PRZEWODNIK nr 93 Korzyści dla gmin z funkcjonowania parków technologicznych strony A4 A5
nr 138 (2260) ÅšRODA, 16 lipca 2008
Tygodnik Prawa
Administracyjnego
A
S A M O R Z 
D U R Z 
D P A C
S T W O
Przewodnik
Korzyści dla gmin
z funkcjonowania parków
technologicznych
Samorządy chętnie uczestniczą w tworzeniu parków technologicznych, które są platformą
wspólnej pracy środowisk biznesowych i naukowych. Zadania przez nie realizowane są ważne
dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Potencjał takich firm często nie wystarcza,
aby samodzielnie wprowadzać innowacje. Dlatego tak istotne jest wsparcie finansowe samorządu
terytorialnego, a także jego udział w budowie i funkcjonowaniu parków. To one w najbliższym
czasie będą miały strategiczne znaczenie dla rozwoju gospodarczego regionu. strony A4 A5
OPINIA Szkoła jako przedsiębiorstwo ekonomii społecznej strona A2
SAMORZ
D TERYTORIALNY Umarzanie należności finansowych w gminach, powiatach i województwach strona A3
FUNDUSZE EUROPEJSKIE Procedury odwoławcze w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko strona A6
FINANSE PUBLICZNE Zaangażowanie wydatków w ewidencji księgowej strona A7
OŚWIATA Wymogi lokalowe dla punktów przedszkolnych strona A8
6 PRAKTYCZNYCH PORAD
Sprawozdania z udzielonej pomocy publicznej Jakie są różnice między środkami odwoławczymi
 PAWEA
FLUDER, prawnik z Kancelarii Radców Prawnych Jasiński,
 wyjaśnia regionalna izba obrachunkowa strona A2
Jatczak, Lubbe strona A6
Jakie są zasady postępowania w przypadku
Jaki związek ma zaangażowanie wydatków ze zobowią-
trudno ściągalnych należności
zaniami  BEATA PIOTROWSKA, główny specjalista w Urzędzie
 JAROSA
AW KAPSA, Urząd Miejski w Częstochowie strona A3
Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego strona A7
Jak parki technologiczne wpływają na rozwój regionu
Jak dzielone są środki z budżetu na zadania oświatowe
 MAREK A
APIC
SKI, marszałek województwa dolnośląskiego
samorzÄ…du terytorialnego  KRYSTYNA SZUMILAS, sekretarz
strona A5 stanu Ministerstwa Edukacji Narodowej strona A8
Za tydzień w Tygodniku Prawa Administracyjnego
Dofinansowanie inwestycji
z funduszy ochrony środowiska
T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 138
komentarze  opinie
A2
WAŻNE DATY I PRZEPISY OPINIA
8 LIPCA 2008 R.
Szkoła jako przedsiębiorstwo
% PRAWO BUDOWALNE
Tego dnia Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o koncesji na roboty
ekonomii społecznej
budowlane lub usługi
Wprowadzenie przepisów dotyczących koncesji na roboty budowlane
i koncesji na usługi rozszerzy prawne możliwości realizacji zadań pu-
Od strony prawnej prowadzenie działalności
blicznych. Przy czym koncesje nie stanowią formy prywatyzacji zadań gospodarki finansowej właściwe dla organizacji po-
gospodarczej przez szkoły nie jest szczegółowo
publicznych, ponieważ podmioty publiczne będą w dalszym ciągu od- zarządowych. Jest to szczególnie ważne dla szkół
powiedzialne za ich realizację. unormowane. Wskazane by było, aby organami zagrożonych likwidacją. Jeśli szkoła kupi np. kom-
Koncesja będzie jedynie nową metodą wykonywania tych zadań, a ryzy- puter z pieniędzy uzyskanych z działalności gospo-
prowadzącymi taką działalność gospodarczą
ko ekonomiczne powodzenia przedsięwzięcia w dużej mierze zostanie darczej czy nawet ze zbiórki rady rodziców lub da-
były stowarzyszenia lub fundacje zakładane
przeniesione na podmiot prywatny. Dzięki nowym rozwiązaniom jednost- rowizny sponsora, to ten komputer od strony praw-
przy szkołach, a nie bezpośrednio dyrekcja
ki samorządu terytorialnego będą mogły zlecić np. wybudowanie drogi nej jest własnością gminy. I w przypadku likwidacji
szkoły. Będą one wtedy tzw.
wybranej firmie, która przez 30 lat po jej oddaniu do użytku będzie po- szkoły to gmina jako właściciel zdecyduje, co z ta-
przedsiębiorstwami ekonomii społecznej.
bierać od gminy opłatę. Po spłacie ostatniej raty droga stanie się własno- kim komputerem zrobi. Szkoła bowiem nie ma oso-
ścią samorządu. Koncesja będzie umową tego samego rodzaju jak za- bowości prawnej, nie może więc posiadać
mówienie publiczne, odróżnia je jedynie sposób wykonania i charakter Wielu szkołom brakuje funduszy na re- własności. Jeśli natomiast przy szkole działa
wynagrodzenia wykonawcy. Płatność może być przekazywana przez użyt- monty, nowoczesne wyposażenie, pomoce organizacja pozarządowa, to ma ona osobo-
kowników przedmiotu koncesji lub dokonywana przez koncesjonodawcę. dydaktyczne dla uczniów. Zwykle jej władze ALINA wość prawną i może posiadać różne dobra
tłumaczą, że samorządu nie stać na inwesty- KOZIC
SKA- i prowadzić różnorodną działalność gospo-
% EWIDENCJA LUDNOŚCI cje. Czy rodzice, uczniowie, dyrekcja szkoły -BAA
DYGA darczą, a zyski z niej przeznaczać na potrze-
Tego dnia Rada Ministrów projekt ustawy o zmianie ustawy o ewiden- może pozyskać fundusze w inny sposób? prezes by jej uczniów.
cji ludności i dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw Wiele szkół prowadzi różnego typu dzia- Federacji Rozwiązanie takie wdrażane jest już od
Projekt nowelizacji zakłada, że każda zmiana stanu cywilnego, zmia- łalność gospodarczą  wynajmuje pomiesz- Inicjatyw blisko 10 lat przez tzw. małe szkoły, placów-
na imienia lub nazwiska oraz inne zmiany w aktach stanu cywilnego czenia lekcyjne firmom na szkolenia, kursy Oświatowych ki założone przez stowarzyszenia rozwoju
będą przekazywane przez kierowników urzędów stanu cywilnego nie językowe czy prawa jazdy, sale gimnastyczne wsi w miejsce zlikwidowanych szkół samo-
tylko do organów ewidencji ludności, ale również do organu, który wy- udostępnia na zajęcia aerobiku lub koszykówki. rządowych. Obecnie w kilkunastu z tych szkół re-
dał dowód osobisty. Wprowadzone zmiany, w przeciwieństwie do roz- Zdarza się, że budynki szkoły w czasie wakacji wy- alizowany jest specjalny projekt finansowany z pro-
wiązań obecnie funkcjonujących, umożliwią bezpośrednią aktualiza- najmowane są na kolonie i obozy. Pozyskane środ- gramu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL Małe
cję danych zawartych w gminnych ewidencjach wydanych i unieważ- ki przeznaczane są na różnorodne potrzeby szkoły: Szkoły na turystycznym szlaku. Liderem tego pro-
nionych dowodów osobistych, podnosząc tym samym jakość informa- remonty budynku, zakup pomocy dydaktycznych, jektu jest maleńkie Stowarzyszenie na rzecz Roz-
cji gromadzonych w rejestrach centralnych. dopłacanie do zajęć pozalekcyjnych, wycieczki woju Wsi Sokołowo z gminy Golub-Dobrzyń, które
Ponadto przewidziano, że organ gminy lub polska placówka konsular- uczniów, pomoc dla dzieci w najtrudniejszej sytu- od siedmiu lat prowadzi swoją Małą Szkołę. Wcze-
na, którym zgłoszono utratę dowodu osobistego, będą musiały jak acji itp. Wszystkie te działania są prowadzone w ra- śniej, bez żadnych zagranicznych pieniędzy, tylko
najszybciej powiadamiać organ wydający dowód o konieczności jego mach tzw. ekonomii społecznej. dzięki pożyczkom z odpraw nauczycielskich zało-
unieważnienia. Informacja ta powinna dotrzeć np. telegraficznie, za Pojęcie to nie ma wypracowanej jednoznacznej żyło sklep, karczmę i kupiło traktor, aby nim też za-
pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej. % M.K. definicji. Kluczową zasadą jest prymat działania na rabiać na szkołę. Przykład tej wsi pokazuje, jak
rzecz ludzi i idei nad maksymalizacją zysku. wielki potencjał tkwi w społecznościach wiejskich,
Od strony prawnej prowadzenie działalności go- jeśli chcą rozwijać swoją szkołę i jeśli zorganizują
spodarczej przez szkoły nie jest szczegółowo unor- się w stowarzyszenia.
WSKAy
NIKI I STAWKI
mowane. Dyrektor szkoły umawia się z organem Działania nastawione na tworzenie w oparciu
prowadzącym, właścicielem budynku, co do zakre- o szkoły ośrodków turystycznych będą kontynu-
su prowadzonej działalności i zasad wykorzystania owane przez partnerów z programu EQUAL, nowo
PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTU
zysków. Działania te są regulowane w uchwale rady wyszkolonych trenerów i stowarzyszenia uczestni-
Od 1 stycznia 2008 r. roczna stawka podatku od jednego środka transportowego nie mo- gminnej. Federacja Inicjatyw Oświatowych propo- czące w projekcie Małe Szkoła na turystycznym
że przekroczyć: nuje, aby organami prowadzącymi taką działalność szlaku. Planowane są dalsze projekty na upo-
1) od samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i po-
gospodarczą były stowarzyszenia lub fundacje za- wszechnianie modelu stowarzyszenia rozwoju wsi
niżej 12 ton, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu:
kładane przy szkołach, a nie bezpośrednio dyrekcja jako przedsiębiorstwa społecznego prowadzącego
a) powyżej 3,5 tony do 5,5 tony włącznie  676,87 zł,
szkoły. Będą one wtedy tzw. przedsiębiorstwami działalność gospodarczą w dziedzinie turystyki.
b) powyżej 5,5 tony do 9 ton włącznie  1128,10 zł,
ekonomii społecznej. Rozwiązanie takie jest lepsze Tym razem wykorzystywane będą środki z Progra-
c) powyżej 9 ton  1353,72 zł,
od strony organizacyjnej  zapewnia jasne zasady mu Operacyjnego Kapitał Ludzki. % JG
2) od samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż
12 ton  2583,31 zł  z tym że, w zależności od liczby osi, dopuszczalnej masy całko-
witej pojazdu i rodzaju zawieszenia, stawki podatku nie mogą być niższe od kwot okre-
ślonych w załączniku do ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokal-
nych, REGI ONALNA I ZBA OBRACHUNKOWA WYJ AÅšNI A
3) od ciągnika siodłowego lub balastowego, przystosowanego do używania łącznie z na-
czepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony
i poniżej 12 ton  1579,33 zł,
Sprawozdania z udzielonej pomocy publicznej
4) od ciągnika siodłowego lub balastowego, przystosowanego do używania łącznie z na-
czepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub
wyższej niż 12 ton, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów:
a) do 36 ton włącznie  1996,71 zł,
Od 1 lipca obowiÄ…zujÄ… nowe formularze I tak np.:
b) powyżej 36 ton  2583,31 zł  z tym że, w zależności od liczby osi, dopuszczalnej
sprawozdań o udzielonej przez samorządy
masy całkowitej pojazdu i rodzaju zawieszenia, stawki podatku nie mogą być niższe
% sprawozdania z udzielonej pomocy de minimis
pomocy publicznej. Zgodnie z przepisami,
od kwot określonych w załączniku nr 2 do ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach
w rolnictwie  za każdy miesiąc roku kalenda-
wypełnione dokumenty mają trafić
i opłatach lokalnych,
rzowego w terminie 20 dni od dnia zakończenia
5) od przyczepy lub naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczal- za pośrednictwem RIO do Ministerstwa
danego miesiÄ…ca sporzÄ…dzanych na formu-
ną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z dzia-
Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
larzu określonym w załączniku nr 3 do rozpo-
łalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego  1353,72 zł,
rzÄ…dzenia,
6) od przyczepy lub naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczal-
PROBLEM % sprawozdania z udzielonej pomocy de minimis
ną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie
w rybołówstwie  za każdy miesiąc roku kalen-
z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego, w zależności od
Na jakich formularzach i w jakich terminach nale- darzowego w terminie 20 dni od dnia zakończe-
N
a
j
a
k
i
c
h
f
o
r
m
u
l
a
r
z
a
c
h
i
w
j
a
k
i
c
h
t
e
r
m
i
n
a
c
h
n
a
l
e
-
dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów:
ży przesyłać informacje o udzielonej pomocy pu- nia danego miesiąca sporządzanych na formula-
ż
y
p
r
z
e
s
y
Å‚
a
ć
i
n
f
o
r
m
a
c
j
e
o
u
d
z
i
e
l
o
n
e
j
p
o
m
o
c
y
p
u
-
a) do 36 ton włącznie  1579,33 zł,
b
l
i
c
z
n
e
j
,
m
.
i
n
.
p
r
z
e
z
j
e
d
n
o
s
t
k
i
s
a
m
o
r
z
Ä…
d
u
t
e
r
y
t
o
r
i
a
l
-
b) powyżej 36 ton  1996,71 zł  z tym że, w zależności od liczby osi, dopuszczalnej blicznej, m.in. przez jednostki samorządu terytorial- rzu określonym w załączniku nr 3a do rozporzą-
masy całkowitej pojazdu i rodzaju zawieszenia, stawki podatku nie mogą być niższe
nego? dzenia.
n
e
g
o
?
od kwot określonych w załączniku nr 3 do ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach
i opłatach lokalnych,
RIO INFORMUJE: Naczelnicy urzędów skarbowych i naczelnicy
7) od autobusu, w zależności od liczby miejsc do siedzenia:
urzędów celnych oraz dyrektorzy izb skarbowych
a) mniejszej niż 30 miejsc  1579,33 zł,
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów i dyrektorzy izb celnych przekazują sprawozdania za
b) równej lub wyższej niż 30 miejsc  1996,71 zł.
z 3 kwietnia 2007 r. w sprawie sprawozdań o udzie- pośrednictwem ministra właściwego do spraw finan-
(MP z 2007 r. nr 47, poz. 557)
lonej pomocy publicznej w rolnictwie lub rybołów- sów publicznych. Jednostki samorządu terytorialne-
stwie oraz informacji o nieudzielaniu pomocy (Dz.U. go przekazują sprawozdania za pośrednictwem re-
nr 71, poz. 475 ze zm.) sporzÄ…dza siÄ™: gionalnych izb obrachunkowych, Narodowy Fun-
Redaktor prowadzący: Marek Kobylański, tel. [phone],
R
e
d
a
k
t
o
r
p
r
o
w
a
d
z
Ä…
c
y
:
Tygodnik Prawa
dusz Ochrony Åšrodowiska i Gospodarki Wodnej
[e-mail]
Administracyjnego
% sprawozdania z udzielonej pomocy publicznej przekazują sprawozdania za pośrednictwem mini-
Sekretarz redakcji: Jerzy Majkut, tel. [phone],
S
e
k
r
e
t
a
r
z
r
e
d
a
k
c
j
i
:
w rolnictwie lub rybołówstwie, stra właściwego do spraw środowiska,
[e-mail]
% sprawozdania z udzielonej pomocy publicznej Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska
www.gazetaprawna.pl, [e-mail]
w
w
w
.
g
a
z
e
t
a
p
r
a
w
n
a
.
p
l
,
g
p
@
i
n
f
o
r
.
p
l
w rolnictwie lub rybołówstwie na duże projekty i Gospodarki Wodnej przekazują sprawozdania za
inwestycyjne, pośrednictwem marszałków województw. Wojewo-
INFOR Biznes Sp. z o.o. 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,
% sprawozdania z udzielonej pomocy de minimis dowie przekazują sprawozdania bezpośrednio do
tel. [phone], fax [phone]
w rolnictwie, MRiRW.
Biuro Reklamy: tel. [phone], fax [phone]
B
i
u
r
o
R
e
k
l
a
m
y
:
% sprawozdania z udzielonej pomocy de minimis Na podstawie informacji Regionalnej Izby Obra-
Druk: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27, 03-230 Warszawa
D
r
u
k
:
w rybołówstwie. chunkowej w Opolu www.rio.opole.pl. % RL
nr 138 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O
samorzÄ…d terytorialny
A3
MANDATY I GRZYWNY
Umarzanie należności finansowych w gminach,
powiatach i województwach
a w przypadku należności o charak-
Jednostki samorzÄ…du terytorialnego w wyjÄ…tkowych sytuacjach
UMORZENIE, ODROCZENIE LUB ROZA
OŻENIE NA RATY
terze cywilnoprawnym na podsta-
mogą umarzać, rozkładać na raty bądz
odraczać płatności
wie przepisów prawa cywilnego,
przypadających im należności. Decyzje w tej sprawie
Jednostki samorządu terytorialnego mogą decydować o umorzeniu w całości lub
w formie pisemnej. Zasady te stosu-
podejmowane są na podstawie uchwał rad gminy, rad powiatu i
w części lub o odroczeniu spłaty lub rozłożeniu jej na raty takich należności, jak:
je się również do umarzania, odra-
sejmików województw.
czania lub rozkładania na raty spłat
% opłata za sprzedaż nieruchomości;
odsetek od tych należności oraz do
% opłata z tytułu użytkowania wieczystego i trwałego zarządu;
noprawny może nastąpić tylko wte- umarzania, odraczania lub rozkła-
A
UKASZ SOBIECH
dy, gdy warunki umarzania zacho- dania na raty spłat innych należno- % opłata adiacencka,
[e-mail]
dzą wobec wszystkich zobowiąza- ści ubocznych. Zaś ich egzekucja,
% opłata za korzystanie z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej;
Należności pieniężne, do których nych. W przypadkach uzasadnio- z wyjątkiem należności o charakte-
% opłata za zajęcie pasa drogowego oraz kara za jej nieuiszczenie;
nie stosuje się przepisów Ordynacji nych względami społecznymi lub rze cywilnoprawnym, następuje
podatkowej, przypadające pań- gospodarczymi, w szczególności w trybie i na zasadach określonych % opłata za umieszczanie reklam, obiektów handlowych i usługowych w pasie
stwowym jednostkom budżeto- możliwościami płatniczymi dłużni- w przepisach o postępowaniu egze- drogowym oraz kara za jej nieuiszczenie;
wym, państwowym zakładom bu- ka oraz uzasadnionym interesem kucyjnym w administracji.
% opłata za parkowanie pojazdów na drogach publicznych;
dżetowym, państwowym gospodar- Skarbu Państwa, na wniosek dłuż-
% opłata za składowanie odpadów na wysypiskach śmieci;
stwom pomocniczym i państwo- nika mogą zostać odroczone termi- Właściwość samorządu
wym funduszom celowym, mogą ny spłaty całości lub części należno- W przypadkach uzasadnio- % opłata za świadczenia przedszkoli publicznych i żłobków;
być umarzane w całości lub w czę- ści albo rozłożona płatność całości nych ważnym interesem dłużnika
% opłata za korzystanie z gminnych targowisk;
ści, a ich spłata odraczana lub roz- lub części należności na raty. lub interesem publicznym należ-
% opłata za korzystanie z cmentarzy komunalnych;
kładana na raty, gdy: Do umarzania, odraczania lub ności pieniężne, do których nie
rozkładania na raty spłat należno- stosuje się przepisów Ordynacji
% grzywna za niespełnienie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki;
% osoba fizyczna zmarła, nie pozo- ści, o których mowa, są uprawnieni: podatkowej, przypadające jedno-
% mandat karny;
stawiając żadnego majątku lub stce samorządu terytorialnego
% czynsz za najem komunalnych lokali użytkowych i lokali mieszalnych;
pozostawiła ruchomości niepod- % minister właściwy do spraw Skar- lub jej jednostkom organizacyj-
legające egzekucji na podstawie bu Państwa  w odniesieniu do nym mogą być umarzane, a ich
% opłata planistyczna.
odrębnych przepisów, albo pozo- należności Skarbu Państwa spłata odraczana lub rozkładana
stawiła przedmioty codziennego o charakterze cywilnoprawnym, na raty, na zasadach określonych
użytku domowego, których łącz- wynikających ze stosunków przez organ stanowiący jednostki mistrz, prezydent miasta). Często zostać odroczone terminy spłaty ca-
na wartość nie przekracza kwoty prawnych, w zakresie których samorządu terytorialnego (radę radni upoważniają do podejmowa- łości lub części należności albo rozło-
stanowiącej wysokość 6 tys. zł; jest on właściwy; gminy, radę powiatu, sejmik wo- nia takich decyzji również kierowni- żona płatność całości lub części należ-
jewództwa). Przepisy ustawy ków jednostek organizacyjnych ności na raty. W tym celu we właści-
% osoba prawna  została wykre- % kierownik państwowej jednostki o finansach publicznych upoważ- gminy, określając jednocześnie gór- wym urzędzie musi być złożony
ślona z właściwego rejestru osób budżetowej, kierownik państwo- niają organ stanowiący jednostki ną granicę, do której mogą podej- wniosek o rozłożenie płatności, np.
prawnych przy jednoczesnym wego zakładu budżetowego  samorządu terytorialnego do mować decyzje samodzielnie. mandatu karnego na raty. Dodatko-
braku majątku, z którego można w odniesieniu do pozostałych na- określenia szczegółowych zasad, Do umorzenia należności najczę- wo należy dołączyć dokumenty po-
by egzekwować należność, a od- leżności przypadających jednost- sposobu i trybu udzielania ulg ściej dochodzi na wniosek dłużnika. twierdzające trudną sytuację mate-
powiedzialność z tytułu należno- ce budżetowej, jeżeli wartość na- oraz wskazania organu lub osoby Niekiedy samorząd może podjąć rialną, np. zaświadczenie z urzędu
ści nie przechodzi z mocy prawa leżności głównej nie przekracza do tego uprawnionej. W przypad- decyzję z urzędu. Tak będzie przy- pracy lub inny dokument uzasadnia-
na osoby trzecie; kwoty 40 tys. zł; ku należności pieniężnych z tytu- kładowo, gdy osoba fizyczna  jący rozłożenie należności na raty.
łu realizacji zadań z zakresu ad- zmarła, nie pozostawiając żadnego W przypadku niespłacenia którejkol-
% zachodzi uzasadnione przypusz- % dysponent funduszu  w odnie- ministracji rządowej oraz innych majątku lub pozostawiła ruchomo- wiek z rat w terminie sprawa zosta-
czenie, że w postępowaniu egze- sieniu do należności państwowe- zadań zleconych jednostkom sa- ści niepodlegające egzekucji na nie skierowana na drogę postępowa-
kucyjnym nie uzyska się kwoty go funduszu celowego; morządu terytorialnego ustawa- podstawie odrębnych przepisów nia egzekucyjnego. Warto również
wyższej od kosztów dochodzenia mi stosuje się przepisy art. 42 lub też zachodzi uzasadnione przy- pamiętać, że o rozłożeniu na raty
i egzekucji tej należności lub po- % dysponent główny  w pozosta- ustawy o finansach publicznych, puszczenie, że w postępowaniu eg- mandatu karnego decydować będzie
stępowanie egzekucyjne okazało łych wypadkach. z tym że uprawnienia kierownika zekucyjnym nie uzyska się kwoty wojewoda, gdy mandat wystawiła
się nieskuteczne; państwowej jednostki budżeto- wyższej od kosztów dochodzenia Policja, bądz
prezydent miasta, gdy
Podstawa umorzenia
wej przysługują zarządowi jed- i egzekucji tej należności lub postę- mandat wystawiła straż miejska. %
% jednostka organizacyjna niepo- Umorzenie należności oraz odro- nostki samorządu terytorialnego. powanie egzekucyjne okazało się
siadająca osobowości prawnej czenie terminu spłaty całości lub Zgodnie z podejmowanymi przez nieskuteczne.
PODSTAWA PRAWNA
uległa likwidacji. części należności albo rozłożenie właściwe rady gmin uchwałami naj- W przypadkach uzasadnionych
płatności całości lub części należno- częściej do umarzania, odraczania ważnym interesem dłużnika lub inte-
% Ustawa z 30 czerwca 2005 r.
W przypadku gdy oprócz dłużni- ści na raty następuje w odniesieniu lub rozkładania na raty, spłat należ- resem publicznym, w szczególności
o finansach publicznych
ka głównego są zobowiązane inne do należności o charakterze admi- ności, do których nie stosuje się możliwościami płatniczymi dłużnika
(Dz.U. z 2005 r. nr 249,
osoby, umarzanie powyższych na- nistracyjno-prawnym  na podsta- przepisów ustawy Ordynacja podat- oraz uzasadnionym interesem gminy
leżności mających charakter cywil- wie decyzji uprawnionego organu, kowa, uprawniony jest wójt (bur- na wniosek dłużnika mogą również poz. 2104 ze zm.).
E K S P E R T W Y J A Åš N I A
Jakie są zasady postępowania w przypadku trudno ściągalnych należności
Jakie są zasady i tryb umarzania, wien i mandatów szacuje się na 270 tys. się na opinii merytorycznych właści- niczej  tworzeniem dodatkowej in-
rozkładania na raty, odraczania spłaty zł rocznie. W przypadku gdy osoba uka- wych wydziałów. Z tej możliwości od stancji decydującej, czy kara jest
wierzytelności przysługujących jednostkom rana nie zapłaciła należności, urząd czasu wprowadzenia uchwały skorzy- słuszna z socjalnych względów.
organizacyjnym miasta (gminy) z tytułu miasta kieruje sprawę do egzekucji po- stały dwie osoby. Ciężar bowiem udo- Zwiększenie uprawnień prezydenta
należności pieniężnych? Kto najczęściej przez urząd skarbowy. Ściągalność tych wodnienia przez dłużnika swojej trud- otwierałoby furtkę do nadużyć i nie-
składa wniosek o umorzenie należności jest niska i nie przekracza 50 nej sytuacji (zaświadczenia o stanie równego traktowania obywateli.
wierzytelności? Czy władze gminy (miasta) proc. Samorząd nie ma jednak możliwo- majątkowym, zarobkach, weryfikowa- Upoważniony przez radę miasta pre-
powinny mieć większą swobodę ści prawnych, by wpływać na poprawę ne wywiadem pracownika socjalnego) zydent, burmistrz, wójt powinien
w umarzaniu i rozkładaniu należności ściągalności. są niewspółmierne do osiąganych ko- ewentualnie mieć prawo w tym za-
przysługującym samorządom? Znaczna część osób uchylających się rzyści. W takich trudnych sytuacjach kresie ograniczone do wierzytelności
od płacenia kar to specyficzna grupa społecznych nie jest potrzebna decyzja wynikających ze stosunków cywilno-
Dla przykładu w Częstochowie szcze- mieszkańców  osoby niepracujące, prezydenta miasta, komornik także od- prawnych (umów). Tu przydatna jest
gółowy tryb umarzania wierzytelności często uzależnione od alkoholu lub stąpi od egzekucji, jeśli zagrozi ona eg- pewna elastyczność przy jednocze-
i należności, w sprawach do których nie narkotyków, lekceważące normy spo- zystencji rodziny. snej przejrzystości działań, by racjo-
stosują się przepisy ustawy Ordynacja po- łeczne. Egzekucja należności jest więc Nie ma także racjonalnych powo- nalnie gospodarować majątkiem sa-
datkowa, reguluje uchwała rady miasta. trudna. Istniejące możliwości umarza- dów, by zwiększać dowolność prezy- morządu. Nie ma jednak racjonalne-
Jest to także podstawa do ewentualnych nia nie mają na to wpływu. W par. 2 denta miasta w umarzaniu tego typu go powodu, by władza samorządowa
decyzji o umorzeniu lub rozłożeniu na ra- wspomnianej uchwały jest przepis należności. Mandat lub grzywna jest ingerowała w kwestię kar  manda-
ty spłat należności z tytułu wystawionego umożliwiający umorzenie, jeśli egze- formą kary, istnieje tu możliwość od- tów, grzywien itd.  nakładanych
JAROSA
AW KAPSA
przez straż miejską mandatu karnego. kucja zagrażałaby egzystencji dłużnika wołania się do sądu. Zwiększenie drogą decyzji administracyjnej. Kon-
UrzÄ…d Miejski
Wpływy do budżetu miasta z tytułu lub jego rodziny. Decyzję w tej sprawie uprawnień prezydenta byłoby więc trola nad tymi decyzjami jest domeną
w Częstochowie
nakładanych przez straż miejską grzy- podejmuje prezydent miasta, opierając rodzajem oddania mu władzy sądow- sądów. % A
S
T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 138
przewodnik
A4
Korzyści dla gmin z funkcjonowania parków
Samorządy chętnie uczestniczą w tworzeniu parków innowacje. Dlatego tak istotne jest wsparcie finansowe
technologicznych, które są platformą wspólnej pracy środowisk samorządu terytorialnego, a także jego udział w budowie
biznesowych i naukowych. Zadania przez nie realizowane są i funkcjonowaniu parków. To one w najbliższym czasie będą
ważne dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Potencjał miały strategiczne znaczenie dla rozwoju gospodarczego
takich firm często nie wystarcza, aby samodzielnie wprowadzać regionu.
go początku istnienia nastawiona była na wykorzystanie środ-
A
UKASZ SOBIECH
ków finansowych płynących z Unii Europejskiej. Były one wy- PARKI TECHNOLOGICZNE W POLSCE:
[e-mail]
korzystywane m.in. na prowadzenie działalności szkolenio-
ednym z instrumentów służących rozwojowi nowoczesnej wej, przedsięwzięcia związane z technologią plazmy nisko- % Bełchatowsko Kleszczowski Park Przemysłowo-Technologiczny;
gospodarki, w tym również rozwoju lokalnych społeczno- temperaturowej do oczyszczania gazów oraz wspieranie po- % Gdański Park Naukowo-Technologiczny,
Jści, są parki technologiczne i parki przemysłowe. Dają one wstawania i rozwój przedsiębiorczości. Obecnie park ma być
% Krakowski Park Technologiczny,
szansę na podwyższanie innowacyjności małych i średnich miejscem lokowania firm, dzięki stworzeniu zaplecza finanso-
% LOTOS Park Technologiczny,
przedsiębiorstw, a także na unowocześnianie produkcji i rozwój wego, księgowego, administracyjnego. Rozwój parku jest
% Nickel Technology Park Poznań,
pozostałych podmiotów. Zdaniem ekspertów wykorzystując ba- w dużej mierze możliwy dzięki zangażowaniu władz miej-
% Opolski Park Naukowo-Technologiczny,
zę po restrukturyzowanych przedsiębiorstwach trzeba tworzyć skich.
w oparciu o nią parki przemysłowe. Stworzy to korzystne wa-  Obecne władze Szczecina postawiły sobie jasne cele stwo- % Park Naukowo-Technologiczny Technopark Gliwice,
runki dla inwestorów, którzy chcą lokalizować swoją produkcję rzenia takich instrumentów, które będą sprzyjały rozwojowi
% Park Naukowo-Technologiczny Polska-Wschód w Suwałkach,
w przyjaznych warunkach. Parki przemysłowe i technologiczne przedsiębiorczości w aglomeracji szczecińskiej, we współpracy
% Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny,
to miejsca, w których dzięki zgromadzeniu firm z jednej branży z uczelniami wyższymi  mówi Grzegorz Fiuk, prezes zarządu
% Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny (PPNT),
oraz wspierających je placówek badawczo-naukowych możliwy Szczecińskiego Parku Naukowo-Technologicznego Sp. z o.o.
% Policki Park Przemysłowy  Infrapark Police,
jest szybki ich rozwój. To również coraz powszechniej stosowane  Dodaje, że park ma być miejscem, gdzie powstaną firmy stwo-
% Pomorski Park Naukowo-Technologiczny,
przez samorządy rozwiązania prorozwojowe. Oferowane przez rzone przez świetnie wykształconych absolwentów studiów
nie udogodnienia są kierowane zarówno do przedsiębiorców wyższych.  Branże związane z internetem oraz teleinformaty- % Poznański Park Naukowo-Technologiczny,
polskich, jak i zagranicznych. Na parkach technologicznych zy- ką rozwijają się bardzo dobrze i zdecydowaliśmy, że nasz park
% Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny,
skują również lokalne społeczności. Chodzi np. o miejsca pracy. stworzy stosowne zaplecze dla firm działających właśnie w tych
% Warszawski Park Technologiczny,
Mimo wielu podobnych cech parków przemysłowych dziedzinach  tłumaczy Grzegorz Fiuk. Wspólne działanie za-
% Toruński Park Technologiczny,
i technologicznych (misja, cele, formy działania, organizacja rządu parku z władzami miasta zaowocowało stworzeniem
% Wrocławski Park Technologiczny,
itp.) jest to bardzo zróżnicowana kategoria jednostek. Każdy koncepcji inwestycyjnej o nazwie POMERANIA, której zada-
z parków posiada indywidualny charakter, wynikający z re- niem jest przygotowanie w centrum Szczecina obiektów do pro- % Park Naukowo-Technologiczny Politechniki Koszalińskiej,
gionalnych uwarunkowań społecznych, kulturowych i ekono- wadzenia działalności gospodarczej w obszarze wysokich tech-
% Dolnośląski Park Technologiczny,
micznych oraz dostępnych czynników wzrostu. Nie ma jedne- nologii, badań i rozwoju. Poszerzenie parku o kolejne zaplecze
% Park Technologiczny LG,
go uniwersalnego modelu parku ani szablonu organizacyjne- infrastrukturalne pozwoli na jego dalszy rozwój.  Pierwszy
% Legnicki Park Technologiczny KGHM,
go gwarantującego sukces. Poszczególne inicjatywy odzwier- etap realizacji inwestycji zakłada utworzenie tuż obok remonto-
% A
ódzki Regionalny Park Naukowo-Technologiczny,
ciedlają specyfikę lokalnego środowiska naukowego i biznesu, wanego biurowca czterech budynków: centrum innowacji, in-
typ gospodarki i tradycje przemysłowe oraz kulturowe uwa- kubatora przedsiębiorczości, centrum komputerowego i cen- % Regionalny Park Przemysłowo-Technologiczny w Polkowicach,
runkowania przedsiębiorczości. trum szkoleniowego  wymienia prezes Grzegorz Fiuk. Dodaje,
% Park Przemysłowo-Technologiczny Zagłębie Będzin,
że na terenach POMERANII znajdą się także centra biznesowe,
% Park przemysłowo-technologiczny Rad-Park,
Rodzaje parków
kongresowe, punkty gastronomiczne oraz zielone tereny parko-
% Świętokrzyski park technologiczny ŚCIT,
Zgodnie z przyjmowaną definicją park technologiczny to we.  Stworzymy doskonałe zaplecze dla funkcjonowania firm.
% Beskidzki Park Technologiczny,
zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą Docelowo powstanie 100 000 m2 powierzchni biurowej, labora-
% Lubelski Park Naukowo-Technologiczny,
techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wie- toryjnej z potężną serwerownią, zdolną zaspokoić potrzeby
dzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi a przed- wszystkich podmiotów funkcjonujących na tym terenie  pod- % Lubelski Park Naukowo- Technologiczny Województwa Lubel-
siębiorcami. Przedsiębiorcom, wykorzystującym nowoczesne sumowuje Grzegorz Fiuk. W obrębie inwestycji zostaną rów- skiego,
technologie, są tam oferowane usługi w zakresie: nież ulokowane hale testowe do budowania prototypów. Po-
% Sosnowiecki Park Naukowo-Technologiczny,
nadto znajdzie się tam miejsce dla firm księgowych, obsługują-
% ElblÄ…ski Park Technologiczny,
% doradztwa w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorstw, cych podmioty funkcjonujące w ramach parku.
% Olsztyński Park Naukowo-Technologiczny,
Kolejny pozytywny przykład to Park Przemysłowy Bla-
% Tarnowski Park Naukowo-Technologiczny
% transferu technologii, chownia Sp. z o.o., który powstał w roku 2006. Jest to zespół
nieruchomości z infrastrukturą techniczną po restrukturyzo-
% przekształcania wyników badań naukowych i prac rozwojo- wanym przedsiębiorstwie, zgrupowanych na ok. 40 ha. Na te-
wych w innowacje technologiczne, renie przemysłowym Blachownia znajduje się około 50-60 ku to tworzenie warunków do powstawania, transferu i pro-
podmiotów. Dwadzieścia z nich to firmy typowo produkcyjne, mocji zaawansowanych technologii.
% tworzenia korzystnych warunków prowadzenia działalno- pozostałe  usługowe i doradcze. Park ten jest atrakcyjny  Liczba innowacyjnych firm, które udało się przyciągnąć
ści gospodarczej. przede wszystkim dla inwestorów, którzy chcą rozpocząć pro- do Technoparku, oraz działalność, jaką się zajmują, potwier-
dukcję chemiczną. Ważnym atutem jest dogodne położenie dzają, że cele przedsięwzięcia zostały spełnione. Jednak po-
Za pierwszy polski park technologiczny można uznać Po- parku  12 km do autostrady A-4. Dodatkowo w pobliżu prze- tencjał do zagospodarowania jest kilkakrotnie większy  tłu-
znański Park Naukowo-Technologiczny powołany w maju 1995 biega również Kanał Gliwicki, a na terenie Blachowni znajdu- maczy Jacek Kotra, dyrektor Technoparku.
roku. Powstawaniu parków technologicznych w Polsce patronu- je się nieczynna zatoka portowa. Jest też sieć torów kolejo- W planach jest już rozbudowa Technoparku na miejskiej
je Stowarzyszenie Organizatorów Ośrodków Innowacji i Przed- wych wraz z bocznicą połączoną z siecią PKP. Na terenie prze- działce położonej naprzeciwko obecnej siedziby. Ma tam po-
siębiorczości z siedzibą w Poznaniu (www.sooipp.org.pl). mysłowym Blachownia istnieją już duże zakłady produkcji pe- wstać budynek, w którym innowacyjne firmy korzystają z ok.
Z kolei park przemysłowo-technologiczny jest to obszar wy- trochemicznej, produkcji węglopochodnych, przetwórstwa 2 tys. m2 powierzchni. W Technoparku pracuje 160 osób,
odrębnionych nieruchomości wraz ze znajdującą się na nich tworzyw sztucznych, produkcji koncentratów, a także maszyn głównie specjalistów z inżynierskim wykształceniem. Jednym
infrastrukturą pozostałą po restrukturyzowanych lub likwi- i urządzeń. Park Przemysłowy Blachownia Sp. z o.o. jest na z głównych zadań Technoparku jest ułatwienie transferu tech-
dowanych przedsiębiorstwach oraz inne dołączone do nich etapie przygotowań do pozyskania funduszy unijnych oraz nologii, dlatego stworzona została tam baza danych o techno-
nieruchomości. Tego typu parki tworzone są przy udziale z Funduszu Ochrony Środowiska  z przeznaczeniem na rewi- logiach i usługach, dostępnych w Politechnice Śląskiej. Zareje-
władz samorządowych w celu zapewnienia preferencyjnych talizację terenów po zlikwidowanych zakładach.  Chcemy, strowanych jest w niej blisko 500 technologii w kilkunastu
warunków prowadzenia działalności gospodarczej, w szcze- żeby działalność parku nie skupiała się na tylko jednej gałęzi preferowanych branżach. Jest też baza śląskich firm.
gólności dla małych i średnich przedsiębiorstw. Cele wyzna-  mówi Marian Worobiec, dyrektor Parku Przemysłowego Bla- Z kolej Gdański Park Naukowo-Technologiczny jest projektem
czane parkom przemysłowo-technologicznym to przede chownia. Dodaje, że park ma być stabilny finansowo, a celem realizowanym przez Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną
wszystkim: parku jest tworzenie atrakcyjnego środowiska dla prowadze- (PSSE) przy wsparciu samorządu województwa pomorskiego,
nia biznesu w różnych gałęziach gospodarki. gminy Gdańsk oraz Politechniki Gdańskiej. Pierwszy element par-
% zapełnienie oferowanej powierzchni rynkowo skutecznymi W ostatnim czasie do użytku oddano wybudowaną i wypo- ku  inkubator technologiczny  został uruchomiony z początkiem
firmami wykorzystującymi nowoczesne technologie, sażoną kosztem ponad 24 mln zł siedzibę Parku Naukowo- roku 2006. Misją parku jest stworzenie najlepszych warunków dla
-Technologicznego w Gliwicach. W Technoparku ulokowało rozwoju nowo powstających małych i średnich firm innowacyj-
% przyciąganie inwestorów, się dotąd blisko 20 firm korzystających z zaawansowanych nych, opierających swój sukces rynkowy na wiedzy; zapewnienie
technologii. Klienci Technoparku to zarówno firmy istniejące optymalnej lokalizacji firm, jednostek badawczo-rozwojowych
% tworzenie miejsc pracy. już na rynku i reprezentujące wysoki poziom technologiczny, i związanych z ich działaniem usług; ułatwianie kontaktów
jak i  w większości  nowe inicjatywy, tworzone m.in. przez i współpracy naukowcom, utalentowanym absolwentom oraz li-
FunkcjonujÄ…ce parki
studentów i doktorantów Politechniki Śląskiej. Technopark derom nowoczesnego przemysłu i firmom high-tech. Celem parku
Władze Szczecina postawiły na rozwój przedsiębiorczości, Gliwice to wspólne przedsięwzięcie miejscowego samorządu, jest stworzenie miejsca przenikania się nauki, innowacyjnej go-
głównie tej z branży IT i ICT. Realizacji tego celu służyć ma Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i Politechniki Ślą- spodarki i przedsiębiorczości. Park ma ambicję stać się ośrodkiem
Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny, który został prze- skiej, w sąsiedztwie której powstał obiekt. Jego budowa roz- wspierania innowacji w obszarach zaawansowanych technologii.
kształcony z zakładu budżetowego Szczecińskiego Centrum poczęła się latem 2006 roku. W maju 2008 r. ulokowały się A
ódzki Regionalny Park Naukowo-Technologiczny po-
Przedsiębiorczości w samodzielny podmiot. Misją Szczeciń- tam pierwsze innowacyjne firmy. Inwestycja w trzech czwar- wstał w 2003 roku z inicjatywy urzędu miasta A
odzi. Obec-
skiego Parku Naukowo-Technologicznego jest osiągnięcie tych została sfinansowana ze środków Europejskiego Fundu- nie do grona udziałowców należą m.in. województwo łódz-
wzrostu produkcji opartej na nowych innowacyjnych techno- szu Rozwoju Regionalnego, przeznaczonych na rozwój inku- kie, Uniwersytet A
ódzki, Politechnika A
ódzka i Uniwersytet
logiach oraz wzrost zatrudnienia w regionie. Spółka od same- batorów i parków technologicznych. Główne cele Technopar- Medyczny. Niemniej jednak 95,87 proc. udziałów należy do
nr 138 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O
przewodnik
A5
EKSPERT RADZI
technologicznych
Jak parki
miasta A
ódz
. Działania parku wspiera komitet naukowy bę-
technologiczne
dÄ…cy instytucjÄ… opiniodawczo-doradczÄ…. Jednostka zarzÄ…- KORZYÅšCI WYNIKAJ
CE Z FUNKCJONOWANIA
dzająca parkiem w 2008 roku planuje wdrożenie norm za-
PARKÓW TECHNOLOGICZNYCH
rządzania jakością. Do parku przyjmowane są firmy spełnia- wpływają na rozwój
jące ustalone kryteria związane z innowacyjnością (np.
% Główne cele parków to:
wdrażające nowoczesne technologie, oferujące zaawanso-
regionu
% rozwój regionu,
wane technologicznie produkty lub usługi, poszukujące po-
mocy przy komercjalizacji technologii, współpracujące
% wzmocnienie i wykorzystanie potencjału regionalnego sektora
z uczelniami), natomiast nie ma ograniczeń co do branży Jakie korzyści przynoszą samorządom parki
akademickiego i naukowo-badawczego dla rozwoju przedsiÄ™-
przemysłu, w której działają. technologiczne? Jakie korzyści z ich funkcjonowania
biorczości i wzmocnienia konkurencyjności przedsiębiorstw
mają mieszkańcy gminy? Na jakie środki europejskie
działających na lokalnym rynku,
ZarzÄ…dzanie parkiem
mogą liczyć parki technologiczne?
% zwiększenie liczby absolwentów szkół wyższych podejmujących
Parki technologiczne działają najczęściej w formie spółek
działalność gospodarczą na własny rachunek,
z ograniczoną odpowiedzialnością. Zawarcie umowy spółki Wspieranie rozwoju przedsię-
następuje w formie aktu notarialnego przed dowolnym nota- % zwiększenie skłonności do podejmowania ryzyka działalności
biorstw działających w branżach in-
riuszem w kraju. Umowa spółki określa: nowacyjnych oraz oferujących za-
gospodarczej przez pracowników sektorów poddawanych re-
awansowane technologicznie pro-
strukturyzacji, w szczególności wychodzących z rolnictwa,
% firmę i siedzibę spółki, dukty i usługi to jeden z prioryte-
% efektywne zagospodarowanie wolnych obiektów i obszarów oraz
tów samorządu województwa
świadczenie usług pomocniczych, głównie dla przedsiębiorców
% przedmiot działalności spółki, dolnośląskiego. Stąd też budowanie MAREK A
APIC
SKI
lokalnych,
marszałek
w regionie systemu wspierajÄ…cego
województwa
% czas trwania spółki, jeżeli jest ograniczony, % zwiększenie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorców procesy inkubacji i komercjalizacji
dolnośląskiego
innowacji stało się jednym z celów
działających w obszarze parku,
% wysokość kapitału zakładowego, strategicznych zawartych zarówno
% transfer technologii i pobudzanie innowacyjności wśród przed-
w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego
siębiorców działających w obszarze parków,
% czy wspólnik może posiadać więcej niż jeden udział, do 2020 r., jak i Dolnośląskiej Strategii Innowacji.
% rozwój infrastruktury aktywizującej lokalną i regionalną przed-
Samorząd województwa dolnośląskiego aktywnie
% liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez po- siębiorczość,
uczestniczy w tworzeniu parków technologicznych,
szczególnych wspólników. które stają się swoistą platformą współpracy środo-
% pozyskanie przedsiębiorców i inwestorów poprzez aktywną pro-
wisk biznesowych i naukowych w dziedzinie transferu
mocjÄ™ i lobbing,
Kolejnym etapem tworzenia spółki jest wniesienie przez i komercjalizacji wiedzy.
% wykorzystanie potencjału zlokalizowanych na obszarze parku
wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowe- Aktualnie województwo dolnośląskie ma swoje
przedsiębiorców dla budowania sieci przedsiębiorców świad-
go oraz powołanie zarządu. udziały w czterech parkach technologicznych: w Dol-
czących usługi kooperacyjne i pomocnicze oraz wykonujących
Do zgłoszenia należy dołączyć również: nośląskim Parku Innowacji i Nauki SA, w ChemiParku
produkty komplementarne,
Technologicznym sp. z o.o. w Brzegu Dolnym,
% umowę spółki lub akt założycielski, w KGHM Letia Legnicki Park Technologiczny SA oraz
% pomoc przedsiębiorcom w pozyskiwaniu środków finansowych,
EIT+ Wrocławskie Centrum Badań. Tworzą one wa-
w tym tych z Unii Europejskiej.
runki dla badania i wdrażania nowoczesnych techno-
% oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na logii przemysłowych.
pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich Miesiąc temu (10 czerwca 2008 r.) podpisany został
wspólników wniesione w całości, dzenia spraw nieprzekraczających zwykłych czynności spółki akt założycielski spółki Dolnośląski Park Innowacji
bez uprzedniej uchwały. W przypadku gdy sprawa przekracza i Nauki. Powstanie kompleksu laboratoriów, magazy-
% jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt zakres zwykłych czynności lub gdy jej załatwieniu sprzeciwi nów i biur, zaopatrzonych w najnowocześniejszy sprzęt
notarialny zawierający umowę spółki, dowód ich ustano- się choćby jeden z pozostałych członków zarządu, wymagana do prowadzenia badań, umożliwi prowadzenie działal-
wienia, z wyszczególnieniem składu osobowego, jest uprzednia uchwała. Uchwały zarządu mogą być powzięte, ności tzw. firm spin-off pracownikom wrocławskich
% złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie podpi- jeżeli wszyscy członkowie zostali prawidłowo powiadomieni wyższych uczelni i realizację projektów technologicz-
sy członków zarządu spółki, o posiedzeniu zarządu. Uchwały zarządu zapadają bez- nych m.in. dla inwestorów przemysłowych w regionie.
względną większością głosów, chyba że umowa spółki stano- Przeznaczając środki na tworzenie i rozwój takich
% podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspól- wi inaczej. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich instytucji, samorząd liczy nie tylko na ich wpływ na
ników z podaniem imienia i nazwiska lub firmy (nazwy) członków zarządu. Z kolei odwołać prokurę może każdy czło- wzrost nakładów na badania naukowe w przedsię-
wspólnika oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każ- nek zarządu. W przypadku sprzeczności interesów spółki z in- biorstwach czy zwiększenie transferu technologii
dego z nich, teresami członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i komercjalizacji wyników prac badawczych naukow-
i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest ców.
% dowód uiszczenia wpisu sądowego za rejestrację oraz za powiązany osobiście, członek zarządu powinien wstrzymać Bardzo ważne jest także wykorzystanie kapitału
ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw. ludzkiego. Odpowiednia oferta zatrudnienia czy wa-
runki rozwoju własnego biznesu dla młodych i wy-
kształconych mogą zapobiec fali emigracji zarobko-
Jeżeli zawiązanie spółki nie zostanie zgłoszone do sądu re- Dofinansowanie europejskie
jestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości jako instytu- wej. Władzom samorządowym zależy również na za-
umowy spółki, umowa ta ulega rozwiązaniu. Zarząd w spółce cja wdrażająca Działanie 4.4. Nowe Inwestycje o wysokim hamowaniu szczególnie dotkliwego odpływu najbar-
z ograniczoną odpowiedzialnością może się składać z jednego potencjale innowacyjnym w ramach Programu Operacyjnego dziej wartościowych kadr, czyli zjawisku drenażu
lub większej liczby członków, którzy są powoływani uchwałą Innowacyjna Gospodarka 2007 2013 prowadzi nabór wnio- mózgów.
wspólników. Członkami zarządu mogą być wspólnicy albo sków o dofinansowanie projektów do Działania 4.4.  Nowe Ponadto przy odpowiedniej zachęcie można spo-
osoby trzecie. Mandat członka zarządu wygasa z dniem odby- Inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym. Dofinanso- dziewać się zjawiska odwrotnego, a więc przyciągania
cia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozda- wanie będzie udzielane na nowe inwestycje o wysokim po- talentów i rozwoju zasobów kadrowych na najwyż-
nie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funk- tencjale innowacyjnym z przeznaczeniem na nabycie lub szym światowym poziomie. Na przykład potencjał
cji członka zarządu. Jeżeli członek zarządu został powołany wdrożenie rozwiązań technologicznych, pod warunkiem że Dolnego Śląska z tym zakresie jest ogromy.
na dłużej niż rok, to jego kadencja wygasa z dniem odbycia rozwiązania te spełniają następujące kryteria: są stosowane Samorząd województwa dolnośląskiego docenia
zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie na świecie nie dłużej niż 3 lata lub wartość sprzedaży na znaczenie parków technologicznych dla budowy go-
finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji świecie wyrobów lub usług wytworzonych w oparciu o te roz- spodarki opartej na wiedzy. W Regionalnym Progra-
członka zarządu. Mandat wygasa również wskutek śmierci, wiązania nie przekracza 15 proc. wartości sprzedaży na świe- mie Operacyjnym znalazło się odrębne działanie 1.4
rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu. cie w branży, do której należą te wyroby lub usługi, określo- Infrastruktura wspierająca innowacyjność i przed-
Prawo członka zarządu do reprezentacji spółki rozciąga się nej według trzycyfrowych kodów zawartych w przepisach do- siębiorczość w regionie, w ramach którego m.in. po-
na wszystkie czynności sądowe i pozasądowe spółki. Czynno- tyczących klasyfikacji działalności. O dofinansowanie w ra- nad 51 mln zł przeznaczony zostanie na dofinanso-
ści sądowe oznaczają możliwość zastępowania spółki przed mach Działania 4.4 mogą ubiegać się przedsiębiorcy wanie rozwoju parków. Będziemy wspierać zarówno
sądami powszechnymi oraz przed innymi sądami, a także do- prowadzący działalność i mający siedzibę, a w przypadku projekty infrastrukturalne, jak i zakup środków
konywania wszelkich czynności procesowych (np. wytaczania przedsiębiorców będących osobami fizycznymi  miejsce za- trwałych oraz wyposażenia. Popieramy również sta-
powództw, uznania i cofnięcia powództwa, składania zaża- mieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Kwota rania beneficjentów, którzy składają duże projekty
leń, apelacji, udziału w postępowaniu egzekucyjnym). Do środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów dla inwestycyjne do krajowego Programu Operacyjnego
czynności pozasądowych zalicza się głównie dokonywanie rundy aplikacyjnej wynosi: 426 mln euro, zaś poziom dofi- Innowacyjna Gospodarka.
czynności prawnych lub przyjmowanie oświadczeń woli kie- nansowania projektów wynosi od 30 proc. do 70 proc. warto- Wsparcie samorządu województwa dolnośląskie-
rowanych do spółki. Prawa reprezentacji członka zarządu nie ści kosztów kwalifikowanych, zgodnie z mapą pomocy regio- go dla tego typu przedsięwzięć jest niezwykle waż-
można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. nalnej na lata 2007 2013, przy czym: ne. Pozwala na sprawne i skuteczne tworzenie do-
Oznacza to, że wszelkie przypadki ograniczania prawa repre- godnych warunków do rozwoju innowacyjnej gospo-
zentacji członków zarządu nie odnoszą skutku prawnego % minimalna wartość wydatków kwalifikujących się do dofi- darki. To przekłada się bezpośrednio na potencjał
w stosunkach zewnętrznych spółki. Do składania oświadczeń nansowania wynosi 8 mln zł; gospodarczy nie tylko całego regionu, ale również
w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch człon- % maksymalna wartość wydatków kwalifikujących się do do- lokalnych samorządów, a w konsekwencji przede
ków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z proku- finansowania wynosi 160 mln zł. wszystkim na wzrost jakości życia mieszkańców. Te-
rentem. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism go typu działania, związane z rozwojem infrastruk-
spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu Wnioski o dofinansowanie wraz z załącznikami należy tury wspierającej innowacyjność, mają istotne zna-
lub prokurenta. Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek składać w terminie do 31 lipca 2008 r. do Polskiej Agencji Roz- czenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego woje-
prowadzenia spraw spółki. Każdy jest uprawniony do prowa- woju Przedsiębiorczości. % wództwa. % A
S
T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 138
fundusze europejskie
A6
WNI OSKI O DOFI NANSOWANI E
Procedury odwoławcze w Programie Operacyjnym
Infrastruktura i Åšrodowisko
Gmina, która jest wnioskodawcą dotacji z Programu kiej sytuacji odrzucony projekt bę-
5 ETAPÓW PROCEDURY ODWOA
AWCZEJ
dzie mógł być złożony dopiero w na-
Operacyjnego Infrastruktura i Åšrodowisko (PO IiÅš), powinna
stępnym konkursie, przy założeniu
odwoływać się od decyzji komisji organizującej konkurs, tylko
że jest on przewidziany w harmono-
gdy jest pewna, że jej projekt jest dobry. Warto się odwoływać,
1Protest
gramie konkursów.
szczególnie gdy środki są już na wyczerpaniu i z tego powodu
Może być złożony pisemnie w ciągu 14 dni do instytucji pośredniczącej II stop-
Nie ma również obaw, że odrzu-
można nie otrzymać dofinansowania w następnej rundzie
nia lub do instytucji wdrażającej.
cone projekty, które pomyślnie
przyjmowania wniosków.
przejdą procedurę odwoławczą, po-
2Termin rozpatrzenia protestu
zbawione zostanÄ… dofinansowania
Odpowiedzialna instytucja ma 30 dni na dokonanie ponownej oceny i przyjÄ™-
dowisko. Trzeba zaakcentować to, wskutek wyczerpania środków pie-
ANDRZEJ OKRASIC
SKI
cie argumentów wnioskodawcy.
że procedura odwoławcza PO IiŚ niężnych. W tym celu utworzone bę-
[e-mail]
odnosi się wyłącznie do projektów dą rezerwy zabezpieczające, z fun-
3Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy
Procedurę odwoławczą w proce- wybieranych w trybie konkurso- duszy przeznaczonych na konkurs.
Jest składany do instytucji zarządzającej PO IiŚ w terminie siedmiu dni, od
sie wyłaniania wniosków o dofinan- wym. Nie dotyczy wniosków oce- Środka odwoławczego nie wiąże się
otrzymania odmowy uwzględnienia protestu.
sowanie, w tym rodzaj przysługują- nianych w trybie indywidualnym z koniecznością poniesienia przez
cych środków odwoławczych, tryb i systemowym. Informacji na temat wnioskodawcę dodatkowych kosz-
i termin ich wnoszenia, reguluje działań, dla których przewidziany tów, bo procedura odwoławcza wol- 4Rozpatrzenie wniosku
ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasa- został tryb konkursowy, należy szu- na jest od opłat. Wnioskodawca więc Termin na ponowne rozpatrzenie wniosku to 30 dni.
dach prowadzenia polityki rozwoju kać w szczegółowym opisie priory- nic nie traci finansowo. Proces od-
(Dz.U. nr 227, poz. 1658). Ponieważ tetów  informuje Paweł Fluder, woławczy nie jest jednak prosty. 5Sąd administracyjny
ustawa określa jedynie ogólne ramy prawnik z Kancelarii Radców Praw- Istnieje możliwość odwołania się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego,
Wynik odwołania
procedury odwoławczej, a ponadto nych Jasiński, Jatczak, Lubbe. ale tylko w przypadku, gdy nastąpiły uchybienia w procedurze administracyjnej
wyłącza możliwości stosowania Celowość korzystania przez Jeżeli na podstawie zebranych i niedopełnione zostały obowiązki przez jedną z instytucji wymienionych w pro-
w postępowaniu o udzieleniu dofi- wnioskodawców z procedury od- informacji i dokumentów instytucja
cedurze odwoławczej. Nie może być zaskarżona do sądu sama negatywna oce-
nansowania przepisów kodeksu po- woławczej może uzasadniać m.in. zarządzająca (IZ) danym progra- na wniosku.
stępowania administracyjnego oraz okoliczność, że w trakcie dokony- mem uzna, że sprawdzenie zgodno-
postępowania sądowo-administra- wania oceny projektu popełniono ści złożonego wniosku z kryteriami
cyjnego, minister rozwoju regional- uchybienia mające wpływ na wyni- wyboru projektu nie zostało prze- minie każdego konkursu, przy nansowych przeznaczonych na re-
nego opracował wytyczne w zakresie ki przeprowadzonej oceny. Błędy prowadzone w sposób właściwy, to uwzględnieniu treści rozstrzy- alizację projektu. Ocena wnio-
procedury odwoławczej dla wszyst- instytucji oceniających mogą pole- wniosek o ponowne rozpatrzenie gnięcia wydanego w postępowa- sków w trybie konkursowym pole-
kich (krajowych i regionalnych) pro- gać choćby na nieuważnym prze- sprawy zostanie rozpatrzony pozy- niu odwoławczym. Wyniki ponow- ga m.in. na przyznawaniu za kon-
gramów operacyjnych. Dokument analizowaniu wniosku o dofinanso- tywnie. W pozostałych przypad- nie przeprowadzonej oceny są kretne elementy wniosku określo-
ten można znalez
ć na stronach inter- wanie, błędach obrachunkowych kach wniosek taki nie zostanie wiążące i kończą całą procedurę nej ilości punktów. I dlatego mimo
netowych: www.mrr.gov.pl w za- polegających na np. nieprawidło- uwzględniony. To oznacza, że argu- odwoławczą w odniesieniu do że merytorycznie projekt może
kładce  obowiązujące wytyczne wym zsumowaniu punktów itd. menty wnioskodawcy nie zostały konkretnego projektu. Oznacza być dobry, to może mu zabraknąć
MRR. Należy pamiętać, że w komisji przyjęte i poprzednią decyzję oceny to, że wnioskodawcy nie przysłu- np. kilku punktów na 100 możli-
Istnieją dwie formy odwołania się nie zawsze będą zasiadać fachowcy podtrzymano. Instytucja zarządza- gują dodatkowe środki odwoław- wych, by otrzymać wsparcie finan-
wnioskodawcy od decyzji komisji posługujący się językiem technicz- jąca informuje wnioskodawcę, że cze. A w razie ponownej, nega- sowe. %
oceniajÄ…cej wniosek. Pierwszym jest nym. I dlatego w przypadku oceny rozstrzygniecie ma charakter osta- tywnej oceny projektu procedura
protest, zaś drugim jest wniosek projektu, w szczególności jego czę- teczny i że nie przysługuje od niego wyboru w stosunku do niego zo-
PODSTAWA PRAWNA
o ponowne rozpatrzenie sprawy. ści technicznej, mogą pojawiać się żaden środek odwoławczy. staje zakończona.
błędy w ocenie. Następstwem uwzględnienia Przyjęcie wniosku i zakończe-
% Ustawa z 6 grudnia 2006 r.
Drogowskaz odwołań
Odwołać można się, gdy odrzuco- środków odwoławczych, tj. prote- nie pozytywne odwołania nie jest
o zasadach prowadzenia polity-
 Wspomniane wytyczne posłu- ny projekt nie będzie miał możliwo- stu lub wniosku o ponowne rozpa- równoznaczne z otrzymaniem do-
ki rozwoju (Dz.U. nr 227, poz.
żyły za drogowskaz do uregulowa- ści dalszego ubiegania się o dofinan- trzenie sprawy, jest skierowanie finansowania. Daje jednak szansę
1658).
nia procedury odwoławczej dla PO sowanie, ponieważ instytucja orga- (poza pewnymi zastrzeżeniami) na jego uzyskanie. Wniosek raz
% Ustawa z 14 czerwca 1960 r.
IiŚ, która umieszczona została nizująca konkurs nie ogłosi kolejnych projektu do ponownej oceny insty- mylnie odrzucony może ponownie
Kodeks postępowania admini-
w załączniku nr 2 do Szczegółowe- rund naboru projektów, bo np. wy- tucji przeprowadzającej konkurs. otrzymać pozytywną ocenę. Może
stracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr
go opisu priorytetów Programu czerpane zostaną środki finansowe Ponowna ocena jest dokonywana jednak otrzymać za mało punktów
Operacyjnego Infrastruktura i Śro- w danej rundzie aplikacyjnej. W ta- w terminie wskazanym w regula- albo będzie za mało środków fi- 98, poz. 1071 ze zm.).
E K S P E R T W Y J A Åš N I A
Jakie są różnice między środkami odwoławczymi
Kiedy jest stosowany protest, a kiedy ście rankingowej jako projekt rezerwowy, nia rozstrzygnięcia. Można ubolewać, że rozpatrzenie sprawy. Wniosek o ponow-
wniosek o ponowne rozpatrzenie wnioskodawca w pierwszej kolejności we wspomnianym zakresie nie posłużo- ne rozpatrzenie sprawy wnosi się bez-
sprawy? Jakie są terminy stosowania uprawniony będzie do wniesienia pisem- no się rozwiązaniem przyjętym w kodek- pośrednio do instytucji zarządzającej
odwołań? Jakie instytucje rozpatrują nego protestu w terminie 14 dni od dnia sie postępowania administracyjnego, w terminie 7 dni od dnia doręczenia
odwołania? doręczenia mu wspomnianej informacji. który poza obowiązkiem informowania wnioskodawcy informacji o negatyw-
Protest rozpoznawany jest przez insty- o przyczynach zwłoki nakłada obowią- nym rozpatrzeniu protestu. Zakres
W procesie wyłaniania projektów tucję pośredniczącą II stopnia (IP II) albo zek wyznaczania nowego (dodatkowe- przedmiotowy wniosku o ponowne roz-
o dofinansowanie przewidziane są dwa instytucję wdrażającą (IW). W proteście go) terminu załatwienia sprawy. patrzenie sprawy nie może być rozsze-
środki odwoławcze: powinny znalez
ć się zarzuty dotyczące Jeżeli instytucja rozpatrująca protest rzony, zdeterminowany jest zakresem
kryteriów (dostępu, formalnych, meryto- uzna, że sprawdzenie zgodności złożo- wcześniej wniesionego protestu.
% protest rycznych I stopnia oraz merytorycznych nego wniosku z kryteriami wyboru pro- Wniosek taki jest rozpoznawalny
% oraz wniosek o ponowne rozpatrze- II stopnia), których ocena zdaniem wnio- jektu nie zostało przeprowadzone w terminie jednego miesiąca od otrzyma-
nie sprawy. skodawcy nie została przeprowadzona w sposób właściwy, protest zostanie nia wniosku przez instytucje zarządzają-
prawidłowo. Ze względu na to że niedo- uwzględniony. W razie uwzględnienia cą. Zwłoka w rozpoznawaniu wniosku
Protest jest pisemnym wystąpieniem puszczalne będzie w trakcie postępowa- protestu wnioskodawcy nie przysługuje inaczej niż w przypadku protestu nie ro-
podmiotu wnioskującego o dofinansowa- nia odwoławczego rozszerzenie przed- żaden środek odwoławczy, z jednym za- dzi obowiązku powiadomienia wniosko-
nie projektu w ramach PO IiŚ o ponowne miotu protestu o zarzuty dotyczące in- strzeżeniem. Gdy wnioskodawca oprze dawcy o przyczynach nieterminowego
sprawdzenie zgodności złożonego wnio- nych kryteriów, wnioskodawca już na zarzuty na kryteriach merytorycznych załatwienia sprawy. Pewne ryzyko dla
sku z kryteriami wyboru projektu, wska- etapie składania protestu powinien pod- I stopnia, a instytucja rozpoznająca pro- wnioskodawcy wiąże się z nakazem roz-
zanymi w ogłoszeniu o konkursie. Z kolei nieść wszelkie zarzuty, które w jego oce- test uzna, że nie wszystkie wskazane poznania przez instytucję zarządzającą
wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy nie są zasadne. Instytucja pośrednicząca kryteria ocenione zostały w sposób nie- wszystkich zarzutów podniesionych
służy ponownemu rozpatrzeniu kwestii albo instytucja wdrażająca rozpatruje prawidłowy, wówczas pomimo korzyst- przez wnioskodawcę w proteście, nawet
będących przedmiotem protestu. protest w terminie jednego miesiąca od nego rozstrzygnięcia (uwzględnienia tych, które uznane zostały przez IP II al-
Środki odwoławcze może zastosować dnia doręczenia protestu. Nierozpatrze- protestu) wnioskodawca uprawniony bo IW za uzasadnione. W przypadku do-
PAWEA
FLUDER
wyłącznie podmiot składający wniosek nie protestu w terminie miesiąca pociąga będzie do zgłoszenia wniosku o ponow- konania odmiennej oceny zarzutów IZ
prawnik z Kancelarii
o dofinansowanie lub działający w jego za sobą obowiązek powiadomienia wnio- ne rozpatrzenie sprawy. Z kolei np. w zobowiązana będzie do rozstrzygnięcia
Radców Prawnych
imieniu pełnomocnik. W przypadku skodawcy o przyczynach powstałego przypadku nieuwzględnienia protestu sprawy również w ramach tych kryte-
Jasiński, Jatczak,
otrzymania informacji o odrzuceniu pro- opóz
nienia. Nie przewidziano koniecz- wnioskodawca uprawniony będzie do riów (nie można wykluczyć, że na nieko-
Lubbe
jektu albo o umieszczeniu projektu na li- ności wskazania nowego terminu wyda- wystąpienia z wnioskiem o ponowne rzyść wnioskodawcy). % AO
nr 138 T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O
finanse publiczne
A7
RACHUNKOWOŚĆ
Zaangażowanie wydatków w ewidencji księgowej
Konta służące do ewidencji zaan-
Zaangażowanie wydatków to czynność, na podstawie której
gażowania w jednostkach budżeto- RODZAJE KONT
kierownik jednostki lub zarzÄ…d jednostki samorzÄ…du terytorialnego
wych to: 996, 997, 998 oraz 999.
kształtuje zobowiązania, z których wynika obciążenie planu
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości
Na koncie 996 Zaangażowanie
finansowego jednostki budżetowej w bieżącym roku budżetowym
dochodów własnych jednostek bu- (Dz.U. z 2006 r. nr 142, poz. 1020 ze zm.), do ewidencji zaangażowania w jed-
oraz w latach następnych.
dżetowych ewidencjonuje się praw- nostkach sektora finansów publicznych służą następujące konta pozabilansowe:
ne zaangażowania dochodów wła-
% konto 995  Zaangażowanie środków zakładów budżetowych i gospodarstw
się jedynie do stwierdzenia długu, np. snych jednostek budżetowych, nie-
BARBARA KOA
ODZIEJ
pomocniczych,
na skutek postanowienia sądu, wów- zależnie od tego, w którym roku
[e-mail]
% konto 996  Zaangażowanie dochodów własnych jednostek budżetowych,
czas zaangażowanie rachunkowe musi budżetowym nastąpi wydatek fi-
Zaangażowanie wydatków nastąpić po nim. Wydatek wynikający nansowany dochodami własnymi.
% konto 997  Zaangażowanie środków funduszy pomocowych,
przedstawia różnicę między memo- z tego faktu powinien zostać uwzględ- Po stronie Wn na koncie 996 ujmu-
% konto 998  Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego,
riałowym a kasowym ujęciem wy- niony w planie finansowym. je się równowartość zawartych
% konto 999  Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat.
datków. Zaangażowanie poprze- Zaangażowania nie należy mylić umów, porozumień lub wydanych
dzone jest powstaniem samego zo- ze zobowiązaniami. Najczęściej jest decyzji, których realizacja spowoduje
bowiązania. tak, że najpierw pojawia się zaanga- wydatkowanie dochodów własnych.
Jednostki budżetowe zarówno żowanie, a dopiero póz
niej zobowią- Po stronie Ma tego konta ujmuje zaangażowanie środków funduszy Na koncie 999  Zaangażowa-
państwowe, jak i samorządowe zo- zanie. Jest to wynik tego, iż najpierw się równowartość wydatków sfinan- pomocowych każdego programu. nie wydatków budżetowych przy-
bowiązane są do ujmowania w spra- podpisywane są różnego rodzaju sowanych dochodami własnymi. Konto 998  Zaangażowanie wy- szłych lat ewidencjonuje się praw-
wozdaniach o wydatkach wartości umowy, np. z pracownikami o pracę, Na koniec roku konto 996 może datków budżetowych roku bieżące- ne zaangażowanie wydatków bu-
określonej jako  zaangażowanie. z kontrahentami o dostawy, a po ich wykazywać saldo Ma, które oznacza go służy do ewidencji prawnego za- dżetowych przyszłych lat oraz nie-
Zaangażowanie jest więc etapem wykonaniu (w przypadku dostaw, ro- zaangażowanie dochodów własnych. angażowania wydatków budżeto- wygasających wydatków, które
poprzedzającym dokonanie wydat- bót i usług po ich odebraniu, w przy- Konto 997  Zaangażowanie wych ujętych w planie finansowym mają być zrealizowane w latach
ku, a także obejmuje wartość wy- padku umów o pracę po naliczeniu środków funduszy pomocowych jednostki budżetowej danego roku następnych.
datkowanych kwot w ramach za- w listach płac wynagrodzeń) powsta- służy do ewidencji prawnego zaan- budżetowego oraz w planie finan- Na koniec roku konto 999 może
twierdzonego planu finansowego je zobowiązanie jednostki wobec gażowania środków funduszy po- sowym niewygasających wydatków wykazywać saldo Ma, które ozna-
wydatków. Należy zatem przyjąć konkretnego podmiotu, w określonej mocowych, a w szczególności środ- budżetowych ujętych do realizacji cza zaangażowanie wydatków bu-
założenie, iż wartość zaangażowa- wysokości i o oznaczonym terminie ków Unii Europejskiej, niezależnie w danym roku budżetowym. dżetowych lat przyszłych.
nia nie może przekraczać limitu płatności. Umowy zawierane przez od tego, w którym roku budżeto- Po stronie Wn na koncie 998 uj-
Konieczne sprawozdania
wydatków zaplanowanych dla da- jednostkę podpisywane są przez kie- wym nastąpi wydatek. muje się:
nego roku budżetowego. rownika jednostki. To jego podpis Na koncie 997 ewidencjonuje się Zgodnie z rozporządzeniem
świadczy o zaangażowaniu środków równowartość tej części zawartych % równowartość sfinansowanych w sprawie sprawozdawczości bu-
Rodzaje zaangażowania
budżetowych i jest przyrzeczeniem umów, porozumień lub wydanych wydatków budżetowych w da- dżetowej(Dz.U. z 2006 nr 115, poz.
Zaangażowanie rachunkowe to danym drugiej stronie, że jeżeli umo- decyzji, których realizacja spowodu- nym roku budżetowym, 781 ze zm.), jednostki budżetowe
takie, którego efektem jest to, że wa zostanie wykonana prawidłowo, je wydatkowanie środków funduszy (państwowe i samorządowe) są zo-
środki budżetowe zostają w planie to zostanie jej przekazana określona pomocowych, a w szczególności % równowartość zaangażowanych bowiązane do ujmowania zaanga-
finansowym przeznaczone na okre- kwota tytułem zapłaty. Główny księ- środków UE. Zapisy na tym koncie wydatków, które będą obciążały żowania w sprawozdaniach budże-
ślone cele, bez możliwości wyko- gowy parafuje jedynie umowę, co dokonywane są również wtedy, gdy wydatki roku następnego. towych Rb-28 (państwowe) i Rb-
rzystania zaplanowanych kwot na oznacza, iż potwierdza, że są lub bę- zaliczkowo finansowanie następuje 28S (samorządowe), czyli mie-
inny wydatek. Z kolei zaangażowa- dą środki na jej zapłacenie i w odpo- ze środków własnych jednostki, środ- Po stronie Ma na tym koncie uj- sięcznych/rocznych sprawozdania
nie prawne wynika z zawartych wiednim terminie wykona dyspozy- ków otrzymanych tytułem prefinan- muje się zaangażowanie wydatków, z wykonania planu wydatków bu-
umów, jak również z wydanych de- cje środkami pieniężnymi. sowania lub innych środków krajo- czyli wartość umów, decyzji i in- dżetowych.
cyzji, którego skutkiem jest powsta- Należy zwrócić uwagę, że zaan- wych, natomiast zgodnie z przepisa- nych postanowień, których wyko- Należy pamiętać, że kwota zaan-
nie długu jednostki. gażowanie prawne można utożsa- mi lub umową nastąpi refundacja ze nanie spowoduje konieczność do- gażowania wydatków roku bieżące-
Zaangażowanie prawne wystę- miać z pojęciem zobowiązania wa- środków pomocowych. W projektach konania wydatków budżetowych go nie powinna być niższa od sumy
puje najczęściej w postaci aktów ad- runkowego. Zgodnie z prawem bi- współfinansowanych środkami z bu- w roku bieżącym. Na koniec roku wykonanych wydatków i zobowią-
ministracyjnych, np. decyzji o przy- lansowym stanowi ono obowiązek dżetu jednostki budżetowe ujmują konto 998 nie wykazuje salda. zań wymagalnych. %
znaniu świadczeń opieki społecznej, wykonania świadczeń, których po- część podlegająca współfinansowa-
umów o pracę czy umów cywilno- wstanie jest uzależnione od zaist- niu lub zaliczkowemu finansowaniu
PODSTAWA PRAWNA
prawnych polegających na udziele- nienia określonych zdarzeń, tj. ze środków ze środków ujętych
niu zamówienia publicznego. środków na wydatki ujętych w swo- w planie na wydatki budżetowe na
% Rozporządzenie ministra finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczegól-
W przypadku, kiedy zaangażowa- ich planach finansowych. koncie 998  Zaangażowanie wydat-
nych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów
nie prawne tworzy dług, to musi po- ków budżetowych roku bieżącego
lub 999  Zaangażowanie wydatków
przedzać go zaangażowanie rachunko- Ewidencja zaangażowania jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora fi-
we, a więc uwzględnienie środków na Należy pamiętać, że na kontach budżetowych przyszłych lat. nansów publicznych (Dz.U. nr 142, poz. 1020 ze zm.).
dany wydatek w planie finansowym. pozabilansowych obowiązuje zasa- Na koniec roku konto 997 może % Rozporządzenie ministra finansów z 27 czerwca 2006 r. w sprawie sprawoz-
Jeśli zaangażowanie prawne ogranicza da jednostronnego zapisu. wykazywać saldo Ma, oznaczające
dawczości budżetowej (Dz. U. nr 115, poz.781 ze zm.).
E K S P E R T W Y J A Åš N I A
Jaki związek ma zaangażowanie wydatków ze zobowiązaniami
Jakie dokumenty stanowią podstawę Dokumentami, które stanowią pod- % niezapłacone do dnia sprawozdaw- Stanowi ono kwotę prawdopodobnych
do ewidencji zaangażowania? stawę do ujęcia zaangażowania w księ- czego, np. faktury nieobjęte uprzed- wydatków. Nie jest to jednak kwota fak-
Czy zaangażowanie musi być zawsze gach rachunkowych jednostki, mogą nio zawartymi umowami. tycznych zobowiązań, które wystąpią
poprzedzone wystąpieniem zobowiązań? być m.in.: w jednostce w danym roku.
Z pojęciem zaangażowanie wiąże się Dopiero na przykład:
W jednostkach sektora finansów pu- % umowy o dostawy towarów lub wyko- pośrednio termin zobowiązanie. Należy
blicznych wydatków należy dokonywać nanie usługi (wraz z aneksami), płat- jednak pamiętać, że nie są to terminy % rzeczywisty stan zatrudnienia, czyli
celowo, legalnie, oszczędnie i zgodnie ne w danym roku, tożsame. stan planowany skorygowany o bilans
z przepisami ustawy Prawo zamówień % umowy o dostawy towarów lub wyko- Zaangażowanie z reguły poprzedzo- zatrudnień i zwolnień,
publicznych. To właśnie zaangażowanie nanie usługi, płatne w latach następ- ne jest wystąpieniem zarówno zobo- % rzeczywiste stawki wynagrodzeń,
służy kontroli legalności procedury wy- nych, wiązań niewymagalnych, jak i wyma- % czas pracy pracowników itp.
datkowania środków budżetowych. % wartość rocznych wynagrodzeń, galnych. Zobowiązania odróżnia zatem
Za zaangażowanie wydatków odpo- wynikających z zawartych umów od zaangażowania stan prawny. Po-  wyznaczą stan faktyczny zobowiązań.
wiada dysponent środków budżeto- o pracę oraz pochodne od wynagro- nadto zobowiązanie nie wynika wprost
wych, który podpisuje umowy, powodu- dzeń, z zaangażowania. Zaangażowanie bliż- Poza tym, zobowiązania z tytułu wy-
jące zaangażowanie środków finanso- % wartość świadczeń przyznanych na sze jest pojęciu planowania, organizo- nagrodzeń, w tym niewymagalne, tj.
wych. podstawie wydanych decyzji admini- wania czy decydowania. Stanowi więc wynagrodzenia naliczone, ale których
Rodzaje dokumentów, które stano- stracyjnych, element zarządzania finansowego termin wypłaty nie upłynął, ustala się co
BEATA PIOTROWSKA
wią podstawę zapisów w księgach ra- % postanowienia, w jednostce. miesiąc, sporządzając listę płac.
główny specjalista
chunkowych jednostki na kontach poza- % akty notarialne, I tak, dla przykładu, na podstawie za- Natomiast zaangażowanie wydatków
w Biurze Audytu
bilansowych, określa kierownik jednost- % faktury, rachunki za wykonane dosta- wartych umów o pracę oraz analizy na wynagrodzenia szacuje się z góry na
Wewnętrznego Urzędu
ki. Zapisy takie powinny znalez
ć się wy i usługi, dla których nie stosuje się przewidywanych zmian w stanie za- cały rok budżetowy i ewentualnie w cią-
Marszałkowskiego
w instrukcji obiegu dokumentów bądz
ustawy Prawo zamówień publicz- trudnienia i wynagradzania określa się gu roku koryguje, np. w przypadku
Województwa
w dokumentacji opisującej zasady (poli- nych, zaangażowanie wydatków tytułem za- zmiany w strukturze i kwotach wydat-
Podkarpackiego
tykę) rachunkowości jednostki. % koszty podróży służbowych, trudnienia w danym roku budżetowym. ków. %
T Y G O D N I K P R A W A A D M I N I S T R A C Y J N E G O nr 138
oświata
A8
WYCHOWANI E I OPI EKA NAD DZI EĆMI
Wymogi lokalowe dla punktów przedszkolnych
gaśnicę proszkową ABC o pojem-
Lokal, w którym mają być prowadzone zajęcia w ramach zespołu
ODPOWIEDNIE WYPOSAŻENIE I OPINIE
ności co najmniej 4 kg.
wychowania przedszkolnego lub punkt przedszkolny, musi
znajdować się w budynku lub jego części spełniającej określone
Warunkiem utworzenia zespołu wychowania przedszkolnego lub punktu
Lokal i wyposażenie
wymogi techniczno-budowlane oraz przeciwpożarowe.
przedszkolnego jest:
Lokal, w którym mają być pro-
wadzone zajęcia w ramach zespołu % uzyskanie przez organ prowadzący pozytywnych opinii państwowego powiato-
tworzenia i organizowania tych lub punktu, musi spełniać np. na- wego inspektora sanitarnego oraz komendanta powiatowego (miejskiego)
KATRZYNA WILKO
form oraz sposobu ich działania stępujące warunki:
Państwowej Straży Pożarnej o zapewnieniu w lokalu, w którym mają być prowa-
[e-mail]
(Dz.U. nr 104, poz. 667). W nowych
dzone zajęcia w ramach zespołu lub punktu, bezpiecznych i higienicznych wa-
Rada gminy ustala sieć prowa- przepisach określono wymogi loka- % powierzchnia pomieszczenia
runków pobytu dzieci,
dzonych przez gminę publicznych lowe dla zespołów i punktów przed- przeznaczonego do zbiorowego
% wyposażenie lokalu, w sprzęt i pomoce dydaktyczne niezbędne do realizacji
przedszkoli i oddziałów przedszkol- szkolnych, czego zabrakło w pierw- pobytu od trzech do pięciu dzieci
podstawy programowej wychowania przedszkolnego lub wybranych części tej
nych w szkołach podstawowych. szej wersji rozporządzenia. wynosi co najmniej 16 mkw.;
podstawy.
W przypadkach uzasadnionych wa- Lokal, w którym mają być pro- w przypadku liczby dzieci więk-
runkami demograficznymi i geo- wadzone zajęcia w ramach zespołu szej niż pięcioro powierzchnia
graficznymi rada gminy może uzu- lub punktu, musi znajdować się ulega zwiększeniu na każde ko-
pełnić sieć publicznych przedszkoli w budynku lub jego części spełnia- lejne dziecko, % w pomieszczeniach jest zapew- sprzętu i środków utrzymania czy-
i oddziałów przedszkolnych w szko- jących wymagania określone niona temperatura co najmniej stości, zabezpieczone przed dostę-
Å‚ach podstawowych o inne formy w przepisach techniczno-budowla- % wysokość pomieszczeÅ„ przezna- 20°C. pem dzieci, miejsce do przechowy-
wychowania przedszkolnego. nych oraz przepisach o ochronie czonych do pobytu dzieci wynosi wania odzieży wierzchniej (np.
Warunki sanitarne
Wychowanie przedszkolne może przeciwpożarowej dla kategorii za- co najmniej 2,5 m; wieszaki, szafki). W lokalach tych
być prowadzone w następujących, grożenia ludzi ZL II lub wskazane W nowym rozporządzeniu okre- dzieci powinny mieć zapewnioną
innych niż przedszkola i oddziały w ekspertyzie technicznej rzeczo- % jest zapewnione utrzymanie czy- ślono również wymogi sanitarne, możliwość leżakowania, jeżeli czas
przedszkolne w szkołach podstawo- znawcy budowlanego oraz do stości i porządku w lokalu, po- jaki muszą być spełnione przez lo- pobytu dziecka przekracza 5 godzin
wych, formach: spraw zabezpieczeń przeciwpoża- mieszczenia są utrzymywane kal, w którym prowadzony jest ze- dziennie, a pościel i leżaki powinny
rowych, opracowanej w trybie w odpowiednim stanie, są prze- spół wychowania przedszkolnego być oznakowane w sposób umożli-
% zespołach wychowania przedszkol- określonym w tych przepisach. prowadzane ich okresowe re- lub punkt przedszkolny. I tak w lo- wiający identyfikację dziecka, które
nego, w których zajęcia są prowa- Dopuszcza się prowadzenie za- monty i konserwacje; kalu, o którym mowa, musi być za- z nich korzysta, oraz odpowiednio
dzone w niektóre dni tygodnia; jęć w ramach zespołu lub punktu pewniony dostęp do sanitariatu przechowywane.
w budynku lub jego części innych % podłoga oraz ściany pomieszczeń oraz urządzeń sanitarnych z ciepłą Natomiast wyposażenie lokali,
% punktach przedszkolnych, w któ- niż określone wyżej, jeżeli zostaną higieniczno-sanitarnych są wyko- bieżącą wodą. o których mowa, powinno mieć ate-
rych zajęcia są prowadzone przez spełnione następujące warunki: nane tak, aby było możliwe łatwe Ponadto w zespołach wychowa- sty lub certyfikaty, a zabawki
cały rok szkolny, z wyjątkiem utrzymanie czystości w tych po- nia przedszkolnego oraz punktach powinny spełniać wymagania bez-
przerw ustalonych przez organ % lokal będzie przeznaczony tylko mieszczeniach; ściany pomiesz- przedszkolnych musi być zapew- pieczeństwa i higieny oraz posiadać
prowadzący. dla jednej grupy dzieci i znajduje czeń do wysokości co najmniej nione miejsce do przechowywania oznakowanie CE. %
się na parterze budynku wykona- 2 m powinny być pokryte mate-
Zajęcia wychowania przedszkol- nego z elementów co najmniej riałami zmywalnymi, nienasiąkli-
PODSTAWA PRAWNA
nego w zespołach i punktach mogą nierozprzestrzeniających ognia; wymi i odpornymi na działanie
być prowadzone w grupach liczą- wilgoci oraz materiałami nietok-
% RozporzÄ…dzenie ministra edukacji narodowej z 13 czerwca 2008 r. zmie-
cych od 3 do 25 dzieci. % lokal posiada co najmniej dwa sycznymi i odpornymi na działa-
niające rozporządzenie w sprawie rodzajów innych form wychowania
wyjścia na zewnątrz, przy czym nie środków dezynfekcyjnych;
przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz spo-
jednym z nich sÄ… drzwi lub okno
sobu ich działania (Dz.U. nr 104, poz. 667).
Warunki bezpieczeństwa
umożliwiające bezpośrednie wyj- % w pomieszczeniach przeznaczo-
Od 3 lipca 2008 r. obowiązuje ście na przestrzeń otwartą; nych do zbiorowego pobytu dzie-
rozporzÄ…dzenie ministra edukacji ci, na grzejnikach centralnego
WI
CEJ NA TEN TEMAT
narodowej z 13 czerwca 2008 r. % lokal został wyposażony w: co ogrzewania są umieszczone osło-
zmieniające rozporządzenie w spra- najmniej trudno zapalne wykła- ny ochraniające przed bezpo-
Tygodnik Prawa Administracyjnego
wie rodzajów innych form wycho- dziny podłogowe i inne stałe ele- średnim kontaktem z elementem
Jak zorganizować sieć przedszkoli w gminie GP 46/2008
wania przedszkolnego, warunków menty wyposażenia wnętrz oraz grzejnym;
E K S P E R T W Y J A Åš N I A
Jak dzielone są środki z budżetu na zadania oświatowe samorządu terytorialnego
Jakie założenia zostały przyjęte przy przeliczeniowych otrzymanej przez za- Należy zauważyć, że kwoty subwen- W aktualnych uwarunkowaniach fi-
przygotowaniu algorytmu podziału stosowanie zróżnicowanych wag dla wy- cji oświatowej nie można wprost odno- nansów publicznych trudno byłoby li-
subwencji oświatowej? Jakie potrzeby branych kategorii uczniów (wychowan- sić do zadań oświatowych nałożonych czyć na rychłą, znaczącą poprawę po-
mają zaspokajać środki pochodzące ków) i określonych typów i rodzajów na jednostki samorządu terytorialnego. ziomu subwencjonowania samorzą-
z budżetu państwa? Czy zmieni się szkół oraz wskaz
nika korygującego, W obowiązującym systemie prawnym dów, w tym także gmin wiejskich. Nie
podział i wielkość kwot otrzymywanych uwzględniającego stopnie awansu za- nie ma przepisu, z którego wynikałoby, byłoby również uzasadnione dokony-
przez samorządy w ramach subwencji wodowego nauczycieli. W formule algo- iż budżet państwa gwarantuje w ra- wanie restrukturyzacji systemu (algo-
oświatowej? rytmicznej podziału subwencji oświato- mach części oświatowej subwencji ogól- rytmu) subwencjonowania jednostek
wej pomiędzy samorządy wagi są addy- nej środki na pokrycie wszystkich wy- samorządowych, rozumianej jako
Algorytm podziału subwencji oświato- tywne, tj. jeżeli uczeń zalicza się do kilku datków na realizację zadań oświato- zwiększenie wskaz
ników finansowych
wej jest corocznie modyfikowany, a po- wag, to sÄ… one sumowane. Kwota stan- wych jednostek samorzÄ…du terytorial- dla gmin wiejskich, kosztem zmniej-
trzeba tej modyfikacji wynika z analizy dardu finansowego A, czyli kwota sub- nego. Część oświatowa subwencji szenia ww. wskaz
ników dla miast i po-
wskaz
ników ekonomicznych obrazują- wencji oświatowej przypadająca na jed- ogólnej jest jedynie jednym ze z
ródeł wiatów.
cych przeciętne koszty kształcenia i dzia- nego ucznia przeliczeniowego, jest swo- dochodów jednostek samorządu teryto- Ministerstwo Edukacji Narodowej
łalności szkół oraz placówek oświatowo- istym kalkulacyjnym bonem oświato- rialnego. podjęło działania związane z ewentual-
-wychowawczych. Algorytm podziału wym na ucznia, jednolitym dla Budżet państwa nie subwencjonuje ną zmianą systemu podziału części
subwencji oświatowej uzależnia wyso- wszystkich jednostek samorządowych wszystkich kosztów funkcjonowania sieci oświatowej subwencji ogólnej dla jed-
kość przyznawanych środków od skali ustalanym co roku. Użyte w algorytmie szkolnej ukształtowanej decyzjami lokal- nostek samorządu terytorialnego.
i struktury realizowanych zadań, mierzo- pojęcie ucznia przeliczeniowego oraz nych władz samorządowych. Corocznie W tym zakresie trwają obecnie dyskusje
nych liczbą uczniów i wychowanków, wartości wag odpowiadają średnim sta- przeważająca część jednostek samorzą- zarówno w środowisku samorządowym,
z uwzględnieniem stopni awansu zawo- tystycznym, podczas gdy rzeczywiste du terytorialnego odczuwa uzasadnioną, rządowym, jak i naukowym. Planuje się,
dowego nauczycieli, z wyłączeniem za- zróżnicowanie jednostkowych kosztów w swojej ocenie, potrzebę uzupełnienia że nowe zasady podziału części oświato-
dań związanych z dowozem uczniów pomiędzy szkołami, nawet szkołami te- uzyskiwanych z budżetu państwa środ- wej subwencji ogólnej będą obowiązy-
oraz zadań związanych z prowadzeniem go samego typu w tej samej jednostce sa- ków subwencyjnych (część oświatowa wały od 1 stycznia 2009 r. %
(
n
a
p
o
d
s
t
a
w
i
e
o
d
p
o
w
i
e
d
z
i
przedszkoli ogólnodostępnych i oddzia- morządu terytorialnego, jest ogromne subwencji ogólnej) środkami pochodzą- (na podstawie odpowiedzi
n
a
i
n
t
e
r
p
e
l
a
c
j
e
1
0
3
6
)
łów ogólnodostępnych w przedszkolach i wynika z bardzo wielu szczegółowych cymi z dochodów własnych  tak aby na interpelacje 1036)
z oddziałami integracyjnymi. przyczyn. Algorytm jest jednak metodą wszystkie wydatki związane z prowadze-
W celu doprecyzowania sposobu mie- statystyczną podziału subwencji i będąc niem przez jednostki samorządu teryto-
PODSTAWA PRAWNA
rzenia skali zadań oświatowych realizo- kategorią ogólną, nie może uwzględniać rialnego zadań szkolnych i pozaszkol-
KRYSTYNA SZUMILAS
wanych przez poszczególne jednostki sa- wszystkich lokalnych problemów wystę- nych, przewidzianych w arkuszach orga-
sekretarz stanu
% Ustawa z 7 września 1991 r. o syste-
morzÄ…du terytorialnego i dostosowania pujÄ…cych w jednostkach samorzÄ…du tery- nizacyjnych opracowanych przez dyrek-
Ministerstwa Edukacji
mie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256,
do nich wysokości subwencji algorytm torialnego, bowiem zatraciłby swój uni- torów szkół i placówek, mogły znalez
ć
Narodowej
poz. 2572 ze zm.).
uzależnia tę wysokość od liczby uczniów wersalny charakter. swoje pokrycie w środkach finansowych.