Kontrola instalacji wentylacyjnych i
klimatyzacyjnych zgodnie z EEBD
Zgodnie z dyrektywą 2002/91/EC [1], dotyczącą efektywności energetycznej budynków, wymagane
jest prowadzenie inspekcji instalacji wentylacji i klimatyzacji. Szczegółowe informacje w tym
zakresie przedstawiono w 2 normach: PN-EN 15239:2007  Wentylacja budynków. Charakterystyka
energetyczna budynków. Wytyczne dotyczące kontroli instalacji wentylacji (oryg.) oraz PN-EN
15240:2009  Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne inspekcji
systemów klimatyzacji.
W niniejszym artykule przestawiono zalecenia wynikające z obu przytoczonych norm.
Ogólne wytyczne
Instalacja klimatyzacji, jest to wg artykułu 2 dyrektywy [1]  zestaw wszystkich elementów
wymaganych do zapewnienia takiej formy uzdatnienia powietrza, za pomocą której może być
regulowana lub obniżana temperatura, ewentualnie łącznie z wymianą powietrza, wilgotnością i
czystością powietrza .
Regularna kontrola instalacji klimatyzacji, zgodnie z artykułem 9 dyrektywy [1], powinna być
prowadzona dla instalacji  o nominalnej mocy użytecznej większej niż 12 kW i odnosić się do  oceny
efektywności klimatyzacji oraz jej zwymiarowania w odniesieniu do zapotrzebowania na chłód
budynku . Wynikiem kontroli powinna być ogólna ocena oraz informacje dotyczące  ewentualnych
usprawnień lub wymiany instalacji klimatyzacji oraz na temat rozwiązań alternatywnych .
Poniżej przestawiono wykaz norm powiązanych z dyrektywą [1] w zakresie kontroli instalacji HVAC:
PN-EN 15239:2007 Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne
dotyczące kontroli instalacji wentylacji (oryg.),
PN-EN 15240:2009 Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne
inspekcji systemów klimatyzacji,
PN-EN 12097:2007 Wentylacja budynków. Sieć przewodów. Wymagania dotyczące elementów
składowych sieci przewodów ułatwiających konserwację sieci przewodów,
PN-EN 12792:2006 Wentylacja budynków. Symbole, terminologia i oznaczenia na rysunkach,
PN-EN 14511-1:2008 Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie
elektrycznym, do grzania i ziębienia. Część 1: Terminy i definicje (oryg.),
PN-EN 15232:2008 Energetyczne właściwości budynków. Wpływ automatyzacji, sterowania i
technicznego zarządzania budynkami.
Metody inspekcji instalacji wentylacyjnych
Zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 15239: 2007 [2] kontrola instalacji podzielona jest na
poszczególne etapy przedstawione poniżej.
ETAP I. Preinspekcja
Jest to skompletowanie niezbędnej dokumentacji dotyczącej:
dostępnych projektów instalacji i budynku, przyjętych założeń projektowych, przeznaczenia
pomieszczeń, parametrów powietrza wewnętrznego i zewnętrznego, określonych zysków i strat
ciepła;
informacji dotyczących pomieszczeń, które są wentylowane naturalnie, mechanicznie, ogrzewane
lub nawilżane;
wykorzystania budynku, czasu użytkowania, rodzaju przyjętego systemu wentylacji, godziny pracy
układu, ilości powietrza dostarczanego i usuwanego z pomieszczeń;
schematy techniczne systemu wentylacji, dokumentacji dotyczącej centrali klimatyzacyjnej;
informacji dotyczących systemu zarządzania budynkiem;
raporty poprzednich inspekcji, dane dotyczące czystości utrzymania układu nawiewnego.
ETAP II. Kontrola właściwa
Ze względu na fakt iż budynki, a także zastosowane w nich rozwiązania, różnią się znacząco,
sprawdzenie działania systemu wentylacji w każdym przypadku powinno być prowadzone
indywidualnie. Jednakże można określić punkty charakterystyczne, które muszą być zawsze
uwzględniane, a mianowicie:
dostępność do instrukcji obsługi i konserwacji instalacji;
wymiana powietrza  w przypadku wentylacji naturalnej, w której prawidłowość dostarczania
świeżego powietrza zależy od wartości temperatury powietrza zewnętrznego/wewnętrznego i
rozkładu ciśnienia dookoła budynku, należy przeprowadzić pomiary ilości nawiewanego powietrza w
celu określenia czy jest ona wystarczająca i czy nie występuje ciąg wsteczny; należy również
sprawdzić czy czerpnia i przewody nie zostały zapchane (analogiczne zalecenia odnoszą się do
układu wentylacji wywiewnej);
wilgotność  szczególna uwaga powinna być skierowana w sprawdzeniu pomieszczeń/powierzchni,
w których występuje duża wilgotności powietrza lub/i istnieje ryzyko kondensacji wilgoci, w celu
uniknięcia sytuacji rozwoju bakterii i pleśni zagrażających zdrowiu użytkowników;
wentylator i centrala klimatyzacyjna  powinna być przeprowadzona kontrola poprawności
działania urządzeń w centrali klimatyzacyjnej, w szczególności wentylatora, pomp, filtrów i
przepustnic; również należy pamiętać o wizualnym sprawdzeniu szczelności i czystości centrali;
powietrze recyrkulacyjne  należy sprawdzić regulację przepustnic recyrkulującego powietrza oraz
filtry (więcej informacji w PN-EN 13799:2008 Wskaz
niki zawartości do zbiorników skroplonego gazu
węglowodorowego (LPG));
metody pomiarów  podczas analizy działania poszczególnych elementów układu odpowiednie
procedury pomiarowe umożliwią dokładne badanie, dlatego należy opracować odpowiednie
instrukcje, a urządzenia pomiarowe poddawać kalibracji;
hałas i wibracja  dodatkowo można również sprawdzić czy elementy składające się na instalację
wentylacji nie generują hałasu i wibracji powodujących dyskomfort pracowników (należy szczególnie
sprawdzić tłumiki, wentylator, przepustnice, nawiewniki oraz inne elementy zastosowane w celu
redukcji wibracji);
zanieczyszczenie przewodów wentylacyjnych  należy ocenić czy zachowana jest czystość
przewodów wentylacyjnych, co wpływa na póz
niejszą jakość powietrza wewnętrznego;
w przypadku instalacji wentylacyjnej stosowanej w celu obniżenia stężenia gazów w
pomieszczeniu należy sprawdzić, czy układ ten jest używany.
Dodatkowo w normie [2] przedstawiono zalecenia szczegółowe odnośnie wentylacji mechanicznej,
naturalnej i hybrydowej.
W przypadku wentylacji mechanicznej należy przeprowadzić inspekcję wizualną:
przewodów (powinna uwzględniać szczelność przewodów, jakoś wykonania i utrzymania izolacji,
jakość powierzchni izolacyjnych, prawidłowość połączenia elementów, wykryć ew. zawilgocenia w
instalacji, czystość oraz łatwość dostępu, ew. pomyłki projektowe);
wentylatora lub centrali klimatyzacyjnej (zgodność wykonania z projektem, dostępność rejestru
użytkowania, łatwość dostępu do poszczególnych ustawień oraz możliwość dopasowania i
czyszczenia, elastyczne połączenie z przewodami co redukuje przenoszenie wibracji, stan paska
klinowego jeżeli został zastosowany, jakość podłączenia instalacji do mocy elektrycznej, stan filtrów i
zgodność w wymaganiami projektowymi, stan urządzeń do odzysku ciepła, jakość układu grzania
wstępnego i układu nawilżania);
elementów nawiewnych i wywiewnych w pomieszczeniach (należy sprawdzić czystość oraz
prawidłowość funkcjonowania nawiewników i wywiewników, ilość elementów i ich wymiary, ilość
powietrza dostarczanego/odprowadzanego oraz zgodność z charakterystyką projektowaną,
odpowiednią lokalizację w celu zapobieganiu słabej efektywności wentylacji, stan połączenia z
instalacją, łatwość demontażu do czyszczenia, dodatkowo można sprawdzić poziom hałasu,
występowanie przeciągu, szczelność okien i drzwi zewnętrznych);
układu automatyki (sprawdzenie czy zachowany jest w budynku cel racjonalnego wykorzystania
energii). (...)
ETAP III. Raport (...)
Metody inspekcji instalacji klimatyzacyjnych
(...)
ETAP I. Preinspekcja (...)
ETAP II. Metodologia (...)
ETAP II. Metodologia (...)
Podsumowanie
Prawidłowe i szczegółowe przeprowadzenie kontroli instalacji zgodnie z PN-EN 15239:2007 [1] i
PN-EN 15240:2009 [2] jest bardzo czasochłonne, gdyż należy uwzględnić wszystkie aspekty pracy
układu wentylacji i klimatyzacji. Jednakże zwrócenie uwagi na analizę również elementów
wpływających na warunki środowiska wewnętrznego budzi nadzieję, iż dążenie do oszczędności
energii nie przełoży się na obniżenie komfortu użytkowników pomieszczeń.
LITERATURA
[1] Dyrektywa 2002/91/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie
charakterystyki energetycznej budynków.
[2] PN-EN 15239:2007 Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne
dotyczące kontroli instalacji wentylacji (oryg.).
[3] PN-EN 15240:2009 Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne
inspekcji systemów klimatyzacji.
z
ródło: www.chlodnictwoiklimatyzacja.pl
KONTAKT
Chłodnictwo & Klimatyzacja