plik


ÿþPRZEWODNIK nr 98 Dotacje unijne na aktywne formy zwalczania bezrobocia w gminie strony A4 A5 nr 162 (2284) ZRODA, 20 sierpnia 2008 Tygodnik Prawa Administracyjnego A S A M O R Z  D U R Z  D P A C S T W O Przewodnik Dotacje unijne dla gmin na aktywne formy zwalczania bezrobocia Gminy dziki unijnym funduszom z Programu Operacyjnego KapitaB Ludzki 2007 2013 mog wspiera projekty polegajce na organizacji szkoleD, doksztaBcaniu oraz kursów podnoszcych kwalifikacje zawodowe, które maj aktywizowa osoby bezrobotne i zagro|one wykluczeniem spoBecznym. Dofinansowanie mo|e wynie[ nawet 100 proc. kosztów takich przedsiwzi. strony A4 A5 KOMENTARZ InowrocBaw nie powinien poprawia ustawy samorzdowej strona A2 FINANSE PUBLICZNE Informacja o przebiegu wykonania bud|etu jednostki samorzdu terytorialnego strona A3 ORZECZNICTWO Trzeba ostrzec o mo|liwo[ci cofnicia licencji; Dopuszczalno[ skargi na decyzj organu odwoBawczego; Konieczne s konsultacje ze zwizkami zawodowymi strona A6 POMOC SPOAECZNA WyksztaBcenie pracowników socjalnych w samorzdach strona A7 PODATKI LOKALNE Z wnioskiem o wi|c interpretacj niekoniecznie do ministra finansów strona A8 5 PRAKTYCZNYCH PORAD Udostpnianie danych osobowych na |danie Policji Jakie s mo|liwo[ci awansu w jednostkach organizacyjnych pomocy spoBecznej  wyja[nia GBówny Inspektor Ochrony Danych Osobowych strona A2  JAROSAAW DUDA, sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy Jak organy jednostki samorzdu terytorialnego mog i Polityki SpoBecznej strona A7 zmienia bud|et  BEATA PIOTROWSKA, gBówny specjalista Jakie s wyjtki od zastosowania ograniczeD limitów w Urzdzie MarszaBkowskim Województwa Podkarpackiego strona A3 zadBu|enia dla samorzdów Jak przygotowa dobry projekt szkoleniowy  MARIANNA BOROWSKA, zastpca dyrektora departamentu  SAAWOMIR CABAJEWSKI, project manager, Eficom strona A5 w Ministerstwie Finansów strona A8 Za tydzieD w Tygodniku Prawa Administracyjnego Nadzwyczajne [rodki zaskar|enia w postpowaniu administracyjnym i sdowo-administracyjnym T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 162 komentarze  opinie A2 WA{NE DATY I PRZEPISY KOMENTARZ 12 SIERPNIA 2008 R. InowrocBaw nie powinien poprawia  % FUNDUSZE EUROPEJSKIE Tego dnia Rada Ministrów wydaBa rozporzdzenie w sprawie warun- ustawy samorzdowej ków i trybu udzielania po|yczek z bud|etu paDstwa na wyprzedzajce finansowanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Na preferencyjne po|yczki z bud|etu paDstwa czekaj przede Jeszcze niedawno mówiBo si o likwidacji wszystkim lokalne grupy dziaBania oraz samorzdy planujce reali- prezydenckie. Absurdem bowiem jest równowa|- zacj projektów finansowanych z PROW. Jednostki samorzdu te- powiatów grodzkich. Tymczasem projekt no[ tych poj w odniesieniu do: Warszawy, Ao- rytorialnego bd mogBy ubiega si o wspomnian po|yczk w ra- dzi, Poznania oraz Gniezna, Ostrowa Wielkopol- nowelizacji ustawy o samorzdzie mach dziaBaD: Podstawowe usBugi dla gospodarki i ludno[ci wiej- skiego czy InowrocBawia. Na jakiej wic podstawie powiatowym przygotowany w InowrocBawiu skiej, Odnowa i rozwój wsi oraz Wdra|anie lokalnych strategii roz- wszystkie miasta prezydenckie miaByby si sta po-  wrcz przeciwnie  proponuje cudowne woju. Natomiast lokalnym grupom dziaBania bd udzielane wiatami grodzkimi? ich rozmno|enie. Wydaje si to niepraktyczne. po|yczki na wyprzedzajce sfinansowanie kosztów kwalifikowal- Zwizek Powiatów Polskich stanowczo prote- nych ponoszonych na realizacj dziaBaD: Wdra|anie projektów stuje przeciwko propozycjom osBabiajcym wspóBpracy i Funkcjonowanie lokalnej grupy dziaBania. WBadze InowrocBawia przygotowaBy no- obecn sie powiatów. Chyba |e jest to po- welizacj ustawy o samorzdzie powia- mysB, który miaBby doprowadzi do likwi- towym, zgodnie z któr wszystkie miasta dacji powiatów w ogóle. Tak|e wszystkie 20 SIERPNIA 2008 R. prezydenckie miaBy status powiatów grodz- obecne w parlamencie siBy polityczne opo-  % FINANSE PUBLICZNE kich. MICHAA wiadaj si za utrzymaniem dotychczaso- Do tego dnia jednostki samorzdu terytorialnego powinny zBo|y regio- Kolejny podziaB powiatów oznaczaBby kl- KARALUS wej formuBy podziaBu administracyjnego nalnym izbom obrachunkowym: sprawozdanie o udzielonej pomocy sk idei samorzdno[ci. Czy|by miaBo po- starosta paDstwa, czyli za zachowaniem powiatów. w rolnictwie i ryboBówstwie za poprzedni miesic oraz informacj o nie- wsta wicej powiatów tylko po to, |eby mo|- pleszewski, Dziesi lat ich istnienia to czas zdecydo- udzieleniu pomocy w rolnictwie i ryboBówstwie za poprzedni miesic. na byBo kiedy[ powiedzie, |e byBy na mapie przewodniczcy wanej poprawy m.in. stanu szpitali, domów lub w historii danej okolicy? Powiatów sBa- Komisji opieki spoBecznej, wyposa|enia szkóB, cen- bych ekonomicznie, zasilanych przez powiaty Rewizyjnej trów pomocy rodzinie i dróg (cho akurat 22 SIERPNIA 2008 R. wiksze, niezdolne do zaspokojenia potrzeb Zwizku tutaj, wobec dziesicioletnich zaniedbaD,  % LOTNISKA mieszkaDców. Powiatów potrzeba jeszcze sporo czasu, by sytuacj Od tego dnia bdzie obowizywaBa ustawa z 10 lipca 2008 r. o zmia- Jest pogld, |e powiatów jest ju| za du|o. Polskich uzna za dobr). nie ustawy o gospodarowaniu niektórymi skBadnikami mienia Skarbu Odbija si to niekorzystnie na kondycji gospo- Niepowa|nie brzmi wypowiedz prezy- PaDstwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego oraz o zmianie niektórych darczej wielu z nich. Prezydent InowrocBawia denta InowrocBawia o tym, |e obywatel naj- innych ustaw (Dz.U. nr 144, poz. 901). Ryszard Brejza proponuje natomiast zwikszenie wy|ej w innym powiecie zarejestruje samochód. Rozporzdzenie stanowi o przekazaniu cz[ci lotnisk albo ldowisk liczby powiatów. W sprawach geodezyjnych te| si bdziemy uda- wojskowych na potrzeby cywilne. Takie nieruchomo[ci Skarbu PaD- Aby np. ulice powiatowe w miastach przeszBy wali do innego powiatu? stwa wojewodowie przeka| w darowiznie gminom, powiatom lub wo- w kompetencje zarzdcze burmistrzów i prezyden- A mo|e chodzi o wykreowanie minimetropolii jewództwom, by zaBo|yBy lub rozbudowaBy miejscowe lotniska u|ytku tów miast, nie potrzeba tworzy nowego szczebla powiatowych kosztem powiatów ziemskich? publicznego. Grunty te jednostka samorzdu terytorialnego mo|e wy- administracyjnego. W pomy[le tym pobrzmiewa jaka[ dziwna tskno- naj, wydzier|awi lub u|yczy co najmniej na 30 lat na rzecz pod- Jeszcze niedawno mówiBo si o likwidacji powia- ta za rozwojem miast troch w duchu metropoli- miotu, który zbuduje lub poprowadzi lotnisko. tów grodzkich. Tymczasem omawiany projekt ustawy talnym wBa[nie. Propozycje nowelizacji ustawy  wrcz przeciwnie  proponuje cudowne ich rozmno- powiatowej, która przygotowana zostaBa w Ino- |enie. Wydaje si to nonsensowne i niepraktyczne. wrocBawiu, brzmi maBo powa|nie. Zreszt prezy- 23 SIERPNIA 2008 R. W polskim ustawodawstwie nie ma precyzyjne- dent InowrocBawia sam chyba w ni do koDca nie  % PRAWO BUDOWLANE go pojcia miast prezydenckich. Je[li czego[ bra- wierzy, bo zastrzega, |e to jest jedynie propozy- Od tego dnia obowizuje ustawa z 26 czerwca 2008 r. o zmianie kuje w obecnym ustawodawstwie, to przede cja. Tak, to propozycja, ale nie do przyjcia przez ustawy Prawo budowlane (Dz.U. nr 145, poz. 914). wszystkim przepisów o tym, czym ma by miasto Zwizek Powiatów Polskich. % Wej Decyzja o pozwoleniu na budow bdzie teraz wygasaBa, je|eli budo- wa nie zostanie rozpoczta przed upBywem trzech lat od daty, w której decyzja ta staBa si ostateczna, lub gdy budowa zostanie przerwana na dBu|ej ni| trzy lata. Do spraw wszcztych, ale niezakoDczonych ostateczn decyzj do wej[cia w |ycie tej nowelizacji, bd miaBy za- GAÓWNY I NSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH WYJ AZNI A stosowanie zmienione wBa[nie przepisy. % M.K. Udostpnianie danych osobowych WSKAyNIKI I STAWKI na |danie Policji PODATEK ROLNY W 2008 roku podatek rolny wynosi: W ramach czynno[ci dochodzeniowo-[ledczych udzielenia tej pomocy, w zakresie obowizujcych Policja jest uprawniona midzy innymi przepisów prawa.  145,73 zB (od 1 ha przeliczeniowego gruntów), Policja ma tak|e prawo do zwracania si o nie- do |dania niezbdnej pomocy od instytucji  291,45 zB (od 1 ha gruntów). zbdn pomoc do innych jednostek gospodar- paDstwowych i organów administracji czych i organizacji spoBecznych, jak równie| zwra- Podstaw opodatkowania podatkiem rolnym stanowi: rzdowej i samorzdu terytorialnego cania si w nagBych wypadkach do ka|dej osoby oraz jednostek gospodarczych prowadzcych 1) dla gruntów gospodarstw rolnych  liczba hektarów przeliczeniowych ustala- o udzielenie doraznej pomocy w ramach obowi- dziaBalno[ w zakresie u|yteczno[ci publicznej. na na podstawie powierzchni, rodzajów i klas u|ytków rolnych wynikajcych zujcych przepisów prawa. SzczegóBowy tryb wy- z ewidencji gruntów oraz zaliczenia do okrgu podatkowego, mienionych dziaBaD okre[lony jest przepisami roz- porzdzenia Rady Ministrów z 13 sierpnia 1996 r. PROBLEM 2) dla pozostaBych gruntów  liczba hektarów wynikajca z ewidencji gruntów w sprawie szczegóBowego trybu korzystania i budynków. Czy na podstawie ustawy o ochronie danych oso- przez policjantów z pomocy instytucji paDstwo- C z y n a p o d s t a w i e u s t a w y o o c h r o n i e d a n y c h o s o - b o w y c h P o l i c j a m o | e |  d a  i n f o r m a c j i o o s o b i e f i - Ustala si cztery okrgi podatkowe, do których zalicza si gminy oraz miasta, bowych Policja mo|e |da informacji o osobie fi- wych, organów administracji rzdowej i samorz- zycznej? du terytorialnego, jednostek gospodarczych i or- z y c z n e j ? w zale|no[ci od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych. ganizacji spoBecznych oraz osób (Dz.U. nr 107, Podatek rolny za rok podatkowy wynosi: GIODO INFORMUJE poz. 501 ze zm.).  od 1 ha przeliczeniowego gruntów, o których mowa w pkt 1  równowarto[ pie- Ponadto uprawnienie Policji do uzyskania okre- Kwestie dotyczce przetwarzania danych oso- [lonych informacji dla celów prowadzonego po- ni|n 2,5 q |yta, bowych przez Policj nale|y rozpatrywa w opar- stpowania przygotowawczego wynika z art. 15  od 1 ha gruntów, o których mowa w pkt 2  równowarto[ pieni|n 5 q |yta ciu o przepisy ustawy o Policji, aktów wykonaw- par. 2 kodeksu postpowania karnego. obliczone wedBug [redniej ceny skupu |yta za pierwsze trzy kwartaBy roku poprze- czych do tej ustawy oraz ustawy Kodeks postpo- O ile wic |danie Policji zwizane jest z kon- dzajcego rok podatkowy. wania karnego. kretnym, prowadzonym przez ni postpowa- (MP z 2007 r. nr 77, poz. 831) Zgodnie z art. 14 ust. 1 w zwizku z art. 15 ust. niem, o tyle podmiot, do którego zostaBo skiero- 1 pkt 6 i 7 ustawy o Policji, Policja w granicach wane, jest zobowizany do udostpnienia danych. swych zadaD w celu rozpoznawania, zapobiegania Przy zachowaniu powy|szych warunków udostp- i wykrywania przestpstw i wykroczeD wykonuje nienie danych i informacji w ramach prowadzone- Redaktor prowadzcy: Marek KobylaDski, tel. (022) 530 40 62, R e d a k t o r p r o w a d z  c y : Tygodnik Prawa czynno[ci operacyjno-rozpoznawcze, dochodze- go postpowania uprawnionemu do tego organo- marek.kobylanski@infor.pl Administracyjnego niowo-[ledcze i administracyjno-porzdkowe. wi nie mo|e by traktowane jako naruszenie zasad Sekretarz redakcji: Jerzy Majkut, tel. (022) 530 40 20, S e k r e t a r z r e d a k c j i : W ramach tych czynno[ci jest uprawniona midzy ochrony danych osobowych, bowiem znajduje jerzy.majkut@infor.pl innymi do |dania niezbdnej pomocy od instytu- podstawy w przepisach, co reguluje art. 23 www.gazetaprawna.pl, gp@infor.pl w w w . g a z e t a p r a w n a . p l , g p @ i n f o r . p l cji paDstwowych, organów administracji rzdowej ust. 1 pkt 2 ustawy. W tym przypadku jest to usta- i samorzdu terytorialnego oraz jednostek gospo- wa o Policji. INFOR Biznes Sp. z o.o. 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72, darczych prowadzcych dziaBalno[ w zakresie Nale|y jednak wyraznie zaznaczy, i| wykony- tel. (022) 530 40 35, (022) 530 40 40, fax (022) 530 40 39 u|yteczno[ci publicznej. wanie tych uprawnieD dopuszczalne jest wyBcz- Biuro Reklamy: tel. (022) 530 44 61, (022) 530 40 26 29, fax (022) 530 40 25 B i u r o R e k l a m y : Wymienione instytucje, organy i jednostki obo- nie w granicach okre[lonych przez cytowane prze- Druk: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27, 03-230 Warszawa D r u k : wizane s, w zakresie swojego dziaBania, do pisy prawa. % RL nr 162 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O finanse publiczne A3 RACHUNKOWOZ Informacja o przebiegu wykonania bud|etu jednostki samorzdu terytorialnego 31 sierpnia mija termin dla zarzdów jednostek samorzdu tych przychodów. Odno[nie wydat- INFORMACJA O BUD{ECIE ków trzeba omówi wpBaty do bu- terytorialnego do przedstawienia informacji o przebiegu d|etu, stan zobowizaD, nale|no[ci wykonania bud|etu jednostki samorzdu terytorialnego Informacja o przebiegu wykonania bud|etu jednostki samorzdu terytorialnego za oraz ich relacje w stosunku do po- za I póBrocze 2008 r. organowi stanowicemu samorzdu oraz I póBrocze 2008 r. powinna skBada si z cz[ci tabelarycznej oraz cz[ci opisowej. cztku okresu sprawozdawczego. regionalnej izbie obrachunkowej. W odniesieniu do rachunku do- 1. Cz[ tabelaryczna informacji chodów wBasnych nale|y omówi Informacja o przebiegu wykonania bud|etu jednostki samorzdu terytorialnego za W gminach oraz w miastach na zródBa tych dochodów oraz wydatki BARBARA KOAODZIEJ I póBrocze 2008 r. powinna zawiera co najmniej: prawach powiatu w przypadku za- nimi sfinansowane oraz poda wy- gp@infor.pl  % dochody w szczegóBowo[ci nie mniejszej ni|: dziaB klasyfikacji i zródBo pocho- stosowania obni|enia górnych sta- kaz jednostek, przy których funk- dzenia dochodów, Jednostki zaliczone do podsekto- wek podatkowych przez organ sta- cjonuj te rachunki. Ponadto nale|y  % wydatki w szczegóBowo[ci nie mniejszej ni| dziaB i rozdziaB klasyfikacji wydatków ra samorzdowego, tj. samodzielne nowicy mo|na wskaza kwoty tak|e omówi zródBa przychodów oraz wyodrbnienie wydatków: publiczne zakBady opieki zdrowot- z tytuBu skutków obni|enia górnych funduszy celowych oraz na co wy-  bie|cych, w tym: wynagrodzeD i pochodnych od wynagrodzeD, dotacji, wy- nej, samorzdowe instytucje kultury stawek podatkowych obliczone za datkowane s te [rodki. datków na obsBug dBugu, wydatków przypadajcych do spBaty w danym roku oraz inne samorzdowe osoby praw- caBy okres sprawozdawczy. W cz[ci dotyczcej dochodów bud|etowym, zgodnie z zawart umow, z tytuBu udzielonych przez jednostk ne utworzone na podstawie odrb- Realizujc poszczególne wydatki z tytuBu dotacji celowych z bud|etu nych ustaw w celu wykonywania bud|etowe, w sytuacji kiedy wystpuj paDstwa mo|na przedstawi po- samorzdu terytorialnego porczeD i gwarancji; zadaD publicznych, musz przedsta- rozbie|no[ci w ich wykonywaniu, trze- szczególne dochody oraz wydatki  wydatków majtkowych: przychody i wydatki zakBadów bud|etowych, gospo- wi wBa[ciwemu zarzdowi jednostki ba omówi przyczyn niskiego lub wy- poniesione z tych dotacji. Odno[nie darstw pomocniczych jednostek bud|etowych, rachunku dochodów wBasnych samorzdu terytorialnego w termi- sokiego wykonania planowanych wy- dotacji celowych na zadania wBasne oraz funduszy celowych. nie do 31 lipca roku bud|etowego in- datków. Je|eli wystpuje przekrocze- nale|y omówi poszczególne zró- 2. Cz[ opisowa informacji formacj o przebiegu wykonania pla- nie wykonania wydatków bud|eto- dBa dochodów z tytuBu tych dotacji. W cz[ci opisowej informacji o przebiegu wykonania bud|etu za I póBrocze 2008 r. nu finansowego jednostki za I póBro- wych, nale|y przedstawi przyczyn W przypadku udzielonych dota- mog znalez si nastpujce dane: cze, uwzgldniajc w szczególno[ci takiego wykonania oraz omówi pod- cji z bud|etu jednostki samorzdu  % plan i wykonanie dochodów wedBug zródeB pochodzenia i dziaBów klasyfikacji stan nale|no[ci i zobowizaD, w tym jte dziaBania w tym zakresie. Je|eli terytorialnego innym jednostkom tych wymagalnych. w jednostce samorzdu terytorialnego nale|y uwzgldni: jakim podmio- bud|etowej, Zarzd jednostki samorzdu te- wystpuje znaczna kwota zobowizaD, tom zostaBy przekazane, na jaki cel,  % plan i wykonanie wydatków bud|etowych, rytorialnego przedstawia organowi to nale|y odnie[ si do ich rodzaju, w jakiej wysoko[ci oraz w trybie ja-  % planowana i wykonana kwota deficytu lub nadwy|ki bud|etu, stanowicemu samorzdu teryto- tzn. czy s one wymagalne czy te| nie. kich przepisów.  % plan i wykonanie przychodów i wydatków zakBadów bud|etowych, gospodarstw po- rialnego i regionalnej izbie obra- W przypadku deficytu bud|etu mocniczych jednostek bud|etowych i dochodów wBasnych jednostek bud|etowych, Udzielone upowa|nienia chunkowej informacj o przebiegu jednostki samorzdowej nale|y  % plan przychodów i wydatków funduszy celowych, wykonania bud|etu za I póBrocze wskaza zródBo jego pokrycia. Szcze- Informacj z wykonania bud|etu  % plan i wykonanie dochodów i wydatków zwizanych z realizacj zadaD z zakresu oraz informacje, o których mowa gólnie wa|ne jest to wówczas, kiedy mo|na tak|e uzupeBni o upowa|nie- administracji rzdowej i innych zadaD zleconych jednostkom samorzdu teryto- w art. 197 pkt 1 ustawy o finansach jednostka ma zacignite kredyty nia udzielone zarzdowi jednostki publicznych, w terminie do 31 sierp- i po|yczki oraz wyemitowaBa papiery samorzdu terytorialnego przez or- rialnego ustawami, nia, w szczegóBowo[ci nie mniejszej warto[ciowe. Je|eli jednostka doko- gan stanowicy. W szczególno[ci  % plan i wykonanie dochodów zwizanych z realizacj zadaD wBasnych z tytuBu do- ni| w uchwale bud|etowej. naBa spBaty w I póBroczu 2008 r. kre- chodzi tutaj o upowa|nienia dla za- tacji celowych z bud|etu paDstwa, Zakres i form informacji o prze- dytów i po|yczek, wykupu wyemito- rzdu do zacigania zobowizaD np.:  % plan i wykonanie dotacji z bud|etu jednostek samorzdowych, biegu wykonania bud|etu za I póB- wanych obligacji lub udzieliBa po|y-  % upowa|nienia dla zarzdu jednostki samorzdowej. rocze oraz informacji, o której mo- czek z wBasnego bud|etu, to równie|  % na finansowanie wydatków, wa, okre[la organ stanowicy sa- nale|y zamie[ci tak informacj, o których mowa w art. 166 ust. 1 morzdu terytorialnego. podajc kwoty dokonanych spBat, ustawy o finansach publicznych, |ej, a tak|e zadania wynikajce ki planowane i wykonane na realiza- kwoty udzielonych po|yczek lub tj. limity wydatków na wielolet- z kontraktów wojewódzkich za- cj zadaD okre[lonych w programie Sposób omówienia kwoty dokonanych lokat [rodków nie programy inwestycyjne, na wartych midzy Rad Ministrów profilaktyki i rozwizywania proble- Realizujc poszczególne zródBa pieni|nych w bankach. programy i projekty realizowane a samorzdem województwa. mów alkoholowych. % dochodów, mo|na omówi rozbie|- W zakresie przychodów zakBa- ze [rodków pochodzcych z bu- no[ci w wykonywaniu tych docho- dów bud|etowych i gospodarstw d|etu UE oraz niepodlegajce W przypadku gmin i województw dów oraz ich przyczyny, jak rów- pomocniczych jednostek bud|eto- zwrotowi [rodki z pomocy udzie- informacja o upowa|nieniu dla za- PODSTAWA PRAWNA nie| podejmowane dziaBania przez wych nale|y poda zródBa tych przy- lonej przez paDstwa czBonkow- rzdu powinna okre[la równie| do- organ wykonawczy w celu [cigni- chodów, w tym dotacje z bud|etu skie Europejskiego Porozumienia chody planowane i wykonane z ty-  % Ustawa z 30 czerwca 2005 r. cia nale|no[ci oraz ustali wielko[ jednostki samorzdowej, jak rów- o Wolnym Handlu (EFTA) oraz tuBu wydawania zezwoleD na sprze- o finansach publicznych (Dz.U. nie[cignitych nale|no[ci. nie| rozbie|no[ci w wykonywaniu inne [rodki niewymienione wy- da| napojów alkoholowych i wydat- nr 249, poz. 2104 ze zm.). E K S P E R T W Y J A Z N I A Jak organy jednostki samorzdu terytorialnego mog zmienia bud|et Jakie s kompetencje poszczególnych Ujte w rocznych planach finanso- Organ wykonawczy (zarzd jednost- oraz przekazania niektórych uprawnieD organów samorzdowych w sprawach wych jednostek sektora finansów pu- ki samorzdu terytorialnego) posiada do dokonywania przeniesieD planowa- dotyczcych bud|etu? Jak zarzd jednostki blicznych: uprawnienia do zmiany bud|etu i zmian nych wydatków innym jednostkom orga- samorzdu terytorialnego mo|e zmienia  % przychody  stanowi prognozy ich w bud|ecie w toku jego wykonywania nizacyjnym samorzdu terytorialnego. bud|et w trakcie jego wykonywania? wielko[ci, w zakresie: Ponadto zarzd mo|e po uzyskaniu  % koszty  mog ulec zwikszeniu, je|eli: pozytywnej opinii komisji wBa[ciwej do Ustawa o finansach publicznych zrealizowano przychody wBasne wy|sze  % zmian planu dochodów i wydatków spraw bud|etu dokona zmiany prze- ustala konkretne instrumenty, za po- od prognozowanych oraz zwikszenie zwizanych z wprowadzonymi w trak- znaczenia rezerwy celowej. moc których mog by dokonywane kosztów nie spowoduje zwikszenia do- cie roku bud|etowego zmianami kwot WyBcznie organowi stanowicemu zmiany bud|etu i zmiany w bud|ecie. tacji z bud|etu oraz nie zmniejszy wiel- dotacji celowych przekazywanych samorzdu terytorialnego przysBuguje PrawidBowo[ dokonywania tych ko[ci planowanych wpBat do bud|etu al- z bud|etu paDstwa oraz bud|etów in- prawo do uchwalania bud|etu oraz do- zmian wi|e si z kompetencjami orga- bo zysków oraz planowanego stanu nych jednostek samorzdowych, konywania takich zmian, jak: nów jednostki samorzdu terytorialne- [rodków obrotowych na 31 grudnia ro-  % przenoszenia wydatków z rezerw bu- go w tym zakresie. ku objtego planowaniem. d|etowych zgodnie z planowanym  % zmiany bud|etu w wyniku anga|owa- Zmiany te mog dotyczy zarówno przeznaczeniem wydatków, nia nadwy|ek z lat ubiegBych z docho- dochodów, jak i wydatków bud|etowych. Nale|y pamita, |e wyBcznie orga-  % zmian w planie dochodów jednostki dów ponadplanowych oraz przycho- Ujte w bud|etach samorzdowych nowi stanowicemu jednostki samorz- samorzdowej, wynikajcych ze dów ze zwrotnych zródeB zasilania, i planach finansowych jednostek bud|e- du terytorialnego przysBuguje prawo do zmian kwot subwencji w wyniku po-  % przenoszenie wydatków midzy dzia- towych: uchwalania bud|etu oraz dokonywania dziaBu rezerw. Bami klasyfikacji bud|etowej. % nastpujcych zmian: BEATA PIOTROWSKA  % dochody  stanowi prognozy ich Organ wykonawczy mo|e dokonywa gBówny specjalista PODSTAWA PRAWNA wielko[ci,  % zmiany bud|etu w wyniku anga|owa- tak|e innych zmian w bud|ecie, ale wy- w Biurze Audytu  % wydatki, z wyBczeniem wydatków nia nadwy|ek z lat ubiegBych z docho- Bcznie z upowa|nienia organu stanowi- Wewntrznego Urzdu Art. 34 ust. 1 i 2, art. 188 ust. 1 usta- finansowanych z dochodów wBa- dów ponadplanowych oraz przycho- cego w okre[lonym przez niego zakresie, MarszaBkowskiego wy z 30 czerwca 2005 r. o finansach snych jednostek bud|etowych, oraz dów ze zwrotnych zródeB zasilania, które mog dotyczy dokonywania in- Województwa publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 rozchody  stanowi nieprzekra-  % przenoszenie wydatków midzy dzia- nych zmian w planie wydatków, z wyB- Podkarpackiego ze zm.). czalny limit. Bami klasyfikacji bud|etowej. czeniem przeniesieD midzy dziaBami T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 162 przewodnik A4 Dotacje unijne dla gmin na aktywne formy Gminy dziki unijnym funduszom z Programu Operacyjnego KapitaB Ludzki 2007 2013 mog wspiera projekty polegajce na organizacji szkoleD, doksztaBcaniu oraz kursów podnoszcych kwalifikacje zawodowe, które maj aktywizowa osoby bezrobotne i zagro|one wykluczeniem spoBecznym. Dofinansowanie mo|e wynie[ nawet 100 proc. kosztów takich przedsiwzi. ANDRZEJ OKRASICSKI mobilno[ci geograficznej osób pozostajcych bez pracy). 6KROKÓWJAK OTRZYMA DOTACJ andrzej.okrasinski@infor.pl W ramach DziaBania 6.2 PO KL przewiduje si udzielanie do- tacji do 40 tys. zB na uruchomienie wBasnej dziaBalno[ci go- Programu Operacyjnego KapitaB Ludzki (PO KL) mo|na spodarczej, a nastpnie póBroczne lub roczne, tzw. wsparcie 1Analiza programu otrzyma [rodki na aktywne formy zwalczania bezro- pomostowe w formie pieni|nej  informuje SBawomir Caba- Nale|y dokBadnie przestudiowa PO KL, w szczególno[ci jego Zbocia. Zrodki unijne przeznaczone na ten cele pozosta- jewski z Eficom. komponenty regionalne. To wBa[nie w ich ramach bdzie j w dyspozycji samorzdów województw. Jest to tzw. kompo- Kolejna pula [rodków to PoddziaBanie 7.2.1 Aktywizacja za- udzielana m.in. gminom i powiatom pomoc na zwalczanie nent regionalny PO KL. Instytucjami, które bd przyjmowa wodowa i spoBeczna osób zagro|onych wykluczeniem spo- bezrobocia. wnioski (lub ju| przyjmuj) i udziela dotacji, s urzdy mar- Becznym (Priorytet VII PO KL). Mo|na z niej dofinansowa szaBkowskie, wojewódzkie urzdy pracy lub inne instytucje re- m.in. realizacj szkoleD dla osób zagro|onych wykluczeniem 2Konsultacje gionalne. W ka|dym województwie zasady dofinansowania spoBecznym, dajcych szans na nabycie, podniesienie lub Nale|y w porozumieniu z mieszkaDcami wysondowa potrzeby s nieco inne. Ró|ne s terminy skBadania wniosków, kryteria zmian kwalifikacji zawodowych. Mo|liwe jest te| dofinan- gminy w zakresie szkoleD lub stworzenia innego programu, któ- dostpu i tzw. kryteria strategiczne, wymagana minimalna sowanie wolontariatu. ry bdzie przyczynia si do likwidacji bezrobocia. lub maksymalna warto[ projektu oraz ewentualny wkBad Du|ych mo|liwo[ci edukacyjnych osobom dorosBym do- wBasny, który w wielu przypadkach wymagany nie jest. starczaj równie|: 3Analiza potrzeb W wikszo[ci województw w komponentach regionalnych Po konsultacjach nale|y stworzy list albo ranking potrzeb. i w ró|nych dziaBaniach s ju| ogBaszane terminy przyjmowa-  % PoddziaBanie 8.1.1 (priorytet VIII), z którego w formie szko- Nale|y odpowiedzie na pytanie, co najpierw powinno by zro- nia wniosków o finansowanie rozmaitych przedsiwzi. leD i doradztwa zawodowego korzysta mog pracujce bione, by skutecznie zmniejszy bezrobocie. W tym celu nale|y [ledzi strony internetowe poszczególnych osoby dorosBe, chcce niezale|nie od swojego pracodawcy instytucji, tj.: podnie[ lub zmieni swoje kompetencje, 4Projekt Na podstawie przeprowadzonych analiz i konsultacji nale|y  % www.funduszestrukturalne.gov.pl,  % oraz DziaBanie 9.3 (priorytet IX), majce na celu upo- stworzy projekt. Jego realizacja mo|e by prowadzona we wszechnianie ksztaBcenia ustawicznego w formach szkol- wspóBpracy ze szkoB, placówk o[wiatow, agencj rozwoju re-  % urzdów marszaBkowskich, nych. gionalnego lub inn instytucj, tak|e prywatn. Aktywizacja zawodowa  % wojewódzkich urzdów pracy, 5Wniosek W ramach PoddziaBania o nazwie Aktywizacja zawodowa  % instytucji rozwoju regionalnego zaanga|owanych w danym i spoBeczna, mo|na na terenie gminy lub powiatu realizo- Przed wypeBnieniem wniosku trzeba zapozna si dokBadnie ze województwie w PO KL. wa projekty, które w praktyce przyczyni si do zmniejsze- wszystkimi opracowaniami, w tym zaBcznikami i wytycznymi Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, zamieszczonymi na stro- nia bezrobocia. Na te cele przeznaczone zostaBy 434 mln zB. nach internetowych w poszczególnych regionach lub na Na ogóB poziom dofinansowania w tego typu dziaBaniach (o Za unijne pienidze mo|na zorganizowa kursy i szkolenia charakterze spoBecznym) wynosi 100 proc. Ale i tu mog nast- umo|liwiajce nabycie, podniesienie lub zmian kwalifika- www.funduszestrukturalne.gov.pl. pi odstpstwa. Dlatego przed szczegóBowym zaplanowaniem cji i kompetencji zawodowych dla osób zagro|onych wyklu- projektu nale|y dokBadnie zapozna si ze: szczegóBowym opi- czeniem spoBecznym i pozostajcym w dBugim okresie bez 6ZBo|enie wniosku sem priorytetów PO KL, planem dziaBania dla danego prioryte- pracy. Wniosek po starannym wypeBnieniu i po doBczeniu niezbd- tu w danym województwie, a przede wszystkim z dokumenta- W ramach PO KL dla tej grupy osób mo|na stworzy okreso- nych zaBczników nale|y zBo|y w zale|no[ci od regionu w: urz- cj konkursow (je[li zostaBa opublikowana). we poradnictwo psychologiczne, psychospoBeczne, zawodowe dzie marszaBkowskim, wojewódzkim urzdzie pracy lub w innej i inne, których celem bdzie zmniejszenie liczby osób niedaj- instytucji, która jest wBadna przyjmowa wnioski w imieniu Skd dotacje cych sobie rady w obecnych realiach gospodarczych. Jedn wBadz regionalnych.  Projekty dla osób bezrobotnych mo|na dofinansowa z form mo|e by np. doprowadzenie do zaBo|enia wBasnej firmy. przede wszystkim w ramach PoddziaBania 6.1.1 Poprawa do- Wspierane s projekty polegajce na tworzeniu podmiotów stpu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywno[ci zawodo- integracji spoBecznej, w tym m.in.: robocia w gminie. Za unijne pienidze mo|na rozwija dialog wej (Priorytet VI PO KL). Obok szkoleD, majcych na celu oraz partnerstwo publiczno-spoBeczne i wspóBprac majc na podniesienie kwalifikacji lub nauk nowego zawodu, porad-  % centrów integracji spoBecznej, celu zwikszenie szans w znalezieniu pracy w regionie i poza nictwa zawodowego, po[rednictwa pracy, sta|y i subsydio- nim. wanego zatrudnienia, bezrobotni mog otrzyma dofinan-  % klubów pracy i klubów integracji spoBecznej, Dotacje mo|na otrzyma na przygotowanie i wdra|anie sowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pra- w |ycie gminnych lub powiatowych strategii rozwizywania cy oraz zwrot kosztów zakwaterowania (tzw. wspieranie  % zakBadów aktywno[ci spoBecznej oraz podmiotów dziaBaj- problemów spoBecznych. cych na rzecz aktywizacji spoBeczno-zawodowej. W szczególno[ci na tereny wiejskie adresowane jest DziaBa- nie 7,3  Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji. DEFINICJA POJ GBównym celem takich podmiotów musi by niesienie po- W ramach tego dziaBania mo|na realizowa projekty podob- mocy prawnej, organizacyjnej, szkoleniowej i finansowej dla ne, jak te omówione wy|ej, ale adresowane tylko do miesz- ANIMACJA LOKALNA  pobudzenie do dziaBania na rzecz spoBecz- grup zagro|onych wykluczeniem spoBecznym. kaDców wsi. Na ten cel jest przeznaczone ponad 108 mln zB. no[ci lokalnej, promocja aktywno[ci, aktywne poszukiwanie za- Dotacje mo|na otrzyma na rozwój nowych form i me- Za te pienidze mo|na organizowa m.in.: kursy, szkolenia trudnienia i samozatrudnienia na szczeblu lokalnym. tod wsparcia indywidualnego i [rodowiskowego na rzecz i seminaria oraz inne dziaBania przyczyniajce si do integra- AKTYWIZACJA ZAWODOWA  wszelkiego rodzaju dziaBania ze integracji zawodowej i spoBecznej w formie np. treningu cji spoBecznej mieszkaDców wsi i zwikszenia ich szans na ryn- strony m.in. urzdu gminy lub urzdu pracy polegajce np. na or- pracy, coachingu, streetworkingu, animacji lokalnej, akty- ku pracy. wizacji zawodowej w oparciu o lokalne mo|liwo[ci (ramka ganizowaniu kursów i szkoleD doksztaBcajcych i zawodowych oraz Wsparcie bezrobotnych  definicja poj). Tego typu formy musz by skuteczne pomoc bezrobotnym w mobilizowaniu ich do znalezienia pracy. i w konsekwencji przyczyni si do aktywizacji zawodowej Samorzdy terytorialne mog otrzyma wsparcie na akty- CENTRA INTEGRACJI ZAWODOWEJ  instytucje powoBywane, bezrobotnych. wizacj bezrobotnych, swoich mieszkaDców tak|e w ramach szczególnie od 2006 roku, w ramach unijnych programów pomo- Rozwijane bd usBugi spoBeczne, których celem jest prze- poddziaBania 6.1.1 Wsparcie osób pozostajcych bez zatrud- cowych, przez samorzdy gminne. Ich celem jest wspieranie w na- zwyci|enie indywidualnych barier w powrocie na rynek pra- nienia na regionalnym rynku pracy. bywaniu umiejtno[ci zawodowych przez bezrobotnych. Centra ta- cy. Wspierane s projekty rozwijajce umiejtno[ci i kompe- Za unijne pienidze mo|na organizowa warsztaty oraz kie organizuj zajcia szkoleniowe i warsztaty, podczas których tencje spoBeczne, potrzebne w nowych warunkach na rynku szkolenia z zakresu technik aktywnego poszukiwania pra- bezrobotni zdobywaj nowy zawód i przez to maj wiksze szanse pracy. Wspierane s tak|e projekty polegajce na tworzeniu cy, nabywania kompetencji, które przyczyni si do zatrud- na znalezienie pracy. i dziaBalno[ci [rodowiskowych instytucji aktywizujcych oso- nienia oraz mo|liwo[ci doskonalenia zawodowego. Wspar- by niepeBnosprawne. cie otrzymaj wszelkiego rodzaju projekty polegajce na COACHING  zajcia prowadzone przez specjalnych trenerów, Promowane i dofinansowywane s ró|ne projekty promu- udzielaniu pomocy psychologiczno-doradczej bezrobot- szkoleniowców. Jest to Bczenie podczas szkoleD treningów bizne- jce i wspierajce tworzenie na terenie gminy i powiatu ró|- nym. sowych i psychologii biznesu w celu zdobywania nowych umiejt- nych form wolontariatu w zakresie integracji osób wykluczo- Dotacje mo|na otrzyma na realizacj projektów polegaj- no[ci. nych i zagro|onych wykluczeniem spoBecznym. cych na: PRACA ROTACYJNA  pracy zmianowa albo praca w zastpstwie. Wspierane bd projekty, w ramach których bd tworzo- ne ró|ne formy integracji spoBecznej mBodzie|y, która m.in.  % po[rednictwie pracy i poradnictwie zawodowym, STREETWORKING  dosBownie praca na ulicy, praca uliczna. Pra- z ró|nych powodów nie mo|e znalez pracy w gminie lub re- ca spoBeczna wykonywana przez odpowiednio wyszkolonych i przy- gionie. Mo|liwe jest tworzenie w ramach PO KL [wietlic [ro-  % sta|u i praktykach zawodowych, gotowywanych pracowników np. bezrobotnych lub bezdomnych. dowiskowych i klubów [rodowiskowych na terenie gminy, tak- Jest to na pocztku praca w zespole, pózniej indywidualna. GBów- |e w ramach istniejcych domów kultury lub gminnych o[rod-  % szkoleniu prowadzcym do podniesienia kwalifikacji, nym celem jest wyj[cie z krgu bezrobocia lub bezdomno[ci. ków kulturalnych. WSPARCIE POMOSTOWE  wsparcie doradczo-szkoleniowe pra- W ramach tego programu operacyjnego jest mo|liwo[ or-  % subsydiowaniu zatrudnienia, cownika, który uzyskaB zatrudnienie w ramach projektu prowadz- ganizowania akcji i kampanii promocyjno-informacyjnych po- ce do jego adaptacji w miejscu pracy. prawiajcych m.in. mobilno[ i elastyczno[ w zmianie zawo-  % wspieraniu wolontariatu jako wstpu do podjcia zatrud- du oraz promujce postawy aktywne sBu|ce zwalczaniu bez- nienia. nr 162 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O przewodnik A5 EKSPERT RADZI zwalczania bezrobocia Jak przygotowa Pomoc jest udzielana na realizacj inicjatyw podnoszcych PRZYKAAD POMOC BEZROBOTNYM mobilno[ zatrudnienia, m.in. poprzez dofinansowanie prze- dobry projekt jazdów z miejsca zamieszkania do miejsc pracy oraz zwrot Powiatowy Urzd Pracy w Gi|ycku (woj. warmiDsko-mazurskie) we kosztów zakwaterowania. Wspierane s projekty alternatyw- szkoleniowy wspóBpracy z samorzdem powiatowym zrealizowaB w 2006 roku nych form zatrudnienia, np. poprzez teleprac, prac w nie- projekt Przeciwko bezradno[ci. UdziaB w nim wziBo 127 bezrobot- peBnym wymiarze czasu pracy albo tzw. prac rotacyjn, nych. CaBkowity koszt przedsiwzicia wynosiB 700 tys. zB, w tym wsparcie pomostowe. Dotacje s udzielane tak|e na realizacj projektów polega- unijne dofinansowanie  ponad 517 tys. zB. W ramach projektu pro- Czym powinien charakteryzowa si dobry projekt jcych na organizowaniu kampanii promocyjnych i akcji infor- wadzone byBy zajcia przez doradców zawodowych, którzy we dofinansowany z Programu Operacyjnego KapitaB macyjnych zachcajcych pracodawców do zatrudnienia osób Ludzki? Jaka jest rola gminy w aktywnym zwalczaniu wspóBpracy z bezrobotnymi rozpoznawali ich umiejtno[ci, kompe- zagro|onych wykluczeniem z rynku pracy lub wykluczeniem bezrobocia? tencje i potrzeby zawodowe i pracy. Drugim etapem byBa praca spoBecznym. Istnieje mo|liwo[ dofinansowania akcji rozpo- subsydiowana przez 6 miesicy. Cz[ byBych bezrobotnych zaBo|y- wszechniania informacji o ofertach pracy, mo|liwo[ciach Dobre zaplanowanie projektu i za- Bo wBasne firmy, a po szkoleniu o przedsibiorczo[ci otrzymali rów- udziaBu w szkoleniach i sta|ach. Mo|na organizowa szkole- pewnienie wysokiej jako[ci jego reali- nie| jednorazowe zasiBki na zaBo|enie firmy. nia oraz specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji rynku zacji wydaje si szczególnie wa|ne pracy. w obecnym okresie programowania Wspierane s wszelkie dziaBania gmin i powiatów promuj- 2007 2013, kiedy zwikszona jest PRZYKAAD KSZTAACENIE ROLNIKÓW ce przedsibiorczo[ i samozatrudnienie jako jedne z najko- ilo[ dostpnych [rodków unijnych, rzystniejszych form zwalczania bezrobocia. W ramach PO KL a tym samym wiksza liczba projek- SAAWOMIR Gmina Rogowo (woj. kujawsko-pomorskie) w 2006 roku zorgani- przeznaczone jest na realizacj tych celów w ramach DziaBa- tów. Ni|sze ni| w latach poprzednich CABAJEWSKI zowaBa projekt Nowe kwalifikacje zawodowe dla rolników i domow- project manager, nia 6.2 ponad 400 mln zB. Dotacje mo|na uzyska na realiza- jest bezrobocie, jednocze[nie ma ników szans na rozwój wsi. UdziaB w nim wziBo 108 rolników. Do- Eficom cj projektów, w ramach których bd wspierane osoby za- miejsce emigracja du|ej cz[ci bezro- finansowanie unijne wyniosBo blisko 371 tys. zB, caBkowity koszt  mierzajce rozpocz dziaBalno[ gospodarcz. Organizowa- botnych do pracy w Europie Zachod- 494,3 tys. zB. Projekt byB organizowany w czterech tzw. moduBach ne mo|e by dla nich doradztwo oraz szkolenia na temat niej. To wszystko powoduje w[ród projektodawców szkoleniowych: operatora wózka jezdniowego, spawacza, asysten- przedsibiorczo[ci. Ze [rodków unijnych pomoc finansow (samorzdów terytorialnych) zaostrzon konkurencj ta rachunkowo[ci i kurs prawa jazdy kategorii C i C+E. Cz[ bior- mog otrzyma osoby, które chc zaBo|y firm. S to kwoty o adresatów pomocy. Po pierwsze, projekt powinien odpowiada na fak- do 40 tys. zB lub do 20 tys. zB w przypadku spóBdzielni. Doto- cych udziaB w szkoleniach znalazBo prac w regionie, inni w ró|nych wane jest organizowanie przez samorzdy równie| wsparcie krajach unijnych. Cz[ za[ zaBo|yBa wBasne firmy. tyczne potrzeby grupy docelowej. Je[li proponujemy pomostowe. Takie wsparcie polega na tym |e, osoby, które za- szkolenie informatyczne o okre[lonym profilu, po- Bo|yBy firmy, bd otrzymywa przez 12 miesicy wsparcie fi- winni[my je kierowa do osób, które rzeczywi[cie go nansowe na poziomie minimalnego wynagrodzenia. potrzebuj (bo np. jest ono potrzebne w interesuj- PRZYKAAD CENTRUM INTEGRACJI SPOAECZNEJ cym je potencjalnym miejscu zatrudnienia). Program Rozwój kwalifikacji i metodyka szkolenia s jednymi z najwa|niejszych Od 2 stycznia 2006 r. do 31 marca 2008 r. we WrocBawiu byB reali- Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwa kryteriów, które uczestnicy bd bra pod uwag zowany projekt Centrum Integracji SpoBecznej uzupeBnieniem po- to cel gBówny PoddziaBania 8.1.1 w PO KL. Jest ono adresowa- przy podejmowaniu decyzji o przystpieniu do pro- mocy bezrobotnym. Dofinansowany zostaB on ze [rodków Europej- ne równie| do jednostek samorzdu terytorialnego, które ze- jektu. Niedostosowanie wsparcia do potrzeb grupy skiego Funduszu SpoBecznego. chc na swoim terenie organizowa specjalistyczne szkolenia docelowej grozi albo problemami w trakcie rekruta- Projekt jest skierowany do bezrobotnych zarejestrowanych powy|ej i doradztwo dla osób zagro|onych bezrobociem, ale jeszcze cji, albo absencj na zajciach (jedno i drugie mo|e 36 miesicy w urzdzie pracy. Prowadzone byBy warsztaty: piel- zatrudnionych. Dotyczy to m.in. takich szkoleD, jak: zarzdza- skoDczy si niezrealizowaniem zaBo|eD projektu gnacji zieleni, poligraficzne, remontowo-budowlane, administra- nie, identyfikacja potrzeb w zakresie kwalifikacji, elastyczne i cofniciem dotacji). cyjno-biurowe i opiekuDczo-pielgnacyjne. formy pracy, wykorzystanie w prowadzonej dziaBalno[ci in- Drugi warunek to umiejtne przeprowadzenie re- formatyki i komunikacji. krutacji. Je[li projekt polega na realizacji szkoleD, gru- Gminy mog organizowa doradztwo dla mikroprzedsi- py szkoleniowe powinny by w miar mo|liwo[ci jed- PRZYKAAD WARSZTATY DLA biorców, którzy m.in. w ramach aktywnych form zwalcza- norodne pod ktem poziomu wiedzy i umiejtno[ci nia bezrobocia podjli wBasn dziaBalno[ gospodarcz. Do- uczestników w danym temacie. Rekrutowanie do jed- NIEPEANOSPRAWNYCH radztwo mo|e dotyczy finansów, ekonomii, zarzdzania nej grupy szkoleniowej osób pocztkujcych i zaawan- zasobami kadrowymi z rachunkowo[ci i procesami inwesty- Gmina Wapno (woj. wielkopolskie) prowadziBa dwa lata temu sowanych spowoduje, |e albo pierwsi bd pozosta- cyjnymi. wa w tyle, nie rozumiejc przekazu trenera, albo dru- Warsztaty terapii zajciowej jako miejsce integracji i aktywizacji Istnieje mo|liwo[ otrzymania dotacji na realizacj kursów, dzy bd si nudzi, bo trener bdzie po[wicaB czas osób niepeBnosprawnych. CaBkowity koszt projektu to ponad 1 mln szkoleD i seminariów zawodowych jako dziaBaD uzupeBniaj- na tematy dobrze im ju| znane. Mo|liwy skutek takiej zB, w tym dotacje unijne  ponad 756 tys. zB. Celem projektu byBo cych do wcze[niejszych szkoleD i kursów. Szkolenia takie po- sytuacji to absencja na zajciach, zniechcenie i zagro- zaktywizowanie niepeBnosprawnych z gminy Wapno oraz z gminy winny by adresowane do osób zainteresowanych nabyciem |enie wspomniane wy|ej. GoBaDczy i DamasBawka. Uczono, jak aktywnie szuka pracy, jakie nowych umiejtno[ci, uzupeBnieniem ju| posiadanych lub Trzecim warunkiem jest jako[. W przypadku szko- prawa maj niepeBnosprawni. ByBy tak|e zajcia terapeutyczne. podwy|szeniem kwalifikacji dotychczas posiadanych. leD projektodawca powinien zwróci szczególn uwa- g na umiejtno[ci trenerskie osób prowadzcych wy- KsztaBcenie ustawiczne kBady lub warsztaty. Umiejtno[ci te nie zawsze id Samorzdy mog pozyska fundusze unijne na realizacj kacji zawodowych zdobytych wcze[nie w celu otrzymania cer- w parze z kwalifikacjami merytorycznymi. Uczestnicy programów w ramach tzw. ksztaBcenia ustawicznego bezro- tyfikatów lub innych za[wiadczeD o posiadaniu wysokich zdecydowanie wicej otrzymaj od trenera, który do- botnych, osób zagro|onych wykluczeniem z rynku pracy i in- kwalifikacji w danym zawodzie. Czsto certyfikaty po[wiad- brze ich rozumie i potrafi do nich dotrze, nawet je[li nych grup spoBecznych, które nie radz sobie w nowych wa- czajce posiadane kompetencje i kwalifikacje decyduj o za- nie ma wysokiego stopnia naukowego. Aby monitoro- runkach rynkowych. Temu sBu|y tzw. DziaBanie 9,3 w PO KL  trudnieniu. wa jako[ projektu, warto na bie|co j sprawdza Upowszechnianie formalnego ksztaBcenia ustawicznego. Na Samorzdy za unijne pienidze mog organizowa progra- (np. przez anonimowe ankiety dla uczestników czy za- ten cel w programie przeznaczono ponad 184,8 mln euro. Do- my wsparcia dla lokalnych szkóB i placówek o[wiatowych, któ- trudnienie konsultanta nadzorujcego merytoryczn finansowanie za[ mo|e wynie[ w tym przypadku do 85 proc. re bd: jako[ szkoleD  s to wydatki kwalifikowalne). Zanie- kosztów kwalifikowanych. dbanie tych aspektów grozi absencj na zajciach W ramach tego dziaBania i za unijne pienidze jednostki sa-  % monitorowaBy potrzeby lokalnego rynku pracy i które do- i zra|eniem uczestników do kolejnych inicjatyw pro- morzdu terytorialnego mog prowadzi kampanie informa- stosowuj ofert edukacyjn do potrzeb regionalnego i lo- jektodawcy, nie mówic o szkodliwo[ci spoBecznej te- cyjne w zakresie ksztaBcenia ustawicznego w kontek[cie po- kalnego rynku pracy, go typu projektów, tj. zniechcenie osoby bezrobotnej trzeb lokalnego i regionalnego rynku pracy. Mo|na tak|e lub zagro|onej wykluczeniem spoBecznym. ksztaBci dorosBych w formach szkolnych, je|eli s oni zainte-  % podwy|sz jako[ oferty edukacyjnej, w tym tak|e pozasz- Gmina, jako osoba prawna zarzdzana przez wój- resowani uzupeBnieniem albo podwy|szeniem swojego do- kolnych form ubiegania si o akredytacj, ta, burmistrza, prezydenta miasta, mo|e przyj jed- tychczas posiadanego wyksztaBcenia i kwalifikacji ogólnych n z kilku mo|liwych ról we wspieraniu osób bezro- i zawodowych czy te| specjalistycznych. Mo|na prowadzi na  % wpByn na rozwój innowacyjnych form ksztaBcenia, e-lear- botnych i zagro|onych wykluczeniem spoBecznym. terenie gminy programy formalnego potwierdzenia kwalifi- ningu, je|eli rynek miejscowy bdzie tego potrzebowaB. % Po pierwsze, mo|e przyj rol projektodawcy i jako lider projektu zBo|y wniosek o dofinansowanie, a nastpnie w sytuacji przyznania dotacji samodziel- nie lub z partnerami realizowa zaplanowany pro- jekt. Druga mo|liwo[ to rola partnera. Projektodaw- c mo|e by np. organizacja pozarzdowa, firma szkoleniowa lub instytucja publiczna (np. o[rodek Masz ciekawy temat? Co[ ci nurtuje? pomocy spoBecznej bdz urzd pracy). Gmina jako partner mo|e peBni okre[lone funkcje w projekcie, np. polegajce na pomocy w dotarciu z informacj do osób wykluczonych spoBecznie czy bezpBatnym udo- Podyskutuj na forum dla urzdników stpnieniu lokalu na potrzeby biura projektu. Gmina mo|e by te| inicjatorem projektu, np. zachcajc konkretn organizacj pozarzdow do podjcia okre[lonej inicjatywy i zapewniajc jej niezbdne www.administracja.infor.pl/forum wsparcie. Poparcie lokalnych wBadz samorzdowych podnosi ocen komisji oceniajcej rang i wiarygod- no[ projektu. % AO T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 162 orzecznictwo A6 NACZELNY SD ADMI NI STRACYJ NY o przewozach taksówk Trzeba ostrzec o mo|liwo[ci cofnicia licencji obowizujcymi i trzeba si im pod- sówek osobowych  powinien mie na UZASADNIENIE Gdy posiadacz licencji na taksówki ra|co naruszyB porzdkowa. samochodzie naklejony: pas zewntrz- warunki wykonywania dziaBalno[ci objtej licencj, Z uwagi na powtarzajce si uchy- Wojewódzki Sd Administracyjny ny |óBto-czerwony o szeroko[ci 6 cm, organ  wójt, burmistrz, prezydent miasta, bienia, stwierdzane podczas kontro- w Warszawie oddaliB skarg przedsi- herb miasta w formacie obowizuj- li, z równoczesnym wystosowaniem biorcy w przedmiocie cofnicia licencji cym oraz numer boczny. Ponadto dwu-  ma obowizek ostrzec posiadacza licencji, ostrze|enia o skutkach dalszego na- na wykonanie transportu drogowego stronna tabliczka informujca o taryfie |e po ponownym ra|cym naruszeniu jej warunków ruszania przepisów dotyczcych wy- taksówk. Orzeczenie to zostaBo na- opBat powinna z kolei by naklejona zostanie wszczte postpowanie w sprawie konywania transportu drogowego stpnie utrzymane w mocy przez Na- trwale na przedniej szybie w dolnym jej cofnicia. prezydent m.st. Warszawy decyzj czelny Sd Administracyjny prawym rogu. z 30 marca 2006 r. cofnB licencj. Sdy podkre[liBy, i| zgodnie z art. Zwrócono uwag, |e cofnicie skar- STAN FAKTYCZNY ZostaBa ona nastpnie utrzymana 6 ust. 1 ustawy z 6 wrze[nia 2001 r. |cemu licencji nie nastpiBo w wyniku w mocy przez Samorzdowe Kole- o transporcie drogowym na wykony- jednokrotnego stwierdzenia naruszenia Prowadzcej jednoosobow dziaBalno[ gospodarcz gium OdwoBawcze w Warszawie. wanie transportu drogowego taksówk prawa, lecz byBo skutkiem wielokrotne- osobie fizycznej udzielono w 2004 roku licencji na wyko- W ocenie SKO suma naruszeD przez udziela si licencji. Jej beneficjent ma go i uporczywego niestosowania si nywanie transportu drogowego taksówk na obszarze taksówkarza przepisów dotyczcych obowizek stosowa si do reguluj- przez niego do obowizujcych przepi- miasta stoBecznego Warszawy. Przeprowadzane wobec te- oznakowania pojazdu stanowiBa o ra- cych przewóz przepisów i to nie tylko sów. Cofnicie licencji musi by poprze- go przedsibiorcy w nastpnym roku kontrole wykazaBy |cym ich naruszeniu. Wskazano po- ustawy o transporcie drogowym oraz dzone wystosowaniem pisemnego nieprawidBowo[ci w oznakowaniu samochodu. nadto, i| wbrew twierdzeniom przed- ustawy Prawo przewozowe, ale tak|e ostrze|enia. Wszystkie te wymogi zosta- sibiorcy uchwaBy rady miasta, wyda- do uchwaB gminy. Zasadnie zatem or- By w sprawie przez organy zachowane. % ne na podstawie art. 15 ust. 7 ustawy gany przyjBy, i| skar|cy  stosownie SYGN. AKT II GSK 49/08 z 15 listopada 1984 r. Prawo przewo- do regulacji zaBcznika do uchwaBy zowe, s przepisami powszechnie w sprawie dodatkowych oznaczeD tak- MICHAA FOLCHOLC WOJ EWÓDZKI SD ADMI NI STRACYJ NY W BI AAYMSTOKU o uprawnieniach gminy Dopuszczalno[ skargi na decyzj organu odwoBawczego ka|dy u|yte w art. 50 par. 1 ustawy wierzenie organowi jednostki samorz- UZASADNIENIE Gmina, wydajc poprzez swój organ decyzj z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postpo- du terytorialnego wBa[ciwo[ci do orze- podatkow, dziaBa jak organ administracji Rozpoznajcy niniejsz spraw sd waniu przed sdami administracyjny- kania w sprawie indywidualnej w for- publicznej. Organom tym nie sBu|y prawo zBo|enia zauwa|yB, i| problem dopuszczalno[ci mi (p.p.s.a.)  Dz.U. nr 153, poz. 1270 mie decyzji, niezale|nie od tego, czy na- skargi do wojewódzkiego sdu administracyjnego. zBo|enia przez jednostk samorzdu ze zm. stpiBo z mocy ustawy, czy te| w drodze terytorialnego skargi na decyzj orga- Rola jednostki samorzdu terytorial- porozumienia, wyBcza mo|liwo[ do- Nie obejmuje ich pojcie ka|dy u|yte w art. 50 nu odwoBawczego wydan w sprawie, nego w postpowaniu administracyj- chodzenia przez t jednostk jej intere- par. 1 prawa o postpowaniu przed sdami w której organ tej jednostki orzekaB nym (podatkowym) wyznaczona jest su prawnego w trybie postpowania ad- administracyjnymi. w I instancji, byB przedmiotem licz- przepisami prawa pozytywnego. Mo|e ministracyjnego. nych orzeczeD sdowych. PowstaBa by ona  jako osoba prawna  stron O niedopuszczalno[ci wniesienia STAN FAKTYCZNY w ich wyniku linia orzecznicza stano- tego postpowania i wówczas organy j przez gmin skargi do sdu administra- wi, i| gmina, której organ wydaB decy- reprezentujce bd broniBy jej interesu cyjnego w sytuacji, jaka wystpiBa w ni- Wójt gminy okre[liB przedsibiorstwu wodocigów i ka- zj w sprawie w I instancji, nie ma le- prawnego, korzystajc z gwarancji pro- niejszej sprawie, decyduje zatem pozy- nalizacji zobowizanie w podatku od nieruchomo[ci. Od gitymacji skargowej do wniesienia cesowych, jakie przepisy o postpowa- cja gminy dziaBajcej tu jako organ re- powy|szej decyzji podatnik wniósB odwoBanie, w którym skargi do sdu administracyjnego na niu administracyjnym przyznaj stro- alizujcy wBadztwo administracyjne. zarzuciB m.in. zawy|enie podstawy opodatkowania bu- decyzj organu odwoBawczego, wyda- nom tego postpowania. Ustawa mo|e Bez znaczenia jest natomiast okolicz- dowli, , a tak|e okre[lenie zobowizania pomimo upBywu n w tej sprawie. jednak organowi jednostki samorzdu no[, i| art. 50 par. 1 p.p.s.a. nie zawie- terminu przedawnienia. Samorzdowe kolegium odwo- Gmina, wydajc poprzez swój organ terytorialnego wyznaczy rol organu ra wprost wyBczenia gminy z krgu Bawcze umorzyBo postpowanie odwoBawcze w sprawie ja- decyzj administracyjn, dziaBa jak or- administracji publicznej. Wtedy bdzie podmiotów uprawnionych do wniesie- ko bezprzedmiotowe, albowiem upBynB termin przedaw- gan administracji publicznej. Orga- on broniB interesu jednostki samorzdu nia skargi. % nienia podatku. Decyzja organu odwoBawczego zostaBa za- nom tym nie sBu|y prawo zBo|enia terytorialnego w formach wBa[ciwych SYGN. AKT I SA/Bk 197/08 skar|ona przez wójta gminy do sdu administracyjnego. skargi do wojewódzkiego sdu admini- dla organu prowadzcego postpowa- stracyjnego. Nie obejmuje ich pojcie nie. Z tego wzgldu NSA uznaB, |e po- MICHAA STUCZYCSKI WOJ EWODA WI ELKOPOLSKI o likwidacji szkoBy Konieczne s konsultacje ze zwizkami zawodowymi równie| przedBo|ony zwizkom zawo- nych w art. 19 ust. 2 ustawy o zwiz- UZASADNIENIE Je|eli zwizki zawodowe nie zajBy stanowiska dowym. kach zawodowych, który wyraznie w sprawie likwidacji szkoBy zaledwie kilka dni Zgodnie z tre[ci art. 59 ust. 1 usta- Wspomniana konsultacja jest wa- stanowi, |e organy wBadzy i admini- po zawiadomieniu ich o zamiarze podjcia uchwaBy wy z 7 wrze[nia 1991 r. o systemie runkiem koniecznym podjcia zgodnej stracji rzdowej oraz organy samorz- o[wiaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. z prawem uchwaBy o likwidacji szkoBy, du terytorialnego kieruj zaBo|enia al- w tej sprawie, to w sytuacji takiej nale|y uzna, 2572 ze zm.) szkoBa publiczna, z za- gdy| mie[ci si ona w zakresie zadaD bo projekty aktów prawnych, o któ- |e nie speBniono wymagaD przewidzianych strze|eniem ust. 1a i 2, mo|e by zli- zwizków zawodowych wymienionych rych mowa w ust. 1, do odpowiednich w art. 19 ust. 2 ustawy o zwizkach zawodowych. kwidowana z koDcem roku szkolnego w art. 1 ust. 1 oraz art. 4 i 6 ustawy wBadz statutowych zwizku, okre[la- W takich przypadkach wBadze statutowe zwizku przez organ prowadzcy szkoB, po za- o zwizkach zawodowych. jc termin przedstawienia opinii nie powinny mie czas na wydanie opinii w terminie pewnieniu przez ten organ uczniom Wyra|enie opinii stanowi wówczas krótszy jednak ni| 30 dni. nie krótszym ni| 30 dni. mo|liwo[ci kontynuowania nauki w in- rzeczywist realizacj celu zwizku ja- Termin ten mo|e zosta skrócony do nej szkole publicznej tego samego typu, kim jest obrona praw i interesów pra- 21 dni ze wzgldu na wa|ny interes STAN FAKTYCZNY a tak|e odpowiednio o tym samym lub cowniczych zawodowych i socjalnych publiczny. Skrócenie terminu wymaga zbli|onym profilu ksztaBcenia ogólno- ludzi pracy. Podobne stanowisko zajB szczególnego uzasadnienia. Bieg ter- Rada miejska podjBa uchwaB w sprawie likwidacji zawodowego albo ksztaBccej w tym sa- Naczelny Sd Administracyjny w War- minu na przedstawienie opinii liczy si szkoBy podstawowej. UchwaB podjto na podstawie art. mym lub zbli|onym zawodzie. szawie w wyroku z 30 listopada 2007 r. od dnia nastpujcego po dniu dor- 59 ust. 1 ustawy z 7 wrze[nia 1991 r. o systemie o[wiaty Organ prowadzcy jest obowizany (sygn. akt I OSK 1282/07). W przed- czenia zaBo|eD albo projektu wraz z pi- (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.). Zgodnie z art. co najmniej na sze[ miesicy przed miotowej sprawie w wyniku przepro- smem okre[lajcym termin przedsta- 19 ust. 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o zwizkach zawodo- terminem likwidacji zawiadomi o za- wadzonego postpowania nadzorcze- wienia opinii. Dopiero nieprzedstawie- wych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.) projekt miarze likwidacji szkoBy: rodziców go stwierdzono, |e burmistrz odpo- nie opinii w wyznaczonym terminie uchwaBy w sprawie likwidacji szkoBy powinien by rów- uczniów, wBa[ciwego kuratora o[wiaty wiednim pismem poinformowaBa uwa|a si za rezygnacj z prawa jej nie| przedBo|ony odpowiednim wBadzom statutowym oraz organ wykonawczy jednostki sa- zwizki zawodowe o planowanej likwi- wyra|enia. zwizku zawodowego, co umo|liwia skorzystanie przez morzdu terytorialnego wBa[ciwej do dacji wy|ej wymienionej szkoBy. Biorc powy|sze pod uwag, woje- zwizki z prawa do wyra|ania swojego stanowiska przed prowadzenia szkóB danego typu. Pomimo |e zwizki zawodowe nie woda uznaB, |e w sposób istotny naru- ostatecznym rozstrzygniciem w sprawie. W ocenie wojewody wielkopolskie- zajBy w tej sprawie stanowiska, zaled- szono prawo, co w konsekwencji spo- go, w [wietle art. 19 ust. 2 ustawy z 23 wie kilka dni po zawiadomieniu wodowaBo orzeczenie niewa|no[ci maja 1991 r. o zwizkach zawodowych zwizków zawodowych rada miejska przedmiotowej uchwaBy. % (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.) podjBa uchwaB w sprawie likwidacji SYGN. AKT NK.I-3.0911-269/08 projekt przedmiotowej uchwaBy w spra- szkoBy. W tej sytuacji nale|y uzna, |e wie likwidacji szkoBy powinien by nie speBniono wymagaD przewidzia- ZBIGNIEW KORNAT nr 162 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O pomoc spoBeczna A7 KWALI FI KACJ E, SPECJ ALI ZACJ A I AWANS ZAWODOWY WyksztaBcenie pracowników socjalnych w samorzdach wujcej do zawodu pracownika Od pocztku najbli|szego roku akademickiego 2008/2009 DWA STOPNIE SPECJALIZACJI socjalnego realizowanej w szko- zaczn obowizywa nowe wymagania, umiejtno[ci, wykaz Bach wy|szych (Dz.U. z 2008 r. nr przedmiotów oraz minimalny wymiar zaj dydaktycznych S nastpujce stopnie specjalizacji zawodowej w zawodzie pracownika 27, poz. 158). i praktyk zawodowych dla specjalno[ci przygotowujcej Wszystkie wskazane w rozpo- socjalnego: do zawodu pracownika socjalnego w szkoBach wy|szych. rzdzeniu przedmioty, praktyki  % I stopieD specjalizacji zawodowej z zakresu pracy socjalnej, majcy na celu zawodowe oraz godziny przezna- uzupeBnienie wiedzy i doskonalenie umiejtno[ci zawodowych pracowników so- zy i oceny zjawisk, które powodu- czone na ich realizacj w ramach KATARZYNA WILKO cjalnych; j zapotrzebowanie na [wiadcze- specjalno[ci przygotowujcej do gp@infor.pl  % II stopieD specjalizacji zawodowej z zakresu pracy socjalnej, majcy na celu po- nia z pomocy spoBecznej oraz zawodu pracownika socjalnego na gBbienie wiedzy i doskonalenie umiejtno[ci pracy z wybranymi grupami osób Gminne o[rodki pomocy spo- kwalifikowanie do uzyskania tych kierunkach: pedagogika, pedago- korzystajcych z pomocy spoBecznej. Becznej powinny zatrudnia pra- [wiadczeD oraz inicjowanie no- gika specjalna, politologia, polity- cowników socjalnych proporcjonal- wych form pomocy osobom i ro- ka spoBeczna, psychologia, socjolo- nie do liczby ludno[ci gminy w sto- dzinom majcym trudn sytuacj gia, nauki o rodzinie, powinny by sunku jeden pracownik socjalny na |yciow. uwidocznione w suplemencie do na. Absolwent takiej szkoBy posia- Wykonywanie zadaD 2 tys. mieszkaDców, nie mniej jed- dyplomu ukoDczenia studiów wy|- da dyplom, którego tre[ nie Pracownik socjalny korzysta Dyplom i studia nak ni| trzech pracowników. szych. wskazuje nazwy kierunku stu- z prawa pierwszeDstwa przy wyko- Dla przykBadu, zarzd powiatu Zgodnie z obowizujcymi obec- Ministerstwo Pracy przypomina, diów, ale jedynie ukoDczenie spe- nywaniu swoich zadaD w urzdach, zatrudnia kierowników jednostek nie przepisami pracownikiem so- |e przepisy rozporzdzenia, o któ- cjalno[ci  praca socjalna. Rów- instytucjach i innych placówkach. organizacyjnych pomocy spoBecz- cjalnym mo|e by osoba, która speB- rym mowa, maj charakter przej- nie| osoby, które do 1 stycznia Organy s obowizane do udziela- nej, np. o[rodków adopcyjno-opie- nia co najmniej jeden z ni|ej wy- [ciowy, poniewa| odnosz si do 2008 r. otrzymaBy dyplom uzyska- nia pracownikowi socjalnemu po- kuDczych i jednostek specjalistycz- mienionych warunków: studentów podejmujcych nauk nia tytuBu zawodowego w zawo- mocy w zakresie wykonywania tych nego poradnictwa, po zasigniciu od 1 pazdziernika 2008 r., którzy dzie pracownik socjalny, mog czynno[ci. Pracownikowi socjalne- opinii kierownika powiatowego  % posiada dyplom ukoDczenia kole- uzyskaj dyplom ukoDczenia stu- wykonywa zawód pracownika so- mu przysBuguje ochrona prawna centrum pomocy rodzinie lub kie- gium pracowników sBu|b spo- diów najpózniej do 31 grudnia cjalnego. Zgodnie z tym samym przewidziana dla funkcjonariuszy rownika o[rodka pomocy spoBecz- Becznych; 2013 r. Biorc pod uwag, i| spe- przepisem zawód pracownika so- publicznych. nej w mie[cie na prawach powiatu. cjalno[ w toku studiów wy|szych cjalnego mog wykonywa rów- Pracownikowi socjalnemu za- Kierownik takiej jednostki musi po-  % ukoDczyBa studia wy|sze na kie- jest realizowana w ostatnich czte- nie| osoby, które przed 1 stycznia trudnionemu w o[rodku pomocy siada co najmniej 3-letni sta| pra- runku praca socjalna; rech semestrach nauki, nale|y 2008 r. ukoDczyBy lub kontynu- spoBecznej lub w powiatowym cy w pomocy spoBecznej oraz spe- stwierdzi, |e ostatni nabór na stu- owaBy studia wy|sze o specjalno- centrum pomocy rodzinie, do któ- cjalizacj z zakresu organizacji po-  % do 31 grudnia 2013 r. ukoDczyBa dia o specjalno[ci przygotowujcej [ci praca socjalna na jednym z kie- rego obowizków nale|y praca so- mocy spoBecznej. studia wy|sze o specjalno[ci do zawodu pracownika socjalnego runków: pedagogika, politologia, cjalna oraz przeprowadzanie ro- Pracowników socjalnych mog przygotowujcej do zawodu pra- mo|e by przeprowadzony najpóz- polityka spoBeczna, psychologia, dzinnych wywiadów [rodowis- równie| zatrudnia inne instytucje, cownika socjalnego na jednym niej: w 2011 roku  na dwuletnie socjologia lub nauki o rodzinie, po kowych, je|eli przepracowaB nie- a w szczególno[ci jednostki organi- z kierunków: pedagogika, peda- uzupeBniajce studia magisterskie, uzyskaniu dyplomu ukoDczenia przerwanie i faktycznie co naj- zacyjne wBa[ciwe w sprawach za- gogika specjalna, politologia, po- w 2010 roku  na trzyletnie studia tych studiów. Uprawnienia pra- mniej pi lat, przysBuguje raz na trudnienia i przeciwdziaBania bez- lityka spoBeczna, psychologia, so- licencjackie, a w 2008 roku  na cowników socjalnych zachowaBy dwa lata dodatkowy urlop wypo- robociu, szpitale, placówki opie- cjologia, nauki o rodzinie. jednolite picioletnie studia magi- równie| osoby, które byB zatrud- czynkowy w wymiarze dziesiciu kuDczo-wychowawcze, zakBady sterskie. nione na tych stanowiskach przed dni roboczych. karne, do wykonywania zadaD tych Ostatni z wymogów, o którym 1 maja 2004 r., co wynika z usta- Pracownikowi socjalnemu przy- Zachowane uprawnienia jednostek w zakresie pomocy spo- mowa, jak informuje Ministerstwo wy z 12 marca 2004 r. o pomocy sBuguje zwrot kosztów uczestnictwa Becznej. Pracy i Polityki SpoBecznej, odnosi Zgodnie z art. 5 ustawy z 16 lu- spoBecznej (Dz.U. nr 64, poz. 593 w szkoleniach w zakresie specjali- Pracownicy socjalni mog by si wyBcznie do osób, które do- tego 2007 r. o zmianie ustawy ze zm.). Wicej na ten temat mo|- zacji zawodowej w zawodzie pra- równie| zatrudniani np. w: organi- piero rozpoczn ksztaBcenie o pomocy spoBecznej (Dz.U. nr 48, na przeczyta na stronie interne- cownika socjalnego, w kwocie nie zacjach pozarzdowym prowadz- w specjalno[ci przygotowujcej do poz. 320), osoby, które przed towej Ministerstwa Pracy i Polityki mniejszej ni| 50 proc. kosztów cym dziaBalno[ w zakresie pomocy zawodu pracownika socjalnego. dniem 1 stycznia 2007 r. otrzyma- SpoBecznej  www.mpips.gov.pl. szkolenia. % spoBecznej, jednostkach organiza- Specjalno[ przygotowujca do By dyplom wy|szej szkoBy zawodo- cyjnych dziaBajcych na podstawie zawodu pracownika socjalnego wej o specjalno[ci praca socjalna, PODSTAWA PRAWNA przepisów o stosunku paDstwa do bdzie realizowana poczwszy od mog wykonywa zawód pracow- Ko[cioBa katolickiego, je|eli ich cele roku akademickiego 2008/2009, nika socjalnego. Jak informuje Mi-  % RozdziaB 2 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy spoBecznej (Dz.U. z 2008 r. statutowe obejmuj prowadzenie zgodnie z obowizujcym od nisterstwo Pracy, przepis ten doty- nr 115, poz. 728). dziaBalno[ci w zakresie pomocy 1 pazdziernika tego roku rozporz- czy osób, które przed rokiem 2007 spoBecznej dzeniem ministra pracy i polityki ukoDczyBy wy|sz szkoB zawodo-  % Rozporzdzenie ministra pracy i polityki spoBecznej z 25 stycznia 2008 r. Do zadaD pracownika socjalne- spoBecznej z 25 stycznia 2008 r. w prowadzc ksztaBcenie w ra- w sprawie specjalno[ci przygotowujcej do zawodu pracownika socjalnego go nale|y np. dokonywanie anali- w sprawie specjalno[ci przygoto- mach specjalno[ci  praca socjal- realizowanej w szkoBach wy|szych (Dz.U. nr 27, poz. 158). E K S P E R T W Y J A Z N I A Jakie s mo|liwo[ci awansu w jednostkach organizacyjnych pomocy spoBecznej Jakie przepisy reguluj obecnie prawa dowych (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. pomocy spoBecznej (bezpo[rednia praca niu do pracowników jednostek organi- i obowizki zatrudnionych 1593 ze zm.), polegajce m.in. na wpi- z osobami wymagajcymi ró|nego ro- zacyjnych pomocy spoBecznej, dlatego w samorzdowych jednostkach saniu nowego upowa|nienia dla Rady dzaju wsparcia, pomocy finansowej, te| zdecydowano o nowelizacji ustawy organizacyjnych pomocy spoBecznej? Ministrów do okre[lenia w drodze roz- prawnej, psychologicznej, pracy socjal- z 12 marca 2004 r. o pomocy spoBecznej porzdzenia wykazu stanowisk pracow- nej, interwencji czy usBug opiekuDczych (Dz.U. nr 64, poz. 593 ze zm.) w tym za- Zgodnie z art. 123 ustawy z 12 marca niczych, uwzgldniajc stanowiska lub specjalistycznych usBug opiekuD- kresie. 2004 r. o pomocy spoBecznej (Dz.U. nr urzdnicze, w tym kierownicze stanowi- czych) wikszo[ czynno[ci zwizanych Ustaw z 16 lutego 2007 r. zmieniaj- 64, poz. 593 ze zm.) prawa i obowizki ska urzdnicze, a tak|e na wprowadze- z realizacj [wiadczeD pomocy spoBecz- c ustaw o pomocy spoBecznej (Dz.U. nr pracowników zatrudnionych w samo- niu wymogu naboru w drodze konkursu nej wykonywana jest przez pracowni- 48, poz. 320) wprowadzono nowy art. rzdowych jednostkach organizacyj- na stanowiska. Przy czym w art. 3 ust. ków zatrudnionych na stanowiskach 123a, który stanowi, |e do osób kieruj- nych pomocy spoBecznej reguluj prze- 4 pkt 1 tej ustawy wpisano dodatkowe pracowniczych, a nie urzdniczych. cych jednostkami organizacyjnymi po- pisy o pracownikach samorzdowych, warunki (oprócz okre[lonych w ust. Wprowadzenie w |ycie wymienionego mocy spoBecznej, a tak|e osób kieruj- a w odniesieniu do wychowawców i in- 1 3) umo|liwiajce ubieganie si o sta- wy|ej przepisu ograniczyBo w praktyce cych komórkami organizacyjnymi w tych nych pracowników pedagogicznych pu- nowisko urzdnicze, w tym midzy in- mo|liwo[ awansu zawodowego pra- jednostkach nie stosuje si warunku blicznych placówek opiekuDczo-wycho- nymi posiadanie Bcznie co najmniej cownikom zatrudnionym na stanowi- okre[lonego w art. 3 ust. 4 pkt 1 ustawy wawczych i o[rodków adopcyjno-opie- dwuletniego sta|u pracy: na stanowi- skach pracowniczych w jednostkach or- z 22 marca 1990 r. o pracownikach samo- kuDczych zatrudnionych na podstawie skach urzdniczych w jednostkach sa- ganizacyjnych pomocy spoBecznej, bo- rzdowych (Dz.U. nr 142, poz. 1593 ze ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Na- morzdu terytorialnego, jednostkach wiem wikszo[ stanowisk kierowni- zm.). Przepis ten wszedB w |ycie 1 kwiet- uczyciela reguluj przepisy tej wBa[nie organizacyjnych jednostek samorzdu czych w jednostkach organizacyjnych nia 2007 r. (na podstawie odpowiedzi na ustawy. terytorialnego; w sBu|bie cywilnej; samorzdu terytorialnego (np. kierow- interpelacj nr 2734). % KW Ustaw z 6 maja 2005 r. o zmianie w sBu|bie zagranicznej, z wyjtkiem sta- nik jednostki, kierownik zespoBu, dzia- ustawy o pracownikach samorzdo- nowisk obsBugi; w innych urzdach paD- Bu, sekcji) zakwalifikowana zostaBa do wych, ustawy o samorzdowych kole- stwowych, z wyjtkiem stanowisk po- grupy stanowisk kierowniczych urzd- PODSTAWA PRAWNA JAROSAAW DUDA giach odwoBawczych i ustawy o syste- mocniczych i obsBugi; na kierowniczych niczych. sekretarz stanu mie o[wiaty (Dz.U. nr 122, poz. 1020) stanowiskach paDstwowych. Poniewa| nie udaBo si zmieni prze-  % Art. 123a ustawy z 16 lutego 2007 r. w Ministerstwie Pracy wprowadzono zmiany do ustawy z 22 Z uwagi na rodzaj zadaD wykonywa- pisów art. 3 ust. 4 pkt 1 ustawy o pra- zmieniajcej ustaw o pomocy spo- i Polityki SpoBecznej marca 1990 r. o pracownikach samorz- nych w jednostkach organizacyjnych cownikach samorzdowych w odniesie- Becznej (Dz.U. nr 48, poz. 320). T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 162 podatki lokalne A8 KOMPETENCJ E ORGANÓW SAMORZDU TERYTORI ALNEGO Z wnioskiem o wi|c interpretacj niekoniecznie do ministra finansów wBa[ciwo[ci interpretacje podatkowe Zgodnie z informacj umieszczo- Jednak, jak informuje Krajowa Organem wBa[ciwym w zakresie opodatkowania podatkiem wydaje wójt, burmistrz (prezydent n na wniosku o wydanie interpre- Informacja Podatkowa, wci| zda- od nieruchomo[ci jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), miasta), starosta lub marszaBek woje- tacji indywidualnej ORD-IN wzór rzaj si podatnicy podatku od nie- czyli samorzdowe organy podatkowe, i to do nich wBa[nie nale|y wództwa. Dodatkowo, zgodnie z art. wniosku nie ma zastosowania do ruchomo[ci, którzy mimo wszystko kierowa wnioski o interpretacje indywidualne. 14j par. 3 Ordynacji w sprawach nie- interpretacji indywidualnych wyda- skBadaj wnioski o interpretacje na uregulowanych (w domy[le w odnie- wanych stosownie do swojej wBa[ci- wzorze ORD-IN. Wówczas caBy pro- malizacyjnych, czy te| chcc upew- sieniu midzy innymi do podatków wo[ci przez wójtów, burmistrzów ces wydania interpretacji niepo- JOANNA KRZEMICSKA, ni si co do prawidBowo[ci stosowa- i opBat lokalnych) stosuje si odpo- (prezydentów miast), starostów lub trzebnie wydBu|a si o czas na prze- AGNIESZKA MURAWSKA nego podej[cia, korzystaj z mo|li- wiednio przepisy niniejszego rozdzia- marszaBków województw zgodnie kazanie wniosku do wBa[ciwego gp@infor.pl wo[ci wystpowania o wi|ce in- Bu (rozdziaBu 1a. Interpretacje przepi- z art. 14j par. 1 ustawy z 29 sierpnia w sprawie organu podatkowego. Stosowanie przepisów dotycz- terpretacje przepisów podatkowych. sów prawa podatkowego). 1997 r.  Ordynacja podatkowa. Podatnicy podatku od nierucho- cych podatku od nieruchomo[ci sta- Zgodnie z Ordynacj podatkow Na podstawie powy|szych prze- I rzeczywi[cie przedmiotowy wnio- mo[ci, wystpujc z wnioskiem wia coraz to wicej wyzwaD przed interpretacje takie wydaje minister pisów nie jest oczywiste, do kogo sek nie zawiera odpowiednich ru- o wi|c interpretacj, powinni podatnikami. Wraz z rozwojem no- wBa[ciwy do spraw finansów publicz- kierowa pytania z zakresu podat- bryk do okre[lenia: zatem przygotowa wniosek nie ko- wych technologii i infrastruktury cz- nych, na pisemny wniosek zaintere- ku od nieruchomo[ci, je[li wnioski rzystajc z formularzy ORD-IN [ciej pojawia si pytanie, czy i je[li sowanego. W praktyce pojawiaj si w sprawie interpretacji wydawa-  % samorzdowego organu podat- i ORD-IN/A. Wniosek powinien by tak, to w jaki sposób podatnicy po- jednak wtpliwo[ci, do kogo nale|y nych przez ministra finansów kowego, do którego powinien pismem zawierajcym wszystkie winni opodatkowywa swój majtek? kierowa taki wniosek, w przypadku w praktyce kieruje si dyrektora by kierowany wniosek w spra- elementy formalne przedstawione Posiadacze nieruchomo[ci za- gdy pytanie podatnika dotyczy po- jednej z czterech izb skarbowych wie pytaD z zakresu podatków w art. 14b Ordynacji podatkowej. czli dostrzega, |e obci|enia z ty- datków lokalnych, w szczególno[ci upowa|nionego do wydawania in- i opBat lokalnych (mo|liwo[ wy- Dodatkowo warto doda, |e tuBu podatku od nieruchomo[ci sta- podatku od nieruchomo[ci? terpretacji indywidualnej. boru tylko jednego z czterech dy- w praktyce równie| w przypadkach, nowi caBkiem pokazny koszt staBy W praktyce podatnicy maj z tym rektorów izb skarbowych upo- gdy organem wBa[ciwym jest izba Gdzie po interpretacj w ich bud|etach, a obci|enia staj du|o problemów i wtpliwo[ci. Kra- wa|nionych przez ministra finan- skarbowa, to niezale|nie od istnie- si szczególnie dotkliwe dla tych, Przepisy podatkowe nie wskazuj jowa Informacja Podatnika przyzna- sów do wydawania interpretacji nia druku ORD-IN podatnik mo|e którzy w[ród swoich aktywów po- wprost, do kogo nale|y si zwróci je, |e podatnicy adresuj wnioski indywidualnych); wystpi z wnioskiem o interpreta- siadaj grunty, budowle o znacznej z przygotowanym wnioskiem o inter- o interpretacj zarówno do dyrekto- cj w formie pisemnej (bez u|ycia te- warto[ci czy budynki o du|ej po- pretacj indywidualn w zakresie po- rów izb skarbowych, jak i samorz-  % organu podatkowego wBa[ciwego go druku)  co czsto ma miejsce wierzchni u|ytkowej. datków i opBat lokalnych. Przepis art. dowych organów podatkowych. dla wnioskodawcy ze wzgldu na w praktyce, bo ustawowe formula- Nie powinno zatem dziwi, |e po- 14j par. 1 Ordynacji podatkowej sta- Niemniej jednak zgodnie z art. 1c spraw bdc przedmiotem in- rze maj tak maBo miejsca (tylko póB datnicy, szukajc rozwizaD opty- nowi jednak, |e stosownie do swojej ustawy o podatkach i opBatach lokal- terpretacji indywidualnej (mo|na strony z czterech stron druku na nych organem wBa[ciwym w zakre- tylko poda dane odpowiedniego wBasne stanowisko zainteresowane- sie opodatkowania podatkiem od naczelnika Urzdu Skarbowego, go w sprawie), |e wyja[nienie stano- nieruchomo[ci jest wójt (burmistrz, naczelnika Urzdu Celnego); wiska podatnika wymaga umiesz- CO POWINIEN ZAWIERA WNIOSEK O INTERPRETACJ prezydent miasta), czyli samorzdo- czenia go na kilku zaBcznikach  co we organy podatkowe, i to do nich  % numeru konta bankowego, na jest bardzo maBo czytelne. % Wiosek o interpretacj indywidualn musi zawiera: wBa[nie nale|y kierowa wnioski który ma by dokonana opBata od  % wyczerpujce przedstawienie zaistniaBego stanu faktycznego albo zdarzenia o interpretacje indywidualne. wniosku (zgodnie z art.14j par. przyszBego;  % JOANNA KRZEMICSKA 2 Ordynacji podatkowej, w za- doradca podatkowy, senior manager  % wBasne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniaBego stanu faktycznego Forma wniosku kresie ustawy o podatkach i opBa- w spóBce doradztwa podatkowego lub zdarzenia przyszBego; Aby uBatwi proces skBadania tach lokalnych, opBata za wyda- KPMG przez podatników wniosków o in- nie interpretacji indywidualnej  % o[wiadczenie wnioskodawcy, |e elementy stanu faktycznego objte wnioskiem terpretacj indywidualn przepi- stanowi dochód bud|etu jednost-  % AGNIESZKA MURAWSKA o wydanie interpretacji w dniu zBo|enia wniosku nie s przedmiotem toczcego sów prawa podatkowego minister ki samorzdu terytorialnego i to konsultant w spóBce doradztwa si postpowania podatkowego, kontroli podatkowej, postpowania kontrolne- finansów opracowaB wzór wniosku na jej rachunek powinna by podatkowego KPMG go organu kontroli skarbowej oraz |e w tym zakresie sprawa nie zostaBa roz- (ORD-IN), który obowizuje podat- wpBacana). strzygnita co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego ników od 1 lipca 2007 r. lub organu kontroli skarbowej. Niestety opracowany wzór wnio- PODSTAWA PRAWNA Przepisy nie definiuj jednak pojcia stanu faktycznego i w przypadku podatku od sku stanowi dla podatników tylko nieruchomo[ci pojawia si wtpliwo[, czy fakt prowadzenia postpowania przed pozorne uBatwienie. Du|e wtpli-  % Art. 1c ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opBatach lokalnych innym organem (innym wójtem czy burmistrzem) odno[nie do budowli zlokalizo- wo[ci budzi tak|e próba zastosowa- (Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.). nia przygotowanego formularza wanych w innej gminie skutkuje niespeBnieniem ostatniego z wymienionych wa- wniosku do pytaD w zakresie podat-  % Art. 14j par. 1, 2, 3 oraz art. 14b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja runków. Na to pytanie podatnicy nie znajd jednak jasnej odpowiedzi. ku od nieruchomo[ci. podatkowa (Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.). E K S P E R T W Y J A Z N I A Jakie s wyjtki od zastosowania ograniczeD limitów zadBu|enia dla samorzdów Czy wyBczenie z limitu 60 proc. zadBu|enia ust. 1 i 2, nie stosuje si do emitowanych wieranych z podmiotem dysponujcym ków, o których mowa w art. 170 ust. np. gmin dotyczy dBugu powstaBego papierów warto[ciowych, kredytów [rodkami, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, w celu zapewnienia wkBadu wBasnego i po|yczek zaciganych w zwizku 3 ustawy o finansach publicznych, ustala z ograniczeD limitujcych spBat zobo- jednostki samorzdu terytorialnego z umow zawart z podmiotem dyspo- si wielko[ [rodków przeznaczonych wizaD ma na celu z jednej strony i zacignitego w celu sfinansowania nujcym [rodkami, o których mowa przez beneficjenta na realizacj danego zwikszenie zdolno[ci absorpcji [rod- zadania w cz[ci podlegajcej refundacji w art. 5 ust. 3 ustawy. Przepis art. 170 projektu oraz wielko[ci [rodków podlega- ków unijnych, z drugiej za[ strony dys- z funduszy europejskich? ust. 3 nie stosuje si po zakoDczeniu jcych refundacji. Oznacza to, |e wyBcze- cyplinowania jednostek przez zbyt wy- programu, projektu lub zadania realizo- nia z limitu 60 proc. dotycz dBugu po- sokie obci|enie dochodów spBatami zo- Zgodnie z art. 170 ust. 1 ustawy z 30 wanych ze [rodków, o których mowa wstaBego w celu zapewnienia wkBadu wBa- bowizaD oraz nakazanie jednostkom czerwca 2005 r. o finansach publicz- w art. 5 ust. 3 ustawy, oraz otrzymaniu snego jednostki samorzdu terytorialnego samorzdu terytorialnego zachowania nych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 ze zm.) refundacji dokonanych wydatków. i dBugu zacignitego na sfinansowanie ostro|no[ci przy zaciganiu nowych Bczna kwota dBugu jednostki samorz- W przypadku gdy okre[lone w umo- zadania w cz[ci podlegajcej refundacji. kredytów i po|yczek. du terytorialnego na koniec roku bud|e- wie [rodki, o których mowa w art. 5 Nale|y podkre[li, |e zobowizanie finan- Ministerstwo Finansów nie zostaBo towego nie mo|e przekroczy 60 proc. ust. 3 ustawy o finansach publicznych, sowe, powstaBe w zwizku z umow za- ustawowo upowa|nione do ustalania wykonanych dochodów tej jednostki nie zostan przekazane lub po ich prze- wart z podmiotem dysponujcym [rod- i opublikowania jednolitego algorytmu w tym roku bud|etowym. W trakcie ro- kazaniu orzeczony zostanie ich zwrot, kami, o których mowa w art. 5 ust. 3 usta- pozwalajcego wyliczy zadBu|enie (na ku bud|etowego, zgodnie z art. 170 ust. jednostka samorzdu terytorialnego nie wy, stanowi dBug, który powinien by podstawie pisma Ministerstwa Finansów 2, Bczna kwota dBugu jednostki samo- mo|e emitowa papierów warto[cio- wykazany w prognozie kwoty dBugu jed- ST2-4834-107/SZH/2008/1092). % RL MARIANNA rzdu terytorialnego na koniec kwarta- wych, zaciga kredytów, po|yczek nostki samorzdu terytorialnego. WyB- BOROWSKA Bu nie mo|e przekroczy 60 proc. plano- i udziela porczeD do czasu speBnienia czenia z limitu 60 proc. s ograniczone zastpca dyrektora PODSTAWA PRAWNA wanych w danym roku bud|etowym do- warunków, o których mowa w art. 170 czasowo, co wynika z art. 170 ust. 4 usta- departamentu chodów tej jednostki. Przepisy ustawy ust. 1 i 2 oraz art. 169 ust. 1 i 2 ustawy. wy o finansach publicznych. finansów samorzdu  % Art. 5 ust. 3 i art. 170 ust. 1 3 usta- o finansach publicznych przewiduj jed- Dla ustalenia zakresu wyBczeD, prze- Przepisy art. 170 ust. 3 ustawy o fi- terytorialnego wy z 30 czerwca 2005 r. o finansach nocze[nie wyjtki w zakresie tych ogra- widzianych art. 170 ust. 3 ustawy, istotne nansach publicznych nale|y rozpatry- Ministerstwa publicznych (Dz.U. nr 249, poz. niczeD. Stosownie do art. 170 ust. 3, znaczenie ma u|yty w tym przepisie zwrot wa w kontek[cie pozostaBych przepi- Finansów 2104 ze zm.). ograniczeD, o których mowa w art. 170  w zwizku z umow. W umowach za- sów w tym zakresie. WyBczenie [rod-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Tygodnik Prawa Administracyjnego z 27 sierpnia 08 (nr 167)
Tygodnik Prawa Administracyjnego z 13 sierpnia 08 (nr 158)
Tygodnik Prawa Administracyjnego z 18 czerwca 08 (nr 118)
Tygodnik Prawa Gospodarczego z 12 sierpnia 08 (nr 157)
Tygodnik Prawa Pracy z 14 sierpnia 08 (nr 159)
Tygodnik Prawa Administracyjnego z 23 lipca 08 (nr 143)
Tygodnik Prawa Administracyjnego z 30 lipca 08 (nr 148)
Tygodnik Prawa Administracyjnego z 16 lipca 08 (nr 138)
Tygodnik Prawa Godpodarczego z 09 grudnia 08 nr 240
Tygodnik Prawa Gospodarczego z 15 lipca 08 (nr 137)
Tygodnik Prawa Gospodarczego z 24 czerwca 08 (nr 122)
Tygodnik Prawa Gospodarczego z 17 czerwca 08 (nr 117)
Tygodnik Prawa Gospodarczego z 23 grudnia 08 (nr 250)
Tygodnik Prawa Gospodarczego z 23 grudnia 08 (nr 250)
Tygodnik Prawa Pracy z 7 sierpnia 08 (nr 154)
Tygodnik Prawa Pracy Twoje składki ZUS z 28 sierpnia 08 (nr 168)
Tygodnik Prawa Pracy Twoje składki ZUS z 21 sierpnia 08 (nr 163)
Mój portfel z 22 sierpnia 08 (nr 164)
Moja firma Internet z 21 sierpnia 08 (nr 163)

więcej podobnych podstron