych, nie zawiera warunku o braku po ich stronie woli oddania pi-
mocy społecznej organ ocenił sytuację materialną wnio- złożenia odrębnego egzemplarza od- wnoszenia tego środka zaskarżenia od- sma bezpośrednio adresatowi, a zatem
skodawcy oraz możliwości finansowe ośrodka, jak również wołania było wynikiem nadmiernie dzielnie dla każdej decyzji, z którą stro- nie zostaje spełniony podstawowy wa-
cel zasiłku uznając, iż przyznana pomoc uwzględnia po- formalistycznego podejścia organu do na się nie zgadza. Ma to na celu odfor- runek  zobowiązanie się do doręcze-
wyższe okoliczności. sprawy, nieznajdującego oparcia malizowanie postępowania odwoław- nia pisma adresatowi. Pozostawienie
Kazimierz M. złożył jednym pismem odwołanie od w przepisach kodeksu postępowania czego i ułatwienie poddania kontroli w takiej sytuacji przez doręczyciela pi-
dwóch decyzji. Pierwszej będącej przedmiotem rozpozna- administracyjnego. Zdaniem składu instancyjnej jak największej liczby sma w rękach domownika, sąsiada lub
nia w sprawie oraz drugiej w przedmiocie zasiłku okreso- orzekającego nie istniały przeszkody orzeczeń. dozorcy nie będzie spełniało warun-
wego. Wskazał, iż stanowią one samowolę administracyj- do nadania biegu jednocześnie dwóm W ocenie sądu organ administracji ków doręczenia zastępczego, o którym
ną, albowiem zapadły z naruszeniem przepisów ustawy wniesionym w jednym piśmie odwoła- dopuścił się również naruszenia prze- mowa w art. 43 k.p.a. i nie pozwala na
o pomocy społecznej i orzecznictwa NSA. Organ odwo- niom. Nieuprawnione było rozdziela- pisów postępowania regulujących do- domniemanie, iż pismo skutecznie do-
ławczy wskazał, iż odwołania dotyczą dwóch różnych de- nie tych spraw i rozpoznanie jednego ręczenia pism procesowych, w szcze- tarło do adresata i wywołało skutki
cyzji, dlatego powinny być wniesione w osobnych pi- z odwołań jako wniesionego skutecz- gólności art. 43 k.p.a. Z akt wynika, iż procesowe w nim określone.
smach własnoręcznie podpisanych. Środek zaskarżenia nie, a wzywanie do uzupełnienia bra- przesyłkę odebrał brat bez uzyskania Odebranie wezwania przez brata
od decyzji w przedmiocie zasiłku okresowego został roz- ków drugiego. Tym bardziej że wniosek podpisu. Na tej podstawie organ przy- skarżącego bez jednoczesnego potwier-
poznany, zaś braki formalne odwołania od decyzji o przyznanie obydwu zasiłków złożony jął, iż wezwanie zostało skutecznie do- dzenia przez niego własnoręcznym
w przedmiocie zasiłku celowego winny być uzupełnione, był w jednym piśmie i nie zachodziły ręczone adresatowi. podpisem tej okoliczności uniemożli-
stąd wezwano Kazimierza M. na podstawie art. 64 par. przeszkody prawne do orzeczenia jed- Takie postępowanie wynikało wiało przyjęcie, iż zobowiązał się on do
2 k.p.a. do złożenia jednego egzemplarza odwołania ną decyzją odnośnie do tych form po- z błędnej wykładni przepisu art. 43 zd. przekazania pisma bratu osobiście, jak
w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, którego to mocy społecznej. Na przeszkodzie łącz- 1 k.p.a., zgodnie z którym w przypadku tego wymaga tryb doręczenia zastęp-
obowiązku nie wypełnił. W tej sytuacji odwołanie nie mo- nemu rozpoznaniu odwołań jedną de- nieobecności adresata pismo doręcza czego z art. 43 k.p.a. Wykluczało to do-
gło być rozpoznane merytorycznie. cyzją organu odwoławczego nie stały się, za pokwitowaniem, dorosłemu do- mniemanie o skutecznym otrzymaniu
przepisy k.p.a. dotyczące ogólnych wy- mownikowi, sąsiadowi lub dozorcy do- wezwania przez skarżącego i nie mogło
magań stawianych pismom proceso- mu, jeżeli osoby te podjęły się oddania prowadzić do stwierdzenia niedopusz-
wym, albowiem nie zawierają one wy- pisma adresatowi. Uregulowany w tej czalności odwołania, którego braków
rażonego wprost wymogu wnoszenia normie tryb doręczenia zastępczego formalnych strona nie uzupełniła. %
oddzielnych podań, w sytuacji gdy jest skuteczny tylko i wyłącznie, gdy MICHAA
STUCZYC
SKI
sprawa podlega rozpoznaniu przez ten warunki w nim wskazane będą spełnio-
SYGN. AKT II SA/Bk 136/08
sam organ. Również rozdział 10 k.p.a. ne łącznie, a więc gdy nieobecność ad-
nr 118 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O
finanse publiczne
A7
RACHUNKOWOŚĆ
Bilans skonsolidowany jednostki samorządowej
% dywidendy lub wypłacone przez
W terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania ostatniego
jednostki zależne jednostce domi- 2 ETAPY PRZYGOTOWANIA BILANSU SKONSOLIDOWANEGO
sprawozdania podlegającego konsolidacji, jednostki samorządu
nującej innym jednostkom, objęty-
terytorialnego sporządzają i przekazują do Regionalnej Izby
mi konsolidacją. Sporządzenie łącznego bilansu. Bilans ten obejmuje dane finansowe
Obrachunkowej bilans skonsolidowany.
1jednostki (urzędu), innych jednostek budżetowych, gospodarstw pomocniczych
Metoda proporcjonalna
jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, funduszy celowych, uwzględnia
BARBARA KOA
ODZIEJ
nich bilansów jednostki dominującej Metoda konsolidacji proporcjonal- przy tym dane finansowe z bilansu z wykonania budżetu jednostki samorządu
[e-mail]
i jednostek zależnych, dokonaniu wy- nej polega na sumowaniu poszcze- terytorialnego,
Jednostka dominująca sprawuje łączeń i korekt (art. 60 ust. 1 ustawy gólnych pozycji sprawozdań finanso-
kontrolę lub współkontrolę nad inną o rachunkowości). wych (bilansów) jednostki dominują- Sporządzenie skonsolidowanego bilansu, obejmującego łączny
jednostką. Kontrolę taką w zakresie W metodzie konsolidacji pełnej cej, w pełnej wartości, z częścią war- 2bilans. Bilans ten powstaje w wyniku etapu pierwszego, a poza tym
gospodarowania mieniem samorzą- wyłączeniu podlega wyrażona w ce- tości poszczególnych pozycji
obejmuje dane finansowe:
dowym i wykonywania zadań pu- nie nabycia wartość udziałów posia- sprawozdań finansowych (bilansów)
% innych jednostek, podległych jednostce samorządu terytorialnego, np.
blicznych sprawuje nad jednostkami danych przez jednostkę dominującą jednostek współzależnych niebędą-
samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej czy instytucji kultury, będących
jej podległymi jednostka samorzą- i inne jednostki objęte konsolidacją cych spółkami handlowymi, propor-
odrębnymi osobami prawnymi, dla których samorząd terytorialny jest
dowa, tj. gmina, powiat, wojewódz- w jednostkach zależnych z tą częścią, cjonalną do posiadanych przez jed-
organem założycielskim,
two. Konsolidację bilansu jednostek wycenionych według wartości godzi- nostki grupy kapitałowej objęte kon-
% związków komunalnych,
samorządu terytorialnego należy po- wej aktywów netto jednostek zależ- solidacją udziałów oraz dokonaniu
% innych jednostek, w których jednostka samorządowa ma udziały czy akcje.
strzegać zatem jako połączenie infor- nych, która odpowiada udziałowi jed- wyłączeń (art. 61 ust. 1 ustawy o ra-
macji o składnikach majątku JST nostki dominującej i innych jednostek chunkowości).
(jednostki dominującej) i informacji grupy kapitałowej objętych konsoli- Metoda proporcjonalnej konsoli-
o poszczególnych składnikach akty- dacją w jednostkach zależnych, na dacji ma zastosowanie wyłącznie do oraz inne rozrachunki o podobnym nami nabycia udziałów a wartością
wów i pasywów jednostek kontrolo- dzień rozpoczęcia sprawowania nad jednostek współzależnych i jednocze- charakterze jednostek objętych kon- udziałów w kapitale własnym tych
wanych (zależnych i współzależ- nimi kontroli. śnie niebędących spółkami handlo- solidacją oraz dywidendy lub wypła- jednostek. Różnicę tę ustala się i wy-
nych). Trzeba zwrócić uwagę, że: wymi. Jednostka współzależna jest cone przez jednostki zależne jednost- kazuje w odrębnej pozycji bilansu
spółką handlową lub inną jednostką, ce dominującej innym jednostkom, skonsolidowanego jako wartość fir-
Termin na bilans
% nadwyżkę wartości udziałów nad która jest współkontrolowana przez objętym konsolidacją, jeżeli w istotny my lub ujemną wartość firmy jedno-
Bilans skonsolidowany jednostki odpowiadającą im częścią akty- jednostkę dominującą lub znaczące- sposób wpływają na kształt sprawoz- stek podporządkowanych. Pamiętać
samorządu terytorialnego jest spo- wów netto wycenionych według go inwestora i innych udziałowców dania skonsolidowanego. należy, że skorygowaną cenę naby-
rządzany w złotych i groszach i prze- ich wartości godziwych (wartość lub wspólników na podstawie statu- cia, ustaloną na dzień uzyskania
kazywany do regionalnej izby obra- firmy) wykazuje się w aktywach tu, umowy spółki lub umowy zawar- Metoda praw własności
znaczącego wpływu albo na dzień
chunkowej w formie dokumentu oraz skonsolidowanego bilansu w od- tej na okres dłuższy niż rok. Metodę praw własności stosuje się rozpoczęcia kontroli lub współkon-
w formie elektronicznej w terminie rębnej pozycji aktywów trwałych W przypadku jednostek samorzą- do ujęcia w skonsolidowanym bilan- troli, powiększa się lub pomniejsza
trzech miesięcy od dnia otrzymania jako  Wartość firmy jednostek pod- du terytorialnego można zaliczyć tu sie udziałów w jednostkach stowa- o przypadające na rzecz jednostki
ostatniego sprawozdania podlegają- porządkowanych , np. spółdzielnie czy związki między- rzyszonych i współzależnych będą- dominującej lub innej jednostki gru-
cego konsolidacji (par. 19 ust. 5 roz- gminne, które są osobami prawnymi. cych spółkami handlowymi. W sto- py kapitałowej objętej konsolidacją
porządzenia w sprawie szczególnych % nadwyżkę odpowiedniej części ak- W jednostkach tych jednostka samo- sunku do tych jednostek, jednostka zwiększenia lub zmniejszenia kapi-
zasad rachunkowości oraz planów tywów netto wycenionych według rządu terytorialnego może posiadać samorządowa występuje w roli zna- tału własnego tej jednostki podpo-
kont dla budżetu państwa, budżetów ich wartości godziwych nad warto- udziały i sprawować współkontrolę. czącego inwestora, czyli jednostki rządkowanej, jakie nastąpiły od dnia
jednostek samorządu terytorialnego ścią udziałów (ujemną wartością Wyłączeniu podlega wyrażona posiadającej nie mniej niż 50 proc. uzyskania znaczącego wpływu lub
oraz niektórych jednostek sektora fi- firmy) wykazuje się w pasywach w cenie nabycia wartość udziałów po- głosów w organie stanowiącym jed- od dnia rozpoczęcia kontroli lub
nansów publicznych). skonsolidowanego bilansu w od- siadanych przez jednostkę dominują- nostki stowarzyszonej lub współza- współkontroli do dnia bilansowego,
rębnej pozycji jako  Ujemna war- cą i inne jednostki objęte konsolida- leżnej i wywierającej znaczący w tym również zmniejszenia z tytułu
Metody konsolidacji
tość firmy jednostek podporządko- cją w jednostkach współzależnych wpływ lub sprawującą współkontro- rozliczeń z jej właścicielami. %
Zgodnie z art. 59 ustawy o rachun- wanych . z tą częścią, wycenionych według lę nad tą jednostką.
kowości, wyróżniamy następujące wartości godziwej aktywów netto Metoda praw własności w konso-
PODSTAWA PRAWNA
metody obejmowania danych finan- W całości (jeżeli wywierają istotny jednostek współzależnych, która od- lidacji polega na zastosowaniu przez
sowych w skonsolidowanym spra- wpływ na sprawozdanie skonsolido- powiada udziałowi jednostki domi- jednostkę dominującą lub znaczące-
%Ustawa z 29 września 1994 r.
wozdaniu finansowym, takie jak: wane) wyłączeniu podlegają: nującej i innych jednostek grupy kapi- go inwestora wyceny udziałów w ak-
o rachunkowości (Dz.U. nr 76,
tałowej, objętych konsolidacją w jed- tywach netto jednostki stowarzyszo-
poz. 694 ze zm.).
% metodę konsolidacji pełnej, % wzajemne należności i zobowiąza- nostkach współzależnych na dzień nej lub współzależnej będącej spół-
%Rozporządzenie z 28 lipca 2006 r.
nia oraz inne rozrachunki o podob- rozpoczęcia współkontroli. ką handlową, ustalonych na dzień
w sprawie szczególnych zasad ra-
% metodę konsolidacji proporcjonal- nym charakterze jednostek obję- Wyłączeniu, przed sumowaniem objęcia udziałów oraz wykazaniu
chunkowości oraz planów kont
nej, tych konsolidacją, odpowiednich pozycji bilansów, pod- w aktywach trwałych skonsolidowa-
legają w proporcji do posiadanych nego bilansu pozycji  Udziały w jed- dla budżetu państwa, budżetów
% metodę praw własności. % zyski lub straty powstałe w wyniku udziałów  zyski lub straty powstałe nostkach podporządkowanych wy- jednostek samorządu terytorial-
operacji gospodarczych dokona- w wyniku operacji dokonanych mię- ceniane metodą praw własności nego oraz niektórych jednostek
Konsolidacja pełna
nych między jednostkami objęty- dzy jednostkami objętymi konsolida- (art. 62 ust. 1 ustawy o rachunkowo- sektora finansów publicznych
Metoda konsolidacji pełnej polega mi konsolidacją, zawarte w warto- cją, zawarte w wartości aktywów. ści). W pozycji tej przedstawia się za-
(Dz.U. nr 142, poz. 1020 ostatnia
na sumowaniu, w pełnej wartości, ści aktywów podlegających konso- W całości podlegają wyłączeniu tem udziały w cenach ich nabycia
zmiana Dz.U. z 2008 r. nr 72,
poszczególnych pozycji odpowied- lidacji, wzajemne należności i zobowiązania skorygowanych o różnicę między ce-
poz. 422).
E K S P E R T W Y J A Ś N I A
Od czego zależy wybór metody sporządzania bilansu skonsolidowanego
Kto podejmuje decyzję o wyborze metody Wskazano na trzy możliwe do zasto- go) ma nie mniej niż 50 proc. głosów nych zakładów opieki zdrowotnej
konsolidacji? Którą z metod konsolidacji sowania metody konsolidacji informacji w organie stanowiącym. oraz samorządowych instytucji kultu-
wybrać dla sporządzenia bilansu skonsoli- finansowych, a mianowicie: ry, jednoosobowych spółek handlo-
dowanego jednostki samorządu teryto- Najbardziej wskazaną metodą opra- wych i spółek, w których samorząd
rialnego? % konsolidację metodą pełną  którą na- cowania bilansu skonsolidowanego jed- ma co najmniej 51 proc. udziałów.
leży stosować w stosunku do jedno- nostki samorządu terytorialnego jest
Metodę konsolidacji należy dosto- stek zależnych, metoda pełna. Polega ona na sumowa- Następnie, do bilansu skonsolidowa-
sować do sposobu sprawowania niu, w pełnej wartości, poszczególnych nego jednostki samorządowej, należy
przez jednostkę samorządu teryto- % konsolidację metodą proporcjonalną pozycji bilansów jednostki dominującej wyłączyć również dane z bilansów samo-
rialnego kontroli nad jednostką kon-  którą stosuje się do jednostek i jednostek zależnych przy uwzględnie- rządowych osób prawnych, np. woje-
trolowaną. współzależnych niebędących spółka- niu wzajemnych rozliczeń. wódzkich ośrodków ruchu drogowego.
Decyzja w zakresie wyboru metody mi, a więc związków komunalnych, W pierwszej kolejności do bilansu Na koniec trzeba dokonać korekt i wyłą-
konsolidacji należy do wójta, burmi- spółdzielni, wspólnot mieszkanio- jednostki samorządu terytorialnego, po- czeń określonych pozycji bilansowych. %
BEATA PIOTROWSKA
strza, prezydenta miast, zarządu po- wych, winny zostać włączone w pełnej warto-
główny specjalista
wiatu lub województwa. Należy ją wy- ści dane z:
w Biurze Audytu
PODSTAWA PRAWNA
razić w ustalonych przepisach we- % konsolidację metodą praw własności
Wewnętrznego Urzędu
wnętrznych jednostki w sprawie spo-  która dotyczy danych finansowych % bilansów jednostek budżetowych
Marszałkowskiego
%Ustawa z 29 września 1994 r. o ra-
rządzania skonsolidowanego bilansu jednostek stowarzyszonych lub spó- łącznie z gospodarstwami pomocni-
Województwa
chunkowości (Dz.U. nr 76, poz. 694
danej jednostki samorządu terytorial- łek, w których jednostka dominująca czymi tych jednostek, zakładów bu-
Podkarpackiego
ze zm.).
nego. (jednostka samorządu terytorialne- dżetowych, samorządowych publicz-
T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 118
zamówienia publiczne
A8
PROCEDURY PRZETARGOWE
Poprawianie omyłek w ofercie wykonawcy
uczestniczącego w postępowaniu przetargowym
dniowy termin związany z popra-
Zamawiający może na podstawie przepisów prawa zamówień
OMYA
KI W OBLICZANIU CENY
wieniem omyłek rachunkowych,
publicznych poprawić błędy w cenie wskazanej w ofercie przez
który przeznaczony jest jedynie dla
wykonawcę, ale nie ma uprawnień do poprawiania wskazanej
Zamawiający poprawia omyłki rachunkowe w obliczeniu ceny w następujący sposób:
wykonawców na ustosunkowanie
przez niego ilości w danej pozycji kosztorysowej.
się do poprawek. %w przypadku mnożenia cen jednostkowych i liczby jednostek miar:
Nie jest to zatem termin na wno-
 jeżeli obliczona cena nie odpowiada iloczynowi ceny jednostkowej oraz liczby
oferty bez konieczności dokonywa- szenie protestów przez innych wy-
DARIUSZ JAGIEA
A
O
jednostek miar, przyjmuje się, że prawidłowo podano liczbę jednostek miar oraz
nia analizy treści oferty z innymi do- konawców niezadowolonych z de-
[e-mail]
cenę jednostkową,
kumentami. Na przykład w formula- cyzji zamawiającego. W związku
 jeżeli cenę jednostkową podano rozbieżnie słownie i liczbą, przyjmuje się, że pra-
Niejednokrotnie zamawiający ma- rzu cenowym stanowiącym załącz- z tym wykonawca nie może odwo-
widłowo podano liczbę jednostek miar i ten zapis ceny jednostkowej, który odpo-
ją dylemat, dokonując oceny ofert, nik do s.i.w.z. zamawiający wpisał ływać się, argumentując, że zama-
wiada dokonanemu obliczeniu ceny;
czy mogą sami dokonać zmian ofert w kolumnie ilość 100 szt. kontene- wiający zbyt wcześnie dokonał wy-
złożonych przez wykonawcę w zakre- rów biurowych. W treści złożonej boru najkorzystniejszej oferty, po- %w przypadku sumowania cen za poszczególne części zamówienia:
sie oczywistych omyłek. Czy prawo przez wykonawcę oferty widnieje nieważ nie odczekał siedmiu dni
 jeżeli obliczona cena nie odpowiada sumie cen za części zamówienia, przyjmuje
zamówień publicznych dopuszcza je- 1 szt. kontenerów biurowych, nato- od powiadomienia o poprawieniu
się, że prawidłowo podano ceny za części zamówienia,
dynie takie zmiany, które są omyłka- miast w kolumnie podsumowującej błędów na ewentualne złożenie
 jeżeli cenę za część zamówienia podano rozbieżnie słownie i liczbą, przyjmuje się,
mi rachunkowymi? ilości asortymentu pomnożonej protestu.
że prawidłowo podano ten zapis, który odpowiada dokonanemu obliczeniu ceny,
Niedopuszczalne jest poprawienie przez ilości jednostkowe widnieje za- Krajowa Izba Odwoławcza zauwa-
 jeżeli ani cena za część zamówienia podana liczbą, ani podana słownie nie od-
omyłek rachunkowych w sposób inny pis 30 000 zł. żyła, że mimo wyboru najkorzystniej-
powiadają obliczonej cenie, przyjmuje się, że prawidłowo podano ceny za część
niż ten określony w art. 88 prawa za- Oczywiste jest, iż niedokładność szej oferty wykonawcy mają wciąż
zamówienia wyrażone słownie;
mówień publicznych. taka nasuwa się naocznie każdemu, możliwość oprotestowania czynności
Co dzieje się w przypadku, gdy fir- gdyż jest to przypadkowe przeocze- wcześniejszej, czyli poprawienia %w przypadku oferty z ceną określoną za cały przedmiot zamówienia albo jego część
ma złożyła najkorzystniejszą cenowo nie, a właściwy sens przeoczenia jest omyłki (sygn. KIO/UZP214/08
(cena ryczałtowa):
ofertę, a podała niewłaściwe ilości ro- nadal uchwytny. Nadto pomyłka ta i 240/08).
 przyjmuje się, że prawidłowo podano cenę ryczałtową bez względu na sposób jej
bót czy wpisała błędną liczbę sztuk ja- jest bezsporna, niebudząca wątpliwo-
obliczenia,
Poprawianie omyłek
kiegoś asortymentu lub niewłaściwe ści. Wskazanych błędów nie można
 jeżeli cena ryczałtowa podana liczbą nie odpowiada cenie ryczałtowej podanej
urządzenie? Czy zamawiający posia- uznać za rachunkowe. W związku Prawo zamówień publicznych
słownie, przyjmuje się za prawidłową cenę ryczałtową podaną słownie,
da uprawnienia do skorygowania z tym wykonawca nie ma uprawnie- wskazuje, które omyłki rachunkowe
tych błędów na podstawie przepisu nia do samoczynnego skorygowania muszą być obligatoryjnie poprawio-  jeżeli obliczona cena nie odpowiada sumie cen ryczałtowych, przyjmuje się, że
pozwalającego na poprawienie omy- wniosku. ne przez zamawiającego. Chodzi o: prawidłowo podano poszczególne ceny ryczałtowe.
łek rachunkowych? Prawo zamówień publicznych nie
Zamawiający, poprawiając omyłki rachunkowe zgodnie z powyższymi zasadami,
Gdy obliczona cena wpisana przez definiuje omyłki rachunkowej w obli- % omyłki w mnożeniu cen jednostko-
uwzględnia konsekwencje rachunkowe dokonanych poprawek.
wykonawcę np. w formularzu ceno- czaniu ceny. Jednak literalna nazwa  wych i liczby jednostek miar;
wym nie odpowiada iloczynowi ceny powinna ona dotyczyć ceny  wska-
jednostkowej oraz liczbie miar, przyj- zuje, że może dotyczyć kolumn cena % omyłki w sumowaniu cen za po-
Odrzucenie oferty
muje się, że prawidłowo podana jest jednostkowa czy wartość ogółem  szczególne części zamówienia; powinny być merytoryczne oraz
cena jednostkowa. Wtedy zamawiają- wskazanych w formularzu cenowym. Zamawiający prowadzi swoje po- istotne, aby mogły być przyczyną
cy obowiązany jest do poprawienia Zatem gdyby zamawiający chciał % omyłki w przypadku oferty z ceną stępowanie na podstawie s.i.w.z., uzasadniającą odrzucenie oferty.
ogólnej ceny na podstawie ceny jed- dokonać zmiany we wskazanym na określoną za cały przedmiot zamó- w której określa swoje potrzeby oraz Uchybienia formalne nie stanowią
nostkowej. Natomiast zamawiający wstępie zakresie, dokonałby zmiany wienia albo jego część (cena ry- wymagania. Niezgodność oferty takiej przyczyny (np. niedokład-
nie ma uprawnień do poprawienia w kolumnie ilość. czałtowa). z treścią s.i.w.z. oznacza niespełnia- ność w przedmiarze robót niedoty-
błędnie wyliczonej i wpisanej do kosz- Zgodnie z art. 82 ust. 3 prawa za- nie wymogów zamawiającego, cząca bezpośrednio przedmiotu za-
torysu czy formularza cenowego kwo- mówień publicznych treść złożonej Inne niż wskazane wyżej omyłki a oferta wykonawcy powinna być mówienia, brak parafowania nie-
ty VAT czy akcyzy. Przy zaistnieniu oferty musi odpowiadać treści rachunkowe powodują odrzucenie odrzucona. Praktycznie może to być których stron)  ZA z 6 lipca 2005
rozbieżności pomiędzy obliczeniem s.i.w.z., a ustawa nie zezwala na po- oferty. Taki sam skutek ma zanego- niewypełnienie niektórych rubryk r., sygn. UZP/ZO/0-1004/04. %
ceny ryczałtowej zamawiający nie do- prawianie treści oferty niezgodnej wanie przez wykonawcę poprawie- formularza cenowego, przewidzia- DARIUSZ JAGIEA
A
O
prawnik w Kancelarii Radcy Prawnego
konuje działań arytmetycznych, a wy- z opisem przedmiotu zamówienia. nia w jego ofercie omyłki rachun- nego przez zamawiającego w treści
Bartłomiej Jan Naróg
łącznie przyjmuje za prawidłową ce- Zobowiązaniem zamawiającego kowej w obliczeniu ceny, w termi- s.i.w.z. Zatem odrzuceniu podlega
nę ryczałtową podaną słownie lub po- będzie zatem odrzucenie takiej oferty nie siedmiu dni od dnia otrzymania każda oferta złożona przez wyko-
daje się, że prawidłowo podane są po- jako złożonej niezgodnie z treścią zawiadomienia o tej czynności. Od- nawcę zawierająca błędy, a której
szczególne ceny ryczałtowe. s.i.w.z. mienne postępowanie zamawiają- nie można poprawić w sposób wska- PODSTAWA PRAWNA
Należy jednak pamiętać, by pod cego może naruszyć zasadę równe- zany przez prawo zamówień pu-
Omyłka pisarska % Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Pra-
pozorem sprostowania oczywistej go traktowania wykonawców, co blicznych.
O oczywistej omyłce pisarskiej omyłki pisarskiej nie doprowadzić do może zostać zakwalifikowane jako Natomiast uchybienia co do tre- wo zamówień publicznych (Dz.U.
można mówić, gdy błąd nasuwa się wytworzenia nowej treści oferty. czyn nieuczciwej konkurencji. Każ- ści oferty w odniesieniu do s.i.w.z. z 2007 r. nr 223, poz. 1655)
niejako sam przez się, tj. wynika Artykuł 89 ust. 1 prawa zamó- dy z wykonawców powiadomiony
z treści złożonej przez wykonawcę wień publicznych określa siedmio- o stwierdzeniu omyłki rachunko-
WI
CEJ NA TEN TEMAT
wej w obliczeniu ceny jego oferty
ma prawo nie zgodzić się na popra-
Tygodnik Prawa Administracyjnego Dokumenty stanowiące tajemnicę przedsię-
PRZYKA
AD OMYA
KA RACHUNKOWA
wienie omyłki. Postępowanie takie
biorstwa Gazeta Prawna nr 89/2008
rzutować będzie na odrzucenie je-
Tygodnik Prawa Administracyjnego Obowiązek żądania
Cena ofertowa 25 700 zł (słownie: dwadzieścia sześć tysięcy pięćset złotych)
go oferty jako złożonej niezgodnie
wniesienia wadium Gazeta Prawna nr 80/2008
W takiej sytuacji zamawiający dokonuje poprawienia omyłki rachunkowej w spo-
z treścią s.i.w.z. Zważyć należy, iż
sób następujący: 26 500 zł.
zaniżanie lub zawyżanie liczby jed- Tygodnik Prawa Administracyjnego Dostawy lub usługi powtarzające się
nostek miar od podanych przez za-
okresowo Gazeta Prawna nr 75/2008
Cena ofertowa: 25 700 zł (słownie: dwadzieścia sześć tysięcy pięćset złotych)
mawiającego nie powinno być
Dla pełnego obrazu dokonanej poprawy osoba dokonująca korekty powinna zło-
Tygodnik Prawa Administracyjnego Dochodzenie kar umownych
kwalifikowane jako błąd w oblicze-
żyć swój podpis obok wpisanej nowej kwoty.
prze samorządy Gazeta Prawna nr 31/2008
niu ceny oferty.
Podręczny zbiór praw
z praktycznym komentarzem
Książki z cyklu Podręczny Zbiór Praw są kompleksowym i praktycznym opracowaniem aktualnych zagadnień.
Zawierają akty prawne z pogłębioną analizą eksperta.
Tomy: Prawo ochrony środowiska oraz Postępowania odrębne w kodeksie postępowania cywilnego można kupić
w sklepie internetowym: www.sklep.infor.pl w cenie 18,90 zł
Dodatkowe informacje i zamówienia:
Biuro Obsługi Klienta, tel.: [phone]; e-mail: [e-mail]
www.gazetaprawna.pl